آنچه در این مقاله خواهید خواند
قراردادهای هوشمند و سایتهای پانزی ترون از جمله روش‌هایی هستند که کلاهبرداران و مجرمان به منظور فریب مردم و جمع‌آوری سرمایه استفاده میکنند. متأسفانه با ظهور ارزهای دیجیتال، زمینه‌‌ها و راه‌های تازه‌ای پیش پای سارقان به منظور انجام اعمال مجرمانه قرار گرفته است. از آنجایی که مفهوم رمز ارز هنوز تازه است و تعداد قابل توجهی از مردم دید درستی نسبت به این موضوع ندارند، کلاهبرداران توانسته‌اند از غفلت و ناآگاهی موجود نهایت سوءاستفاده را ببرند. تقریباً همه‌روزه شاهد ایجاد پلتفرم‌ها یا پروژهای جعلی هستیم و این روند تا زمانی که آگاه‌سازی گسترده‌ای در خصوص ارزها و داراییهای دیجیتال صورت نگیرد، ادامه خواهد داشت.
تصور عده زیادی این است که عرصه کریپتو با سودآوری گره خورده و از آنجایی که این حوزه خاص و متفاوت است، قبول سودهای چندین درصدی و کسب درآمد دلاری روزانه امری معقول و باورپذیر است، در صورتی که چنین تفکری به کل اشتباه بوده و اگر نگوییم در حال حاضر ارزهای دیجیتال با چالش‌ها و مسائل بیشتری درگیر است، به هیچ عنوان مبالغه نکرده‌ایم. این بازار به بلوغ کافی نرسیده است، سرمایه‌گذاران بزرگ با دید شک و تردید به آن نگاه میکنند و از همه مهم‌تر، معامله‌گران هم با چالش‌ها و سختی‌های بیشتری نسبت به مارکت‌های مرسوم مانند سهام و فارکس روبه‌رو هستند.
اما از همه این‌ها که بگذریم، بهتر است به موضوع سایتهای کلاهبرداری ترون بپردازیم. ظاهراً مجرمان علاقه خاصی به این ارز دیجیتال و شبکه آن دارند و در تلاش هستند تا با ساخت انواع و اقسام دروغ‌ها و تصویرسازی‌های غلط، پروژه‌هایی مبتنی بر شبکه ترون را به کاربران عرضه کنند و با بیان اینکه سود آنها از طریق سازوکاری هوشمند و توسط قراردادهای دقیق و برنامه‌نویسی‌شده تأمین میشود به سرمایه‌گذاران اطمینان خاطر دهند، اما در نهایت این صحنه‌آرایی سرابی بیش نیست.
در این مقاله از بیت ۲۴ قصد داریم درباره برخی از مشهورترین کلاهبرداری‌هایی صحبت کنیم که به سوءاستفاده از نام بلاکچین و ارز دیجیتال ترون (TRX) پرداخه‌اند و ببینم که چطور یک شرکت هرمی توانسته با فریب و نیرنگ سرمایه کاربران را به سرقت ببرد. از شما دعوت می‌کنیم تا انتهای این مقاله همراه ما باشید و از تجربیات خود در ارتباط با چنین پروژه‌هایی بگوید.
چهارچوب‌های کلی سایتهای پانزی ترون
پیش از آنکه به نام سایتهای و پروژه‌های مطرح کلاهبرداری مبتنی بر ترون بپردازیم، بد نیست به چهارچوب‌های کلی کلاهبرداران در این نوع از طرح‌های جعلی نگاهی داشته باشیم و ببینیم که این سودجویان بر چه مواردی متمرکز هستند. به شکل کلی، کلاهبرداری‌های مبتنی بر ارزهای دیجیتال موضوع تازه‌ای نیست و اکثر اوقات افرادی که به دنبال سودهای کلان و خارج از عرف هستند، در دام این برنامه‌های جعلی گرفتار می‌شوند. نکته عجیب و البته جالب اینجاست که این مجرمان علاقه خاصی به بازی با نام شبکه ترون و ساخت پروژه‌های جعلی مبتنی بر این ارز دیجیتال دارند.
با بررسی موارد گوناگون متوجه می‌شویم که در بهترین حالت ممکن، برخی از این قراردادها و پروژهها تنها چند روز دوام پیدا میکنند و سرانجام کلاهبرداران با خارج کردن سرمایه افراد، موجودی قراردادها را صفر کرده و عملاً به برنامه خود پایان می‌دهند. اما این افراد از چه راه‌کارها و ترفندهایی به منظور جذب افراد و فریب آنها استفاده میکنند.
ادعای ساخت قراردادهای هوشمند با کدنویسی‌های قوی
یکی از ادعاهایی که ممکن است تا اندازه‌ای هم درست باشد، بحث ساخت یک قرارداد هوشمند است که می‌تواند سود و نرخ بازگشت سرمایه یا ROI بالایی به کاربران بدهد. البته توجه داشته باشید منظور ما از درست بودن این است که واقعاً کلاهبرداران یک قرارداد هوشمند بر اساس کدهای موجود نوشته‌اند و به کاربران نشان می‌دهند که این سرمایهگذاری می‌تواند ۲۰ تا ۳۵ درصد سود روزانه دهد و حتی این رقم با گذشت زمان می‌تواند تا مبالغی مانند ۲۰۰ یا ۳۰۰ درصد هم برسد. حتی افرادی هم که سرمایه کمی در اختیار دارند هم می‌توانند در این طرح‌ها مشارکت کنند و مثلاً با دادن سرمایه‌ای معادل ۳۰ تا ۱۰۰ ترون (TRX)، سود قابل ملاحظه‌ای دریافت کنند.
با ورود به سایتهای پانزی ترون که مبتنی بر بحث قراردادهای هوشمند هستند، شاهد تبلیغات فراوان، ویدئوهای رنگارنگ و حتی کامنت‌های افرادی هستیم که اظهار میکنند این طرح کاملاً درست و بدون مشکل بوده و نباید تردیدی به دل راه داد. اما در حقیقت، تمامی این صحنه‌سازی‌ها برای ترغیب کاربران بیشتر و ورود سرمایه‌های تازه به سیستم است.
طبیعی است که وعده چنین سودی به خصوص برای افرادی که سرمایه اندکی دارند می‌تواند بسیار انگیزشی و ترغیب‌کننده باشد. در چنین مدلی، حتی کلاهبرداران برای آنکه همه چیز طبیعی جلوه کند، فرصتی به کاربران اولیه می‌دهند تا سود وعده داده‌شده را برداشت کنند، البته همان‌طور که احتمالاً حدس زده‌اید، این سود در واقع بخشی از همان سرمایه اولیه‌ای است که افراد به حساب پروژه یا به قولی قرارداد هوشمند ترون واریز کرده‌اند. در نهایت، این برنامه تا جایی ادامه پیدا می‌کند که کاربران فراوانی سرمایه انبوهی را به خزانه سارقان ریخته‌اند و زمان آن رسیده تا قرارداد هوشمند برای همیشه به کار خود پایان دهد. بدین ترتیب، کلاهبرداران، وجوه قرارداد را خالی کرده و آن را طق برنامه‌ریزی قبلی غیرفعال میکنند.
ارائه هدایای انگیزشی گوناگون برای سرمایهگذاری در سایتهای پانزی ترون
یکی دیگر از شگردهای جالب توجه و بعضاً مؤثر کلاهبرداران، ایجاد یک فضای مرسوم تبلیغاتی است که با بمباران‌های تبلیغاتی، ارسال پیام‌های گوناگون و دعوت کاربران به حضور در مراسم‌ها یا سرمایهگذاری در برهه‌های زمانی مشخص تلاش میکنند به همه چیز رنگ و بویی حقیقی بدهند. حتی برخی از این کلاهبرداری‌هایی که در ابعاد جهانی فعالیت میکنند، به فعالین شبکه‌های مجازی مانند اینستاگرام یا یوتوب مبالغ هنگفتی می‌دهند تا طرفداران خود را به سرمایهگذاری در شرکت‌های هرمی ترون تشویق کنند.
برگزاری مراسم‌های باشکوه اغلب در هتل‌های مجلل، سخنرانی‌های انگیزشی و دادن ریپورتاژهای تبلیغاتی به وبسایتهای معروف همگی در راستای سالم جلوه دادن کلاهبرداری در حال انجام است. از طرف دیگر در برهه‌های زمانی مانند کریسمس، اعیاد خاص هدایا و جوایز ویژه‌ای به کاربران و سرمایه‌گذاران تعلق می‌گیرد. حتی در چنین شرایطی کاربران می‌توانند با سرمایه‌ای به مراتب کمتر هم در این پروژهها مشارکت کنند. باز هم انتهای این داستان چیزی جز موارد مشابه نیست؛ فرار کلاهبرداران و مالباخته شدن افراد زیاد.
زیرمجموعهگیری و تشویق به آوردن کاربران جدیدتر
روشی متداول که علاوه بر سایتهای پانزی ترون در سایر پروژه‌های کلاهبرداری دیگر نیز شاهدش هستیم، زیرمجموعهگیری است؛ بدین معنا که سیستم کاربران را متقاعد می‌کند اگر می‌خواهند سود بیشتر دریافت کنند، باید کاربران بیشتر جذب شوند و امر آوردن افراد جدید را بر عهده کاربران قبلی قرار می‌دهند. در حقیقت سارقان با اتخاذ چنین شگردی به دنبال این هستند که تا جای ممکن خود را خارج از گود قرار دهند و این افراد باشند که موجب مالباخته شدن دیگری می‌شوند. به عنوان مثال، وقتی فردی خود عضو یک شرکت کلاهبرداری ترون شده است و با تشویق او فرد دیگر نیز وارد این گرداب میشود، طبیعتاً فرد دوم، سرشاخه یا کسی که او را به سمت پروژه هدایت کرده را مسئول می‌داند و طبیعتاً پس از افشای ماهیت کلاهبرداری پروژه مربوطه، این سرشاخه‌ها و زیرمجموعه‌ها هستند که با هم درگیر می‌شوند.
از سوی دیگر، زیرمجموعهگیری یک سیستم کم‌هزینه برای تبلیغات است؛ سازندگان دیگر نیاز ندارند که تک تک افراد را به سرمایهگذاری ترغیب کنند، بلکه چنین فرآیندی توسط سایر اعضا انجام شده و سیستم نیز به آنها وعده سودهای بیشتر می‌دهد. باز هم چنین رویکردی محکوم به نابودی است. البته عمر پروژه‌های هرمی با مدل زیرمجموعهگیری متاسفانه به مراتب بالاتر از سایر روش‌ها بوده و ممکن است تا ماه‌ها افراد متوجه نیت شوم کلاهبرداران نشوند.
ساخت اپلیکیشن‌های جعلی و حاوی بدافزار
راه‌کار متفاوت و خاصی که برخی از پروژه‌های کلاهبرداری ترون از آن استفاده میکنند، طراحی بدافزارهایی با ظاهری زیبا و موجه است. در این مدل طرح‌ها، اغلب کاربران به ساخت یک کیف پول ارز دیجیتال یا وارد کردن اطلاعات و کلیدهای عمومی و خصوصی خود ترغیب می‌شوند. علاوه بر این، صحنه‌گردانان این طرح‌های جعلی با افزودن بدافزارهایی در بطن این برنامه‌ها می‌توانند به اطلاعات مالی کاربران مانند رمزهای عبور کیف پول، مشخصات کارت‌های اعتباری و شماره حساب افراد نیز نفوذ کنند.
اغلب قریب به اتفاق این مدل نرم‌افزارها توسط طرح‌هایی به کاربران پیشنهاد می‌شوند که با شعارهایی نظیر استخراج ابری (Cloud Mining) یا استخراج نقدینگی (Liquidity Mining) همراه است. در این شیوه، از کاربران خواسته میشود تا برنامه مورد نظر را دانلود کرده و حتی اطلاعات کیف پول خود را در آن وارد کنند. پس از آنکه کاربر فریب‌خورده با بی‌اطلاعی داده‌های حساس خود را در اپلیکیشن مورد نظر وارد می‌کند، مدتی بعد حساب‌های او خالی شده و ردی از سارقان به جا نمی‌ماند.
اگرچه روش‌های بالا به عنوان چهارچوب‌های کلی برای سایتهای پانزی ترون شناخته می‌شوند، اما ترفندها و روش‌های دیگری نیز وجود دارند که برخی از آنها با چاشنی این روش‌ها وارد عرصه می‌شوند. حتی موارد متعددی نیز وجود داشته‌اند که از ترکیب چند روش مختلف توانسته‌اند سرمایه افراد را به غارت ببرند. به طور کلی، کاربران باید نسبت به پروژه‌های سودده که همراه با نام‌های ارزهای دیجیتال مطرح می‌شوند هوشیار باشند و تا زمانی که از صحت و سلامت آنها به شکل قطعی مطمئن نیستند، اقدام به سرمایهگذاری نکنند.
لیست روش‌ها، سایتها و پروژه‌های سوءاستفاده‌کننده از نام بلاکچین و ارز ترون
در ادامه، به چند پروژه مطرح در خصوص کلاهبرداری با سوءاستفاده از نام بلاکچین و ارز دیجیتال ترون می‌پردازیم که متأسفانه تعداد زیادی از هموطنان ما را درگیر خود کرده و افراد متعددی با مشارکت در سایتهای پانزی ترون متضرر شده‌اند. توجه داشته باشید برخی از این پروژهها در حال حاضر فعال بوده و برخی دیگر ممکن است به شکل مقطعی فعالیتی نداشته و بسته شده باشند یا حتی در قالب و نام دیگر مشغول به اعمال مجرمانه باشند. با این حال، دانستن سازوکار و نحوه کلاهبرداری این طرح‌های کلاهبرداری به شما کمک می‌کند تا در دام پروژه‌های مشابه گرفتار نشوید.
کلاهبرداری ترون چین
ترون چین (TronChain) یکی از سایتهای پانزی ترون بود که توانست در مدت فعالیتش افراد زیادی را درگیر خود کند. البته بسیاری عقیده دارند این طرح کلاهبرداری الگویی برای سایر مجرمان و سارقان شد. در ترون چین به کاربران وعده سود ۳۱۰ درصدی داده میشد و حتی افراد می‌توانستند سود روزانه یک درصدی را هم دریافت کنند. بدین ترتیب، اگر فردی ۱۰۰ دلار در این مجموعه سرمایهگذاری می‌کرد، می‌توانست تنها پس از ۱۰۰ روز تنها از سود دریافتی به اصل سرمایه خود برسد. این کلاهبرداری ترون تقریباً در روزهای ابتدایی سال ۲۰۲۱ شکل گرفت و تا مدتی توانست کاربران فراوانی را متضرر کند.
هنگامی که کاربران آرام آرام متوجه شرایط ناپایدار پروژه شدند و امکان برداشت مبالغ عملاً غیرممکن شد، ستون‌های این طرح هرمی شروع به ریزش کرد. پس از مدتی و با شکایت‌های فراوان و پیگیری کاربران، مشخص شد که ترون چین یک طرح هرمی بزرگ بوده و کاربران فراوانی از نقاط مختلف جهان به واسطه سرمایهگذاری در این طرح داراییهای خود را از دست دادند.
پروژه‌هایی با ادعای استخراج ترون
استخراج ترون یکی از روش‌های جذاب کلاهبرداران برای فریب کاربران است. اگرچه فقط یک طرح یا پروژه کلاهبرداری واحد با نام استخراج ترون وجود ندارد و شاهد پروژه‌های گوناگون مانند ترون ماریا و بسیار موارد دیگر هستیم، اما بد نیست که این موضوع را به عنوان یک شیوه کلاهبرداری که با نام‌های گوناگون مطرح شده و در آینده نیز شاهدش خواهیم بود، معرفی کنیم تا کاربران نسبت به آن آگاه باشند.
به طور کلی، استخراج ارزهای دیجیتال فرآیندی است که افراد با استفاده از توان گرافیکی یا پردازشی سخت‌افزارهای خاصی مانند ریگ‌های ماینینگ از جمله دستگاه‌های اسیک ماینر یا کارت گرافیک، به شبکه بلاکچینی مورد نظر در تأیید تراکنش‌ها کمک کرده و با ساخت بلاک‌های جدید، از جانب زنجیره پاداش دریافت میکنند. این پروسه تنها در شبکه‌هایی که مبتنی بر مکانیسم اثبات کار (Proof of Work) هستند مورد استفاده قرار می‌گیرد. باید توجه داشت سایر شبکه‌های بلاک چینی از سازوکارهای متفاوتی به منظور دریافت پاداش و تأیید تراکنش‌ها بهره می‌برند.
بنابراین استفاده از برچسب استخراج ارز دیجیتال برای دارایی‌هایی که از اثبات کار استفاده نمی‌کنند، به معنای سوء استفاده و کلاهبرداری از کاربران است. متأسفانه شبکه ترون هم یکی از زنجیره‌هایی است که کلاهبرداران علاقه فراوانی به طرح استخراج ارز آن دارند. از آنجایی که این شبکه بر پایه الگوریتم اثبات سهام (Proof of Stake) است و استخراجی در آن صورت نمی‌گیرد، بنابراین هر جا صحبت از استخراج این ارز شد، بدانید با یک طرح کلاهبرداری مواجه هستید.
البته باید در نظر داشته باشید وبسایتهای مشروعی هم وجود دارند که از لفظ «استخراج ترون» برای ارائه خدمات خود استفاده میکنند. نحوه کار در این سایتها که شامل استخرهای ماینینگ هستند، به این صورت است که شما با ماین کردن یک ارز دیجیتال مبتنی بر الگوی اثبات کار یا حتی انجام کارهای ساده، می‌توانید پاداش خود را به صورت ترون برداشت کنید. در واقع در این روش، شما ترون را استخراج نکرده‌اید چون عملا امکان چنین کاری وجود ندارد، اما با استخراج یک ارز دیگر مبتنی بر الگوی اثبات کار، وبسایت مربوطه پاداش شما را به صورت رمز ارز TRX پرداخت می‌کند. علت این کار، جذب افرادی است که به دلیل دانش کم، همچنان درصدد حضور در فضای استخراج رمز ارزها هستند. ما نیز در وبلاگ بیت 24 در مطلب «استخراج ترون» این موضوع را به‌صورت جزئی‌تر برررسی کرده‌ایم تا خوانندگان از سردرگمی‌های آتی در امان بمانند.
پروژه ترون ۲۰۱۸
یکی از طرح‌هایی که اخیراً کاربران حوزه ارزهای دیجیتال را هدف قرار داده و شاهد مالباخته شدن بسیاری از کاربران هستیم، پروژه ترون ۲۰۱۸ است. علی‌رغم هشدارهای فراوان و اطلاع‌رسانی‌های گوناگون، باز هم عده‌ای با وعده‌های رنگارنگ این نوع پروژهها به سادگی فریب می‌خورند و به طعمه‌های جذاب برای مجرمان تبدیل می‌شوند. در ترون ۲۰۱۸، کلاهبرداران تلاش کرده‌اند تا جای ممکن همه چیز را کاملاً قانونی و درست جلوه دهند، با این تفاوت که اصول و مبنای کاری که آنها به دنبالش هستند، ماهیت آنها را افشا کرده است.
قراردادن وایت پیپر یا مقاله جامع ترون در صفحه اطلاعات پروژه، طراحی نسبتا قابل قبول، رابط کاربری مطلوب و بسیاری موارد دیگر باعث شده تا پروژه ترون 2018 از نظر ظاهری بسیار موجه و قابل قبول به نظر برسد. اما مطرح کردن داستان زیرمجموعهگیری و دادن کمیسیون به ازای افزودن افراد جدید و از همه مهم‌تر، ادعای استخراج ابری ارز ترون نقاب از چهره این پروژه کلاهبرداری برداشت. از طرف دیگر، کاربرانی که به امید دریافت هزاران ترون سرمایه قابل ملاحظه‌ای را وارد سیستم کرده بودند، متوجه شدند که ترون ۲۰۱۸ نه تنها سودی به آنها پرداخت نخواهد کرد، بلکه تله‌ای بسیار بزرگ بوده که آنها به آسانی گرفتارش شده‌اند و راه فراری از آن نیست.
پروژه Imtoaken
پروژه جنجالی و کلاهبرداری دیگر مبتنی بر ارز دیجیتال ترون، سایت Imtoaken است. در این طرح، کلاهبرداران به معنای واقعی سنگ تمام گذاشته‌اند و می‌خواهند کاربران را بدون هیچ چشم داشتی ثروتمند کنند! این پروژه از کاربران می‌خواهد تا مبالغ مشخصی را به حساب مجموعه واریز و بر اساس چهارچوب‌های پروژه، روزانه سود قابل توجهی دریافت کنند. نکته جالب توجه این پروژه، هدف‌گیری همه کاربران از اقصی نقاط جهان است. در این راه متأسفانه شاهد همکاری برخی فعلان شبکه‌های مجازی به منظور تبلیغ Imtoaken نیز هستیم.
البته مثل همیشه، کاربران فارسی‌زبان هم از قافله عقب نمانده‌اند و شاهد حمایت افرادی از داخل کشورمان از این طرح و تأکید فراوان بر زیرمجموعهگیری و پیدا کردن افراد ساده و بی‌اطلاع به منظور واریز سرمایه هستیم. در مجموع، تبلیغات بی‌محتوا، مشکلات نگارشی و گرامری در توضیحات سازوکار این مجموعه، زیرمجموعهگیری و دادن کمیسیون به افراد در ازای این کار و از همه مهم‌تر، استفاده از نام کیف پول معتبر Imtoken که مدت‌هاست در حال فعالیت بوده و کاربران اعتماد فراوانی به آن دارند و البته هیچ ارتباطی هم با پروژه جعلی Imtoaken ندارد، باعث شده تا این وبسایت نیز در دسته کلاهبرداری‌ها و پروژه‌های مشکوک و مبتنی بر ارز دیجیتال ترون قرار گیرد.
پروژه اکو اسمارت
پروژه اکو اسمارت (EcoSmart) هم یکی دیگر از اقدامات کلاهبرداران برای ایجاد یک سازوکار جعلی به منظور جذب سرمایه است. این پروژه که خود را یک مجموعه نوپا معرفی می‌کند، به دنبال جذب سرمایه ۱۰۰ میلیون ترونی به منظور راه‌اندازی و عرضه سرویس‌های خود و ارائه ارز بومی با نام ECS بوده است. این پروژه کاربران را تشویق می‌کند تا با واریز مبالغ مشخصی از ارز ترون به قرارداد هوشمند این پروژه، علاوه بر کمک به راه‌اندازی این طرح، از سرمایه خود کسب درآمد کنند.
این موضوع در ظاهر چندان عجیب به نظر نمی‌رسد، اما قضیه از جایی شک‌برانگیز میشود که کاربران باید حتما مبالغی بیش از ۵ هزار ترون به این پروژه تخصیص دهند و با افزایش این مبالغ، به سطوح مختلف ارتقاء پیدا میکنند. نکته عجیب دیگر این است که اگر کاربری بر حسب اتفاق بخواهد سرمایه خود را برداشت کند، تنها امکان برداشت سود و به اصطلاح پورسانت وجود دارد. این طرح در مجموع ۱۵ سطح کاربری ارائه می‌کند که اگر کاربران بتوانند افراد بیشتر را به حضور در سیستم تشویق کنند، کمیسیون بیشتری هم دریافت خواهند کرد.
نبود وایت پیپر، توضیحات معقول و فنی درباره سازوکار پروژه، نامشخص بودن سازندگان، فرآیندهای زیر مجموعه‌گیری و عدم امکان برداشت سرمایه اولیه در کنار بسیاری از موارد دیگر نشان می‌دهند اکو اسمارت نیز یکی از طرح‌های کلاهبرداری مبتنی بر ترون است که هنوز هم در قالب نام‌ها و ظواهر دیگر در حال فعالیت هستند.
کلاهبرداری بانک آف ترون
کلاهبرداری‌های مبتنی بر ارزهای دیجیتال ظاهر و صورت‌های مختلفی دارند و کلاهبرداران به طور مشخص در ایجاد و اجرای نقشه‌های متنوع توانمند هستند. بانک آف ترون (Bank of Tron) یکی از پروژه‌هایی است که در قالب دو وبسایت Bank-of-tron.com و Bank-of-tron.io فعالیت می‌کند و کارشناسان و منابع مختلفی در خصوص جعلی بودن این پروژه هشدار داده‌اند. این پروژه که فقط نام شبکه ترون را با خود یدک می‌کشد، هیچ ارتباط فنی و معناداری با شبکه Tron نداشته و به کاربران چند مدل طرح سرمایهگذاری معرفی می‌کند.
این طرح کلاهبرداری با وعده سودهای ۴ تا ۲۰ درصدی روزانه به کاربران از آنها می‌خواهد تا با واریز ۱۰۰ تا یکصد هزار ترون به حساب این مجموعه، درآمدی فوق‌العاده داشته باشند. در این طرح، سرمایه کاربران به مدت ۳ تا ۶ ماه قفل شده و آنها در پایان دوره می‌توانند بیت ۳۶۰ تا ۳,۶۰۰ درصد سود به دست آورند. در عین حال، طبق روال معمول، معرفی افراد جدید هم پاداش مناسبی خواهد داشت.
این مجموعه هیچ دلیل روشن و قابل قبولی را در خصوص چگونگی پرداخت این سود نمی‌دهد و مشخص نیست چه تضمینی در خصوص بازگشت سرمایه افراد وجود دارد. بانک ترون یکی از نمونه‌های روشن کلاهبرداری ادامه‌دار مبتنی بر شبکه ترون است که با وجود هشدارهای گوناگون، به راحتی به فعالیت خود ادامه می‌دهد و افراد بیشتری را به خاک سیاه می‌نشاند.
فینی ترون دو
یکی دیگر از پروژه‌های کلاهبرداری ترون که مدت‌هاست غیر فعال شده، اما اصول و چهارچوب‌های کار آن همچنان دنبال میشود، فینی ترون دو (Finy Tron Duo) است. در این طرح کلاهبرداری به افراد وعده سودهای روزانه داده میشود و کاربران می‌توانستند با مقادیر اندک ارز دیجیتال ترون نیز در این طرح سرمایهگذاری کنند. پس از مدتی فعالیت و هشدار وبسایتهایی مانند Dappradar در خصوص پرخطر بودن این پروژه و شکایت متعدد کاربران و از دسترس خارج شدن وبسایت مجموعه، کلاهبرداران با خالی کردن موجودی قرار هوشمند به این طرح کوتاه مدت مجرمانه پایان دادند.
دابل ترون
یکی از پروژه‌های مشکوک که بر اساس برآوردهای مختلف می‌تواند یک کلاهبرداری بزرگ باشد، دابل ترون (Double-Tron) نام دارد. سازندگان این پروژه مدعی ساخت توکنی با نام دابل ترون هستند که برای تجارت الکترونیک، نسل بعدی توکن‌های غیر مثلی، کیف پول‌های ارز دیجیتال و بسیاری موارد دیگر قابل استفاده خواهد بود. کاربران این امکان را دارند که در این پروژه سرمایهگذاری کنند و صاحب این ارز دیجیتال شوند. اما نکته جالب توجه این است که این دارایی در هیچ صرافی مطرحی لیست نشده است.
موضوع دیگر، کلی گویی‌ها مرسوم در کلاهبرداری‌ها و پروژه‌های راگ پول (Rug Pull) است. در کنار همه این موارد، در دسترس نبودن وایت پیپر این ارز دیجیتال و لینک دادن به ارزی با نام TLIFE COIN را نیز باید اضافه کرد. از همه جالب‌تر اینکه سازندگان این پروژه جعلی، قیمت ۶ دلاری را برای دابل ترون در نظر گرفته‌اند که مشخص نیست چگونه چنین چیزی ممکن است. نکته دیگر که نشان از غیر واقعی بودن این پروژه دارد، اعلام ۳ میلیون کاربر فعال است! چگونه یک پروژه ارز دیجیتال که هنوز ارز بومی آن عرضه نشده ۳ میلیون کاربر فعال دارد!
ترون دابلزر و ترون دابلر
ظاهراً کلاهبرداران و مجرمان توانایی شعبده‌بازی هم دارند! سازندگان در دو پروژه مشابه با نام‌های tron-doubler و trondoublers از کاربران می‌خواهند آدرس کیف پول ارز دیجیتال خود را وارد کنند تا ترون‌های آنها را دو برابر شود! در حقیقت، این دو سایت با این شیوه عمل میکنند که از کاربران از ۲۰ ترون یا هزاران ترون دریافت میکنند و در مدت ۲۴ ساعت، آن را دوبرابر کرده و به آنها باز می‌گردانند. طبیعتاً چنین قدرت و توانایی تنها در فیلم‌های علمی-تخیلی وجود دارد و ۲ برابر کردن دارایی آن هم در طول مدت ۱ روز تقریباً به معجزه شبیه است تا واقعیت.
با این حال، هر دوی این سایتها بدون آنکه اشاره‌ای به چگونگی کار خود کنند، تنها با انتشار چندین آدرس کیف پول به دنبال آن هستند که نشان دهند برنامه‌های آنها واقعی بوده و هر چقدر که واریز کنید می‌توانید ۲ برابر آن را برداشت کنید! البته اگر پولی واریز کردید هیچ تضمینی برای بازگرداندن آن وجود نخواهد داشت، چراکه این سایتها حتی یک سیستم پشتیبانی ساده ندارند و تنها یک آدرس ایمیل برای ارتباط با پشتیبانی قرار داده شده که در نهایت هیچکس پاسخگوی آن نیست.
کریپتو فرندز
از جمله پروژه‌های کلاهبرداری ترون که توانست در مدت فعالیت گسترده خود عده زیادی را مالباخته کند و در نهایت بدون آنکه از سازندگان و تیم آن ردی به جا بماند صحنه را ترک کرد، پروژهای با نام کریپتو فرندز (Crypto Friends) است. نکته جالب در خصوص سایت کریپتو فرندز این بود که سازندگان بدون هیچ پوشش خاصی، روش و برنامه کاری خود را زیرمجموعهگیری اعلام کردند و به کاربران این وعده را می‌دادند که در صورت معرفی افراد دیگر می‌توانند سهم قابل توجهی از سرمایهگذاری فرد مورد نظر را در قابل درآمد یا پاداش به خود اختصاص دهند.
از آنجایی که سازندگان این طرح به شکل عریان درباره ماهیت و سازوکار خود تبلیغ می‌کردند، برای آنکه کاربران را نسبت به سیستم مطمئن کنند، در توضیحات فرآیندها به این موضوع اشاره کرده بودند که پروسه زیرمجموعهگیری در این بستر کاملاً امن بوده و به دلیل استفاده از قراردادهای هوشمند، هیچکدام از توسعه‌دهندگان یا به قولی سرشاخه‌ها امکان برداشت و خالی کردن حساب‌ها را نخواهند داشت. بنابراین هیچ نکته منفی و غیرعادی در خصوص چندوچون این پروژه وجود ندارد.
وجود نمودارها و اشکال مختلف زیرمجموعهگیری و حساب‌وکتاب‌های گوناگون و نمایش ارقام وسوسه‌کننده، همگی ترفندی خاص بودند که این مجموعه برای فریب کاربران به کار گرفته بود و متأسفانه با این شگرد توانست عده قابل توجهی از هموطنان و حتی افراد خارجی را هم در دام خود گرفتار کند. واریز سرمایه، فرآیند زیرمجموعهگیری، نبود یک سازوکار درست و منطقی برای یک پروژه کریپتویی و کلی‌گویی و استناد به استفاده از قراردادهای هوشمند بدون آنکه هیچ وایت پپیر و سند جامعی در این خصوص وجود داشته باشد، از جمله نشانه‌هایی بود که افراد می‌توانستند به واسطه بررسی آنها خود را از تله بزرگی که پیش پایشان پهن شده بود، نجات دهند.
بانک ترون
یکی از پروژه‌های جعلی و کلاهبرداری که هنوز هم در حال فعالیت است و کاربران باید نسبت به آن آگاه باشند بانک ترون (banktron.org) است. این سایت با دریافت وام از طریق وثیقه و دادن سود، افراد را ترغیب می‌کند تا سرمایه‌های خود را به این مجموعه بسپارند. نکته مهم در خصوص این پرژوه، رویکرد متفاوت آن نسبت به طرح‌های جعلی است؛ بدین معنا که این بار کلاهبرداران با طرح موضوع وام که از قضا کاربران نیاز و علاقه فراوانی به آن دارند، آنها را به سمت خود جذب می‌کند. این وب سایت حتی با گذاشتن لینک از سایتهای معتبر می‌خواهد جلوه‌ای کاملاً قانونی به خود بدهد.
سازندگان حتی چند نقل قول از سایتهای معتبر مانند بیت کوین مگزین (Bitcoin Magazine) و کوین دسک (Coindesk) در خصوص اعتماد کردن به ترون بانک منتشر کرده‌اند که دارای هیچ لینکی نبوده و به نظر می‌رسد این نوشته تنها ساخته ذهن سازندگان است. از سوی دیگر، با قرار دادن تصویر و نام چند فرد به عنوان مدیران عالی‌رتبه، ترون بانک می‌خواهد اعتماد حداکثری ایجاد کند، اما با کمی تحقیق و بررسی متوجه می‌شویم نام این افراد در هیچ جای دیگری در اینترنت وجود ندارد.
در نهایت با بررسی وضعیت آماری و اعتباری سایت بنک ترون دات اورگ متوجه می‌شویم که احتمال تقلبی و جعلی بودن آن به مراتب بیشتر از هر طرح دیگری است. کاربران شاکی و افرادی که حساب آنها صفر شده، سازندگان نامشخص وبسایت، عمر کوتاه دامنه ثبت‌شده و نداشتن ترافیک ارگانیک و بسیاری از موارد دیگر نشان می‌دهد ترون بانک یکی از پروژه‌های کلاهبرداری فعال و مبتنی بر نام و شبکه ترون است که باید از آن اجتناب کرد.
راکترید
راکترید (Rocketrade) نوع دیگری از توانایی کلاهبرداران برای فریب مردم را به نمایش می‌گذارد و آن هم استفاده از ربات‌های معامله‌گر است. این وبسایت که خوشبختانه از دسترس خارج شده است، با ظاهری اغواکننده و خاص کاربران را دعوت می‌کرد تا با اتصال ربات معامله‌گر راکترید به حساب خود و شارژ کردن آن با مبلغی در حدود ۲۰۰ ترون، وارد معاملات بازار ارزهای دیجیتال شوند و بدون ریسک و ضرر از تبادلات این دارایی‌ها، کسب سود کنند. این وبسایت حتی چندین نماد و نشان مختلف را که به واسطه عملکرد ربات خود دریافت کرده به نمایش گذاشته بود و به شکلی فریبنده به دنبال جذب مخاطبان بود.
نکته جالب توجه در خصوص این ربات تریدر این بود که سرمایه‌گذاران پس از ورود به سیستم، مبلغ ۵۰۰ دلار غیرقابل برداشت دریافت می‌کردند تا بتوانند به واسطه آن و بررسی نسخه دمو (Demo) ربات، به توانایی‌های آن پی‌ببرند. در حقیقت، کلاهبرداران با این نیرنگ خاص در تلاش بودند تا ماهیت جعلی و دروغین این ربات را با دادن یک پیشنهاد ۵۰۰ دلاری پوشش دهند و این تصور را ایجاد کنند که همه چیز درست و بی‌نقص است؛ اگر باور نمی‌کنید خودتان امتحان کنید.
علاوه بر اینکه هیچ توضیح و اطلاعاتی در خصوص چگونگی عملکرد این ربات ارائه نشده بود، مشخص نبود که چگونه یک ربات بدون کوچک‌ترین ضرری فقط می‌تواند سود تولید کند. از طرف دیگر، ایرادات ریز و درشت دیگر در وبسایت، خالی شدن حساب سرمایه‌گذاران، درست عمل نکردن ربات و موارد متعدد دیگر موجب شدند تا این پروژه نیز مانند بسیار از طرح‌های کلاهبرداری، پس از مدتی از با پول کاربران صحنه را ترک کند.
ترون هلدینگ
ترون هلدینگ (Tron Holding) هم پروژهای جعلی و پانزی بود که با وعده‌های سود روزانه، کاربران فراوانی را به مرز ورشکستگی کشاند. این طرح پانزی که مدعی استفاده از قراردادهای هوشمند بود، به کاربران سه طرح برای کسب سود پیشنهاد می‌داد. سودهای روزانه ۴ تا ۸ درصدی و افزایش آن با میزان سرمایهگذاری شگردی بود که سازندگان این طرح تلاش کردند تا با استفاده از آن ورق را به نفع خود برگردانند. این سایت با پشتیبانی کانال‌های تلگرامی و صفحات اینستاگرام موفق شد تا عده زیادی را به سرمایهگذاری در ترون هلدینگ متقاعد کند.
علی‌رغم هشدارهای گاه و بیگاه کارشناسان در خصوص پروژه‌های جعلی و به خصوص مشکوک بودن فرآیندهای کاری در ترون هلدینگ، عده‌ای تنها به امید دریافت درآمد دلاری از این مجموعه، اندوخته خود را روانه جیب کلاهبرداران کردند. البته طبق روال معمول کلاهبرداری‌های این حوزه، موضوع زیرمجموعهگیری هم در ترون هلدینگ وجود داشت و کاربران قابل توجهی از این طریق وارد چرخه معیوب این پروژه شدند. پاداش ۱۰ درصدی از هر سرمایهگذاری جدید به معرف، ترفندی بود که مجرمان در این طرح پیش گرفته بودند. یکی از نکات کلیدی در خصوص موفقیت کلاهبرداران در این طرح، مبالغ پایین سرمایهگذاری بود. افراد با مبالغ اندک هم می‌توانستند به راحتی وارد سیستم شوند و سود دریافت کنند و همین جنبه موجب بالا رفتن اعتماد کاربران شد. با این حال، این طرح نیز پس از مدتی از دسترس خارج شد و سرمایه‌گذاران امکان برداشت اصل سرمایه خود را از دست دادند.
شارک دیفای و شارک ترون
ظاهرا کلاهبرداران علاقه خاصی به امتحان کردن روش‌های گوناگون برای سرقت داراییهای کاربران دارند. ورود به حوزه امور مالی غیر متمرکز یا دیفای بخش دیگری از آلبوم رنگارنگ طرح‌های جعلی است. شارک دیفای (Shark DeFi)، شارک ترون (Shark Tron) و سوپر نود (SuperNode) که در ادامه به معرفی آن می‌پردازیم، از جمله طرح‌های موفق مجرمان در این حوزه است.
پروژه شارک ترون و شارک دیفای به قدری بزرگ بودند که توانستند بنیاد ترون و جاستین سان به عنوان بنیان‌گذار این ارز دیجیتال را وارد بازی خود کنند. در حقیقت، این دو پروژه تحت یک برنامه کلی‌تر با نام شارک اینوست مطرح شده بودند و کاربران بسته به شرایط، مبلغ ورود و انتخاب سطوح سرمایهگذاری می‌توانستند از طرح‌های موجود آن انتخاب کنند.
در پروژه شارک ترون، کاربران با استیکینگ ارز دیجیتال ترون در قراردادهای هوشمند و پلتفرم مطرح‌شده، ارز دیجیتالی بومی آن به‌نام SRX را دریافت می‌کردند. البته کاربران می‌بایست حدود ۱,۰۰۰ ترون به این مجموعه واریز می‌کردند تا سیستم پرداخت سود حاصل از سهام‌گذاری برای آنها باز میشد. در طرح شارک دیفای نیز کاربران با سهام‌گذاری ۱۵ مرحله‌ای ترون خود، ارز SWD دریافت می‌کردند. با بروز مشکلات جدی و شکایت متعدد کاربران در خصوص کلاهبرداری بودن این پروژهها و خروج توسعه‌دهندگان این پروژه با بخشی از سرمایه کاربران، جاستین سان سرانجام واکنش نشان داد و در شبکه ایکس (توییتر سابق) به این موضوع اشاره کرد که بخشی از دارایی کاربران با همکاری صرافی بایننس مسدود شده و در نهایت کاربران به داراییهای خود خواهند رسید.
در همان زمان، کاربران مختلفی در خصوص هشدار درباره جعلی بودن این پروژه و نشانههای آشکار آن به جاستی سان اشاره کرده بودند که متأسفانه مورد توجه قرار نگرفته بود. برخی کاربران حتی انگشت اتهام را به سوی بنیان‌گذار ترون نشانه رفتند و او را مقصر تأیید و عرضه چنین پروژه‌هایی دانستند. با این حال، پروژه‌های شارک دیفای و شارک ترون جزو بزرگ‌ترین سایتهای پانزی ترون شناخته می‌شوند که حجم زیادی از سرمایه کاربران را به یغما بردند.
ترون سوپر نود
ترون سوپر نود (TRON Supernode) هم یکی از سایتهای پانزی ترون و پروژه‌های دیفای مبتنی بر ارز دیجیتال ترون است که سر و صدای فراوانی به پا کرد. در بخش پیشین توضیح دادیم که کلاهبرداران از هر ترفند و حیله‌ای به منظور سوء استفاده از کاربران و سرقت دارایی آنها استفاده میکنند. ترون سوپر نود یکی از برنامه‌های دیفای مبتنی بر ترون روی صرافی جاست سواپ (JustSwap) بود که به دلیل قرار گرفتن در لیست سفید بنیاد ترون (مورد تأیید قرار گرفتن آن)، توسط کاربران مورد استقبال قرار گرفت، اما پس از مشکلات و نارضایتی کاربران، این پلتفرم دیفای شبکه‌های اجتماعی خود را تعطیل کرد و عملاً کاربرانی که در آن سرمایهگذاری کرده بودند دچار سردرگمی شدند.
با آنکه افراد متعددی در شبکه‌های مجازی در خصوص مشکلات این مجموعه هشدار داده بودند و حتی پلتفرم‌هایی مانند DappRadar نیز آن را جزو پروژه‌هایی با ریسک بالا دسته‌بندی کرده بودند، متأسفانه بنیاد ترون واکنشی به این موضوع نشان نداده بود. با این حال، این پروژه علی‌رغم ظاهر موجه و قانونی خود به کارش پایان داد و باز هم تعداد قابل توجهی از کاربران نتوانستند به اصل سرمایه خود دست یابند. در نهایت سازندگان این پروژه جعلی توانستند با حدود ۲ میلیون دلار ارز ترون قفل‌شده در این پلتفرم صحنه را ترک کنند. بد نیست بدانید ترون سوپر نود به عنوان یکی از اولین پلتفرم‌های جعلی دیفای و مبتنی بر ترون، به خریداران و هولدرهای ارز دیجیتال NODE (دارایی بومی این پلتفرم) روزانه سودی در حدود ۴.۵ تا ۷.۵ درصد می‌داد.
ویکینگ گروپ
ویکینگ گروپ (Wayking Group) یکی دیگر از هنرنمایی‌های سایتهای پانزی ترون است که سارقان با ساخت یک وبسایت به ظاهر جذاب و توسعه بخش‌های گوناگون، به دنبال جذب افراد بی‌اطلاع هستند. این پروژه که مطابق معمول در میان کاربران ایرانی نیز به محبوبیت فراوانی رسیده و عده قابل توجهی از کاربران با واریز سرمایه در آن به دنبال ثروتمند شدن هستند، علی‌رغم افشای ماهیت آن و شکایت‌های متعدد مالباختگان از این طرح هرمی هنوز هم فعال است و کاربران باید نسبت به سرمایهگذاری و مشارکت در طرح‌های این پروژه هوشیار باشند. به طور کلی، این پروژه کلاهبرداری از کاربران می‌خواهد که برای سرمایهگذاری فقط ۱۰۰ ترون به حساب مجموعه واریز کنند و بر اساس پلن‌های موجود سود ببرند.
دریافت سود ۹ درصدی در کنار سودهای حاصل از معرفی اعضای جدید و سرمایهگذاری زیرمجموعه‌های آنها، اساس و رویکرد این مجموعه بوده است. البته برای آنکه کار کلاهبرداران به شکلی منطقی و قابل قبول به نظر برسد، آنها ارز دیجیتالی با نام WKX یا Walk Coin را هم معرفی کردند که برای اکوسیستم این مجموعه و متاورس آن قابل استفاده خواهد بود؛ اما این ارز دیجیتال نه تنها فاقد ارزش است، بلکه در هیچ کدام از صرافی‌های ارز دیجیتال معتبر نیز لیست نشده است. از سوی دیگر، با بررسی اعتبار وبسایت ویکینگ گروپ به آسانی متوجه می‌شویم که این طرح هم دقیقاً همان مسیری را در پیش گرفته است که پروژه‌های مشابه آن را انجام داده‌اند.
تغییر نام دامنه، نداشتن ترافیک ارگانیک، نامشخص بودن سازندگان وبسایت، ارائه سودهای غیرمنطقی بدون توضیح در خصوص چگونگی انجام آن، تمرکز ویژه بر زیرمجموعهگیری و از همه مهم‌تر، شکایت و اعلام رسمی مبنی بر کلاهبرداری بودن این پروژه نشان داد سارقان با هر حلیه و نیرنگی به دنبال متقاعد کردن افراد و سرقت سرمایه آنها هستند. کاربران باید توجه داشته باشند که این پروژه در حال حاضر دسترسی کاربران با IP ایران را محدود کرده، اما کم و بیش شاهد فعالیت کانال‌های تلگرامی و شبکه‌های اجتماعی فارسی زیان این مجموعه هستیم.
ترون لینک پرو
یکی از اپلیکیشن‌های مشکوکی که به نظر می‌رسد در پشت پرده آن کلاهبرداران و سارقان قرار داشته باشند، ترون لینک پرو (Tron Link Pro) است. این اپلیکیشن که خود را یکی از کیف پول‌های معتبر ترون معرفی می‌کند و در فروشگاه‌های گوگل و اپل در دسترس کاربران قرار دارد، دارایی افراد را سرقت کرده و موجودی حساب کاربران را خالی می‌کند.
این برنامه با معرفی برنامه سهام‌گذاری، کاربران را تشویق به واریز و قفل کردن سرمایه خود در این پلتفرم می‌کند. گزارشات متعددی در خصوص هک کیف پول، صفر شدن موجودی و عدم پاسخگویی درست تیم سازنده در خصوص مشکلات موجود وجود دارد و همین امر موجب شده تا ترون لینک پرو به عنوان یک برنامه مخرب و جزء سایتهای پانزی ترون قرار گیرد. همان‌طور که احتمالاً حدس زده‌اید، ترون لینک پرو از نظر رتبه و اعتبار وبسایت خود نیز دارای درجات پایین بوده و این نشان می‌دهد که برخلاف ظاهر موجه این برنامه، با یک بدافزار و برنامه مخرب طرف هستیم.
نامشخص بودن هویت سازندگان، نظرات منفی متعدد کاربران، گزارش در خصوص کلاهبرداری بودن ترون لینک پرو و موارد دیگر حاکی از کلاهبرداری بودن این برنامه است. جالب است بدانید برخی از کاربران به این نکته اشاره کرده‌اند که با قفل کردن دارایی خود در این کیف پول، عملاً موجودی آنها صفر شد و با تماس‌ها مکرر این پاسخ به آنها داده شده است که باید حساب خود را به اندازه موجودی پیشین شارژ کنند تا امکان برداشت واریزی قبلی فراهم شود! علی‌رغم تلاش‌های کاربران به منظور حذف این اپلیکیشن از استور ترون لینک پرو، همچنان این اپ در فروشگاه‌ها وجود دارد و کاربران بی‌اطلاع به آسانی در دام این اپلیکیشن مخرب گرفتار می‌شوند.
دقت داشته باشید که این برنامه را با اپلیکیشن کیف پول معتبر ترون لینک (TronLink) اشتباه نگیرید. مشخصا ترون لینک پرو با هدف سوءاستفاده از این والت قدیمی و معتبر شبکه ترون ساخته شده است. ما در یکی از مطالب بیت 24 نیز بهترین کیف پول‌های ترون را برای کاربران عزیز معرفی کرده‌ایم تا با مطالعه آن بتوانند هم گزینه مناسب خود را پیدا کنند و هم در دام کلاهبرداران نیفتند.
ترون دات لاو
ترون دات لاو (Tron.Love) یکی دیگر از سایتهای پانزی ترون است که با محوریت استخراج ارز دیجیتال ترون پا به عرصه گذاشته است و می‌خواهد کاربران را فریب دهد. این برنامه استخراج و سوددهی، مدعی همکاری با شرکت‌های بزرگی مانند بایننس، بنیاد ترون، کوین بیس، وزیر ایکس (Wazirx) و سایر صرافی‌های نام آشناست. نکته جالب توجه در خصوص ترون لاو، اهدای ۲۸ هزار واحد ترون به افراد تازه وارد است! احتمالاً این رقم بسیار اغواکننده به نظر می‌رسد، اما باید بدانید که هیچ زمان نمی‌توانید این رقم را برداشت و از آن استفاده کنید.
این مبلغ تنها به منظور فریب کاربر و ترغیب او به معرفی دیگران برای سرمایهگذاری در ترون لاو انجام میشود. موضوع دیگر که به مشخصا نشان از کلاهبرداری بودن ترون لاو دارد، بحث سودهای روزانه ۹ تا ۱۱ درصدی است، بدین معنا که اگر کاربری تنها ۱۰ ترون واریز کند، می‌تواند روزانه ۹ درصد سود دریافت کند که رقمی قابل توجه محسوب میشود. نکته دیگر، اهمیت این وبسایت هرمی و پانزی به زیر مجموعه‌گیری است؛ بدین ترتیب که اگر فردی با کدهای رفرال دیگران وارد سیستم شود، ۱۳ درصد از سرمایه واریزی او به شکل پاداش به معرفی‌کننده وی تعلق می‌گیرد.
این روند زیرمجموعهگیری تا نفرات دوم و سوم در هر زیر شاخه ادامه خواهد داشت. موضوع دیگر، بحث دروغین سرمایهگذاری بر ابزارهای استخراج ارز ترون است. همان‌طور که در ابتدای مقاله هم اشاره کردیم، ترون قابل استخراج نیست و هر گونه ادعایی مبتنی بر ماینینگ این ارز دیجیتال نشانه‌ای آشکار از کلاهبرداری بودن پروژه مورد نظر است. از طرف دیگر، با بررسی اعتبار وبسایت و مشخصه‌های دیگر شکی باقی نمی‌ماند که ترون لاو جزو سایتهای پانزی ترون بوده و کاربران باید نسبت به این وبسایت و موارد مشابه توجه ویژه‌ای داشته باشند.
سخن پایانی
با توجه به محبوبیت و قابلیت‌های شبکه ترون، شاهد رشد سایتهای پانزی ترون و پروژه‌های کلاهبرداری گوناگونی با نام این ارز دیجیتال هستیم. شکی نیست که عرصه رمز ارزها مملوء از فرصت‌های متعدد و پول‌ساز است ، اما باید توجه داشت رسیدن به درآمد و کسب سود از این حوزه بدون داشتن دانش کافی عملاً امری غیر ممکن است. در عین حال کلاهبرداران و هکرها هم در این عرصه به شدت فعال هستند و با ایجاد طمع در میان کاربران با وعده‌های توخالی و رنگارنگ تلاش میکنند از ناآگاهی کاربران نهایت استفاده را ببرند.
هر فردی که تمایل دارد در عرصه ارزهای دیجیتال فعالیت کند باید ضمن افزایش دانش و آگاهی، در خصوص واریز و هدایت سرمایه خود نهایت دقت و ریزبینی را به خرج دهد و با تحقیق و بررسی جوانب مختلف درباره صحت و سلامت طرح‌ها و پروژه‌های گوناگون ابتدا به قطعیت برسد و سپس به سرمایهگذاری اقدام کند.
تهیه شده در بیت ۲۴
