بیت کوین اولین ارز دیجیتال رمزنگاری شده است. در این مقاله نخستین رمز ارز دنیا یعنی بیت کوین Bitcoin را به زبان ساده صفر تا صد بررسی میکنیم.
تا کنون رمز ارزهای متعددی عرضه شدهاند و تعداد زیادی از آنها ارزش بازار چند میلیارد دلاری دارند. فقط وب سایت CoinMarketCap بالای 9 هزار کوین و توکن مختلف را فهرست کرده است که اغلب آنها متعلق به اکوسیستمها، پلتفرمها، اپلیکیشنها و حتی بازیهای بلاک چینی هستند. اما اولین مورد در دنیای کریپتوکارنسی یعنی بیت کوین همچنان با اختلاف زیاد از رقبا پادشاهی میکند! اگرچه سلطه آن دیگر به اندازه قبل نیست، اما بیت کوین همچنان بالای 40 درصد سهم کل بازار (مارکت دامیننس) را در اختیار دارد! به نظر Bitcoin نمیخواهد حداقل به این زودی جایگاهش را به ارز دیجیتال دیگری بدهد!
به لطف بیت کوین با فناوری بلاک چین آشنا شدیم که زمینهساز ظهور نسل سوم اینترنت یعنی وب 3 شده است. در ورژن بعدی اینترنت، که دارای ساختار غیر متمرکز است، دست واسطهها حذف و زمینه برای ورود افراد و کسب و کارهای بیشتر به فضای دیجیتال فراهم میشود.
افراد زیادی با خرید بیت کوین طی سالها قبل، از فرش به عرش رسیده و داراییشان صد برابر شده است! نکته اینجاست که هنوز هم میتوان جزو برترین ثروتمندترین میلیونرها و میلیاردرهای بیت کوین بود، هر چند به اندازه اولین سرمایه گذاران دیگر برای ما بازدهی نخواهد داشت. عده زیادی از تحلیلگران از قیمتهای چند صد هزار دلاری و حتی یک میلیون دلاری Bitcoin صحبت میکنند، پس به نظر هنوز فرصت برای چند برابر کردن سرمایه با خرید بیت کوین وجود دارد.
از طرفی موضوع فقط سود کردن نیست و باید آن سوی ماجرا را نیز در نظر گرفت؛ هیچ سرمایه گذاری قطعی نیست و همیشه ریسک وجود دارد. این ریسک حین سرمایه گذاری در ارزهای دیجیتال برای بیت کوین کمتر از بقیه است، پس برای سرمایههای درشت، با وجود احتمال سودآوری کمتر، بیت کوین بهترین گزینه است. نباید و نمیتوان به امید چند برابر کردن پول آن را از دست داد!
هر ارز دیجیتالی که بعد از Bitcoin متولد شد را یک آلت کوین خطاب میکنند. به عبارتی تمامی رمز ارزها در یک کفه ترازو و بیت کوین در طرفی دیگر قرار میگیرد. این موضوع و همچنین مارکت دامیننس بالای بیت کوین سبب شده قیمت سایر رمز ارزها به نوسانات قیمت نخستین گزینه وابسته باشد و از وضعیت بازار آن تاثیر بپذیرند. آیا هنوز هم به قدرت و پادشاهی طلای دیجیتال شک دارید؟
این مطلب جامع به چند بخش کلی تقسیم شده و هر قسمت دارای چندین زیر مجموعه است. برای دسترسی سریع به قسمتهای مختلف، از فهرست زیر استفاده کنید.
مقدمهای بر بیت کوین
ابتدا بهتر است یک آشنایی کلی با این کوین دیجیتالی پیدا کرده و هدف از توسعه، قانونی بودن، کاربردها، تکنولوژی مورد استفاده و تاریخچهاش را بررسی کنیم.
بیت کوین چیست؟
Bitcoin یک فرم دیجیتالی پول است. برخلاف ارزهای فیات (نظیر دلار، یورو و تومان) که به طور مرسوم استفاده میکنیم، در اینجا خبری از یک بانک مرکزی کنترلکننده نیست. در عوض، سیستم مالی بیت کوین توسط هزاران کامپیوتر توزیع شده در سراسر دنیا مدیریت میشود. هر فردی به وسیله دانلود و نصب یک نرم افزار متن باز میتواند عضوی از این اکوسیستم باشد و به پایداری و مدیریت آن کمک کند.
بیت کوین نخستین رمز ارز بوده و توسعه و عرضه آن به ترتیب به سال 2008 و 2009 برمیگردد. Bitcoin این امکان را برای کاربران فراهم میکند تا پول دیجیتالی ارسال و دریافت کنند. از جمله نکات بسیار جذاب درباره آن، که افراد را به استفاده از BTC (فرم مخفف نام) به جای ارزهای فیات تشویق میکند، عدم امکان سانسور شدن، عدم امکان مصرف کردن یک واحد پول بیشتر از یک مرتبه و توانایی ایجاد تراکنشها در هر زمان از هر نقطه دنیا است.
دلیل استفاده از Bitcoin چیست؟
دلایل مختلفی به منظور استفاده از آن وجود دارد. بسیاری BTC را به خاطر ماهیت عمومی که دارد، ستایش میکنند؛ هر کاربر متصل به اینترنت، با هر دستگاهی، قادر به ارسال و دریافت بیت کوین است. از این نظر که هیچ فردی قادر به بازداشتن شما از خرج کردن Bitcoin نیست، شبیه به پول رایج محسوب میشود. حضور و وجود دیجیتالی آن به معنای امکان انتقال جهانی است.
این موضوع برای کاربران ایرانی که به خاطر تحریمهای شدید امکان انتقال ارز به راحتی برایشان میسر نیست، مزیتی بزرگ محسوب میشود. در حال حاضر، برای انتقال مبلغی پول به دلار، یورو یا هر ارز دیگر به یک حساب در سایر کشورها، دردسرهای زیادی را متحمل شده و باید کارمزدهای زیادی پرداخت کنید. این در حالی است که با نصب یکی از کیف پول های بیت کوین و دریافت خدمات از یک صرافی ارز دیجیتال نظیر بیت 24، قادر به شارژ کردن حساب خود با بیت کوین و سپس ارسال سریع و راحت آن به والت هر فرد دیگری در هر نقطه دنیا خواهید بود.
شاید سالها پیش، بعد از ارسال Bitcoin برای فردی دیگر، نقد و تبدیل کردن آن به وجه رایج مورد استفاده در کشور مقصد کار دشواری بود، اما امروز صرافیهای مخصوص رمز ارز متعددی در سراسر دنیا وجود داشته و حتی به خاطر افزایش آگاهی مردم به نسبت به کریپتوکارنسیها، فروشندگان زیادی آنها را نیز به طور مستقیم، بدون نیاز به تبدیل، از مشتریان دریافت میکنند؛ این روزها BTC مساوی با پول نقد است! پشتیبانی پی پال از ارزهای دیجیتال یکی از اتفاقاتی بزرگی بود که به گسترش و پذیرش این رمز ارز کمک کرد.
چه چیزی بیت کوین را ارزشمند میکند؟
بیت کوین غیر متمرکز، محفوظ در برابر سانسور، امن و بدون مرز است. این ظرفیت بالا سبب شده برای حوالههای بینالمللی سریع و پرداختهایی که افراد تمایلی به فاش شده هویت خود ندارند، BTC بسیار مناسب باشد.
بسیاری بعد از خرید بیت کوین سکههای دیجیتالی خود را خرج نکرده و در عوض، با در نظر گرفتن اهداف بلند مدت، نگهداری میکنند. یکی از القاب Bitcoin، به دلیل عرضه محدود و نامحدود نبودن تعداد سکههای (الکترونیکی در دسترس) طلای دیجیتال است. برخی سرمایهگذاران و شرکتها بیت کوین را به چشم ذخیره ارزش نگاه میکنند؛ از آنجایی که BTC کمیاب و تولید آن دشوار است، به فلزات گرانبها مانند طلا یا نقره تشبیه میشود.
هودلرهای بیت کوین (افرادی که آن را نگهداری میکنند) عقیده دارند ویژگیهای ذکر شده، علاوه بر در دسترس بودن جهانی و نقدینگی بالا، Bitcoin را به یک وسیله ایدهآل برای ذخیره ثروت در طولانی مدت تبدیل میکند. عقیده آنها، افزایش قیمت هر واحد BTC با گذر زمان است. به همین دلیل سرمایه خود را به بیت کوین تبدیل کرده و در والتهای دیجیتالیشان نگهداری میکنند.
بیت کوین چگونه کار میکند؟
وقتی آلیس با باب معامله میکند، ارسال وجه به شکلی که انتظار دارید صورت نمیگیرد. این کار، معادل دیجیتالی تحویل یک اسکناس دلار به او نیست! در عوض آلیس روی یک تکه کاغذ قابل مشاهده برای همه، دادن یک دلار به باب را اعلام میکند. وقتی باب تصمیم به ارسال همان مقدار وجه به کارول میگیرد، کارول با مشاهده کاغذ عمومی میتواند به توانایی باب برای ارسال آن میزان مشخص وجه پی ببرد.
کاغذی که به آن اشاره کردیم، نوع خاصی از دیتابیس به نام یک بلاک چین است. اعضای شبکه یک کپی مشابه از آن را روی سیستم کامپیوتری خود ذخیره دارند. با هدف همگام نگه داشتن اطلاعات و یکسانسازی پایگاه داده روی هر نود (هر کامپیوتر عضو شبکه)، اعضا با یکدیگر در ارتباط هستند.
وقتی یک کاربر پرداختی انجام میدهد، با توجه به نبود یک بانک یا در کل موجودیت مرکزی به منظور پردازش تراکنشها، نودها آن را به صورت مستقیم به شبکه نظیر به نظیر برادکست میکنند. به منظور افزودن اطلاعات جدید، بلاک چین بیت کوین از یک مکانیزم خاص به نام ماینینگ (استخراج) بهره میبرد. از طریق این فرآیند، بلاکهای جدید معاملات در بلاک چین ثبت میشوند.
بلاک چین چیست؟
بلاک چین یک دفتر کل است که تنها میتوان به اطلاعات کنونی آن اضافه کرد. به عبارتی امکان تغییر اطلاعات موجود وجود ندارد. وقتی یک سری داده به بلاک چین اضافه شد، تغییر یا حذف آن به شدت دشوار است. بلاک چین با قرار دادن یک اشارهگر به بلوک قبلی در هر بلوک بعدی، این قانون (عدم امکان دست بردن در داده قبلی) را اعمال میکند.
نشانهگر در واقع یک هش از بلاک قبلی است. هش کردن شامل انتقال داده از یک تابع یک طرفه برای تولید اثر انگشت منحصربهفرد ورودی است. اگر ورودی حتی کمی تغییر پیدا کند، اثر انگشت به طور کامل تغییر خواهد یافت. از آنجایی که ما بلاکها را به هم متصل میکنیم، هیچ فردی بدون بیاعتبار و باطل کردن بلاکهای بعدی، قادر به ویرایش یک بلاک نخواهد بود. این ساختار، یکی از دلایل ایمن بودن بلاک چین بیت کوین و در کل تمامی ارزهای دیجیتال از خطر دستکاری است.
آیا بیت کوین قانونی است؟
در بسیاری از کشورها بیت کوین کاملا قانونی است. برخی کشورها قوانینی محدودکننده درباره آن اعمال کرده و تعدادی دیگر، به طور کامل خرید و فروش Bitcoin را منع کردهاند. در کشورهایی که ارزهای دیجیتال شامل بیت کوین قانونی محسوب میشوند، نهادهای دولتی درباره مالیات و انطباق با آنها، روشهای مختلفی اتخاذ میکنند. قوانین مربوط به رمز ارزها حتی در کشورهای تاییدکننده آنها هنوز چارچوب مشخصی نداشته و به احتمال زیاد در سالهای آینده، تغییر چشمگیری خواهد داشت.
در کشورمان ایران، صرافیهای ارز دیجیتال نظیر بیت 24 فعالیتی قانونی داشته و تراکنشها بر بستر آنها، مجاز صورت میگیرند. به همین دلیل نگرانی بابت خرید و فروش بیت کوین یا نگهداری این کوین نخواهید داشت. این قانون درباره سایر رمز ارزها (آلت کوینها) نیز صدق میکند.
تاریخچه بیت کوین
چه فرد یا نهادی Bitcoin را خلق کرد؟ متاسفانه جواب این سوال هنوز در هالهای از ابهام قرار داشته و هیچکس پاسخی برای آن ندارد! خالق اولین رمز ارز از اسم مستعار ساتوشی ناکاموتو (Satoshi Nakamoto) برای خود استفاده کرده است، اما هیچ اطلاعاتی درباره هویت واقعی این فرد در دسترس نیست؛ ساتوشی ممکن است یک فرد یا گروهی از توسعهدهندگان در نقطهای از جهان باشد!
ریشه این نام ژاپنی است، اما تسلط ساتوشی بر زبان انگلیسی سبب شده بسیاری این آقا، خانم یا گروه را ریشه گرفته از کشوری انگلیسی زبان تصور کنند. ساتوشی ناکاموتو وایت پیپر (White Paper) و همچنین نرم افزار بیت کوین را منتشر کرده است. خالق مرموز در سال 2010، دو سال بعد از معرفی و یک سال بعد از راهاندازی و عرضه رسمی BTC، ناپدید شد.
آیا ساتوشی ناکاموتو فناوری بلاک چین را اختراع کرد؟ بیت کوین همه چیز را مدیون فناوری منحصربهفرد بلاک چین بوده و بسیاری از ویژگیهای منحصربهفردش را باید درون این تکنولوژی جستجو کرد.
بیت کوین در واقع تعدادی از فناوریهای موجود که از مدتها قبل خلق شده اند را ترکیب میکند. این مفهوم از وجود یک زنجیره از بلاکها، با بیت کوین متولد نشده و تاریخچهای قدیمیتر دارد. استفاده از ساختارهای دادهای غیر قابل تغییر را میتوان در اوایل دهه 90 جستجو کرد، زمانی که استوارت هابر (Stuart Haber) و اسکات استورنتا (W. Scott Stornetta) سیستمی برای ثبت زمان و تاریخ اسناد ساختند. شبیه به بلاک چینهای امروزی که نمونهای از آن در شبکه بیت کوین به کار رفته، این سیستم نیز با هدف ایمنسازی داده و جلوگیری از دستکاری شدن آن، بر تکنیکهای رمزنگاری متکی بود.
جالب است بدانید در هیچ کجای وایت پیپر ایجاد شده توسط ساتوشی ناکاموتو، اسمی از «بلاک چین» دیده نمیشود!
آیا بیت کوین نخستین فرم دیحیتالی پول محسوب میشود؟ Bitcoin نخستین تلاش انسان برای الکترونیکی کردن پول نیست، اما بدون شک موفقترین پروژه در این زمینه از ابتدای ظهور سیستمهای الکترونیکی و دیجیتالی محسوب میشود. البته طرحهای قبلی، به نوعی زمینهساز اختراع ساتوشی ناکاموتو شدند. در ادامه به برخی از آنها اشاره میکنیم:
- DigiCash: اواخر دهه 1980، شرکت DigiCash توسط یک متخصص رمزنگاری و دانشمند علوم کامپیوتر به نام دیوید چائوم (David Chaum) تاسیس شد. دیجی کش به عنوان راهکاری برای حفظ حریم خصوصی در معاملات آنلاین بر اساس یک پیپر ساخت دست آقای چائوم، معرفی شده بود. مدل DigiCash یک سیستم متمرکز بود که با اساس شبکههای غیر متمرکز ارزهای دیجیتال کنونی تفاوت دارد، اما در هر صورت، تلاش جالبی در راستای دیجیتالی کردن پول به شمار میرود. شرکت نام برده در نهایت ورشکسته شد. به عقیده موسس DigiCash ، علت ورشکستگی شرکت معرفی آن قبل از گسترش تجارت الکترونیک بود.
- B-Money: بی مانی در ابتدا پیشنهادی توسط یک مهندس کامپیوتر به نام وی دای (Wei Dai) در دهه 1990 بود. در وایت پیپر بیت کوین از B-Money نام برده شده است، اما چرا؟ بی مانی یک سیستم اثبات کار (PoW –> Proof of Work) ارائه و پیشنهاد استفاده از یک دیتابیس توزیع شده که در آن کاربران معاملات را امضا میکنند، مطرح کرد. شکل متفاوت و پیشرفتهتری از PoW یا الگوریتم اثبات کار در شبکه بیت کوین به کار برده شده و اساس کار استخراج این رمز ارز محسوب میشود. در دومین نسخه از B-Money، ایدهای مشابه با استیکینگ ارز دیجیتال مطرح شد که امروز شاهد کاربرد آن در شبکههای بلاک چینی مبتنی بر الگوریتم PoS هستیم. بی مانی در نهایت در حد یک طرح باقی ماند و هیچ وقت اجرایی نشد. با در نظر گرفتن فناوریها و فرآیندهای مطرح شده در این طرح ارز دیجیتال، به طور واضح در توسعه بیت کوین از آن الگوبرداری شده است.
- Bit Gold: شباهت بیت بیت گلد و بیت کوین سبب شده برخی سازنده آن، نیک سابو (Nick Szabo)، را همان ساتوشی ناکاموتو تصور کنند! Bit Gold متشکل از یک دفتر کل است که رشتههای دادهای به دست آمده از عملکرد اثبات کار (PoW) را ثبت میکند. شبیه به بی مانی، بیت گلد نیز توسعه پیدا نکرد و در حد ایده باقی ماند.
بیت کوین از کجا آمده و استخراج آن چگونه است؟
اکنون که با بیت کوین آشنا شده و کاربردها، تاریخچه و ویژگیهای منحصربهفردش را شناختهاید، بد نیست نگاهی عمیقتر به آن داشته باشید. این شکل دیجیتالی از پول چطور ایجاد شده و منظور از فرآیند استخراج یا ماین کردن Bitcoin چیست؟
سکههای جدید Bitcoin چطور ایجاد میشوند؟
بیت کوین به تعدادی محدود عرضه شده و تعداد کوینهای در گردش داخل شبکه نامحدود نیست. دقیقا همین موضوع آن را ارزشمند کرده و افزایش قیمت با پیش رفتن در زمان را سبب شده است. البته همه آنها در حال حاضر در چرخه وجود نداشته و به عبارتی هنوز ایجاد نشدهاند. تنها راه ایجاد بیت کوین های جدید فرآیندی به نام ماینینگ یا استخراج است. این مکانیزمی خاص به منظور اضافه کردن دیتا به بلاک چین است.
چه تعداد بیت کوین وجود دارد؟
پروتکل شبکه این رمز ارز، حداکثر تعداد کوینها را 21 میلیون اعلام میکند. تا سال 2020، کمتر از 90 درصد این تعداد ایجاد شده است، اما ایجاد 10 درصد بقیه نزدیک به صد سال زمان خواهد برد! این به دلیل رخ دادن وقایع دورهای نظیر هاوینگ است. هاوینگ سبب سختتر شدن فرآیند استخراج و کاهش پاداش ماینینگ میشود. به عبارتی هر چه به جلو پیش میرویم، با توجه به محدود بودن تعداد سکههای بیت کوین، ایجاد آنها دشوارتر خواهد شد. این شبیه به سختتر شدن یافتن معادن طلای جدید با گذر زمان است.
استخراج بیت کوین چگونه است؟
با ماینینگ، اعضای شبکه بلاکهای جدیدی به بلاک چین اضافه میکنند. به این منظور آنها باید قدرت سیستم کامپیوتری خود را که تبدیل به یک نود در شبکه بیت کوین شده است، صرف حل کردن پازلهای رمزنگاری شده کنند. در عوض این کار و به عنوان پاداش، هر نود تکمیلکننده یک بلاک معتبر، در قالب رمز ارز BTC مبلغی دریافت میکند.
ایجاد یک بلاک جدید فرآیند بسیار گران و پرهزینهای است، اما بررسی معتبر یا نامعتبر بودن آن هزینه زیادی ندارد. اگر کاربری در پی تقلب به واسطه یک بلاک Bitcoin نامعتبر باشد، شبکه خیلی سریع آن را مردود اعلام کرده و ماینر (استخراجکننده) قادر به جبران هزینههای ماینینگ نخواهد بود. به همین دلیل باید فرآیند را با موفقیت به پایان رساند و یک بلاک به بلاک چین اضافه کرد.
جایزه اعطا شده به کاربران، که تحت عنوان جایزه بلاک شناخته میشود، متشکل از دو قسمت کارمزدهای متصل به معاملات و کمک مالی بلاک است. کمک مالی یا سوبسید بلاک تنها منبع بیت کوین های تازه است. با استخراج هر بلاک، مقدار مشخصی سکه به کل چرخه اضافه خواهد شد.
زمان ماین کردن یک بلاک در شبکه Bitcoin چقدر است؟
پروتکل شبکه میزان سختی استخراج را مشخص میکند. حدودا به ده دقیقه زمان برای یافتن یک بلاک جدید نیاز است. آنها دقیقا ده دقیقه بعد از قبلی پیدا نشده و زمان تکمیل فرآیند اطراف این عدد در نوسان است.
شروع کار با بیت کوین
بعد از آشنایی با BTC و شناخت روال پیداش آن، احتمالا تصمیم به خرید، فروش، استخراج، نگهداری و در کل کار با نامبروان ارزهای دیجیتال گرفتهاید!
روش خرید بیت کوین چگونه است؟
متاسفانه به خاطر تحریمها، روشهای پرداخت بینالمللی تنها در دسترس تعداد محدودی از کاربران ایرانی قرار دارند. به لطف خدمات صرافی بیت 24 میتوانید این محدودیتها را کنار زده و به تعداد دلخواه به خرید بیت کوین بپردازید. استفاده از خدمات صرافی ما نیازمند ثبت نام و احراز هویت است. این دو فرآیند زمان زیادی نیاز نداشته و تنها یک مرتبه در ابتدای کار انجام میشوند. برای یادگیری چگونگی خرید و فروش انواع رمز ارز مخصوص Bitcoin در بیت 24 میتوانید از مطلب زیر کمک بگیرید.
آیا امکان خرید و پرداخت مستقیم با Bitcoin وجود دارد؟
در حال حاضر امکان خرید سرویسها و کالاهای متعددی با بیت کوین مهیا است. بیشمار خرده فروشی در سراسر دنیا از BTC پشتیبانی کرده و برای پرداخت هزینه خدمات یا محصولات دریافت شده از آنها، قادر به پرداخت مستقیم با ارز دیجیتال نام برده هستید. با توجه به افزوده شدن پشتیبانی از رمز ارزهای محبوب نظیر بیت کوین و اتریوم به پی پال انتظار داریم انفجاری در پذیرش آنها توسط خرده فروشیهای سراسر دنیا رخ بدهد.
اگر فروشگاه، وب سایت یا شرکتی هنوز پذیرای Bitcoin نیست، میتوانید دارایی دیجیتالی خود را به صرافی بیت 24 فروخته و بعد از دریافت مبلغ معادل آن به تومان، بدون محدودیت اقدام به خرید کنید. با توجه به امکان نقد کردن سریع بیت کوین در هر زمان، میتوان ادعا کرد امکان خرید هر چیزی با BTC وجود دارد!
عواقب گم کردن کوینهای BTC خود چیست؟
با توجه به نبود یک بانک و نهاد مرکزی کنترلکننده، شما مسئول ایمن نگه داشتن ارزهای خود هستید. شبکه تنها مسئول محفوظ نگه داشتن دارایی شما از خطر دستکاری و هک است، اما مسئولیتی در قبال گم شدن کیف پولتان ندارد! در ادامه بیشتر درباره چیستی و کاربرد والتهای مخصوص رمز ارزها صحبت خواهیم کرد.
ترجیح برخی کاربران نگه داشتن موجودی خود داخل حسابهایشان در صرافیها است. برخی دیگر، آنها را بعد از خرید به والت خود منتقل کرده و همانجا نگهداری میکنند. اولین روش بیشتر انتخاب تریدرها (معاملهکنندگان) و دومی، انتخاب هودلرها (نگهدارندهها به عنوان ذخیره ارزش و سرمایهگذاری) است. در صورت تمایل به استفاده از یک کیف پول پشتیبانیکننده از بیت کوین از ارائه عبارت بازیابی (Seed Phrase) توسط آن اطمینان پیدا کرده و این عبارت را در مکانی مطمئن (حتما نسخهای فیزیکی روی کاغذ داشته باشید) یادداشت کنید. در صورت گم شدن کیف پول سخت افزاری یا حذف شدن کیف پول نرم افزاری از گوشی و کامپیوتر (یا به سرقت رفتن آنها) تنها با استفاده از همین عبارت بازیابی قادر به دسترسی مجدد به دارایی دیجیتال خود خواهید بود.
آیا امکان برگشت تراکنشهای بیت کوین وجود دارد؟
وقتی دیتا به بلاک چین اضافه شد، حذف کردن آن کار سادهای نخواهد بود. در عمل، این کار تقریبا غیر ممکن است. در نتیجه وقتی تراکنشی انجام دادید، امکان بازگشت وجود ندارد. به همین دلیل باید قبل از ارسال بیت کوین به یک آدرس، از صحت آن اطمینان پیدا کنید. آدرسهای کیف پولهای ارزهای دیجیتال از تعداد زیادی کاراکتر پیچیده تشکیل میشوند، به همین دلیل هرگز آنها را تایپ نکرده و به صورت «کپی – پیست» در اختیار یکدیگر قرار بدهید.
امکان درآمدزایی با Bitcoin وجود دارد؟
میتوان با بیت کوین درآمدزایی داشت، اما امکان از دست دادن پول و سرمایه در این راه را نباید فراموش کرد. هودلرها و سرمایهگذاران در BTC که اقدام به خرید و نگهداری آن میکنند، معتقد به افزایش قیمت این رمز ارز در آینده هستند. برخی دیگر ترجیح میدهند به وسیله ترید (خرید و فروش) Bitcoin در بهترین زمانها (نوسانگیری، خرید در قیمت پایین و فروش بعد از افزایش) به سود برسند. گروه اول سرمایهگذاری بلند مدت داشته و دسته دوم، سود کوتاه مدت تا میان مدت به دست میآورند.
هر دو استراتژی نام برده در بالا با ریسک رو به رو است، هر چند سود بیشتری در مقایسه با روشهای با ریسک پایینتر به جیبتان سرازیر میکنند.
برخی از سرمایهگذاران استراتژیهای ترکیبی را اتخاذ میکنند. آنها بیت کوین را به عنوان سرمایهای ارزشمند که در آینده قیمتش افزایش پیدا خواهد کرد، نگهداری کرده و در عین حال با بخش یا کل دارایی خود ترید میکنند. به این ترتیب در عین نگاه و سرمایهگذاری بلند مدت، سود استراتژیهای کوتاه مدت را نیز از دست نخواهند داد.
آنها به عنوان نمونه وقتی با یک ارز دیجیتال تازه وارد، که بر اساس تحلیلها به زودی با افزایش قیمت شدید مواجه خواهد شد برخورد میکنند، کل یا بخشی از موجودی بیت کوین خود را تبدیل به آن کرده و بعد از رسیدن قیمت رمز ارز مقصد به سقف مورد نظر، دارایی را مجددا به BTC تبدیل میکنند. در این بین، تعداد بیت کوین بیشتری نصیبشان خواهد شد!
روی هم رفته نمیتوان روشی را درست و دیگری را غلط پنداشت. هر سرمایهگذار اشتهای ریسک و اهداف متفاوتی دارد.
مدتی است وامدهی، تبدیل به روشی محبوب برای کسب درآمد منفعل از Bitcoin شده و این روش روز به روز طرفداران بیشتری پیدا میکند. به وسیله قرض دادن کوینهای خود به فردی دیگر، در عین نگهداری دارایی (عدم مصرف و خرج کردن آن)، سود دریافت خواهید کرد. پلتفرمهایی نظیر Binance Lending امکان وامدهی مبتنی بر بیت کوین و دیگر رمز ارزها را فراهم کردهاند.
چطور میتوان بیت کوین را ذخیره کرد؟
استفاده از یک والت رمز ارز یا ذخیره داخل حساب کاربری صرافی خود دو روش کلی برای نگهداری دارایی به شمار میروند. روش اول بیشتر محبوب هودلرها و دومین راهکار بیشتر ترجیح تریدرها است، هر چند محدودیتی وجود نداشته و در نهایت باید بر اساس مزایا و معایب هر روش، طبق اهداف خود از خرید و نگهداری بیت کوین، تصمیمگیری کنید.
یک راهکار حضانتی (Custodial)، فضایی برای نگهداری دارایی به واسطه اعتماد به یک شرکت است، به جای این که خود، کوینها را نگهداری کنید. برای ایجاد تراکنش، باید به یک پلتفرم نظیر صرافی بایننس لاگین کرده و با کیف پول یکپارچه با حساب کاربریتان کار کنید. مزیت این کار، امکان استفاده از بیشمار خدمات صرافی Binance نظیر وامدهی یا استیکینگ است. با در نظر گرفتن کارمزدهای بسیار پایینتر معاملات و همچنین بیشمار کاربر بایننس برای ترید سریع، نگهداری بیت کوین داخل آن در مقایسه با کیف پولها روش بسیار بهتری برای تریدرها قلمداد میشود.
راهکارهای غیر حضانتی (Non-Custodial) مخالف روش قبلی هستند. در اینجا، کاربر کنترل کامل دارایی خود را بر عهده خواهد گرفت. در این روش به یک والت مخصوص ارز دیجیتال نیاز دارید. درباره کیف پولهای بیت کوین و در کل تمامی رمز ارزها کافی است بدانید آنها خود کوینها را نگهداری نکرده و در عوض کلیدهای خصوصی مربوط به موجودیتان را ذخیره میکنند. به این ترتیب قادر به یافتن توکنهای خود در شبکه بلاک چین خواهید بود. والتها به دو دستهبندی کلی نرم افزاری (حافظه داغ) و سخت افزاری (حافظه سرد) تقسیم میشوند.
کیف پولهای نرم افزاری بیت کوین یک نوع برنامه موبایل، دسکتاپ، افزونه مرورگر یا اپلیکیشن تحت بوده و به اینترنت اتصال دارند. یکی از معروفترین برنامههای این چنینی، که مدتی قبل توسط بزرگترین صرافی ارز دیجیتال دنیا، بایننس، خریداری شد، تراست والت است. به خاطر آنلاین بودن، استفاده از آنها راحتتر است، اما همین ویژگی بیشتر این نوع والتها را معرض خطر هک شدن قرار میدهد.
کیف پولهای سخت افزاری از نظر امنیت وضعیت بسیار بهتری دارند. آنها به خاطر عدم اتصال به اینترنت به حافظه یا والت سرد معروف شدهاند. عدم اتصال دائمی به شبکه جهانی اطلاعات سبب میشود خطر هک شدن آنها بسیار پایینتر و نزدیک به صفر باشد. علاوه بر آن، با توجه به فیزیکی بودن این دسته کیف پولها، چیپستها و راهکارهای سخت افزاری ویژهای به منظور افزایش سطح امنیت برایشان در نظر گرفته میشود. استفاده از آنها در مقایسه با گزینههای نرم افزاری سختتر است، چرا که همیشه باید یک قطعه فیزیکی همراه داشته باشید. از طرفی برخلاف رقبای کاملا نرم افزاری رایگان نبوده و از 50 دلار الی 2 هزار دلار قیمت دارند.
هاوینگ (Halving) بیت کوین
شاید به نظر برسد با توجه به امکان ایجاد یک ارز دیجیتال به تعداد نامحدود، ارزش واقعی آن ناچیز یا حتی صفر است، اما برای جلوگیری از بروز این اتفاق، راهکارهایی اندیشیده شده است.
هاوینگ بیت کوین چیست؟
منظور از Halving رویدادی است که به واسطه آن، جایزه اهدا شده به خاطر افزودن یک بلاک جدید کاهش پیدا میکند. وقتی این اتفاق رخ داد، پاداش ماینرهای بیت کوین نصف میشود. همانطور که پیشتر گفتیم، استخراجکنندگان به ازای تلاش خود مقدار مشخصی BTC دریافت میکنند. تعداد بیت کوین های تقدیم شده به ازای هر بلاک ثابت است. حال بعد از رخ دادن هاوینگ این مقدار یک دوم خواهد شد. گفتنی است این اتفاق روی کارمزد تراکنشها تاثیری ندارد.
هاوینگ Bitcoin چگونه کار میکند؟
وقتی بیت کوین عرضه شد، ماینرها به ازای یافتن هر بلاک جدید، 50 واحد از این رمز ارز دریافت میکردند. نخستین مرتبه در 28 نوامبر سال 2012 هاوینگ رخ داد. در آن زمان، پروتکل، جایزه استخراجکنندگان را به 25 کوین کاهش داد. کمتر از چهار سال بعد و در 9 جولای 2016 نوبت به دومین هاوینگ بیت کوین رسید تا پاداش ماینرها به 12.5 تقلیل پیدا کند. سومین Halving در 11 می 2020 سبب شد پاداش ماین کردن به 6.25 سکه دیجیتالی برسد.
احتمالا در اینجا متوجه یک الگوی ثابت شدهاید؛ حدودا هر چهار سال یکبار، هاوینگ به وقوع میپیوندد. اگرچه پروتکل شبکه، تاریخ و روز مشخصی به این منظور از قبل تعیین نمیکند، اما بر اساس یک طرح کلی پیش میرود؛ بعد از تکمیل شدن هر 210 هزار بلاک، شاهد Halving خواهیم بود. با در نظر گرفتن زمان حدودا 10 دقیقهای که تکمیل هر بلاک طلب میکند، بین هر دو هاوینگ پیاپی بیت کوین 2,100,000 دقیقه فاصله وجود دارد.
در چارت بالا کاهش سوبسید ایجاد هر بلاک با گذر زمان قابل مشاهده است. این روال با عرضه کل رابطه دارد. در ابتدا، به نظر میرسد پاداش به صفر رسیده و تمامی کوینهای بیت کوین هماکنون در چرخه قرار دارند، اما این تصور صحیح نیست. روند منحنی فوقالعاده نزدیک است، اما با در نظر گرفتن فاکتورهای متعدد نظیر زمان ایجاد هر بلاک و همچنین تعداد سکههای باقی مانده برای استخراج، انتظار داریم در سال 2140 پاداش ماینرها به صفر برسد.
ضرورت بیت کوین هاوینگ چیست؟
این رویداد یکی از نقاط اصلی فروش بیت کوین و به عبارتی ارزشمند شدن آن به شمار میرود. با این حال ساتوشی ناکاموتو هرگز دلیل محدود کردن عرضه کل به 21 میلیون واحد را به طور کامل توضیح نداد. ارزشمند بودن Bitcoin از محدود بودنش، همچون طلا یا هر ماده گرانبهای دیگر، ریشه میگیرد، اما دلیل انتخاب 21 میلیون واحد چیست؟
برخی تصور میکنند این تصمیم با در نظر گرفتن پاداش 50 بیت کوینی اولیه تعیین شده است، جایزهای که بعد از تولید هر 210 هزار بلاک به نصف کاهش پیدا میکند. داشتن یک عرضه محدود به این معنی است که ارز در طولانی مدت، مستعد کاهش ارزش نیست. این برخلاف ارزهای فیات (مثل دلار و تومان) است که ارزش و قدرت خریدشان با ورود اسکناسهای جدید به چرخه کمتر میشود.
منطقی است محدودیتهایی روی سرعت استخراج BTCهای جدید برای کاربران وضع شود. در هر صورت، 50 درصد از عرضه کل تا سال 2012 ایجاد شده بود و اگر پاداش کاهش پیدا نمیکرد، تمامی بیت کوینها تا سال 2016 وارد چرخه میشدند. هاوینگ از این اتفاق جلوگیری کرده و ضرب آخرین سکه BTC را تا حدود سال 2140، به تعویق انداخته است!
به لطف مکانیزم Halving تا بیش از 100 سال دیگر مشوقی برای استخراج بیت کوین وجود خواهد داشت. این اتفاق به سیستم، زمان بیشتری برای جذب کاربران میدهد تا بازار کارمزد توسعه پیدا کند.
تاثیرات رویداد Halving چیست؟
ماینرها بیش از بقیه تحت تاثیر وقوع هاوینگ قرار میگیرند. این موضوع کاملا طبیعی است، چرا که سوبسید تعلق گرفته به ایجاد هر بلاک جدید داخل شبکه، قسمت قابل توجهی از درآمد آنها را تشکیل میدهد. وقتی پاداش نصف میشود، درآمد آنها به ناگهان یک دوم خواهد شد! پاداش ماینرها همچنین متشکل از کارمزد تراکنشها است و به افزودن بلاک جدید به بلاک چین محدود نمیشود، با این حال سهم کارمزد معاملات از پاداشها در مقایسه با ایجاد بلاک جدید به مراتب کمتر است.
بعد از هر مرتبه روی دادن هاوینگ، استخراج برای برخی کاربران از سوددهی خارج شده و آنها را مجبور به ترک شبکه میکند. هنوز به طور دقیق، نتیجه خارج شدن ماینرها از شبکه بعد از Halving مشخص نیست. کاهش جوایز ممکن است منجر به تمرکز بیشتر در استخرهای استخراج شود. ترویج روشهایی کارآمدتر برای ماین کردن، یکی از دیگر از دستاوردهای احتمالی هاوینگ محسوب میشود.
اگر شبکه بلاک چین بیت کوین همچنان متکی بر الگوریتم اثبات کار (PoW) باقی بماند، به منظور سودآور نگه داشتن استخراج، افزایش کارمزدها ضروری است، در غیر این صورت به خاطر کنار رفتن نودها، شبکه با مشکلاتی رو به رو خواهد شد. افزایش کارمزدها شدنی است، چرا که بلاکها فقط میتوانند تعداد زیادی تراکنش را در خود نگه دارند. اگر تعداد زیادی معامله در انتظار تایید و معلق بمانند، بحث رقابت مطرح شده و تراکنشهایی که توسط ارسالکننده کارمزد بالاتری برایشان مشخص شده است، اولویت بیشتری پیدا میکنند.
با نگاهی به تاریخچه حدودا ده سال بیت کوین متوجه خواهید شد هر مرتبه هاوینگ با افزایش شدید قیمت این رمز ارز همراه بوده است. البته، با توجه به رخ دادن تنها سه Halving تا امروز، اطلاعات زیادی برای تحلیل دقیق در دسترس نیست و نمیتوان به نتیجهگیری قطعی رسید. بسیاری، جابهجاییها در قیمت هر واحد BTC را به کمیاب شدن آن در بازار به خاطر رویداد هاوینگ، نسبت میدهند. طرفداران این نظریه معتقدند که ارزش Bitcoin بعد از هاوینگ بعدی رشد شدیدی را تجربه خواهد کرد.
عدهای دیگر مخالف منطق بالا بوده و به نظرشان، بازار هماکنون نیز معیار هاوینگ را لحاظ کرده است. به عبارتی این رویداد به طور ناگهانی رخ نداده و کاربری را شگفتزده نمیکند. استخراجکنندگان، تریدرها و هودلرها همگی از قبل، از نصف شدن پاداش ماینینگ در نیمه سال 2020 آگاهی داشته و درباره به وقوع پیوستن مجدد این اتفاق حدود چهار سال دیگر، اطمینان دارند.
یکی دیگر از نکاتی که توسط عدهای از دوستداران بیت کوین به آن اشاره میشود، توسعه نیافته بودن صنعت طی دو هاوینگ نخست (در سال 2012 و 2016) بود. امروزه صنعت ارزهای دیجیتال مشخصات بالاتری داشته و ابزارهای معامله پیچیده و حرفهایتری در اختیارمان قرار میدهد.
هاوینگ بعدی Bitcoin چه زمانی رخ میدهد؟
هاوینگ بعدی در سال 2024 به وقوع خواهد پیوست. بعد از این اتفاق، جایزه مربوط به یافتن و افزودن یک بلاک جدید به بلاک چین بیت کوین به 3.125 کوین کاهش پیدا میکند. با رفت به صفحه academy.binance.com/en/halving در وب سایت صرافی بایننس میتوانید شمارشگر معکوس ایجاد شده تا Halving بعدی را دنبال کنید.
باورهای غلط رایج درباره بیت کوین
یک سری باور غلط در ذهن کاربران درباره بیت کوین شکل گرفته و نیازمند اصلاح است. در ادامه به بررسی برخی از آنها میپردازیم.
آیا (فعالیت در) بیت کوین ناشناس است؟
این موضوع در عمل واقعیت ندارد. در ابتدای پیدایش بیت کوین فعالیت در آن ناشناس به نظر میرسید، اما امروز روال متفاوتی حکمفرما است. بلاک چین Bitcoin عمومی بوده و هر فردی قادر به دیدن تمامی تراکنشها است. هویت شما به طور مستقیم به آدرس کیف پولهایتان مرتبط نیست، اما یک کاربر آگاه و دارای دسترسی به منابع درست میتواند به وسیله برقراری ارتباط بین این دو، به هویت واقعیتان پی ببرد.
فعالیت در بیت کوین با نامهای مستعار صورت میگیرد، اما یافتن هویت واقعی بر اساس این نامهای مستعار کار دشواری نیست. آدرسهای BTC برای همه کاربران سراسر دنیا قابل مشاهده است، اما نمیتوان به طور مستقیم نام و نشانی کاربران مربوط به آنها را دریافت.
آیا بیت کوین کلاهبرداری است؟
خیر. شبیه به ارزهای رایج، ممکن است افرادی از بیت کوین برای فعالیتها و اهدافی غیر قانونی استفاده کرده و به واسطه آن از دیگران کلاهبرداری کنند. بیت کوین فرم دیجیتالی پول بوده و توسط فردی خاص کنترل نمیشود. بدخواهان آن را یک طرح هرمی نامگذاری کردهاند، اما این موضوع صحت ندارد. به عنوان پول دیجیتالی، Bitcoin تحت قیمت 20 یا 20 هزار دلار عملکرد صحیحی از خود نشان میدهد. نزدیک به یک دهه از ظهور آن گذشته و امنیت و قابلیت اطمینانش به اثبات رسیده است.
متاسفانه تاکنون به واسطه بیت کوین و همچینین سایر رمز ارزها کلاهبرداریهای متعددی صورت گرفته و این اتفاق همچنان رخ میدهد. این ممکن است شامل فیشینگ و سایر طرحهای مهندسی اجتماعی نظیر هدایای جعلی باشد. به عنوان قانونی ثابت، اگر چیزی خیلی درست به نظر برسد، احتمالا کلاهبرداری است!
هرگز عبارت بازیابی (Seed Phrase) و کلیدهای خصوصی خود را در اختیار سایر افراد قرار نداده و آنها را بدون رمزنگاری و به صورت متن ساده، روی هر پلتفرم آنلاینی نگهداری نکنید. به شدت در مورد طرحهایی که وعده چند برابر کردن دارایی دیجیتالی شما به ازای ریسک پایین را مطرح میکنند، هشیار باشید. در صورت ارسال کوینهای بیت کوین خود به یک کلاهبردار، برای همیشه آنها را از دست داده و امکان بازپس گرفتن وجود نخواهد داشت.
شبیه به زمان ورود به هر حساب کاربری یا درگاه بانکی در اینترنت، از وارد شدن به آدرس درست یا دانلود نسخه اورجینال یک اپلیکیشن اطمینان حاصل کنید، چرا که حملات فیشینگ در دنیای کریپتوکارنسی نیز به وفور رخ میدهند؛ هکرها اطلاعات کیف پول بیت کوین شما را به واسطه یک اپلیکیشن موبایل یا وب سایت جعلی به دست آورده و داراییتان را به نفع خود مصادره میکنند.
آیا Bitcoin یک حباب است؟
در جربان بسیاری از افزایشهای قیمت بیت کوین به صورت سهمی، کاربران زیادی آن را حباب خطاب میکردند. بسیاری از اقتصاددانها BTC را با دورههایی نظیر حباب دات کام یا تولیپ مانیا مقایسه کردهاند.
به دلیل ماهیت منحصر به فرد بیت کوین به عنوان کالای دیجیتال غیر متمرکز، قیمت آن کاملا ناشی از حدس و گمان در بازار آزاد است. به همین دلیل اگرچه فاکتورهای متعددی در تعیین قیمت تاثیرگذار هستند، اما آنها در نهایت بر عرضه و تقاضای بازار تاثیر خواهند داشت. از آنجایی که بیت کوین کمیاب بوده و تولید کوینهای جدید آن بر اساس یک روال مشخص و محدود پیش میرود، احتمالا تقاضای بلند مدت از عرضه فراتر خواهد رفت.
با وجود پیشرفت و گسترش شدید بازارهای ارزهای دیجیتال نسبت به چند سال قبل و رسیدن سرمایه کل بازار رمز ارزی نظیر بیت کوین به بالای 200 میلیارد دلار، آنها هنوز در مقایسه با بازارهای سنتی نسبتا کوچک هستند. در نتیجه بیت کوین و سایر رمز ارزها نوسانهای بیشتر و شدیدتری را تجربه میکنند. به همین دلیل مشاهده عدم تعادل کوتاه مدت در بازار بین عرضه و تقاضا طبیعی است.
به عبارت دیگر، بیت کوین در بعضی مواقع میتواند یک دارایی بیثبات باشد. در عین حال نباید فراموش کرد نوسان، بخشی از بازارهای مالی است، مخصوصا آنهایی که حجم و نقدینگی نسبتا کمتری دارند.
آیا بیت کوین از رمزنگاری استفاده میکند؟
خیر. این یکی از متداولترین تصورات غلط درباره BTC است، اما در حقیقت، بلاک چین رمز ارز نام برده از رمزنگاری استفاده نمیکند. هر نود شبکه برای اطمینان از معتبر بودن تراکنشها باید توانایی خواندن معاملات را داشته باشد. به جای رمزنگاری، در اینجا شاهد استفاده از امضاهای دیجیتال و توابع هش هستیم. اگرچه برخی الگوریتمهای مربوط به ایجاد امضاهای دیجیتالی از رمزنگاری بهره میبرند، اما این روالی نیست که در خود شبکه Bitcoin پیاده شده باشد.
در نظر داشته باشید بسیار از اپلیکیشنها و والتهای مربوط به رمز ارزها، به منظور محافظت از اطلاعات حساب کاربری افراد، از رمزنگاری استفاده میکنند. البته، این متدهای رمز کردن هیچ ارتباطی با خود بلاک چین نداشته و آنها در فناوریهای دیگر، که با بلاک چین همکاری میکنند، گنجانده شدهاند.
مقیاس پذیری بیت کوین
شبکهی بزرگترین و محبوبترین ارز دیجیتال دنیا تا چه اندازه قابلیت گسترش دارد؟ آیا ظرفیت Bitcoin برای تبدیل شدن به یک سیستم مالی رایج مورد استفاده در سراسر جهان کافی است؟
منظور از مقیاسپذیری چیست؟
مقیاسپذیری معیاری برای سنجش توانایی یک سیستم به منظور رشد و تامین تقاضای روزافزون است. به عنوان نمونه اگر تعداد کاربران وب سایت شما افزایش پیدا کرده و هاستینگ کنونی قادر به پردازش تمامی درخواستها نباشد، به وسیله افزودن سرورهای بیشتر آن را گسترش خواهید داد. اگر میخواهید برنامههای سنگینترین روی رایانه خود اجرا کنید، نیازمند ارتقای قطعات سخت افزاری آن هستید.
در مبحث ارزهای دیجیتال، از اصطلاح مقیاسپذیری برای تشریح سهولت توسعه یک بلاک چین با هدف افزایش توان پردازش تراکنشهای بیشتر، استفاده میکنیم. به عبارتی شبکه یک رمز ارز زمانی مقیاسپذیر خطاب خواهد شد که بتوان آن را موازی با افزایش تقاضا (بالاتر رفتن تعداد تراکنشها در واحد زمان) گسترش داد.
چرا بیت کوین باید مقیاسپذیر باشد؟
برای عملکرد صحیح در پرداختهای روزمره، BTC باید سریع باشد. متاسفانه اگرچه بیت کوین به تنهایی بالای 60 درصد کل معاملات انجام شده در بازار رمز ارزها را در اختیار دارد، اما توان عملیاتی آن پایین است. به همین دلیل به ازای هر بلاک، تعداد محدودی تراکنش پردازش میشوند.
طبق دانستهها از بخش قبلی، ماینرها کارمزد معاملات را به عنوان بخشی از پاداش تلاش خود در راستای ایجاد بلاکها جدید دریافت میکنند؛ کاربران کارمزدها را با هدف تشویق ماینرها برای افزودن تراکنشهای خود به بلاک چین، به معاملاتشان اضافه میکنند.
استخراج بیت کوین فرآیندی بسیار هزینهبر است. یک ماینر باید هزینههای گزافی بابت تهیه سیستمهای کامپیوتری قدرتمند و همچنین برق مصرفی پرداخت کند، در نتیجه به دنبال بازگشت سرمایه است. طبیعی است ماینرها، تراکنشهای دارای کارمزدهای بالاتر را در اولویت قرار بدهند. اگر تعداد زیادی تراکنش در شبکه بیت کوین معلق، و منتظر تایید و پردازش باشند، کارمزدها با توجه به رقابتی شدن وضعیت به طور قابل ملاحظهای افزایش پیدا میکنند. در این شرایط، هر کاربر برای تسریع معامله خود، مبلغی بالاتر به عنوان دستمزد تعیین میکند. در بدترین حالت، متوسط هزینه 50 دلار بوده است.
توانایی بلاک چین بیت کوین برای پردازش تراکنشها چقدر است؟
بر اساس میانگین معاملات به ازای هر بلاک، بیت کوین در حال حاضر میتواند تقریبا 5 تراکنش را در هر ثانیه مدیریت کند. این عدد در مقایسه با توان پردازشی سیستمهای مالی و پرداخت متمرکز، که اکنون در بانکها مورد استفاده قرار میگیرند، بسیار پایینتر است. در هر صورت، برای متمرکز کردن پول (و بهره بردن از مزایای این توزیعشدگی)، باید نقاط ضعف سیستمهای غیر متمرکز را به جان خرید!
با توجه به توزیعشدگی و نبود یک دیتاسنتر مرکزی، که یک نهاد قادر به ارتقای آن در صورت نیاز باشد، بیت کوین نیازمند محدود کردن اندازه بلاکهای خود است. امکان یکپارچهسازی یک اندازه بلاک جدید با شبکه با توانایی پردازش 10 هزار تراکنش در ثانیه وجود دارد، اما این کار به ماهیت غیر متمرکز شبکه آسیب وارد خواهد کرد. به یاد داشته باشید که گرههای کامل باید تقریبا هر ده دقیقه، اطلاعات جدید را بارگیری کنند. اگر این فرآیند برایشان بسیار سنگین تمام شود، یکی پس از دیگری آفلاین خواهند شد!
برای استفاده از بیت کوین در پرداختهای رایج و روزمره، باید آن را به روشهای مختلف گسترش داد. طی سالهای اخیر، رمز ارزهای متعددی با توانایی پردازش نزدیک به 2 هزار تراکنش در هر ثانیه متولد شدهاند. میتوان از راهکارهای مورد استفاده توسط آنها در شبکه بیت کوین نیز بهره برد.
شبکه لایتنینگ (Lightning Network) چیست؟
شبکه لایتنینگ یک راهکار پیشنهادی برای گسترش بیت کوین است. این راهکار را لایه دومی خطاب میکنیم، چرا که تراکنشها را از بلاک چین به محیط دیگری انتقال میدهد. به لطف استفاده از لایتنینگ نتورک، به جای ثبت همه معاملات در لایه پایه، آنها توسط پروتکلی دیگر که روی این لایه ایجاد شده است مدیریت خواهند شد.
Lightning Network به کاربران اجازه میدهد به صورت رایگان و تقریبا آنی، اقدام به انتقال کوین کنند؛ هیچ محدودیتی در توان عملیاتی وجود ندارد. به منظور استفاده از این شبکه بیت کوین دو کاربر برخی از سکههای خود را در یک آدرس خاص قفل میکنند. ویژگی منحصربهفرد این آدرس، آزاد کردن Bitcoin در صورت توافق هر دو طرف است.
از آن جا، دو طرف درگیر تراکنش یک دفتر کل خصوصی در اختیار خواهند داشت که میتواند بدون اطلاع به زنجیره اصلی، اقدام به تخصیص دارایی کند. وقتی یک تراکنش به پایان رسید، آن را به بلاک چین اعلام میکنند. پروتکل در ادامه موجودی هر دو کاربر را بر اساس معامله تغییر خواهد داد. نکته بسیار مهم درباره شبکه لایتنینگ عدم نیاز دو طرف برای اعتماد به یکدیگر است. اگر یکی تصمیم به فریب دیگری بگیرد، پروتکل تشخیص داده و او را تنبیه خواهد کرد.
روی هم رفته، یک کانال پرداخت نظیر این، تنها به دو تراکنش درون شبکهای از کاربر نیاز دارد. یکی برای تأمین بودجه در آدرس کاربرد داشته و دیگری مسئول توزیع سکهها در زمانی دیگر است. با این مکانیزم، هزاران تراکنش در آن واحد قابل انجام خواهند بود. با توسعه و بهینهسازی بیشتر، تکنولوژی تبدیل به مولفهای مهم برای سیستمهای بلاک چینی بزرگ میشود.
منظور از فورک (Fork) یا انشعاب چیست؟
با توجه به متن باز بودن بیت کوین، هر فردی قادر به تغییر نرم افزار است. یک کاربر قادر است به منظور برآورده کردن نیازهای مختلف، قوانین جدیدی به پلتفرم اضافه کرده و موارد کنونی را حذف کند. البته همه تغییرات برابر نیستند. برخی تغییرات، نود شما را با شبکه ناسازگار میکنند. با یک سری دستکاری حتی میتوان یک سیستم کامپیوتری قدیمی را تبدیل به یک نود در شبکه بلاک چین بیت کوین کرد.
سافت فورک، تغییر در قوانینی است که به گرههای بهروز شده اجازه میدهد با گرههای قدیمی تعامل داشته باشند. اندازه بلاک را به عنوان نمونه در نظر بگیرید. تصور کنید اندازه بلاک 2 مگابایت است. حال نیمی از شبکه تغییری را اعمال و حداکثر اندازه هر بلاک را 1 مگابایت اعلام میکنند. نودها هر چیزی بزرگتر این این مقدار را از این پس رد خواهند کرد.
گرههای قدیمیتر هنوز میتوانند این بلاکها را دریافت کرده یا برای خودشان را منتشر کنند. به این ترتیب همه نودها بخشی از یک شبکه باقی خواهند ماند، بدون این که ورژن اجرا شده توسط آنها اهمیت داشته باشد. در انیمیشن زیر، نحوه پذیرش بلاکهای کوچکتر توسط نودهای قدیمی و همچنین گرههای آپدیت شده (بر اساس قانون جدید) قابل مشاهده است. با این حال، سیستمهای جدید، بلاکهای 2 مگابایتی را تشخیص نخواهند داد، چرا که در حال دنبالهروی از قانون کنونی هستند. به عبارتی آنها وضعیت قبلی را تجربه نکرده و از ابتدای ورود، با بلاکهای 1 مگابایتی سر و کار دارند.
SegWit در بیت کوین نمونهای از یک سافت فورک است. در اینجا با استفاده از یک تکنیک هوشمندانه، فرمتی جدید برای بلاکها و تراکنشها معرفی شده است. گرههای قدیمی بلاکها را همچنان دریافت خواهند کرد، اما نوع جدید تراکنشها را تایید نمیکنند.
در آن سو با هارد فورک رو به رو هستیم که مکانیزم پیچیدهتری دارد. تصور کنید تصمیم نیمی از شبکه، افزایش اندازه بلاک از 2 مگابایت به 3 مگابایت است. اگر برای ارسال یک مورد 3 مگابایتی به نودهای قدیمی تلاش کنید، با توجه به قانون «حداکثر 2 مگابایت»، از پذیرش خودداری خواهند کرد. با توجه به عدم انطباق دو نیمه شبکه بیت کوین با یکدیگر در این شرایط، بلاک چین به دو قسمت تقسیم میشود.
بلاک چین قابل مشاهده در تصویر بالا، اصلی است. Block 2 محل رخ دادن هارد فورک در شبکه بیت کوین است. در اینجا، نودهای پذیرنده قانون جدید، شروع به ایجاد بلاکهایی با اندازه بزرگتر (مشخص شده با رنگ سبز) کردهاند. گرههای قدیمیتر قادر به تشخیص آنها نیستند، به همین دلیل مسیر متفاوتی را دنبال خواهند کرد. اکنون با دو بلاک چین رو به رو هستیم که تا پیش از پیدایش Block 2 تاریخچه مشترکی داشتهاند.
حال دو پروتکل مختلف، هر یک با ارزی متفاوت، وجود دارد. تمام موجودیهای روی نودهای قدیمی تکثیر میشوند، به این معنی که اگر در زنجیره اصلی 20 واحد Bitcoin در اختیار داشتید، در زنجیره جدید 20 واحد NewBTC به شما تعلق میگیرد.
در سال 2017، بیت کوین با یک هارد فورک جنجالی، شبیه آن چه در بالا بررسی کردیم، مواجه شد. تعداد کمی از اعضا تمایل داشتند برای اطمینان از توان عملیاتی بالاتر و کارمزدهای تراکنش پایینتر، اندازه بلاک را افزایش دهند. مابقی اعتقاد داشتند این یک استراتژی مقیاسبندی ضعیف محسوب میشود. در نهایت، هارد فورک به تولد بیت کوین کش (BCH) ختم شد. این رمز ارز از شبکه بیت کوین جدا شد و اکنون جامعه و نقشه راهی مستقل دارد.
فعالیت و عضویت در شبکه بیت کوین
اکنون که به طور کامل با پادشاه رمز ارزها آشنا شدهاید، احتمالا بیش از پیش به آن علاقهمند شده و دیگر فقط به سرمایهگذاری و خرید بیت کوین راضی نمیشوید!
یک نود بیت کوین چیست؟
یک گره یا نود، اصطلاحی برای اشاره به برنامهای در تعامل با شبکه BTC است. این برنامه میتواند یک گوشی هوشمند دارای والت Bitcoin یا یک سیستم کامپیوتری دارای نسخهای کامل از بلاک چین (دفتر کل – پایگاه داده) باشد.
گرهها در شبکه به چند نوع تقسیم شده و هر یک عملکردهای خاصی دارند. همه آنها به عنوان یک نقطه ارتباطی برای شبکه عمل میکنند. داخل سیستم، آنها اطلاعات مربوط به تراکنشها و بلاکها را انتقال میدهند.
یک گره Bitcoin چگونه کار میکند؟
نودها را به سه دستهبندی کلی کامل، سبک و ماینینگ تقسیم میکنند. در ادامه با نحوه کار هر یک آشنا خواهیم شد.
فول نود
یک گره کامل، در صورتی که تراکنشها و بلاکها یک سری پیش نیازها ( قوانین) را رعایت کنند، آنها را تایید میکند. بیشتر فول نودها، نرم افزار Bitcoin Core را اجرا میکنند که پیادهسازی مرجع پروتکل بیت کوین است. Bitcoin Core در سال 2009 توسط ساتوشی ناکاموتو عرضه و در ابتدا با نام خلاصه Bitcoin معرفی شد. در ادامه برای جلوگیری از اشتباه، نام متفاوتی برای برنامه انتخاب شد. از سایر پیاده سازیهای غیر مرجع نیز میتوان مشروط بر سازگاری با Bitcoin Core استفاده کرد.
نودهای کامل بخشی جداییناپذیر از سیستم غیر متمرکز بیت کوین محسوب میشوند. آنها تراکنشها و بلاکها را بعد از دانلود و تایید (اعتبارسنجی)، در سرتاسر شبکه منتشر میکنند. از آن جایی که گرههای کامل به طور مستقل صحت اطلاعات ارائه شده به آنها را تایید میکنند، کاربر به هیچ منظور نیازمند اعتماد به شخص ثالث نخواهد بود.
اگر یک نود بیت کوین نسخهای از بلاک چین را در اختیار داشته باشد، گره بایگانی خطاب خواهد شد. برخی کاربران بلاکهای قدیمی را با هدف ذخیره کردن فضا کنار میگذارند؛ بلاک چین بیت کوین در حال حاضر حاوی 200 گیگابایت داده است. در تصویر زیر میتوانید توزیع جهانی گرههای کامل بیت کوین را مشاهده کنید.
لایت نود
توانایی گرههای سبک به اندازه فول نودها نیست، اما در عوض به منابع سخت افزاری و پردازشی کمتری نیاز دارند. آنها به کاربران اجازه میدهند بدون انجام تمام عملیاتهای انجام شده توسط گرههای کامل، با شبکه Bitcoin ارتباط برقرار کنند.
فول نود کل یک بلاک را برای اعتبارسنجی دانلود میکند، اما نود لایت، تنها بخشی از هر بلاک (هدر بلاک) را به این منظور دریافت خواهد کرد. حجم پایین هدر پایین بوده و حاوی اطلاعات لازم برای کاربران به منظور بررسی وجود تراکنشهای خود در یک بلاک خاص است.
کاربرانی که به خاطر محدودیت در پهنای باند و مخصوصا سخت افزار در دسترس، نمیتوانند در قالب یک فول نود بیت کوین ایفای نقش کنند، خود را تبدیل به یک گره لایت خواهند کرد. مشاهده این نوع گره در کیف پولهای دسکتاپ و موبایل رایج است. آنها قادر به اعتبارسنجی نبوده و به همین دلیل به گرههای فول وابسته هستند.
ماینینگ نود
یک گره ماینینگ همه اعمال فول نود را علاوه بر ایجاد بلاکهای جدید، انجام میدهد. همانطور که پیشتر اشاره کردیم، نود استخراج نیازمند دستگاهها و نرم افزارهایی خاص برای افزودن داده به بلاک چین است.
این دسته گرهها، تراکنشهای معلق را گرفته و برای ایجاد یک عدد، در کنار گرفتن یک سری اطلاعات، هش میکنند. اگر عدد پایینتر از محدودهای تعیین شده توسط پروتکل قرار بگیرد، بلاک تایید شده و به سایر نودهای کامل برادکست خواهد شد.
اما برای استخراج بدون اتکا به دیگران، ماینرها باید یک فول نود اجرا کنند. در غیر این صورت، قادر به تشخیص تراکنشها برای گنجاندن در یک بلاک نخواهند بود.
در صورت تمایل یک عضو برای ماین کردن بدون استفاده از گره کامل، میتواند به منظور دریافت اطلاعات ضروری، به یک سرور متصل شود. اگر به صورت مستقیم اقدام به استخراج نکرده و عضو یک استخر ماینینگ باشید، در بین کل اعضای استخر، تنها یکی از آنها نیازمند اجرای یک فول نود است.
چطور میتوان یک فول نود بیت کوین اجرا کرد؟
برای توسعهدهندگان، بازرگانان و کاربران نهایی، این نوع گره مزایای متعددی دارد. به وسیله اجرای نرم افزار Bitcoin Core روی سیستم کامپیوتری خود، به قابلیتهایی در زمینه حریم خصوصی و امنیت دست پیدا کرده و در عین حال به توانمندسازی شبکه بیت کوین کمک میکنید. با یک نود کامل، برای تعامل با اکوسیستم، به هیچ فرد دیگری نیاز ندارید.
برخی شرکتهای فعال در زمینه بلاک چین با محوریت بیت کوین، نودهایی با قابلیت اتصال و اجرا عرضه میکنند. این دستگاهها به طور تخصصی برای تبدیل شدن به یک فول نود شبکه Bitcoin طراحی شده و کار با آنها بسیار آسان است. برای کاربرانی که دانش تخصصی کمتری دارند، این پیشنهادی فوقالعاده است. البته اغلب، در مقایسه با دستگاههای استخراج جمعآوری شده به دست خود کاربر، هزینه بالاتری پرداخت خواهید کرد.
در بیشتر موارد، یک کامپیوتر دسکتاپ یا لپ تاپ قدیمی کافی است. تبدیل کردن سیستم کامپیوتری مورد استفاده برای کاربردهای روزمره به یک فول نود هرگز پیشنهاد نمیشود، چرا که به خاطر شدت پردازشهای مربوط به بلاک چین بیت کوین، اعمال روزانهتان به شدت تحت تاثیر قرار خواهند گرفت. با توجه به افزایش حجم داده دیتابیس (دفتر کل – بلاک چین) Bitcoin با گذر زمان، از داشتن فضای ذخیرهسازی کافی اطمینان پیدا کنید.
با توجه به عدم افزایش اندازه بلاکها تا چند سالی آتی، یک هارد درایو 1 ترابایتی کفایت میکند. دو پیش نیاز مهم دیگر، داشتن 2 گیگابایت رم و سرعت اینترنت بالا است.
استخراج و ماینینگ بیت کوین چگونه است؟
در اولین روزهای ظهور بیت کوین حتی با یک لپ تاپ ساده نیز میتوانستید بلاکهای جدید ایجاد کرده و پاداش مربوط به این کار را دریافت کنید. در آن زمان ارزهای دیجیتال چندان جدی گرفته نشده و رقابت بر سر عضویت در شبکه، تبدیل شدن به یک نود و فعالیت به عنوان یک ماینر پایین بود؛ با توجه به محدود بودن فعالیت، پروتکل به طور طبیعی سختی استخراج پایینی در نظر گرفته بود.
با افزایش هش ریت شبکه، هر نود برای باقی ماندن در رقابت (کسب فرصت تکمیل یک بلاک و کسب جایزه) باید سخت افزار کامپیوتر خود را ارتقا میداد. استخراجکنندگان با سپردن وظیفه حل بلاکهای جدید به کارتهای گرافیک به جای پردازندههای اصلی، رقابت را وارد فاز تازهای کردند. پیشرفت در زمینه ماینینگ بیت کوین به تولد مدارهای مجتمع با کاربرد خاص یا همان اسیکها (ASIC) برای ماینینگ منجر شد. آنها دستگاههایی توسعه یافته منحصرا برای یک هدف خاص، در اینجا ماین کردن بیت کوین، محسوب میشوند.
اسیکها به شدت کارآمد بوده و فقط قادر به انجام یک کار مشخص هستند. یک ASIC استخراج، کامپیوتری تخصصی برای ماین کردن BTC به شمار رفته و کاربرد دیگری ندارد. طبق انتظار، یک مدار الکترونیکی متمرکز روی عملی مشخص، بهرهروی بالاتری در مقایسه با یک سیستم کامپیوتری عادی که برای اعمال مختلفی مورد استفاده قرار میگیرد، دارد. گفتنی است یک اسیک مخصوص بیت کوین قادر به استخراج کوینهای دارای الگوریتم غیر مشابه با این ارز نیست.
در حال حاضر استخراج بیت کوین نیازمند سرمایهگذاری ویژهای روی بحث سخت افزارهای کامپیوتری و مخصوصا انرژی است. در زمان نگارش این مطلب، در نیمه سال 2020، یک دستگاه استخراج خوب در هر ثانیه بالغ بر 10 تریلیون عملیات انجام میدهد. از طرفی اسیکها و همچنین سیستمهای کامپیوتری مخصوص ماینینگ برق زیادی مصرف میکنند. در صورت عدم دسترسی به ریگهای ماینینگ و برق ارزان، این روزها استخراج Bitcoin دیگر سوددهی نخواهد داشت.
دستگاههای اختصاصی ماین کردن، اسیکهای بیت کوین، با نرم افزارهای پیشفرض ویژهای عرضه شده و کار با آنها بسیار ساده است. با توجه به افزایش شدید رقابت و دشوار شدن فرصت یافتن بلاکی تازه برای حل کردن، حتی یک اسیک قدرتمند نیز دیگر به تنهایی قادر به کسب جایزه استخراج نیست. به همین دلیل مفهوم استخرهای ماینینگ یا ماینینگ پول پدید آمد.
راهکار مناسب، اضافه شدن به یک استخر مخصوص استخراج است. در اینجا تعدادی دستگاه توان پردازشیشان را با یکدیگر تجمیع کرده و به حل و افزودن بلاکی جدید به بلاک چین بیت کوین میپردازند. در صورت موفقیتآمیز بودن فرآیند و اختصاص BTC به این استخر، هر کاربر بر اساس هش ریتی که در اختیار مجموعه قرار داده است، بخشی از پاداش را دریافت خواهد کرد.
البته همچنان امکان فعالیت به تنهایی فراهم است. با وجود پایین بودن احتمال ایجاد بلاکی جدید در این شرایط، فرصت همچنان مهیا است. از طرفی کل جایزه را بعد از حل و افزودن (طی زمانی به مراتب طولانیتر) به تنهایی دریافت خواهید کرد.
ماین کردن بیت کوین چقدر زمان نیاز دارد؟
با توجه به تعدد معیارهای دخیل، نمیتوان پاسخ مشخصی برای همه بیان کرد. مقدار برق در دسترس و هش ریت در اختیار، زمان ماین کردن بیت کوین را مشخص میکنند. به منظور محاسبه تمامی هزینهها و پی بردن به سوددهی یا ضرردهی این فرآیند برای خود، میتوانید از یک ماشین حساب مخصوص استفاده کنید. پیشنهاد ما وب سایت cryptocompare است.
آیا امکان مشارکت و توسعه برای همه مهیا است؟
نرم افزار Bitcoin Core متن باز است، در نتیجه هر فرد، تیم، شرکت یا سازمانی قادر به مشارکت در توسعه آن خواهد بود. منبع این نرم افزار متشکل از حدود 70 هزار خط کد است، اما در صورت دریافت پیشنهادهای سازنده به منظور افزودن قابلیتهای جدید یا بهبود و ویرایش ویژگیهای کنونی، این تعداد تغییر میکند.
تغییرات در نرم افزار از یک مرحله بررسی دقیق و سختگیرانه عبور میکند. در هر صورت، Bitcoin Core هستهی سیستمی به ارزش کل بالای 200 میلیارد دلار بوده و همواره باید عاری از باگ و رخنه باقی بماند.
در صورت تمایل به مشارکت در توسعه و بهبود شبکه بیت کوین میتوانید به وب سایت bitcoincore.org مراجعه کنید.
تهیه شده در بیت 24