اوراکل چیست؟ معرفی بهترین اوراکل های بلاک چین

اوراکل های بلاک چینی موجودیت‌هایی هستند که بلاک چین را به سیستم‌های خارجی متصل کرده و به قراردادهای هوشمند اجازه می‌دهند تا بر اساس ورودی‌ها و خروجی‌های حاصل از دنیای واقعی، اجرا شوند. در این مطلب، درباره نقش Oracle ها در بلاک چین و هدفشان صحبت می‌کنیم.

مقدمه‌ای بر مفهوم اوراکل در بلاک چین

اوراکل های بلاک چین سومین بخش قراردادهای هوشمند هستند که اطلاعات خارجی را برای اسمارت کانترکت ها فراهم می‌کنند. بلاک چین‌ها ­‌و قرارداد­های هوشمند به خارج از شبکه دسترسی ندارند، در حالی که در بسیاری از اسمارت کانترکت‌ها، داشتن اطلاعات خارج از شبکه برای اجرای قرارداد حیاتی است. این زمانی است که نیاز به اوراکل‌های بلاک چین احساس می‌شود، به این شکل که آن­‌ها ارتباط بین شبکه با اطلاعات بیرون نتورک را فراهم می­‌کنند. اوراکل‌ها در اکوسیستم بلاک ­چین بسیار حیاتی هستند، چرا که دامنه فعالیت Smart Contract ها را گسترش می‌­دهند. بدون آن‌­ها قراردادهای هوشمند کاربرد بسیار محدودی خواهند داشت. دلیل این است که Oracle ها، فقط به داده‌­های درون شبکه‌­های خود دسترسی پیدا می­‌کنند.

توجه به این نکته ضروری است که یک اوراکل خود منبع داده نیست، بلکه لایه‌ای است که منابع داده خارجی را جستجو، تأیید و سپس آن اطلاعات را انتقال می‌دهد. داده‌های منتقل شده توسط Oracle، به اشکال مختلفی ارائه می‌شوند. به عنوان مثال اطلاعات مربوط به قیمت، تکمیل موفقیت‌آمیز پرداخت یا دمای ‌اندازه‌گیری شده توسط یک سنسور.

با دستور قراردادهای هوشمند برای دستیابی به اطلاعات خارج از شبکه، منابع شبکه مصرف می‌شوند. برخی از اوراکل‌ها علاوه بر جمع آوری داده برای اسمارت کانترکت‌ها، توانایی ارسال داده از قرارداد هوشمند به بیرون از شبکه را نیز دارند. انواع مختلفی از اوراکل‌ها وجود دارند. نحوه عملکرد یک Oracle، کاملاً به آنچه برای آن طراحی شده، بستگی دارد. در ادامه به برخی از این طراحی­ ها می‌­پردازیم.

فرض کنید که آلیس و باب بر روی اینکه چه کسی برنده انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده می ­شود، شرط‌بندی کرده‌اند. آلیس معتقد است که نامزد جمهوری‌خواه پیروز خواهد شد، در حالی که باب معتقد است دموکرات‌ها برنده خواهند بود. آن‌ها در مورد شرایط شرط‌بندی توافق کرده و وجوه خود را در یک قرارداد هوشمند قفل می‌کنند، تا بر اساس نتایج انتخابات، تمام مبلغ به برنده داده شود.

از آنجایی که اسمارت کانترکت نمی‌تواند با داده‌های خارجی تعامل داشته باشد، باید به اوراکل وابسته شود، تا اطلاعات لازم را در اختیار او قرار دهد (در این مثال، نتایج انتخابات ریاست جمهوری). پس از پایان انتخابات، Oracle از یک API قابل اعتماد برای یافتن اینکه کدام نامزد برنده شده است سوال می‌کند و این اطلاعات را به قرارداد هوشمند می‌فرستد. سپس قرارداد بسته به نتیجه، وجوه را برای آلیس یا باب ارسال می­‌نماید.

بدون انتقال داده اوراکل، هیچ راهی برای حل این شرط، به گونه‌­ای که از اجرای قطعی آن توسط طرفین مطمئن باشیم، وجود ندارد.

تعریف دقیق اوراکل در کریپتو

اوراکل راهی برای دسترسی اکوسیستم وب 3 به منابع داده موجود، سیستم‌های سنتی و محاسبات پیشرفته را فراهم می‌کند. در واقع اوراکل‌ها به‌عنوان واسطی بین قرارداد هوشمند و دنیای واقعی ما عمل می‌کنند. شبکه چین لینک اولین بلاک چینی بود که از این فناوری استفاده کرد. شبکه‌های اوراکلی غیر متمرکز در چین لینک که به اختصار DON نامیده می‌شوند، قابلیت ساخت قراردادهای هوشمند هیبرید را فعال ساخته‌اند. در این نوع قراردادها، کدهای درون زنجیره‌ای و زیرساخت برون زنجیره‌ای با هدف پشتیبانی از برنامه‌های غیر متمرکز پیشرفته که به رویدادهای دنیای واقعی واکنش نشان داده و با سیستم‌های سنتی تعامل دارند، ترکیب می‌شوند.

اوراکل‌ها بلاک چین را به ورودی‌ها و خروجی‌ها در دنیای واقعی متصل می‌کنند

مثلا، فرض کنید آلیس و باب خواهان شرط‌بندی روی نتیجه یک مسابقه ورزشی هستند. آلیس 20 دلار روی تیم الف و باب 20 دلار روی تیم ب شرط می‌بندد. بنابراین 40 دلار توسط یک قرارداد هوشمند در حساب ذخیره نگهداری می‌شود. حالا پس از پایان بازی، این اسمارت کانترکت از کجا می‌خواهد بفهمد که باید پول شراط‌بندی‌شده را به چه کسی پرداخت کند؟ پاسخ این است که ما نیازمندیم یک مکانیزم اوراکلی برای تطبیق نتیجه مسابقه خارج از زنجیره با قرارداد هوشمند و انتقال آن به داخل بلاک چین به صورتی امن و قابل اطمینان هستیم.

مسئله اوراکل بلاک چین و راه حل آن

مسئله اوراکل بلاک چین (Blockchain Oracle Problem) محدودیتی بنیادین در قراردادهای هوشمند است؛ اسمارت کانترکت‌ها نمی‌توانند به ذات با داده‌ها و سیستم‌های خارج از محیط بلاک چینی‌شان تعامل کنند. منابع خارج از بلاک چین «برون زنجیره‌ای یا آف-چین (Off-chain)» و داده‌های ذخیره‌شده در بلاک چین «درون زنجیره‌ای یا آن-چین (On-Chain)» محسوب می‌شوند. بلاک چین‌ها باارزش‌ترین ویژگی‌هایشان مانند اجماع قدرتمند نسبت به اعتبار تراکنش کاربران، جلوگیری از حملات دابل اسپندینگ و کاهش قطعی‌های شبکه را به‌خاطر جدا بودن از سیستم‌های خارجی به‌دست می‌آورند. تعامل متقابل امن با سیستم‌های برون زنجیره‌ای نیازمند یک بخش اضافی به‌نام «اوراکل» در این زیرساخت است تا پلی بین این دو محیط ایجاد شود.

بلاک چین‌ها نمی‌توانند به‌خودی‌خود به رویدادها و داده‌های دنیای بیرون متصل شوند

از آنجایی که طیف وسیعی از کاربرد اسمارت کانترکت‌ها مانند دیفای نیازمند اطلاع از داده‌ها و رخدادهای برون زنجیره‌ای در دنیای واقعی است، حل مسئله اوراکل اهمیت بسیار بالایی دارد. بسیاری از صنایع از جمله قیمت دارایی‌ها برای امور مالی، وضعیت آب و هوا برای بیمه، سنسورهای اینترنت اشیاء برای زنجیره تامین، تایید اعتبار برای دولت‌ها و موارد دیگر، از ترکیب اوراکل‌ها و قراردادهای هوشمند بهره می‌برند.

از آنجایی که داده تحویل داده شده توسط اوراکل‌های بلاک چینی مستقیما خروجی قراردادهای هوشمند را تعیین می‌کند، درستی مکانیزم اوراکل برای اجرای کار مورد انتظار بسیار حیاتی است.

اوراکل های غیر متمرکز

مکانیزم‌های اوراکل بلاک چین استفاده‌کننده از یک موجودیت متمرکز برای تحویل داده به قرارداد هوشمند، دارای یک تک نقطه خرابی (Single Point of Failure) است که کل هدف استفاده از یک بلاک چین غیر متمرکز را از کار می‌اندازد. در صورت آفلاین شدن یک تک اوراکل، اسمارت کانترکت یا به داده‌های مورد نیاز جهت اجرا دسترسی نخواهد داشت، یا بر اساس داده‌های قدیمی درست عمل نخواهد کرد.

حتی در شرایط بدتر، در صورت فساد یک تک اوراکل، ممکن است داده تحویلی درون زنجیره به قدری نادرست باشد که خروجی بسیار اشتباهی توسط قرارداد هوشمند به همراه داشته باشد. به این اتفاق عموما مسئله «ورودی زباله، خروجی زباله» (garbage in, garbage out) می‌گویند که در آن ورودی‌های بد به خروجی‌های بد منجر می‌شوند. علاوه بر این، از آنجایی که تراکنش‌های بلاک چینی خودکار و غیر قابل تغییر هستند، خروجی مبتنی بر داده‌های ناقص یک اسمارت کانترکت را نمی‌توان معکوس نمود، به این معنا که احتمال از دست رفتن دارایی‌های کاربر وجود دارد. بنابراین، اوراکل‌های متمرکز برای برنامه‌های قرارداد هوشمند کاربرد ندارند.

اوراکل های متمرکز یک تک نقطه خرابی هستند

غلبه حقیقی بر مسئله اوراکل‌ها لزوم استفاده از اوراکل‌های غیرمتمرکز برای جلوگیری از دستکاری داده، اشتباه و قطعی شبکه را تشدید می‌کند. یک شبکه اوراکل غیر متمرکز یا به اختصار DON، با هدف ایجاد تمرکززدایی اند-تو-اند (end-to-end)، چندین اپراتور نود اوراکل مستقل را با چندین منبع داده مطمئن ترکیب می‌کند.

ح‍تی بسیاری از DONهای چین لینک مانند Chainlink Price Feeds دارای 3 لایه تمرکززدایی در منبع داده، اپراتور نود فردی و سطوح شبکه اوراکل است که باعث حذف تک نقطه خرابی می‌شود. شبکه Chainlink Price Feeds در حال حاضر باعث تامین امنیت ده‌ها میلیون دلار دارایی در اکوسیستم قراردادهای هوشمند در این رویکرد تمرکززدایی چند لایه می‌شود و اعتماد امن اسمارت کانترکت‌ها به ورودی‌های داده طی اجرا را به دنبال دارد.

استقرار 3 لایه تجمیع در شبکه Chainlink Price Feed

انواع اوراکل های بلاک چینی

با توجه به گستردگی منابع برون زنجیره‌ای، اوراکل‌های بلاک چینی در شکل و اندازه‌های متفاوتی هستند. نه تنها قراردادهای هوشمند هیبرید به انواع مختلفی از داده‌های بیرونی و محاسبات نیاز دارند، بلکه برای تحویل و تامین سطوح امنیتی متفاوت هم نیازمند مکانیزم‌های مختلف هستند. در کل، هر نوع اوراکل شامل ترکیبی از دریافت، اعتبارسنجی، محاسبه و تحویل داده به مقصد است. اوراکل ها با توجه به آیتم‌­های مختلفی طبقه‌­بندی می‌شوند:

• منبع – آیا داده‌ها از نرم افزار یا سخت افزار سرچشمه می‌گیرند؟
• مسیر اطلاعات – اطلاعات ورودی یا خروجی است؟
• اعتماد – آیا متمرکز است یا غیرمتمرکز؟

یک اوراکل می‌­تواند در چند دسته باشد. به عنوان مثال، اوراکلی که از طریق وب‌سایت یک شرکت اطلاعات را تهیه می­‌کند، یک اوراکل متمرکز نرم افزاری ورودی است.

• اوراکل های نرم افزاری (Software Oracle): اوراکل نرم افزاری، با منابع آنلاین اطلاعات تعامل دارد و آن را به بلاک چین منتقل می­‌کند. این اطلاعات می‌­توانند از طریق پایگاه داده‌­های آنلاین، سرورها، وب سایت­‌ها یا هر منبع اطلاعاتی در وب باشند. این واقعیت که اوراکل نرم افزاری به اینترنت متصل است، نه تنها به آنها امکان می‌دهد اطلاعات را برای قراردادهای هوشمند تهیه کنند، بلکه این اطلاعات را در لحظه نیز منتقل می­‌کنند. این امر Oracle ها را به یکی از متداول ترین انواع اوراکل‌های زنجیره‌­ای تبدیل کرده است. اطلاعاتی که معمولاً توسط اوراکل نرم افزاری ارائه می­‌شوند، می‌توانند شامل نرخ ارز، قیمت ارز دیجیتال یا اطلاعات پرواز در لحظه باشند.
• اوراکل‌های ورودی (Input Oracles): شناخته‌شده‌ترین نوع اوراکل، “Input Oracle” نام دارد که داده‌های دنیای واقعی (بیرون زنجیره) را دریافت کرده و آن‌ها را برای مصرف اسمارت کانترکت‌ها به داخل بلاک چین تحویل می‌دهد. از این نوع اوراکل‌ها برای شبکه Chainlink Price Feed و ارائه دسترسی قراردادهای هوشمند دیفای با دسترسی درون زنجیره‌ای به داده‌های بازار مالی استفاده می‌شود.
• اوراکل‌های خروجی (Output Oracles): متضاد اوراکل ورودی، “Output Oracle” است که اجازه ارسال فرمان به سیستم‌های برون زنجیره‌ای و وادار کردن آن‌ها به اجرای وظایف خاص را به قراردادهای هوشمند می‌دهد. این امر می‌تواند اعلام به یک سیستم بانکی برای انجام پرداخت، اطلاع‌رسانی به یک تامین‌کننده حافظه برای ذخیره‌سازی داده‌های تامین‌شده یا دستور به یک سیستم IOT برای باز کردن قفل در به محض پرداخت اجاره ماهانه روی زنجیره را شامل شود.
• اوراکل‌های بین زنجیره‌ای (Cross Chain Pracles): این نوع اوراکل‌ها می‌توانند اطلاعات بین بلاک چین‌ها را بخوانند و بنویسند. اوراکل‌های بین زنجیره‌ای برای انتقال هر دوی داده و دارایی‌ها بین بلاک چین‌ها نظیر استفاده از داده روی یک بلاک چین برای فعال‌سازی یک اقدام در بلاک چین دیگر یا اتصال دارایی‌های بین زنجیره‌ای به گونه‌ای که بتوان از آن‌ها در خارج از بلاک چین بومی آن استفاده کرد، تعامل متقابل را ایجاد می‌کنند.
• اوراکل‌های محاسباتی (Compute-enabled Oracles): نوع جدیدی از اوراکل‌ها که به‌تازگی توسط قراردادهای هوشمند بیشتر استفاده می‌شوند، اوراکل‌های محاسباتی نام دارند. این نوع اوراکل‌ها با استفاده از محاسبات برون زنجیره‌ای، خدمات امن غیر متمرکزی را ارائه می‌کنند که به‌خاطر محدودیت‌های فنی، حقوقی یا مالی، امکان انجام آن‌ها در داخل زنجیره وجود ندارد. این امر می‌تواند استفاده از شبکه غیرمتمرکزی از نودهای چین لینک به نام Keepers برای خودکارسازی اجرای اسمارت کانترکت‌ها را شامل شود.
• اوراکل سخت افزاری (Hardware Oracle): برخی از قراردادهای هوشمند باید با دنیای واقعی ارتباط برقرار کنند. اوراکل‌های سخت افزاری برای دستیابی به اطلاعات از دنیای فیزیکی و قراردادن آن‌ها در اختیار اسمارت کانترکت‌ها، طراحی شده‌­اند. چنین اطلاعاتی می‌­تواند از حسگرهای الکترونیکی، اسکنر بارکد و سایر دستگاه‌­های خواندن اطلاعات منتقل شود. اوراکل سخت افزاری، در اصل رویدادهای دنیای واقعی را به مقادیر دیجیتالی ترجمه می­‌کند، به طوریکه توسط قراردادهای هوشمند قابل درک باشد. به عنوان مثال، نمونه‌­ای از آن‌­ها می‌­تواند یک سنسور باشد، که رسیدن یک کامیون حامل کالا به اسکله بارگیری را بررسی و اطلاعات را به شبکه ارسال می‌­کند، تا Smart Contract با توجه به آن، تصمیماتی را اجرا کند.
• اوراکل های متمرکز و غیر متمرکز (Centralized Oracle – Decentralized Oracle): یک اوراکل متمرکز – Centralized Oracle توسط یک نهاد واحد کنترل می­‌شود و تنها ارائه‌دهنده اطلاعات برای قرارداد هوشمند است. استفاده از تنها یک منبع اطلاعات می‌تواند خطرناک باشد، چراکه اثربخشی قرارداد کاملاً به نهاد کنترل­‌کننده آن Oracle بستگی دارد.همچنین، دستکاری هرگونه عامل خارجی می­تواند تأثیر مخرب مستقیمی ‌بر اسمارت کانترکت داشته باشد. مشکل اصلی اوراکل‌های متمرکز، وجود یک نقطه شکست است، که باعث می‌شود قراردادها نسبت به آسیب‌­ها و حملات، کمتر مقاومت کنند.اوراکل های غیر متمرکز – Decentralized Oracles، برخی از اهداف مشابه بلاک چین عمومی را دارند. آن‌ها به یک منبع جهت ارائه داد­ه‌­ها به قرارداد هوشمند اتکا نکرده و برای تعیین اعتبار و صحت داده‌­ها، از Otacleهای مختلف استفاده می­‌کنند. به همین دلیل می­توان از اوراکل‌های غیر متمرکز به عنوان اوراکل اجماع نیز نام برد.برخی از پروژه‌­های بلاک چینی وجود دارند، که خدمات اوراکل غیرمتمرکز را به دیگر بلاک چین‌­ها ارائه می­‌دهند. اوراکل‌های غیر متمرکز همچنین می‌­توانند در بازارهای پیش بینی مفید باشند، جایی که اعتبار یک نتیجه خاص با اجماع اجتماعی، قابل اثبات است.اوراکل های غیرمتمرکز برای دستیابی به عدم نیاز به اعتماد تلاش می‌­کنند، اما توجه به این نکته مهم است که درست مانند شبکه‌های بی نیاز به اعتماد بلاک چین، Oracleهای غیر متمرکز نیز عدم نیاز به اعتماد را به طور کامل از بین نمی‌­برند، بلکه توزیع آن را در بین بسیاری از شرکت کنندگان انجام می­‌دهند.
• اوراکل های خاص قرارداد (Contract-specific Oracles): این اوراکل‌ها، برای استفاده توسط قراردادهای هوشمند خاصی طراحی شده‌اند. این بدان معناست که اگر کسی بخواهد چندین Smart Contract راه‌اندازی کند، باید تعداد متناسبی از اوراکل‌های خاص قرارداد را توسعه دهد.این نوع اوراکل، برای ادامه کار بسیار وقت­‌گیر و گران به حساب می‌آید. شرکت‌هایی که می‌خواهند داده‌­ها را از منابع مختلف استخراج کنند، ممکن است این رویکرد را بسیار غیرعملی بدانند. اما از طرف دیگر، از آنجایی که اوراکل های خاص قرارداد می‌­توانند از ابتدا برای یک استفاده خاص طراحی شوند، توسعه‌دهندگان از انعطاف‌پذیری بالایی برای متناسب‌سازی آن‌ها با نیازهای خاص برخوردار هستند.
•  اوراکل‌های انسانی (Human Oracles): بعضی اوقات افراد با دانش تخصصی در یک زمینه خاص نیز می‌توانند به عنوان اوراکل ظاهر شوند. آن‌ها می­‌توانند صحت اطلاعات را از منابع مختلف تحقیق، تأیید و آن اطلاعات را به قراردادهای هوشمند ترجمه کنند. از آنجایی که اوراکل‌های انسانی می‌توانند هویت خود را با استفاده از رمزنگاری تأیید کنند، احتمال اینکه کلاهبرداری هویت خود را جعل کند و داده‌های خراب را ارائه دهد، نسبتاً کم است.

انواع مختلف اوراکل های بلاک چینی امکان ساخت قراردادهای هوشمند هیبرید را فراهم می‌کنند

کاربردهای اوراکل در بلاک چین

توسعه‌دهندگان اسمارت کانترکت‌ها برای ساخت برنامه‌های غیرمتمرکز پیشرفته‌تر و بهره‌مندی از کاربرد گسترده‌تر آن‌ها روی بلاک چین، از اوراکل‌ها استفاده می‌کنند. با اینکه کاربرد اوراکل‌ها زیاد است، اما در زیر پر استفاده‌ترین آن‌ها را بررسی می‌کنیم:

• دیفای: بخش اعظمی از اکوسیستم امور مالی غیر متمرکز برای دسترسی به داده‌های مالی درباره دارایی‌ها و بازارها، نیازمند اوراکل‌هاست. مثلا، بازارهای پولی غیرمتمرکز برای تعیین ظرفیت وام‌گیری کاربران و بررسی وضعیت کاربرانی که در شرف لیکویید شدن قرار دارند، از اوراکل‌های قیمت استفاده می‌کنند. همین امر در پلتفرم‌های دارایی مصنوعی برای گره زدن ارزش توکن‌ها به دارایی‌های دنیای واقعی نیز صادق است. بازارسازهای خودکار (AMM) نیز برای کمک به متمرکزسازی نقدینگی در قیمت فعلی بازار با هدف بهبود کارایی سرمایه، به استفاده از اوراکل‌های قیمت می‌پردازند.
• بازی و NFTهای پویا: اوراکل‌ها برای قراردادهای هوشمند کاربردهای غیر مالی هم دارند. مثلا می‌توان از آن‌ها در توکن غیرمثلی پویا که بسته به رخدادهای بیرونی مانند ساعتی از روز یا آب و هوا قابلیت تغییر در ظاهر، ارزش یا توزیع را دارند، استفاده کرد. علاوه بر این، می‌توان اوراکل‌های محاسباتی را برای تولید تصادفی بودن‌های قابل تاییدی که پروژه‌ها برای رندوم کردن خصیصه‌های ان اف تی یا انتخاب رندوم برندگان خوش‌شانس طی سقوط قیمت یک توکن غیر مثلی استفاده می‌کنند، به‌کار گرفت. اپلیکیشن‌های گیمینگ درون زنجیره‌ای نیز برای ایجاد یک گیم‌پلی غیرقابل پیش‌بینی و جذاب نظیر ظاهر تصادفی جعبه‌های شانس، از تصادفی بودن‌های قابل تایید بهره می‌برند.
• بیمه: قراردادهای هوشمند بیمه از اوراکل‌های ورودی برای اعتبارسنجی رخداد اتفاقات نیازمند بیمه طی فرآیند دریافت مبلغ خسارت، آزادسازی دسترسی به سنسورهای فیزیکی، APIهای وب، تصویربرداری ماهواره‌ای و داده‌های حقوقی، از اوراکل ها استفاده می‌کند. اوراکل‌های خروجی نیز می‌توانند با استفاده از دیگر بلاک چین‌ها یا شبکه‌های پرداخت سنتی، به نحوی اطلاعات لازم برای جبران خسارت توسط قراردادهای هوشمند بیمه را تامین نمایند.
• شرکت‌ها: اوراکل‌های بین زنجیره‌ای میان‌افزار (Middleware) بلاک چین امنی را برای شرکت‌ها ارائه می‌کنند که اجازه اتصال سیستم‌های پشتیبان‌شان به هر شبکه بلاک چینی دیگر را به آن‌ها می‌دهد. برای این کار، سیستم‌های شرکتی با استفاده از شبکه‌ اوراکل‌ها قادر به خواندن و نوشتن در بلاک چین‌ها و اجرای منطق پیچیده درباره نحوه استقرار دارایی‌ها و داده‌ها در بین زنجیره‌ها و همتایان‌شان هستند. نتیجه این است که موسسات می‌توانند بدون صرف وقت و منابع توسعه، سریعا به بلاک چین‌های پرتقاضا از سوی همتایانشان پیوسته و خدمات اسمارت کانترکت‌های مورد نیاز کاربران را پشتیبانی کنند.
• ثبات و پایداری: قراردادهای هوشمند هیبرید با ایجاد مشوق‌های بهتر جهت مشارکت در فعالیت‌های سبز، باعث بهبود و توسعه پایداری محیطی شده‌اند. اوراکل‌ها ابزاری حیاتی برای تامین داده‌های محیطی به داخل اسمارت کانترکت‌ها از طریق سنسورها، تصویربرداری ماهوراه‌ای و موارد دیگر هستند که به آن‌ها اجازه می‌دهد پاداش‌ها را میان افراد فعال در مفهوم مصرف آگاهانه توزیع کنند.

کلکسیون رو به رشد خدمات اوراکلی غیر متمرکز چین لینک

چالش اوراکل‌ها

از آنجایی که قراردادهای هوشمند تصمیمات را بر اساس داده­‌های ارائه شده توسط اوراکل‌ها اجرا می­‌کنند، آن­ها برای یک اکوسیستم بلاک چین سالم، مهم هستند. چالش اصلی در زمینه طراحی اوراکل این است که اگر Oracle به خطر بیفتد، اسمارت کانترکتی که به آن متکی است نیز به خطر می‌افتد. این اتفاق اغلب به عنوان چالش اوراکل خوانده می‌شود.

از آنجایی که اوراکل بخشی از اجماع اصلی بلاک چین نیست، در نتیجه متأسفانه بخشی از سازوکارهای امنیتی که Blockchain های عمومی ‌می‌توانند ارائه دهند، از Oracle ها پشتیبانی نمی‌کند. تضاد اعتماد بین اوراکل ها، به عنوان سومین بخش یک قرارداد و اجرای بدون اعتماد قراردادهای هوشمند، یک چالش عمدتاً حل نشده است.

معرفی بهترین اوراکل های بلاک چین

اوراکل های زیادی وجود دارد که برای به دست آوردن سهمی از صنعت بلاک چین با یکدیگر رقابت می‌کنند. در این میان، تعدادی از آنها به خاطر قابلیت‌های فنی خود متمایز شده‌اند و توانسته‌اند بزرگ‌ترین بلاک چین‌های این صنعت را به مشتری خدمات خود تبدیل کنند. در ادامه 5 اوراکل بزرگ بلاک چین را با توضیح کوتاهی در مورد مزایای آنها معرفی می‌کنیم.

1. چین لینک

مشهورترین اوراکل دنیا قطعا چین لینک (LINK) است. رمز ارز اختصاصی این اوراکل با ارزش بازار 2,8 میلیارد دلار قوی‌ترین اوراکل در فضای بلاک چین است. چین لینک در سال 2019 توسط شرکت اسمارت کانترکت (Smart Contract) و روی بلاک چین اتریوم راه‌اندازی شد. اوراکل چین لینک داده‌های آف‌چین را به بلاک چین‌های لایه 1، راهکارهای لایه 2، اپلیکیشن‌های غیر متمرکز و زنجیره‌های جانبی (Sidechain) ارائه می‌دهد. از جمله پلتفرم‌ها و بلاک چین‌هایی که از خدمات چین لینک استفاده می‌کنند می‌توان به اولانچ (AVAX)، آوه (AAVE)، امپل فورث (AMPL)، کامپوند (COMP) و خبرگزاری آسوشتید پرس اشاره کرد.

دو قابلیت قدرتمند چین لینک توابع تصادفی قابل تایید (VRF) و اتوماسیون چین لینک (CA) است. توابع تصادفی قابل تایید مجموعه‌ای از مقادیر تصادفی را در کنار اثبات رمزنگاری آن مقادیر تولید می‌کنند. این قابلیت عمدتا توسط قراردادهای هوشمند دپ‌هایی که بر نتایج غیر قابل پیش‌بینی متکی هستند (از جمله گیم‌ها)، استفاده می‌شود. قابلیت اتوماسیون نیز برای حفظ و نگهداری قراردادهای هوشمند استفاده می‌شود.

2. ای پی آی 3

ای پی آی 3 (API3) یکی از بهترین اوراکل های بلاک چین است که جریان‌های دادۀ خارج از زنجیره را به اپلیکیشن‌های وب 3 ارائه می‌دهد. اوراکل API3 به یافتن داده‌ها از بازارهای مختلف مثل ارزهای دیجیتال، سهام و کالاها کمک می‌کند. برجسته‌ترین قابلیت API3 استفاده از APIهای غیر متمرکز برای جمع‌آوری مستقیم داده‌ها از منابع اصلی است که ریسک دستکاری داده‌ها توسط ارائه‌دهنده‌های طرف ثالث را کاهش می‌دهد و از آن طرف با حذف نیاز به واسطه‌ها، درآمد بیشتری برای ارائه‌دهندگان APIها فراهم می‌کند.

یکی از دیگر قابلیت‌های مهم API3، یک میان‌افزار وب 3 به نام ایرنود (Airnode) است که  APIهای وب را به dAPI تبدیل می‌کند. در نتیجه، ایرنود می‌تواند هر APIایی را با بلاک چین سازگار کند. پالیگان (MATIC) و فانتوم (FTM) از جمله بلاک چین‌هایی هستند که از اوراکل API3 استفاده می‌کنند.

3. بند پروتکل

بند پروتکل (Band Protocol) با ارز بند (BAND) نیز یک اوراکل کراس چین است که در لیست بهترین پروژه‌های اوراکل قرار می‌گیرد. این پروتکل در اکوسیستم کازموس (Cosmos) ساخته شده که شامل تعداد زیادی شبکه تعامل‌پذیر است. باند پروتکل فیدهای داده ضد دستکاری را در اختیار قراردادهای هوشمند مبتنی بر شبکه بند، یعنی بند چین (BandChain) قرار می‌دهد.

نودهای اعتبارسنج بند چین داده‌ها را از APIها یا دیگر منابع وب دریافت کرده و بعد آنها را به کاربران یا سازمان‌ها انتقال می‌دهند. بند پروتکل می‌تواند با استفاده از پروتکل ارتباطات بین بلاک چینی کازموس (IBC)، داده‌ها را به بلاک چین‌های مختلف ارسال کند.

مهم‌ترین قابلیت اوراکل باند پروتکل انعطاف‌پذیری است که اجازه نوشتن اسکریپت‌های اوراکل سفارشی را می‌دهد. در نتیجه، کاربران بند پروتکل می‌توانند اسکریپت‌های سفارشی ایجاد کنند که جریان‌های داده را از چندین منبع خارجی در دنیای واقعی دریافت می‌کند. بند پروتکل از مکانیسم اجماع اثبات سهام نمایندگی شده (dPoS) استفاده می‌کند؛ بنابراین، اعتبارسنج‌ها باید توکن بومی اوراکل، یعنی BAND را برای دریافت داده‌ها و رای‌گیری در مورد صحت داده‌ها استیک کنند.

4. یونیورسال مارکت اکسس

یونیورسال مارکت اکسس (Universal Market Access) یا به طور مخفف UMA اوراکلی روی شبکه اتریوم است که قالب‌های قرارداد هوشمند را برای ایجاد قراردادهای هوشمند مالی و دارایی‌های مصنوعی ارائه می‌دهد. قراردادهای مالی مصنوعی نسخه توکنیزه شده مشتقات هستند. این قراردادها عملکرد و قیمت مشتقات را از طریق قراردادهای هوشمند دنبال می‌کنند. در نتیجه، سرمایه‌گذاران می‌توانند به شکل غیر مستقیم در معرض بازارهایی که دسترسی به آنها موانع بیشتری دارد، قرار بگیرند.

کاربرپسند بودن پلتفرم UMA یکی از دلایل قرار گرفتن آن در لیست بهترین اوراکل های بلاک چین است. کاربران می‌توانند از این پلتفرم برای دیجیتالی کردن محصولات مالی دنیای واقعی استفاده کنند. هدف اوراکل Universal Market Access پل زدن بین بازارهای دیفای و دنیای واقعی است. علاوه بر این، اوما یک اوراکل کاملا غیر متمرکز و متن‌باز است و این تمامیت و صحت داده‌های ارائه شده توسط آن را تضمین می‌کند.

5. دیسنترالایزد اینفورمیشن اَست

اوراکل Decentralized Information Asset با ارز دیا (DIA) یک پلتفرم متن‌باز است که مختص حوزه دیفای طراحی شده است. دیا از ارزهای دیجیتال به عنوان مشوق استفاده می‌کند تا کاربران را به ارائه داده‌های قیمتی شفاف و قابل تایید ترغیب کند. همچنین، دیا با ارائه فیدهای داده‌ای که قابلیت سفارشی‌سازی دارند به کاربران اجازه می‌دهد تا با انتخاب روش‌ها و منابع خاص، فیدهایی را بر اساس نیاز خود ایجاد کنند.

کاربران می‌توانند بدون هیچ هزینه‌ای به خدمات اوراکل دیا دسترسی داشته باشند. صحت‌سنجی داده‌های قیمتی برای دارایی‌های مالی و دارایی‌ دیجیتال از طریق جامعه‌ای از ذینفعان انجام می‌شود و این سلامت داده‌ها را تضمین می‌کند. علاوه بر آن، مقیاس‌پذیری DIA تضمین می‌کند که این اوراکل بتواند پاسخگوی تغییرات و پویایی بخش دیفای باشد. اوراکل دیا به چندین بلاک چین از جمله اتریوم، فانتوم، سولانا، آولانچ، پالیگان و آربیتروم خدمات ارائه می‌دهد.

6. ایکس وای او نتورک

شبکه XYO یا XYO Network اوراکلی مبتنی بر شبکه اتریوم است که به قراردادهای هوشمند و توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد با دنیای واقعی تعامل کنند. این اوراکل از شبکه‌ای از دستگاه‌های غیر متمرکز و ناشناس برای کسب اطلاعات دقیق در مورد موقیعت مکانی یک فرد یا شی استفاده می‌کند. در نتیجه، اپلیکیشن‌ها می‌توانند تراکنش‌های قرارداد هوشمندی را که نیازمند تایید موقعیت مکانی هستند، انجام دهند.

اوراکل XYO Network از الگوریتم اجماع اثبات مبدا (Proof-of-Origin) استفاده می‌کند. در این الگوریتم از تعامل «شاهد مقید» (Bound Witness) برای تایید موقعیت مکانی اشیا یا افراد استفاده می‌شود. شبکه XYO چهار مولفه مهم دارد: دیده‌بان‌ها (Sentinels)، پل‌ها (Bridges)، پیشگوها (Diviners) و بایگان‌ها.

دیده‌بان‌ها به عنوان شاهد مکانی عمل می‌کنند و وظیفه خود را از طریق دفتر کل‌های راهکارهای موقت کشف موقعیت انجام می‌دهند. بریج‌ها روی تفسیر داده‌های مکانی و سپس انتقال این داده‌ها به بایگان‌ها کار می‌کنند. دیواینرها ابزارهای هستند که برای تحلیل روش‌ها جهت حل مسئله استفاده می‌شوند. بایگان‌ها نیز به ذخیره‌سازی داده‌های بریج‌ها و ارائه آنها به دیواینرها کمک می‌کنند. از جمله استفاده‌های اوراکل XYO نتورک می‌توان به تجارت الکترونیکی، مراقبت‌های سلامت و ردیابی کالاهای با ارزش یا ردیابی سلاح‌های خطرناک اشاره کرد.

7. نست پروتکل

شبکه Nest Protocol یک اوراکل کاملا غیر متمرکز مبتنی بر شبکه اتریوم است. این اوراکل از یک سیستم مرجع به نام استخراج فهرست قیمت (Quotation Mining) برای اطمینان از دقت اطلاعات آف چین استفاده می‌کند. در نتیجه، پروتکل نست می‌تواند با سه مشارکت‌کننده مجزا در شبکه خود، یک فرایند اوراکلی ساده را ارائه دهد. سه مشارکت‌کننده شبکه در نست پروتکل فراخوان‌دهندگان قیمت (Price Callers)، ماینرها و تاییدکنندگان هستند.

توسعه‌دهندگان می‌توانند از ماشین مجازی مبتنی بر احتمال (PVM) نست پروتکل استفاده کنند. این ماشین مجازی که قابلیت‌هایی مشابه ماشین مجازی اتریوم دارد، کتابحانه‌ای از توابع پایه را در کنار دارایی‌های آن چین ارائه می‌دهد. نست پروتکل از ارز دیجیتال نست (NEST) برای تقویت اکوسیستم خود و ایجاد مشوق اقتصادی برای مشارکت‌کنندگان در شبکه استفاده می‌کند.

8. تلور

اوراکل تلور (Tellor) پروتکل غیر متمرکزی روی شبکه اتریوم است که داده‌های خارج از شبکه را در اختیار اپلیکیشن‌های مورد استفاده در صنایع مختلف قرار می‌دهد.

مولفه کلیدی اوراکل تلور کلاینت گزارشگر (Reporting Client) است. کلاینت گزارشگر با کمک شبکه‌ای از گزارشگران وظیفه خود را انجام می‌دهد. گزارشگران روی جستجو، کوئری، تایید و اعتبارسنجی داده‌ها کار می‌کنند. پروتکل Tellor Oracle دارای دو نوع متمایز از فیدهای داده است: قیمت اسپات و قیمت سفارشی. قیمت اسپات، داده‌های بازار را از APIهای موجود می‌گیرد و ارائه می‌دهد. قیمت سفارشی، این داده‌ها را بر اساس خواست و نیاز مشتری اصلاح و تعدیل می‌کند.

9. داس نتورک

داس نتورک (DOS Network) از دیگر اوراکل های برتر بلاک چین است؛ یک شبکه غیر متمرکز لایه 2 که از چندین بلاک چین بزرگ پشتیبانی می‌کند. بارزترین قابلیت شبکه DOS تضمین دسترسی به داده‌های بلادرنگ (داده‌های لحظه‌ای) است. به این ترتیب، داس نتورک قراردادهای هوشمند و دپ‌ها را به منابع داده قابل اعتماد متصل می‌کند. همچنین، داس نتورک قدرت محاسباتی قابل تایید را در اختیار بلاک چین‌ها قرار می‌دهد.

سرعت DOS Network در ارائه داده‌های اوراکلی قابلیت مهمی برای قراردادهای هوشمند متکی به فوریت است. شبکه داس می‌تواند تراکنش‌های خارج از زنجیره را در عرض یک ثانیه انجام دهد. با این حال، عملکرد شبکه داس به دلیل ویژگی‌های پروتکل‌های لایه 1 محدود می‌شود.

10. اوراکل آی اگزک آر ال سی

پروتکل iExec با ارز RLC از مشهورترین اوراکل‌ های حوزه دیفای است. این اوراکل با ارائه یک بازار خرید و فروش خدمات رایانش ابری خود را از سایر اوراکل‌ ها متمایز کرده است. مارکت پلیس iExec این خدمات را با هدف متصل کردن اپلیکیشن‌ها و کسب و کارهای وب 2 به وب 3 ارائه می‌دهد.

این اوراکل دیفای شامل مجموعه‌ای از APIهای کاربرپسند است که می‌توانند به ساخت اوراکل‌های سفارشی برای اپلیکیشن‌های وب 3 کمک کنند. علاوه بر این، کاربران می‌توانند قدرت محاسباتی خود را اجاره دهند و در عین حال مالکیت دستگاه‌های مربوطه را حفظ کنند.

سخن پایانی

یک مکانیسم قابل اعتماد که ارتباط بین قراردادهای هوشمند و جهان خارجی را تسهیل کند، برای پذیرش جهانی بلاک چین بسیار حیاتی است. بدون اوراکل های بلاک چین، اسمارت کانترکت‌ها فقط باید به اطلاعاتی که قبلاً در شبکه‌هایشان وجود دارد اتکا کنند، که قابلیت‌­های آن‌ها را به میزان قابل توجهی محدود می‌­کند.

اوراکل های غیر متمرکز امکان معرفی مکانیسم‌های ایمنی را دارند که می‌توانند بسیاری از ریسک‌های سیستمیک را از اکوسیستم بلاک چین دور کند. Oracle های بلاک چین یکی از ستون‌های مهم ساختمانی است، که باید بصورت ایمن، مطمئن و بی نیاز به اعتماد، برای رشد اکوسیستم بلاک چین اجرا شود.

اوراکل ها با تامین دسترسی به تمام منابع خارجی لازم با هدف پرورش کاربرد قراردادهای هوشمند هیبرید، قابلیت‌های شبکه‌های بلاک چینی را گسترش می‌دهند. مشابه کاری که اینترنت در تغییر نحوه تبادل اطلاعات کرد، اسمارت کانترکت‌های دوگانه مبتنی بر اوراکل‌ها نیز در حال تعریف مجدد نحوه تبادل ارزش در جامعه و قدرت‌بخشی به توافقات قراردادی هستند.

تهیه شده در بیت 24