طی سالهای اخیر، همافزایی هوش مصنوعی مولد و توکنهای غیرمثلی حوزه پویا و جدیدی در جهان فناوریهای نوین پدید آورده است. هوش مصنوعی مولد با مدلهای مشهوری مانند میدجورنی (Midjourney) و استیبل دیفیوژن (Stable Diffusion) نشان داده که میتواند جایگزین جذابی برای تولید سنتی آثار هنری باشد. توکنهای غیرمثلی هم با ورود به دنیای خلق و ثبت اصالت آثار هنری قدم بزرگی در پیوند فناوری و هنر برداشتهاند. در این میان، پلتفرم بوتو (Botto) هم وارد میدان شده تا شکاف بین هوش مصنوعی مولد، توکنهای غیرمثلی هنری و حاکمیت غیرمتمرکز دائومحور را از میان بردارد.
پلتفرم هنرمند و غیرمتمرکز بوتو که توانسته پل مستحکمی میان ابداع آثار هنری و تعامل با اعضای جامعه ایجاد کند، در حراج ۶ اثر هنری اولیه خود در قالب توکن غیرمثلی توانست ۱.۳ میلیون دلار سرمایه جذب کند. اما این پلتفرم چگونه میتواند ایدههای بلندپروازانه خود را در پیوند میان جامعه هنر سنتی و بلاک چین محقق کند؟ در این مقاله، ما سراغ پروژه بوتو، شیوه کارکرد آن و تأثیری میرویم که با ترکیب هنر و فناوری به وجود آورده است. همچنین، با چالشهایی آشنا میشویم که بوتو در مسیر توسعه و پذیرش با آنها روبهرو است. در پایان نیز، به توکن بومی و کاربردی BOTTO نگاهی خواهیم داشت. اگر جهان شگفتانگیز و تلفیقی این پلتفرم برای شما هم جذاب به نظر میرسد، با ما همراه شوید.
پلتفرم بوتو چیست؟
بوتو (botto.com) پلتفرمی نوآور و جامعهمحور است که در خط مقدم هنر مولد غیرمتمرکز قرار دارد. بوتو درواقع هنرمند دیجیتالی است که به کمک الگوریتمهای متنباز آثار هنری تولید میکند و آنها را به قیمت هزاران دلار روی بلاک چین به فروش میگذارد. این پلتفرم غیرمتمرکز، هوش مصنوعی و هوش جمعی را با هم ترکیب میکند تا مرز بین خلق هنر انسانی و غیرانسانی را محو کند.
بوتو با ترکیب عناصری از یک پایگاه آنلاین و گسترده دادههای تصویری، هر هفته ۳۵۰ نقاشی جدید تولید میکند. این آثار هنری به رأیگیری گذاشته میشوند تا جامعه بوتو یکی از آنها را انتخاب کند. درنهایت، اثر برنده با مینت توکن غیرمثلی آن، در یک بلاک چین جاودانه میشود و سپس در بازارهای خرید و فروش NFT مانند سوپرریر (SuperRare) به حراج گذاشته خواهد شد.
بسیاری از آثار خلقشده توسط پلتفرم بوتو با قیمتهای خیرهکننده به فروش رفتهاند. بد نیست اشاره کنیم فقط ۲۲ اثر هنری اولیه بوتو در مجموع ۲ میلیون دلار سود نصیب این پلتفرم کرد، درحالی که فقط سود حاصل از فروش اولین اثر ۳۲۵,۰۰۰ دلار بود.
بوتو ضمن ایجاد چرخهای مستمر از آفرینش هنری، تعامل منحصربهفردی بین طرفداران آثار و فرایند دموکراتیک تولید هنر به وجود آورده است. این پلتفرم هنر را برای مخاطبان وسیعتری دسترسپذیر و مرزهای هنر مولد را در عصر دیجیتال بازتعریف میکند. گفتنی است این پلتفرم از توکن بومی و کاربردی BOTTO نیز بهره میبرد که در بخشهای بعدی، بیشتر با آن آشنا میشویم.
نگاهی به تاریخچه بوتو
پروژه خلاق و سودآفرین بوتو ریشه در خلاقیت هنرمند آلمانی ماریو کلینگمان (Mario Klingemann) دارد که در دنیای هنر با نام مستعار کواسیموندو (Quasimondo) شناخته میشود. کلینگمان با ارائه وایت پیپر بوتو در سال ۲۰۱۸ اولین چراغ این پروژه را روشن کرد و بعداً بهعنوان بخشی از تیم بنیانگذار و طراح پروژه وارد صحنه شد.
کلینگمان هدف از اجراییکردن ایده بوتو را تبدیل این پلتفرم غیرمتمرکز به موجودیتی منحصربهفرد عنوان کرده است که به ارتباط جامعه طرفداران هنر با فرایند تولید آثار هنری ارزش میدهد.
پلتفرم بوتو تاکنون از چندین مرحله مختلف عبور کرده است که بد نیست مروری بر روند تکامل پلتفرم طی این مراحل داشته باشیم:
فاز جنسیس
مرحله آغازین یا همان جنسیس (Genesis) در ۲۲ اکتبر ۲۰۲۱ (۳۰ مهر ۱۴۰۰) با ارائه آثار هنری افتتاحیه به پلتفرم سوپرریر آغاز شد و در ۱۴ اکتبر ۲۰۲۲ (۲۲ مهر ۱۴۰۱) به پایان رسید. در این مدت مجموعاً ۵۲ اثر هنری مینت و عرضه شد. جنسیس با طراحی موتور هنری اصلی بوتو همراه بود.
این موتور بهصورت هفتگی ۴,۰۰۰ اثر هنری به کمک الگوریتمهای VQGAN و CLIP میسازد و از میان آنها، ۳۵۰ اثر را از سبکهای بصری مختلف انتخاب میکند. درنهایت، جامعه بوتو بین ۳۵۰ اثر به یک مورد رأی نهایی میدهد تا بهصورت توکن غیرمثلی مینت شود.
فاز فرگمنتیشن
مرحله بعدی تحت عنوان قطعهسازی یا همان فرگمنتیشن (Fragmentation) از ۲۴ اکتبر ۲۰۲۲ (۲ آبان ۱۴۰۱) آغاز شد و ۱۲ هفته طول کشید. در این مدت، نسخه 1.5 برنامه هوش مصنوعی تبدیل متن به تصویر استیبل دیفیوژن (Stable Diffusion) هم به موتور بوتو اضافه شد تا در ایجاد تصاویر باکیفیتتر با الگوریتمهای VQGAN و CLIP همکاری کند.
فاز پارادوکس
بوتو در ۲۱ فوریه ۲۰۲۳ (۲ اسفند ۱۴۰۱) وارد فاز سوم بهنام تضاد یا همان پارادوکس (Paradox) شد تا اولین دوره همراه با موضوع مشخص خود را تجربه کند. بوتو ۱۲ موضوع (تِم) مشخص ارائه کرد تا جامعه دائوی بوتو به آنها رأی دهد. بهاینترتیب به نقل از وبسایت بوتو، مرحله پارادوکس با شعار «تلاقی تضادها، هرجومرجی زیبا و کاوشی بیباک در ناشناختهها» ادامه یافت. این مرحله تا ۱۷ مه ۲۰۲۳ (۲۷ اردیبهشت ۱۴۰۲) طول کشید.
فاز ربلیون
فاز بعدی بهنام شورش یا رِبِلیون (Rebellion) در ۳۰ مه ۲۰۲۳ (۹ خرداد ۱۴۰۲) آغاز شد و تا ۲۲ اوت ۲۰۲۳ (۳۱ مرداد ۱۴۰۲) طول کشید. در این مرحله پلتفرم بوتو، برنامه تولید تصویر کَندینسکای (Kandinsky 2.1) را به ابزارهای خود افزود و برنامه استیبل دیفیوژن را به نسخه 2.1 بهروزرسانی کرد.
با بهروزرسانیهای فاز ربلیون، موتور پلتفرم بوتو اکنون از ۴ مدل تبدیل متن به تصویر بهره میبرد. موضوع این فاز هم توسط دائو از بین ۱۲ مورد پیشنهادشده انتخاب شد تا فاز شورش یا همان ربلیون به نقل از وبسایت بوتو «فراخوانی برای مبارزه، دوری از سرسپردگی و تلاشی بیوقفه برای سنتشکنی» باشد.
پلتفرم بوتو چگونه کار میکند؟
بوتو از ترکیب الگوریتمهای مبتنی بر هوش مصنوعی مانند VQGAN+CLIP و GPT3 استفاده میکند تا از تصاویر، عناوین و توضیحات مختلف اثر هنری بسازد. این الگوریتمها پس از دریافت یک رشته تصادفی از کلمات و جملات و با توجه به پایگاه داده آثار هنری قبلی، تصاویر جدید ایجاد میکنند.
الگوریتم CLIP هم همسویی اثر خروجی را با رشته کلمات اولیه ارزیابی میکند و پارامترهای جدید را براساس آن تنظیم میکند. توصیف و زیرنویس اثر هم به کمک مولد قدرتمند زبان طبیعی جیپیتیتری (GPT3) تولید میشود. جیپیتیتری از وروردیهای جامعه برای انتخاب توضیحات نهایی کمک میگیرد.
بوتو هرروز درحال تولید تصاویر جدید برای انتخاب و رأیگیری است. این فرایند با همکاری مستمر با جامعه بوتو همراه است و ایدههای انسانی را با تولید هوش مصنوعی تلفیق میکند. گفتنی است تیم پشتیبان پلتفرم بوتو متشکل از دو اپراتور و دو توسعهدهنده اصلی و تماموقت است که از همکاری مشارکتکنندگان پارهوقت، هنرمندان و گالریدارها بهره میبرد.
شیوه خلق اثر هنری توسط پلتفرم بوتو
هرهفته ۳۵۰ اثر هنری منحصربهفرد بهنام قطعه یا همان فرگمنت (fragments) از میان هزاران تصویر تولیدشده انتخاب میشوند تا در قالب یک «دور» (round) به رأیگیری نهایی گذاشته شوند.
این رأیگیری توسط جامعه بوتو یا همان سازمان مستقل غیرمتمرکز بوتو (BottoDAO) انجام میشود. کاربران به قطعات و فرگمنتهای موردعلاقه خود رأی میدهند. آراء کاربران در موتور تولید هنر بوتو ثبت میشود تا در آینده برای ایجاد تصاویر باکیفیتتر استفاده شود. بنابراین، کاربران با ابراز ترجیحات زیباییشناسانه و هنری خود روی جهتگیری و آفرینش آثار هنری آینده نیز تأثیر میگذارند.
نتیجه رأیگیری دموکراتیک بوتو انتخاب قطعهای نهایی است که درقالب توکن غیرمثلی مینت میشود. این توکن در پلتفرم خریدوفروش NFT سوپرریر به حراج گذاشته میشود. در صورت فروش، ۱۵ درصد کارمزد عاید پلتفرم سوپرریر میشود و ۸۵ درصد به پلتفرم بوتو باز میگردد. حدود ۲۰ درصد از درآمد حاصل از این حراج سوزانده میشود و بقیه در خزانه بوتو ذخیره میشود تا بعداً بین اعضای جامعه توضیح شود.
الگوریتمهای بوتو میتوانند از بازخوردها و نظرات کاربران بیاموزند و تواناییهای خود را گسترش دهند. گفتنی است بهغیر از رأیگیری جامعه و برخی اصلاحات جزئی مربوط به توضیح هنرمند در اثر هنری نهایی، هیچ دخالت انسانی در کار تولید آثار هنری بوتو وجود ندارد.
همچنین، جالب است بدانید بوتو از فرهنگ لغتی حاوی تمام کلمات موجود در زبان انگلیسی برای خلق آثار هنری خود استفاده میکند. در این میان، برخی کلمات خاص براساس رأی جامعه شانس بیشتری برای انتخابشدن دارند.
بوتو چه ویژگیهایی دارد؟
- تولید هنر مبتنی بر هوش مصنوعی: بوتو از ترکیبی از مدلهای یادگیری ماشینی، از جمله VQGAN و CLIP، برای تبدیل پیامهای متنی به آثار بصری متنوع استفاده میکند. بهاینترتیب، این پلتفرم پیوندی میان مجموعهداران و علاقمندان به هنر با فناوری بلاک چین و هوش مصنوعی به وجود آورده است.
- جامعهمحور: دائوی بوتو در ایجاد اثر و تعیین سبک هنری پلتفرم بوتو نقشی اساسی ایفا میکند و در اکثر تصمیمگیریهای پلتفرم نقش دارد. این مسئله حس مشارکت جامعه را تقویت میکند و به کاربران عادی اجازه میدهد در آفرینش آثار هنری سهیم شوند.
- حاکمیت غیرمتمرکز: بازخوردهای جامعه یکی از ستونهای اصلی فرایند حاکمیت پلتفرم بوتو و حذف یا اضافهکردن مدلهای مولد در موتور هنری این پلتفرم به شمار میروند.
- بدون دخالت انسانی: فرایند تولید آثار هنری در بوتو کاملاً خودکار و بدون دخالت مستقیم انسان شکل میگیرد. بهاینترتیب، اصالت آثار هنری تولیدشده نیز تضمین میشود.
- درآمدزایی: بوتو از تولید هنر درآمد واقعی به دست میآورد و آن را میان کاربران و اعضای جامعه خود توزیع میکند. علاوهبر فروش هفتگی در پلتفرمهای حراج NFT، این پلتفرم از طریق همکاریها، کمیسیونها و عرضه مجموعههای مختلف هم جریانهای درآمد ایجاد کرده است.
چالشها و معایب بوتو کدامند؟
بوتو در کنار ویژگیها و دستاوردهای مثبتی که ارائه میدهد با برخی چالشهای فنی و ساختاری نیز روبهرو است که در ادامه، به تعدادی از آنها اشاره میکنیم:
- چالش حراج آثار: در برخی دورهها همچون دوره جنسیس، تعدادی از آثار هنری به دلیل قیمت اولیه بالا در حراج به فروش نرسیدند. این امر میتواند بهصورت بالقوه بر درآمدزایی پلتفرم تأثیر داشته باشد.
- پیچیدگی: سازوکار مدیریت و توزیع پاداش در پلتفرم بوتو ممکن است برای برخی از کاربران اندکی پیچیده و چالشبرانگیز باشد.
- نوظهور بودن: بوتو پلتفرمی نسبتاً جدید محسوب میشود و هنوز عملکرد و پایداری بلندمدت آن بهطور کامل اثبات نشده است.
- مشکلات قانونی: بوتو نیز همچون سایر پلتفرمهای مبتنی بر بلاک چین و ارزهای دیجیتال، زیر ذرهبین موشکاف نهادهای نظارتی از جمله کمیسیون بورس و اوراق بهادار ایالات متحده قرار دارد. با توجه به تفاوت برخی قوانین درخصوص حق مالکیت آثار هنری در دنیای واقعی و مجازی، ممکن است داشتن حق امتیاز یا مالکیت این آثار از نظر قانونی به چالشی جدید تبدیل شود.
توکن بوتو (BOTTO) چیست؟
BOTTO، توکن حاکمیتی و کاربردی پلتفرم بوتو، از نوع توکن ERC20 است. این توکن برای رأیدادن به آثار هنری، ارائه پاداش به اعضای فعال و شرکت در تصمیمگیریهای حاکمیتی به کار گرفته میشود. کاربردهای چندگانه توکن BOTTO در اکوسیستم بوتو شامل رأیدادن جامعه، ارائه پاداش به مشارکتکنندگان و توزیع سود میشود.
بر اساس توکنومیکس ارز BOTTO، عرضه کل این توکن ۱۰۰ میلیون واحد و عرضه در گردش آن ۳۴.۴ میلیون واحد است. درحالحاضر (اواخر مهر ۱۴۰۲)، توکن BOTTO با قیمتی حدود ۱۲ سنت ارزش بازاری معادل با ۴.۴ میلیون دلار دارد. پلتفرم بوتو تقریباً ۱۴۲ هزار بوتو در هفته از طریق استخراج نقدینگی و پاداش سهام گذاری (استیک کردن) عرضه میکند که بین ۲,۰۰۰ تا ۵,۰۰۰ واحد آن سوزانده میشود.
از کل عرضه توکن BOTTO، میزان ۳۰ میلیون برای ایردراپ به جوامع NFT، میزان ۳۰ میلیون برای نگهداری در خزانه پروژه، میزان ۲۰ میلیون برای پاداش در استخر جفتارز بوتو-اتر صرافی یونیسواپ و ۲۰ میلیون واحد برای تیم توسعه در نظر گرفته شده است.
چگونه در پلتفرم بوتو سهامگذاری کنیم؟
شروع به کار در پلتفرم بوتو به اندکی دانش درخصوص تعامل با بلاک چین اتریوم و کیف پول های اتریوم نیاز دارد. اما بهطور کلی، اقدامات لازم برای پیوستن به جامعه بوتو را میتوانیم در این ۴ گام خلاصه کنیم:
- یک کیف پول اتریوم ایجاد و آن را به پلتفرم بوتو متصل کنید.
- مقداری ارز اتر به کیف پول واریز کنید.
- مقداری توکن BOTTO بخرید یا «مجوز دسترسی» (Access Passes) کسب کنید. «مجوز دسترسی» روشی برای عضویت در پلتفرم بوتو و شرکت در رأیگیری بدون نیاز به خرید توکن BOTTO است. این مجوز کارمزدی حدود ۰.۰۳ اتر دارد.
- توکن BOTTO در اپلیکیشن سهامگذاری و کار خود را در پلتفرم آغاز کنید. سهامگذاری BOTTO «امتیاز رأیدهی» (Voting Points) یا بهاختصار VP ایجاد میکند که میتوان از آن برای شرکت در انتخاب آثار هنری پلتفرم بوتو استفاده کرد.
سخن پایانی
سنتگرایان همیشه به تولید آثار هنری توسط موتورهای هوش مصنوعی با دیده شک و تردید نگریستهاند. بااینحال، همافزایی فناوری بلاک چین و هوش مصنوعی پیوسته درحال رشد و اوجگرفتن است تا کارایی این همافزایی را در فضای ایجاد هنر اصیل ثابت کند. در این میان، پلتفرم بوتو هم پیشگام شده تا بر امواج محبوبیت هنر مبتنی بر هوش مصنوعی پیشتازی کند و مرزهای هنر و فناوری را به چالش بکشد.
ارزش واقعی پلتفرم بوتو فراتر از موفقیت مالی که به دست آورده است، در خلق آثار هنری دیده میشود که احساسات و ایدههای انسانی را تحتتأثیر قرار میدهند. همچنین، این پلتفرم فرصتی برای همه فراهم میکند تا در زمینه روبهرشد خلاقیت مبتنی بر هوش مصنوعی مشارکت کنند. بوتو شکاف میان طرفداران و خالقان هنر را پر میکند و میتواند نویدبخش آیندهای غیرمتمرکزتر در تمام زمینهها از جمله هنر اجتماعی باشد.
تهیه شده در بیت 24