منظور از تله گاوی (Bull Trap) در بازار ارز دیجیتال چیست؟

تله گاوی یا Bull Trap در دوران عدم قطعیت بازار یا انتشار اطلاعات غلط درباره عملکرد یک دارایی ظهور می‌کند. از آنجایی که این اتفاق باعث متقاعد کردن تریدرهای بی‌تجربه به افزایش قیمت با فرض معکوس شدن روند نزولی به صعودی می‌شود، به آن «تله» می‌گویند. در این حالت، ریزش قیمت باعث ضرردهی سنگین معامله‌گران می‌شود. همانند بسیاری دیگر از رویدادهای بازار کریپتو، تشخیص بول ترپ نیز کار دشواری است. با این وجود، نشانه‌های هشداردهنده‌ای مانند حجم پایین معاملات یا توجه به اندیکاتورها وجود دارد که در این مطلب به آن‌ها می‌پردازیم.

تله گاوی چگونه پدید می‌آید؟

تله گاوی می‌تواند عواقب سنگینی برای افرادی که با فرض ریورسال و معکوس شدن روند نزولی اقدام به خرید رمز ارز می‌کنند، داشته باشد.

فرض کنید در حال بررسی چارت قیمت ارز دیجیتال مورد نظر در یک روند نزولی هستید. پس از مدتی، قیمت وارد فاز «رنج» (Range) شده و به صورت خنثی در یک محدوده ثابت نوسان می‌کند. در این زمان، خرس‌ها و گاو‌ها برای سوق دادن قیمت به جهت مخالف، در جنگ با یکدیگر هستند. خرس‌ها (فروشندگان) درصدد رساندن قیمت به کف‌های جدید و گاوها (خریداران) در تلاش برای بالا نگه داشتن قیمت‌اند.

حالا فرض کنید منطقه رنج رو به پایین شکسته شده و با پیروزی خرس‌ها، قیمت به کف جدیدی می‌رسد. اما درست زمانی که ظاهرا روند نزولی ادامه خواهد یافت، گاوها با بازگشت به بازار، قیمت را به سقف قبلی می‌رسانند. بسیاری از تریدرها این اتفاق را یک ریورسال صعودی در نظر گرفته و با فرض اینکه روند نزولی پایان یافته، اقدام به خرید می‌کنند. متاسفانه، این رشد قیمت یک اتفاق موقتی است و با ادامه روند نزولی، ضررهای سنگینی را بر تریدرهایی که در نزدیکی سقف قیمت اقدام به خرید کرده بودند، متحمل می‌کند.

روانشناسی تله گاوی در بازار ارز دیجیتال

تله گاوی که به آن “Dead Cat Bounce” به معنای «جهش گربه مرده» نیز می‌گویند، غالبا در بازار خرسی و نزولی رمز ارزها به‌هنگام رشد قیمت دیده می‌شود. بول ترپ در کریپتو مشابه دیگر بازارهای مالی کار می‌کند. مثلا، با صعود پایدار یک آلت کوین طی روزهای گذشته، ممکن است فرض کنید این رشد قیمت ادامه خواهد داشت. پس به خرید اقدام کرده و منتظر افزایش قیمت ارز دیجیتال مورد نظر برای فروش و سودآوری می‌مانید.

با این حال، عکس این امر اتفاق افتاده و خودتان را در دام یک پوزیشن ضررده می‌بینید. در این حالت، روند نزولی را شناسایی کرده و به امید معکوس شدن آن برای خرید در کف قیمت، فکر می‌کنید در حال خرید با قیمت خوب هستید. اما تله خودش را نشان داده و روند نزولی خود را در پیش می‌گیرد.

استراتژی تله گاوی چه کاربردی دارد؟

هر دوی تریدرهای روزانه و بلند مدت از تله گاوی برای کسب سود از معامله‌گران ناآگاه استفاده می‌کنند. بول ترپ برای تریدرهای روزانه می‌تواند فرصتی جهت شورت کردن رمز ارز در هنگام بازگشت مجدد به سقف قیمتی پیشین باشد. در این حالت، قیمت مجددا روند نزولی خود را در پیش گرفته و باعث سودآوری این افراد می‌شود.

موقعیت Bull Trap برای تریدرهای بلند مدت فرصتی جهت خرید ارز دیجیتال مورد نظر در قیمت پایین است. این افراد می‌توانند دارایی مربوطه را تا روند صعودی بعدی نگهداری و هولد کنند.

چه چیزی باعث ایجاد تله گاوی می‌شود؟

عوامل زیادی یک بول ترپ را می‌سازند، اما یکی از مهمترین فاکتور‌های این اتفاق، کمبود حجم خرید در صعود مجدد قیمت ارز دیجیتال مورد نظر به سمت سقف قیمت قبلی است.

حجم خرید کم نشانه‌ای از نبود علاقه به ارز دیجیتال مورد نظر در یک قیمت پایین و عدم قدرت گاوها برای سوق قیمت به سطوح بالاتر است. یکی دیگر از علل متداول تله گاوی، شکست ساختگی و کاذب از یک الگوی تحکیم است. در این حالت، قیمت رو به بالا شکسته می‌شود، اما سریعا به سمت پایین ریزش کرده و روند نزولی را از سر می‌گیرد.

چگونه یک تله گاوی را تشخیص دهیم؟

در آموزش تحلیل تکنیکال ارز دیجیتال، باید از اندیکاتورها و نشانه‌های تعیین‌کننده تله گاوی نظیر موارد زیر برای تشخیص استفاده کرد:

• واگرایی RSI
• عدم افزایش حجم معاملات
• نبود مومنتم
• عدم شکست روند
• تست مجدد سطح مقاومت
• کندل استیک صعودی مشکوک
• تشکیل رنج
• عدم کشیدگی رنج در اندیکاتور ATR

واگرایی RSI

بالا بودن مقدار اندیکاتور قدرت نسبی نشانه‌ای از یک تله گاوی یا خرسی بالقوه است. از ورود اندیکاتور RSI به نواحی اشباع خرید، اشباع فروش یا خنثی، می‌توان برای شناسایی تله‌های گاوی یا خرسی استفاده کرد.

برای محاسبه این شاخص عموما از دوره‌های 14 روزه استفاده می‌شود، اما می‌توان آن را در تایم‌فریم‌های مختلف نیز استفاده کرد. از آنجایی که این دوره از فرمول RSI حذف می‌شود، هیچ تاثیری بر مقدار محاسبه ندارد.

حالا در حالت احتمال وجود تله گاوی، RSI بالا و شرایط اشباع خرید به معنای افزایش فشار فروش است. بنابراین تریدرها درصدد سِیو سود و بستن پوزیشن‌هایشان هستند. در نتیجه، شکست و روند صعودی اولیه احتمالا به معنای ادامه رشد قیمت نخواهد بود. پس برای اطمینان از عدم افتادن در بول ترپ، باید صبر کرده و منتظر تثبیت قیمت بمانید.

عدم افزایش حجم معاملات‎

زمانی که شکست رو به بالای قیمت واقعی باشد، چون به معنای خرید بیشتر از سوی تریدهاست، حجم معاملات همراه با آن نیز باید به‌طور قابل توجهی افزایش یابد.

اگر در هنگام شکست رو به بالا حجم معاملات تغییری نکرد، می‌توانید آن را نشانه‌ای از تله گاوی و عدم علاقه معامله‌گران به خرید در قیمت‌های فعلی بدانید. رشد قیمت بدون افزایش حجم معاملات می‌تواند نتیجه استفاده از ربات‌ها یا تریدرهای خرد برای فریب شما باشد.

نبود مومنتم

زمانی که یک رمز ارز با ریزش شارپی یا کندل‌های قرمز رنگ متعدد بزرگ همراه است اما دوباره قیمت کمی افزایش می‌یابد، باید آن را نشانه‌ای از احتمال وجود بول ترپ در نظر گرفت.

تمایل طبیعی بازار به حرکات چرخشی است. یعنی زمانی که بازار به بالای یک چرخه می‌رسد، به‌خاطر جنگ بین گاو و خرس‌ها برای در درست گرفتن کنترل اوضاع، بازار وارد فاز تحکیم می‌شود. نبود مومنتم را می‌توان یکی از نشانه‌های هشداردهنده ریورسال و معکوس شدن روند در نظر گرفت.

عدم شکست روند

کاهش قیمت را می‌توان به‌وسیله دنباله‌ای از کف‌های پایین‌تر و سقف‌های پایین‌تر مشخص کرد. روندها نیز همیشه با افزایش قیمت تغییر نمی‌کنند. یعنی تا زمانی که رشد قیمت به بالای آخرین سقف بالاتر نرسد، خط روند نزولی همچنان دست نخورده باقی خواهد ماند.

عدم تایید شکست روند یکی از متداول‌ترین اشتباهات افرادی است که در دام تله گاوی می‌افتند. بنابراین باید دقت کنید که اگر سقف فعلی قیمت بالاتر از سقف قبلی قرار ندارد، روند همچنان نزولی یا رنج است.

این شرایط را که عموما “No Man’s Land” می‌نامند، بدترین جا برای آغاز خرید است، مگر آنکه دلیل خوبی برای این کار داشته باشید. با اینکه شاید این اتفاق برای برخی از تریدرها ناامیدکننده باشد، اما انتظار برای تایید شکست و سپس اقدام به خرید بهتر از افتادن در دام بول ترپ است.

تست مجدد سطح مقاومت

اولین نشانه نزدیک شدن به یک تله گاوی، وجود مومنتم صعودی قوی برای طولانی مدت است که به یک ناحیه مقاومتی نیز سریعا واکنش نشان می‌دهد. زمانی که ارز دیجیتال مورد نظر شما با فشار نزولی ضعیف در یک روند صعودی قوی قرار دارد، یعنی خریداران تمام سرمایه خود را وارد بازار کرده‌اند.

با این وجود، زمانی که قیمت به یک سطح مقاومت مشخص می‌رسد، این افراد تمایلی به نگهداری بیشتر یا شکست مقاومت نداشته و با فروش باعث معکوس شدن روند می‌شوند.

کندل استیک صعودی بزرگ مشکوک

در آخرین مرحله تله گاوی، یک کندل استیک صعودی بزرگ تقریبا کل کندل استیک قبلی خود را پوشش می‌دهد. این اتفاق عموما آخرین تلاش گاوها برای گرفتن کنترل بازار پیش از معکوس شدن روند است که دلایل متعددی دارد از جمله:

• بازیگران بزرگ برای جذب خریداران ناآگاه عمدا در حال افزایش قیمت هستند.
• سرمایه گذاران جدید از شکست روند نزولی مطمئن بوده و شروع به خرید می‌کنند.
• فروشندگان عمدا خریداران را برای مدتی پیروز بازار نگه داشته و سفارشات لیمیت فروش خود را بالای محدوده مقاومت قرار داده‌اند.

تشکیل رنج

یکی دیگر از ویژگی‌های یک بول ترپ، تشکیل یک الگوی رنج‌مانند روی سطح مقاومت است. در این حالت، قیمت رمز ارز مربوطه درون یک ناحیه حمایت و مقاومت نوسان می‌کند. از آنجایی که شاید بازار همچنان در حال تشکیل سقف‌های بالاتر کوچکتر باشد، این منطقه رنج خصوصا از ناحیه بالا وضعیت خوبی ندارد. بنابراین، می‌توان گفت که تشکیل یک کندل سبز رنگ بزرگ و بسته شدن آن خارج از این ناحیه، یک تله گاوی است.

عدم کشیدگی رنج در اندیکاتور ATR

آخرین نشانه گرفتاری در یک بول ترپ، عدم کشیدگی ناحیه رنج است. در دایره واژگانی تریدینگ، “Range” معانی مختلفی دارد که یکی از آن‌ها، به اندازه هر کندل اطلاق می‌شود. اگر مثلا چارت شما روی تایم‌فریم روزانه باشد، هر کندل به معنای رنج آن روز است.

در ابتدای روند نزولی، گشیدگی رنج اتفاق می‌افتد که به معنای مومنتم قوی است. حالا برای معکوس شدن روند، باید شاهد کشیدگی رنج و و حرکت آن به سمت بالا باشید. نبود این عامل در هنگام رشد قیمت نشانه‌ای از ضعیف بودن صعود و احتمال اصلاح قیمت است.

اندازه‌گیری کشیدگی رنج نسبتا ساده است. برای این کار کافی است اندیکاتوری به نام “Average True Range” یا “ATR” را روی چارت خود اعمال کرده و مقدار ورودی را 1 قرار دهید. این اندیکاتور پنجره‌ای به همراه یک خط را زیر چارت قیمتی باز کرده و اندازه رنج کندل‌های قبلی را نشان می‌دهد. حالا اگر رالی صورت‌گرفته پس از ریزش قیمت با ثابت یا کوچکتر شدن اندیکاتور ATR همراه باشد، یعنی هیچ کشیدگی در کار نیست و باید مراقب تله گاوی باشید.

در برخورد با تله گاوی چه باید کرد؟

همان طور که در قسمت قبلی توضیح داده شد، یک تله گاوی دارای ویژگی و نشانه‌های خاصی است که با شناسایی آنان می‌توانید به موقع از پوزیشن معاملاتی خود خارج شوید. با این حال شاید بهترین واکنش در مواجه با بول ترپ، احتیاط کردن به هنگام مشاهده تغییر روند است. تریدرهای گاوی معمولا زمانی در دام گرفتار می‌شوند که صبر کافی ندارند و به محض این که قیمت روند صعودی پیدا می‌کند، وارد یک پوزیشن خرید می‌شوند. برای این که شما هم به این سرنوشت دچار نشوید، بهتر است صبر کنید تا حجم معاملات یا اندیکاتورهای مومنتوم تغییر روند قیمت را تایید کنند. فراموش نکنید که پس از تایید شدن تغییر روند، شما هنوز هم فرصت کافی برای ورود به پوزیشن جدید و کسب سود از روند صعودی قیمت را خواهید داشت.

پس از ورود به یک پوزیشن معاملاتی، زیر نظر داشتن پرایس اکشن، حجم معاملات و اندیکاتورهای تکنیکال اهمیت بسیار زیادی پیدا می‌کند. برای مثال اگر حجم معاملات رو به کاهش باشد، این احتمال که مومنتوم گاوی در حال از دست دادن حمایت است، وجود دارد. کندل‌های چکش معکوس (Inverted Hammer) و شوتینگ استار (Shooting Star) که زمانی مشاهده می‌شوند که قیمت افزایش پیدا کرده، سپس کاهش یافته و در نزدیکی نقطه آغازین بسته شود، هم می‌توانند به این معنا باشد که بزودی با بازار خرسی مواجه خواهیم شد. بنابراین هر زمان که با چنین نشانه‌هایی مواجه می‌شوید، بهتر است زودتر از پوزیشن معاملاتی خود خارج شده تا در یک تله گاوی گرفتار نشوید.

مثال‌هایی از تله گاوی در ارزهای دیجیتال

بازار ارز دیجیتال دائما اکثر تریدرها را در دام خرید بی‌موقع می‌اندازد. در این قسمت، به دو نمونه بول ترپ در بیت کوین و اتریوم می‌پردازیم.

نمونه Bull Trap در بیت کوین

بیت کوین پس از ثبت سقف قیمت در 13 فوریه 2020 (24 بهمن 98)، شروع به کاهش قیمت و ریزش 20 درصدی (نقطه 1 در تصویر زیر) کرد. سپس با بهبود جزئی ضررها، تریدرها شاهد جهش قیمت (نقطه 2) بودند.

با این حال، اندیکاتورهای تحلیل تکنیکال روی چارت، نشان‌دهنده کاذب بودن این افزایش قیمت هستند. همانطور که می‌بینید، قیمت زیر خط روند نزولی (نقطه 3) قرار دارد و در تلاش برای شکست خط مقاومت افقی (نقطه 4) است. علاوه بر این، این رشد قیمت با کشیدگی رنج (نقطه 5) همراه نیست. نهایتا، اندیکاتور RSI نتوانسته است به بالای خط میانه روی 50 برسد. در این مرحله، هیچ نشانه‌ای از رسیدن بیت کوین به کف قیمتی وجود ندارد. بنابراین باید مراقب تله گاوی باشید.

در ادامه نیز روند دوباره معکوس شده و قیمت دو روز بعد به کف قبلی رسیده است. این شکست به زیر کف قبلی، ریزش 58 درصدی قیمت بیت کوین طی 5 روز آینده را به همراه داشته است.

نمونه ای از تله گاوی در اتریوم

بیت کوین تنها رمز ارزی نیست که در دام بول ترپ افتاده است. قیمت اتریوم نیز دقیقا پیش از ریزش در 19 می 2021 (29 اردیبهشت 1400) دچار این اتفاق شده بود. این ارز دیجیتال از 12 تا 16 می (22 تا 26 اردیبهشت) وارد یک افت قیمت 29 درصدی (نقطه 7) شد و سپس یک صعود قیمت متقاعدکننده (نقطه 8) را آغاز کرد. اما اندیکاتورهای تکنیکال روی چارت چیز دیگری می‌گفتند.

اولا از آنجایی که قیمت زیر خط روند (نقطه 9) بود، اتریوم نتوانست روند نزولی را بشکند. سپس این ارز دیجیتال در شکست خط مقاومت افقی (نقطه 10) ناکام بود. علاوه بر این، بازار نشانه‌هایی از انقباض رنج (نقطه 11) را از خود صادر کرده بود که حالتی ضد یک رالی سالم است. نهایتا، اندیکاتور RSI نتوانست خط میانه را بشکند (نقطه 12)، که به معنای کاذب بودن بهبود قیمت است.

بنابراین، اتریوم با قرار گرفتن در یک تله گاوی، کف قدیمی خود روی 3،124 دلار را تست کرد. پس از شکست این تست، قیمت طی تنها چند ساعت با سقوط 40 درصدی همراه شد.

جمع‌بندی

الگوی Bull Trap غالبا در بازارهای رمز ارزی اتفاق می‌افتد و سیگنالی از شکست ساختگی و نادرست یک روند نزولی است. بهترین راه جلوگیری از افتادن در دام تله گاوی، انتظار برای تایید ریورسال روند توسط اندیکاتورهای تکنیکال است. همیشه منتظر حرکت بازار بر اساس پیش بینی‌هایتان نباشید.

تهیه شده در بیت 24