آنچه در این مقاله خواهید خواند
وام دهی ارز دیجیتال از مهمترین خدمات پلتفرم های دیفای (DeFi) برای تحقق امور مالی غیر متمرکز است که در این مطلب بهترین آنها را معرفی میکنیم.
ناکارآمدی سیستم مالی سنتی موجب وقوع جرایم سایبری میشود که زیان مالی و سو استفاده از دادههای کاربران را دربر میگیرند. همچنین عدم دسترسی به خدمات مالی اساسی برای همه مردم به نوعی سفارشی سازی خدمات مالی برای عدهای خاص را در پی داشته است. علی رغم تاکید کشورها بر فراگیری خدمات مالی، همچنان برخی مردم جهان (۱/۷ میلیارد بزرگسال در سراسر جهان) هنوز به حساب بانکی هم دسترسی ندارند، چه برسد به خدمات اختصاصیتری مثل اخذ وام.
با ظهور بیت کوین در سال 2009 (۱۳۸۸)، ابزارهای جدید مالی در قالب داراییهای دیجیتال معرفی شده و اهداف متنوعی را در حوزه سیستمهای مالی مبتنی بر دنیای دیجیتال دنبال کردند. آن زمان دنیای آزاد و در دسترس کریپتو و ارزهای دیجیتال با تکیه بر راهحلهای مبتنی بر بلاک چین روزنهای رو به روشنایی نشان دادند که میخواستند امور مالی را منقلب کنند. ایده امور مالی غیر متمرکز (دیفای-DeFi) هم با همین هدف عنوان شد و پلتفرم های مختلف وام دهی دیفای نیز با همین هدف سر برآوردند.
در ابتدا به بررسی مفهوم و فضای دیفای میپردازیم. بعد از آن اشارهای به بحث وام دهی و دریافت وام ارز دیجیتال در دیفای خواهیم داشت. سپس به معرفی بهترین پلتفرم های این حوزه میپردازیم. اگر از قبل با DeFi آشنایی کافی دارید، مستقیما به قسمت معرفی پروژهها بروید. همچنین در این مطلب صرفا میخواهیم بهترین بسترهای دریافت وام ارز دیجیتال را معرفی کنیم. اما به طور عملی نحوه گرفتن وام از از یک پروتکل دیفای نیز آموزش میدهیم.
امور مالی غیر متمرکز از کجا پیدا شد؟
میتوان ادعا کرد که ماجرای دیفای (DeFi) در سال 2009 و همزمان با بیت کوین شروع شد. BTC اولین ارز دیجیتال همتا به همتا (P2P) و همچنین اولین اپلیکیشن مالی مبتنی بر بلاک چین بود.
اما راهاندازی پلتفرم میکردائو (MarkerDAO)، در سال ۲۰۱۴ شروع رسمی موج دیفای و نقطه عطفی برای اپلیکیشنهای مالی بود که به کاربران اجازه میدهند تا به جای تنها انتقال عادی داراییشان از یک نقطه به نقطه دیگر، کارهای بیشتری با پول خود انجام دهند.
نام دیفای، به عنوان مخففی برای اصطلاح امور مالی غیر متمرکز، در آگوست ۲۰۱۸ (مرداد ۱۳۹۷)، در یک گفتگوی تلگرامی میان کارآفرینان و توسعه دهندگان اتریوم ابداع شد. اعضای این اتاق گفتگو اینجه یو (Inje Yeo) از ست پروتکل (Set Protocol)، بلیک هندرسون (Blake Henderson) از زیرو ایکس (0x) و برندان فورستر (Brendan Forster) از دارما (Dharma) بودند. افراد طی این مکالمه در حال بحث بودند که این اتفاقاتی که به عنوان اپلیکیشنهای مالی باز دارند روی اتریوم اجرا میشوند را چه بنامند. پروتکلهای مالی باز (Open Financial Protocols)، شبکه شباک (Lattice Network) و افقهای باز (Open Horizons) از جمله گزینههای موجود بودند. به گفته هندرسون، “DeFi” از همه گزینههای دیگر بهتر و مناسبتر بود، زیرا درست مانند واژه “DEFY” به معنی «نافرمانبری» خوانده میشود.
دیفای که دریافت وام ارز دیجیتال را برای ما امکانپذیر کرد، مدت کوتاهی پس از حباب عرضه اولیه (ICO) در سال ۲۰۱۷ شروع به رشد کرد، درست زمانی که سرمایهای که طی سال جمعآوری شده بود فرصتی برای بلوغ و شکوفایی به اکوسیستم مالی جدید داد. البته این پروسه بدون چالش هم نبود؛ مثلا یکی از بارزترین تهدیدات دیفای پدیده “وام فلش” (flash loan) بود.
این اتفاق وقتی افتاد که یک تریدر به طور متقلبانهای از پلتفرم وام دهی بی زد ایکس (bZx)، مقداری ارز دیجیتال اتر که آن زمان ۳۵۰ هزار دلار ارزش داشت، سود برداشت کرد. این فرد کلاهبردار با افزایش غیر واقعی ارزش داراییها در صرافی که پلتفرم bZx از آن برای پیگیری قیمتها استفاده میکرد، این تقلب را انجام داد. این اتفاق در میان سایر کلاهبرداریها که میلیونها دلار هزینه در بر داشتند، آن زمان کاربران را نسبت به دیفای بی اعتماد کرد. آنها باور کردند که ادعاهای دیفای بیش از حد خوبند و نمیتوانند حقیقت داشته باشد.
امروزه اما با پیشرفتهای بسیار و جلب نظر کاربران، دیفای هنوز در مراحل ابتدایی توسعه خود است و موانع زیادی برای پذیرش گسترده آن وجود دارند. ابزارهای اساسی در امور مالی غیر متمرکز مانند پلتفرم های وام دهی دیفای، دکسها یا صرافی های غیر متمرکز (DEX) و سیستمهای پرداخت در دیفای، اگرچه امروزه بسیار رشد کردهاند، اما در مقایسه با امور مالی سنتی و متمرکز (TradFi) هنوز بازیگرانی کوچک محسوب میشوند.
به هر حال اما با جدیت برخی پروژههای دیفای مخصوصا پلتفرم های پرداخت وام ارز دیجیتال در راه توسعه خود و نوآوریهایی که امروزه شاهدش هستیم و در کنار افزایش محبوبیت ارزهای دیجیتال میان مردم جهان، این سوال به وجود میآید که آیا واقعا DeFi قرار است روزی جایگزین سیستم مالی سنتی شود؟
برای پاسخ به این سوال باید فهمید که استفاده از دیفای واقعا چه مزیتی برای کاربران دارد. بسیاری از خدماتی که بانکداری سنتی ارائه میدهد، از جمله سود دهی، استقراض، وام دهی، خرید بیمه، مبادله مشتقات مالی و داراییها و بسیاری از موارد دیگر در دیفای هم فراهم شدهاند، ولی چندین تفاوت کلیدی با آنچه TradFi تا به حال در اختیار کاربران گذاشته است دارند.
کاربردهای دیفای و پدیده وام دهی ارز دیجیتال
دیفای سیستم مالی در حال توسعه است که شفافیت، در دسترس بودن برای همه، حذف واسطهها، قابلیت ترکیب پذیری پلتفرمها، اتوماسیون هوشمند و برنامه پذیری از خصیصههای اصلی آن هستند. در عمل، دیفای یک شبکه از برنامههای کاربردی و قراردادهای هوشمند است که با همپوشانی زیاد و سطح تعامل بالا با یکدیگر بر روی یک بلاک چین خاص ساخته شدهاند.
رایجترین اپلیکیشنهای دیفای علاوه بر خدمات پرداخت، مبتنی بر پروتکلهای استخرهای نقدینگی وام دهی با ارز دیجیتال هستند. برای مثال، دوتا از بزرگترین پروژههای دیفای بر اساس ارزش بازار، میکردائو و کامپاند فایننس (Compound Finance) هستند و عمدتا به عنوان پلتفرمهای وام دهی شناخته میشوند. پلتفرمهای وام دهی غیر متمرکز وامهایی را به کسب و کارها و افراد عادی و به صورت بدون واسطه ارائه میکنند و به همه این امکان را میدهد تا از سرمایه ارز دیجیتالی خود که در پروتکل قفل میکنند، سود برداشت کنند.
یکی از مزیتهای اصلی پلتفرمهای وام دهی دیفای نسبت به وامهایی که در سیستم مالی سنتی پرداخت میشوند این است که برخلاف بانکها یا گزینههای وام دهی متمرکز، میتوان در هر دقیقه، به جای یک بار در ماه، سود دریافت کرد؛ سازوکار وام دهی دیفای به این صورت است که به کاربران امکان میدهد تا داراییهای خود را به عنوان وثیقه قفل کنند و وام رمز ارزی که اغلب به صورت استیبل کوین است، دریافت کنند. وام دهنده نیز همچنان مالک دارایی که است که آن را به دیگری وام داده ولی تا زمان تسویه و در طول مدت وام، میزان ارز دیجیتالی که به عنوان وثیقه قفل شده است، قابل انتقال و خرج شدن نیست. فرآیند استفاده از این پلتفرمها نسبتاً ساده است:
یک کاربر بدون نیاز به کاغذ بازی و عبور از گیتهای سیستم مالی سنتی، ارزهای دیجیتال، اغلب استیبل کوین، را به یک پلتفرم میدهد و با این کار سود کسب میکند. سپس یک وام گیرنده به پلتفرم وام دهی ارز دیجیتال مراجعه کرده و درخواست وام میکند. در این مرحله وام گیرنده باید بنا بر ملزومات پروتکل ثابت کند که به مقدار کافی دارایی به صورت رمز ارزی برای تضمین و تعهد پرداخت وام دارد. سپس درخواست وام او پذیرفته میشود و وثیقهای که وام گیرنده ادعا کرده توسط پلتفرم (در یک قرار داد هوشمند) نگهداری میشود. وام گیرنده فقط وقتی میتواند وثیقه را پس بگیرد که کل مبلغ وام را باز پرداخت کرده باشد. نکته جالب اینجاست که اگر ارزش وثیقه کاربر به زیر محدوده مشخصی در بازار کاهش یابد، پلتفرم وام دهی ارز دیجیتال به صورت اتوماتیک دارایی را به استیبل کوین تبدیل میکند تا ارزش وثیقه با ارزش وام گرفته شده همیشه برابر باشد.
همه مراحلی که ذکر شد بدون هیچ گونه دخالت شخص ثالث و به صورت همتا به همتا (P2P) انجام میشود و معنی غیر متمرکز بودن DeFi در واقع همین است. پلتفرمهای مختلفی امروزه خدمات وام غیر متمرکز را در کنار مزایای بسیار دیگر به کاربران ارائه میدهند که در ادامه برخی از معروفترین آنها را معرفی میکنیم.
بهترین پلتفرم های وام دهی در دیفای
به علت نو ظهور بودن دیفای و خدمات آن، بهتر است پلتفرمها را با هم مقایسه نکرده و به صورت منصفانه تنها در مورد مهمترین بازیگران این اکوسیستم بر اساس خدمات و ویژگیهایی که ارائه میدهند، در ادامه یک به یک صحبت کنیم.
همانطور که در ابتدای مطلب گفتیم ضمن معرفی بهترین بسترهای اعطای وام ارز دیجیتال نحوه گرفتن وام در یکی از آنها را نیز آموزش خواهیم داد. این پلتفرم Aave (اولین مورد) است.
آوه (Aave)، محبوبترین پلتفرم های وام دهی دیفای
آوه (aave.com) از متنوعترین خدمات را در میان پروتکلهای وام دهی موجود در بازار ارائه میدهد و وامهای بدون وثیقه و فوری از مهمترین خدمات دیفای، در آوه قابل دسترس هستند. اوه یک پلتفرم غیر متمرکز وام دهی ارز دیجیتال شناخته شده در دیفای است، که توسط بلاک چین اتریوم پشتیبانی میشود؛ یعنی پروتکل Aave روی شبکه اتریوم سوار است و قراردهای هوشمند در آن به این شبکه وابستهاند.
به عنوان یک بازار مالی غیر متمرکز و همتا به همتا، این امکان در آوه برای وام گیرندگان و وام دهندگان مهیاست که در مورد شرایط و ضوابط وام توافق کنند. پس از انجام توافق، وامها از طریق پروتکل قراردادهای هوشمند نهایی میشوند.
همچنین، آوه معنی واقعی تراست لس بودن دیفای است و کاربران آن برای مدیریت دارایی خود نیازی به جلب اعتماد هیچ شخص یا موسسهای ندارند.
مدیریت دارایی غیرحضانتی در آوه به کابران اجازه میدهد تا ارزهای دیجیتال را از منابع وام غیر متمرکز قرض کنند و در عین حال به ازای داراییهایی که به پروتکل ارائه میکنند سود کسب کنند. بعلاوه، بازده هر دارایی ارز دیجیتال سپرده گذاری شده به صورت پویا و الگوریتمیک و با توجه به عرضه و تقاضا در پروتکل تنظیم میشود.
کل دارایی قفل شده در آوه به عنوان یکی از امنترین پروتکلهای دیفای مخصوص وام دهی با ارز دیجیتال اکنون بیش از ۱۳ میلیارد دلار ارزش دارند. شرکتهای نظارت استاندارد قرارداهای هوشمند و امنیت بلاک چین نیز مانند پک شیلد و سیگما پرایم (SigmaPrime) بر این پلتفرم نظارت میکنند.
همچنین، با اینکه اکنون آوه از توکن بومی Aave استفاده میکند، این پروتکل به هولدرهای توکن قدیمی خود یعنی رمز ارز LEND (که یاد آور نام قدیمی این پروژه، یعنی ETHLend است)، امکاناتی مثل تخفیف کارمزدی و نرخ بهره ثابت عرضه میکند.
برای یادگیری نحوه دریافت وام ارز دیجیتال در پروتکل Aave این لینک را کلیک کنید. این مقاله صرفا برای معرفی بهترین پروژههای اعطای وام در دیفای است.
کامپاند (Compound)
کامپاند فایننس (compound.finance) یک پروتکل مربوط به بازار سرمایه در دیفای است که سال 2018 کلید خورد. کامپاند امروزه به عنوان یک پلتفرم وام دهی مهم در حوزه DeFi شناخته میشود و به کاربران اجازه میدهد تا با قفل کردن داراییشان سود کسب کنند یا از داراییهایی که دیگران وثیقه گذاشتند وام بگیرند. قراردهای هوشمند کامپاند بر روی بلاک چین اتریوم نگاشته میشوند.
از همه مهمتر این است که Compound از چندین دارایی دیجیتال از جمله یو اس دی سی (USDC)، اتریوم (ETH) و دای (DAI) و غیره برای ارائه وام ارز دیجیتال پشتیبانی میکند. این پلتفرم به طرفداران ارزهای دیجیتال مختلف اجازه میدهند تا انواع ارزهای دیجیتال را برای ترید در آن سپرده گذاری کنند. با دسترسی کاربران به استخر نقدینگی (یا لیکوییدیتی پول)، هولدرهای رمز ارزهای مختلف به راحتی بر اساس دارایی دیجیتالی که دارند، سود کسب میکنند. کامپاند در واقع به کاربران خود امکان میدهد تا در هر زمان و هر مکان، بدون دردسر به لیکوییدیتی پولهای این پلتفرم دسترسی داشته باشند.
همچنین، هولدرهای توکن بومی کامپاند (COMP) اجازه دارند در مورد تصمیمات مهم پروتکل رای دهند و به عنوان یکی از اولین پروژهها و پلتفرم وام دهی دیفای، رمز ارز حاکمیتی کامپاند در مدت گذشته رشد بسیاری را تجربه کرده است.
بازار رمز ارز Compound به طور خودکار بر اساس عرضه و تقاضای کاربران تنظیم میشود و کاربران را قادر میسازد تا به راحتی داراییهای خود را به استخر نقدینگی آن عرضه کنند و در اسرع وقت سود کسب کنند. هر کسی میتواند داراییهای دیجیتالی که کامپاند از آن پشتیبانی میکند را به استخر نقدینگی آن واریز کند و مستمر درآمد کسب کند و مجددا آن را به لیکوییدیتی پول بسپارد تا سود روی سود کسب کند. تنظیم خودکار نرخ سود نیز بر اساس نسبت عرضه و تقاضا انجام میشود.
سی توکن (cToken) هم توکن بومی دیگری است که در کامپاند به کاربران عرضه میشود. این رمز ارز در واقع واحدی است که برای نمایش دارایی واریز شده و مقدار سود حاصل از آن استفاده میشود. قرارداد هوشمند پس از قفل شدن دارایی در کامپاند، با نرخی معینی، مقداری سی توکن تولید میکند تا داراییهای عرضه شده توسط کاربر را پشتیبانی کند. سازوکار وام گرفتن نیز به صورتی است که کاربران میتوانند از ۵۰ تا ۷۵ درصد از ارزش cTokenهای خود را وام بگیرند.
البته به فاند واریز شده به استخر نقدینگی میتوان هر زمان مجددا اضافه کرد و یا از آن برداشت کرد. اما روند وام دهی ارز دیجیتال در این پلتفرم به گونهای است که اگر شخص وام گیرنده بدهی داشته باشد، شرکت کنندگان دیگر میتوانند پوزیشن بدهی را در صورت عدم تامین وثیقه لازم، لیکویید یا مصادره کنند. به عنوان مشوق، لیکویید کنندگان میتوانند ۵ درصد داراییهای مصادره شده را برای خود بردارند.
اکنون ارزش کل داراییهای قفل شده در کامپاند یا TVL آن 8.5 میلیارد دلار است، که البته در اواخر سال ۲۰۲۱ به بیش از ۱۳ میلیارد دلار هم رسیده بود. Compound از امنترین پلتفرمهای دیفای در نظر گرفته میشود.
میکر دائو (MakerDAO)، قدیمیترین پلتفرم وام دهی ارز دیجیتال
یکی از شناخته شدهترین نامها در لیست پلتفرمهای دیفای و از قدیمیترین آنها میکردائو (makerdao.com) است، پلتفرمی غیر متمرکز که از ارز دیجیتال دای (DAI)، که یک استیبل کوین با ارزش همتای دلار و در نسبت 1:1 با آن است، پشتیبانی میکند.
MakerDAO اولین پروتکلی بود که روی اتریوم اجرا میشد و به کاربران اجازه میداد تا از داراییهای دیجیتال خود به عنوان وثیقه برای تولید یک ارز دیجیتال (استیبل کوین DAI) استفاده کنند و در واقع اولین پلتفرم وام دهی دیفای بود. این سازوکار به صورتی است که هر کسی در واقع میتواند با وثیقه اتریومی (ETH) خود، استیبل کوین DAI را از مجموعه قرض بگیرد. البته میکر اجازه میدهد تا کاربر یک ولت (vault) ایجاد کند و ارز دیجیتال بت (BAT)، یو اس دی سی و یا سایر داراییهای پذیرفته شده را هم به عنوان وثیقه سپردهگذاری کند.
بهره وام در میکردائو با توجه به میزان بدهی به صورت رمز ارز دای دریافت میشود و در زمان باز پس دادن وام، از مقدار وثیقه کم میشود. این فرآیند برای هر کسی این امکان را به وجود آورده تا بدون وابستگی به نهادهای متمرکز وام دریافت کند.
میکر (Maker) با نماد اختصاری MKR، یک ارز دیجیتال و توکن حاکمیتی در میکردائو است که روی بلاک چین اتریوم با استاندارد ERC-20 ساخته شده است. علاوه بر کاربردش در زمینه حاکمیت (مثلا تنظیم نرخ بهره وامها)، این رمز ارز طوری برنامه ریزی شده تا به ثبات قیمت DAI نیز کمک کند و نوسان قیمت این استیبل کوین را کاهش دهد. همچنین اگر اتفاقات غیر قابل پیش بینی بیفتند و سیستم را دچار خطر کند (این اتفاقات در اقتصاد به رویداد قوی سیاه هم معروفند)، این هولدرهای MKR هستند که در نحوه مدیریت آن حق رای دارند.
میگر برای هر کاربر امکان این را به آسانی فراهم میکند تا بتواند پوزیشن بدهی در ازای وثیقه (Collateralized Debt Position (CDP)) ایجاد کرده و اتریوم را برای دریافت DAI قفل کند. کاربران با استفاده از توکن MKR و DAI تراکنشها را انجام میدهند و پس از تایید تراکنش و بسته شدن یک پوزیشن CPD، توکنهای MKR و DAI به طور کامل سوزانده میشوند. گفتنی است ارزش کل قفل شده در این پروتکل اکنون ۱۶/۲۸ میلیارد دلار است.
یونی سواپ (Uniswap)، بزرگترین صرافی غیر متمرکز ارز دیجیتال
یونی سواپ (UniSwap) در اصل صرافی رمز ارزی منبع باز و غیر متمرکز است که بر بستر شبکه اتریوم کار میکند و در سال ۲۰۱۸ وارد بازار ارزهای دیجیتال شد. در یونی سواپ کاربران قادرند دارایی خود را به طور امن و بدون زحمت مدیریت کرده و مبادله کنند و البته از مزایای استخرهای نقدینگی در این پلتفرم هم استفاده کنند. کاربران با ارائه هر میزان دارایی به لیکوییدیتی پولها در یونی سواپ، سود هم دریافت میکنند و در این پلتفرم خدمات وام دهی دیفای هم ارائه میشود.
UniSwap به جای اوردر بوک یا دفتر سفارشاتی که در صرافیهای متمرکز میبینیم، استخرهای نقدینگی را در اختیار کاربران خود قرار میدهد. با ارائه نقدینگی در پلتفرم، کاربران پاداش دریافت میکنند و علاوه بر این، بدون نیاز به مجوز، امکان ترید توکنهای مبتنی بر اتریوم که از طریق کیف پولهای وب ۳ که به این پلتفرم متصل میشوند را دارند.
TVL یونی سواپ در حال حاضر بالغ بر ۷/۸۸ میلیارد دلار است و در ماه پیش این مقدار به بیش از ۱۰ میلیارد دلار هم دست یافت.
UniSwap بر اساس دو قرارداد هوشمند اصلی به نامهای قرارداد هوشمند اکسچنج (Exchange) و کانترکت اسمارت فکتوری (Contract Smart Factory) عمل میکند. هر دو قرارداد در واقع نرم افزارهایی اتوماتیک هستند که به طور هدفمند برای یک کار خاص در پلتفرم صرافی UniSwap ایجاد شدهاند؛ اولی مربوط به سواپ و ترید همه توکنها در پلتفرم است و دومی به منظور افزودن توکنهای جدید به پلتفرم طراحی شده است.
یرن فایننس (Yearn.finance)
یرن فایننس (yearn.finance) نامی آشنا در امور مالی غیر متمرکز و صنعت ارزهای دیجیتال است و در واقع یک پلتفرم تجمیع کننده یا اگریتور مبتنی بر DeFi است. این پروتکل بیشتر روی خدمات استقراض، وام دهی دیفای و ییلد فارمینگ متمرکز است و بر روی شبکه اتریوم ساخته شده است.
به طور کلی درآمد شرکت کنندگان در یرن فایننس نسبت به پلتفرمهای ییلد فارمینگ مشابه که فقط امکان کسب درآمد با استیبل کوینها را فراهم میکنند، درآمد بیشتری به دست میآورند. به عنوان یک پروتکل مبتنی بر DeFi، یرن فایننس به طور خودکار بین پلتفرمهای وام دهی مختلف سوئیچ میکند تا سودآورترین گزینه را به کاربر معرفی کند.
در این پلتفرم، خدمات وام دهی دیفای در کامپاند، آوه (Aave)، فالکرام (Fulcrum) و دی وای دی ایکس (Dydx) در دسترس قرار گرفتهاند. هنگامی که کاربر توکنهایی را در یرن فایننس سپردهگذاری میکند، سرمایه او به وای توکنها (yToken) تبدیل میشود و سپس به طور منظم میان سودآورترین خدمات وام دهی در میان پروتکلهای مختلف به گردش در میآید. مقدار دارایی کاربر با هربار شرکت در پروتکلهای مختلف و کسب سود مجددا معادل این توکن محاسبه میشود و به او نمایش داده میشود.
Yearn Finance خدمات خود را با استفاده از کدها و قراردادهای هوشمند ارائه میدهد و به فرآیند اتوماسیون هوشمند دیفای تحقق میبخشد. در واقع استفاده از کدها دخالت شخص ثالث در معامله را حذف میکند و کل فرآیند به شکل خودکار انجام میشود.
همچنین، کاربران با قفل کردن ارز دیجیتال در قراردادهای یرن فایننس، توکنهای YFI (توکن حاکمیتی یرن فایننس) را تولید میکنند. هر گونه به روز رسانی در اکوسیستم یرن فایننس همیشه از طریق پروپوزالهای درون زنجیرهای و با رای گیری میان دارندگان این توکن انجام میشود. در یرن فایننس و برخی از پروتکلهای ییلد فارمینگ اصطلاحت زیر رایج هستند که دانستن آنها خالی از لطف نیست:
- APY: مخفف بازده درصدی سالانه است و در واقع، درصد سود برداشتی یک کاربر است که در ازای سپرده او به دست میآید.
- کسب درآمد (Earn): درآمد کاربر است، که به طور خاص در یرن فایننس به عنوان فراهم آورنده بازدهی بالا نسبت به بسیاری از پروژههای مالی غیر متمرکز ممکن شده است.
ارزش کل قفل شده در در این پلتفرم وام دهی دیفای اکنون بیش از ۵/۷۶ میلیارد دلار است.
هاروست فایننس (Harvest Finance)
هاروست فایننس (harvest.finance)، هم مانند یرن فایننس یک پلتفرم تجمع یا اگرگیتور در فضای مالی غیر متمرکز است. دلیل نام گذاری هاروست (به معنی کشت و درو کردن) این است که در واقع این پلتفرم برای کاربرانی که به دنبال تجمیع داراییهای خود برای کسب سود بالاتر هستند راه حلیهایی ارائه داده است که تماما هم به صورت خودکار اتفاق میافتند.
سازوکار این پلتفرم وام دهی به این صورت است که کاربران به بهترین و مناسبترین مکان برای فارمینگ هدایت میشوند تا بازدهی و سود بیشتری عایدشان شود. Harvest Finance بازده درصدی سالانه (APY) و هزینههای تراکنش را مدیریت میکند و از نظر استراتژیک، امنیت دارایی فارمرها را به شیوهای کارآمدتر تضمین میکند.
توکن فارم (FARM) نیز رمز ارز بومی اکوسیستم Harvest Finance است که با عرضه صفر در هنگام راه اندازی شروع به کار کرد. اکنون صرافیهای غیر متمرکز و متمرکز رمز ارزی معتبری مثل کوین بیس، بایننس و یونی سواپ این توکن را فهرست کردهاند.
با اینکه ارزش کل قفل شده در پروتکل هاروست اکنون کمتر از 250 میلیون دلار است، اما جز امنترین پروتکلهای دیفای است؛ برای استاندارد سازی قرارداد هوشمند، شرکتهایی مانند هائچی اودیت (Haechi Audit) و پک شیلد (Harvest Finance) که شرکتهای شناخته شده در زمینه امنیت بلاک چین و قراردادهای هوشمند هستند، بر عملکرد هاروست فایننس نظارت میکنند.
سینثتیکس (Synthetix)
پروتکل سینثتیکس (synthetix.io) نقش مهمی در رشد اکوسیستم دیفای ایفا میکند و آن را در بین بهترین پلتفرمهای وام دهی غیر متمرکز قرار میدهد و نام آن یادآور اصطلاح داراییهای مصنوعی (Synthetic Asset) است.
در واقع این پلتفرم امکان صدور داراییهای مصنوعی و توکنیزه کردن داراییهای دنیای واقعی مانند فلزات، سهام و ارزها را در اختیار کاربران قرار میدهد. سینثتیکس خدمات ترید داراییهای مشتقه را ارائه میدهد و به هر کسی در هر جایی اجازه میدهد تا با طیف گستردهای از داراییهای دیجیتال تجربهای کامل از کار با خدمات بلاک چینی و امور مالی غیر متمرکز کسب کند.
مینت و معاملات محصولات مشتقه از طریق این پلتفرم بسیار آسان و یکپارچه شده است. لازم به ذکر است که این پروتکل از قرارداد هوشمند ERC-20 استفاده میکند، بدان معنا که همه این فرآیندها و قراردادها از طریق شبکه بلاک چین اتریوم اجرا میشود.
هر توکنی به عنوان دارایی مصنوعی که روی شبکه بلاک چین Synthetix مینت میشود، سینث (Synth) نامیده میشود. کاربران این امکان را دارند که Synthها را با داراییهای دیگر مبادله کنند و یا آنها را هولد کنند. در واقع، از آنجایی که سینثها بر بستر اتریوم کار میکنند، به راحتی میتوان آنها را بدون دردسر روی پلتفرمهای مختلف DeFi قرار داد.
همچنین، داراییها با توکن SNX در سینثتیکس پشتیبانی میشوند که مانند بسیاری از توکنهای حاکمیتی دیگر میتوان آن را در استیکینگ و رای گیریهای درون پلتفرمی استفاده کرد و یا با رمز ارزهای دیگر در صرافیهای مختلف مبادله کرد. شرکت امنیت قراردادهای هوشمند iosiro بر کانترکتهای این پلتفرم وام دهی دیفای نظارت میکند و TVL در سینثتیکس حدود ۱/۲۶ میلیارد دلار است.
کرو فایننس (Curve Finance)، بزرگترین پلتفرم وام دهی دیفای
کرو فایننس (curve.fi)، یکی از محبوبترین پلتفرمهای دیفای است که به کاربران امکان ترید استیبل کوینها را با کارمزد کم ارائه میدهد. فرآیند ییلد فارمینگ در کرو به صورتی است که کاربران برای کسب پاداش میتوانند استیبل کوینها را در استخرهای نقدینگی استیک کنند. همچنین، امروزه Curve یک پلتفرم وام دهی ارز دیجیتال محبوب در دیفای هم محسوب میشود.
با استفاده از کرو فایننس، هر کسی در هر جایی میتواند داراییهای خود را به استخرهای نقدینگی متفاوت اضافه کند و به طور یکپارچه سود کسب کند. برای انجام این کارها، تنها چیزی که نیاز دارید یک کیف پول اتریومی است که به این پلتفرم متصل شده است.
صرافی غیر متمرکز کرو فایننس به کاربران پلتفرم خود امکان میدهد تا بدون زحمت اتریوم را با توکنهای دیگر سواپ کنند و شبیه برخی پروتکلهای دیگر از جمله کامپاند، نقدینگی را برای بازار DeFi فراهم میکند. در واقع به عنوان یک استخر نقدینگی و صرافی غیر متمرکز در شبکه اتریوم، معاملات استیبل کوین و خدمات وام دهی با کارمزدهای کم در این پلتفرم ممکن هستند.
این پروتکل با استفاده از یک الگوریتم بازارساز خودکار، که به موجب آن خرید و فروش رمز ارزها را انجام میدهد، از مزایدهها و قیمتهای مطالبه داراییهای دیجیتالی سود میبرد. بعلاوه، این الگوریتم به کاربران اجازه میدهد تا استیبل کوینها را با کارمزدهای پایین مبادله کنند.
در حال حاضر، دهها لیکوییدیتی پول در کرو فایننس وجود دارد که به کرو پول (Curve Pools) معروفند. از بزرگترین کرو پولها میتوان trycrypto2، steth و 3pool را نام برد که سواپ طیف گستردهای از استیبل کوینها و داراییهای دیجیتال را انجام میدهند.
TVL این پروتکل اکنون به ۲۳ میلیارد دلار نزدیک میشود و نهادهای ثالث به عنوان شرکت ناظر امنیت بلاک چین یا قراردادهای هوشمند با نامهای Quantstamp و Swiss Stake تا به حال بر فعالیت کرو فایننس نظارت کردهاند.
لیکوییتی (Liquity)
لیکوییتی (Liquity) یک پروتکل وام دهی بدون بهره و با وثیقه است که استیبل کوین مخصوص خود (LUSD) را عرضه میکند. به هر پوزیشن بدهی پشتیبانی شده با وثیقه در لیکوییتی Trove میگویند که در آن در واقع مقداری ارز دیجیتال ETH به عنوان وثیقه در این پلتفرم وام دهی دیفای قفل میشود. همزمان با وثیقه گذاری، مقداری مشخص استیبل کوین LUSD منتشر میشود و میتوان آنها را به استخرهای نقدینگی لیکوییتی واریز کرد.
توکن LQTY نیز دیگر توکن اختصاصی این پروتکل است که برای دادان پاداش و تشویق کاربران به همکاری در پروسههای مختلف از آن استفاده میشود. اکنون ارزش کل قفل شده لیکوییتی ۲ میلیارد دلار است.
رن وی ام (RenVM)
رن وی ام (RenVM) یک پلتفرم منبع باز است که دسترسی آسان به نقدینگی در بلاک چین را برای اپلیکیشنهای DeFi فراهم میکند. RenVM بسیاری از داراییهای دیجیتال از جمله بیت کوین، بیت کوین کش، ZEC و بسیاری دیگر را در اپلیکیشن مبنی بر اتریوم در دسترس قرار میدهد.
با استفاده از قراردادهای هوشمند در این پروتکل، کاربران میتوانند به انواع مختلف توکنها از بلاک چینهای مختلف دسترسی داشته باشند، بدون اینکه مشکلی در رپ یا آن رپ کردن (unwrapping) توکنها وجود داشته باشد. رن وی ام پروتکل اکنون بیش از یک میلیارد دلار ارزش کل قفل شده در خود دارد.
رپد بیت کوین (WBTC)
رپد بیت کوین (wbtc.network) یک پروتکل وام دهی ارز دیجیتال مبتنی بر DeFi است که در سال ۲۰۱۹ ایجاد شده است. WBTC یک توکن ERC20 است و ارزش هر واحد از این رمز ارز معادل قیمت یک بیت کوین است.
از سوی دیگر، WBTC با بسیاری از پلتفرمهای دیگر مانند کیف پولهای اتریومی، اپلیکیشن های غیر متمرکز (DApps) و قراردادهای هوشمند سازگار است. از طریق WBTC، کاربران میتوانند بیت کوین را به رپد بیت کوین (و یا بالعکس) تبدیل کنند.
مهمترین قابلیتی که WBTC را در میان پلتفرمهای برتر دیفای دارد این است که به کاربران اجازه میدهد از طریق شبکه اتریوم به ارز دیجیتال بیت کوین و بدون هیچ گونه ریسکی به خاطر واسطه گری طرف مقابل، دسترسی پیدا کنند. همچنین WBTC به کاربران این امکان را میدهد که بیت کوین را از طریق یک پروتکل برای کسب سود بیشتر استیک کنند و TVL این پروتکل در حال حاضر ۱۱ میلیارد دلار است.
اینستادپ (Instadapp)، داشبورد پلتفرم های مختلف وام دهی دیفای و ارزهای دیجیتال
اینستادپ (instadapp.io) یک کیف پول هوشمند ارز دیجیتال با رابط کاربری ساده برای مدیریت داراییها است. بستر این والت در واقع پروژههای برجستهای مانند یونی سواپ، کامپاند و میکردائو هستند که از آنها در این بخش بسیار نام بردیم. بدون توجه به دانش فنی یا مالی کاربر، استفاده از آن آسان است و هرکس میتواند تمام پوزیشنهای دیفای خود را یکجا در داشبورد این کیف پول مشاهده کند. در واقع این ویژگی یکی از مزایای اصلی استفاده از InstaDapp نسبت به سایر پروتکلهاست.
با رابط کاربری که این پلتفرم دارد میشود حتی ولتهای میکردائو را مدیریت کرد، استخر نقدینگی در یونی سواپ را بررسی کرد و با پلتفرم کامپاند ارتباط برقرار کرده و عملیات وام دهی ارز دیجیتال و یا حتی وام گرفتن را در آن انجام داد.
میتوان گفت اینستادپ یک نمونه بارز از کامپوزبیلیتی یا قابلیت ترکیب پذیری پلتفرمهای دیفای است. Instadapp قراردهای هوشمند خود را هم ایجاد کرده و به کاربران اجازه میدهد تجربه یکپارچهتری در امور مالی غیر متمرکز داشته باشند. در اصل این قراردادهای هوشمند همان چیزی است که عملکرد “کیف پول هوشمند” در اینستادپ را میسر میکنند.
همچنین با INST، که توکن حاکمیت Instadapp است و در سال ۲۰۲۱ ایجاد شده، مدیریت پروتکل اینستادپ به جامعه واگذار شده است؛ دارندگان توکن مسئول قراردادها و تصمیمات اساسی پلتفرم و هر برنامهای برای پیشرفتهای آتی هستند. پروتکل اینستادپ اکنون ارزش قفل شده بیش از ۱۰ میلیارد دلاری دارد.
در کنار تمام نامهای آشنایی که در این بخش از آنها یاد شد، نمونههای دیگری به عنوان این پلتفرم وام دهی ارز دیجیتال در دیفای هستند که البته کمتر شناخته شدهاند؛ Alchemix، کریم فایننس (C.R.E.A.M)، فالکرام (Fulcrum)، نوشنال (Notional) و بسیاری دیگر از پلتفرمهای غیر متمرکز وام دهی وجود دارند که قبل از استفاده از آنها باید تحقیقات خود را انجام دهید و با توجه به سرمایه، دانش، ریسک پذیری و انتظاراتی که دارید، بهترین را انتخاب کنید.
تهیه شده در بیت 24