هارد کپ (Hard Cap) و سافت کپ (Soft Cap) دو اصطلاح مربوط به میزان عرضه در گردش ارزهای دیجیتال هستند. سافت کپ و هارد کپ یعنی چه؟
علاوه بر قیمت هر واحد، یک معیار بسیار مهم دیگر در بازار تمام ارزهای دیجیتال میزان عرضه است. به همین دلیل نمی‌توان قیمت پایین یک رمز ارز را پتانسیلی برای رشد قیمت آن دانست. حال در ارتباط با این معیار دو اصطلاح مهم وجود دارند؛ هارد کپ و سافت کپ میزان عرضه اولیه و نهایی در شبکه یک ارز دیجیتال را مشخص می‌کنند.
معنی سافت کپ (Soft Cap)
منظور از آن حداقل مقدار حد تعریف شده به منظور عرضه یک ارز دیجیتال (کوین یا توکن) برای جمع‌آوری سرمایه اولیه است که توسط تیم توسعه‌دهنده پروژه مشخص می‌شود. این مقدار اولیه معمولا از طریق عرضه اولیه سکه (ICO) یا عرضه اولیه صرافی (IEO) بین نخستین سرمایه گذاران توزیع می‌شود. معمولا سافت کپ و حتی هارد کپ بر اساس حدس و گمان مشخص می‌شود و فرمول خاصی برای محاسبه وجود نداد.
منظور از عرضه اولیه سکه مقدار ارز دیجیتالی است که یک توسعه‌دهنده، به قیمت پایین، قبل از پیاده‌سازی و اجرای نهایی پروژه (بلاک چینی و رمز ارزی) خود در اختیار سرمایه گذاران اولیه قرار می‌دهد. به این ترتیب سرمایه مورد نیاز برای تکمیل توسعه پروژه را به دست خواهد آورد.
اگر یک تیم بتواند بالاتر از سافت کپ سرمایه جذب کند، وجوه را به سرمایه گذاران برمی‌گرداند یا از پول اضافی جمع‌آوری شده برای توسعه بیشتر پروژه استفاده می‌کند. در هر صورت ممکن است به دلایل مختلف مثل استقبال زیاد سرمایه گذاران تیم پروژه تمایل به ادامه عرضه اولیه حتی بالاتر از سافت کپ داشته باشد، اما این روند نباید تا نزدیکی هارد کپ یعنی حداکثر مقدار عرضه ادامه پیدا کند. در قسمت بعد درباره هارد کپ بیشتر صحبت خواهیم کرد.
به عبارت دیگر برخلاف هارد کپ، اجباری برای رد نشدن از سافت کپ عرضه یک ارز دیجیتال وجود ندارد، چرا که صرفا یک ایده کلی از مبلغی است که یک استارتاپ به منظور جمع‌آوری سرمایه اولیه مد نظر دارد. مشخص کردن Soft Cap به یک توسعه‌دهنده اجازه می‌دهد از قبل درباره هزینه‌های خود برنامه‌ریزی کند. با در نظر گرفتن Hard Cap آن‌ها قادر خواهند بود به ایده‌ای کلی از روند قیمت یک رمز ارز و چگونگی قیمت‌گذاری آن در آینده دست پیدا کنند. اما هیچ اجباری برای تعیین سافت کپ وجود ندارد و پروژه‌های زیادی موفق شده‌اند بدون تعیین کف یا سقف مشخص برای جمع‌آوری بودجه اولیه سرمایه‌های زیادی جذب کنند.
تجزیه و تحلیل بخش‌های مختلف یک عرضه اولیه سکه نظیر سافت کپ راهی برای سنجش تجربه و درک خواسته‌های آتی مجری یک پروژه است. به همین دلیل سرمایه گذاران باید نسبت به سافت کپ های بیش از اندازه بالا یا حتی کم حساس باشند؛ Soft Cap بیش از اندازه پایین ممکن است به خاطر تلاش یک سرمایه گذار برای به دست آوردن بودجه اولیه و سپس کلاهبرداری باشد. تعیین عددی بالا برای این مقدار هم ممکن است طمع مجری طرح برای جذب پول بالاتر از حد نیاز خود را نشان بدهد.
اگر یک تیم توسعه‌دهنده بتواند توجیه خوبی درباره چگونگی تعیین سافت کپ و حتی هارد کپ عرضه ارز دیجیتال خود ارائه و نحوه برنامه‌ریزی برای مصرف آن را مشخص کند، اعتماد سرمایه گذاران را جلب خواهد کرد.
معنی هارد کپ (Hard Cap)
هارد کپ حداکثر مقدار عرضه یک ارز دیجیتال است که در کد برنامه‌نویسی آن مشخص می‌شود. برای درک این اصطلاح بیت کوین را در نظر بگیرید. در نهایت قرار است فقط 21 میلیون عدد از این کوین در شبکه عرضه شود. عدد 21 میلیون هارد کپ بیت کوین است. بعد از رسیدن به این مقدار، دیگر تعداد کوین یا توکن بیشتری در شبکه توزیع نخواهد شد. پس برخلاف سافت کپ این مقدار قابل تغییر نیست. همانطور که همه پروژه‌ها برای جمع‌آوری سرمایه اولیه Soft Cap مشخص نمی‌کنند، در شبکه تمام رمز ارزها نیز Hard Cap تعیین نشده است. به عنوان مثال اتریوم (ارز دیجیتال – ETH) فاقد هارد کپ است و حداکثر مقدار عرضه‌ای برای آن مشخص نشده است.
هارد کپ معیاری برای ارزیابی میزان کمیابی یک رمز ارز است که روی قیمت هر واحد تاثیر مستقیم می‌گذارد. اگر بعد از راه‌اندازی یک پروژه و عرضه ارز دیجیتال آن توسعه‌دهنده سعی در تغییر حداکثر میزان عرضه داشته باشد، باید در یک سری پارامترهای اساسی و بنیادی تغییر ایجاد کند که در عمل به معنای ساخت یک ارز دیجیتال جدید است.
اعضای انجمن یک ارز دیجیتال و وب سایت‌های ردیابی وضعیت بازار رمز ارزها نظیر کوین مارکت کپ هارد کپ را بررسی می‌کنند. بعید نیست بروز یک مشکل در نحوه توزیع کوین‌ها یا توکن‌های یک رمز ارز داخل شبکه، سبب تغییر هارد کپ شود، به همین دلیل بررسی مداوم Hard Cap و اطمینان از عدم تغییر این مقدار ضروری است. در غیر این صورت به خاطر کم‌رنگ شدن ویژگی کمیابی، قیمت هر واحد کاهش پیدا خواهد کرد، به همان شکلی که یک دولت با انتشار بیش از اندازه اسکناس سبب افت ارزش هر واحد یک پول فیات می‌شود!
در نظر داشته باشید بین هارد کپ و سافت کپ ارتباط خاصی وجود ندارد و آن‌ها را می‌توان کاملا مستقل از یکدیگر مشخص کرد. به عنوان مثال ممکن است بدون تعیین هارد کپ برای عرضه یک ارز دیجیتال، حین عرضه اولیه برای آن سافت کپ در نظر گرفته شود (و بالعکس). یا ممکن است یک پروژه دارای هر دو یا فاقد آن‌ها باشد.
در شبکه ارزهای دیجیتالی نظیر اتریوم و بایننس کوین برای حفظ ارزش هر واحد و جلوگیری از کاهش قیمت به خاطر عرضه نامحدود، از استراتژی توکن سوزی استفاده می‌شود. بر اساس مکانیزمی که توسعه‌دهنده پروژه در نظر گرفته، طی بازه‌های زمانی مشخص (مثلا هر سه ماه یکبار در شبکه بایننس کوین) یا بعد از یک اتفاق خاص (مثلا اضافه شدن هر بلاک به بلاک چین) مقداری از عرضه در گردش از بین برده می‌شود تا به نوعی دیگر خاصیت کمیاب بودن حاصل شود.
تهیه شده در بیت 24
