آموزش الگوی مثلث کاهشی (نزولی) در تحلیل تکنیکال ارز دیجیتال

الگوی مثلث کاهشی یا نزولی (Descending Trianagle) یکی از پترن های نموداری معروف در تحلیل تکنیکال است که در بازارهای مختلف از جمله ارز دیجیتال کاربرد دارد. در این مطلب ضمن بررسی نحوه تشخیص و شناسایی، محاسبه هدف قیمت، اعتبار و محدودیت‌های استفاده، به آموزش معامله با الگوی مثلث کاهشی می‌پردازیم.

مثلث کاهشی یا نزولی چیست؟

مثلث کاهشی (Descending Triangle) هم یک الگوی نزولی و هم صعودی است. در صورتی که شکست در جهت روند کلی (صعودی یا نزولی) صورت بگیرد، این الگو نقش ادامه‌دهنده را خواهد داشت. بنابراین پس از بلوغ این الگو، قیمت ارز دیجیتال مورد نظر در همان جهت روند اصلی به حرکت خود ادامه خواهد داد. اما در صورتی که شکست از این الگو در خلاف جهت روند کلی باشد، مثلث کاهشی یک پترن ریورسال و بازگشتی در چارت قیمت دارایی‌ها محسوب خواهد شد.

بنابراین در حالت کلی، احتمال شکست از هر دو طرف این الگو وجود دارد. صرف نظر از محل تشکیل روی نمودار، مثلث کاهشی نشان‌دهنده فاز تحکیم است.

از جمله مهمترین نکاتی که هنگام کار با یک Descending Triangle در تحلیل تکنیکال ارزهای دیجیتال باید در نظر داشت عبارتند از:

• تعریف مثلث کاهشی
• شناسایی و تشخیص مثلث کاهشی در چارت‌ها
• نحوه ترید و معامله
• مزایا و محدودیت‌ها آن

شکل الگوی مثلث نزولی

مثلث کاهشی از دو خط روند تشکیل شده است. ضلع پایینی این پترن یک خط افقی متشکل از حداقل دو کف قیمت است که به‌عنوان خط حمایت عمل می‌کند و ضلع بالایی آن، یک خط روند نزولی مورب متشکل از سقف‌های پایین‌تر است و این دو خط به سمت یکدیگر همگرا هستند.

به‌دلیل شکل مثلث نزولی، به آن «مثلث قائم‌الزاویه (Right-angle Triangle)» نیز می‌گویند. در صورتی که این دو خط را به سمت راست ادامه دهیم، خط روند نزولی (خط مورب بالایی)، وتر مثلث خواهد بود. بنابراین اگر یک خط قائم و عمود در سمت چپ این مثلث رسم کنیم، یک مثلث قائم‌الزاویه به‌دست خواهد آمد.

این الگو نشان‌دهنده این است که با کاهش قیمت و تشکیل سقف‌های پایین‌تر، فروشندگان بیشتری با شدت بالا در حال فروش ارز دیجیتال خود هستند. این پترن با شکست قیمت در جهت روند کلی بازار تکمیل می‌شود.

نحوه تشخیص مثلث کاهشی در نمودار قیمت ارزهای دیجیتال

تشخیص و شناسایی مثلث نزولی در چارت قیمت رمز ارزها نسبتا ساده است. تشکیل یک پترن Descending Triangle شامل نکات زیر است:

• روند: برای تشکیل یک الگوی مثلث کاهشی، باید یک خط روند صعودی یا نزولی مشخص وجود داشته باشد.
• فاز تحکیم: الگوی مثلث نزولی با ورود بازار به فاز تحکیم تشکیل می‌شود.
• خط روند افقی پایینی: حالا در فاز تحیکم، به حداقل دو کف قیمت واکنشی برای رسم خط روند افقی نیاز داریم که به‌عنوان سطح حمایت عمل می‌کند. قیمت غالبا به این خط نزدیک شده و پس از لمس، دوباره به داخل پترن برمی‌گردد تا زمانی که شکست کامل اتفاق بیفتد. این کف‌ها لزوما نباید دقیقا عین یکدیگر باشند، اما باید با فاصله منطقی از هم قرار گرفته و با سقف‌های قیمت نیز فاصله داشته باشند.
• خط روند نزولی بالایی: طی فاز تحکیم، به حداقل دو سقف قیمت واکنشی برای رسم خط روند مورب نزولی نیاز داریم. این سقف‌های واکنشی باید حتما کوتاه‌تر از یکدیگر باشند و فاصله منطقی بین‌شان وجود داشته باشد. در صورتی که آخرین سقف واکنشی برابر یا بزرگتر از سقف واکنشی قبلی باشد، الگوی مثلث کاهشی ما معتبر نخواهد بود. این خط روند نزولی نشان‌دهنده کاهش قیمت توسط فروشندگان است.
• طول عمر: طول عمر این الگو  بین چند هفته تا چند ماه است، اما به‌طور متوسط بین 1 تا 3 ماه دوام دارد.
• حجم: هنگام توسعه این الگو، حجم معاملات معمولا کاهش می‌یابد. پس از شکست نیز جهت تایید اعتبار پترن باید افزایش حجم داشته باشیم. البته با اینکه افزایش حجم برای تایید اعتبار مزیت محسوب می‌شود، اما یکی از الزامات کار با مثلث نزولی نیست.
• بازگشت به سطح شکست: یکی از منطق‌های تحلیل تکنیکال، تبدیل سطوح حمایت و مقاومت به یکدیگر است. بنابراین مثلا با شکست خط حمایت افقی در یک روند نزولی، این خط به یک مقاومت تبدیل خواهد شد. گاهی اوقات نیز قیمت به این سطح بازگشته و پیش از ادامه روند نزولی، آن را تست می‌کند. با شکست موفق خط مورب بالایی در یک روند نزولی نیز ریورسال اتفاق می‌افتد و روند کلی معکوس می‌شود. این موارد برای روند صعودی بالعکس است.
• هدف: پس از شکست، هدف قیمت از طریق محاسبه ارتفاع الگو و اضافه کردن آن به سطح شکست به‌دست می‌آید.

مهمترین مسئله در تشخیص درست مورد الگوی مثلث کا‌هشی این است که بایستی درون الگو با کندل‌ها پر شده و در واقع نباید فضای خالی درون آن وجود داشته باشد. بنابراین اگر الگوی مثلثی را پیدا کردید که کندل‌ها به نوسان در نزدیکی یکی از خطوط روند تمایل بیشتری داشتند، بدانید که الگوی مثلث را اشتباه تشخیص داده‌اید.

در تصویر زیر شکل صحیح الگوی مثلث نزولی در یک روند صعودی را مشاهده می‌کنید:

در این مثال، تعداد برخورد با خطوط الگو بسیار زیاد است و از طرفی درون پترن با کندل‌ها پر شده و به خوبی قیمت بین خطوط نوسان کرده است.

احتمال شکست Descending Triangle

همانطور که گفتیم، احتمال شکست رو به بالا یا پایین در مثلث کاهشی وجود دارد. برای بررسی احتمال شکست الگو (از بالا یا از پایین) به تحقیقات آقای بولکوفسکی مراجعه می‌کنیم. وی پس از بررسی 1,166 پترن مثلث نزولی نتیجه گرفت که در 63 درصد مواقع، این الگو به سمت پایین و در 37 درصد مواقع، این الگو به سمت بالا شکسته می‌شود. بنابراین با تقریب کوچکی می‌توان نتیجه گرفت که:

در الگوی مثلث کاهشی، احتمال شکست رو به بالا 40 درصد و احتمال شکست رو به پایین 60 درصد است.

در مورد روند قیمت نیز همانطور که گفتیم، این الگو هم در یک روند صعودی و هم در یک روند نزولی ایجاد می‌شود.

اعتبار مثلث نزولی

برای بررسی اعتبار این الگو باید به حجم معاملات دقت کنیم. در ابتدای تشکیل مثلث کاهشی، بایستی حجم معاملات بالا بوده و به مرور کاهش یابد. در حین تشکیل این پترن طی فاز تحکیم نیز باید کاهش حجم معاملات را داشته باشیم.

علاوه بر این، هنگام شکست هم بهتر است خروج از پترن با حجم بالا اتفاق بیفتد. البته همانطور که گفتیم، حجم بالای معاملات در هنگام خروج از این پترن ضروری نیست، اما بهتر است وجود داشته باشد.

بررسی درصد خطای مثلث کاهشی

در مورد درصد خطای این الگوی نموداری بایستی 4 حالت زیر را بررسی کنیم:

• حالت 1: تشکیل مثلث در روند صعودی و شکست رو به بالا
• حالت 2: تشکیل مثلث در روند نزولی و شکست رو به بالا
• حالت 3: تشکیل مثلث در روند صعودی و شکست رو به پایین
• حالت 4: تشکیل مثلث در روند نزولی و شکست رو به پایین

بررسی حالت 1:

این حالت در الگوی مثلث کاهشی کمترین درصد خطا را داشته و در عین حال بیشترین احتمال رسیدن به تارگت را دارد. اگر پیش از تشکیل مثلث نزولی روند قیمت صعودی بود و پس از تشکیل الگو قیمت را رو به بالا شکست، احتمال خطا 7 درصد و احتمال رسیدن به هدف قیمت 84 درصد است. این حالت، بهترین عملکرد را در میان دیگر حالت‌ها دارد و در صورت مشاهده آن می‌توان با ریسک بسیار کم وارد ترید ارز دیجیتال شد.

بررسی حالت 2:

اگر روند قیمت پیش از تشکیل نزولی باشد و پس از توسعه رو به بالا بشکند، احتمال خطا 9 درصد و احتمال رسیدن به هدف الگو 61 درصد است.

بررسی حالت 3:

اگر روند قیمت پیش از تشکیل الگو، صعودی باشد و پس از تشکیل الگو آن را سمت پایین بشکند، درصد خطا 16 درصد و احتمال رسیدن به هدف الگو 54 درصد است.

بررسی حالت 4:

اگر روند قیمت پیش از تشکیل الگوی مثلث کاهشی نزولی باشد و پس از تشکیل پترن آن را به سمت پایین بشکند، احتمال خطا 11 درصد و احتمال رسیدن به تارگت الگو، 50 درصد است.

مزایا و محدودیت‌های استفاده از الگوی مثلث نزولی

مزایا و محدودیت‌های ترید با استفاده از الگوی Descending Triangle را در جدول زیر مشاهده می‌کنید:

هدف الگوی مثلث کاهشی

تا اینجای آموزش تحلیل تکنیکال Descending Tringale توانستیم الگوی مثلث نزولی را تشخیص داده و اعتبار آن را بررسی کنیم. با مهیا بودن شرایط برای ورود به معامله، گام نهایی، محاسبه نقطه خروج یا تارگت این پترن نموداری است.

برای تعیین تارگت یا هدف این پترن، ابتدا باید ارتفاع الگوی مثلث را محاسبه کرده و سپس آن را به نقطه خروج از الگو اضافه کنید. قیمت به‌دست آمده، تارگت ما خواهد بود. حال اگر شکست از خط روند مورب بالا صورت گرفته بود، باید ارتفاع را با قیمت روی سطح شکست جمع کنید. در صورتی که شکست از خط روند افقی پایین اتفاق افتاده بود، باید ارتفاع را از قیمت سطح شکست کم کنید. بنابراین در این حالت، هدف قیمتی ما به‌اندازه ارتفاع مثلث کاهش خواهد داشت.

تفاوت بین الگوی مثلث نزولی و صعودی

از جمله تفاوت‌های الگوی مثلث افزایشی و کاهشی شامل موارد زیر است:

• از نظر شکل: بارزترین تفاوت میان این دو پترن، شکل آن‌هاست. در مثلث افزایشی ضلع بالایی افقی بوده و به‌عنوان سطح مقاومت عمل می‌کند. ضلع پایینی نیز مورب بوده و شیب صعودی دارد.
  

  

  

  
  
• از نظر احتمال شکست: در خصوص پترن مثلث افزایشی، آقای بولکوفسکی 1092 مثلث را با تحلیل تکنیکال نمودارهای گوناگون جمع‌آوری کرده است. از این تعداد، 766 الگو به سمت بالا و 326 الگو به سمت پایین شکسته شده‌اند. به عبارت دیگر، در الگوی مثلث افزایشی احتمال شکست رو به بالا 70 درصد و احتمال شکست رو به پایین 30 درصد است که این مقادیر برای مثلث نزولی به‌ترتیب 40 درصد و 60 درصد هستند.
  

  

  

  
  
• از نظر درصد خطا: همانطور که گفتیم، درصد خطا در مثلث نزولی در 4 حالت مختلف متفاوت است. اما این میزان برای مثلث صعودی به‌طور میانگین 12 درصد و در هر 4 حالت ممکن یکسان است.

آموزش نحوه معامله با الگوی مثلث کاهشی

پیش از انتخاب استراتژی معاملاتی ارز دیجیتال با استفاده از الگوی مثلث نزولی، چند نکته را باید در نظر داشته باشید:

• خروج از مثلث کاهشی تقریبا پس از تکامل دو سوم الگو اتفاق می‌افتد.
• هدف قیمت عموما پیش از رسیدن به انتهای الگو حاصل می‌شود.
• احتمال شکست‌های کاذب 6 درصد است و جهت حرکت بعدی را مشخص نمی‌کنند.
• از گرفتن پوزیشن پیش از تکمیل دو سوم الگو خودداری کنید.

نمونه ترید شکست رو به پایین در مثلث نزولی

در مثال زیر، نمونه‌ای از تشکیل پترن مثلث کاهشی در یک روند نزولی را در یک چارت روزانه مشاهده می‌کنید که شکست آن نیز از ضلع پایینی و در مسیر نزولی اتفاق افتاده است.

قیمت در این چارت در اواسط ماه فوریه یک سقف پایین‌تر روی 54 دلار (کمی قبل از نقطه 2) ایجاد کرده و در اواخر ماه آوریل توانسته سطح حمایت خود روی 45 دلار (نقطه 5) را بشکند. در نقاط 4 و 6 نیز سقف‌های پایین‌تر بعدی ما تشکیل شده است و با استفاده از نقاط 1، 3 و 5 توانسته‌ایم سطح حمایت را رسم کنید.

همانطور که در قسمت Volume تصویر زیر مشاهده می‌کنید، پیش از تشکیل سقف پایین‌تر روی 53 دلار (نقطه 2)، حجم معاملات بالا بوده و طی فاز تحکیم با کاهش حجم و پس از شکست، با افزایش حجم معاملات مواجه هستیم که تایید مضاعفی بر شکست صحیح فراهم کرده است.

طول عمر تشکیل این الگو نیز تقریبا نزدیک به 3 ماه است. بنابراین همه‌چیز برای تشخیص الگوی مثلث نزولی مهیاست.

اکنون که دو سوم الگو تکمیل شده است، باید منتظر شکست باشیم. از آنجایی که روند نزولی است، انتظار شکست بالقوه رو به پایین را داریم. اما چرا بالقوه و نه حتمی؟ چون همانطور که گفتیم، در مثلث کاهشی 40 درصد احتمال شکست رو به بالا وجود دارد. بنابراین برای ورود به ترید، باید منتظر تکمیل الگو و شکست درست سطح حمایت بمانیم.

در ماه آوریل سطح حمایت 45 دلاری (نقطه 5) لمس شده و سپس به زیر آن نفوذ کرده، اما توانسته دوباره خود را بالای آن ببندد. آخرین شکست نیز چند روز بعد اتفاق افتاده است که با یک کندل صعودی (به رنگ قرمز در تصویر) و افزایش حجم معاملات (خط چین عمودی) همراه بوده و از 750 هزار دلار به بالای 1.5 میلیون دلار رسیده است. حالا این نوع شکست حمایت را می‌توانیم تضعیف کلی قیمت و احتمال بالای نزول بیشتر تلقی کنیم.

برای ترید پوزیشن شورت در صورت نزول قیمت می‌توانیم نقطه ورود را زیر 45 دلار قرار داده و استاپ لاس را روی آخرین سقف قیمتی الگو (نقطه 6) قرار دهیم. برای محاسبه هدف قیمت، باید ارتفاع مثلث (فاصله اولین کف پایین‌تر تا سطح حمایت 9 = 45 – 54) را از نقطه شکست (36 = 9 – 45) کم کنیم. بنابراین 36 دلار قیمت هدف ما خواهد بود.

این نوع ورود به معامله ساده‌ترین روش ترید رمز ارزهاست. با این وجود بهتر است الگوی مثلث کاهشی را با دیگر اندیکاتورهای تحلیل تکنیکال ترکیب کرده و از اعتبار ترید خود مطمئن شوید.

سخن پایانی

مثلث کاهشی (Descending Triangle) یک الگوی نموداری در تحلیل تکنیکال است که در هر دو روند صعودی و نزولی تشکیل می‌شود. این پترن نموداری که به آن مثلث نزولی نیز می‌گویند، یکی از معروف‌ترین الگوهای تکنیکال است که از نظر شکل ظاهری، درصد خطا و احتمال شکست از بالا یا پایین با مثلث افزایشی (صعودی) تفاوت دارد.

تهیه شده در بیت 24