آموزش وام گرفتن با ارز دیجیتال ؛ چگونه از دیفای وام رمز ارز بگیریم؟

وام دهی یا لندینگ (Lending) و وام گرفتن یا باروئینگ (Borrowing) در دیفای یکی از سریع‌ترین رشدها را در حوزه بلاک چین و رمز ارز داشته است. هولدرهای یک دارایی رمز ارزی می‌توانند با وام دهی آن به دیگران به سودآوری و کسب درآمد بپردازند. افراد متقاضی وام نیز معمولا باید وثیقه‌ای با ارزشی بالاتر از دارایی مورد نظر برای وام گیری را گرو بگذارند تا در واقع پوششی در برابر نوسانات قیمت آن دارایی ایجاد شود. در این مطلب، نحوه وام گرفتن با ارز دیجیتال در پلتفرم های امور مالی غیر متمرکز مانند آوی را آموزش می‌دهیم.

رشد حوزه دیفای

سوای خرید و فروش ارز دیجیتال که یکی از راه‌های کسب سود محسوب می‌شود، امروزه فعالیت در بخش‌های مختلف حوزه سیستم مالی غیرمتمرکز نظیر وام دهی، تامین نقدینگی استخرها، استیکینگ و بسیاری دیگر، محبوبیت فراوانی یافته‌اند.

از طرف دیگر، با جستجوی پتانسیل‌های فناوری بلاک چین توسط موسسات، بخش مالی نیز نیاز خود به ساخت برنامه‌های فین‌تک مبتنی بر این تکنولوژی را نشان داده است. با تبدیل تقریبا تمام سرویس‌ها و خدمات مالی از پرداخت‌های آنلاین به ذخیره و معاملات رمز ارزی، فناوری بلاک چین قرار است سیستم مالی سنتی را متحول سازد. با ظهور امور مالی غیر متمرکز (DeFi) نیز این تکنولوژی قدرتمندتر شده است.

با این وجود، در کنار هیجانات ایجادشده در این بازار، سیستم مالی غیرمتمرکز همچنان با قدرت ادامه می‌دهد و سرمایه قابل توجهی را طی تنها چند سال جذب کرده است. وام دهی و وام گرفتن رمز ارز در دیفای نیز جایگاه خود را یافته است. رهبران این حوزه مانند میکر (Maker)، آوه (Aave)، اینستادپ (InstaDapp) و کامپاند (Compound) خود را به عنوان انتخاب محبوب کاربران برای وام گرفتن و وام دادن ارز دیجیتال در دیفای ثابت کرده‌اند.

دیفای چیست؟

به زبان ساده، امور مالی غیر متمرکز یا دیفای اکوسیستمی از اپلیکیشن‌های مالی مبتنی بر فناوری بلاک چین است که بدون نیاز به یک شخص ثالث یا دخالت یک مقام مرکزی فعالیت می‌کند.

دیفای برای پیاده‌سازی برنامه‌های غیرمتمرکزی که امکان برقراری ارتباط و مدیریت دارایی افراد را صرف‌نظر از وضعیت و مکان زندگی‌شان فراهم می‌کند، از یک شبکه همتا به همتا (P2P) بهره می‌برد. هدف این حوزه ارائه یک محیط خدمات مالی متن باز، شفاف و بدون نیاز به کسب اجازه است. قراردادهای هوشمند به خاطر خود-اجرا بودن و عدم نیاز به کنترل یک واسطه‌گر، لایه بنیادین سیستم مالی غیر متمرکز محسوب می‌شوند.

وام دهی در دیفای چیست؟

هدف پلتفرم های لندینگ دیفای ارائه وام‌های رمز ارزی به گونه‌ای بدون نیاز به اعتماد به طرف مقابل مانند یک واسطه است و به کاربران اجازه می‌دهد تا برای وام دهی ارزهای دیجیتال خود، آن‌ها را به یک پلتفرم واریز کنند.

وام‌های کریپتویی، قرض دادن یا قرض گرفتن ارزهای دیجیتال را آسان‌تر می‌کنند. همچنین فرایند انجام این عمل، کاملا اتوماتیک و هوشمند است. وام دادن برای بسیاری از سرمایه گذاران کریپتو، یک راه آسان برای کسب سود سالیانه در قالب APY به حساب می‌آید. APY در واقع مخفف عبارت «نرخ درصدی سالیانه» بوده و مفهوم آن به درصد سود سپرده گذاری در بانکداری سنتی شباهت دارد.

کاربرانی که ارزهای دیجیتال خود را نگهداری یا اصطلاحا هولد می‌کنند (Hold)، سالانه درصدی از سپرده خود را به عنوان سود در قالب APY دریافت خواهند کرد. وام‌های ارز دیجیتال برای گروه دیگری از افراد نیز امکان دسترسی به اعتبارات ارزان قیمت را مهیا می‌کنند.

تفاوت‌های وام های معمولی و وام های ارز دیجیتال

فناوری زیربنای وام گرفتن و وام دهی رمز ارز در دیفای، بلاک چین است. امور مالی غیر متمرکز با استفاده از ویژگی‌های منحصربه‌فرد این فناوری، نسبت به سیستم وام دهی سنتی عملکرد بسیار بهتری دارد. لندینگ در دیفای برای هر فرآیند انتقال پول بدون دخالت یک شخص ثالث شفافیت کامل و دسترسی آسان‌تر به دارایی‌ها را ارائه کرده است.

در بانک‌ها، برای دریافت وام به تامین وثیقه نیاز دارید. مثلا، برای وام خودرو، خود اتومبیل وثیقه محسوب می‌شود. زمانی که کاربر قسط وام خود را نپردازد، بانک می‌تواند وسیله نقلیه مذکور را توقیف کند.

همین امر برای سیستم‌های غیر متمرکز نیز صادق است. تنها تفاوت این دو حوزه، ناشناس بودن سیستم غیرمتمرکز و عدم درگیر کردن دارایی فیزیکی به عنوان وثیقه است. برای دریافت وام در سیستم‌های غیرمتمرکز، وام‌گیرنده باید چیزی باارزش‌تر از مقدار وام را ارائه کند.

لندینگ در دیفای برای هر دوی وام‌دهندگان و وام‌گیرندگان سودمند است. این حوزه با ارائه گزینه‌های معامله مارجین (Margin Trading)، به سرمایه‌گذاران بلند مدت اجازه می‌دهد تا به لندینگ دارایی‌ها و کسب نرخ سودهای بیشتر بپردازند. این بخش همچنین دسترسی به اعتبار ارز فیات برای باروئینگ وام با نرخی پایین‌تر از صرافی‌های غیر متمرکز را برای کاربران فعال می‌کند. علاوه بر این‌ها، کاربران می‌توانند پول فیات خود را در ازای دریافت رمز ارز در یک صرافی متمرکز فروخته و در یک صرافی غیرمتمرکز آن را وام دهند.

وام گرفتن رمز ارز در دیفای چگونه کار می‌کند؟

فرآیند وام گرفتن ارز دیجیتال بسیار ساده است؛ وام‌گیرنده باید در پلتفرم دیفای مورد نظر خود یک حساب بسازد، یک والت رمز ارزی داشته باشد و از قراردادهای هوشمند استفاده کند. سیستم مالی غیرمتمرکز محیطی بدون سانسور را فراهم کرده است، به این معنا که در عین تضمین تغییر ناپذیری، هیچ رفتار ترجیحی در این سیستم وجود ندارد.

در وام‌های ارز دیجیتال معمولا سه طرف نقش دارند: وام دهنده، وام گیرنده، و یک پلتفرم DeFi یا صرافی ارز دیجیتال. در بیشتر موارد، وام گیرنده باید قبل از قرض گرفتن هر ارز دیجیتالی، مقداری وثیقه ارائه دهد. البته در نوع دیگری از وام‌ها افراد می‌توانند از وام‌های فلش (Flash Loan) یا فوری بدون وثیقه نیز استفاده کنند (در ادامه این طلب توضیحات بیشتری در خصوص وام‌های فلش ارائه خواهیم داد).

طرف سوم وام، می‌تواند یک قرارداد هوشمند با امکان مینت کردن (تولید) استیبل کوین باشد. همچنین، ممکن است این طرف سوم پلتفرمی باشد که وجوه قفل‌شده توسط یک کاربر را به حساب وام گیرنده واریز می‌کند. در این مورد، وام دهندگان رمز ارزهای خود را به استخر نقدینگی یک پلتفرم اضافه می‌کنند. سپس پلتفرم کل فرآیند را مدیریت کرده و بخشی از سود را برای وام دهنده ارسال می‌کند.

حال در این استخرها، راه‌های مختلفی برای توزیع سود بین سرمایه‌گذاران وجود دارد. از آنجایی که استخرهای دیفای مختلف رویکرد متفاوتی نسبت به وام دادن و وام گرفتن ارز دیجیتال دارند، به کاربران توصیه می‌شود که زمانی را برای تحقیق و شناسایی انواع سود تخصیص دهند.

مزایا و معایب وام ارز دیجیتال

مشابه بازار مالی سنتی، وام دهی در حوزه رمز ارزها نیز مزایا و ریسک‌های مختص به خود را دارد که در این بخش به بررسی آن‌ها می‌پردازیم.

مزایای لندینگ در دیفای

• دسترسی آسان به سرمایه: هر کسی که بتواند وثیقه ارائه دهد یا وجوه اخذشده را در یک وام فلش بازگرداند، می‌تواند وام‌های ارز دیجیتال را دریافت کند. دریافت وام‌های کریپتویی نسبت به تسهیلاتی که در موسسات مالی سنتی ارائه می‌شوند، آسان‌تر است. این وام‌ها همچنین نیازی به بررسی اعتبار متقاضیان ندارند.
• فرایند اتوماتیک و قابل برنامه‌نویسی: وام‌های ارز دیجیتال توسط اسمارت کانترکت‌ها مدیریت و کل فرآیند توسط یک قرارداد هوشمند اتوماتیک می‌شود. این امر دریافت یا پرداخت وام را کارآمدتر و مقیاس‌پذیرتر می‌کند.
• امکان کسب درآمد: وام ارز دیجیتال یک راه ساده برای کسب درآمد غیرفعال است. کاربران از طریق وام‌های کریپتو می‌توانند با کم‌ترین میزان کار، سودهای خوبی به‌دست آورند. بدین منظور، دارندگان ارزهای دیجیتال می‌توانند رمز ارزهای خود را در یک استخر رها کرده و بدون نیاز به مدیریت وام، شروع به کسب درآمد نمایند.
• افزایش سرعت دریافت وام: فرآیندهای دیجیتالی وام دهی مزیت بسیار قابل توجه سرعت پردازش سریع را در خود دارند. پلتفرم‌های لندینگ دیفای توسط سرویس‌های ابری، تحلیل‌های شناسایی و تشخیص تقلب و محاسبات ماشین لرنینگ (Machine Learning) یا همان یادگیری ماشینی، برای بهینه‌سازی فاکتورهای ریسک و شرایط وام دهی پشتیبانی می‌شوند. تمام این تکنولوژی‌ها در نهایت به افزایش سرعت این فرآیند کمک می‌کنند. به محض تایید یک وام، وام‌دهنده پیشنهادات خود را از طریق قراردادهای الکترونیکی ارسال می‌کند.
• ثبات بالاتر در تصمیمات وام دهی: قوانین توصیف‌کننده سیاست‌ها اعتباری، ثبات تصمیمات لندینگ را تضمین می‌کنند. در این حالت، تغییرات در ارزیابی خصیصه‌های متقاضی و ساختار معاملات توسط پذیره‌نویس حذف می‌شوند.
• تطابق با قوانین فدرال، ایالتی و محلی: قواعد تصمیم‌گیری سابقه‌ای از اینکه قوانین توسط چه کسی، چه زمانی و در کجا استفاده شده و کدام یک از آن‌ها تاثیرگذار بوده‌اند را تهیه می‌کنند. این امر نقش گواه را بازی کرده و تضمین‌کننده تطابق وام‌دهنده با قوانین فدرال، ایالتی و محلی است.
• عدم نیاز به کسب اجازه: لندینگ در دیفای دسترسی آزاد و بدون نیاز به اجازه را فراهم می‌کند، به این معنا که همه افراد دارنده یک کیف پول رمز ارزی صرف‌نظر از منطقه جغرافیایی و بدونه هیچگونه نیازمندی مقدار حداقل سرمایه، قادر به دسترسی به برنامه‌های سیستم مالی غیر متمرکز ساخته‌شده روی بلاک چین هستند.
• شفافیت: بلاک چین‌های عمومی همه تراکنش‌ها را روی شبکه پخش کرده و تمام کاربران قادر به اعتبارسنجی آن‌ها هستند. این میران شفافیت پیرامون تراکنش‌ها، امکان تحلیل غنی داده و حصول اطمینان از دسترسی معتبر را برای تمام کاربران شبکه مهیا می‌کند.
• تغییر ناپذیری: معماری غیر متمرکز فناوری بلاک چین هماهنگی داده‌های غیرقابل دستکاری را تضمین کرده و امنیت و حسابرسی را افزایش می‌دهد.
• تعامل متقابل: استفاده از یک استک نرم‌افزاری به‌هم‌پیوسته، یکپارچگی و مکمل بودن پروتکل‌های دیفای را تضمین می‌کند.
• حضانت شخصی: استفاده از والت‌های وب 3 (مانند متامسک) که به کیف پول غیر حضانتی معروف هستند، باعث می‌شود که فعالان بازار امور مالی غیر متمرکز حضانت کامل دارایی‌ها و کنترل داده‌های خود را در اختیار داشته باشند.

معایب لندینگ در دیفای

• فسخ وام: قیمت ارزهای دیجیتال نوسان زیادی دارد. کاهش ناگهانی قیمت ارزهای دیجیتال می‌تواند وام‌های با وثیقه‌ بسیار زیاد را نیز با خطر فسخ شدن مواجه کند.
• احتمال حملات سایبری: قراردادهای هوشمند می‌توانند در برابر حملات سایبری آسیب‌پذیر باشند. کدهای بد نوشته شده و سوء استفاده‌های احتمالی دیگر کاربران مشابه حمله ساندویچی (Sandwich Attack) نیز می‌توانند منجر به از دست دادن وجوه وام یا وثیقه شما شوند.
• افزایش ریسک پورتفولیو: دریافت یا پرداخت وام می‌تواند ریسک پورتفولیو را افزایش دهد. اگرچه معمولا تنوع بخشیدن به پورتفولیو برای سایر روش‌­های سرمایه گذاری ایده درستی است، اما انجام آن از طریق وام‌های ارز دیجیتال، ریسک بیشتری را به همراه خواهد آورد.

کاربرد پلتفرم های وام دهی رمز ارز در بخش خدمات مالی

• وام دهی و وام گیری: پرکاربردترین برنامه‌های سیستم مالی غیرمتمرکز شامل پروتکل‌های لندینگ و باروئینگ همتابه‌همتا است. آوه، کامپاند و میکر از جمله محبوب‌ترین پلتفرم‌های وام گرفتن و وام دادن ارز دیجیتال در دیفای هستند.
• پس‌انداز: پلتفرم‌های لندینگ دیفای روش‌های خلاقانه متعددی را برای مدیریت پس‌اندازها ارائه کرده‌اند. کاربران با ورود به پلتفرم‌های وام دهی مختلف، می‌توانند خود را از خدمات حساب‌های سودآور بهره‌مند ساخته و درآمد خود را افزایش دهند. حساب‌های سودآور در مقایسه با حساب‌های پس‌انداز سنتی، افزایش درآمد نمایی ایجاد می‌کنند. از جمله محبوب‌ترین برنامه‌های غیرمتمرکز پس‌انداز می‌توان آرجنت (Argent) دارما (Dharma) و پول‌توگدر (PoolTogether) را نام برد.
• مدیریت دارایی: پروتکل‌های لندینگ امور مالی غیرمتمرکز و کیف پول‌های رمز ارزی مانند متامسک، جنوسیس سیف (Gnosis Safe) و آرجنت، به کاربران اجازه می‌دهند تا به متولی دارایی‌های کریپتویی خود تبدیل شوند. این قابلیت تعامل سریع و امن کاربران با اپلیکیشن‌های غیر متمرکز را فعال کرده و خدمات خرید، فروش، انتقال و کسب درآمد از سرمایه گذاری‌های ارز دیجیتال را فراهم می‌کند.

انواع وام‌های ارز دیجیتال

در حالت کلی، سه نوع وام رمز ارزی وجود دارد: وام‌های وثیقه‌ای یا وثیقه‌شده (Collateralized)، وام‌های بدون وثیقه یا وثیقه‌نشده (Non-Collateralized یا Uncollatreilized) مانند فلش لون‌ها و نیمه‌وثیقه‌‌شده (Semi-collaterlized).

وام‌های وثیقه‌ای یا وثیقه‌شده

در وام‌های وثیقه‌ای، وام گیرنده برای دریافت وجه باید وثیقه ارائه کند. در این نوع وام برخلاف وام‌­های فلش نیازی به عجله کردن نیست، چراکه ارائه وثیقه مدت زمان بیشتری را برای استفاده از وجوه در اختیار کاربر قرار می‌دهد. در واقع وام گیرنده ارز دیجیتال ملزم به بازپرداخت فوری وجوه نخواهد بود و می‌تواند مدت زمان بازپرداخت را خودش انتخاب کند.

در این زمینه می‌توان به میکر دائو (MakerDAO) اشاره کرد. کاربران می‌توانند از طریق این پلتفرم، انواع رمز ارزها را برای پشتیبان‌گیری از وام‌های ارز دیجیتال خود ارائه دهند.

با توجه به پرنوسان بودن بازار کریپتو، معمولا نسبت “Loan-to-Value” یا به‌طور خلاصه “LTV” (وام به ارزش) در این نوع تسهیلات درصد پایینی داشته و شما معمولا با نسبت 50 درصدی مواجه خواهید بود. به عبارت دیگر، مقدار وامی که به شما تعلق می‌گیرد، معادل نصف ارزش وثیقه‌ای که ارائه کرده‌اید خواهد بود. این اختلاف ۵۰ درصدی، فضای متحرکی را برای ارزش وثیقه در صورت افت قیمت آن فراهم می‌کند. یعنی اگر ارزش وثیقه شما بر اثر نوسانات بازار افت کرد، همچنان وام شما پابرجا خواهد بود. هنگامی که وثیقه به کمتر از ارزش وام برسد، وجوه دریافتی شما فروخته یا به حساب وام دهنده ارز دیجیتال بازگردانده می‌شوند.

به عنوان مثال، دریافت یک وام به میزان ۱۰,۰۰۰ واحد بایننس دلار (BUSD) با نسبت LTV پنجاه درصد، شما را ملزم می‌کند که معادل 20,000 دلار ارز دیجیتال اتر (ETH) را به عنوان وثیقه سپرده گذاری کنید. اگر ارزش وثیقه شما به زیر 20,000 دلار کاهش یابد، باید وجوه بیشتری را به وثیقه خود اضافه نمایید. اگر باز هم ارزش وثیقه شما کاهش یابد و به کمتر از 12,000 دلار برسد، وام شما فسخ شده و وام‌دهنده وجوه خود را پس می‌گیرد.

برای ارائه وام عموما از استیبل‌ کوین‌های تازه ضرب شده (مانند DAI) استفاده می‌شود. همچنین می‌توان از رمز ارزهای کاربران وام‌دهنده نیز برای این منظور استفاده کرد. در این حالت، وام‌دهندگان دارایی‌های خود را در یک قرارداد هوشمند سپرده گذاری می‌‌کنند. اسمارت کانترکت ممکن است وجوه آن‌ها را برای مدت زمان مشخصی قفل کند. هنگامی که وام به حساب شما واریز شد، می‌توانید آن بر اساس ترجیحات شخصی خود مصرف نمایید. البته در صورت کاهش ارزش وثیقه، حتما باید آن را مجددا شارژ کنید، چرا که در غیر این صورت، وام شما فسخ خواهد شد.

اگر با کاهش ارزش وثیقه، نسبت LTV وام از یک حد مشخص فراتر رود، ممکن است مجبور به پرداخت جریمه شوید. یک قرارداد هوشمند این فرآیند را مدیریت کرده و آن را شفاف و کارآمد می‌کند. شما نیز با بازپرداخت وام به اضافه سود یا کارمزد آن، وثیقه خود را دوباره به‌دست خواهید آورد.

وام بدون وثیقه یا وثیقه‌نشده (فلش یا آنی)

وام فلش (Flash Loan) که از جمله بارزترین نوع وام‌های بدون وثیقه است، به شما این امکان را می­‌دهد که بدون نیاز به تامین وثیقه، ارز دیجیتال قرض بگیرید. این نوع وام‌ در زمان کوتاهی انجام شده و دریافت و بازپرداختش در یک بلاک روی بلاکچین صورت می‌گیرد. این امر سرعت بالایی را می­‌طلبد و دقیقا به همین دلیل است که به آنها وام فوری می‌گویند.

در این نوع وام‌ها، بازپرداخت شامل کل وجه وام به اضافه سود آن است. اگر وام‌گیرنده قادر به بازپرداخت وام نباشد، معامله قبل از تأیید شدن داخل بلاک، لغو خواهد شد. لغو وام اساسا به این معنی است که ارائه آن هرگز اتفاق نیفتاده است، چراکه تراکنش در درجه اول اصلا تایید و به زنجیره اضافه نشده است. یک قرارداد هوشمند کل این فرآیند را کنترل می‌کند، بنابراین هیچ نیازی به تعامل انسانی نیست.

همانطور که گفتیم، برای استفاده از وام فلش لازم است سریع عمل کنید. لزوم استفاده از سرعت چیزی است که قراردادهای هوشمند را وارد بازی می‌کند. سازوکار اسمارت کانترکت‌ها امکان ایجاد یک تراکنش اصلی را فراهم می‌کند، به‌طوری که در دل هر تراکنش اصلی، تعدادی تراکنش فرعی قرار گیرند. حالا اگر هرکدام از این تراکنش‌های فرعی با شکست مواجه شوند، تراکنش اصلی هم هرگز انجام نخواهد شد.

اجازه دهید مثالی بزنیم. تصور کنید یک ارز دیجیتال مانند یک استیبل کوین، در استخر نقدینگی A به قیمت ۱ دلار و در استخر نقدینگی B به قیمت ۱.۱ دلار معامله می‌شود. این اختلاف قیمت فرصت خوبی برای کسب سود به‌حساب می‌آید. بنابراین شما می‌توانید ارز دیجیتال مذکور را در استخر اول خریداری کرده و در استخر دوم به فروش برسانید. اما اگر هیچ بودجه‌ای برای انجام این کار نداشته باشید چه؟ اینجا جایی است که وام فلش وارد میدان می‌شود تا فرصت آربیتراژ در یک بلاک را فراهم کند.

مثلا، فرض کنید تراکنش اولیه و اصلی ما یک وام فلش به میزان 1,000 BUSD معادل 1000 دلار باشد. ما این وام را از یک پلتفرم DeFi گرفته و باید فورا آن را بازپرداخت کنیم. اولین قدم این است که آن را به تراکنش‌های فرعی کوچک‌تر تقسیم کنیم. مراحل انجام این کار به شرح زیر است:

1. ابتدا وجوه قرض گرفته شده به کیف پول شما منتقل می‌شوند.
2. شما 1,000 دلار ارز دیجیتال از استخر نقدینگی A (معادل 1,000 BUSD) خریداری می‌کنید.
3. هر کدام از این کوین‌ها را به قیمت 1.10 دلار می‌فروشید و جمعا مبلغ 1,100 دلار به حساب شما واریز می‌شود.
4. کل مبلغ وام به اضافه کارمزد آن را به قرارداد هوشمند وام فلش منتقل می‌کنید. با انجام این کار شما بازپرداخت را با موفقیت انجام داده‌­اید و تراکنش نهایی می‌شود.

حالا در صورتی که هر کدام از این تراکنش‌های فرعی به موقع انجام نشوند، وام‌دهنده تراکنش اصلی را قبل از نهایی شدن لغو می‌کند. با استفاده از این روش می‌توانید وام‌های فلش دریافت کرده و بدون هیچ ریسک و بدون ارائه هیچ وثیقه‌ای، به سود برسید. فرصت‌هایی که وام‌های فلش برای کسب سود ایجاد می‌کنند معمولا شامل سوآپ یا مبادله وثیقه و آربیتراژ قیمت هستند.

ضمنا در نظر داشته باشید که وام فلش تنها در یک زنجیره قابل استفاده است؛ یعنی انتقال وجوه به یک زنجیره دیگر قانون معامله را زیر پا می‌گذارد. بنابراین نمی‌توانید از این نوع وام ارز دیجیتال برای تراکنش‌های بین زنجیره‌ای، مثلا یکی روی اتریوم و یکی روی بایننس اسمارت چین استفاده کنید.

وام نیمه وثیقه‌شده

در یک وام رمز ارزی نیمه وثیقه‌شده، یکی از طرفین مقداری از ارزهای دیجیتال خود را به طرف دیگر که نیازمند پوشش بخشی از وثیقه خود جهت دریافت وامی بزرگتر است، ارسال می‌کند.

با اینکه وام‌های نیمه وثیقه‌شده دارای وثیقه کامل رمز ارزی نیستند، اما در هر صورت دی این مسیر گام برداشته و با تامین بخشی از نیازمندی کاربر، اجازه دسترسی به پول بیشتر را به آن‌ها می‌دهند.

بهترین پلتفرم‌های وام دهی و وام گرفتن ارز دیجیتال در دیفای

از جمله محبوب‌ترین و بهترین پلتفرم های وام دهی لندینگ و باروئینگ می‌توان موارد زیر را نام برد. آن‌ها پایه‌های دیفای را تشکیل داده و نقش بسیار پررنگی در این بخش مهم از جهان کریپتو دارند.

میکر (Maker)

میکردائو یک پلتفرم منحصربه‌فرد وام دهی رمز ارز در دیفای است که تنها از ارز DAI برای وام دهی استفاده می‌کند. دای یک استیبل کوین گره‌خورده به دلار آمریکاست.

کاربران می‌توانند با استفاده از پروتکل میکر یک صندوق باز کرده و با قفل کردن وثیقه‌هایی به صورت رمز ارز ETH یا BAT، در ازای آن توکن دای دریافت کنند. این امر مشارکت در فعالیت‌های کسب درآمد از طریق کارمزدهای حاکمیتی را تشویق می‌کند که نقش نرخ سود برای شبکه را بر عهده دارد.

در این شبکه، امکان وام گرفتن ارز DAI به اندازه 66 درصد از ارزش وثیقه وجود دارد. در صورت سقوط قیمت وثیقه به زیر این نرخ ثابت، مشمول 133 درصد جریمه و لیکوییدیشن خواهید شد. سپس وثیقه‌های لیکویید شده با 3 درصد تخفیف در بازار آزاد فروخته می‌شوند.

توکن دیگر پروتکل میکر، ارز MKR نام دارد. هولدرهای این رمز ارز به عنوان آخرین خط دفاعی در رویدادهای قوی سیاه فعالیت می‌کنند. در صورت آغاز ریزش ارزش وثیقه، توکن MKR تولید شده و برای ایجاد وثیقه بیشتر در بازار آزاد فروخته می‌شوند.

پورتال Oasis میکر محبوب‌ترین مکان برای استفاده از میکردائو است که امکان افتتاح، مدیریت و بازنگری صندوق، واریز توکن دای به DSR (نرخ پس‌انداز دای) و دریافت به‌روزرسانی وضعیت کل سیستم میکر را فراهم می‌کند.

آوه (Aave)

پروتکل اوه یک پروتکل لندینگ دیفای محبوب متن باز و دارای ارز AAVE بومی است که در سال 2020 راه‌اندازی شد. این پلتفرم در واقع یک پروتکل نقدینگی غیر امانی برای کسب سود از طریق واریز و وام گرفتن ارزهای دیجیتال است.

آوی به وام‌دهندگان اجازه می‌دهد تا با واریز رمز ارزهای خود به یک استخر، مقدار معادل آن aToken دریافت کنند. این پلتفرم به صورت الگوریتمی بسته به میزان عرضه و تقاضا، نرخ سود را تعدیل می‌کند. این امر نشان می‌دهد که با نگهداری بیشتر ارزهای aToken توسط کاربران، مقدار سودآوری بیشتر خواهد شد.

کامپاند (Compound)

کامپاند نیز یک پروتکل خودگردان و الگوریتمی است که هدف ارائه جهانی برنامه‌های مالی آزاد را در سر دارد. این پلتفرم به کاربران اجازه می‌دهد تا با واریز ارزهای دیجیتال خود، به کسب سود و وام گرفتن دیگر دارایی‌های کریپتویی بپردازند. استفاده از قراردادهای هوشمند، فرآیند مدیریت و ذخیره سرمایه در این پلتفرم را خودکار کرده است. والت‌های وب3 مانند متامسک نیز امکان اتصال به کامپاند و کسب سود از آن را فعال کرده‌اند.

کمپاند همچنین دارای یک توکن حاکمیتی به نام ارز COMP است. این توکن حق رای‌دهی روی به‌روزرسانی‌های پروتکل، تصمیم‌گیری نسبت به اضافه شدن دارایی‌های جدید یا آپگریدهای فنی را برای هولدرهای خود فراهم کرده است.

از توکن‌های محلی این پلتفرم به نام cToken برای ردیابی واریزها (دارایی‌های تامین‌شده) استفاده می‌شود. این رمز ارزها از نوع توکن ERC20 روی شبکه اتریوم هستند که در واقع سهمی از دارایی‌های استخر را نشان می‌دهند. مثلا، زمانی که کاربری توکن اتر به کامپاند واریز کند، این ارز به cETH تبدیل می‌شود. همین اتفاق در هنگام واریز DAI و تبدیل آن به cDAI نیز صورت می‌گیرد.

این پلتفرم از دارایی‌های مختلفی مانند دای، اتر، رپد بیت کوین (wBTC)، بت (BAT)، یو اس دی کوین (USDC)، تتر (USDT) و زیرو ایکس (ZRX) برای وام گیری و وام دهی استفاده می‌کند.

آبراکادابرا (Abracadabra)

نام این پلتفرم تقریبا معادل «اجی مجی لاترجی» خودمان است! آبراکادابرا یک پروژه DeFi چند زنجیره‌ای است که به کاربران این امکان را می‌دهد تا «توکن‌های بهره‌دار» خود را به عنوان وثیقه به اشتراک بگذارند. زمانی که کاربران وجوه خود را در یک “استخر وام” سپرده‌ گذاری می‌کنند، توکن‌هایی تحت عنوان «توکن‌های بهره‌دار» به دست می‌آورند. نگه داشتن این توکن‌ها به شما اجازه می‌دهد تا به سپرده اصلی خود به اضافه سود کسب شده، دسترسی داشته باشید.

علاوه بر این، با آزاد کردن توکن‌های بهره‌دار، می‌توانید از آن‌ها به عنوان وثیقه استفاده کنید و وام یک استیبل کوین الگوریتمی با نام “مجیک اینترنت مانی” (Magic Internet Money) با نماد MIM بگیرید. یکی از استراتژی‌ها این است که استیبل کوین‌ها را در یک قرارداد هوشمند به نام “ییلد فارمینگ” (Yield-farming) سپرده گذاری کنید. سپس از توکن­‌های بهره‌دار، به منظور تولید MIM بهره ببرید. در صورتی که استیبل کوین‌های شما دچار نوسان و افت قیمت نشوند، وام‌تان هرگز لغو نخواهد شد.

بایننس (Binance)

صرافی بایننس به غیر از خدمات مبادله‌ای خود، طیف وسیعی از سرویس‌های مالی را در اختیار کاربران قرار می‌دهد. امکان وام دادن، وام گرفتن و کسب درآمد غیر فعال بخش دیگری از خدمات بایننس است. برخی از افراد علاقه‌‌ای به استفاده از اپلیکیشن‌های غیر متمرکز ندارند و می‌خواهند خودشان کیف پول DeFi را مدیریت کنند. برای این دسته از افراد استفاده از CeFi (بنگاه‌­های مالی متمرکز) می‌تواند گزینه آسان‌تری باشد.

بایننس دسترسی به وام‌های ارزهای دیجیتال برای بسیاری از کوین و توکن‌ها، از جمله بیت‌کوین (BTC)، اتریوم (ETH) و بایننس کوین (BNB) ارائه می‌دهد. این وام‌ها از محل وجوه آن دسته از کاربران بایننس می‌آیند که می‌خواهند از نگهداری ارز دیجیتال خود سود غیر فعال کسب کنند.

نکات مهم هنگام دریافت وام ارز دیجیتال

استفاده از یک پلتفرم وام‌دهی قابل اعتماد و گرو گذاشتن دارایی‌های پایدار به عنوان وثیقه، شانس موفقیت وام ارز دیجیتال شما را افزایش می­‌دهد. اما قبل از اقدام به دریافت یا ارائه وام، نکات زیر را نیز در نظر بگیرید:

• خطرات ناشی از واگذاری رمز ارزهای خود را درک کنید. به محض اینکه کوین‌ها از کیف پول شما خارج شوند، باید به یک شخص دیگر (یا یک قرارداد هوشمند) اعتماد کنید تا آن‌ها را به جای شما مدیریت کند. پروژه‌ها می‌توانند هدف حمله هکرها و کلاهبرداران قرار گیرند. همچنین در برخی موارد ممکن است نتوانید ارزهای خود را فورا پس بگیرید.
• قبل از اینکه رمز ارزهای خود را واگذار کنید، حتما باید وضعیت بازار را مورد بررسی قرار دهید. برخی پلتفرم‌ها وجوه شما را قفل می‌کنند. اگر در همین حین که کوین‌های خود را قفل کرده‌اید، بازار کریپتو سقوط کند، دیگر هیچ کاری از دست شما بر نخواهد آمد. وام دادن یا وام گرفتن با استفاده از یک پلتفرم جدید نیز می‌تواند مخاطره آمیز باشد. بهتر است صبر کنید تا پلتفرم تازه تاسیس، اعتماد بیشتری را ایجاد کند.
• شرایط و ضوابط وام در پلتفرم‌­های مختلف را بخوانید. انتخاب‌های زیادی برای دریافت وام وجود دارد. شما باید به دنبال نرخ بهره مناسب‌تر و شرایط و ضوابط مطلوب­‌تر باشید و بهترین گزینه را انتخاب کنید.

تأثیر نوسانات بازار بر وثیقه وام ارز دیجیتال

در قسمت معرفی انواع پلتفرم‌های لندینگ دیفای، نحوه تاثیرگذاری نوسانات بر وثیقه و شرایط لیکویید شدن حساب در برخی از آن‌ها را گفتیم. از آنجایی که از قراردادهای هوشمند برای واریز مقدار ارز مورد نیاز به ارزش حداقل برابر با مقدار وام استفاده می‌شود، فرآیند کنترل نیز به‌صورت خودکار انجام شده و دخالت مستقیم اشخاص ثالث در آن‌ها وجود ندارد.

حال چون وثیقه‌ها انواع متفاوتی دارند، از هر توکن رمز ارزی می‌توان برای تبادل ارز دیجیتال وام گرفته شده استفاده کرد. مثلا، اگر کاربری نیازمند باروئینگ بیت کوین است، باید به اندازه قیمت یک واحد بیت کوین به پلتفرم مورد نظر ارز دای (DAI) واریز کند. نکته اینجاست که قیمت بیت کوین نیز عموما نوسان شدیدی دارد. حالا سوال این است که در صورت سقوط ارزش وثیقه به زیر قیمت وام چه اتفاقی می‌افتد؟ اجازه دهید با مثالی توضیح دهیم.

فرض کنید کاربری خواهان وام گرفتن 100 واحد رمز ارز DAI است که هر واحد آن معادل 1 دلار است. در پلتفرم دیفای میکردائو، کاربران باید 150 درصد از ارزش وام را به عنوان وثیقه واریز کنند. این یعنی کاربر مذکور باید 150 دلار به صورت ارز دیجیتال ETH را به‌عنوان وثیقه واریز کند. حالا زمانی که ارزش وثیقه (یعنی ارزش توکن‌های اتر) به زیر 150 دلار برسد، باعث لیکویید شدن وثیقه شما خواهد شد.

چگونه از طریق بایننس وام بگیریم؟

شما به راحتی می‌توانید از طریق حساب کاربری خود در بایننس وام ارز دیجیتال دریافت کنید. ابتدا وارد حساب کاربری بایننس خود شده و سپس به صفحه وام‌های کریپتو (Crypto Loans) بروید.

1. مقدار و نوع ارز دیجیتالی که می‌خواهید قرض بگیرید را وارد نمایید.
2. دارایی مورد نظر خود را به‌عنوان وثیقه انتخاب کنید. مقدار وجهی که باید به عنوان وثیقه ارائه کنید بر اساس نسبت LTV اولیه خواهد بود. این نسبت در پنل سمت راست قابل مشاهده است.
3. مشخص کنید که وام مورد نظر را برای چه مدت زمانی نیاز دارید. وام شما در این تاریخ به پایان رسیده و وجوه از حساب شما حذف خواهند شد.
4. در صورتی که از شرایط و ضوابط وام خود راضی بودید، روی گزینه “Start Borrowing Now” کلیک کنید.

آموزش وام دهی و وام گرفتن ارز دیجیتال در آوی

در پلتفرم آوه به آدرس aave.com کاربران می‌توانند طیف متنوعی از رمز ارزهای خود را در ازای دریافت سطوح مختلف سود، به آن واریز کنند. برخی از ارزهای دیجیتال مشخصا بازده بالاتری نسبت به دیگر ارزها دارند، اما در کل نرخ سود دائما در حال تغییر است.

همانطور که در تصویر زیر مشاهده می‌کنید، پروتکل آوری در بهار سال 2023 دارای بازارهای مختلفی روی شبکه‌های اتریوم، آوالانچ، آپتیمیزم، بازارسازهای خودکار اتریوم، پالیگان، آربیتروم،آوی آرک و سانتریفیوژ است.

مثلا با انتخاب بازار اتریوم، به صفحه زیر هدایت می‌شوید که در حال حاضر 12 رمز ارز در آن پشتیبانی شده است. در این قسمت اطلاعاتی نظیر نقدینگی کل، APY عرضه، مقدار کل وام داده شده و نرخ ثابت و متغیر APY مقادیر مقروض مربوط به هر رمز ارز را مشاهده می‌کنید.

همانطور که مشخص است، ارز USDC با نقدینگی کل نزدیک به 100 میلیون دلار، محبوب‌ترین توکن جهت وام دهی در بازار اتریوم پروتکل آوی محسوب می‌شود.

با کلیک روی گزینه “Details” مربوط به هر ارز دیجیتال، صفحه جدیدی باز می‌شود که جزئیات بیشتری در خصوص آن نظیر اطلاعات عرضه، APR عرضه، مقدار وثیقه استفاده شده، LTV حداکثری، آستانه لیکوییدیشن، جریمه لیکویدیشن و موارد بسیار دیگر قابل مشاهده است.

حال برای دریافت وام ارز دیجیتال از پروتکل آوه باید مراحل زیر را طی کنید:

1. در وهله اول برای واریز یا وام گرفتن ارز دیجیتال در پروتکل آوی، به یک کیف پول وب 3 اتریومی مانند متامسک، تراست والت، انجین، آی‌ام‌توکن (imToken)، والت کانکت، توروس یا مای اتر والت نیاز دارید. پیشنهاد ما به شما استفاده از متاماسک است. برای آشنایی بیشتر با نحوه نصب و کار با کیف پول متامسک، روی لینک مربوطه کلیک کنید.

2. اکنون باید والت خود را به وبسایت آوی متصل کنید. برای این کار روی “Connect Wallet” کلیک کنید.

سپس صفحه جدیدی باز می‌شود که برای اتصال متامسک به آن، باید گزینه اول یعنی “Browser Wallet” را انتخاب کنید.

3. پس از اتصال کیف پول به آوه، صفحه زیر باز می‌شود که برای دریافت وام باید از قسمت راست (Assets to Borrow) و برای واریز وجه جهت وام دادن به دیگران (Assets to Supply)، از سمت چپ صفحه استفاده کنید.

حال فرض کنید انتخاب ما توکن USDC است. برای دریافت وام روی گزینه “Borrow” و برای واریز روی گزینه “Supply” کلیک کنید. با انتخاب هر گزینه، اعلانی نمایش داده می‌شود. باکس “I acknowledge and agree” را تیک زده و روی “Continue” کلیک کنید. اکنون فرض کنید هدف دریافت وام است. روی “Borrow” کلیک می‌کنیم.

4. در صفحه باز شده، در قسمت 2) ورورد مقدار مورد نظر برای دریافت وام، در قسمت 3) انتخاب نرخ متغیر یا ثابت APY، در قسمت 4) تیک زدن باکس و در قسمت 5) انتخاب گزینه “Borrow” را انجام می‌دهیم.

5. اکنون پنجره‌ای مربوط به کیف پول متامسک باز می‌شود که مطابق تصویر زیر، در قسمت 6) روی گزینه “Confirm” و در قسمت 7) روی “Ok” کلیک می‌کنیم. در قسمت 8) پیغام مربوط به موفقیت‌آمیز بودن دریافت وام USDC نمایش داده می‌شود.

نهایتا مطابق تصویر زیر می‌توانید با استفاده از گزینه “Repay” وام خود را بازگردانید.

نرخ‌های سود متغیر و باثبات در وام های ارز دیجیتال آوه

نرخ سود در پروتکل اوه دائما در حال تغییر است و بر اساس میزان استفاده از استخرهای نقدینگی این پلتفرم تنظیم می‌شود. به این اتفاق نرخ بهره‌برداری یا Utilization Rate می‌گویند.

زمانی که مقدار بالایی از سرمایه در استخرهای لیکوئیدیتی یک پلتفرم دیفای وجود داشته باشد، نرخ سود برای تشویق کاربران به گرفتن وام ارز دیجیتال پایین باقی می‌ماند. در طرف مقابل، با محدود شدن سرمایه، نرخ سود با هدف ارائه مشوق به وام‌دهندگان و تشویق وام‌گیرندگان به بازگرداندن وجوه، افزایش می‌یابد.

نرخ‌های سود متغیر بر اساس تقاضای بازار آوه تغییر می‌کنند. نرخ‌های متغیر کارمزدهای نرخ سود پایین‌تری دارند، اما این امر نیز به وضعیت بازار بستگی دارد. این ذات ناپایدار یعنی نرخ‌های متغیر برای برنامه‌ریزی‌های مالی بلند مدت مناسب نیستند. مثلا اگر در یک هفته سودآوری بسیاری خوبی داشته باشد، احتمالا هفته بعد به همین منوال نخواهد بود.

در مقابل، نرخ‌های باثبات یا همان استیبل قابلیت پیش‌بینی بیشتری برای وام‌گیرندگان دارند. دقت داشته باشید که نرخ‌های سود باثبات همانند نرخ‌های سود ثابت سنتی نیستند و امکان تغییر آن‌ها همچنان وجود دارد، اما به نسبت نرخ‌های سود متغیر ثبات بیشتری دارند که تاثیرپذیریشان از نوسانات بازار را کاهش می‌دهد. به خاطر وجود چنین ویژگی قابلیت پیش‌بینی بودن، نرخ‌های سود باثبات، بالاتر از نرخ‌های سود متغیر هستند.

وام‌ها در نسخه دوم آوی

در دسامبر 2020 (آذر 99)، آوی نسخه دوم پروتکل خود را راه‌اندازی کرد. در نتیجه این امر، قابلیت سواپ وثیقه در داخل خود این پلتفرم برای کاربران مهیا شد. پیش از این، این فرآیند باید از طریق اپلیکیشن‌های مختلف و پرداخت کارمزدهای بالاتر انجام می‌گرفت.

اما اکنون، وثیقه‌هایی که پیش از وام گرفتن رمز ارز به آوه واریز شده‌اند، قابلیت تبدیل شدن به دیگر ارزهای دیجیتال در داخل خود این پلتفرم را دارند. در هنگام قفل کردن دارایی‌ها به‌عنوان وثیقه، ریسک کاهش ارزش آن وجود دارد. در این حالت، کاربران می‌توانند برای جلوگیری از نوسانات قیمت، رمز ارزهای خود را به یک استیبل کوین تبدیل کنند.

وام‌ها نسخه سوم آوی

نسخه سوم پلتفرم آوه در مارس سال 2022 (اسفند 1400) عرضه شد. در این پروتکل جدید، کاربران می‌توانند سه نقش ساپلایر (Supplier) و تامین‌کننده، باروئر و وام‌گیرنده (Borrower) یا نقدکننده و لیکوییدیتر (Liquidator) را بازی کنند.

ساپلایرها تامین‌کننده نقدینگی برای یک بازار بوده و قادر به دریافت بهره روی دارایی‌های کریپتویی واریزشده خود هستند. وام‌گیرندگان می‌توانند به‌صورت بیش از حد وثیقه‌گذاری‌شده (Overcollaterlized) یعنی تامین وثیقه با ارزشی بیشتر از دارایی مقروض، به دریافت وام بپردازند. باروئرها همچنین قادر به کسب وام فوری هستند.

در این پرورتکل، مفهوم aToken، نقدینگی فوری، وام‌گیری نرخ ثبات، نمایندگی اعتبار و موارد دیگر نیز وجود دارد.

فلش لون‌های آوی

اوی یکی از توسعه‌دهندگان کلیدی وام‌های فوری در حوزه لندینگ دیفای بوده است. فلش لون‌ها نوعی وام هستند که به هیچگونه وثیقه‌گذاری نیاز ندارند.

همانطور که گفتیم، دلیل عدم نیاز به تامین وثیقه، الزام صدور و تسویه فلش لون‌ها درون یکی از بلاک‌های شبکه اتریوم است. در صورت عدم بازگرداندن نقدینگی وام گرفته شده، کل تراکنش کنسل می‌شود، گویی اصلا از ابتدا اتفاقی نیفتاده است. این امر هیچ خطری برای وام‌گیرنده و پروتکل آوی ندارد. این پلتفرم برای استفاده از فلش لون‌ها، کارمزد 0.09 درصدی دریافت می‌کند.

از وام‌های فوری عمدتا برای کسب مزیت از معاملات یا فرصت‌های آربیتراژ برای سرمایه‌گذاران بزرگتر استفاده می‌شود. این فرآیند به صورت زیر است:

• وام‌گیرنده درخواست وجه به صورت فلش لون را ارسال می‌کند.
• سپس از وجوه دریافتی در یک فرصت آربیتراژ بین دو صرافی غیر متمرکز استفاده می‌کند.
• پس از تکمیل معامله، وام فوری به همراه 0.09 درصد کارمزد آن بازگردانده می‌شود.
• وام‌گیرنده سود حاصل از آربیتراژ را برمی‌دارد.

سخن پایانی

لندینگ در دیفای پتانسیل بالایی برای تغییر شکل کل سیستم مالی دارد. این حوزه، تمرکززدایی از خدمات مالی سنتی اصلی مانند پرداخت‌ها، معاملات، سرمایه گذاری‌ها، بیمه، وام دهی و وام گیری را هدف قرار داده است. وام گرفتن و وام دادن در دیفای از فناوری‌های جذابی تشکیل شده که فرصت‌های گسترده‌ای را برای ایجاد انقلاب در امور مالی در سطح جهانی فراهم کرده است.

تهیه شده در بیت 24