تله خرسی یا بِر ترپ (Bear Trap) در بازار ارز دیجیتال و همچنین بازارهای مالی سنتی یک الگوی قیمت است که به غلط سیگنالی از معکوس شدن بالقوه روند صعودی ارسال کرده و از احتمال کاهش قیمت رمز ارز مربوطه خبر میدهد، اما در حقیقت قیمت در شرف افزایش است و روند صعودی خود را دنبال خواهد کرد.
منظور از تله خرسی چیست؟
تله خرسی در اصطلاحات ارز دیجیتال یک الگوی تکنیکال است که با شناسایی اشتباه یک روند نزولی جدید در قیمت یک رمز ارز ظاهر می‌شود و در آن عموما فروشندگان در تلاش برای سوق قیمت به سطوح پایین‌تر هستند، اما این روند معکوس شده و قیمت دوباره افزایش خواهد شد.
تلههای خرسی بیشتر افراد تازه‌وارد و بی‌تجربه را به دام می‌اندازند. این امر باعث ترغیب تریدرها به فروش در پی پیش‌بینی غلط ادامه روند نزولی می‌شود. بنابراین، شاید اصلا بازار خرسی ایجاد نشود و در عوض، با معکوس شدن روند و صعود دوباره، ضرردهی را برای فروشندگان به‌همراه داشته باشد. در چنین حالتی، باید پیش از شروع روند صعودی و رشد ارزش از نقطه‌ای که مایل به فروش هستید، از پوزیشن و موقعیت شورت خود خارج شده در غیر این صورت، باید ریسک ضرردهی را به جان بخرید.
برخلاف تله گاوی، Bear Trap برای همه افراد دارای پوزیشن شورت بسیار ویرانگر است. در بازارهای سهام سنتی، موسسات غالبا در کف قیمت ارز دیجیتال به خرید دارایی در حجم بالا اقدام کرده و باعث آغاز ریورسال قیمت در تله خرسی می‌شوند. علاوه بر این، حتی شاید این سازمان‌ها با شورت کردن در سطوح قیمتی بالاتر و خرید مجدد در قیمت پایین‌تر، پیش از این‌ها باعث آغاز تله خرسی شده باشند. حال از آنجایی که معاملات این نهادها در حجم‌های بالا صورت می‌گیرد، چنین جریان‌هایی پتانسیل سوق بازار در خلاف جهت مورد انتظار سرمایه گذاران خرد و تازه‌واردان را دارد.
حال سوال این است که آیا تله خرسی یا گاوی در بازار ارز دیجیتال نیز قابل رخ دادن است؟ متاسفانه، در بازارهای رمز ارزی که قانون مشخصی برای آن وجود ندارد، نهنگ‌ها بسیار راحت‌تر از بازارهای سنتی قادر به اجرای استراتژی‌های خود هستند و دستکاری بازارها نیز به‌خاطر کمبود قدرت نقدینگی ساده‌تر است.
تله خرسی چه زمانی رخ میدهد؟
بر خلاف تله گاوی، تلههای خرسی توسط فروشندگان شورت (در بازار اسپات) یا شورت سِلرها (Short Sellers – در بازارهای فیوچرز این اصطلاح به‌کار می‌رود) یا بازیگران بزرگی که به‌دنبال فریب تریدرهای کوچکتر هستند، رخ میدهد. آغاز یک Bear Trap می‌تواند به‌راحتی یک فروش ساده یا شورت سلینگ (Short Selling) دارایی‌ها به سرمایه گذاران بی‌تجربه باشد. چنین جریان عرضه‌ای در بازار، ریزش قیمتها را به‌همراه دارد که منجر به ترس و فروش دارایی‌ها توسط تازه‌واردان خواهد شد.
بنابراین زمانی که قیمتها به زیر یک نقطه خاص می‌رسد، موسسات دارایی‌های را مجددا خریده و در سطوح بالاتر به فروش می‌رسانند. در این مرحله، باقی بازار به‌خاطر فومو شروع به خرید مجدد می‌کند که باعث افزایش دوباره قیمتها می‌شود. به زبان ساده‌تر، موسسات با تلاش برای کاهش قیمت باعث نزولی جلوه دادن بازار و افزایش تقاضا برای خرید ارز دیجیتال می‌شوند. حالا زمانی که بازار ظاهرا نزولی شد، سرمایه‌گذاران به تدریج به خرید در یک قیمت پایین‌تر اقدام کرده و منتظر رشد مجدد آن به سطوح بالاتر هستند.
تفاوت تله خرسی با شورت سلینگ (Short Selling) چیست؟
شورت سلینگ یا باز کردن یک پوزیشن شورت از طریق دیگر ابزارهای مالی، پیش‌نیازی برای تشکیل یک Bear Trap است.
همانند دیگر کلاس‌های دارایی نظیر سهام، ارزهای دیجیتال محبوب همچون بیت کوین را میتوان با استفاده از مکانیزم‌های مختلفی مانند شورت سلینگ، مارجین تریدینگ (Margin Trading) یا معامله فیوچرز و آپشن به فروش رساند. عموما تریدرهای حرفه‌ای و سرمایه گذاران نهادی برای ایجاد پوششی برای پوزیشن‌های خود در بازار ثانویه و محافظت از سرمایه‌های خود هنگام معکوس شدن روند، از این ابزارها استفاده میکنند.
به همین خاطر، شورت سلینگ یک رمز ارز یا فروش آن به‌وسیله هر روش در دسترس دیگری یک فعالیت رایج است، اما حجم آن معادل کسری از حجم معاملات اصلی توکن مربوطه خواهد بود. با این حال، فروش یک ارز دیجیتال نظیر BTC در مقیاس بسیار بالا می‌تواند به‌خاطر رشد جمعی ضریب ترس، به اعمال فشار نزولی روی قیمت منجر شود.
اندیکاتورهای تکنیکال همچون شاخص قدرت نسبی (RSI) می‌توانند نشان‌دهنده ورود یک رمز ارز به ناحیه نزولی و خرسی باشند که در ادامه، تحریک‌کننده سرمایه گذاران خردی به فروش گسترده خواهد بود که خواهان حذف ریسک‌های بیشتر هستند. در صورت پایداری این احساس و سقوط قیمتها به زیر سطوح حمایتی، فروشندگان بیشتری نیز برای شورت کرن وارد بازار خواهند شد که به‌عنوان یک فرصت کسب سود خوب برای نهادهای بزرگ جهت ایجاد تله خرسی عمل خواهد کرد.
بنابراین، Bear Trap زمانی آغاز می‌شود که تعدادی از سرمایه گذاران دارای مقادیر بالای رمز ارز به شورت سلینگ پرداخته و با بستن پوزیشن‌های مشتقه خود یا خرید مجدد پوزیشن‌های شورت فروخته‌شده یا هر ترکیبی از هر دوی این‌ها، خاتمه می‌یابد.
با اینکه هر کسی قادر به آغاز یک پوزیشن شورت یا شورت سلینگ یک ارز دیجیتال است، اما تبانی با دیگر افراد با هدف دستکاری قیمت یک دارایی در بازارهایی نظیر ایالات متحده غیر قانونی است و میتوان به دعوی‌های حقوقی مختلف منجر شود.
تله خرسی صعودی است یا نزولی؟ روانشناسی ترید با Bear Trap
با مقایسه روند صعودی و نزولی، میتوان نتیجه گرفت که Bear Trap توسط هر دوی خریداران و فروشندگان از طریق استراتژی‌ها و خروجی‌های بالقوه مختلف قابل استفاده است.
به معنای دقیق‌تر، از آنجایی که تله خرسی پیش از معکوس شدن سریع مجدد روند صعودی اصلی و ادامه آن شامل تغییر مومنتم دارایی مربوطه در جهت مخالف روند صعودی اولیه است، باعث به‌هم‌ریختگی همه تریدرهای بازار می‌شود.
بنابراین، در صورت ادامه روند صعودی قیمت و گذر از آخرین سطح مقاومتی، میتوان آن را نشانه‌ای مثبت و سیگنالی برای خرید تفسیر کرد. در حالت دیگر، ممکن است برخی از خریداران برای کسب سود بیشتر، استراتژی متشکل از فروش همزمان اوراق اختیار معامله خرید (Call) و فروش (Put) در سطوح قیمت کلیدی را به‌کار بگیرند.
برای فروشندگان، اولین ریورسال روند را میتوان سیگنالی برای فروش دانست که لازمه آن، تحلیل ریسک به پاداش و احتیاط شدید برای جلوگیری از ضرردهی است. نقطه ورود برای گرفتن یک پوزیشن شورت نیز باید دقیقا زمان‌بندی شده باشد که کار معامله با تله خرسی را برای فروشندگان بسیار دشوار می‌کند.
هر خطایی در تشخیص ادامه روند صعودی رمز ارز مربوطه نیز می‌تواند فاجعه‌ای برای موقعیت‌های شورت، خصوصا اگر پوزیشن اهرم‌دار باشد، به بار آورد.
نحوه شناسایی تله خرسی و پیشگیری از آن
تله خرسی و گاوی اجتناب‌ناپذیر هستند و تشخیص آن هنگام ترید کار چندان آسانی نیست، اما با تحلیل تکنیکال میتوان این کار را انجام داد. در این قسمت، برخی از اندیکاتورهای تکنیکال که به شناسایی برخی از عوامل ایجادکننده Bear Trap و کاهش ریسک کمک میکنند را بررسی خواهیم کرد.
اندیکاتور حجم
مشاهده حجم معاملات یکی از بهترین اندیکاتورها برای شناسایی یک تله خرسی است. معمولا زمانی که بازار روند صعودی یا نزولی شدیدی دارد، شاید متوجه تغییر حجم معاملات همراستای این روندها شده باشید. علت این اتفاق ساده است: بازار چه به سمت بالا چه پایین حرکت کند، در هر حالت تریدرها در تلاش برای کسب سود از فرصت‌ها یا جبران ضررهای خود هستند.
با این حال، یک روند نزولی دارای حجم پایین معاملات نشان‌دهنده حضور یک تله خرسی بالقوه است. این امر به این معناست که تعداد کمی از سرمایه گذاران (احتمالا موسسات) با فروش دارایی‌های خود منجر به سقوط قیمت شده‌اند.
اصلاح فیبوناچی
سطوح اصلاح فیبوناچی یک سری خطوط افقی هستند که انتظار می‌رود قیمت به‌عنوان سطوح حمایت و مقاومت آن‌ها را لمس کند.
در صورتی که قیمت یک سهام یا رمز ارز در بازار کریپتو رو به افول اما در شکست سطوح فیبوناچی ناکام باشد، میتوان آن نزول قیمت را یک Bear Trap دانست و منتظر توقف آن بود.
اندیکاتور RSI
شاخص قدرت نسبی (RSI) یک اسیلاتور مومنتم برای پیگیری سرعت و تغییرات تحرکات قیمت است. مقدار زیر 25 این شاخص عموما به معنای ورود به منطقه اشباع فروش و آمادگی برای رشد قیمت است. مقادیر بالای 75 نیز نشان‌دهنده ورود به منطقه اشباع خرید و آمادگی برای نزول ارزش هستند.
RSI که یکی دیگر از ابزارها برای جلوگیری از افتادن در دام تله خرسی است، به پیش بینی ریورسال و معکوس شدن قیمت کمک می‌کند. خطوط بنفش و قرمز رنگ پایین چارت زیر، نشان‌دهنده دو اسیلاتور، یکی مک دی (MACD) و دیگری RSI هستند. همانطور که مشاهده می‌کنید، هر دوی این شاخص‌ها پیش از شکست شارپی و تند قیمت، روند صعودی داشته‌اند.
نمونه و مثالی از چارت و الگوی تله خرسی در بازار ارز دیجیتال
تشخیص تلههای خرسی در چارت و نمودار در تحلیل تکنیکال بازار ارز دیجیتال نسبت به بازارهای سنتی سهام دشوارتر است. به‌دلیل عدم حضور یک واحد قانون‌گذار مرکزی، موسسات در این بازار نیازی به افشای اطلاعات معاملاتی خود ندارند. بنابراین، شما صرفا با بررسی دقیق و جزئی بازار قادر به شناسایی یک Bear Trap خواهید بود.
به چارت بیت کوین زیر توجه کنید. در این مثال، یک نمونه تله خرسی در انتهای روند وجود دارد که توسط خطوط نزولی و سپس ریورسال صعودی احاطه شده است. نقاط مشخص‌شده در این نمودار نشان‌دهنده اندیکاتور متوالی TD (طراحی‌شده توسط توماس دی‌مارک که به آن اندیکاتور DeM نیز گفته می‌شود) و سیگنالی از سقف‌ها و کف‌های کندل استیک قیمت هستند. این نقاط همچنین آغاز چندین تله خرسی را نشان میدهند.
در اوایل سال 2021، قیمت بیت کوین رشد پایدار خود را ادامه دارد و سپس طی تنها 32 ساعت، ارزش این رمز ارز نزدیک به 11,000 دلار ریزش کرد. همانطور که در چارت مشاهده می‌کنید، این روند سریعا معکوس شد. در اواخر فوریه و اوایل مارس، قیمت طی چند روز با رشد مجدد نزدیک به 10,000 دلار افزایش یافت. این تلههای خرسی چندین بار پیش از ثبت سقف تاریخی 63,557 دلاری در اواسط آوریل خودشان را نشان دادند. بنابراین اگر در در دام این تله‌ها گیر افتاده بودید، احتمالا از ترس اصلاح و جلوگیری از ضرر، بیت کوین‌های خود را فروخته‌اید. در این صورت، ارزش رمز ارزهای فروخته‌شده‌تان طی 3 ماه آینده شاهد رشد 3 برابری بوده‌اند.
در این دوران، نهنگ‌ها با استفاده از این Bear Trapها اولا دست‌های ضعیف را از بازار رانده و ثانیا، زمینه را برای بازار صعودی آماده کردند. قیمتها در هیچ بازاری به‌صورت خطی حرکت نمی‌کنند، اما همیشه نوسان حرکتی وجود دارد. در یک روند صعودی، اصلاحات سریع بوده و شناسایی آن‌ها به‌خاطر احتمال اشتباه گرفتنشان با یک ریورسال، دشوار است. بنابراین توجه به پنج اشتباه که در بازار خرسی نباید مرتکب شد می‌تواند مثمر ثمر باشد.
چگونه گرفتار تله خرسی نشویم؟
اول از همه، میتوانید با استفاده از اندیکاتورهای تکنیکال یا حجم معاملات که در این مطلب به آن‌ها اشاره کردیم، Bear Trap را تشخیص دهید. ساده‌ترین راه برای جلوگیری از ضررده‌ترین تلههای خرسی، دوری از شورت کردن هنگام صعود بازار است که می‌تواند به ضررهای بزرگ منجر شود. در صورت ترید یک پوزیشن شورت، بهتر است حد ضرر (Stop-Loss) مشخص کرده و ریسک‌های معامله را درک کنید. برای این کار، میزان قابل ریسک از سبد سرمایه را مشخص کرده و پوزیشن معاملاتی‌تان را طبق آن بچینید.
در بازارهای لیکویید که بازیگران زیادی حضور ندارند، تعداد تلههای خرسی بیشتر است. بنابراین، دوری از بازارهای لیکوئید یکی از راه‌های جلوگیری از افتادن در دام تله خرسی است.
در حالت کلی، مدیریت ریسک بهترین راه برای مدیریت هر معامله‌ای است. حتی سرمایه گذاران فصلی نیز همیشه برنده این رقابت نیستند. هیچ‌گاه بیشتر از آنچه که قادر به از دست دادن هستید را ریسک نکرده و هنگام اشتباه، برای کاهش ضررها روش‌مند باشید.
چگونه با Bear Trap ترید کنیم؟
در بازار ارز دیجیتال، برخوردن به تله خرسی بسیار شایع است. بنابراین پیش از انجام هر گونه معامله و خصوصا گرفتن پوزیشن شورت، ریسک‌های آن را بسنجید. برای این کار میتوانید اقدام به شناسایی تلههای خرسی کرده و با بررسی روندهای بزرگتر، پیش از ریورسال اقدام به کسب سود کنید. زمان‌سنجی کلید کار است.
یک استراتژی دیگر، خروج از تلههای خرسی به محض شناسایی آن‌هاست. یک راه انجام این کار، تعیین استاپ لاسی است که به محض مشاهده ریورسال صعودی فعال شود. هنگام معامله رمز ارزها، باید برای جلوگیری از گیر افتادن در جهت اشتباه ترید، زیرک باشید.
پرایس اکشن
تریدرهای تکنیکال با خواندن پرایس اکشن قادر به شناسایی و دوری از تلههای خرسی به‌صورت لحظه‌ای هستند. معمولا، اندیکاتورهای تکنیکال تضمینی برای دوری از Bear Trap نیستند، اما پرایس اکشن ابزاری عالی برای تشخیص اینگونه الگوها محسوب می‌شود.
اکثر مواقع، یک تله خرسی عالی زمانی تشکیل می‌شود که یک حرکت ناگهانی و شارپی برخلاف روند صعودی اتفاق افتد. درک ساختار رفتار درونی این پرایس اکشن ساده است: حرکت شارپی قیمت به سمت پایین به‌خاطر ترساندن تریدرها یک تله خرسی ایجاد می‌کند. معمولا در این مرحله، پرایس اکشن به زیر یک سطح کلیدی مانند سطح حمایت، یک رقم رند بزرگ، میانگین‌های متحرک یا اندیکاتورهای تکنیکال می‌رسد، اما معمولا این تله به یک رالی شارپی منتهی خواهد شد.
در مطالعه پرایس اکشن، Bear Trap طی 2 مرحله شکل می‌گیرد:
- یک افت شارپی و ناگهانی در قیمت
- غالبا به‌دنبال این افت شارپی، یک اصلاح شارپی صورت می‌گیرد و یک کف “V” گونه ایجاد می‌کند.
سخن پایانی
ترید و معامله به ذات، خصوصا در بازار کریپتو، ریسکی است. بنابراین در مرحله‌ای احتمال گیر افتادن در دام تله خرسی وجود دارد. اما راه‌حل جلوگیری از این اتفاق، یادگیری از تجارب، کمینه کردن ضررها و بازگشت دوباره به بازار است. به همین خاطر، بهتر است برای شناسایی Bear Trap از تحلیل تکنیکال در کنار استراتژی‌های خود استفاده کنید.
تهیه شده در بیت 24
