معاملات آپشن (Options) چیست؟ آموزش قرارداد اختیار معامله در ارز دیجیتال

قرارداد آپشن (Options) یا اختیار معامله نوعی از معاملات مشتقه است که در بازارهای مختلفی از جمله سهام، کالا و ارز دیجیتال مانند بیت کوین کاربرد دارد. در این مطلب ضمن بررسی نحوه کار قراردادهای آپشن و مقایسه تفاوت‌های آن‌ها با قرارداد فیوچرز و آتی، به معرفی بهترین پلتفرم‌ها و صرافی‌ها برای انجام استراتژی های مختلف اینگونه معاملات در بازار ارزهای دیجیتال می‌پردازیم.

قرارداد آپشن چیست؟

آپشن یا اختیار معامله نوعی قرارداد مشتقه است که «حق» و نه «الزام» خرید یا فروش دارایی تحت معامله در قیمت از پیش تعیین‌شده و تاریخ انقضاء و سررسید مشخص (در برخی موارد حتی پیش از آن) را به خریدار می‌دهد. به این حق خرید «کال (Call)» و به حق فروش «پوت (Put)» می‌گویند.

مشابه دیگر اوراق مشتقه، معاملات آپشن قراردادهایی هستند که تریدرها برای سوداگری نسبت به آینده قیمت ارزهای دیجیتال استفاده می‌کنند که امکان تسویه آن‌ها به دو صورت نقدی (تتر یا دیگر استیبل کوین‌ها در بازار کریپتو و دلار در بازارهای سنتی) و تحویل فیزیکی (بیت کوین یا دیگر ارزهای تحت معامله در بازار کریپتو و خود محصول در بازار کالا) وجود دارد.

روش های تسویه قرارداد اختیار معامله

دو نوع یا سبک تسویه در قراردادهای آپشن وجود دارد:

• سبک آمریکایی: در این مدل خریدار در هر زمانی پیش از تاریخ سررسید قادر به تسویه معامله است.
• سبک اروپایی: در این مدل خریدار تنها در تاریخ سررسید می‌تواند قرارداد را تسویه کند.

البته شایان ذکر است با اینکه قراردادهای اختیار معامله به سبک اروپایی تنها در زمان انقضاء و سررسید قابل تسویه هستند، اما امکان ترید (فروش به شخص دیگر) یا بستن‌شان پیش از این تاریخ نیز وجود دارد.

انواع معامله آپشن، اصطلاحات و نحوه کار آن‌ها

معاملات آپشن دارای دو نوع زیر هستند:

• اختیار خرید یا Call: حق خرید دارایی را به خریدار خود می‌دهد.
• اختیار فروش یا Put: حق فروش دارایی را به خریدار خود می‌دهد.

حالا هنگام کار با معاملات آپشن، با اصطلاحات مختلفی ممکن است روبرو شوید که در ادامه به توضیح آن‌ها می‌پردازیم. نحوه کار یک قرارداد اختیار معامله به این صورت است:

• فروشنده آپشن، قراردادهای اختیار خرید و فروش را می‌سازد (در صرافی‌ها ممکن است کلمه Write را برای این مرحله ببینید).
• هر قرارداد دارای یک تاریخ انقضاء و سررسید جهت تسویه است که به آن “Strike Price” یا «قیمت اعمال» می‌گویند.
• فروشنده (عموما صرافی اما گاهی اوقات خود کاربران) قراردادها را در یک صرافی ارز دیجیتال مشتقه لیست می‌کند. گاهی اوقات خریدار نیز می‌تواند سفارش خود را در یک صرافی ثبت کرده و فروشنده، قرارداد مورد نظر را به وی بفروشد.
• هزینه یک معامله آپشن، «پرمیوم (Premium)» نام دارد. قیمت پریمیوم به زمان باقی‌مانده از تاریخ انقضای قرارداد، نوسان ضمنی (انحراف مورد انتظار از قیمت دارایی طی بازه شروع و پایان قرارداد)، نرخ بهره و قیمت فعلی دارایی وابسته است.

حالا از آنجایی که قیمت فعلی دارایی نقش مهمی را در هزینه پرمیوم قرارداد اختیار معامله ایفا می‌کند، باعث ایجاد 3 حالت می‌شود:

• In The Money یا ITM: مثلا برای معاملات آپشن خرید (Call)، این حالت زمانی است که قیمت اعمال پایین‌تر از قیمت فعلی رمز ارز مورد نظر قرار بگیرد. برای معامله اختیار فروش (Put)، زمانی است که قیمت اعمال بالاتر از قیمت فعلی باشد.
• At The Money یا ATM: برای هر دوی اوراق اختیار خرید و فروش، زمانی ایجاد می‌شود که قیمت اعمال با قیمت فعلی ارز دیجیتال مورد نظر برابر است.
• Out of The Money یا OTM: برای قراردادهای اختیار خرید زمانی است که قیمت اعمال بالاتر از قیمت فعلی باشد. برای قراردادهای اختیار فروش زمانی است که قیمت اعمال به زیر قیمت فعلی دارایی برسد.

زمانی که شما خواهان خرید یک قرارداد اختیار معامله Call (حق خرید دارایی هنگام تسویه) با قیمت اعمالی پایین‌تر از قیمت فعلی ارز دیجیتال مورد نظر خود باشید، باید هزینه و در واقع پرمیوم بسیار بالاتری برای آن پرداخت کنید. علت آن است که قرارداد شما در حالت “In The Money” است و ارزش بالایی دارد. البته این به معنا نیست که قیمت فعلی رمز ارز مورد نظر همچنان تا زمان تاریخ انقضاء بالای قیمت اعمال باقی خواهد ماند، اما در هر صورت هنگام خرید قرارداد Call، روی پرمیوم آن تاثیر می‌گذارد.

مثالی از نحوه کار اوراق اختیار خرید و فروش در معاملات آپشن

فرض کنید قیمت بیت کوین در ابتدای ژانویه 34,000 دلار است و پیش‌بینی علی هم این است که قیمت آن در انتهای ماه فوریه بسیار بالاتر خواهد بود. بنابراین علی تصمیم می‌گیرد 10 قرارداد آپشن اروپایی اختیار خرید (Call) با قیمت اعمال 36,000 دلار و پرمیوم 0.002 بیت کوین به ازای هر قرارداد و تاریخ انقضای 28 فوریه، خریداری کند.

در این صورت، علی باید 68 دلار = 34,000 × 0.002 پرمیوم برای هر قرارداد و در کل 680 دلار پرداخت کند. هر قرارداد، حق خرید 0.1 بیت کوین در قیمت هر واحد 36,000 دلار را به علی می‌دهد. این یعنی وی می‌تواند هنگام انقضای قرارداد در انتهای ماه فوریه، 1 = 0.1 × 10 واحد بیت کوین به قیمت 36,000 دلار بخرد. حال با افزایش یا کاهش قیمت بیت کوین تا انتهای ماه فوریه، دو سناریو می‌تواند رخ دهد:

• سناریو اول: در زمان تسویه، قیمت بیت کوین به 40,000 دلار می‌رسد و علی قرارداد اختیار معامله خرید خودش را تسویه کرده و 4,000 = 36,000 – 40,000 دلار سود می‌کند که منهای پرمیوم 680 دلار 10 قرارداد، سود نهایی وی 3,320 دلار خواهد بود.
• سناریو دوم: در زمان تسویه، قیمت بیت کوین روی 32,500 دلار است و به‌دلیل قرارگیری قرارداد در حالت “Out of The Money” و ضررده بودن، علی آن را تسویه نمی‌کند و تنها 680 دلار پرمیوم آن 10 قرارداد را از دست می‌دهد.

پس همانطور که مشخص است، معامله اختیار خرید، پوشش رسکی هنگام صعودی بودن بازار است. در حالت مخالف، قرارداد اختیار فروش یا Put محافظی در شرایط نزولی شدن بازار تلقی می‌شود. در این حالت، شما با خرید یک معامله آپشن پوت، با رسیدن قیمت دارایی به زیر قیمت اعمال می‌توانید کسب سود کنید.

نقش نمادهای یونانی (Greeks) در قراردادهای اختیار معامله

سوای اصطلاحات بالا، یک سری نماد یونانی در معاملات آپشن وجود دارند که تحت عنوان گریکس (Greeks) شناخته می‌شوند. این گریک‌ها در واقع مجموعه معیارهایی هستند که توسط تریدرهای اوراق اختیار معامله جهت درک نحوه واکنش قیمت یک قرارداد به تغییرات متغیرهای خاص، مدیریت ریسک و پیش‌بینی پتانسیل بالقوه یک استراتژی، استفاده می‌شوند.

5 گریک شامل دلتا (Delta)، وگا (Vega)، تتا (Theta)، گاما (Gamma) و رو (Rho) در این قراردادها وجود دارند که هر کدام به روش خاصی روی پرمیوم یک قرارداد آپشن تاثیر می‌گذارند.

دلتا (Delta) – Δ

دلتا نسبتی است که میزان تغییرات قیمت یک قرارداد (پرمیوم) را به ازای هر 1 دلار افزایش قیمت خود دارایی محاسبه می‌کند. بنابراین:

• اوراق اختیار خرید: کال آپشن‌ها دارای دلتای مثبت بین 0 تا 1 هستند (با افزایش قیمت رمز ارز، پرمیوم قرارداد افزایش می‌یابد).
• اوراق اختیار فروش: پوت آپشن‌ها همیشه دارای دلتای منفی بین 0 تا 1- هستند (با افزایش قیمت ارز، پرمیوم قرارداد کاهش می‌یابد).

مثلا، یک قرارداد آپشن خرید با دلتای 0.5، با 1 دلار افزایش قیمت دارایی، 0.5 دلار پرمیوم‌اش بیشتر می‌شود. در حالت مخالف، یک قرارداد اختیار معامله فروش دارای دلتای 0.5-، با 1 دلار افزایش قیمت رمز ارز تحت معامله، 0.5 دلار کاهش پرمیوم خواهد داشت.

دلتا همچنین شانس تسویه قرارداد در حالت “In The Money” یا همان سربه‌سر را نشان می‌دهد. مثلا در یک آپشن دارای دلتای 0.6، احتمال رسیدن به وضعیت ITM برابر 60 درصد است.

معیار دلتا را می‌توانید متناسب با اندازه پوزیشن معامله، به‌عنوان میزان مالکیت خود از ارز دیجیتال مورد نظر نیز فرض کنید. مثلا، اگر یک آپشن خرید بیت کوین (اندازه قرارداد 1 واحد بیت کوین است) با قیمت اعمال 25,000 دلار (در حالت OTM) و دلتای 0.3 خریداری کنید، سود و زیان شما به همان اندازه نگهداری 30 درصد از 1 واحد این ارز دیجیتال است (0.3 بیت کوین = 0.3 دلتا × 1 بیت کوین) خواهد بود. حالا اگر قیمت فعلی بیت کوین به 25,000 دلار و دلتا به 0.5 برسد، مالکیت شما از هر واحد بیت کوین برابر 50 درصد خواهد بود.

نکات مهم درباره دلتا:

• مقدار دلتا هیچ‌گاه از 1 و 1- تجاوز نخواهد کرد.
• دلتا خصوصا با نزدیک شدن به تاریخ انقضاء، با نرخ سریع‌تری در معاملات آپشن در حالت At The Money تغییر می‌کند.
• تغییرات نوسان ضمنی روی دلتا تاثیرگذار است. نوسان ضمنی معیاری است که تریدرها برای پیش‌بینی تغییرات آتی قیمت یک دارایی از آن استفاده می‌کنند.
• برای اندازه‌گیری نرخ تغییرات دلتا باید از گاما استفاده کرد.

وگا (Vega) – 𝝼

وگا به ما می‌گوید که در صورت تغییر 1 درصدی نوسان ضمنی (Implied Volatility)، قیمت قرارداد آپشن (پریمیوم) چقدر تغییر خواهد کرد. همانطور که در بخش قبل گفتیم، نوسان ضمنی روشی است که تریدرها برای پیش‌بینی میزان نوسان قیمت یک دارایی در آینده در بازار اوراق اختیار معامله، از آن استفاده می‌کنند. بنابراین زمانی که بازار منتظر تغییرات بزرگتر باشد، نوسان ضمنی نیز افزایش یافته و باعث رشد پرمیوم‌های آپشن می‌شود.

قوانین وگا به صورت زیر است:

• قراردادهای بلندمدت‌تر حساسیت بیشتری نسب به وگا دارند.
• وگا برای آپشن‌های حالت ATM بیشترین مقدار را دارد و با نزدیک شدن قیمت تسویه قرارداد اختیار معامله به حالت ITM یا OTM، کاهش می‌یابد.
• آپشن‌های خرید دارای وگای مثبت و آپشن‌های فروش دارای وگای منفی هستند.

تتا (Theta) – θ 

معیار تتا که به آن زوال زمان (Time Decay) نیز می‌گویند، نرخ تغییرات پرمیوم اوراق اختیار معامله نسبت به زمان را اندازه می‌گیرد. در واقع این معیار می‌گوید که پرمیوم قرارداد آپشن ما چقدر نسبت به زوال زمان در 24 ساعت آینده کاهش می‌یابد.

نکات کار با تتا عبارتند از:

• تتا همیشه به‌صورت یک عدد منفی بیان می‌شود؛ یعنی تمام آپشن‌ها با گذر زمان ارزش و پرمیوم را از دست می‌دهند.
• اوراق اختیار خرید دارای تتای منفی هستند؛ گذر زمان بدترین دشمن خریداران آپشن (هر دوی اوراق اختیار خرید و فروش) است.
• اوراق اختیار فروش داری تتای مثبت هستند؛ زوال زمان بهترین دوست فروشندگان آپشن است.
• زوال زمان برای آپشن‌های بلندمدت‌تر آهسته‌تر است و با نزدیک شدن به تاریخ انقضاء سرعت می‌گیرد.
• با اینکه همه قراردادهای آپشن از گذر زمان ضربه می‌خورند، اما ریزش پرمیوم قراردادهای حالت ATM سریع‌تر از حالت‌های ITM و OTM است.

گاما (Gamma) – Γ

معیار گاما، نرخ تغییر دلتا به ازاری هر 1 دلار تغییر قیمت دارایی مورد نظر را اندازه می‌گیرد. همانطور که گفتیم، دلتا همان سرعت تغییرات ارزش یک معامله آپشن (پرمیوم) است و گاما شتاب آن محسوب می‌شود.

مثلا اگر یک اوراق اختیار معامله خرید دارای دلتای 0.3 باشد، می‌دانیم با هر 1 دلار افزایش قیمت ارز دیجیتال تحت معامله، پرمیوم قرارداد نیز 0.3 دلار افزایش می‌یابد. بنابراین با افزایش قیمت دارایی، دلتای اوراق اختیار خرید نیز بیشتر می‌شود. حالا معیار گاما به ما می‌گوید این میزان افزایش چقدر است.

در صورتی که گامای این قرارداد آپشن برابر 0.1 باشد، با هر 1 دلار تغییر قیمت رمز ارز تحت معامله، دلتای آن 0.4 افزایش می‌یابد (0.4 = 0.1 گاما + 0.3 دلتا). در این حالت، با افزایش بعدی 1 دلاری قیمت دارایی دیجیتال ما، پرمیوم قرار نیز 0.4 دلار افزایش خواهد داشت.

نکات مربوط به گاما:

• برای قراردادهای حالت ATM، گاما بیشترین مقدار را دارد. در این حالت است که یک تغییر کوچک در قیمت ارز دیجیتال مورد نظر، انقضای معاملات آپشن در حالت ITM یا OTM را مشخص می‌کند. با فاصله گرفتن قیمت اعمال از قیمت فعلی دارایی، مقدار گاما نیز کاهش می‌یابد.
• با نزدیک شدن به تاریخ انقضاء و سررسید، مقدار گاما افزایش خواهد یافت. همانطور که مشخص است، با نزدیک شدن به تاریخ سررسید قرارداد، پتانسیل تاثیرگذاری تغییرات کوچک قیمت بر نتیجه معامله آپشن بیشتر می‌شود.
• گاما معیاری برای اندازه‌گیری عدم قطعیت است:
  • گامای بالا یعنی عدم قطعیت بیشتر در اینکه آیا قرارداد در حالت ITM منقضی خواهد شد یا خیر.
  • گامای کمتر یعنی عدم قطعیت پیرامون آینده قرارداد آپشن.

رو (Rho) – ρ

معیار رو، حساسیت نسبت به تغییرات در نرخ بهره بدون ریسک (معمولا در اوراق بهادار خزانه آمریکا) را اندازه می‌گیرد. از نظر معامله‌گران، رو یکی از گریک‌های «صغیر» است و تاثیر محدودی بر پرمیوم معاملات آپشن، خصوصا قراردادهای دارای تاریخ انقضای کوتاه مدت، می‌گذارد.

با این وجود، در صورتی که قصد ترید آپشن‌های بلند مدت را دارید، باید به یک سری نکات معیار «رو» توجه کنید:

• عموما با افزایش نرخ بهره، پرمیوم اوراق اختیار خرید افزایش می‌یابد.
• عموما با افزایش نرخ بهره، پرمیوم اوراق اختیار فروش کاهش می‌یابد.
• با افزایش نرخ‌های بهره، شکاف ارزشی (شکاف پرمیوم‌ها) بین اوراق آپشن خرید و فروش بیشتر می‌شود.

مثال‌هایی از نحوه تاثیرگذاری گریک‌ها در معاملات آپشن

برای درک بهتر نحوه تاثیرگذاری قیمت‌های اعمال و بلوغ قراردادهای اختیار معامله، دو مثال زیر را در نظر بگیرید:

مثال 1: آپشن خرید سولانا – تاریخ انقضا: 30 سپتامبر 2022 – 10 روز تا انقضای قرارداد (DTE) – قیمت فعلی سولانا: 32 دلار

• اختیار خرید حالت ITM روی قیمت اعمال 28 دلار: همانطور که مشاهده می‌کنید، قرارداد اختیار خرید دارای قیمت اعمال پایین‌تر نسبت به قیمت فعلی سولانا، به‌خاطر ارزشمندی بیشتر دارای پرمیوم و دلتای بالاتری است، اما از نظر حساسیت نسبت به گاما، وگا و تتا در کمترین مقدار قرار دارد.
• اختیار خرید حالت ATM روی قیمت اعمال 32 دلار: اختیار خرید ATM که حالت سربه‌سری در نظر گرفته می‌شود، دلتای نزدیک به 0.5 و بالاترین گاما، وگا و تتا را دارد.
• اختیار خرید حالت OTM روی قیمت اعمال 35 دلار: این قرارداد چون ارزش بالایی ندارد و احتمالا هم خریدار آن را تسویه نخواهد کرد، دارای کمترین پرمیوم و دلتا است. همانطور که مشاهده می‌کنید، چون این قرارداد به قیمت فعلی سولانا (32 دلار) نسبت به قیمت اعمال 28 دلاری نزدیک‌تر است (3 دلار تفاوت به‌جای 7 دلار)، حساسیت بیشتری هم به وگا، تتا و گاما دارد.

از آنجایی هم که هر 3 قیمت اعمال کوتاه مدت هستند، معیار رو نقش خاصی را ایفا نمی‌کند.

مثال 2: آپشن خرید سهام اپل – تاریخ انقضا: 16 دسامبر 2022 (70 روز تا انقضای قرارداد) – قیمت فعلی سهام اپل: 156.5 دلار

حالا فرض کنید فاصله تا تاریخ انقضا و سررسید قرارداد آپشن را افزایش داده و آن را به یک معامله بلندمدت‌تر تبدیل کنیم:

• اختیار خرید ITM روی قیمت اعمال 140 دلار: همانطور که انتظار می‌رود، پرمیوم و دلتا برای قرارداد اختیار خرید دارای قیمت اعمال پایین‌تر، بالاتر هستند. از طرفی، از آنجایی که 70 روز تا تاریخ سررسید فاصله داریم (DTE)، معامله ما نسبت به معیار رو حساس شده است و در این مثال، اختیار خریدهای حالت ITM بیشترین حساسیت را نسبت به این معیار دارند.
• اختیار خرید ATM روی قیمت اعمال 155 دلار: قیمت اعمال 155 نزدیک‌ترین ارزش به قیمت فعلی ماست، به همین‌خاطر بیشترین گاما، وگا و تتا را دارد.
• اختیار خرید OTM روی قیمت اعمال 165 دلار: با افزایش فاصله قیمت اعمال از قیمت فعلی، حساسیت نسبت به گاما، وگا و تتا کاهش می‌یابد.

دقت داشته باشید که سوای قیمت اعمال، اوراق اختیار خرید دارای 70DTE، حساسیت کمتری نسبت به تتا در اوراق 10DTE در مثال 1 دارند (زوال زمان برای آپشن‌های بلندمدت‌تر، آهسته‌تر است).

تفاوت اختیار معامله با قرارداد آتی چیست؟

معامله فیوچرز و آپشن از جنبه‌های مختلفی با یکدیگر تفاوت دارند از جمله:

• در فیوچرز، شما تنها در صورت صعود یا نزول بازار کسب سود می‌کنید. اما در معاملات آپشن، امکان سودآوری از تمام بازارهای صعودی، نزولی، نوسانی و سایدوی وجود دارد. در واقع اوراق اختیار معامله انعطاف بیشتری نسبت به معاملات آتی دارند.
• در فیوچرز، سطح ریسک در هر دوی خرید یا فروش قرارداد یکسان است. اما در معامله آپشن میزان ضرردهی شما هیچ‌گاه بیشتر از سرمایه گذاری اولیه (پرمیوم پرداختی) نیست. علاوه بر این، بسته به استراتژی، داشتن یک قرارداد آپشن خرید پتانسیل سوددهی نامحدودی دارد.
• یکی دیگر از مزایای ترید با اوراق آپشن نسبت به فیوچرز، ریسک پایین لیکوییدیشن برای آن‌هاست. هنگام خرید یک اواق اختیار معامله، حداکثر ضرر بالقوه شما همان پرمیوم پرداختی است که مدیریت آن نسبت به مارجین اولیه و نگهداری در معاملات آتی بسیار راحت‌تر است.

بهترین پلتفرم ها و صرافی ها برای معامله قرارداد آپشن

انتخاب یک صرافی مشتقه برای انجام معاملات آپشن کار بسیار وقت‌گیری است و به صرف ساعت‌ها تحقیق درباره پلتفرم‌های مختلف رمز ارزی بستگی دارد. به همین خاطر، چند مورد از مهمترین ویژگی‌هایی که یک صرافی معاملات مشتقه باید داشته باشد را بررسی کرده و سپس به معرفی معروف‌ترین گزینه‌های بازار کریپتو می‌پردازیم.

ویژگی‌های یک صرافی مناسب برای انجام معاملات آپشن

• ارزهای پشتیبانی‌شده: اکثر پلتفرم‌های معامله اوراق مشتقه از بیت کوین پشتیبانی می‌کنند، اما آلت کوین‌های بازار نیز می‌توانند سودآوری خوبی در این نوع معاملات به‌همراه داشته باشند. بنابراین بهتر است هنگام انتخاب صرافی مشتقه، به‌دنبال پلتفرمی باشید که از طیف گسترده آلت کوین‌ها پشتیبانی کند. علاوه بر این، نقدینگی بازار آلت کوین‌های کوچک را نیز در نظر داشته باشید.
• کارمزدها: کارمزدها بخش جدانشدنی هر بازار مالی و پلتفرم معاملاتی هستند. یک معامله خوب می‌تواند در صورت بالا بودن کارمزدها کارایی خود را از دست دهد. بنابراین، در صورتی که معمولا چندین ترید در روز انجام می‌دهید، کارمزد پلتفرم‌ها را بررسی کرده و کمترین آن‌ها را انتخاب کنید.
• شهرت: بررسی شهرت صرافی نیز یکی دیگر از معیارهای مهم انتخاب پلتفرم برای انجام معاملات اختیار معامله است. برای این کار به نظرات کاربران درباره پشتیبانی مشتریان توجه کرده و با گوگل کردن نام صرافی، از سابقه هک نشدن آن مطمئن شوید. یا ببینید در صورت وجود چنین مشکلی، پلتفرم مورد نظر چگونه آن را مرتفع کرده است؟
• روش‌های پرداخت: برخی از صرافی‌ها تنها پرداخت رمز ارزی را قبول می‌کنند. در صورتی که به‌دنبال یک گزینه منعطف‌تر هستید، به‌دنبال پلتفرم‌هایی با گزینه‌های پرداخت مختلف نظیر ارزهای فیات باشید.
• روش‌های تسویه: برخی از پلتفرم‌های معامله آپشن نظیر دریبیت تنها دارای تسویه نقدی (استیبل کوین) هستند و برخی دیگر مانند اکی‌اکس، تسویه فیزیکی رمز ارزها را نیز شامل می‌شوند. بنابراین بسته به ترجیحات شخصی باید به انتخاب پلتفرم بپردازید.
• احراز هویت: این مورد خصوصا برای ایرانیان که با مشکل تحریم‌ها و الزام احراز هویت بسیاری از پلتفرم‌های رمز ارزی مواجه هستند، اهمیت دارد. پیش از اقدام به واریز وجه برای انجام معاملات آپشن در یک صرافی، حتما عدم الزام به احراز هویت در آن را بررسی نمایید تا با مسدودسازی ترید و برداشت مواجه نشوید.
• پشتیبانی مشتریان: در صورتی که هنگام کار با یک صرافی با مشکلی مواجه شوید، مهمترین راه برطرف‌سازی آن تماس با پشتیبانی است. بنابراین داشتن سیستم پشتیبان مشتری مطمئن یکی دیگر از معیارهای مهم انتخاب پلتفرم معاملاتی ارز دیجیتال محسوب می‌شود.

امروزه صرافی‌های مختلفی دارای قابلیت معامله اوراق مشتقه از جمله آپشن هستند که در ادامه این قسمت به معرفی آن‌ها می‌پردازیم.

بای بیت (Bybit)

صرافی بای بیت که در سال 2018 تاسیس شد، یکی از پیشرفته‌ترین روابط کاربری را در میان پلتفرم‌های مشتقه دارد. شما می‌توانید حساب خود در این صرافی را با طیف گسترده‌ای از ارزهای فیات و رمز ارزها شارژ نمایید.

قراردادهای اختیار معامله بای بیت دارای سبک اروپایی و به‌صورت تسویه نقدی یو اس دی سی (USDC) برای 3 ارز دیجیتال بیت کوین، اتریوم و سولانا در دسترس است. کارمزدهای این پلتفرم بر اساس مدل میکر و تیکر و برابر با 0.01 درصد است.

با این حال، پیش از اقدام به واریز ارز دیجیتال و آغاز معاملات آپشن، از نیازمندی‌های احراز هویت بای بیت مطمئن شوید.

دریبیت (Deribit)

دریبیت یک پلتفرم سطح نهادی مستقر در پاناما است که از قراردادهای آپشن دو ارز دیجیتال بیت کوین و اتریوم پشتیبانی می‌کند. این صرافی دارای لیکوییدیتی بالاست و سهم بالایی از قراردادهای باز و تسویه نشده را به خود اختصاص داده است. با این حال، از آنجایی که ایران در لیست کشورهای تحت تحریم این صرافی قرار دارد، به دلیل الازم به احراز هویت، کاربران ساکن ایران قادر به استفاده از خدمات آن نیستند.

قراردادهای اختیار معامله دریبیت از نوع اروپایی و تسویه نقدی هستند. علاوه بر این، ساختار کارمزدهای آپشن این صرافی کمی پیچیده است و بسته به گروه‌بندی‌های مختلف و زمان تسویه روزانه یا هفتگی تغییر می‌کند. اما در حالت کلی، این کارمزدها بر اساس مدل میکر و تیکر و برابر با 0.03 درصد از کل ارزش قرارداد یا 0.003 بیت کوین (یا اتریوم) به ازای هر قرارداد هستند. علاوه بر این، برداشت و لیکوییدیشن این قراردادها مشمول کارمزد مضاعف می‌شود. برای کسب اطلاعات بیشتر در این خصوصی، به آدرس deribit.com/kb/fees مراجعه کنید.

بایننس (Binance)

بایننس بزرگترین صرافی ارز دیجیتال در دنیا از نظر حجم معاملات است که قراردادهای آپشن آن به سبک اروپایی و به‌صورت تسویه نقدی معامله می‌شوند. در حال حاضر این قراردادها برای بیت کوین، اتریوم و بایننس کوین در دسترس بوده و دارای کارمزد میکر و تیکر 0.03 درصدی و کارمزد تسویه 0.015 درصدی بسته به ارزش دارایی تحت معامله هستند.

برای کار با بایننس نیز از الزامات احراز هویت بایننس مطمئن شوید.

استراتژی های خرید و فروش در معاملات آپشن ارز دیجیتال

سوای خرید و فروش عادی قراردادهای آپشن، برای ترید و کسب سود با استفاده از اوراق اختیار معامله می‌توانید از استراتژی های معاملاتی ارز دیجیتال که در ادامه این قسمت بررسی می‌کنیم نیز استفاده نمایید.

1. اسپرد صعودی اختیار خرید (Bull Call Spread)

اسپرد صعودی، گاوی یا مثبت اختیار خرید، یک استراتژی در معاملات آپشن است که شما قراردادهای اختیار معامله خرید (Call) را خریداری کرده و همان‌ها را با قیمت اعمال بالاتر می‌فروشید. این استراتژی به آربیتراژ که تریدرها یک رمز ارز را با قیمت پایین‌تر در یک بازار یا صرافی خریداری کرده و در بازار یا صرافی دیگر با قیمت بالاتر می‌فروشند، شباهت زیادی دارد.

در این استراتژی که در بازارهای صعودی کاربرد دارد، شما باید یک آپشن خرید (عموما در حالت OTM، در اینجا یعنی با قیمت اعمالی بالاتر از قیمت فعلی که پرمیوم پایین‌تری نسبت به دیگر حالت‌ها دارد) را خریده و همان قرارداد را با قیمت اعمال بالاتر و تاریخ انقضای یکسان به فروش برسانید. این کار دو سناریو را در بر خواهد داشت:

• در صورتی که قیمت نهایی ارز دیجیتال افزایش یابد، اوراق اختیار خرید فروخته‌شده شما بدون سودآوری منقضی شده و می‌توانید از اسپرد یا همان تفاوت بین قیمت‌های اعمال بین این دو قرارداد را به‌عنوان سود خود در نظر بگیرید.
• اما در صورتی که قیمت نهایی دارایی کاهش یابد، احتمال ضرردهی در آپشن‌های خرید خریداری‌شده وجود دارد، اما در طرف مقابل در آپشن‌های خرید فروخته‌شده کسب سود خواهید کرد.

برای درک بهتر نحوه کار این استراتژی در معاملات آپشن، به مثال زیر توجه کنید. فرض کنید قیمت بیت کوین در حال حاضر 30,000 دلار است. برای این کار، دو قرارداد زیر را خریده و می‌فروشید:

• خرید یک قرارداد آپشن Call با قیمت 31,000 دلار که مثلا نیازمند پرداخت 600 دلار پرمیوم است.
• فروش یک قرارداد آپشن Call با قیمت 33,000 دلار که مثلا 150 دلار پرمیوم برای شما عایدی دارد.

در این معاملات، پول پرداختی شما که اصطلاحا بدهی خالص (Net Debit) نام دارد، برابر 450 دلار = 150 – 600 خواهد بود. نقطه سربه‌سری شما نیز 31,450 دلار (قیمت اعمال پایین‌تر + بدهی خالص) است و ماکزیمم سودآوری 1,550 دلاری زمانی حاصل می‌شود که اختیار خرید 33,000 دلاری شما در حالت ITM منقضی شود (450 – 31,000 – 33,000).

بدترین سناریو نیز زمانی اتفاق می‌افتد که قیمت دارایی هنگام تسویه قرارداد به 31,000 دلار یا زیر آن برسد. در اینجا، هر دو قرارداد بی‌ارزش شده و شما 450 دلار پرمیوم خالص پرداختی خود را از دست خواهید دارد.

2. اسپرد نزولی اختیار فروش (Bear Put Spread)

اسپرد نزولی، خرسی یا منفی اختیار فروش دقیقا عکس رویکرد اسپرد صعودی اختیار خرید است که طی آن شما یک معامله آپشن فروش را خریداری کرده و آن را با قیمت اعمال پایین‌تر می‌فروشید. این استراتژی به‌دلیل شرط‌بندی روی کاهش قیمت دارایی، یک استراتژی خرسی یا نزولی محسوب می‌شود.

در این روش نیز شما باید یک قرارداد اختیار فروش (عموما در حالت OTM، در اینجا یعنی با قیمت اعمالی پایین‌تر از قیمت فعلی دارایی که پرمیوم کمتری نسبت به دیگر حالت‌ها دارد) را خریداری کرده و یک قرارداد اختیار فروش دیگر با تاریخ انقضای مشابه را با قیمت اعمالی پایین‌تر به فروش برسانید. این رویکرد نیز دو سناریو را در بر خواهد داشت:

• با کاهش قیمت ارز دیجیتال مورد نظر، آپشن‌های فروش فروخته‌شده بی‌ارزش شده و شما می‌توانید اسپرد و تفاوت بین قیمت‌های اعمال کسب سود کنید.
• در صورت افزایش قیمت نهایی دارایی، احتمال از دست دادن پول در آپشن‌های فروش خریداری‌شده وجود دارد، اما همچنان از آپشن‌های فروش فروخته‌شده کسب سود خواهید داشت.

برای درک بهتر، مثال زیر را در نظر بگرید. فرض کنید قیمت فعلی بیت کوین 30,000 دلار است. در این حالت باید دو کار زیر را انجام دهید:

• خرید 1 قرارداد آپشن Put با قیمت اعمال 29,000 دلار که 600 دلار پرمیوم هزینه خواهد داشت.
• فروش یک قرارداد آپشن Put با قیمت اعمال 27,000 دلار که 150 دلار پرمیوم عایدی خواهد داشت.

هزینه کلی شما برای خرید و فروش این اوراق نیز 450 دلار = 150 – 600 دلار خواهد بود که ماکزیمم ضرر بالقوه شما را تشکیل می‌دهد. نقطه سربه‌سری روی 28,550 دلار (قیمت اعمال بالاتر منهی بدهی خالص 450 دلاری) است و ماکزیمم سود 1,550 دلاری زمانی حاصل می‌شود که هر دوی قراردادها روی حالت ITM منقضی شوند (540 – 27,000 – 29,000).

حداکثر ضرر شما نیز در صورتی ایجاد خواهد شد که هر دوی معاملات آپشن مذکور در حالت OTM و افزایش قیمت ارز دیجیتال (به 29,000 دلار یا بالاتر) به سررسید خود برسند. در این صورت، 450 دلار پرمیوم خالصی پرداختی را از دست خواهید داد.

3. اختیار فروش پوششی (Covered Call)

کاورد کال یا اختیار خرید پوششی، یک استراتژی دیگر در معامله آپشن رمز ارزهاست که دو مزیت دارد:

• به‌عنوان یک روش پوشش ریسک در برابر کاهش قیمت ارز دیجیتالی که مالک آن هستید از شما محافظت می‌کند.
• با سایدوی شدن یا صعود جزئی بازار برایتان سودآوری دارد.

در واقع در این روش، شما برای ارز دیجیتالی که مالک آن هستید یک قرارداد آپشن خرید را فروخته و در برابر ریزش‌های آتی بازار، از رمز ارز خود محافظت می‌کنید. بهترین زمان استفاده از این استراتژی هنگامی است که دیگر منتظر افزایش بیشتر قیمت نیستید.

اولین گام اجرای این استراتژی، مالکیت یک ارز دیجیتال است. مثلا می‌توانید خرید اتریوم را برای این مثال در نظر بگیرید. سپس باید یک قرارداد آپشن خرید در حالت OTM (یعنی با قیمتی بالاتر از قیمت فعلی) را برای آن فروخته و پرمیوم آن را دریافت کنید.

در حالت ایده‌آل، قیمت اعمال انتخابی شما باید به اندازه‌ای نزدیک قیمت فعلی باشد تا پرمیوم پرداختی از سوی خریدار ارزش معامله را داشته باشد و از طرفی هم به‌اندازه‌ای از آن دور باشد که در حالت بی‌ارزش و OTM منقضی شود (رشد قیمت باعث تبدیل آن به حالت ATM یا ITM برای شما نشود و در طرف مقابل، خریدار مایل به تسویه کردن قرارداد فروشی از سمت شما باشد). هدف ما از این کار، نگهداری تمام پرمیوم‌هاست.

بهترین بازه انتخابی برای تسویه و انقضای معامله آپشن کال در این استراتژی، بین 30 تا 45 روز است. پرمیوم در این بازه سریع‌تر ارزش خود را از دست می‌دهد.

برای درک بهتر، مثال زیر را در نظر بگرید:

• گرفتن پوزیشن لانگ برای 0.2 اتریوم به قیمت 2,000 دلار (قیمت فعلی 3,000 دلار).
• فروش 0.2 قرارداد آپشن خرید اتریوم به قیمت 3,500 دلار و تاریخ انقضای 35 روزه و دریافت 25 دلار پرمیوم.

حالا تا زمانی که قیمت اتریوم در تاریخ انقضاء و سررسید زیر 3,500 دلار بماند، 25 دلار پرمیوم برای شما خواهد بود و در واقع قیمت پوزیشن لانگ اتریوم شما را به 1,975 دلار (25 دلار – 2,000 دلار) کاهش خواهد داد. نقطه سربه‌سری شما با کاهش 25 دلاری قیمت فعلی اتریوم و رسیدن به 2,975 دلار حاصل می‌شود. با کاهش قیمت به زیر 2,975 دلار نیز ضرر خواهید کرد.

بهترین خروجی این استراتژی زمانی است که قیمت اتریوم در زمان تسویه قرارد بالاتر باشد (البته نه بالای 3,500 دلار) و قرارداد اختیار خرید شما را بی‌ارزش کند. در این سناریو، نه تنها شما پرمیوم پرداختی از سوی خریدار را دریافت خواهید کرد، بلکه در پوزیشن لانگ خود نیز سودآوری خواهید داشت.

با انقضای قرارداد، یک قرارداد آپشن دیگر با تاریخ سررسید 30 تا 45 روزه را فروخته و این فرآیند را تا زمان نگهداری دارایی تحت مالکیت خود، تکرار می‌کنید.

بدترین نتیجه این استراتژی هنگام انقضای قرارداد آپشن زمانی است که قیمت مارکت و فعلی رمز ارز تحت معامله به بالای قیمت اعمال برسد. در این حالت، سود بالقوه 3,525 دلاری را از دست خواهید داد.

بنابراین به‌طور خلاصه، سود و زیان بالقوه شما به صورت خواهد بود:

• سود بالقوه: هنگام انقضای قرارداد، ارز دیجیتال مورد نظر در بازار رنج و سایدوی معامله شده یا به نزدیکی قیمت اعمال (اما نه بالای آن) برسد.
• زیان بالقوه: احتمال نزول بیشتر ارزش دارایی تحت معامله توسط پرمیوم فروش اوراق اختیار معامله خرید بسیار پایین است.

سخن پایانی

معامله آپشن ارزهای دیجیتال یکی از بهترین روش‌های ایجاد پوشش ریسک است که از آن می‌توان در انواع بازارهای صعودی، نزولی، نوسانی و حتی سایدوی استفاده کرد. این قراردادها دارای دو سبک اروپایی (تسویه در تاریخ انقضاء و سررسید) و آمریکایی (تسویه حتی پیش از تاریخ سررسید) و انواع اختیار خرید (Call) و اختیار فروش (Put) هستند. قرارداد اختیار معامله بیت کوین و اتریوم در بسیاری از صرافی‌های ترید اوراق مشتقه در دسترس است.

تهیه شده در بیت 24