ارز دیجیتال بیت کوین، اولین پول موفق دیجیتالی که بزرگ‌ترین رمز ارز بازار کریپتو نیز نام دارد، امروز به گوش بسیاری از مردم آشناست. فرقی نمی‌کند که به چه اندازه با بازارهای مالی یا حتی تکنولوژی آشنا باشید، نام بیت کوین، از سری نام‌هایی است که امروزه بسیاری از مردم و حتی کشورها درباره آن صحبت می‌کنند.
فرض کنید که روی میزی از جمع دوستان، نام بیت کوین را می‌شنوید، بدون شک اولین سؤالی که ذهن شما را مشغول میکند، آن است که در واقع بیت کوین چیست و چگونه کار میکند؟ بیت کوین چگونه استخراج می‌شود؟ یا آنکه چگونه بیت کوین بخریم؟
هدف ما از نگارش این مقاله در بلاگ بیت ۲۴، پاسخ‌گویی به تمام سؤالات شما از چیستی بیت کوین تا نحوه کارکردن آن است. در این مقاله به زبانی ساده بیت کوین و سیستم زمان‌سنج توزیع شده آن را به‌صورت صفر تا صد معرفی خواهیم کرد. پس تا انتهای این ماجراجویی زیبا در لانه خرگوش بیت کوین همراه ما باشید.
بیت کوین به زبان ساده
این رمزارز به زبان ساده، مطابق آنچه که در وایت پیپر بیت کوین درج شده است، نوعی پول الکترونیکی، غیرمتمرکز و همتا به همتا است. پولی که در سیستمی توزیع شده و غیرمتمرکز به نام بلاک چین، تحت اجماع مشارکت‌کنندگان است و هیچ نظارتی را از سوی دفترهای بانکی و دولتی نمی‌پذیرد.
برای درک ساده‌تر بیت کوین، دفتر حسابرسی ساده‌ای را تصور کنید که هر نسخه آن در بین افراد در هر ۱۰ دقیقه دست‌به‌دست می‌شود. از وجوه انتقال‌یافته در بین افراد تا صاحب جدید و قدیم دارایی به‌صورت شفاف، بدون درج اطلاعات هویتی آنها در تاریخچه تراکنش‌ها ثبت می‌شوند.
| نام | بیت کوین (Bitcoin) |
| فناوری | بلاک چین |
| نماد اختصاری | BTC |
| رتبه ارزش مارکت | رتبه اول |
| الگوریتم اجماع | اثبات کار |
| حداکثر عرضه | ۲۱ میلیون |
این شبکه با اجماع عمومی گره‌ها (Node) از صحت تراکنش‌ها و فرایند اثبات کار اطمینان حاصل میکند و هر مقدار پول جدید، طبق قوانین شبکه و اجماع که همان بیت کوین جدید است، به فردی خواهد رسید که بر مبنای زمان بیشترین کار را انجام دهد.
بیت کوین، با گذر از قرارگیری در دسته‌بندی پول (داشتن شرایط پول بودن)، نوعی دارایی سخت نیز به شمار می‌رود. زیرا عرضه حداکثری آن محدود (۲۱ میلیون) بوده و روند تولید یا عرضه جدید آن، به پشتوانه قوانینی که دارد، در بلندمدت کاهش می‌یابد.
منظور از دارایی یا پول سخت، نوعی کالا، وسیله مبادله و حتی دارایی است که در بلندمدت نسبت به تورم دوام بیشتری داشته و قادر به ایجاد بازدهی بیشتری است. مانند طلا و بیت کوین که هر دو با فرایند تولید سخت و کمیابی، در بلندمدت به ارزش آنها افزوده می‌شود.
داستان شکل‌گیری بیت کوین
داستان شکل‌گیری بیت کوین، حال که با تعریف آن به زبانی ساده آشنا شدید، باید برای شما جذاب به نظر برسد. پس بهتر است، وقت را تلف نکرده و به سراغ آغاز یا تولد بیت کوین برویم. داستانی پر فراز و نشیب از مطرح‌شدن ایده بیت کوین در فروم‌های اینترنتی، تا عروج به سکوی برترین دارایی‌های جهان.
ساتوشی ناکاموتو
همه چیز از ساتوشی ناکاموتو آغاز شد. فردی با نام مستعار که در اواخر سال ۲۰۰۸، در فروم‌های اینترنتی ایده اولیه پول الکترونیکی به نام بیت کوین را مطرح کرد. آن هم در زمانی که همگان درگیر بزرگ‌ترین رکود اقتصادی جهان در سال ۲۰۰۸ بودند.
ایده پول‌های الکترونیکی یا دیجیتال، بر خلاف آنچه امروز می‌بینیم، درگذشته‌ای نه‌چندان دور، تنها صحبت‌های داغ بازارهای سیاه (دارک وب) و فروم‌هایی اینترنتی متخصصین علوم رایانه‌ای بود. جایی که با بارها تلاش ناموفق در ایجاد پول‌های الکترونیکی، زمینه‌ای برای تولد و استفاده از بیت کوین را هموار کرد.
ساتوشی ناکاموتو پس از ارائه وایت پیپر بیت کوین و کسب توجه بسیاری از مهندسین علوم رایانه‌ای، سرانجام در اولین ماه سال ۲۰۰۹، اولین بلاک بیت کوین را استخراج کرد. بلاکی که در آن، برای به تمسخر گرفتن سیستم بانکداری و پول فیات، تیتر وام بزرگ دولت به بانک‌های ورشکسته را با خود همراه داشت. اگر علاقه‌مند بودید، می‌توانید در مقاله‌ای جداگانه درباره ساتوشی ناکوموتو و هویت‌های احتمالی او بخوانید.
بیت کوین چگونه کار میکند
بخش مهمی از تحول ایجاد شده در دنیای مالی پس از تولد اواین رمزارز، به این موضوع ارتباط دارد که بیت کوین چگونه کار میکند؟ در واقع تا زمانی که درباره نحوه کارکرد این پول غیرمتمرکز چیزی ندانید، همچنان دنیای بانکداری و سنتی در ذهن شما گزینه منطقی‌تری به نظر می‌رسد.
شناخت کارکرد بیت کوین، نیازمند اطلاعات پایه‌ای است که در ابتدا باید با آنها آشنایی داشته باشید. این مفاهیم شامل بلاک چین، الگوریتم اجماع، رمزنگاری و توابع هش هستند که در ادامه مقاله به‌تمامی آنها اشاره خواهیم کرد.
بلاک چین
بلاک چین، هسته اصلی بیت کوین و بسیاری از ارزهای دیجیتال است. به عبارتی بلاک چین مانند دفترکل توزیع شده‌ای است که تراکنش‌ها در آن ثبت، صحت سنجی و در بین افراد منتقل می‌شوند. دفتری غیرمتمرکز و زمان محور که تمامی اطلاعات در آن تغییرناپذیر است.
ایده اولیه بلاک چین برخلاف آنچه که عموم انتظار دارند، در سال ۱۹۸۲ توسط دیوید چاوم ارائه شده است. دیوید چاوم، متخصص علوم رایانه و رمزنگاری بود که ایده اولیه تشکیل شبکه‌ای اینترنتی مبتنی بر کامپیوترهای شخصی را ارائه داد.
ایده‌ای که در آینده زمینه شکل‌گیری شبکه‌های همتا به همتا (P2P) مانند شبکه بیت کوین را فراهم کرد و اولین تلاش موفق بشر برای ساخت پولی غیرمتمرکز را ممکن ساخت. مسیری که شاید روزی رؤیاپردازی تلقی می‌شد، ولی امروز دستخوش تحولی بزرگ در دنیای فناوری و اقتصاد است.
الگوریتم اجماع
الگوریتم اجماع، شاید کلمه‌ای پیچیده و سخت در ذهن شما باشد، اما محور و اساس اصلی بسیاری از پول‌های دنیای باستان و حتی بیت کوین بوده است. الگوریتم اجماع به زبان ساده، نوعی توافق در بین افراد برای ایجاد و مدیریت پول است که امروزه تمامی ارزهای دیجیتال از آن استفاده می‌کنند.
تا زمان‌نگارش این مقاله، الگوریتم‌های اجماع متعددی در ارزهای دیجیتال پیاده شده است که الگوریتم اجماع بلاک چین بیت کوین، اثبات کار (Proof of work) نام دارد. الگوریتم اجماع اثبات کار در بیت کوین، به معنی، گواهی بر انجام بیشترین کار در محور زمان، در بین عموم مشارکت‌کنندگان است.
به این معنی که هر فردی (ماینر) که بیشترین کار در مبنای زمان را انجام دهد، مستحق دریافت پاداش (ساخت بلاک جدید) بوده و عرضه جدید بیت کوین را تولید میکند. پس از صحت سنجی، این بلاک به زنجیره اصلی بلاک چین بیت کوین متصل می‌شود که آن را زنجیره حقیقی می‌نامند.
الگوریتم اجماع در تمامی ارزهای دیجیتال، از مهم‌ترین عوامل بنیادی است؛ زیرا باوجود سیستمی غیرمتمرکز و همتا به همتا که در آن گره یا نقطه مشترکی برای کنترل امور وجود ندارد (بر خلاف سیستم‌های سنتی)، باید تمامی فعالیت‌ها در دیده و تأیید همگان انجام و صحت سنجی شود.
حال با شناخت این اطلاعات پایه، بیایید در کنار هم نگاهی به نحوه کارکرد بلاک چین بین کوین داشته باشیم:
- تراکنش‌ها: ابتدا تراکنش‌های بیت‌کوین که شامل اطلاعاتی مانند مقدار بیت‌کوین منتقل‌شده، آدرس فرستنده و گیرنده هستند، توسط نودهای شبکه دریافت و صحت‌سنجی می‌شوند. این گره‌ها اطمینان حاصل می‌کنند که دارایی‌های موجود در تراکنش معتبر بوده و دوباره خرج نشده‌اند.
- قرارگیری تراکنش‌ها در بلاک: تراکنش‌های معتبر توسط نودها جمع‌آوری شده و در بلاکی با اندازه مشخص جای‌گذاری می‌شوند. سپس در سربرگ بلاک (Block Header) اطلاعاتی نظیر هش بلاک قبلی، هش تراکنش‌های داخل بلاک، و مقدار خاصی به نام نانس (Nonce) قرار می‌گیرد.
- حل پازل اثبات کار توسط ماینرها: ماینرها با استفاده از دستگاه‌های سخت‌افزاری خود (مانند ASIC)، فرایندی مانند آزمون‌وخطا را آغاز می‌کنند تا هش معتبری برای سربرگ بلاک تولید کنند. این هش باید کمتر از مقدار مشخص (Target) باشد و ماینری که این مقدار را پیدا کند، بلاک را تکمیل کرده و آن را به بلاکچین اضافه میکند. این ماینر به‌عنوان پاداش، بیت‌کوین جدید و کارمزد تراکنش‌های داخل بلاک را دریافت میکند.
- مدت‌زمان و تنظیم سختی استخراج: این فرایند به طور میانگین هر ۱۰ دقیقه بلاک تولید میکند. برای حفظ این زمان استاندارد، سختی استخراج شبکه بیت‌کوین هر ۲۰۱۶ بلاک (تقریباً هر ۱۴ روز) به‌صورت خودکار تنظیم می‌شود. اگر بلاک‌ها سریع‌تر از ۱۰ دقیقه تولید شوند، سختی افزایش می‌یابد و اگر کندتر شوند، سختی کاهش می‌یابد.
نحوه محاسبه بیت کوین یا واحدهای شمارش بیت کوین
با قرار دادن بیت کوین در دسته پول دیجیتال، بایستی به نحوه محاسبه آن یا واحدهای شمارش هر BTC نیز اشاره شود. واحد محاسبه بیت کوین، ساتوشی نام دارد که یک صد میلیونیم، یک بیت کوین است.
به این معنی که هر یک بیت کوین معادل ۱۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ساتوشی است. از ساتوشی به‌عنوان کوچک‌ترین واحد بیت کوین، برای شمارش BTC، فی یا کارمزد تراکنش‌ها و بسیاری از محاسبات شبکه بیت کوین استفاده می‌شود.
وجود واحد شمارش و تقسیم پول به مقادیری کوچک‌تر، از اولیه‌ترین الزامات پول است؛ زیرا، در تاریخ بسیاری از کالاها یا مواردی که برای تبادلات به‌عنوان پول استفاده می‌شدند (مانند الماس، طلا و..) قابلیت کوچک‌تر شدن یا به‌اصطلاح خردشدن را نداشتند.
برای درک اهمیت این موضوع، فکر کنید که قصد مبادله کالایی را با تاجری دارید و تاجر تنها از الماس گران‌بهایی برای انجام مبادله با شما استفاده میکند. کاملاً بدیهی است که خردکردن الماس به گرم‌های کوچک‌تر برای انجام این مبادله سخت و شاید در مواردی غیرممکن باشد.
در نتیجه، هر پول کامل، بایستی قابلیت خردشدن به اجزای کوچک‌تر و از همه مهم‌تر قابل‌شمارش باشد؛ عاملی که در بلاک چین بیت کوین، باوجود واحد ساتوشی تسهیل شده و امکان هر گونه تبادل را فراهم می‌سازد.
چرا بیت کوین محبوب شد؟
دلایل محبوبیت بیت کوین، ریشه در عوامل متعددی اعم از غیرمتمرکز بودن، تورم‌زدایی و کارا بودن در طول زمان دارد. اگر شما نیز همچنان درباره محبوب بودن بیت کوین کنجکاو هستید، موارد زیر پاسخ مناسبی برای این سؤالات است.
تمرکززدایی
تمرکززدایی، اولین و شاید هم مهم‌ترین مؤلفه برای تولید پول‌های الکترونیکی مانند بیت کوین بوده است. نیاز مردم به استفاده از پولی بدون دخالت دولت‌ها و وجود حریم خصوصی برای انجام تراکنش‌های مالی، همگی از مواردی هستند که زمینه ظهور بیت کوین را فراهم کرده است.
در بلاک چین بیت کوین که بدون شک غیرمتمرکزترین ارز دیجیتال جهان است، تمامی فعالیت‌ها با مشارکت و صحت‌سنجی همگانی صورت می‌پذیرد. به زبانی ساده، چه ماینر باشید و چه گره‌ای در شبکه، امکان صحت‌سنجی تراکنش‌های دیجیتالی بیت کوین را خواهید داشت.
به زبانی ساده، وجود گره ماینرها و گره‌های شخصی، محوریت تمرکز درون زنجیره‌ای را نیز از بین می‌برد. بر خلاف سایر ارزهای دیجیتال با الگوریتم‌های اجماع دیگر که اعتبارسنجی تراکنش از طریق ارزش دارایی و حق رأی مبتنی بر آن مشخص می‌شود.
تورم‌زدایی پول و کمیابی
تورم‌زدایی و کمیابی، از دیگر عوامل مهم در موفقیت بیت کوین به شمار می‌روند که باعث شده است بسیاری از افراد، بیت کوین را طلا دیجیتال بنامند؛ زیرا، این ارز طبق قوانین اصلی خود، از مواردی مانند هاوینگ، سختی شبکه و از همه مهم‌تر فرایند سخت تولید عرضه جدید پشتیبانی میکند.
تورم یا دزدی که ارزش پول ما را سرقت میکند، برای همه ما از معضلات بزرگ دنیای پول‌های سنتی است. در واقع، هر نوع پولی که فرایند تولید یا چاپ آن بدون مبنا و بی‌اندازه باشد، قابلیت جلو زدن از تورم را در ماراتن اقتصاد نخواهد داشت.
دلیل نیز کاملاً مشخص است، چاپ بی‌رویه پول، همیشه با ادامه‌دادن مصرف‌گرایی و افزایش هزینه‌های ناشی از تقاضا بیشتر، منجر به کاهش ارزش پول می‌شود. درحالی‌که بیت کوین تنها ۲۱ میلیون کوین خواهد داشت و امکان تولید بیشتر از آن کاملاً غیرممکن است.
از طرفی دیگر، با کاهش نمایی تولید بیت کوین در هر چهار سال که به چرخه هاوینگ معروف است، این پول سخت، عرضه کمتری داشته و در نتیجه کمیاب‌تر می‌شود. بر خلاف پول‌های سنتی که هر سال و هر روز به عرضه آنها افزوده و بی‌ارزش‌تر می‌شوند.
امنیت بالا
امنیت بالای بلاک چین بیت کوین که دستخوش اجماعی قدرتمند و استفاده از رمزنگاری با تابع هش SHA-256 است، از عواملی است که به‌شدت بیت کوین را محبوب ساخته است. امنیت بالا و پشتیبانی از تابع هش برای رمزنگاری که اطلاعات را با حریم خصوصی بالا همراه میکند.
در شبکه بیت کوین، تمامی تراکنش‌ها که نسبت به‌اندازه یا حجم بلوک‌ها، در آنها جای‌گذاری می‌شوند، رمزنگاری شده و با پشتیبانی از تابع هش قدرتمند SHA-256، اطلاعات شخصی تراکنش و حریم خصوصی افراد محفوظ می‌ماند.
باوجود ویژگی‌های بارز بیت کوین که در هیچ پول سنتی و دیجیتالی یافت نمی‌شود، این ارز دیجیتال در ابتدای مسیر خود چندان محبوب یا شناخته‌شده نبود. به‌طوری‌که در اوایل سال‌های ۲۰۱۰- ۲۰۱۱، تنها استفاده بیت کوین در صرافی کوچک و نا‌آشنایی به نام بیت کوین مارکت و پلتفرمی زیرزمینی به نام سیلک رود (SilkRoad) رواج داشت.
پلتفرمی غیرقانونی در بازار سیاه که از بیت کوین به‌عنوان پول برای تبادلات کالای قاچاق، موارد مخدر، اسلحه و بسیاری از اجناس غیرقانونی استفاده می‌کرد. بازار زیرزمینی که در نهایت در سال ۲۰۱۳ برای همیشه بسته شد؛ زیرا دولت آمریکا مؤسس این بازار و تمامی دست‌اندرکاران آن را دستگیر کرد؛ هرچند که در ژانویه ۲۰۲۵ با ضمانت دونالد ترامپ عفو شده و آزاد شدند.
با گذر از پذیرش ضعیف بیت کوین در روزهای اولیه، این رمزارز به‌عنوان نوآوری در عصر تکنولوژی به‌صورت تدریجی راه خود را به بازارها و صرافی‌های مختلف باز کرد. به‌طوری‌که با گذر زمان صرافی‌ها و پلتفرم‌های معاملاتی مختلفی با افزایش تقاضا مردمی شروع به پذیرش بیت کوین کردند.
فرصت‌ها و چالش‌های بیت کوین
فراگیری عوامل بنیادی و اقتصادی بزرگ بیت کوین، برای انتخاب این دارایی برای سرمایهگذاری و همچنین شناخت فرصت‌ها و چالش‌های پیش روی آن ضروری است. پیش از هرگونه سرمایهگذاری، تا زمانی که دلایل مشخصی برای انجام آن نداشته باشید، نتیجه نهایی شاید چندان معقول به نظر نرسد.
از نگاه فرصت‌ها، بیت کوین نوعی دارایی بزرگ و ضد تورمی است که از امنیت بالا و بنیاد مستحکمی پشتیبانی میکند. به این معنی که تا زمان‌نگارش این مقاله، همیشه در بازه بلندمدت نسبت به تورم عملکرد بهتری داشته و توانسته از طیف گسترده‌ای از دارایی‌های سنتی و حتی سهام، بازدهی بیشتری داشته باشد.
بااینوجود، چالش‌هایی نیز در باب سرمایهگذاری بیت کوین وجود دارد که شناخت آنها خالی از لطف نیست. در وهله اول، نگهداری بیت کوین یا ذخیره‌کردن آن، همیشه نیازمند درک کافی شما از کارکرد کیف پول‌های غیرحضانتی بیت کوینی و نکات امنیتی دارد؛ به این معنی که اگر نکات امنیتی مانند حفظ عبارات کلید خصوصی، استفاده از کیف پول معتبر و انجام تراکنش‌های مالی بیت کوینی را ندانید، ممکن است در مسیر نگهداری و انجام تبادلات مالی با بیت کوین با مشکلات بزرگی مواجه شوید.
در وهله بعدی، اگر بر مفهوم تمرکززدایی بیت کوین اتکا کنیم، چالش‌هایی مانند پول‌شویی، تجارت اجناس غیرقانونی و تأمین مالی تروریسم، از جمله مواردی است که ممکن است با بیت کوین تسهیل شود.
از جهتی دیگر مواردی اعم از هزینه‌بربودن فرایند ماینینگ، اعم از هزینه برق بالا و تجهیزات گران‌قیمت استخراج، مواردی هستند که برای تولید بیت کوین چالش‌های بزرگی را به وجود می‌آورند. به‌خصوص در کشورهایی که بهای مصرف برق نسبت به سایر مخارج بالاتر است.
بیت کوین و روش‌های کسب درآمد
بیت کوین و روش‌های کسب در آمد از آن، همانند بسیاری از دارایی‌های امروزی بازار، راه‌های متعددی دارد و هر فردی میتواند به نسبت ترجیحات شخصی خود در سرمایهگذاری از بازده این دارایی بهره‌مند شود.
در بخش زیر، برای شناخت راه‌های کسب در آمد از بیت کوین به مهم‌ترین موارد اشاره خواهیم کرد که قابل‌اجرا و پیاده‌سازی است.
هولد بیت کوین
هولد بیت کوین، از اولین روش‌ها و شاید هم بهترین روش برای کسب درآمد از بیت کوین است. روشی که تا به امروز سرمایه‌گذاران خرده‌فروش تا بزرگ‌ترین شرکت‌های سرمایهگذاری جهان از آن استفاده می‌کنند تا در بلندمدت به افزایش ثروت یا ذخیره مناسب آن دست یابند.
بااینوجود، از نگاه اقتصادی نمی‌توانیم این روش را نوعی راه کسب درآمد اتلاق کنیم؛ زیرا، این روش بیشتر به حفظ و ذخیره ارزش (Store of Value) مربوط است و یکسان خواندن درآمد و ثروت با یکدیگر اشتباه به‌شدت بزرگی است.
خریدوفروش بیت کوین
خریدوفروش بیت کوین یا ترید کردن آن، از دیگر راه‌های کسب درآمد است که امروزه در کشور ما، نظر بسیاری از فعالان بازارهای مالی را جلب کرده است. در واقع، در این روش افراد از تفاوت قیمت خرید بیت کوین تا فروش آن، سود می‌کنند که در کوتاه‌مدت روش نسبتاً محبوبی است.
ترید بیت کوین، در کوتاه‌مدت شاید از لحاظ کسب درآمد بسیار منطقی در نظر گرفته شود، با این حال در بلندمدت با افزایش ارزش این دارایی و پذیرش بیشتر در بین دارایی‌ها، ممکن است افراد را از سود‌های بلندمدتی باز دارد.
استخراج بیت کوین
استخراج یا ماینینگ نیز میتواند از دیگر راه‌های کسب درآمد از بیت کوین به شمار رود که علاوه بر دریافت بیت کوین در ازای ساخت بلاک، به اجماع و امنیت بلاک چین نیز کمک میکند. بااینوجود، ماینینگ بیت کوین که امروز به صنعتی بزرگ بدل شده است، نیازمند هزینه زیادی برای خرید دستگاه‌های استخراج (ASICs) و هزینه برق بالاست.
به زبانی ساده، برای شانس بالا در ساخت بلاک بیت کوین، همیشه نیازمند دستگاه‌های استخراج با توان پردازشی بالا، سیستم برق‌رسانی قوی، تجهیزات خنک‌کننده و نرم‌افزار و سخت‌افزارهای نسبتاً گرانی هستید تا بتوانید به درآمد ایده‌آلی دست یابید.
عوامل مؤثر بر قیمت بیت کوین
عوامل مؤثر بر قیمت بیت کوین، می‌توانند به دسته‌‌های متعددی تقسیم شوند که از این موارد می‌توانیم به عرضه و تقاضا در بازارهای نقدی و مشتقات، خبرهای مثبت و منفی، داده‌های اقتصادی کلان، رویدادهای فاندامنتالی مانند هاوینگ و حتی پذیرش بیت کوین اشاره کنیم.
در بخش زیر، برای آشنایی کامل شما با عوامل مؤثر بر قیمت بیت کوین، به‌تمامی آنها اشاره می‌کنیم. با این حال پیش از اشاره به آنها باید آگاه باشید که این عوامل مؤثر بر قیمت هستند نه تعیین‌کننده آن. به این معنی که این موارد به نسبت رفتار و احساسات فعالان بازار، تأثیر خود را می‌گذارند.
عرضه و تقاضا
عرضه و تقاضا، چه برای بیت کوین و چه برای هر دارایی قابل‌معامله امروزی در بازار، اصلی‌ترین عامل مؤثر بر قیمت است. در واقع، عرضه و تقاضا در بازار مانند کفه ترازویی است که به نسبت احساسات مبتنی بر خریدوفروش و پر شدن سفارش‌های دفترکل سفارش، بر رشد یا ریزش قیمت تأثیر می‌گذارد.
هاوینگ
هاوینگ، از اصلی‌ترین موارد بنیادی شبکه بیت کوین است که با کاهش ۵۰ درصدی عرضه بیت کوین یا بیت کوین‌های تولید شده در هر بلاک، به کمیابی آن کمک میکند. رویداد هاوینگ هر چهار سال یک‌بار یا به‌صورت دقیق هر ۲۱۰,۰۰۰ بلاک یک‌بار رخ‌داده و جو صعودی بزرگی در بازار ایجاد میکند.
اخبار مثبت و منفی
خبرهای مثبت و منفی، از جمله مواردی هستند که می‌توانند بر قیمت بیت کوین تأثیر بگذارند. برای مثال می‌توانیم به سقوط ترا لونا (Luna) در سال ۲۰۲۲ اشاره کنیم که با فروش بیت کوین و جو نزولی بزرگ در بازار همراه بود.
داده‌های کلان اقتصادی
داده‌های کلان اقتصادی، مانند نرخ بهره فدرال رزرو، آمار تورمی آمریکا و حتی میزان چاپ پول که با نقدینگی کشورها در ارتباط است، از دیگر عوامل مؤثر بر قیمت بیت کوین در بلندمدت و حتی کوتاه‌مدت است؛
زیرا این موارد سیاست‌های بانک‌های مرکزی برای کنترل تورم، پول، بازار کار و غیره را تشکیل می‌دهند. مواردی که می‌توانند باعث رونق بازارهای ریسک‌پذیر مانند بازار کریپتو و حتی نزول آنها شوند.
پذیرش بیت کوین
پذیرش بیت کوین به‌صورت سازمانی و نهادی، از دیگر عوامل مؤثر بر چشم‌انداز و قیمت بیت کوین است. به‌عنوان‌مثال، تأیید صندوق‌های قابل‌معامله بیت کوین در بورس (ETF) در سال ۲۰۲۴، از جمله مواردی است که بر رونق بازار بیت کوین و افزایش قیمت آن کمک بزرگی کرده‌اند.
چشم‌انداز و آینده بیت کوین
چشم‌انداز و آینده بیت کوین، رمزارزی که تا به امروز تنها ۱۶ سال سن دارد، به گفته بسیاری از اقتصاددانان به‌شدت امیدوارکننده‌ای است. زیرا، این دارایی از بازار سیاه سال ۲۰۱۰ که در آن مبادله می‌شد، امروز به صدر وال استریت رسیده و صندوق‌های ETF خود را دارد.
در واقع، امروز دیگر شخصی نمی‌تواند از بزرگی و تأثیرگذاری بیت کوین چشم‌پوشی کند؛ زیرا در زمانی که در حال مطالعه این مقاله هستید، بیت کوین هفتمین دارایی بزرگ جهان، بالاتر از نقره و بسیاری از صنعت‌ها و ارزش کمپانی‌های حوزه فناوری است.
مخالفان و موافقان بیت کوین
مخالفان و موافقان بیت کوین، در طول این مسیر ۱۶ساله، نظرات مختلفی درباره این رمزارز و پتانسیل آن مطرح کرده‌اند. به عبارتی، بسیاری از بزرگان بازار مالی موافق بیت کوین و برخی از مخالف سرسخت آن هستند.
اگر از توسعه‌دهندگان و افراد تأثیرگذار در روزهای اولیه بیت کوین گذر کنیم، امروزه دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور کنونی آمریکا، لری فینک، رابرت کیوساکی و… از افرادی به شمار می‌روند که به‌عنوان حمایت گر بیت کوین و ارزهای دیجیتال عمل کرده‌اند.
لری فینک، مدیرعامل بلک راک که بزرگ‌ترین شرکت مدیریت دارایی جهان است، معتقد است که اگر نگرانی ها در مورد کاهش ارزش پول و بی ثباتی اقتصادی ادامه یابد، بیت کوین می تواند به قیمت ۷۰۰٬۰۰۰ دلار برسد.
از مخالفین بیت کوین نیز می‌توانیم به افرادی مشهور مانند وارن بافت، پیتر شیف و حتی بیل گیتس به‌عنوان مدیرعامل کمپانی مایکروسافت اشاره کنیم که بارها به مخالفت خود با بیت کوین و ارزهای دیجیتال پرداخته‌اند.
شاید جالب به نظر برسد که بیل گیتس در مصاحبه خود با CNBC در سال ۲۰۱۸، زمانی که بیت کوین پس از ریزش ۵۳ درصدی به سطح ۸ هزار دلار رسید، در کنفرانس عمومی خود اعلام کرد که «به عنوان یک طبقه دارایی، شما چیزی تولید نمی‌کنید و بنابراین نباید انتظار داشته باشید که قیمت بیت کوین افزایش یابد. من باید قرارداد فروشی برای بیت کوین تنظیم می‌کردم.»
شاخص‌های مهم مربوط به بیت کوین
برای ارزش‌گذاری هر کلاس دارایی مختلف، نیازمند شاخص‌هایی هستید که شاخص‌های مهم مربوط به بیت کوین نیز از جمله این موارد هستند. از این شاخص‌های مهم می‌توانیم به آمارهای فاندامنتالی شبکه و داده‌های درون‌شبکه‌ای (On-chain) اشاره کنیم.
مهم‌ترین شاخص‌های مهم مربوط به بیت کوین:
- شاخص‌های سلامت و فعالیت شبکه مانند هش ریت، سختی شبکه، آدرس‌های فعال و…
- شاخص‌های ارزش‌گذاری بیت کوین مانند MVRV Ratio و ارزش حقیقی (Realized Cap)
- شاخص‌های اقتصادی مؤثر بر بازار بیت کوین مانند نقدینگی بازار اعم از M1 و M2
- شاخص‌های درون‌شبکه‌ای مانند فعالیت هولدرها، باندهای زمانی و ارزشی و…
- شاخص‌های تحلیل تکنیکال مانند دامیننس بیت کوین، ارزش مارکت و…
بیت کوین و دغدغه‌ها
نگهداری بیت کوین و سرمایهگذاری روی آن، همیشه دغدغه‌های مختلفی را برای افراد ایجاد میکند که شناخت آنها الزامی است. دغدغه‌های مربوط به بیت کوین از مواردی هستند که بهتر است همیشه در ذهن داشته باشید تا همیشه منطقی و طبق شرایط رفتار کنید.
پشتوانه
پشتوانه بیت کوین، از سری مواردی است که بسیاری از سرمایه‌گذاران نسبت به آن دغدغه دارند. با این حال این ارز دیجیتال هیچگونه پشتوانه متمرکزی نداشته و اساس آن بر مبنای اعتمادزدایی است. به عبارتی، پول یا دارایی به نام بیت کوین، نیازمند هیچگونه اعتمادی نبوده و با توافق و اجماع همگانی مدیریت می‌شود.
حمله‌های سایبری و هک
اگر ارزهای دیجیتالی مانند بیت کوین نگهداری می‌کنید، همیشه هک‌های اینترنتی و حملات سایبری در کمین دارایی شماست. در نتیجه، باید نکات امنیتی مربوط به نگهداری ایمن دارایی و محافظت از کلیدهای خصوصی را جدی بگیرید.
قوانین جهانی
بیت کوین، به‌عنوان دارایی دیجیتال که زمینه‌ساز ظهور تکنولوژی‌های جدیدی شده است، همچنان در مراحل پذیرش اولیه خود بوده و کشورها رویکردهای مختلفی نسبت به آن داشته‌اند. برخی از آنها مشوق بیت کوین و ارزهای دیجیتال، برخی مخالف سرسخت و کشورهایی مانند ایران، رویکردی خنثی برای قانون‌گذاری نسبت به آن دارند.
آیا بیت کوین برای سرمایهگذاری مناسب است؟
بیت کوین، تا زمان‌نگارش این مقاله، مطابق آنچه آمار و داده‌ها به ما می‌گویند، از بهترین دارایی‌ها برای سرمایهگذاری بلندمدت است. شاید باورش کمی دشوار باشد، اما این ارز دیجیتال از قیمت چند سنت در سال‌های ۲۰۰۹- ۲۰۱۰، به محدوده ۱۰۰,۰۰۰ دلار در زمان نگارش این مقاله رسیده است.
باوجود این، بیت کوین و ارزهای دیجیتال به دلیل نوسانات بالا، نوعی دارایی ریسکی به شمار می‌روند و باید برای خریدوفروش آنها دقت و مطالعه کافی داشته باشید. پس کاملاً بدیهی است که برنامه‌ریزی شما برای سرمایهگذاری و مدیریت دارایی، در کنار روش‌های ارزیابی ریسک اهمیت بالایی دارند.
چطور بیت کوین بخریم؟
خریدوفروش بیت کوین، امروزه باوجود پلتفرم‌های معاملاتی مختلف، مانند صرافی ارز دیجیتال، صرافی‌های غیرمتمرکز، کیف پول‌های ارز دیجیتال و… به‌شدت آسان شده است. به عبارتی اگر قصد خرید یا حتی چک‌کردن قیمت بیت کوین را داشته باشید، پلتفرم‌های مختلفی برای این امر در دسترس شماست.
از عمده‌ترین روش‌های خرید بیت کوین می‌توانیم به خرید فردبه‌فرد، خرید از طریق صرافی‌های متمرکز و غیرمتمرکز، خرید از کیف پول ارز دیجیتال (سواپ ارزهای دیجیتال به بیت کوین) و هزاران راه دیگر اشاره کنیم.
بااینوجود، خرید بیت کوین از صرافی‌های معتبر و نگهداری ایمن آن در کیف پول مهم‌ترین بخش این فرآیند است؛ زیرا، ممکن است در صورت مراجعه به پلتفرم‌های غیرقانونی یا کلاهبردار، دارایی شما به سرقت رفته و حتی از اطلاعات هویتی شما سوءاستفاده شود.
روش‌های نگهداری بیت کوین
روش‌های نگهداری بیت کوین، شامل نگهداری در کیف پول‌های غیرحضانتی (Non-Custodial)، کیف پول‌های حضانتی (Custodial) و نگهداری در صرافی‌های متمرکز است. بااینوجود، توصیه می‌شود که از کیف پول غیرحضانتی و بیت کوینی برای نگهداری بیت کوین استفاده کنید.
نکته مهمی که درباره نگهداری بیت کوین باید در ذهن داشته باشید، استفاده از کیف پول‌های اختصاصی شبکه است؛ زیرا، کیف پول‌هایی مانند تراست ولت، متامسک و… برای نگهداری و انجام تراکنش‌های بیت کوینی چندان مناسب و ایمن نیستند.
شایان‌ذکر است که استفاده از کیف پول‌های نرم‌افزاری برای نگهداری بیت کوین، تنها زمانی معقول و ایمن است که در کنار رعایت نکات امنیتی، دارایی شما چندان بزرگ نباشد. زیرا، بهتر است برای نگهداری دارایی بزرگ، از کیف پول‌های سخت افزاری استفاده کنید. پیش از این در مقاله‌ای دیگر لیستی از بهترین کیف پول‌های سخت افزاری آماده کرده‌ایم که می‌توانید از آن استفاده کنید.
کلام پایانی
بیت کوین، پدیده مالی بزرگ و تأثیرگذار در دنیای فناوری و اقتصاد است که مطالعه آن، لذت‌بخش و الهام‌بخش اتفاقات مهمی در جهانی است که پیش روی ما قرار دارد. در این مقاله، سعی کردیم که به معرفی بیت کوین به زبان ساده بپردازیم.
امیدواریم که این ماجراجویی مختصر به لانه خرگوش، کنجکاوی شما را برانگیخته باشد و بتواند زمینه‌ساز تصمیمات مالی بهتر و پویاتری برای شما شود. نظر شما درباره بیت کوین چیست؟ به نظر شما جایگاه بیت کوین در سال‌های آینده چگونه است؟ با ما نقطه نظرات خود را به اشتراک بگذارید.
