ذخیره ارزش (Store of Value) در ارز دیجیتال و کریپتو چیست؟

ذخیره ارزش یا Store of Value نوعی دارایی دارای نرخ رشد بیشتر یا برابر با تورم است. آیا بیت کوین و ارزهای دیجیتال ذخیره ارزش مناسبی هستند؟

کسب پول یک چیز است و دانستن نحوه ذخیره درست آن چیز دیگر! فرقی ندارد درآمد شما چقدر است، اگر قادر به ذخیره و پس‌انداز آن به شکل درست نباشید، ارزش آن با تورم از بین خواهد رفت. به همین خاطر است که باید از یک دارایی ذخیره ارزش یا همان Store of Value برای حفظ ثروت استفاده کنید. امروزه بسیاری خرید ارز دیجیتال و ذخیره آن را راهی برای ذخیره ارزش می‌دانند، در حالی که برخی دیگر طلا، ملک و زمین را انتخاب می‌کنند. در این مطلب، ویژگی‌های کلاس دارایی‌های مختلف برای حفط سرمایه را بررسی می‌کنیم.

اصطلاح ذخیره ارزش یعنی چه؟

تعریف اصطلاح “Store of Value” در خودش نهفته، اما معنای این عبارت در طول زمان شدیدا تغییر کرده است. امروزه، تعریف ذخیره ارزش تنها در صورت درک معنای واژگان «ارزش» و «تورم» و نحوه تاثیرگذاریشان بر درآمدها قابل فهم است.

ارزش پول به «قدرت خرید» در یک مقطع زمانی اطلاق می‌شود، در حالی که تورم یعنی «کاهش تدریجی قدرت خرید پول به‌خاطر افزایش عرضه آن». به زبان ساده‌تر، هیچ محدودیتی در چاپ اسکناس یا ضرب سکه توسط یک کشور وجود ندارد و بر اساس قوانین ساده اقتصاد، با افزایش عرضه یک دارایی، ارزش آن کاهش می‌یابد.

این تعریف نیز ما را به اصطلاح Store of Value می‌رساند. برای ذخیره ارزش، یک دارایی باید دارای نرخ رشد بیشتر یا برابر نسبت به نرخ تورم (میزان پول تولیدی) باشد. علاوه بر این، دارایی مورد نظر باید قابلیت انتقال ساده در طول زمان را داشته باشد (فاسدشدنی نباشند)، در غیر این صورت قادر به ذخیره ارزش نخواهد بود.

نمونه های ذخیره ارزش در طول تاریخ

در طول تاریخ، افراد برای خرید کالا و خدمات از روش‌های مختلفی استفاده می‌کردند که در هر کدام مشکلات خود را داشتند. پس از ظهور پول، افراد نیز به دنبال حفاظت از خود در برابر تورم بودند که آن‌ها را به سوی دارایی‌های امن‌تر کشاند.

سیستم بارتر یا مبادله کالا به کالا (Barter System)

پیش از معرفی مفهوم پول، مردم از سیستم بارتر یا همان مبادله تهاتری یا داد و ستد پایاپای استفاده می‌کردند. در آن زمان، گاو نقش ارز رایج را داشت و مردم از آن برای معامله کالا و خدمات بهره می‌بردند. با این حال، احتمال مریضی یا مرگ گاوها در کوتاه مدت وجود داشت و انتقال آن‌ها نیز دشوار بود.

بهترین راه‌حل این مشکل، استفاده از کالاهایی نظیر محصولات کشاورزی، فلزات و خدمات بود. اما این موارد هم ارزش مشخصی نداشتند که در تعریف ارزش‌شان مشکل ایجاد می‌کرد.

پیدایش پول و استاندارد طلا

با ابداع مفهوم سکه، پول متولد شد. در ابتدا، عرضه سکه‌ها به‌خاطر عرضه خود فلز محدود بود که در واقع ارزش را در آن‌ها ایجاد می‌کرد. سپس اسکناس‌های کاغذی معرفی شدند و بانک‌ها نیز با فراهم‌آوری پشتوانه طلا برای آن‌ها، ارزش واقعی برایشان ایجاد کردند. از آنجایی که طلا کمیاب است، این اسکناس‌ها نیز نقش یک ذخیره ارزش را بازی می‌کردند.

در سال‌های پس از جنگ جهانی اول، پاسخ آلمان به بحران مالی کشورش، تزریق 496.5 کوئینتیلیون مارک به چرخه اقتصادش بود. نتیجه؟ قیمت هر تکه نان در ژانویه 1923 (دی 1301) به 250 مارک رسید و تا نوامبر (آذر) همان سال، هر تکه نان 200 تریلیون مارک قیمت داشت. این چاپ سیری‎‌ناپذیر پول باعث شد ارزش هر واحد مارک شدیدا کاهش یابد. این اتفاق، نتیجه تورم بود.

اما نکته جالب‌تر این است که اگر افراد از پس‌اندازهای نقدیشان برای خرید طلا استفاده می‌کردند، تورم آلمان بر سرمایه‌شان بدون تاثیر یا دارای تاثیر جزئی بود. کمیابی طلا شناخته‌شده است و عرضه آن قابل افزایش نیست. بنابراین طلا یکی از راه‌های حفاظت از ارزش پولی است که برای خرید آن استفاده شده است.

پول تضعیف‌شده

با این حال، در سال 1971، استاندارد طلای پول کنار گذاشته شد. در سیستم جدید، اسکناس و سکه به‌خاطر «باور» مردم دارای ارزش بودند، اما هیچ چیز دارای ارزش ذاتی به‌عنوان پشتوانه برای آن‌ها وجود نداشت. علاوه بر این، دولت‌ها نیز می‌توانستند حَسَب نیاز خود، به چاپ اسکناس و افزودن آن به عرضه کل بپردازند.

درست همانند آلمان، این اتفاق منجر به کاهش قدرت خرید اسکناس‌ها می‌شود. امروزه، متوسط تورم سالانه ایالات متحده طی 5 سال اخیر به 1.86 درصد رسیده است. در کشورهای در حال توسعه، وضعیت تورم بدتر است و می‌تواند از 5 تا هزاران درصد متغیر باشد.

با این وجود، برخی از افراد همچنان از حساب‌های پس‌انداز برای ذخیره پول نقد در بانک‌ها در ازای دریافت درصد کمی سود بانکی استفاده می‌کنند. اما این نرخ سود همیشه در رقابت با تورم به سر می‌برد و عایدی استفاده از این نوع خدمات بیش از پیش در حال کاهش است. بنابراین، گویا پول نقد یک ذخیره ارزش ضعیف است. پس چه چیزی را می‌توان جایگزین آن کرد؟

کالاهای محبوب

کالاهایی نظیر طلا و نقره یک دارایی پوششی نسبتا خوب در برابر تورم هستند. با این حال، ذخیره فیزیکی یا انتقال طلا و نقره دشوار است. علاوه بر این، تقسیم این دارایی‌ها برای خریدهای روزمره به بخش‌های کوچکتر نیز تقریبا امکان‌ناپذیر است.

همین امر برای ملک نیز صادق است. سوای عدم امکان تقسیم ملک به مقادیر کوچکتر کاربردی، سرمایه گذاری در این نوع دارایی نیز نیازمند سرمایه بالاست که بسیاری از افراد را از ورود به این بازار محروم کرده است.

با همه این تفاسیر، طلا، نقره، و تا حدودی املاک، دارای ارزش هستند، اما برای عملکرد به‌عنوان ذخیره ارزش در زندگی روزمره کارایی چندانی ندارند. انتقال آن‌ها نیز دشوار است و نمی‌توان آن‌ها را در مقادیر بالا به راحتی در خانه نگهداری کرد.

تمامی این محدودیت‌ها، ما را به محبوب‌ترین Store of Value فعلی، یعنی سهام و اوراق قرضه می‌رساند. این نوع دارایی‌ها قابلیت انتقال ساده‌ای داشته و به راحتی می‌توان آن‌ها را برای بلندمدت نگهداری کرد، اما بازده سهام و اوراق قرضه نیز غالبا در شکست نرخ‌های تورم ناکام است. گاهی اوقات نیز برای خرید و نگهداری این نوع دارایی‌ها به یک شخص ثالث نیاز دارید که ریسک‌های امنیتی را به همراه دارد.

بنابراین همگی این چالش‌ها، ما را به سوی چیزی آورده است که می‌تواند بهترین ذخیره ارزش آینده باشد: ارزهای دیجیتال. امروزه برخی از افراد با مقایسه بیت کوین و طلا، این دارایی را برای حفظ سرمایه خود انتخاب می‌کنند.

ارز دیجیتال به‌عنوان ذخیره ارزش

ارزهای دیجیتال یکی از بهترین پوشش‌های بلند مدت در برابر تورم هستند. دلایل مختلفی برای چرایی تبدیل شدن رمز ارزها به یک Store of Value وجود دارد از جمله:

• عرضه محدود بیت کوین: بیت کوین بنیان‌گذار رمز ارزها بود و راه جدیدی از پرداخت را به مردم معرفی کرد. علت تبدیل شدن بیت کوین به یکی از قابل اعتمادترین ذخایر ارزش، محدود بودن عرضه کل آن به 21 میلیون واحد است که در معماری آن نهادینه شده است. این کمیابی شناخته‌شده و قابل اثبات بیت کوین، یکی از مهترین دلایل برتری آن نسبت به دیگر ذخایر ارزش موجود است.
• تقسیم‌پذیری آسان: دلار قابل بخش‌پذیری به 100 سنت است، اما بیت کوین را می‌توان به 100 میلیون ساتوشی تقسیم کرد. در حالت مشابه، رمز ارزی مانند اتر نیز قابلیت تقسیم به یک میلیارد گیگاوی دارد و هر گیگاوی (Gwei) نیز قابل تقسیم به یک میلیارد وی (wei) است. بنابراین، برای پرداخت‌های کوچک رمز ارزها دست بالاتری دارند.
• حوزه قضایی جهانی: ارزهای فیات از نظر مرزهای جغرافیایی محدود هستند، اما کریپتو هیچ مرزی ندارد. کوین و توکن‌ها بر شبکه‌های غیر متمرکز جهانی به نام بلاک چین استوارند. بنابراین، چه مایل به استفاده از آن‌ها در یک فروشگاه نزدیک منزل‌تان باشید چه انتقال به فردی آن سوی دنیا، امکان انجام این کار طی تنها چند دقیقه یا حتی ثانیه وجود دارد. این انعطاف، ویژگی ارزهای دیجیتال به‌عنوان یک ذخیره ارزش را تقویت می‌کند.
• مالکیت حقیقی: افراد به‌خاطر ناکارآمدی سیستم‌های مرکز پس‌اندازهای زندگی خود را از دست داده‌اند. علت آن است که با وجود مشخص شدن مالکیت یک دارایی با استفاده از یک تکه کاغذ، همچنان تحت کنترل یک نهاد مرکزی قرار دارد. در مقابل، کریپتوکارنسی‌ها ارزهایی غیر متمرکزند که هیچکس آن‌ها را کنترل نمی‌کند. با خرید یک ارز دیجیتال مانند خرید بیت کوین، شما مالک حقیقی آن شده و هیچ‌چیز به غیر از خود بازار، قادر به تاثیرگذاری بر آن نیست. البته به لطف پذیرش بیشتر رمز ارزها، حتی شاید در آینده نیازی به تبدیل آن به پول فیات نباشد.

جمع‌بندی

آینده یک ساختار تک بعدی نیست. بدون‌شک سهام، اوراق قرضه، طلا، نقره و املاک، همچنان جزو سرمایه گذاری محبوب افراد خواهند ماند. اما رمز ارزها نیز با نشان دادن توانایی خود در ذخیره ارزش، همه روزه سرمایه گذاران بیشتر و بیشتری را به سوی خود جذب می‌کنند.

تهیه شده در بیت 24