آیا مرگ سولانا اجتناب‌ناپذیر است؟ آیا قیمت سولانا صفر می‌شود؟

پیش‌بینی احتمال مرگ سولانا بعد از فروپاشی امپراتوری FTX مطرح شد، اتفاقی که ضربه سنگینی به دنیای ارزهای دیجیتال وارد کرد و بسیاری گمان کردند که این اتفاق کاتالیستی برای آغاز صفر شدن قیمت سولانا خواهد بود، چرا که صرافی نام برده یکی از مهمترین حامیان این پروژه بود و سرمایه گذاری سنگینی در آن داشت.

شبکه لایه اول سولانا با توکن بومی سول (SOL)، بیشترین آسیب را از شکست اف تی ایکس دید. صرافی ورشکسته FTX بیش از 50 میلیون SOL در اختیار داشت و کنار رفتن آن (در واقع دومین صرافی بزرگ دنیای ارزهای دیجیتال قبل از فروپاشی) سرنوشت نامعلومی برای Solana رقم زد و عده‌ای را به تصور مرگ سولانا واداشت. ترس، عدم اطمینان و شک (FUD) منجر به ریزش شدید قیمت SOL (ریزش بیش از 60 درصدی) شد تا فاصله آن از اوج قیمتش به بالای 95 د رصد برسد. قیمت سولانا همچنان صفر نشد، اما آیا این اتفاق در آینده رخ خواهد داد؟

آیا مرگ سولانا نزدیک است؟

ریزش قیمت سولانا از روز 7 نوامبر 2022 (16 آبان 1401) آغاز شد. دقیقا در روزهایی که با انتشار ترازنامه شرکت معامله‌گری آلامدا ریسرچ معلوم شد که این شرکت مقدار قابل توجهی ارز دیجیتال FTT در اختیار دارد.

اینکه آلامدا ریسرچ مالک مقدار قابل ملاحظه‌ای FTT بود و این مسئله چرا نگرانی‌ها را افزایش داد را می‌توانید در مقاله «علت ریزش و سقوط قیمت سولانا» به طور مفصل مطالعه کنید. اما نکته‌ی مهمی که منجر به آسیب شدید به رمز ارز سولانا شد این بود که آلامدا ریسرچ و FTX از سرمایه گذاران بزرگ آن بودند و تعدادی از صرافی‌‌های غیر متمرکز (DEX) این بلاک چین مثل Serum نیز با اف تی ایکس در ارتباط بودند.

ارتباطات سولانا با این شرکت نابود شده شرایطی را به وجود آورد که فشار فروش روی سولانا را به همراه داشت، و منجر به ریزش بیش از 60 درصدی سولانا در کمتر از چند روز شد. البته در روزهای اوج بحران، در فروم‌ها و انجمن‌های کریپتویی، بسیاری این شائبه را مطرح می‌کردند که این پایان کار شبکه Solana است و به زودی مرگ پروژه و رمز ارز سولانا را شاهد خواهیم بود. در ادامه مقاله به بررسی دقیق‌تر شبکه سولانا و آینده پیش روی آن می‌پردازیم. آیا ممکن است روزی قیمت ارز سولانا صفر شود؟

فاندامنتال‌های شبکه لایه اول سولانا

برای ارزیابی یا مقایسه شبکه‌های مبتنی بر تکنولوژی بلاک چین با یکدیگر، باید به بنیان‌ها (فاندامنتال‌ها) توجه کنیم. در این بخش از مقاله، به بررسی و مطالعه بنیان‌های اکوسیستم سولانا می‌پردازیم که به ما کمک می‌کند تا درک دقیقی از وضعیت Solana و پیش‌بینی احتمال مرگ آن به دست آوریم.

کاربران شبکه

کاربران یک شبکه نقش کلیدی را در آن ایفاء می‌کنند. هر چه تعداد کاربران یا فعالیت آن‌ها بر بستر یک شبکه بیشتر باشد، نشان از ارزشمند بودن آن دارد و به تبع آن درآمد نیز بالاتر خواهد بود. یکی از معیارهای مورد استفاده برای اندازه‌گیری میزان فعالیت کاربران داخل یک بلاک چین، تعداد تراکنش‌های انجام شده در روز است.

در تصویر بالا، تعداد تراکنش‌های شبکه‌های مهم را در مقایسه با یکدیگر می‌بینیم. در روز 24 نوامبر، تعداد تراکنش‌های سولانا برابر با 19.9 میلیون بوده است. شبکه پالیگان (ماتیک)، با اختلاف بالا، با تعداد 3.1 میلیون تراکنش در رتبه دوم قرار دارد. اتریوم نیز با 984 هزار تراکنش در مقام چهارم ایستاده است. برتری سولانا نسبت به بقیه‌ی نتورک‌های لایه اول مطرح، از بابت تعداد تراکنش‌های انجام شده در روز، کاملا مشهود است. این وضعیت همچنان ادامه دارد و تعداد تراکنش‌های روزانه بر بستر Solana چند میلیون عدد است که نشان می‌دهد سولانا کاملا زنده و مصون از مرگ زودهنگام است!

در کنار تعداد تراکنش در روز، تعداد آدرس‌های فعال نیز معیار مناسب دیگری است که میزان فعالیت کاربران را برای ما روشن می‌کند و می‌تواند دید خوبی برای پیش‌بینی مرگ احتمالی سولانا یا بقای آن به ما بدهد. تا وقتی تعداد زیادی نفر مالک این رمز ارز هستند و اقدام به فروش آن نمی‌کنند، و مخصوصا به تعداد افراد جدیدی که اقدام به خرید سولانا می‌کنند افزوده می‌شود، قیمت سولانا صفر نخواهد شد.

همانطور که در تصویر بالا می‌بینیم، از نظر تعداد کیف پول‌های فعال، بلاک چین اتریوم با 457 هزار در جایگاه نخست قرار دارد. البته این مسئله غافل‌گیرکننده نیست و تا حدودی حتی قابل پیش‌بینی بود. پالیگان (ماتیک) با 342 هزار آدرس کیف پول فعال در مقام دوم قرار دارد و سولانا، با اختلاف بسیار ناچیز بعد از آن، رتبه سوم را به خود اختصاص داده است. البته قبل از سقوط FTX، تعداد آدرس‌های فعال Solana مقداری بالاتر بود و این بلاک چین در جایگاه دوم قرار داشت. این معیار نیز نشان می‌دهد که میزان فعالیت کاربران نتورک نام برده به میزان فعالیت کاربران اتریوم به عنوان بزرگ‌ترین بلاک چین دنیا، نزدیک است و Solana همچنان Ethereum را تعقیب می‌کند. پس مرگ سولانا و صفر شدن قیمت ارز آن به همین راحتی نیست.

ارزش کل قفل شده (TVL)

منظور از ارزش کل قفل شده یا Total Value Locked ارزش کل دارایی‌های قفل شده در پروتکل‌های ساخته شده داخل یک شبکه است. هر چه این مقدار بالاتر باشد، به معنی اعتماد بالاتر به پروتکل‌ها و همچنین خود بستر است.

در تصویر بالا، مقایسه‌ای از میزان ارزش‌ قفل شده در شبکه‌های اصلی دنیای ارزهای دیجیتال را می‌بینیم. شبکه اتریوم، که بزرگترین پلتفرم قرارداد هوشمند است با اختلاف بسیار بالا و با عدد 23 میلیادر دلار دارایی قفل شده در پروتکل‌های دیفای خود، در مرتبه اول قرار دارد. پالیگان با عدد 1.1 میلیارد دلار در جایگاه دوم قرار دارد. بلاک چین لایه اول اولانچ نیز با 809 میلیون دلار در مقام سوم ایستاده است و در نهایت سولانا با 283 میلیون دلار ارزش قفل شده در پروتکل‌های دیفای در مقام چهارم قرار گرفته است. البته میزان ارزش قفل شده در سولانا بسیار بالاتر از این مبلغ بود، اما با سقوط FTX و حاکم شدن ترس بر بازار، بسیاری دارایی‌های خود را خارج کردند. اما این موضوع باز هم سبب مرگ سولانا و صفر شدن قیمت ارز دیجیتال آن نشد.

البته در این مقایسه فقط برخی زنجیره‌ها لحاظ شده‌اند. اگر بخواهیم تعداد بیشتری نتورک شامل اصلی‌ترین‌ها را نیز وارد رقابت کنیم، رتبه Solana به 11 کاهش پیدا می‌کند.

ضریب ناکاموتو، اندازه‌گیری میزان تمرکززدایی

ضریب ناکاموتو، همانطور که احتمالا خودتان حدس زدید، از نام ساتوشی ناکاموتو مبدع بیت کوین الهام گرفته شده‌ است. این ضریب میزان تمرکززدایی هر شبکه را نشان می‌دهد. عدم تمرکز و ایجاد شبکه‌های غیرمتمرکز یکی از اصلی‌ترین آرمان‌های دنیای بلاک چین است. هر چه تعداد نودهای یک نتورک بیشتر باشد غیر متمرکزتر است. البته معیارهای دیگری نیز برای محاسبه تمرکززدایی وجود دارند که در ضریب ناکاموتو در نظر گرفته می‌شوند.

اگرچه بسیاری از منتقدان سولانا را متمرکز خطاب می‌کنند، اما می‌بینیم که در مقایسه با بسیاری از رقبای اصلی خود وضعیت بسیار بهتری دارد و به میزان بیشتری غیر متمرکز است. از طرفی این موضوع نشان می‌دهد مرگ سولانا نزدیک نیست، چرا که نودهای آن هنوز شبکه را ترک نکرده‌اند.

میزان فعالیت توسعه‌دهندگان سولانا

فاکتور بعدی موثر در سنجش ارزش یک پروژه بلاک چینی تعداد توسعه‌دهندگان و میزان فعالیت آن‌ها است. به طور کلی این توسعه‌دهندگان هستند که ارزش تولید می‌کنند و بدون حضورشان، یک نتورک مثل سولانا مرگ را به چشم خود خواهد دید. این موضوع مخصوصا برای پروژه‌هایی مانند اتریوم و سولانا که بستری برای ساخت پروژه‌های دیگر هستند، بسیار ضروری است.

در تصویر بالا تعداد برنامه‌نویسان در بلاک چین‌های لایه اول را می‌بینیم. اتریوم، ملکه بازار ارزهای دیجیتال، با 68 هزار توسعه‌دهنده، بزرگترین جامعه را در بین شبکه‌ها دارد و سولانا بعد از آن قرار می‌گیرد. این یعنی علاوه بر کاربران، سرمایه گذاران، پلتفرم‌ها و پروتکل‌ها و همچنین گره‌ها، توسعه‌دهندگان نیز Solana را ترک نکرده‌اند و مرگ سولانا نزدیک نیست، و قرار به صفر شدن قیمت سولانا نیست! بعد از این دو پالیگان و اولانچ در جایگاه‌های سوم و چهارم قرار دارند. برای مطالعه و بررسی روند تعداد توسعه‌دهندگان سولانا به تصویر زیر توجه کنید که نشان می‌دهد با مرگ سولانا فاصله زیادی داریم.

در تصویر بالا تعداد برنامه‌نویسان فعال در سولانا را در 3 نقطه زمانی می‌بینیم و می‌توانیم مقایسه کنیم. در ماه آگوست 2021 (تابستان 1400)، تعداد کل آن‌ها برابر 2,405 نفر بود. در ماه دسامبر 2021 (دی 1400) تعدادشان به بیش از 7 هزار نفر رسید که به معنی رشد نزدیک به 200 درصدی در 4 ماه بود. تعداد توسعه‌دهندگان Solana حدود یازده ماه بعد و در ماه نوامبر 2022 (آبان 1401) به بیش از 20 هزار نفر رسید که به معنی رشد بیش از 700 درصدی طی کمتر از یک سال است.

همانطور که مشخص است، بلاک چین سولانا بعد از اتریوم بزرگ‌ترین جامعه توسعه‌دهندگان را دارد. این یعنی به دلیل تعدد حامیان آن، با مرگ سولانا فاصله زیادی داریم.

معاملات NFT در شبکه سولانا

امکان ساخت (مینت کردن)، خرید و فروش NFT بر بستر شبکه‌های بلاک چین فضایی رقابتی بین آن‌ها به وجود آورده است. سولانا با فراهم کردن شرایط کاملا رقابتی، در این زمینه نیز عملکرد خوبی را از خود به نمایش گذاشته است، به طوری که با اختلاف زیاد از بقیه رقبا، در حوزه توکن غیر مثلی (NFT) پشت سر اتریوم در رتبه دوم قرار دارد.

همانطور که در تصویر بالا قابل مشاهده است، مجموع پروتکل‌های NFT شبکه سولانا در جایگاه دوم قرار دارد. کارمزدهای بسیار پایین و سرعت بسیار بالا، از اصلی‌ترین عوامل رشد و محبوبیت سولانا در این فضا بود‌ه‌اند.

خروج Degods و y00ts از اکوسیستم سولانا

در روزهای اخیر خبر خروج دو پروژه بسیار مهم اکوسیستم سولانا که مربوط به بازار NFTها هستند در رسانه‌ها منتشر شده‌ است. بسیاری از منتقدان و علاقمندان به سولانا دچار شوک شدند. حقیقتا خبر خروج کامل این دو پروژه از اکوسیستم آثار منفی زیادی را متوجه این شبکه خواهد کرد. بعد از سقوط FTX و آثار مخرب آن بر سولانا، این اتفاق موج جدیدی از ناامیدی را برای این اکوسیستم حاکم می‌کند.

در اخبار منتشر شده‌ است که پروژه DeGods درخواست 5 میلیون دلار برای ادامه کار بر بستر SOL از بنیان سولانا کرده‌ است. نماینده‌ای از طرف سولانا نیز این خبر را تایید کرد. از طرف دیگر نیز نماینده پروژه y00ts نیز با تایید مهاجرت از سولانا به پولیگان گفت که این پروژه مبلغی را بعنوان کمک مالی از پالیگان دریافت کرده است. البته باید به این نکته هم اشاره کنیم که ظاهرا کل والت‌های سولانا که توان خرید NFT های بالغ بر 5670 عدد است، در مقابل اما، در شبکه اتریوم، تعداد ولت‌هایی که استطاعت خرید NFTهای DeGods را دارند برابر با بیش از 118 هزار عدد است. پس مهاجرت این پروژه‌ها از سولانا به نفعشان خواهد بود و به همین دلیل نیز این کار را انجام داده‌اند. 

بخش NFT شبکه سولانا یکی از نقاط قوت اکوسیستم این شبکه بود که با مهاجرت این دو پروژه، حتما دچار آسیب خواهد شد. البته برای درک دقیق میزان تاثیرگذاری این اتفاق بسیار زود است و باید صبور باشیم.

تحت چه شرایطی قیمت سولانا دوباره افزایش می یابد؟

رشد شگفت انگیز قیمت سولانا و ثبت سقف تاریخی 259 دلار در بازار گاوی 2020 و 2021 اتفاق افتاد، اما با شروع بازار خرسی 2022، ارز SOL ریزش بسیار بزرگی را تجربه کرد. در زمان نگارش این مقاله، قیمت هر عدد SOL برابر با 12 دلار است. برای رشد دوباره قیمت سولانا باید چند عامل در کنار یکدیگر قرار بگیرند.

اولین موضوع، کارایی شبکه است. همانطور که می‌دانیم، در حال حاضر نسخه بتا سولانا در حال اجرا است. این یعنی نسخه اصلی Solana بعد از رفع عیب‌های کنونی احتمالا عرضه خواهد شد. این موضوع می‌تواند تعداد کاربران شبکه و اعتماد فعالان دنیای ارزهای دیجیتال را افزایش بدهد. در صورت افزایش تعداد کاربران و محبوبیت، تقاضا برای ارز دیجیتال سول افزایش پیدا خواهد کرد که منجر به افزایش قیمت آن می‌شود.

در کنار این مسئله، شرایط کلی بازار نیز بسیار مهم و کلیدی است. در حال حاضر شرایط کلی بازار ارزهای دیجیتال بسیار نامناسب است که دلیل اصلی آن وضعیت کلان اقتصادی است. افزایش نرخ بهره آمریکا و دیگر کشورها در سال 2022 منجر به خروج شدید نقدینگی از بازارهای مالی از جمله مارکت رمز ارزها شد. آغاز روند صعودی بعدی برای کل دنیای ارزهای دیجیتال می‌تواند بهترین دلیل برای شروع دوباره افزایش قیمت سولانا باشد.

تنها مانعی که برای رشد قیمت SOL می‌تواند مشکل‌ساز شود، فشار فروش ناشی از عرضه بیش از 50 میلیون کوین توسط صرافی ورشکسته‌ FTX است. اف تی ایکس برای تسویه بدهی خود به مشتریان مجبور به فروش دارایی‌های خود از جمله سولانا خواهد شد. کل SOLهای در گردش بیش از 366 میلیون عدد است و 50 میلیون آن در اختیار اف تی ایکس قرار دارد که سهم بسیار زیاد و قابل توجهی است. این عدد بزرگ است و مطمئنا فشار فروش ناشی از آن می‌تواند قیمت سولانا را در سطوح پایین نگه دارد. در کنار این، باید در نظر داشته باشیم که بسیاری از معامله‌گران از ترس فشار فروش ناشی از دارایی‌های FTX، اقدام به فروش زودهنگام خواهند کرد که بر فشار فروش خواهد افزود.

سخن پایانی ؛ آیا قیمت سولانا صفر می‌شود؟

سقوط فاجعه بار FTX اثرات منفی زیادی بر اکوسیستم ارزهای دیجیتال بر جا گذاشت و رمز ارز SOL جزء دارایی‌های دیجیتالی بود که از گزند این سقوط بزرگ در امان نماند. ریزش بیش از 60 درصد در چند روز (در روزهایی که بحران اف تی ایکس فراگیر و ابعاد فاجعه مشخص می‌شد) نمود همین تاثیرات منفی بود. اما سوال اساسی سرمایه گذاران و طرفداران ارز دیجیتال محبوب SOL این است که آیا باید انتظار مرگ سولانا را بکشیم؟ آیا صفر شدن قیمت سولانا محتمل است؟

با در نظر گرفتن این که آلامدا ریسرچ و FTX مقدار قابل ملاحظه‌ای از ارز دیجیتال سولانا را در اختیار داشتند، تحت تاثیر قرار گرفتن SOL بعد از ورشکستگی آن‌ها دور از انتظار نبود. مخصوصا در مراحل بعدی که این دو شرکت قصد بازپرداخت بدهی‌ها را داشته باشند، با فروش ارزهای SOL خود مطمئنا فشار فروش جدیدی را وارد بازار آن خواهند کرد، اما این باعث صفر شدن قیمت سولانا نمی‌شود و مرگ این پروژه را رقم نمی‌زند.

در ضمن باید در نظر داشته باشیم که برای 50 میلیون عدد رمز ارز SOL که در اختیار اف تی ایکس قرار دارد، سولانا می‌تواند راهکار‌هایی را ارائه کند که فشار فروش را مدیریت کند. به عبارت دیگر، بنیان سولانا با ارائه پیشنهادی به دائو سولانا، از هلدرها بخواهد تا درباره‌‌ی قرار دادن محدودیت روی باز شدن قفل این 50 میلیون توکن رای بدهند، به طوری که این توکن‌ها طی زمانی طولانی آزاد شوند تا از فشار فروش کاسته شود.

اما به غیر از موضوعات مربوط به اف تی ایکس و ارتباط سولانا با آن، وقتی به فاندامنتال‌های (بنیان‌های) Solana نگاه می‌کنیم، یکی از بهترین شبکه‌های بلاک چین لایه اول حال حاضر دنیای ارزهای دیجیتال را می‌بینیم. همانطور که در این مقاله بحث کردیم، از نظر تعداد تراکنش‌های روزانه، نتورک سولانا در بالاترین جایگاه قرار دارد. این بسنر در مقایسه با رقبای خود عملکرد بسیار خوبی نشان داده است، در حالی که هنوز در مرحله بتا قرار دارد.

به هر حال خروج دو پروژه DeGods و y00ts از اکوسیستم سولانا یکی از خبرهای بد برای آینده شبکه است. مارکت پلیس NFTها یکی از اصلیترین نقاط قوت شبکه سولانا بوده است و با خروج این دو پروژه از این اکوسیستم، مطمئنا سولانا آسیب خواهد دید. 

آناتولی یاکوونکو سازنده سولانا که از سال 2017 کار روی این آن را آغاز کرده است، در توئیتی با در نظر گرفتن شرایط بد بازار ارزهای دیجیتال و حکمفرمایی روند خرسی بیان کرده بود که وی و تیمش، با توجه به تجربه‌ای که در بازار خرسی سال 2018 داشتند، کاملا آماده شرایط کنونی بوده‌اند و غافلگیر نشده‌اند. همچنین وی در توئیتی دیگر عنوان کرده بود که تیم Solana در حال حاضر برای 30 ماه آینده نقدینگی لازم برای ادامه کار را دارد و در جایی دیگر با خوشحالی بیان کرده بود آن‌ها هنوز یک تیم کوچک هستند (با در نظر گرفتن این که تیم کوچک هزینه‌ی بسیار کمی دارد). از نظر یاکوونکو مرگ سولانا سناریوی محتملی نیست و سرمایه گذاران نباید نگران صفر شدن قیمت سولانا باشند، هر چند ریزش‌های بعدی آن از جایی که اکنون ایستاده، کاملا محتمل است.

در آخر باید اذعان کنیم که هیچ وقت نمی‌توان آینده را در بازارهای مالی، مخصوصا بازار ارزهای دیجیتال، پیش‌بینی کرد، اما بررسی بنیان‌های شبکه سولانا و مقایسه آن با سایر بلاک چین‌ها، مخصوصا در نظر گرفتن افرادی که تیم پروژه را شکل می‌دهند (مثل آقای یاکوونکو)، ما را به آینده این شبکه بلاک چین لایه اول امیدوار می‌کند.

تهیه شده در بیت 24