آنچه در این مقاله خواهید خواند
شت کوین ها (Shitcoins) دارایی‌های دیجیتال بی‌ارزشی هستند که کاربرد و هدف مشخصی ندارند. این داراییها هر روز در صرافی‌های متمرکز و غیرمتمرکز ارز دیجیتال مبادله میشوند و گاهی هدف طرحهای کلاهبرداری پامپ و دامپ قرار می‌گیرند. بنابراین، شناخت آنها برای جلوگیری از خطرهای احتمالی ضروری به نظر می‌رسد.
ما هم در این مقاله سراغ مفهوم شیت کوین در دنیای کریپتو می‌رویم و بررسی می‌کنیم که شت کوین یعنی چی. همچنین، برخی از نمونه‌های شت کوینها را معرفی می‌کنیم و مروری بر مزایا و معایب سرمایه‌گذاری روی این دارایی‌های بی‌ارزش خواهیم داشت. در پایان نیز به برخی نکاتی اشاره می‌کنیم که می‌توانند به شما در شناسایی شت کوین ها کمک کنند. برای شناخت بهتر این دارایی‌های بی‌ارزش اما پرسروصدا، در ادامه این مقاله ما را همراهی کنید.
شت کوین چیست؟
اصطلاح «شت کوین» برای توصیف ارزهای دیجیتالی استفاده می‌شود که محتوا، ارزش و اعتبار واقعی ندارند. این کوین‌های دیجیتال بدون نوآوری و هدف مشخصی عرضه میشوند و فاقد کاربرد ذاتی هستند. شت کوینها با بازاریابی‌ها و تبلیغات اغراق‌آمیز عرضه میشوند و در اغلب موارد، تیم‌های پشتیبانی متشکل از توسعه‌دهندگان ناشناس یا تقریباً بی‌تجربه دارند.
شت کوین ها در بسیاری موارد با نقدینگی محدود عرضه میشوند و معمولا به‌عنوان یک طرح پول‌سازی سریع در نظر گرفته میشوند. این مسئله آنها را به‌شدت در برابر نوسانات و دستکاری بازار آسیب‌پذیر می‌کند.
این داراییها در بسیاری موارد، طعمه طرحهای پامپ و دامپ هستند. در طرحهای پامپ و دامپ، قیمت دارایی در واکنش به اخبار جعلی یا خرید عدهای معدود ناگهان رشد می‌کند تا توجه بسیاری از تریدرها و سرمایه‌گذارهای کم‌تجربه‌تر را به خود جلب کند. پس از رشد ناگهانی، افرادی که طرح پامپ و دامپ را پایه‌ریزی کرده بودند، ناگهان دارایی‌های خود را در اوج قیمت می‌فروشند و در زمانی بسیار کوتاه، سود کلان به‌دست می‌آورند. نتیجه، فقط باقی‌ماندن مشتی کوین بی‌ارزش و بدون کاربرد در دست سرمایه‌گذارانی است که فریب طرح پامپ و دامپ را خورده‌اند.
تفاوت شت کوین و کوین
تفاوت اصلی شیت کوین و کوین در اعتبار و ارزش آن است. کوینها و توکن‌ها دارایی‌های دیجیتالی هستند که اغلب در شبکه بلاک چینی با هدفی مشخص عرضه میشوند و از پشتیبانی نسبتاً قدرتمند تیم توسعه‌دهنده بهره می‌برند.
همچنین، کوین‌های ارزشمند در گذر زمان می‌توانند کاربردپذیری، سودمندی و پایداری خود را اثبات کنند. این مسئله اغلب در مورد شیت کوین ها اتفاق نمی‌افتد و این داراییها معمولاً ارزش خود را وام‌دار تبلیغات و هیاهوی بازار هستند.
تفاوت میم کوین و شت کوین
برخی از شت کوینها مانند دوج کوین، شیبا اینو و فلوکی، زاده شوخی‌های اینترنتی یا همان میم‌ها (meme) هستند. میم کوینها صرفا به‌خاطر شوخی‌های رایج اینترنتی عرضه میشوند و اغلب فاقد فناوری مشخص و نوآورانه هستند. هر دو نوع شت کوین و میم کوین معمولاً بدون کاربرد و هدف مشخص عرضه میشوند و ماهیتاً ارزش خاصی ندارند. بنابراین، هر دو نوع کوین تحت‌تأثیر سفته‌بازی، نوسانات شدید و روندهای شبکه‌های اجتماعی هستند.
درواقع، می‌توانیم بگوییم علت عرضه شت کوینها کسب سود برای تیم عرضه‌کننده و علت عرضه میم کوینها چند شوخی و سرگرمی رایج اینترنتی است. میم کوینها به‌نوعی فرهنگ رایج اینترنتی را با خود به همراه دارند، اما برخی شت کوینها با وعدههای نوآورانه و نویدبخش عرضه میشوند. بااین‌همه درنهایت، این دو نوع کوین از نظر ارزش و کاربردپذیری در سطوح بسیار پایینی هستند و فقط تحت‌تأثیر نوسانات افسارگسیخته بازار قرار دارند.
لیست ارزهای شت کوین
اکنون، بد نیست با چند مورد از شت کوین‌های پرسروصدا اما بدون ارزش آشنا شویم:
- بیت‌کانکت (BCC): شت کوین بیت‌کانکت (BitConnect) نمونه‌ای کلاسیک از یک طرح پانزی است که با وعده بازده فوق‌العاده سرمایه‌گذاران متعددی را از طریق برنامه‌های وام‌دهی به خود جذب کرد. بااین‌حال، بیت‌کانکت در سال ۲۰۱۸ با سقوطی خیره‌کننده منجر به زیان مالی قابل‌توجهی برای سرمایه‌گذاران شد.
- توکن بی‌فایده اتریوم (UET): شنیدن ماجرای این شت کوین هم خالی از لطف نیست. توکن بی‌فایده اتریوم (Useless Ethereum Token) در سال ۲۰۱۷ در قالب یک آزمایش عرضه شد تا مشخص شود که آیا افراد بدون هدف ذاتی یک کوین باز هم حاضرند روی آن سرمایه‌گذاری کنند یا خیر. در کمال تعجب، بسیاری این کار را کردند و این مسئله ماهیت سوداگرانه بازار ارزهای دیجیتال را بیش‌ازپیش روشن کرد.
- وان‌کوین (OneCoin): این شت کوین هم دستاویز طرح کلاهبرداری دیگری بود. وان‌کوین قرار بود تحت پشتیبانی شرکت‌های وان‌کوین (OneCoin Ltd) و وان‌لایف نتورک (OneLife Network Ltd) باشد. این شرکت‌ها که توسط یک شهروند بلغارستانی به‌نام روجا ایگناتوا (Ruja Ignatova) در سال ۲۰۱۷ تأسیس شدند، پس از جمع‌آوری ۴ میلیارد دلار سرمایه عملاً ناپدید شدند و سرمایه‌گذاران بسیاری را دچار ضرر هنگفت کردند.
معرفی شت کوین های آینده دار
با وجود شیت کوین های بی‌ارزشی که نام بردیم، شاید برایتان جالب باشد بدانید که برخی با وجود ریسک‌های بالقوه شت کوینها، باز هم بدشان نمی‌آید برخی از سرمایه خود را وارد بازار شت کوین های آینده دار کنند! اگرچه، آینده شت کوین ها نمی‌تواند چندان بلندمدت باشد، اما در هر صورت برخی از این کوینها پتانسیل سودآوری بیشتری نسبت به سایر همتایان خود دارند. ما هم در این بخش، فهرستی از برخی شت کوین های مشهور بازار را تهیه کرده‌ایم.
دوج کوین (DOGE)
این دارایی اواخر سال ۲۰۱۳ به‌دلیل میم‌های اینترنتی محبوبیت پیدا کرد و عرضه شد. در ادامه مسیر، اگرچه نام دوج کوین (Dogecoin) به افراد مشهوری مانند ایلان ماسک گره خورد، اما این کوین درمجموع فاقد هدف عملی تعریف‌شده است. این مسئله باعث می‌شود ارزش این دارایی دیجیتال هم به‌شدت تحت‌تأثیر نوسانات و سفته‌بازی‌های بازار باشد و نتواند نقش سرمایه‌گذاری ایمن را برای طرفدارانش ایفا کند.
توکن‌های SHIB ،FLOKI و SINU
پس از شهرت دوج کوین، توکن‌های زیادی از جمله شیبا اینو (SHIB)، فلوکی اینو (FLOKI) و سنسی اینو (SINU) با موضوع و تِم سگ‌های بامزه وارد بازار شدند تا علاوه بر کسب درآمد، رقیبی برای دوج کوین باشند. بسیاری از این توکن‌ها سروصدای تبلیغاتی فراوانی به‌راه انداختند و حتی ارزشی هم به‌دست آوردند.
مثلا، فلوکی اینو به‌نام حیوان خانگی ایلان ماسک نام‌گذاری شده است و در سال ۲۰۲۳ توانست عملکرد قدرتمندی داشته باشد. با این وجود، اغلب این توکن‌ها تحت تأثیر تبلیغات شبکه‌های اجتماعی هستند و ارزش ذاتی چندانی ندارند.
فلوکی، سگ خانگی ایلان ماسک
پپه (PEPE)
این میم کوین اواسط سال ۲۰۲۳ سروصدای زیادی به راه انداخت. در آوریل ۲۰۲۳، پپه در عرض دو هفته از ۰.۰۰۰۰۰۰۰۲۷۶۴ دلار به اوج قیمت ۰.۰۰۰۰۰۴۳۴۵ دلاری خودش رسید و بازده سرمایه‌گذاری ۵۶۳ درصدی برای سرمایه‌گذاران اولیه به همراه آورد. بااین‌همه، نبود هدف، کاربردپذیری و فناوری نوین در این شت کوین هم مشابه با سایر همتایانش سبب شد پپه به ۰.۰۰۰۰۰۰۶۲۳۲ دلار سقوط کند.
ایپ کوین (APE)
توکن ایپ کوین (ApeCoin) مربوط به دائوی مجموعه توکن‌های غیرمثلی بورد ایپ یات کلاب (Bored Ape Yacht Club) است. این کوین اگرچه اکنون با قیمتی اندکی بالاتر از یک دلار معامله می‌شود، اما با اوج ۴۰ دلاری خود فاصله بسیار زیادی دارد و تا حد زیادی به تبلیغات و شبکه‌های اجتماعی واکنش نشان می‌دهد.
اگرچه شت کوین ها و میم کوین‌هایی که در این بخش نام بردیم، نسبت به سایر همتایان خود عملکرد قابل‌قبول‌تری ارائه داده‌اند، اما همیشه به تریدرها و سرمایه‌گذارها توصیه می‌شود با احتیاط به این داراییها نزدیک شوند و سرمایه زیادی وارد بازار پرنوسان شت کوین ها نکنند.
ویژگی‌های شت کوینها
در این بخش، به تعدادی از کلیدی‌ترین ویژگی‌های شت کوینها اشاره می‌کنیم:
شیوه عرضه
شت کوینها اغلب شتابزده و با حداقل تلاش ممکن ایجاد و عرضه میشوند. به‌عنوان مثال، یک نفر با مهارت‌های ابتدایی کدنویسی هم میتواند یکی از بلاک چین‌های موجود را فورک کند و با تغییر چند پارامتر، کوین خود را راه‌اندازی کند. حتی اگر تیم توسعه‌دهنده یک بلاک چین جدید را از ابتدا بسازد، باز هم نبودِ نوآوری یک مخرج مشترک در تمام شت کوین‌هاست.
تبلیغات و بازاریابی
سازندگان شیت کوین اغلب روش‌های بازاریابی تهاجمی را برای جذب سرمایه‌گذاران به کار می‌گیرند. آنها از اینفلوئنسرهای محبوب برای ترویج ادعاهای جسورانه‌ای در مورد فناوری انقلابی، بازدهی بالا یا ویژگی‌های منحصربه‌فرد شت کوین خود استفاده می‌کنند. این ماجراها سروصدای زیادی درخصوص کوین و افزایش ناگهانی ارزش آن ایجاد می‌کند.
طرح پامپ و دامپ
یکی از رایج‌ترین روش‌های تبلیغ شت کوینها طرحهای پامپ و دامپ است. در این طرح‌ها، توسعه‌دهندگان با انتشار اطلاعات نادرست یا گمراه‌کننده، قیمت کوین را به‌صورت مصنوعی افزایش می‌دهند و پامپ می‌کنند. به‌این‌ترتیب، سرمایه‌گذاران به سمت دارایی جذب میشوند.
هنگامی که قیمت تا سطح مشخصی رشد کرد، خریداران سودجوی اولیه دارایی خود را به‌صورت ناگهانی می‌فروشند و به‌اصطلاح دامپ می‌کنند. این مسئله باعث سقوط قیمت دارایی و ایجاد زیان قابل‌توجه برای سرمایه‌گذاران فریب‌خورده می‌شود.
عدم کاربردپذیری
شت کوینها معمولا ابزار کاربردی به شمار نمی‌روند. آنها اغلب هیچ فناوری، محصول یا خدماتی برای حل یکی از مشکلات دنیای واقعی یا بهبود راه‌حل‌های موجود ارائه نمی‌دهند. درواقع، هدف اصلی شت کوینها ایجاد سود برای سازندگان و سرمایه‌گذاران اولیه است.
طول عمر کوتاه
شیت کوین ها عموما عمر کوتاهی دارند. آنها اغلب پس از تبلیغات و کسب سود کلان برای تیم اولیه، ناپدید میشوند. شت کوین ها به‌ندرت در طولانی‌مدت دوام می‌آورند و ماندگار میشوند.
خطرهای امنیتی
شت کوینها براساس زیربنای مستحکمی ایجاد نمی‌شوند و کد منبع آنها معمولاً حاوی باگ‌ها و آسیب‌پذیری‌های اساسی است که به‌راحتی ممکن است مورد سواستفاده هکرها قرار بگیرد. این کوینها معمولا مدرک مستندی درمورد حسابرسی شخص ثالث ارائه نمیکنند و فناوری کلیدی مشخصی ندارند. بنابراین، در بسیاری موارد راه ورود را برای هکرها باز می‌گذارند.
مزایا و معایب سرمایه‌گذاری در شت کوینها
اگرچه گاهی شت کوینها برای برخی سرمایه‌گذاران جذاب میشوند، بهتر است پیش از هرگونه اقدام به سرمایه‌گذاری در این نوع دارایی، با مزایا و معایب بالقوه آنها آشنا شویم.
مزایا
- نوسانات زیاد: شت کوینها مستعد نوسانات خیره‌کننده قیمت هستند و پتانسیل سود قابل‌توجهی را در مدت‌زمانی کوتاه برای سرمایه‌گذاران اولیه به ارمغان می‌آورند.
- هزینه ورودی پایین: شت کوینها اغلب با هزینه کم عرضه میشوند و مورد توجه سرمایه‌گذاران تازه‌کار با بودجه متوسط قرار می‌گیرند. این مسئله باعث می‌شود افراد بتوانند تعداد قابل‌توجهی از آنها را با مبلغی بسیار ناچیز، به‌ویژه در مقایسه با کوین‌های برتر مثل بیت کوین و اتریوم خریداری کنند. به‌عنوان مثال، قیمت پیش‌فروش توکن شیبا اینو در ۲۸ نوامبر ۲۰۲۰ فقط ۰.۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۵۶ دلار بود.
- متنوع‌سازی: بسیاری از سرمایه‌گذاران با افزودن شت‌کوین‌ها به پرتفوی ارز دیجیتال خود، سبد دارایی‌هایشان را با هزینه‌ای اندک متنوع می‌کنند. این مسئله میتواند ریسک مواجهه با نوسانات بازار را کاهش دهد. علاوه‌براین، این مسئله برای سرمایه‌گذارانی با بودجه محدود هم مزایای ویژه‌ای به همراه دارد. افراد با کمتر از ۱۰۰ دلار می‌توانند هزاران شت کوین جدید به پورتفوی خود اضافه کنند. به‌دلیل نوسانات شدید این شت کوینها، یک تغییر کوچک در قیمت آنها میتواند منجر به سودهای انفجاری شود.
معایب
- ریسک بالا: شت کوینها ماهیت پرخطر و پرریسکی دارند و بسیاری از آنها کاربردپذیری واقعی ندارند. این مسئله قیمت شت کوینها را در برابر دستکاری، کلاهبرداری رمز ارزها و طرحهای پامپ و دامپ به‌شدت آسیب‌پذیر می‌کند.
- عدم شفافیت: پروژه‌های شت‌کوین اغلب بدون شفافیت لازم یا ارائه نقشه مسیر مشخص عرضه میشوند. این مسئله بررسی‌های لازم را برای سرمایه‌گذاران دشوارتر می‌کند و ارزیابی صحیح پتانسیل کوین در بلندمدت چالش‌برانگیزتر می‌شود.
- خطرهای امنیتی: کد منبع اکثر پروژه‌های شت کوین به‌خوبی حسابرسی نشده و معمولا تحت کنترل توسعه‌دهنده‌های ناشناس قرار دارد. بنابراین، به‌علت نبود فناوری قدرتمند، شت‌کوین‌ها در برابر نقض‌های امنیتی و حملات آسیب‌پذیر هستند. این مسئله ممکن است سرمایه‌گذارهای پروژه را با خطر نقض امنیت روبه‌رو کند.
- نقدینگی محدود: حجم اندک معاملات و نقدینگی محدود باعث می‌شود خرید یا فروش این کوینها روی نوسانات قیمت تأثیر منفی داشته باشد.
چگونه شت کوینها را شناسایی کنیم؟
شناسایی شیت کوینها ممکن است چالش‌برانگیز باشد. عواملی همچون نبود هدف مشخص، تیم توسعه نامعتبر، وبسایت ضعیف یا غیرحرفهای، وایت پیپر کپی‌شده یا عدم عرضه وایت پیپر و ادعاهای غیرمستند تیم توسعه می‌توانند حاکی از احتمال وجود یک شت کوین باشند. این کوینها اغلب فاقد انتظارات، اهداف یا عملکردهای مشخص هستند یا احتمال دارد وعدههای غیرواقعی بدهند.
شت کوینها اغلب نقشه مسیر یا اهداف مشخصی برای توسعه در آینده ندارند و معمولا بدون عرضه هیچ‌گونه نوآوری جدید، از شبکه‌ها و ارزهای دیجیتال موجود کپی‌برداری می‌کنند. علاوه‌براین، برخی از این پروژه‌ها پس از سودبردن توسعه‌دهندگان و تیم اولیه، درعمل رها میشوند و هیچ کمکی به بهبود رشد اکوسیستم کریپتو نمیکنند.
هنگام سرمایه‌گذاری روی هر ارز دیجیتالی، حتماً تحقیق کامل را درخصوص تیم توسعه، تیم پشتیبانی، کاربردپذیری، فناوری، مراحل بهروزرسانی، نقشه مسیر و سایر موارد انجام دهید. مطالعه دقیق وایت پیپر و بررسی جامع وبسایت پروژه را هم فراموش نکنید. بررسی تأییدیه‌ها و مجوزهای قانونی شرکت عرضه‌کننده، سطح توسعه پروژه و پتانسیل سودآوری هم موارد دیگری هستند که می‌توانند در شناسایی شت کوینها موثر باشند.
سخن پایانی
در دنیای کریپتو که پر از صدها فرصت سرمایه‌گذاری است، شناسایی شیت کوینها و دارایی‌های بی‌ارزش اهمیت زیادی دارد. این داراییها اغلب با طرحهای پامپ و دامپ، برای کسب سود عدهای معدود برجسته میشوند و فاقد اعتبار و فناوری نوآورانه هستند. بنابراین، تریدرها و سرمایه‌گذاران پیش از هرگونه اقدام به سرمایه‌گذاری، باید تحقیق کامل و جامعی درخصوص این دست از داراییها به‌عمل آورند، به‌ویژه کوین‌هایی که در مراحل اولیه توسعه هستند و سروصدای زیادی به راه انداخته‌اند.
مطالعه وایت پیپر، بررسی وبسایت پروژه، کندوکاو در سابقه تیم توسعه‌دهنده و جستجو در سایر جوانب پروژه میتواند دید جامعی به تریدرها و سرمایه‌گذاران ارائه دهد تا از افتادن در دام شت کوینها و تله‌های پامپ و دامپ اجتناب کنند.
تهیه شده در بیت 24
