پولکادات (Polkadot) یک بلاک چین لایه صفر است که امکان انتقال انواع داده و نه فقط توکنها را فراهم میکند. به همین خاطر، پولکادات یک محیط اپلیکیشن چند زنجیرهای محسوب میشود که با ساخت پاراچینها (Parachain)، نقل و انتقالات میان زنجیرهای را تسهیل میکند. این شبکه دارای ارز دیجیتال بومی به نام دات (DOT) است که برای پرداخت هزینه تعامل با برنامههای غیر متمرکز کاربرد دارد. در این مطلب، به معرفی نحوه کار شبکه Polkadot و کاربردهای ارز DOT در ساخت زنجیرههای موازی میپردازیم.
برخلاف بیت کوین، کاربرد بخش قابل توجهی از پروژههای کریپتوکارنسی صرفا مبادله مالی نیست و ارز دیجیتال، بخشی از یک پلتفرم کاربردی به شمار میرود. این طرحها با هدف برطرف کردن مشکلات دنیای واقعی با استفاده از فناوری بلاک چین پیادهسازی شده و ارز دیجیتال اختصاصی خود را دارند. همچنین اگرچه نخستین رمز ارز دنیا، آرزوی انسان برای دیجیتالی کردن پول را تبدیل به واقعیت کرد، اما نمیتوان از محدودیتهای آن چشمپوشی کرد. آلت کوینها نظیر پولکادات یا دات با هدف از میان بردن این مشکلات و ارائه یک سری قابلیتهای اضافی خلق شدند.
مروری بر بلاک چینهای نسل اول و دوم
اگرچه خلق اولین نسل بلاک چین به دهه 1990 میلادی برمیگردد، اما تا زمان ظهور بیت کوین این فناوری شناخته شده نبود و کاربردی نداشت. تکنولوژی نام برده حقیقتا بینظیر، نوآورانه و کاربردی است، اما هنوز، با گذشت 12 سال از ظهور بیت کوین، مشکلات و محدودیتهایی اساسی دارد. به عنوان نمونه سیستمهای مبتنی بر BlockChain قادر به تعامل با یکدیگر نیستند. به خاطر عدم امکان تبادل داده در پی این محدودیت، هنوز امکان ساخت سرویسها و اپلیکیشنهای بسیار قدرتمند با استفاده از فناوری مورد بحث میسر نیست.
در گذشته، توسعهدهندگان تلاشهایی برای برقراری ارتباط بین بلاک چینها داشته و به موفقیتهایی نیز دست پیدا کردهاند. به این ترتیب، زنجیره A و B قادر به کار با یکدیگر شدند. با این حال، متصل کردن چند صد یا شاید چند هزار بلاکچین به یکدیگر هنوز یک معضل اساسی است و به یک راه حل فوری نیاز دارد. تیم توسعه مخصوص پروژه پولکادات در کنار اعضای بنیاد وب 3، معتقد است یک راهکار بینظیر برای رفع این مشکلات طی چند سال پیش رو خلق خواهد شد.
پولکادات با بیشتر ایدههای مبتنی بر بلاک چین از یک دیدگاه متفاوت است؛ اغلب آنها برای حل یک مشکل در دنیای واقعی خلق میشوند، اما هدف از ایجاد پلتفرم Polkadot برطرف کردن ایرادات مهم خود بلاک چین بوده است. به ادعای وب سایت رسمی آن، polkadot.network، این یک تکنولوژی چند زنجیرهای (مالتی چین) غیر یکنواخت به شمار میرود. پلتفرم ارز دیجیتال Dot طراحی شد تا مشکلاتی که از کاربرد بلاک چین در سطح وسیع، برای مسائل دنیای واقعی، جلوگیری میکنند، از بین بروند. فناوری زیربنایی ارزهای رمزنگاری شده، BlockChain، دارای دو ایراد اساسی است و آنها در پولکادات هدف قرار گرفتهاند:
- مقیاس پذیری: به طور ساده، منظور از این ویژگی، توانایی برای پاسخ دادن به نیازها در صورت بالا رفتن تقاضا است. یک شبکه مقیاسپذیر باید بتواند در صورت افزایش درخواستهای کاربران، همچنان بدون مشکل به آنها سرویس بدهد. متاسفانه اغلب نتورکهای بلاک چینی تعداد بسیار کمی تراکنش را در هر ثانیه، در محیط غیر متمرکز خود، پردازش میکنند. پردازش تراکنشها اکنون در گرهها به شکل یک به یک صورت میگیرد. این شبیه گلوگاهی است که از بررسی و تایید حجم زیادی معامله جلوگیری خواهد کرد. پولکادات در پی رفع آن است. به عنوان نمونه در شبکه بیت کوین، محبوبترین و پراستفادهترین رمز ارز دنیا، طی ماه دسامبر 2020 به طور متوسط در هر ثانیه فقط 4 تراکنش تایید شد. این تعداد برای سیستمهای بانکی عادی حدود 16 هزار عدد در هر ثانیه است!
- انزوا: نتورکهای مبتنی بر فناوری بلاک چین متاسفانه گسسته و مستقل عمل میکنند. آنها با یکدیگر فاقد ارتباط بوده و قابلیت همکاری میانشان میسر نیست.
تکنولوژی BlockChain امکان ایجاد سیستمهایی غیر متمرکز را فراهم کرد. برای برخی کاربردها، این نحوه پیادهسازی بینظیر است. با این حال نمیتوان از مشکلات عدم تمرکز در نتورکهای این چنینی چشمپوشی کرد. ارز دیجیتال پولکادات و بلاکچین آن در تلاش برای برای کنار زدن این محدودیتها است؛ Polkadot خود را به عنوان نسل بعدی پروتکل بلاک چین معرفی کرده و قادر است با اتصال چندین زنجیره تخصصی به یکدیگر، یک شبکه عظیم و جهانی ایجاد کند.
همانند ترون، در پولکادات نیز تمرکز خاصی روی ایجاد زیرساختهای ضروری نسل سوم وب (Web 3.0) قرار دارد. شبیه اغلب طرحهای مبتنی بر تکنولوژی بلاک چین، هدف در اینجا غیر متمرکز کردن یک ساختار و موجودیت کنونی است؛ Polkadot تصمیم دارد انحصار اینترنت را از دست شرکتهای بزرگی نظیر گوگل و فیس بوک بیرون آورده و به کاربران عادی، قدرت بیشتری بدهد.
پیش از پرداختن به بقیه مطلب، باید به نکته مهمی توجه کنید. پولکادات نام بلاک چین و شبکه مورد بحث ما است. در اینجا، یک ارز دیجیتال (توکن) اختصاصی با نام دات وجود دارد. با این حال، ممکن است در برخی قسمتهای مطلب از این دو اسم به جای یکدیگر استفاده کنیم.
پولکادات (Polkadot) چیست؟
پولکادات خود را یک پروتکل منبع باز لایه 0 نسل سومی تعریف کرده است. به ادعای سازنده، این گام بعدی در تکامل فناوری بلاک چین است. تیم توسعهدهنده تمرکزش را روی امنیت، مقیاسپذیری و نوآوری منعطف کرده است. به این منظور، لازم است زیرساختهای لازم ایجاد شوند به این ترتیب نه تنها امکان حمایت از ایدهها و مفاهیم جدید فراهم خواهد شد، بلکه از حصول قابلیت همکاری مناسب نیز اطمینان پیدا میکنیم.
یک بلاک چین جداگانه در اکوسیستم Polkadot پاراچین (Parachain) یا زنجیره موازی (بلاک چین موازی) نام دارد. نام BlockChain اصلی در اینجا ریلی چین (Relay Chain) است. ایده این است که زنجیرههای موازی و زنجیره رله، همواره میتوانند به راحتی به تبادل اطلاعات بپردازند. میتوان آنها را به شاردهای جداگانه در اکوسیستم اتریوم 2.0 تشبیه کرد.
هر توسعهدهنده، شرکت یا نفر قادر است با بهره بردن از Substrate، یک فریم ورک برای ساخت رمز ارزها و سیستمهای غیر متمرکز، پاراچین سفارشی خود را ایجاد کند. به محض اتصال یک زنجیره موازی به شبکه پولکادات ، با سایر مواردی که پیشتر به آن متصل شدهاند قادر به برقراری تعامل خواهد بود. به لطف این طراحی، ساخت اپلیکیشنها، محصولات و سرویسهای کراس چین بسیار راحتتر میشود. انتقال بین بلاکچینی (کراس بلاک چین) داده یا دارایی، پیش از این در مقیاس بزرگ امکانپذیر نبود.
ایمنسازی و اعتبارسنجی دیتا بین زنجیرههای موازی مختلف از طریق اعتبارسنجهای شبکه پولکادات صورت میگیرد. یک مجموعه کوچک از این ولیدیتورها میتوانند امنیت چندین پاراچین را تامین کنند. یکی دیگر از وظایف آنها، اطمینان از امکان انتشار تراکنشها بین تعدادی بلاک چین موازی است، بلکه مشکل مقیاسپذیری بهبود پیدا کند.
تیم توسعهدهنده و خالق Polkadot
گاوین وود (Gavin Wood) ایدهپرداز اصلی و موسس پولکادات به شمار میرود. او در کنار ویتالیک بوترین، یکی از بنیانگذاران اتریوم بود و برای مدتی در نقش مدیر ارشد فناوری بنیاد اتریوم ایفای نقش کرد. آقای گاوین وود همچنین موسس، مدیر ارشد فناوی و رئیس Parity Technologies Ltd است. این شرکت، مسئولیت تامین احتیاجات تیم توسعه Polkadot را بر عهده دارد.
رزومه وی به همین موارد ختم نمیشود. یکی دیگر از نکات درخشان در سابقه کاری او تاسیس بنیاد وب 3 (Web3 Foundation) محسوب میشود. هدف این بنیاد، پرورش دادن تکنولوژیهای مختلف به منظور پیادهسازی نسل سوم وب است. در نسل سوم، با یک اینترنت کاملا غیر متمرکز رو به رو هستیم.
نمونههایی از کاربرد پولکادات
پولکادات به نحوی طراحی شد که یک ساختار شسته رفته داشته باشد! بیشتر پیچیدگیهای مربوط به این شبکه در سطح میان افزار برطرف شدهاند. با وجود گذشت مدتی از راهاندازی و شروع به کار، این پلتفرم بزرگ هنوز به بلوغ نرسیده است، به همین دلیل نمیتوان اکنون کاربردهایش را به طور روشن مشخص کرد. با این حال، بر اساس وایت پیپر ارز دیجیتال Dot، نمونههایی از کاربرد آن را بررسی میکنیم.
- یک پروژه بلاک چینی نیازمند جمعآوری ارز دیجیتال اتریوم (به عنوان سرمایه) است، اما قبل از قبول این رمز ارز، به تایید یک زنجیره بانک خصوصی نیاز دارد.
- همانند مورد بالا، یک پردازشگر و تاییدکننده پرداخت ممکن است قبل از قبول پرداخت با استفاده از بیت کوین، به همان نوع تایید نیاز پیدا کند.
- یک زنجیره موازی متعلق به صرافی غیر متمرکز، با استفاده از اثبات دانایی صفر از زنجیره موازی زد کش، سپردهگذاری با بیت کوین را امکانپذیر میکند.
- پولکادات در اینترنت اشیا کاربرد گستردهای دارد. فرض کنید یک طوفان در راه است. اوراکل هوا این موضوع را تایید کرده و اوراکلهای IOT خرابی را تصدیق میکنند. سپس زنجیره مربوط به بیمه اقدام به پرداخت هزینهها خواهد کرد.
بررسی ساختار پولکادات
برای پی بردن به نحوه رفع دو ایراد مهم بلاک چین توسط Polkadot، بد نیست نگاهی به ساختار این پلتفرم داشته باشیم. در وایت پیپر پولکادات سه اصطلاح مهم وجود دارند که به هسته این سیستم اشاره میکنند:
- زنجیره رله (The Relay Chain): این زنجیره اصلی دات به شمار میرود و همه بلاک چینهای جداگانه به آن متصل میشوند.
- زنجیرههای موازی (The Parachain): این بلاک چینهای جداگانه و منحصربهفرد، از طریق شبکه پولکادات به طور موازی اجرا میشوند.
- زنجیره پل (The Bridge Chain): این زنجیره ایجاد شد تا اتصال بلاکچینهایی که از پروتکلهای گاورننس پولکادات استفاده نمیکنند را فراهم کند.
بر اساس توضیحات مربوط به سه بخش اصلی پلتفرم، احتمالا به یک دید سطح بالا درباره نحوه عملکرد Polkadot دست پیدا کردهاید. اتصال به زنجیره رله، مسئله قابلیت همکاری را با استفاده از قراردادهای هوشمند آن برطرف میکند. به این ترتیب اطمینان حاصل خواهد شد تمامی تراکنشهای بین زنجیرههای جداگانه، به طور صحیح انجام شدهاند. زنجیرههای موازی پولکادات، به وسیله پردازش موازی تراکنشها، ایراد مربوط به مقیاسپذیری را برطرف میکنند.
یکی دیگر از ایدههای پشت پروژه ارز دیجیتال دات بحث امنیت مشترک است. در اینجا منابع امنیتی تجمیع میشوند. به این ترتیب، هر یک از زنجیرههای منحصربهفرد و جداگانه مجبور به پیادهسازی تکنیکهای امنیتی نیست و میتواند از امنیت جمعی بهره ببرد. در مبحث امنیت جمعی، به خطر افتادن یکی از بخشهای سیستم، به معنی بروز مشکل برای تمامی آنها است.
پروتکلهای حاکمیت
در پولکادات یک پروتکل اثبات سهام (Proof Of Stake) پیادهسازی شده است. در اینجا اعتبارسنجها (Validator) امنیت زنجیره رله را به وسیله استیکینگ ارز دیجیتال دات تامین میکنند. آنها به این ترتیب با سایر اعتبارسنجها به اجماع رسیده و توافق کسب میکنند. یکی دیگر از اعمال آنها، اعتبارسنجی اثباتها از تلفیقکنندهها (Collator) است. وظیفه تلفیقکنندهها نگهداری از زنجیرههای موازی است. این کار به وسیله جمعآوری تراکنشهای مربوط به این زنجیرهها از کاربران و ایجاد اثباتهای تغییر حالت به منظور ارائه به اعتبارسنجهای پولکادات، انجام میشود.
دو نقش دیگر به نامهای نامزدکننده (Nominator) و ماهیگیر (Fisherman) نیز در پلتفرم Polkadot وجود دارند. نامزدکنندهها، همانطور که از اسمشان پیداست، اعتبارسنجهای خوب را انتخاب کرده و رمز ارزهای دات را استیک میکنند. با این کار امنیت زنجیره رله چند برابر خواهد شد. ماهیگیران مرز نهایی امنیت به شمار میروند. آنها نتورک را مانیتور کرده و رفتارهای بد را به اعتبارسنجها به اثبات میرسانند.
در نظر داشته باشید پروتکل اثبات سهام، مقابل اثبات کار (Proof of Work) قرار میگیرد. در مورد دوم با ماینرها سر و کار داریم که به وسیله تخصیص قدرت پردازشی خود به حل یک سری پازل پیچیده (هشینگ بلاکهای حاوی تراکنشها)، امنیت را تامین میکنند. بهترین نمونه برای نتورکهای این چنینی، بیت کوین محسوب میشود. در نتورکهای مبتنی بر روش اثبات سهام نظیر پولکادات ولیدیتورها (اعتبارسنجها) جایگزین ماینرها (استخراجکنندگان) شدهاند.
مزایای پولکادات چیست؟
دلایل زیادی برای ترغیب توسعهدهندگان به منظور بررسی اکوسیستم پولکادات وجود دارند. به خاطر ماهیت محدود بلاک چینهای کنونی، واضح است هنوز یک سری مشکل اساسی نظیر مقیاسپذیری، امکان سفارشیسازی، قابلیت همکاری، طرز حاکمیت و قابلیت ارتقا برطرف نشدهاند.
در بحث مقیاسپذیری، پولکادات تمام الزامات را برآورده میکند؛ Polkadot در نقش یک نتورک مالتی چین عمل میکند، شبکهای که به جای یک بلاک چین، از چند مورد تشکیل شده و تمامی آنها موازی یکدیگر مشغول فعالیت هستند. به این ترتیب، بزرگترین مشکل بر سر راه گسترش کاربرد BlockChain، یعنی مقیاسپذیری ضعیف، رفع خواهد شد. پردازش موازی پیشرفت بسیار بزرگی است و مسیر را برای تکامل بلاکچین و افزایش مقبولیت آن هموار میکند.
آن دسته از افراد، تیمها و شرکتهای دوستدار سفارشیسازی سیستمهای بلاک چینی، میتوانند از یک سری ویژگیهای دیگر پولکادات بهرهمند شوند. نمیتوان یک زیرساخت (ثابت) مبتنی بر این فناوری را برای همه مناسب دانست، چرا که هر پروژه دارای نیازها و اهداف متفاوتی است. پولکادات به توسعهدهندگان اجازه میدهد زنجیرههای خود را برای کاربردهای خاص مورد نظرشان سفارشی و بهینه کنند. به لطف استفاده از فریم ورک Substrate، سازندگان قادر به سازگار کردن بلاک چینهای جداگانه با نیازهای پروژه خواهند بود.
در بحث قابلیت تعامل، ایجاد بستر اشتراکگذاری یکپارچه دیتا بین پروژهها و اپلیکیشنهای مختلف فاکتور بسیار مهمی است. البته باید دید در دراز مدت، این امکان سبب خلق شدن چه محصولات و سرویسهایی خواهد شد، اما پیش از این اتفاق، میتوان یک سری کاربرد برایش در نظر گرفت. به طور مثال، به لطف فراهم شدن قابلیت تعامل سیستمهای بلاک چینی با یکدیگر، یک اکوسیستم مالی نوین ظهور خواهد کرد. در اینجا هر زنجیره موازی، در هر لحظه وظیفه مدیریت و کنترل یکی از جنبههای سیستم را بر عهده میگیرد.
نکته اینجاست که هر جامعهی کاربران مربوط به یک پاراچین، قادر به اداره شبکه خود به صورت دلخواه خواهد بود. علاوه بر آن، تمام این انجمنهای مستقل و جداگانه، اما در حال ارتباط و تعامل با یکدیگر، برای اداره آتی پولکادات به عنوان یک مجموعه بسیار بزرگ، نقش بسیار مهمی ایفا میکنند. به وسیله دریافت بازخورد از جوامع ادارهکننده بلاکچینهای موازی در Polkadot، توسعهدهندگان این اکوسیستم به دید خوبی درباره چگونگی پیشبرد پروژه دست پیدا خواهند کرد.
از طرفی دیگر، پولکادات ارتقای بلاک چینهای موازی را بسیار راحتتر میکند. به این ترتیب، برای رفع یک مشکل یا پیادهسازی قابلیتهای بزرگ، نیازی به ایجاد هارد فورک و تفرقهافکنی در انجمنها نخواهد بود!
ارز دیجیتال دات چیست؟
پولکادات شبکهای بلاک چینی بوده و خلق یک ارز دیجیتال اختصاصی برای آن کاملا طبیعی است. توسعهدهنده این طرح، از ارائه رمز ارز DOT سه هدف داشته است:
- حاکمیت: در اینجا با شبکهای غیر متمرکز رو به رو هستیم، به این معنی که یک موجودیت واحد و یگانه کنترل امور را بر عهده نداشته و تصمیمگیریها، حاصل توافق اعضای تشکیلدهنده نتورک است. دارندگان توکنهای Dot کنترل کامل پروتکل را در دست دارند. امتیازات محفوظ برای ماینرها در دیگر شبکهها (که بر اساس سیستم اثبات کار عمل میکنند)، در Polkadot به افراد دارای توکنهای Dot ارائه میشود. به عنوان نمونهای از این امتیازات باید به تعیین ساختارهای کارمزدها، تغییرات پروتکل، اضافه کردن قابلیتهای جدید یا حذف موارد کنونی و همچنین افزودن زنجیرههای موازی جدید اشاره کرد. در نظر داشته باشید این تواناییها به طور رسمی به دارندگان رمز اعطا نمیشود و آنها به موجب در اختیار داشتن توکنها، قادر خواهند بود در روند تصمیمگیری شرکت کنند.
- عملیات: توکنهای دات ساز و کار اجماع زیربنایی مربوط به شبکه پولکادات را تسهیل میکنند. دارندگان ارز دیجیتال اختصاصی میبایست به منظور جلوگیری از رفتارهای خرابکارانه، به طور مستمر فعال باشند.
- وثیقه و پرداخت: این مکانیزم ارزش است. به کاربرانی که حضور فعالی در شبکه پولکادات داشته باشند، ارز دیجیتال دات اهدا خواهد شد. همچنین باید به منظور اضافه کردن زنجیرههای موازی به سیستم، مبلغی را در قالب ارز دیجیتال اختصاصی آن به عنوان وثیقه قرار داد. این نوعی اثبات سهام به شمار میرود.
عرضه اولیه سکه موفق پروژه
عرضه اولیه سکه (ICO) روشی به منظور جمعآوری سرمایه مورد نیاز برای توسعه پروژههای بلاک چینی است. در سال 2017، با انفجار ایدههای مبتنی بر فناوری بلاک چین و همچنین عرضههای اولیه آنها مواجه شدیم. با وجود تعدد کمپینهای تامین مالی این چنینی در 2017، پولکادات یکی از موفقترینها بود.
در عرضه اولیه سکه پروژه پولکادات در سال 2017 میلادی، 5 میلیون Dot به قیمت هر واحد 0.109 اتریوم فروخته و در مجموع 485,331 اتریوم جمعآوری شد. در مجموع، داخل جنسیس بلاک (اولین بلاک داخل بلاک چین) 10 میلیون توکن وجود داشت. از 5 میلیون باقی مانده، 2 میلیون دات به مشارکتهای پیش از راهاندازی و 3 میلیون دیگر به بنیاد وب 3 (Web3 Foundation) اختصاص پیدا کرد.
البته این موفقیت با یک مشکل اساسی رو به رو شد؛ Parity Technologies، شرکت توسعهدهنده پولکادات، در قرارداد کتابخانه Ethereum Parity Wallet خود به یک باگ برخورد کرد. اگرچه طی این اتفاق هیچ مبلغی سرقت نشد، اما بخشی قابل توجهی از بودجه جمعآوری شده (حدود 68 درصد) فریز شد و بدون استفاده باقی ماند! آنها تصمیم گرفتند برای رفع مشکل، در دسامبر سال 2017 یک هارد فورک ایجاد کنند، اما این کار مستلزم اعمال تغییر در کل پلتفرم عظیم و گسترده اتریوم بود.
اتریوم مدتی قبل به خاطر هک شدن یک سازمان مستقل غیر متمرکز (DAO) بنا شده روی آن، ضربه بزرگی خورد و برای بازگرداندن سرمایه از دست رفته قربانیان، مجبور به هارد فورک شد. به همین دلیل طاقت یک هارد فورک دیگر را نداشت. در نتیجه اعضای بنیاد اتریوم، درخواست سازنده پولکادات را رد کردند.
خرید و فروش ارز دیجیتال پولکادات (دات – Dot)
ابتدا به یک کیف پول ارز دیجیتال نیاز دارید. خوشبختانه محبوبترین و پراستفادهترین والتهای کریپتوکارنسی نظیر تراست والت و اتمیک والت نیز از آن پشتیبانی میکنند. سپس باید یک صرافی برای خرید پیدا کنید. با توجه به محدودیتهای مقابل راه کاربران ایرانی به منظور انجام پرداختهای ارزی، نمیتوان از خدمات صرافیهای بینالمللی استفاده کرد. البته اجبار و نیازی به این کار وجود ندارد.
جهت خرید پولکادات لازم است به صرافی های معتبر مراجعه کنید. بیت 24 یکی از بهترین صرافیهای رمز ارزی ایران به شمار رفته و روزانه چند هزار کاربر برای خرید و فروشهای خود به ما مراجعه میکنند. یکی از ارزهای دیجیتال پشتیبانی شده در این پلتفرم دات است. هیچ کارمزدی برای خرید پرداخت نکرده و بعد از پرداخت هزینه، توکنها را خیلی سریع در کیف پول خود دریافت خواهید کرد. همچنین در هر زمان میتوانید موجودی پولکادات خود را به ما بفروشید. تسویه در سریعترین زمان ممکن انجام خواهد شد.
ارزیابی سرمایهگذاری در ارز DOT
با وجود عقیده سازنده پروژه، مبنی بر عدم کاربرد توکن اختصاصی آن برای مبادله مالی عادی یا ذخیره ارزش، شاهد این کار توسط تریدرها در صرافیهای کریپتوکارنسی هستیم! به طور طبیعی، هر چه پروژههای بزرگتر و کاربردیتری بر بستر پولکادات ساخته شوند، ارزش پلتفرم و در پی آن ارزش ارز دیجیتالش افزایش پیدا خواهد کرد. برای پی بردن به مناسب یا نامناسب بودن سرمایه گذاری در رمز ارز Dot لازم است به سیستمهای پیاده شده بر مبنای اکوسیستم Polkadot نگاهی بیندازید.
بد نیست بدانید بر اساس اخبار، حجم سرمایه گذاران در دات و توسعهدهندگان در پولکادات، با نرخ زیادی در حال افزایش است. به خاطر هجوم توسعهدهندگان، انتظار داریم به زودی شاهد راهاندازی پروژههایی کاربردی بر این بستر باشیم که به طور غیر مستقیم به افزایش قیمت توکن Dot کمک میکند. برخی از این پروژهها در تلاش برای برقراری ارتباط بین پولکادات و زنجیرههای کنونی نظیر بیت کوین هستند. افزایش فشار تریدرها برای خرید دات، به خاطر امید به جهش آن، به طور مستقیم به افزایش قیمت منجر خواهد شد.
بر اساس گزارشهای به دست آمده از برخی سرمایه گذاران در Dot، بخش قابل توجهی از آنها سود خوبی طی مدت زمان اخیر به دست آوردهاند. به عنوان نمونه شرکت دارایی دیجیتال KR1 مدعی نرخ بازگشت سرمایه (ROI) پانزده برابری به واسطه خرید دات شد! به عقیده یکی از بنیانگذاران این شرکت، اکوسیستم Polkadot مملو از پروژههای هیجانانگیز با پتانسیل پیشرفت بالا است. البته KR1 تنها شرکت معتقد به پتانسیل رشد بالای پولکادات و همچنین ارز دیجیتال اختصاصی آن نیست.
یک شرکت سرمایه گذاری دیگر به نام RockX برنامهای 20 میلیون دلاری به منظور پشتیبانی از پروژههای خوب در نظر گرفته است. این حمایت مالی به واسطه رمز ارز Dot صورت گرفته و هر پروژه حداکثر 500 هزار دلار بودجه اولیه به دست میآورد. RockX به عنوان سود خود، توکن اختصاصی همان پروژه را دریافت خواهد کرد.
نمونهای از پروژههای ساخته شده بر بستر پولکادات
با توجه به ساخت اکوسیستم جدید پولکادات که توانایی رقابت با بلاک چین اتریوم را نیز دارد، امروزه سرمایهگذاران زیادی مشتاق ساخت پروژه های ساخته شده توسط پلتفرم Polkadot هستند. سرعت تحول در صنعت Blockchain رو به افزایش است و مقایسه اتریوم با پولکادات نشان میدهد که دومین بلاک چین برزگ از نظر ارزش بازار، همچنان بیشترین میزان توسعه و ساخت پروژهها را از سال 2015 (93 – 94) در دست دارد.
در حال حاضر حدود 550 پروژه (از پلهای بیت کوین و اتریوم گرفته تا ایجاد اکوسیستم امور مالی غیر متمرکز) روی پولکادات در دست اجراست. برخی از آنها قبلا نیز مورد توجه سرمایهگذاران قرار گرفتهاند که از میان آنها میتوان به پروژه شرکت KR1 اشاره کرد. شرکت داراییهای دیجیتال مستقر در جزیره من (Isle of Man) در هفته گذشته اعلام کرد که پیش از این، بازده پانزده برابری سرمایه اولیه خود را در Polkadot دریافت کرده است. جرج مکدانا (George McDonaugh)، بنیانگذار شرکت KR1، گفت:
بازار نیز به وضوح پتانسیل اکوسیستم بحثبرانگیز پروژه های مبتنی بر فناوری پولکادات را درک کرده و به عملکرد آنها واقف است.
Acala
این یکی از پروژههایی است که بخشی از سرمایه شرکت RockX را به چنگ آورد. Acala مربوط به یک اپلیکیشن دیفای (DeFi) ساخته شده در پولکادات است. پتانسیل بالای پروژه نام برده حتی توجه بنیانگذار RockX، آقای الکس لم (Alex Lam)، را نیز جلب کرد. Acala در واقع یک زنجیره موازی (پاراچین) بوده و بر اساس قابلیتهای Polkadot، همانطور که پیشتر بحث کردیم، قادر به همکاری، تعامل و همچنین مبادله ارزش و دیتا با سایر بلاکچینهای موازی است.
بسیاری Acala را فراهمکننده کلیدی زیرساخت دیفای روی پولکادات خطاب میکنند، به طوری که توسط یک استیبل کوین با استیکینگ لیکوییدیتی و صرافی غیر متمرکز حمایت میشود. به لطف امکان تعامل بلاک چینها با یکدیگر به واسطه پولکادات، Acala میتواند دیتای تولید شده در سیستم خود را به سایر شبکهها و پلتفرمها نظیر اتریوم انتقال بدهد. به این ترتیب قادر خواهید بود دارایی خود، در قالب استیبل کوین آکالا، را از اینجا به شبکه اتریوم انتقال داده و در صرافی یونی سواپ با سایر توکنهای ERC20 مبادله کنید.
Moonbeam
یکی دیگر از پروژههای بینظیری که مسیرش را به پولکادات پیدا کرده، Moonbeam است. هدف از توسعه آن، فراهم کردن تجربهای مشابه با اتریوم برای کاربران بوده است. البته این به معنی فدا شدن قابلیتهای ارزشمند پلتفرم پولکادات نیست، بلکه توسعهدهندگان تصمیم دارند قراردادهای هوشمند نوشته شده با زبان Solidity را روی پولکادات نیز اجرا کنند. این کار نیازمند دستکاری هر دو طرف (پلتفرم Polkadot و قراردادهای هوشمند بومی Ethereum) است.
از طرفی در اینجا، استفاده از ابزارهای موجود نظیر Truffle و Metamask همچنان امکانپذیر است. چشمانداز توسعهدهنده Moonbeam به معنی ضعف Polkadot نیست؛ اتریوم و پولکادات هر کدام بر مبنای اهدافی متفاوت ایجاد شده و دارای قابلیتهای متفاوتی نسبت به یکدیگر هستند. اما به لطف پروژههای نظیر مون بیم، به ویژگیهای هر دو تحت چارچوب یک سیستم دسترسی خواهیم داشت. در Moonbeam قابلیتهایی نظیر یکپارچه کردن چند بلاک چین همچنان در دسترس قرار دارند.
بینظیر بودن چشمانداز این پروژه به جمعآوری 1.4 میلیون دلار سرمایه تا امروز کمک کرد. بخش قابل توجهی از این بودجه به دست یک شرکت سرمایه گذاری متعلق به یکی از بنیانگذاران Polkadot تامین شد. KR1 به عنوان یکی از شرکتهایی که سود بینظیری از سرمایه گذاری در رمز ارز دات به دست آورد، عقیده دارد با افزایش استفاده از قراردادهای هوشمند در اتریوم، شاهد رشد Moonbeam نیز خواهیم بود.
KILT
هدف این پروژه بلاک چینی سوار شده بر بستر پولکادات، فراهم کردن مدارک هویتی اینترنتی قابل اعتبارسنجی است. از آنها مخصوصا در سطح صنعتی در حوزههایی نظیر اینترنت اشیا (IOT) استفاده خواهد شد. به این ترتیب مفهوم غیر متمرکزسازی به این کاربردهای صنعتی وارد شده و شرکتهای زیادی درگیر میشوند. یکی از دلایلی که توسعهدهندگان KILT را به ساختن سیستم خود روی پولکادات تشویق کرد، هزینه گس پایین در اینجا در مقایسه با اتریوم است. انتظار داریم پروژههای بیشتری تنها به همین دلیل، در آیندهای نزدیک Polkadot را به Ethereum ترجیح بدهند.
طرح مورد بحث، توسط یک تیم توسعهدهنده آلمانی به نام BOTLabs ساخته شده است. یکی از مشتریان مطرح آنها تا امروز Energy Web محسوب میشود. این شرکت از آژانس انرژی فدرال آلمان دستور گرفته تا یک رجیستری دیجیتال به منظور ذخیره کردن منابع انرژی توزیع شده خود نظیر باتریها، ترموستاتها و دیگر موارد ایجاد کند. محصولات ارائه شده توسط KILT هویتهای غیر متمرکزی مناسب برای بهینهسازی منابع فراهم میکنند.
علاوه بر آن، پروژه بلاکچینی KILT بخشی از GAIA-X محسوب میشود. این یک طرح متعلق به دولت آلمان به منظور تحقیق درباره کاربردهای صنعت بلاک چین است.
Plasm
پلاسم (Plasm)، یک پلتفرم قرارداد هوشمند در Polkadot است که از چارچوب جداگانه بلاک چین استفاده میکند. شبکه اصلی این پلتفرم که قبلا بهکار گرفته شده است، از راهکارهای لایه دومی همچون استیت چنل پلاسما (State Channels Plasma) و رولآپ (Rollup) پشتیبانی میکند.
سوتا واتانابه (Sota Watanabe)، بنیانگذار پلاسم، اعلام کرده بود که رویداد ایجاد توکن دوم پلاسم به نام لاک دراپ (lockdrop)، به ارزش 54 میلیون دلار در قراردادهای هوشمند این پروژه قفل شده است. به عبارت دیگر، برای دریافت توکنهای Plasm، کاربران باید ارزهای دیجیتال بیت کوین و اتر را برای دورهای مشخص در یک اسمارت کانتراکت قفل کنند.
شبکه آزمایشی و اصلی پولکادات
شبکه کوساما (Kusama) نسخه آزمایشی و تستی شبکه پولکادات معروف به آلفا (Alpha) بود که بعد از راهاندازی، خیلی سریع توجه توسعهدهندگان را به خود جلب کرد. Kusama به شکلی طراحی شده بود تا به توسعهدهندگان و اعضای انجمن پولکادات اجازه بدهد ایدههای مربوط به اپلیکیشنهای غیر متمرکز خود را خیلی سریع طراحی، برنامهنویسی و مستقر کنند، بدون این که نیازی به آزمایش دقیق روی شبکه اصلی Polkadot باشد. به همین دلیل افراد مشتاق به تحقیق و تفحص در تکنولوژی پولکادات مجبور نبودند تا زمان راهاندازی نتورک اصلی منتظر بمانند.
مدتی بعد، نوبت به انتشار اولین نسخه شبکه اصلی به دست بنیاد وب 3 رسید. همانطور که بر اساس توضیحات بالا به آن پی بردهاید، پولکادات یک پروتکل خرد و تقسیم شده به قسمتهای کوچکتر است که به بلاک چینهای غیر متمرکز اجازه میدهد با یکدیگر کار کنند. این همان مشکل «قابلیت همکاری» است که پیشتر اشاره کردیم.
در دنیای BlockChain، مسئله متصل کردن شبکههای مبتنی بر این فناوری به یکدیگر، همواره یک معضل اساسی بوده است. به همین دلیل افراد و شرکتهای زیادی با وجود داشتن ایدههایی خلاقانه به منظور راهاندازی سیستمهای بلاک چینی، در نهایت ایدهشان را فراموش کردند. به لطف پولکادات نه تنها امکان به هم وصل کردن پروژههای کنونی میسر میشود، بلکه زمینه برای مطرح کردن ایدههای نوآورانه کاملا جدید نیز فراهم خواهد شد.
همانطور که در ابتدای مطلب به آن اشاره کردیم، سرعت پایین پردازش تراکنشها در نتورکهای بلاکچینی یکی از مهمترین ایرادات کنونی سیستمهای این چنینی به شمار میرود. تیم مسئول توسعه Polkadot امیدوار است به لطف فراهم شدن قابلیت همکاری، علاوه بر امکان اتصال چند BlockChain کاملا مستقل و جداگانه به یکدیگر، امکان بهبود بهرهروی و کارایی داخل یک سیستم نیز میسر شود؛ یکی از اهداف پولکادات تسهیل تبادل دیتا و موازی کاری حجم کار بین بلاک چینهای متعلق به یک سیستم است. اگر مسئله توان عملیاتی پایین اپلیکیشنهای غیر متمرکز برطرف شود، شاهد توسعه و استفاده گسترده از آنها خواهیم بود.
5 ویژگی مهم پولکادات برای ساخت اپلیکیشن
تعامل متقابل تنها ویژگی و دلیل مناسب بودن پولکادات برای ساخت برنامه ها نیست. در زیر، 5 مزیت ساخت اپلیکیشن روی پولکادات را بررسی میکنیم.
1. اکوسیستم پرجنب و جوش
بیان پر جنب و جوش بودن اکوسیستم پولکادات، شبیه به این است که بگوییم آب خیس است. با حراج پاراچینها در هر گوشه و کنار این حوزه، هر هفته پروژههای جدیدی رونمایی میشوند. تا آخر مارس 2021، بیش از 400 پروژه روی پولکادات ساخته شدهاند.
علیرغم حضور چنین رقم بزرگی، بنیاد وب 3 به صورت فصلی در حال ارائه کمکهای مالی به پروژههاست و این برنامهها حداقل تا دو سال دیگر ادامه خواهند یافت (البته تنها پروژههای پولکادات دریافتکننده این کمکهای مالی نیستند).
به این ترتیب، صرف نظر از پذیرش کاربری طی 12 تا 24 ماه آینده، وجود عرضه پایداری از پروژهها برای همکاری تضمینشده است. این یعنی تعداد زیادی از توسعهدهندگان ماهر در اکوسیستم پولکادات کار خواهند کرد که تضمینی برای بزرگ و دقیق شدن پایگاه دانش ساخت در این اکوسیستم است و شما نیز به ندرت با مشکل پیادهسازی غیرممکنی مواجه خواهید شد که رفع آن با جستجوی دانش بیشتر ممکن نیست.
2. امنیت بهاشتراکگذاشته برای استقرار سریع
با توجه به اجرای طرح اثبات سهام نامزدشده (Nominated Proof of Stake) در پولکادات که در آن تمامی کاربران با نامزد کردن یک ولیدیتور به تایید اعتبار تراکنشها از طرف خودشان و دریافت پاداش میپردازند، امنیت بهاشتراکگذاشتهشده یعنی تمام رمز ارزهای استیکشده ارز دیجیتال دات در این سیستم، اساسا پشتیبان تمام پروژههای این سیستم هستند.
راه جایگزین این است که تمام پروژهها به همراه اعتبارسنجها، نامزدها و توکن با ارزش بازار بالای خود، امنیت شخصی خود را ایجاد کنند. از نظر فنی، شما همچنان به انجام تمام این موارد نیاز دارید، اما با استفاده از پولکادات، زمان صرفشده بسیار کاهش مییابد.
برای برخی از پروژهها و تیمها، تامین امنیت مشکل بزرگی است. اگر شما نیز جزو این دسته هستید، پس احتمالا در رابطه با امنیت به کمک نیاز دارید. به جای تامین امنیت کامل توسط خودتان، میتوانید از امنیت ریلی چین پولکادات استفاده کنید. به گفته صفحه ویکی پولکادات:
با اتصال یک پاراچین به پولکادات، مجموعه ولیدیتور ریلی چین، به تامینکنندگان امنیت تغییرات حالت آن پاراچین تبدیل میشوند. این پاراچین تنها نیاز سربار اجرای چند نود تجمیعگر (منابع) را دارد تا اعتبارسنجها را در جریان آخرین تغییرات حالت و اثبات/شاهد قرار دهد. سپس ولیدیتورها این موارد را برای پاراچینهایی که به آنها محول شده است، بررسی میکنند. بدین صورت، پاراچینهای جدید حتی اگر به تازگی راهاندازی شده باشند هم فورا از امنیت کلی پولکادات بهرهمند خواهند شد.
این امر ضمن تضمین امنیت کامل پروژهتان، بار بزرگی را از دوش شما برمیدارد، که از مهمترین ویژگی های اکوسیستم پولکادات به شمار میشود.
از آنجایی که تمام پروژههای ساختهشده روی پولکادات اساسا (از طریق ریلی چین) به جمعآوری منابع میپردازند، هزینه تامین امنیت کامل کاهش مییابد. به این ترتیب، حالت برد-برد برای تمام طرفین درگیر ایجاد میشود.
3. ابزارهای توسعه قدرتمند برای ساخت سریع
یکی از مهمترین موارد برای انتخاب یک اکوسیستم، میزان آسان بودن ساخت اپلیکیشن روی آن است. بهترین اکوسیستمها، فرآیند ساخت و استقرار را ساده میکنند و این امر، همان هدف پولکادات است.
ساخت برنامه روی پولکادات با دسترسی به زبانهای برنامهنویسی قدرتمند و میزبانی از ابزارهایی که طی سالهای گذشته توسط جامعه متن باز آن ساخته شدهاند، تجربهای است که با گذشت سالها راحتتر میشود. مثلا، یک سری کیتهای توسعه پاراچین (PDK) وجود دارند که زمان راهاندازی یک بلاک چین کاملا کاربردی را از سالها به هفتهها یا حتی روزها کاهش دادهاند.
از دیگر ویژگی های شبکه پولکادات این است که زبانهای برنامهنویسی مختلفی از راست (Rust) تا جاوا اسکریپت (JavaScript) را پشتیبانی میکند. بزرگترین پروژه ساختهشده روی این شبکه توسط زبان Rust و چارچوب Substrate پیادهسازی شده است.
اگر با زبانهای برنامهنویسی آشنا نیستید، باید بگوییم که Rust یک زبان برنامهنویسی چند منظوره است که برای عملکرد و امنیت و خصوصا همزمانی امن طراحی شده است. زبان راست شبیه به ++C است، اما با استفاده از یک Borrow Checker برای تایید منابع، ایمنی حافظه را تضمین میکند. به گفته ویکی پولکادات:
Substrate چارچوبی است که به توسعهدهندگان اجازه میدهد تا به راحتی کل اپلیکیشنهای بلاکچین را توسعه دهند. این امر از طریق جمعآوری ملزومات اصلی نظیر پروتکل شبکهسازی، لایه اجماع، مترجم Wasm و ماژولهای زمان اجرا به نام پالِت (Pallet) انجام میشود. Cumulus که افزونهای برای Substrate است، به تمامی زنجیرههای ساخت Substrate اجازه میدهد تا به پولکادات متصل شده و به یک پاراچین تبدیل شوند.
با اینکه پولکادات اجازه ساخت قرارداد هوشمند روی ریلی چین را به شما نمیدهد، اما بسیاری از پاراچینهای اسمارت کانترکت به کمک شما میآیند. یکی از شناختهشدهترین این موارد Moonbeam است که سازگاری بینظیری با ماشین مجازی اتریوم (EVM) دارد و انتقال یک قرارداد هوشمند از شبکه اتریوم به پولکادات را با تغییرات جزئی میسر میسازد. مثلا بلنسر (Balancer) و سوشی سواپ (SushiSwap) از جمله پروژههای روی اتریوم هستند که از این روش استفاده کردهاند.
4. حاکمیت درون زنجیرهای برای آپگرید راحتتر
ساخت یک پروتکل و تصور عدم لزوم آن به تغییر، یک حالت ایدهآل و حتی سادهلوحانه است. بسته به پیچیدگی پروتکل (بلاک چین)، نیاز به بهروزرسانیهای آتی اجتناب ناپذیر است. برای آپدیت نرمافزارهای کامپیوتری هم دلیلی وجود دارد. دلیل این است که باگها، ناکارآمدیها یا ایدههای جدید آخر کار پیدا میشوند که در صورت عدم رفع آنها، سیستم دچار مشکل خواهد شد.
به باور بسیاری از طرفداران بیت کوین، پروتکلی که قابلیت آپگرید (فورک) را داشته باشد، یک بلاک چین واقعی نیست. اما توجه کنید که آیا زندگی پویا نیست؟ آیا تغییر اجتناب ناپذیر نیست؟ آیا ما اشتباه نمیکنیم؟
هدف ما ساخت یک سیستم بینیاز از تغییر نیست، بلکه ساخت چیزی است که امکان تغییر مثبت، پاسخگو، عادلانه و بدون نیاز به اعتماد به شخص ثالث را فراهم کند. تغییر مثبت آن تغییری است که به اکوسیستم و زندگی کمک کند.
خوشبختانه، پولکادات مجهز به یک فرآیند حاکمیتی است که زمینه تکامل یک بلاکچین پویا به سوی منفعت بیشتر را فراهم میکند. با ساخت اپلیکیشن روی پولکادات، بلاک چین شما از طریق همهپرسی و بدون نیاز به اعمال هارد فورک، به راحتی قابلیت آپگرید شدن را دارد. علاوه بر این، اعضای شورا از طریق رایگیری انتخاب خواهند شد و همه افراد توانایی تبدیل شدن به یک مشاور را دارند (البته این امر به نحوه انتخاب فرآیند حاکمیت توسط شما بستگی دارد).
آن مشکلاتی که پروژه شما (و حتی خود پولکادات) با آن روبروست، برای پیدا کردن راهی است تا عدم سوءاستفاده برخی از افراد از فرآیند حاکمیت به ضرر بسیاری دیگر را تضمین کند. این امر، کل قصد و نیت پارادایم تمرکززدایی را شکست میدهد.
5. عملکرد CrowdLoan (وام جمعی) برای تامین سرمایه
از جمله دیگر ویژگی های پولکادات این است که وام جمعی برای پروژههای روی این شبکه، مستقیما به عملکرد حاکمیت درون زنجیرهای گره خورده است و نه تنها لیکوییدیتی روان و سریعی را فراهم میکند، بلکه در صورت استفاده مناسب هم چنان تمرکززدایی بیشتری را برای توکنهای پروتکل به ارمغان میآورد که تمرکزگرایی از ابتدای کار از آن محروم است.
عملکرد Crowdloan به دو صورت حاصل میشود: یا از طریق ریلی چین، یا توسط یک پاراچین با کاربرد خاص یا قرارداد هوشمند. در حالت اول، راه دریافت وام جمعی بهوسیله عرضه اولیه پاراچین (Initial Parachain Offering) یا IPO است. در این روش، کاربران اوراق قرضه توکنهای DOT را برای مدتی از طرف پروژه خود صادر میکنند. در عوض، این پاراچین (پروژه) با توکن محلی، NFT یا هر مدل مد نظر خود، به کاربران پاداش میدهد. در روش دوم، از پروتکلهایی مانند پولکااستارتر (Polkastarter)، کیلت (Kilt) و دیگر موارد، برای تامین سرمایه پروژه از طریق فروش توکنها استفاده میشود. بسته به ترجیح شما، هر فرآیندی در دسترس است.
سخن پایانی
روی کاغذ، از زوایای مختلف پولکادات برای توسعهدهندگان جذاب و کاربردی است. شبیه اتریوم، این نیز یک نتورک عادی نیست و یک اکوسیستم بزرگ به شمار میرود، به طوری که افراد، کسب و کارهای کوچک و بیزینسهای بزرگ قادر به بهرهمندی از قابلیتهایش خواهند بود. فراهم شدن امکان مستقر کردن بلاک چینهای اختصاصی بر اساس نیازهای خاص، و همچنین توانایی ارتقا دادن سیستم بعد از پیادهسازی بدون دردسر (نظیر ایجاد هارد فورک)، مفهوم تازهای در دنیای بلاکچین به شمار میرود.
پولکادات اکنون یک اکوسیستم بسیار جوان است. اگرچه پروژههای زیادی در دست توسعه قرار دارند، اما تا راهاندازی نخستین پروژه بزرگ به کمی زمان نیاز داریم. بر اساس اعلام وب سایت polkaproject.com، اکنون بیش از صدها پروژه بلاک چینی منطبق با Polkadot در حال توسعه هستند. این پروژهها از کیف پول ارز دیجیتال گرفته تا زیرساخت، ابزار و اپلیکیشنهای غیر متمرکز را شامل میشوند.
یک جنبه بسیار مهم از این پلتفرم گسترده، ارز دیجیتال دات است. توسعهدهندگان پروژه عقیده دارند Dot به عنوان یک دارایی (برای ذخیره ارزش یا صرفا مبادله مالی مثل بیت کوین) طراحی نشده است. اگرچه در صرافیهای ارز دیجیتال، رمز ارز دات دارای ارزش پولی است، اما حاکمیت، عملیات و وثیقه و پرداخت (که در یکی از بخشهای قبل به آنها اشاره کردیم) اهداف اصلی از طراحی آن بودهاند.
تهیه شده در بیت 24