ارز دیجیتال بانک مرکزی یا ملی CBDC چیست؟

ارز دیجیتال بانک مرکزی یا CBDC یک ارز دیجیتال ملی است که کشورها برای تغییر شکل سیستم پولی سنتی و رقابت با رمز ارزهای غیر متمرکز صادر می‌کنند.

CBDC نوعی ارز دیجیتال ملی و صادر شده توسط بانک مرکزی یک کشور است که وضعیت آن به‌عنوان یک واحد پولی قانونی، به قوانین یا مقررات آن کشور بستگی دارد. آن چه بانک‌های مرکزی را به توسعه ارز دیجیتال ملی سوق داده، رقابت با ارزهای دیجیتال رمزنگاری شده غیر متمرکز است. به عبارتی آن‌ها در تلاش هستند مزایای این سیستم‌های پولی نظیر بیت کوین و اتریوم را در چارچوبی تحت کنترل خود در اختیار مردم قرار بدهند.

ارز دیجیتال بانک مرکزی یعنی چه؟

CBDC مخفف Central Bank Digital Currency، پول فیات یک کشور به صورت دیجیتال است که توسط بانک مرکزی آن صادر می‌شود. CBDCها کاملا در مدار سیستم مالی سنتی و واسطه‌ای ارزهای فیاتی قرار می‌گیرند که پشتوانه یک صادرکننده معتمد ارز را دارند: یعنی یک بانک مرکزی و در نهایت، دولت حاکم یا مقام سیاسی پشت آن.

CBDCها یک مفهوم الهام گرفته شده، اما متفاوت، از رمز ارزهایی مانند بیت کوین یا اتریوم هستند. ارز دیجیتال ملی در واقع یک ارز فیات مانند دلار آمریکا، یورو یا ین ژاپن است که توسط بانک مرکزی ملت مربوط به آن به شکل دیجیتال صادر می‌شود.

تا 24 مهر 1400، کشورهایی مانند چین، سوئد، باهاماس، اتحادیه ارز کارائیب شرقی و مارشال آیلند، به پیشگامان فضای CBDC تبدیل شده و ارز دیجیتال ملی خود را به صورت آزمایشی یا محدود راه‌اندازی کرده‌اند. پروژه DCEP یا Digital Currency Electronic Payments، شبکه پردازش و پرداخت دیجیتال بانک خلق چین است که در نظر دارد با عرضه یوان دیجیتال، پول نقد را از گردش حذف کند.

بررسی ویژگی های ارز دیجیتال ملی (CBDC)

CBDCها ممکن است یک پایگاه داده توزیع‌شده مانند بلاک چین داشته یا نداشته باشند. با این وجود، نمی‌توان آن‌ها را رمز ارز واقعی برشمرد. ارز دیجیتال ملی به خاطر صدور توسط بانک مرکزی، ماهیت غیر متمرکز نداشته و این نهاد همانند کاری که با ارزهای فیات انجام می‌دهد، کنترل کامل تولید و توزیع CBDCها را نیز برعهده دارد. ارزش ارزهای دیجیتال ملی، پشتوانه هیچ چیزی به جز اعتماد عموم مردم به صادرکننده مربوطه را ندارند.

البته CBDCها مزایای بیشتری نسبت به شکل پول فیات خود همچون توانایی ارسال مستقیم بین دو طرف معامله بدون نیاز به تکیه به پردازنده پرداخت شخص ثالث، دارند. ارزهای دیجیتال بانک مرکزی همچنین به جهت داشتن کنترل بیشتر توسط دولت، منجر به پیاده‌سازی کاراتر سیاست پولی می‌شوند.

یک ارز دیجیتال ملی در واقع ارز دیجیتالی است که به عنوان پول قانونی توسط مقام پولی مرکزی یک کشور صادر می‌شود. CBDCها توسط قانون و مقررات دولتی یک کشور تنظیم و اداره می‌شوند. این شکل مجازی ارز فیات، توسط یک توکن دیجیتال یا سابقه الکترونیکی استفاده‌شده توسط بانک مرکزی یک کشور که در آن مورد استفاده قرار گرفته است، نشان داده می‌شود.

CBDCها توسط مقام پولی صالح آن کشور صادر و به طور دقیق نظارت می‌شوند. ارز دیجیتال ملی را نباید مشابه رمز ارزها در نظر گرفت. ویژگی CBDCها می‌تواند کاملا متضاد رمز ارزها باشد. مثلا، در جایی که اکثر استیبل کوین‌ها (دارایی‌های کریپتویی دارای ارزش ثابت که نماینده ارزهای فیات خاص هستند) در یک دفتر کل عمومی و بدون نیاز به کسب اجازه فعالیت می‌کنند، ارزهای دیجیتال بانک مرکزی توسط صادرکننده کنترل شده و به اجازه و یک شبکه بلاک چینی بسته وابسته هستند.

مسئولیت عملیات CBDCها بر عهده مقام پولی آن کشور یا بانک مرکزی است که سیستم بانکی سنتی را با عرضه پولی در گردش دارای پشتوانه و راحتی رمز ارزها و امنیت موجود در شکل دیجیتالی آن‌ها، گرد هم می‌آورد.

ارز دیجیتال ملی در ساده‌ترین تعریف خود، یک ارز دارای پشتوانه دولت است که در حال حاضر یک پروژه رمز ارزی رایج نیست، اما کشورهایی مانند السالوادور با ایجاد تغییراتی از طریق پذیرش بیت کوین به عنوان یک واحد پولی قانونی، به دنبال ایجاد موج جدیدی هستند. برخلاف بیت کوین که یک ارز رمزنگاری‌شده غیر متمرکز است، یک ارز دیجیتال بانک مرکزی متمرکز و نظارت‌شده است. CBDCها نمایانگر ارز رسمی یک کشور از طریق استفاده از فناوری هستند. کشورهای زیادی نیز هم‌اکنون به دنبال صدور CBDC خود بوده و کشور چین، در صدر آن‌ها قرار دارد.

منبع: CoinMarketCap