آنچه در این مقاله خواهید خواند
دنیای ارز دیجیتال و بلاک چین از ابتدای خلقت خود تاکنون شاهد تغییرات بسیار زیاد بوده و پیوسته توسعه‌دهندگان مسئولیت بهبود آن را به عهده گرفته‌اند. در دنیای کریپتو و شبکه‌های مبتنی بر فناوری بلاک چین، تغییرات به صورت هاردفورک یا سافت فورک انجام می‌شوند.
یکی از برترین پروژه‌های کریپتویی کنونی یعنی کاردانو نیز تا کنون هاردفورک های متعددی داشته است. در این مطلب قصد داریم هارد فورک های کاردانو را بررسی و درباره اهمیت هاردفورک واسیل (Vasil) به و تاثیرات آن بر قیمت آدا (ADA) صحبت کنیم. واسیل مهمترین بروزرسانی Cardano تا اینجا بوده است.
هاردفورک چیست؟
هارد فورک (Hard Fork) به بیان ساده ایجاد تغییری اساسی در ساختار بلاک چین است. به عنوان مثال می‌توان تغییر پروتکل کلی یک شبکه را هارد فورک نامید. در بیشتر بلاک چین‌ها، هاردفورک می‌تواند تغییرات در ساختار بلاک‌ها یا نحوه تفسیر آنها در زنجیره باشد. نودهایی که تغییرات جدید را دریافت می‌کنند، دیگر قادر به ارتباط با گره‌های قدیمی نخواهند بود.
به طور معمول در هنگام اجرای یک هارد فورک، پروتکل برای مدتی از کار کردن باز می‌ایستد، قوانین و تغییرات اجرایی می‌شوند و بعد زنجیره دوباره راه‌اندازی می‌شود. گفتنی است که یک زنجیره هاردفورک شده با بلاک چین سابق کاملا فرق دارد و تاریخچه بلاک چین قبل از هاردفورک در زنجیره جدید قابل دسترسی نخواهد بود.
بلاک چین کاردانو نیز طی یک هاردفورک الگوی ساختاری خود را از مدل بایرون (Byron) به شلی (Shelley) تغییر داد که غیر متمرکزتر است. البته این بروزرسانی در مقایسه با هارد فورک های قبلی کاردانو تفاوت خاصی داشت. توسعه دهندگان کاردانو سعی کردند در این هاردفورک به جای ایجاد تغییرات شدید، با حفظ تاریخچه بلاک‌های قبلی، پروتکل بلاک چین را تغییر دهند. به بیان دیگر، در بلاک چین کاردانو هنوز هم اطلاعات بلاک‌های بایرون در دسترس هستند و با فاصله‌ای کوتاه از آنها، بلاک‌های شلی ثبت شده‌اند.
هارد فورک های بلاک چین کاردانو از ابتدا تاکنون چه بوده‌اند؟
در طول عمر چند ساله بلاک چین کاردانو هارد فورک های مهم متعددی اجرایی شده‌اند که در ادامه توضیحی مختصر درباره هر کدام ارائه خواهیم داد.
هاردفورک شلی (Shelley)
شبکه بایرون کاردانو بر اساس پروتکل اجماع اوروبوروس کلاسیک (Ouroboros Classic) فعالیت می‌کرد، اما شبکه اصلی شلی کاردانو اکنون با استفاده از پروتکل اجماع اوروبوروس پراوس (Ouroboros Praos) شبکه‌ای غیر متمرکز از قبل ساخته و علاوه بر افزایش قابلیت‌های شبکه، امکان استیکینگ ارز دیجیتال سرمایه گذارانی که اقدام به خرید کاردانو کرده بودند را نیز به وجود آورده است. در حقیقت طبق ادعای توسعه دهندگان شبکه کاردانو، اوروبوروس پراوس اولین الگوریتم اثبات سهام است که امنیت اجماع اثبات کار را به شبکه‌های غیر متمرکز نوین می‌آورد.
برای پشتیبانی بهتر و دقیق‌تر از تغییر پروتکل شبکه کاردانو طی این هارد فورک، الزامی بود که توسعه دهندگان ابتدا کد اصلی شبکه را آپدیت کنند تا با شرایط پروتکل جدید همخوانی داشته باشد. انجام این تغییرات به شکل ناگهانی می‌توانست خرابی‌های جبران‌ناپذیری به بار بیاورد، به همین خاطر تیم کاردانو تصمیم گرفت این هارد فورک را در دو مرحله به انجام برساند. مرحله اول این هارد فورک استفاده از پروتکل تحمل خطای بیزانس اوروبوروس به عنوان واسطه بود که در روز 1 اسفند 1398 (20 فوریه 2020) اجرایی شد.
یکی دیگر از قابلیت‌های اضافه شده در طول آپگرید هارد فورک شلی کاردانو، ایجاد امکان قفل کردن توکن‌ها در ابن یلاک چین بود. قفل کردن توکن از این منظر که راه را برای بسیاری از تغییرات دیگر باز کرد، بسیار حائز اهمیت بود.
هاردفورک مری (Mary)
مرحله دوم هاردفورک شلی کاردانو که به نام مری شناخته می‌شود پشتیبانی از دارایی‌های چندگانه را به بلاک چین کاردانو آورد. به بیان دیگر، پس از آپگرید مری، کاربران شبکه کاردانو می‌توانند توکن‌های خاص خود را در این بلاک چین بسازند و مستقیما با آنها تراکنش انجام دهند.
پس از آپگرید هارد فورک مری کاردانو، سیستم حسابرسی شبکه نه تنها تراکنش‌های ADA، بلکه همزمان تراکنش‌های انواع دیگر دارایی‌ها را نیز پشتیبانی می‌کند.
هاردفورک آلونزو (Alonzo)
هارد فورک آلونزو یکی دیگر از تغییرات ساختاری بزرگ بلاک چین کاردانو بود که در شهریور 1400 به عنوان بخشی از برنامه توسعه گوگوئن (Goguen) اجرا شد. هارد فورک آلونزو با تکیه بر متادیتای تراکنش، قابلت قفل کردن توکن و دارایی‌های بومی امکان توسعه و ایجاد قراردادهای هوشمند را در بلاک کاردانو فراهم کرد. این آپگرید با تغییرات بنیادی خود به توسعه دهندگان و صاحبان مشاغل اجازه می‌دهد که قرارداد هوشمند و اپلیکیشن غیر متمرکز خودشان را بسازند و به این طریق در دنیای امور مالی غیر متمرکز شرکت کنند.
هاردفورک واسیل (Vasil)
هارد فورک واسیل کاردانو که برای ادای احترام به ریاضیدان بلغارستانی واسیل دابوف (Vasil Dabov) اینگونه نامگذاری شده است، پنج قابلیت مهم را برای افزایش کارآمدی بلاک چین کاردانو به این شبکه می‌آورد. ورودی‌های مرجع (CIP-31)، داده‌های خطی (CIP-32)، اسناد مرجع (CIP-33)، خروجی‌های ضمانتی (CIP-40) و ترتیب‌دهی گسترشی. می‌دانیم که اسامی انتخاب شده برای این پنج قابلیت گیج کننده و گنگ هستند، اما هر کدام به نوبه خود مسئولیتی را بر عهده دارند.
این قابلیت‌ها با افزایش حجم بلاک‌های کاردانو مقیاس پذیری و کاربرد شبکه را افزایش می‌دهند. به همین خاطر توسعه دهندگان نیز حین توسعه اپیلیکشن‌ها و قراردادهای هوشمند خود بر بستر شبکه کاردانو پس از هارد فورک واسیل، فرآیندی ساده‌تر و منطقی‌تر را در پیش خواهند داشت. همچنین اسناد نوشته شده با زبان پلوتوس از دیگر نقاط تمرکز هارد فورک واسیل بوده است. این اسناد به صورت دائمی در بلاک چین موجود خواهند بود و هر زمان که قراردادی به آنها احتیاج داشته باشد در دسترس آن قرار می‌گیرند. به این صورت دیگر نیازی نیست اسناد را به تراکنش‌ها اضافه کرد و پیچیدگی قرارداد را بالا برد.
مهمترین هاردفورک کاردانو تا امروز؛ هارد فورک واسیل چیست؟
توسعه‌دهندگان بلاک چین Cardano پس از مدت‌ها بالاخره در روز ۳۱ شهریور (22 سپتامبر) به وعده خود به کاربرهای کاردانو درباره آپگرید هارد فورک واسیل عمل و آن را اجرایی کردند. این هارد فورک به طور کلی به منظور بهبود مقیاس پذیری اکوسیستم کاردانو و افزایش سرعت تراکنش‌ها و همچنین بیشبرد ظرفیت توسعه اپلیکیشن‌های غیر متمرکز در بلاک چین Cardano انجام شد.
بلاک چین کاردانو بر خلاف اتریوم از سیستم ثبت دارایی در حساب استفاده نمی‌کند. در شبکه اتریوم دارایی کاربران به صورت مشخص در حساب‌های کاربری آنها ثبت شده است و در لحظه نیاز، با دریافت قیمت ارز ETH از صرافی‌ها به سادگی می‌توان مجموع دارایی را محاسبه کرد. اما کاردانو در حقیقت از نظر شیوه نگهداری سرمایه کاربران بیشتر به بیتکوین شباهت دارد و از الگوی خروجی خرج‌نشده تراکنش استفاده می‌کند.
پیش از هاردفورک واسیل کاردانو توسعه دهنده های این شبکه برای ساخت اپلیکیشن‌های غیر متمرکز خود مسیر سختی در پیش داشتند، اما به لطف آپگرید واسیل، اکنون توسعه دهندگان می‌توانند از ورودی و خروجی خرج‌نشده تراکنش در نوشتن قراردادهای هوشمند خود استفاده کنند، بدون آنکه نیازی به خرج کردن دارایی‌ها داشته باشند. به بیان دیگر، دسترسی به اطلاعات ذخیره شده در بلاک چین کاردانو پس از هارد فورک واسیل بیشتر و ارزان‌تر شده است.
هارد فورک واسیل چه تغییراتی در کاردانو ایجاد کرده است؟
از جمله مهمترین تغییراتی که هارد فورک واسیل کاردانو در ساختار کلی این بلاک چین ایجاد می‌کنند، افزایش حجم بلاک‌های شبکه و امکان ذخیره کردن داده‌های بیشتر در هر بلاک زنجیره است. CIP-31 که بالاتر ذکر شد مکانیزم ورودی مرجع جدیدی را معرفی می‌کند که اجازه می‌دهد اپلیکیشن‌های غیر متمرکز بدون نیاز به بازسازی داده‌های خروجی تراکنش‌ها به آن ها دسترسی داشته باشند و کل این فرآیند برایشان به شدت سرراست‌تر و کوتاه‌تر شود. در همین حین CIP-32 برای این طراحی شده که سطح غیر متمرکز بودن بومی کاردانو را با معرفی یک قابلیت ذخیره درون زنجیره‌ای بهبود بخشد.
علاوه ب این، CIP-33 با ایجاد تغییراتی در زبان برنامه نویسی بومی شبکه تراکنش‌ها را سبک‌تر می‌کند و پردازش را سریع‌تر و هزینه‌ها را کمتر می‌کند. همچنین یک پروپوزال بهبود دیگر با کد CIP-40 نیز در واسیل معرفی شده است که مکانیزم جدید خروجی تراکنش را به شبکه می‌آورد تا بدون نیاز به اعتبارسنجی کامل، ارسال بلاک‌ها به انجام برسد.
هارد فورک واسیل چه تاثیری بر قیمت ارز ADA داشته است؟
اولین مرحله هارد فورک واسیل کاردانو در روز ۳۱ شهریور به انجام رسید و مراحل باقیمانده این آپگرید در تاریخ ۵ مهر انجام شد. در مرحله دوم تمرکز روی بهبود مدل هزینه‌ای پلوتوس است که تاثیری مستقیم روی هزینه قدرت پردازشی و حافظه لازم برای مدیریت قراردادهای هوشمند کاردانو دارد.
با وجود یکنواختی نمودار قیمت ADA در مدت اخیر، همین حقیقت که اکوسیستم کاردانو چنین رشد بی‌سابقه‌ای داشته می تواند خبر از رشد قیمت و حجم خرید کاردانو در رالی صعودی بعدی بدهد. تنها کافی‌ست توسعه دهندگان بیشتری به این بلاک چین روی بیاورند و اپلیکیشن‌ها و قراردادهای خود را بر بستر آن بنویسند.
تاریخ هارد فورک های بعدی کاردانو چطور مشخص می‌شود؟
کمتر پروژه کریپتویی بزرگی شبیه کاردانو دارای یک نقشه راه منسجم و دقیق است و قدم به قدم با آن رو به جلو حرکت می‌کند. تمام هاردفورک های بلاک چین کاردانو که تا اینجا بررسی کردیم، از ابتدا در نقشه راه پروژه گنجانده بودند. البته، در وایت پیپر Cardano صرفا چند فاز کلی برای توسعه آن در نظر گرفته شده و زمان مشخصی دیده نمی‌شود. تیم توسعه با پیش رفتن در زمان و اجرای یک هاردفورک نظیر واسیل، زمان حدودی بروزرسانی بعدی را مشخص می‌کند.
سخن پایانی
هارد فورک واسیل کاردانو از مجموعه آپگریدهای این بلاک چین طی سال‌های اخیر است که به منظور بهبود شرایط کارکرد آن و جلب توجه توسعه دهندگان برای حضور و فعالیت بیشتر در شبکه کاردانو انجام شد. این هارد فورک بیشتر از هر چیز روی افزایش تعداد تراکنش‌های تایید شده، کاهش هزینه توسعه و ساده‌سازی زبان برنامه نویسی مورد استفاده برای ساخت قرارداد هوشمند در بلاک چین کاردانو تاکید داشت. به همین خاطر پیش بینی می‌شود با افزایش بهره وری شبکه کاردانو و علاقه جامعه کاربری بسیار فعال این بلاک چین در سال‌های آتی، حجم و قیمت خرید و فروش ارزهای دیجیتال شبکه کاردانو از جمله آدا و دیگر دارایی‌های بومی آن نیز تاثیر بسیار زیادی از این هارد فورک بگیرد.
تهیه شده در بیت ۲۴
