ییلد فارمینگ چیست؟ استراتژی کسب درآمد در دیفای با Yield Farming

اگر با دیفای آشنایی داشته باشید، احتمالا می‌دانید ییلد فارمینگ یک اصطلاح و مفهوم پرکاربرد در این حوزه به شمار می‌رود. Yield Farming را باید روشی برای به دست آوردن ارز دیجیتال بیشتر به وسیله خود آن‌ها دانست. این فرآیند شامل وام‌ دهی (لندینگ – Lending) ارزهای دیجیتال به واسطه قراردادهای هوشمند است. گفتنی است اسمارت کانترکت‌ها یک سری برنامه‌های کامپیوتری ویژه بوده و فردی که به روش نام برده کسب درآمد می‌کند، ییلد فارمر لقب می‌گیرد.

در ییلد فارمینگ به وسیله وام دادن رمز ارزها در حوزه دیفای و گرفتن کارمزد در قالب ارز دیجیتال، می‌توانید به درآمد برسید. به نظر این راهکاری بسیار ساده بوده و هر تریدری می‌تواند بعد از خرید بیت کوین و اتریوم یا دیگر کوین‌ها، با وام ‌دهی، دارایی خود را افزایش بدهد. اما واقعیت چیز دیگری است.

یک ییلد فارمر مجبور به پیروی از استراتژی‌های پیچیده‌ای است. آن‌ها با هدف افزایش سودآوری، به طور مستمر دارایی دیجیتال خود را بین پلتفرم‌های مخصوص ارائه وام جابه‌جا می‌کنند. عملکرد آن‌ها در ارتباط با بهترین استراتژی ییلد فارمینگ در دیفای مرموز و مخفیانه است، چرا که یادگیری، پیروی و پیاده‌سازی یک راهکار مشخص توسط تعداد بیشتری از تریدرها، بهره‌وری آن را کاهش خواهد داد. به همین دلیل بعد از یادگیری یک روش جدید، نباید آن را علنی کنید؛ Yield Farming روشی رقابتی در سیستم مالی غیر متمرکز (دیفای) است. در اینجا خرید و فروش‌کنندگان ارز دیجیتال به کشاورزان تشبیه شده و آن‌ها باید در راستای کشت بهترین محصول به رقابت با یکدیگر بپردازند.

نحوه شکل‌گیری مفهوم ییلد فارمینگ

پروژه‌های دیفای در حال حاضر توجه زیادی را به خود جلب کرده و در خط مقدم فناوری بلاک چین حرکت می‌کنند. نرم افزارهای دیفای نیازی به کسب اجازه نداشته و هر فرد یا شی (نظیر اسمارت کانترکت‌ها) که دارای یک والت رمز ارز بوده و به اینترنت دسترسی دارد، قادر به برقراری تعامل با آن‌ها خواهد شد. این ویژگی جنبش سیستم مالی غیر متمرکز سبب منحصربه‌فرد شدن آن شده است.

اپلیکیشن‌های DeFi همچنین احتیاجی به شناخت کاربران حاضر در قرارداد یا واسطه‌ها نداشته و تراستلس (Trustless) محسوب می‌شوند. اما کارایی تازه و متفاوت این دسته نرم افزارها چیست؟

یکی از مفاهیم نوظهور در دنیای دیفای، ییلد فارمینگ به شمار می‌رود. Yield Farming راهکاری به منظور درآمدزایی به واسطه پول‌های الکترونیکی از طریق پروتکل‌های لیکوئیدیتی محسوب می‌شود. به لطف این قابلیت هر کاربری قادر خواهد بود با بهره بردن از یک اکوسیستم غیر متمرکز، چیزی شبیه به یک لگوی ساخته شده روی پلتفرم اتریوم، به شکلی منفعل سود کسب کند. این موضوع نشان می‌دهد در آینده‌ای نزدیک دیگر تریدرها ارزهای دیجیتال خود را صرفا هودل (Hodl) نکرده و نحوه ذخیره‌سازی و نگهداری رمز ارزها به زودی تغییر خواهد کرد؛ وقتی امکان درآمدزایی از طریق دارایی وجود دارد، چرا باید آن را بدون استفاده در گوشه‌ای نگه داشت؟

یک ییلد فارمر چگونه قادر به درو کردن محصولات خود بعد از کشت خواهد بود؟ در صورت دنبال کردن استراتژی‌های ییلد فارمینگ چقدر بهره‌وری در انتظارتان بوده و به عبارتی چقدر سود به دست خواهید آورد؟ چطور می‌توان Yield Farming را آغاز کرد؟

نگاهی دیگر به مفهوم Yield Farming

ییلد فارمینگ و ییلد فارمر دو اصلاح پرکاربرد در سیستم امور مالی غیرمتمرکز یا همان دیفای هستند. Yield Farming راهی برای کسب ارز دیجیتال بیشتر، از طریق خود ارزهای دیجیتال است. این کار متشکل از وام دهی یا همان لندینگ (Lending) رمز ارزها، از طریق برنامه‌های کامپیوتری خاصی به نام قراردادهای هوشمند است. در این سیستم، شما در ازای وام دادن ارزهای مجازی، قادر به کسب کارمزد به صورت ارز دیجیتال خواهید بود.

یک Yield Farmer از استراتژی‌های پیچیده‌ای برای این کار استفاده می‌کند. این افراد، دائما در حال جابه‌جا کردن ارزهای دیجیتال‌شان بین پلتفرم‌های مختلف لندینگ و وام‌دهی هستند تا سودآوری‌شان را افزایش دهند. ییلد فارمرها در رابطه با بهترین استراتژی Yield farming هم خیلی سرّی عمل می‌کنند. چرا؟ چون هرچه افراد بیشتری راجع به یک استراتژی خاص بدانند، اثربخشی آن استراتژی هم کاهش می‌یابد. ییلد فارمینگ، کارزار رقابت در حوزه امور مالی غیر متمرکز یا همان DeFi است. این حوزه، جایی‌ست که فارمرها یا همان به اصطلاح کشاورزان خودمان، برای کشت بهترین محصول با یکدیگر در رقابت‌اند.

ییلد فارمینگ که آن را به عنوان لیکوئیدیتی ماینینگ یا استخراج نقدینگی (Liquidity Mining) نیز می‌شناسند، روشی به منظور کسب پاداش به وسیله نگهداری ارز دیجیتال است؛ دارایی خود را تحت یک پروتکل قفل کرده و در ازای آن پاداش دریافت کنید. به این ترتیب بدون از دست دادن رمز ارزهای خود، به موجودی آن‌ها خواهید افزود.

در ابتدای آشنایی با این روش، به احتمال بسیار زیاد روش استیکینگ ارز دیجیتال در ذهنتان تداعی شده و به دنبال یافتن تفاوت آن با ییلد فارمینگ هستید. اگرچه این دو شبیه هم به نظر می‌رسند، اما در عمل تفاوت‌هایی اساسی با یکدیگر دارند. Yield Farming اغلب نیازمند کار با افرادی به عنوان تامین‌کنندگان نقدینگی (Liquidity Providers) یا به طور مختصر LP است. آن‌ها به وسیله افزودن وجه به استخرهای لیکوئیدیتی، اقدام به تامین نقدینگی می‌کنند.

در این میان با مفهوم دیگری یعنی استخر نقدینگی (Liquidity Pool) مواجه می‌شویم. لیکوییدیتی پول را باید یک قرارداد هوشمند دارای میزانی وجه دانست. حال تامین‌کنندگان نقدینگی به وسیله تامین نقدینگی داخل استخر، پاداش کسب خواهند کرد. این پاداش ممکن است نتیجه کارمزد تولید شده در پلتفرم دیفای مرتبط با آن بوده یا به روش‌های دیگر ایجاد شده باشد.

در تعدادی از استخرهای نقدینگی، پاداش‌ها در قالب ترکیبی از چندین توکن پرداخت می‌شوند. این احتمال وجود دارد که توکن‌های عرضه شده به عنوان پاداش مجددا وارد استخر لیکوئیدیتی دیگری شده و پاداش دیگری برای آن‌ها لحاظ شود. این روند می‌تواند ادامه‌دار باشد. اکنون بهتر به دلیل تعدد استراتژی‌های ییلد فارمینگ و پیچیده بودن این راهکار پی برده‌اید. ایده‌ی اصلی ییلد فارمینگ دریافت پاداش توسط یک تامین‌کننده نقدینگی به وسیله تزریق پول به استخر نقدینگی است.

Yield Farming در بیشتر مواقع با استفاده از توکن‌های ERC20 اتریوم صورت گرفته و پاداش‌ نیز در قالب توکن ERC-20 ارائه خواهند شد. با این حال احتمال تغییر روال در آینده وجود دارد، چرا که اکنون بیشتر فعالیت این بخش، در اکوسیستم اتریوم صورت گرفته و با پیشروی در زمان، توسعه، پیشرفت و ورود دیگر ارزهای دیجیتال محتمل است.

البته بعید نیست پل‌های بلاک چین و سایر توسعه‌های مشابه، به خلق نرم افزارهای غیر متمرکز بی‌نیاز از یک بلاک چین خاص ختم شوند. به عبارتی این اپلیکیشن‌ها می‌توانند در سایر بلاک چین‌های پشتیبانی‌کننده از قابلیت‌های قرارداد هوشمند اجرا شوند.

طبق انتظار، هدف اصلی ییلد فارمرها کسب بازده سود بیشتر است. آن‌ها برای دستیابی به این خواسته اقدام به جابه‌جایی ارزهای دیجیتال خود بین پروتکل‌های مختلف می‌کنند. در نتیجه، پلتفرم‌های دیفای، سایر مشوق‌های اقتصادی به منظور جذب سرمایه به این حوزه را فراهم خواهند کرد. از طرفی شبیه به صرافی‌های متمرکز، نقدینگی بالاتر، جذب لیکوئیدیتی بیشتر را در پی دارد.

تعریف ییلد فارمینگ

ییلد فارمینگ که به آن لیکوئیدیتی ماینینگ یا استخراج نقدینگی (Liquidity Mining) هم گفته می‌شود، راهی برای تولید پاداش از طریق نگهداری ارز دیجیتال است. به زبان ساده یعنی رمز ارزهایتان را در یک پروتکل قفل کرده و سپس پاداش بگیرید.

تا حدودی ییلد فارمینگ شبیه به استیکینگ ارز دیجیتال است. اما در پشت پرده، این دو باهم تفاوت‌هایی دارند. در اکثر موارد، Yield Farming یعنی کار با افرادی به نام تامین کنندگان نقدینگی – Liquidity Providers یا به طور خلاصه LP، که با اضافه کردن وجه به استخرهای لیکوئیدیتی کار فراهم آوری نقدینگی را انجام می‌دهند.

حالا استخر نقدینگی یا لیکوییدیتی پول – Liquidity Pool چیست؟ استخر لیکوئیدیتی در واقع یک قرارداد هوشمند دارای مقداری وجه است. LPها در ازای تامین نقدینگی در استخر، پاداش دریافت می‌کنند. این پاداش می‌تواند حاصل از کارمزد تولید شده در پلتفرم دیفای مربوط به آن، یا به روش‌های دیگری ایجاد شده باشد.

برخی از استخرهای نقدینگی، این پاداش‌ها را به صورت ترکیبی از چندین توکن می‌پردازند. حالا ممکن است این توکن‌های پاداش داده شده، دوباره وارد استخر لیکوئیدیتی دیگری شوند تا پاداش دیگری دریافت شود. این کار همینطور می‌تواند ادامه پیدا کند. پس احتمالا تا اینجای کار، متوجه امکان ظهور استراتژی‌های مختلف و پیچیده شده‌اید. اما در کل، ایده‌ی اصلی ییلد فارمینگ این است که یک تامین کننده نقدینگی، با تزریق پول به استخر نقدینگی، پاداش دریافت می‌کند.

ییلد فارمینگ عموما بوسیله‌ی توکن‌های ERC20 اتریوم انجام می‌شود و پاداش‌های پرداختی نیز به صورت توکن ERC-20 خواهند بود. اما این امر ممکن است در آینده تغییر کند. چرا؟ بخاطر اینکه در حال حاضر اکثر فعالیت این بخش، در اکوسیستم اتریوم صورت می‌گیرد.

با این وجود، پل های بلاک چین و دیگر توسعه‌های مشابه، احتمالا منجر به ظهور اپلیکیشن های غیرمتمرکز بدون نیاز به یک بلاک چین خاص در آینده خواهند شد. به این معنا که این برنامه‌ها، قادر به اجرا در دیگر بلاک چین‌های پشتیبان قابلیت‌های قرارداد هوشمند خواهند بود.

ییلد فارمرها عموما به دنبال بازده سود بیشتر هستند و برای این کار، وجوه‌شان را در پروتکل‌های مختلفی جابه‌جا می‌کنند. در نتیجه، پلتفرم‌های دیفای، دیگر مشوق‌های اقتصادی را برای جذب سرمایه به این حوزه فراهم می‌کنند. درست مانند صرافی‌های متمرکز، نقدینگی بیشتر نیز باعث جذب لیکوئیدیتی بیشتر می‌شود.

دلیل انفجار محبوبیت ییلد فارمینگ

ریشه ترغیب تریدرها به ییلد فارمینگ، ساخت توکن نظردهی (Governance Token) توسط اکوسیستم کامپاند است. به لطف توکن‌های نظردهی یا گاوِرننس امکان ارائه نظر درباره چگونگی اداره اکوسیستم برای هولدرهای آن فراهم می‌شود. سوال مطرح شده اینجاست که در صورت تمایل به غیرمتمرکز کردن شبکه تا جای ممکن چطور می‌توان این توکن‌ها را توزیع کرد؟

یک روش عادی به منظور راه‌اندازی یک بلاک چین غیر متمرکز، توزیع توکن‌های نظردهی طبق یک الگوریتم خاص علاوه بر مشوق‌های نقدینگی است. این ویژگی، جذب تامین‌کنندگان لیکوئیدیتی برای کسب توکن‌های تازه به واسطه تزریق نقدینگی به پروتکل مربوط به آن را در پی خواهد داشت.

البته توکن COMP خالق ییلد فارمینگ نیست، با این حال راه‌اندازی آن محبوبیت این نوع مدل توزیع توکن را منجر شده است. از آن زمان تاکنون، یک سری از سایر پروژه‌های دیفای نیز به وسیله ارائه طرح‌های خلاقانه با هدف جذب نقدینگی به اکوسیتم‌ خود، ظهور کرده‌اند.

بررسی مفهوم ارزش کل قفل شده (TVL)

چطور می‌توان به سنجش سلامت کلی ییلد فارمینگ در زمینه DeFi پرداخت؟ ارزش کل قفل شده یا “Total Value Locked” معیار خوبی به این منظور است. کار این فاکتور، اندازه‌گیری میزان ارز دیجیتال قفل شده در پلتفرم‌های وام‌هی دیفای و سایر مارکت پلیس‌های پولی است. به عبارتی دیگری TVL جمع کل نقدینگی در استخرهای لیکوئیدیتی محسوب شده و یک ایندکس کاربردی به منظور سنجش کلی سلامت بازارهای ییلد فارمینگ و دیفای است. یکی دیگر از کاربردهای آن، عملکرد به عنوان شاخصی موثر برای مقایسه سهم بازار پروتکل‌های گوناگون دیفای به شمار می‌رود.

به منظور ردیابی شاخص TVL وب سایت defipulse.com را پیشنهاد می‌کنیم. در وب سایت نام برده امکان تماشای میزان توکن اتر یا سایر رمز ارزهای قفل شده در پلتفرم‌های مختلف دیفای فراهم است. به این ترتیب به یک دید کلی از وضعیت فعلی ییلد فارمینگ دست پیدا خواهید کرد. طبیعی است هر چه ارزش بیشتری قفل شده باشد، Yield Farming بیشتری در پلتفرم‌ها جریان دارد. گفتنی است تریدرها همواره قادر به سنجش ارزش کل قفل شده برای ارزهای دیجیتال و غیر دیجیتال از جمله اتریوم، بیت کوین و دلار خواهند بود. هر TVL، دیدی متفاوت از وضعیت بازار پولی DeFi ارائه می‌کند.

روش و چگونگی کار ییلد فارمینگ

ییلد فارمینگ از بسیار جهات شبیه به مدل بازارساز خودکار (Automated Market Maker) یا همان AMM است. Yield Farming اغلب از تامین‌کنندگان نقدینگی (LP) و استخرهای لیکوئیدیتی تشکیل می‌شود، اما نحوه کار این ترکیب دقیقا چگونه است؟

تامین‌کنندگان نقدینگی (Liquidity Providers) وجوه را به یک استخر لیکوئیدیتی (Liquidity Pool) تزریق می‌کنند. در ادامه این استخر، قدرت‌بخش بازاری برای وام دهی، دریافت وام و حتی تبدیل توکن‌ها به یکدیگر خواهد بود. به این وسیله کارمزدهایی در پلتفرم‌ها تولید شده و در نهایت بر اساس سهم تامین‌کنندگان نقدینگی در استخر، پرداخت به آن‌ها صورت می‌گیرد. این فرآیند، پایه و اساس‌ چگونگی کار AMM است. اما بدون در نظر گرفتن نوظهور بودن این فناوری، نحوه پیاده‌سازی روند در ییلد فارمینگ بسیار متفاوت است. انتظار داریم در آینده، رویکردهای متفاوتی را برای بهبود پیاده‌سازی فعلی شاهد باشیم.

در کنار پرداخت کارمزد، روش دیگر ترغیب تزریق پول به استخرهای لیکوییدیتی، توزیع توکن‌های جدید محسوب می‌شود. به عنوان نمونه احتمال دارد راهکاری به منظور خرید یک توکن خاص به مقدار پایین در یک بازار آزاد وجود نداشته و از طرف دیگر، بتوان توکن‌ها را به واسطه تامین نقدینگی در یک استخر خاص جمع‌آوری کرد. قانون توزیع توکن‌ها، تماما به نوع پیاده‌سازی یک پروتکل وابسته است. موضوع حائز اهمیت ارتباط بازدهی سرمایه تامین‌کنندگان نقدینگی با مقدار نقدینگی فراهم شده توسط آن‌ها برای استخرها است.

در حالت کلی وجوه واریزی به استخرها، استیبل کوین‌های متناظر با دلار آمریکا به شمار می‌روند، هر چند الزامی برای این کار وجود ندارد. به عنوان نمونه‌ای از استیبل کوین‌های مورد استفاده در پلتفرم‌های دیفای باید به توکن دای (DAI)، تتر (USDT)، یو اس دی کوین (USDC) و بایننس دلار (BUSD) اشاره کنیم. برخی از پروتکل‌ها، توکن‌های نماینده وجوه واریزی‌تان در سیستم را تولید می‌کنند. به عنوان مثال، اگر توکن دای را به پروتکل کامپاند واریز کنید، توکن شما تبدیل به cDAI یا Compound DAI می‌شود. در صورتی که اتریوم به کامپاند واریز کنید، cETH دریافت خواهید کرد.

ییلد فارمینگ متشکل از لایه‌های پیچیده‌ای است. از طرفی دیگر با واریز توکن cDAI به یک پروتکل دیگر، توکن سومی دریافت می‌کنید که نماینده cDAI و آن هم نماینده DAI تلقی می‌شود. به همین ترتیب روند ادامه پیدا کرده و این زنجیره‌ها، پس از مدتی باز هم پیچیده‌تر خواهند شد.

محاسبه بازگشت سرمایه در ییلد فارمینگ

محاسبه بازگشت سرمایه اغلب به شکل سالیانه صورت می‌گیرد. دو فاکتور مهم تعیین این میزان، نرخ درصد سالیانه (Annual Percentage Yield) یا همان APR و بازدهی درصدی سالیانه (Annual Percentage Yield) یا همان APY به شمار می‌روند. بر خلاف APY، در APR میزان ترکیب سود و سرمایه (Compounding) محاسبه نمی‌شود. بد نیست بدانید کامپاندینگ به معنای سرمایه ‌گذاری مجدد سودهای دریافتی روی سرمایه فعلی، با هدف افزایش بازگشت سرمایه است. البته این دو معیار در برخی موارد به جای یکدیگر نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند.

فراموش نکنید این معیارها، تنها تخمینی از بازده سرمایه ارائه کرده و حتی محاسبه دقیق پاداش‌های کوتاه مدت نیز کار سختی است؛ ییلد فارمینگ فوق‌العاده رقابتی و بسیار سریع بوده و پاداش‌ها، نوسان‌های زیادی را تجربه می‌کنند. اگر یکی از استراتژی‌های Yield Farming برای مدتی کارایی داشته باشد، ییلد فارمرهای زیادی به آن رو آورده و در نتیجه روند بازگشت سرمایه بالا متوقف خواهد شد.

فاکتورهای APR و APY از بازارهای قدیمی الهام گرفته شده‌اند، به همین دلیل در حوزه دیفای به منظور محاسبه سودآوری سرمایه خود می‌بایست از معیارهایی جدید و منحصربه‌فرد بهره ببریم. بخاطر سرعت زیاد DeFI، محاسبه هفتگی یا حتی روزانه بازگشت سرمایه منطقی‌تر به نظر می‌رسد.

وثیقه گذاری (Collateralization) در دیفای ییلد فارمینگ

قرض یا وام گرفتن یک دارایی اغلب در گرو پرداخت باید وثیقه‌ای به منظور پوشش دارایی مقروض است. این کار منحصرا برای بیمه کردن وام دریافتی صورت می‌گیرد. اما این موضوع با حوزه ییلد فارمینگ و DeFi چه ارتباطی پیدا می‌کند؟

همه چیز به پروتکل مورد استفاده وابسته است، اما در کل توصیه می‌کنیم همیشه مراقب نرخ وثیقه گذاری باشید. اگر ارزش وثیقه شما به زیر مقدار کف لازم در پروتکل مربوطه ریزش کند، وثیقه (Collateral) شما در بازار آزاد لیکوئید خواهد شد. راهکار جلوگیری از لیکوئید شدن افزودن وثیقه بیشتر است.

هر پلتفرم دارای قوانین مشخص و منحصربه‌فرد از جمله نرخ وثیقه گذاری (Collateralization Ratio) متفاوت است. علاوه بر آن، پلتفرم‌ها اغلب با Overcollateralization یا «وثیقه گذاری بیش از حد» (اشباع وثیقه گذاری) درگیر هستند. این عبارت یعنی افراد مقروض، به پرداخت وثیقه بیشتری نسبت به وام دریافتی مجبور شده‌اند. دلیل بروز این اتفاق، جلوگیری از لیکوئید شدن وثیقه در اثر سقوط ناگهانی بازار است.

تصور کنید پروتکل وام‌دهی انتخابی شما، دارای نرخ وثیقه گذاری 200 درصد است. در اینجا قادر خواهید بود به ازای هر وثیقه واریزی به ارزش 100 دلار، 50 دلار دارایی وام دریافت کنید. با این حال، اضافه کردن وثیقه بیشتر با هدف جلوگیری از ریسک لیکوئید شدن در بازار را توصیه می‌کنیم. فراموش نکنید تعداد زیادی از سیستم‌ها برای جلوگیری از ریسک لیکوئید شدن، نرخ Collateralization بسیار بالایی (مثلا 70 درصد) تعیین کرده‌اند.

بررسی خطرات و ریسک ورود به ییلد فارمینگ

شاید بر اساس توضیحات ابتدای مطلب، ییلد فارمینگ را بسیار ساده و راهکاری قابل استفاده برای همه تریدرها تصور کرده باشید، اما با پیش رفتن در مطب دریافتید هرگز کار ساده‌ای نیست. هرچه یک استراتژی Yield Farming بازدهی و سوآوری بیشتری به ارمغان بیاورد، پیچیده‌تر خواهد بود. به همین دلیل فقط به کاربران حرفه‌ای و آشنا با تمامی جزئیات توصیه می‌شوند، در غیر این صورت ریسک ضرردهی به جای کسب سود افزایش پیدا خواهد کرد.

از طرفی دیگر ییلد فارمینگ بیشتر برای افراد دارای سرمایه زیاد نظیر نهنگ‌های بازار پاسخگو است و برای شرکت‌کنندگان خرد با سرمایه اندک احتمال شکست افزایش پیدا می‌کند. در صورتی که درک صحیحی از نحوه کار آن نداشته باشید، ریسک از دست رفتن سرمایه باز هم بالاتر خواهد رفت. پیش از این درباره امکان نقد شدن وثیقه صحبت کردیم، اما علاوه بر آن، چه خطرات دیگری ییلد فارمرها را تهدید می‌کنند؟

یکی از مهمترین و مرسوم‌ترین خطرات Yield Farming به قراردادهای هوشمند ارتباط پیدا می‌کند. ذات حوزه دیفای سبب شده بخش قابل توجهی از پروتکل‌ها توسط تیم‌های کوچک با بودجه کم ساخته و توسعه یافته باشند. این کار، ریسک وجود باگ و اخلال در اسمارت کانترکت‌ها را افزایش می‌دهد. حتی در پروتکل‌های بزرگ‌تری که توسط شرکت‌های ممیزی نام‌آشنا ارزیابی شده‌اند نیز آسیب‌پذیری و باگ‌های مختلفی وجود دارد. طبیعت تغییرناپذیر تکنولوژی بلاک چین سبب شده این امر به از دست رفتن وجوه کاربران منجر شود. به همین دلیل هنگام قفل کردن وجوه در قراردادهای هوشمند می‌بایست هشیار باشید.

نکته جالب اینجاست که یکی از بهترین مزیت‌های دیفای، در زمره بزرگ‌ترین ریسک‌های آن نیز قرار دارد؛ ایده سازگاری از یک دیدگاه مزیت و از دیدگاهی دیگر، عیب DeFi به شمار می‌رود. اما این ویژگی چه تاثیری بر ییلد فارمینگ خواهد داشت؟

طبق صحبت‌های قبلی، پروتکل‌های دیفای به اجازه نیازی نداشته و به راحتی با یکدیگر ترکیب و ادغام خواهند شد. این امر به این معنا است که کل اکوسیستم DeFi، به بلاک‌های ساختاری آن وابستگی شدید دارد. به همین دلیل از واژه «سازنده» یا «سازگار» به منظور توصیف اپلیکیشن‌های سیستم مالی غیرمتمرکز استفاده می‌کنیم؛ آن‌ها به سادگی با یکدیگر کار می‌کنند.

اما مشکل کجاست؟ تعریف بالا، نشان‌دهنده یک ویژگی بسیار مهم و کاربردی است. این سازگاری یک ریسک و خطرنیز به شمار می‌رود، چرا که اگر تنها یکی از بلاک‌های این ساختار طبق انتظار عمل نکند، کل اکوسیستم دچار آسیب می‌شود. این امر خطر بزرگی را برای ییلد فارمرها و استخرهای لیکوئیدیتی ایجاد می‌کند.

انواع پروتکل‌ها و پلتفرم‌های ییلد فارمینگ

چطور باید پاداش‌های حاصل از Yield Farming را به دست آورد؟ بر اساس آن چه تا اینجا آموخته و بررسی کرده‌ایم، به طور واضح فقط یک راه ثابت و مشخص برای ییلد فارمینگ وجود نداشته و استراتژی‌های متعددی پیش روی ییلد فارمرها قرار دارد. در حقیقت حتی احتمال تغییر ساعت به ساعت استراتژی‌های Yield Farming نیز وجود دارد، به این معنی که سرعت تغییر و جهش در این حوزه از آن چه تصور می‌کنید بالاتر است! هر پلتفرم و استراتژی، دارای قوانین و ریسک‌های منحصربه‌فرد خود است. اگر تمایل به فعالیت در دنیای ییلد فارمینگ دارید، می‌بایست با نحوه کار پروتکل‌های لیکوئیدیتی غیرمتمرکز آشنایی پیدا کنید.

ایده اصلی نحوه کار را تا اینجا درک کردیم؛ کاربر به وسیله واریز وجه به یک قرارداد هوشمند، پاداش دریافت خواهد کرد. به نظر این کار ساده‌ای است، اما در پس آن بی‌شمار تحلیل و فعالیت قرار داشته و نحوه اجرایی کردن کار، بسته به استراتژی مورد نظر، تفاوت‌های گسترده‌ای با سایر روش‌های موجود دارد. به همین دلیل صرفا واریز وجه به یک پروتکل و انتظار دریافت سود به شکل کورکورانه، کار عاقلانه‌ای نبوده و تریدر را به اهداف مالی خود نخواهد رساند. به عنوان قانون اولیه مدیریت ریسک، می‌باست توانایی کنترل سرمایه ‌گذاری‌های خود را به دست آورید.

با در نظر گرفتن تمامی این موضوعات، محبوب‌ترین و شناخته شده‌ترین پلتفرم‌های ییلد فارمینگ کدام‌ها هستند؟ فهرست ارائه شده زیر گسترده نبوده و فقط مجموعه‌ای از پروتکل‌های اصلی استراتژی‌های Yield Farming را شامل می‌شود.

کامپاند فایننس (Compound Finance)

کامپاند (Compound) یک بازار پول مبتنی بر الگوریتم است بوده و قابلیت ارائه و دریافت وام از طریق دارایی‌های در قالب ارز دیجیتال را امکان‌پذیر می‌کند. هر کاربری دارای یک کیف پول اتریوم می‌تواند به تامین دارایی برای استخر لیکوییدیتی کامپاند پرداخته و در عوض پاداش دریافت کند. نرخ سود و پاداش، بر اساس الگوریتم‌های مبتنی بر عرضه و تقاضا مشخص می‌شوند. پلتفرم Compound را باید یکی از اصلی‌ترین پروتکل‌های اکوسیستم ییلد فارمینگ در حوزه دیفای خطاب کرد.

میکر دائو (MakerDAO)

میکر (Maker) یک پلتفرم اعتباری غیرمتمرکز بوده و از تولید دای (DAI) پشتیبانی می‌کند. دای استیبل کوینی که به صورت الگوریتمی ارزشی برابر با دلار آمریکا داشته و از این جهت کمی شبیه به خرید تتر است. هر کاربردی قادر است به وسیله افتتاح صندوق میکر یا میکر والت (Maker Vault)، وثیقه‌های خود نظیر اتریوم، توکن بت (BAT)، یو اس دی کوین (USDC ) یا توکن معادل بیت کوین (WBTC) را قفل کند.

سرمایه‌گذاران دوست‌دار ییلد فارمینگ همچنین می‌توانند این وثیقه‌ها را قفل کرده و توکن دای را به عنوان بدهی (Debt) متناظرشان تولید کنند. این بدهی، با گذشت زمان شامل سودی به نام «کارمزد ثبات» (Stability Fee) خواهد شد که نرخ آن به دست هولدرهای توکن میکر مشخص می‌شود. ییلد فارمرها قادرند به منظور ساخت توکن DAI با هدف بهره بردن از آن در استراتژی‌های ییلد فارمینگ از میکر استفاده کنند.

سینتتیکس (Synthetix)

سینتتیکس یک پروتکل دارایی مصنوع است بوده و به کاربران اجازه می‌دهد تا سینتتیکس نتورک توکن (SNX –> Synthetix Network Token) یا توکن اتر را به عنوان وثیقه در این پلتفرم قفل (استیک) کرده و دارایی مصنوعی (Synthetic Asset) متناظر با آن‌ها را تولید کنند.

سوال بسیاری از افراد در اینجا، منظور از عبارت «دارایی مصنوعی» است؛ هر چیزی که یک خوراک قیمت مطمئن داشته باشد، دارایی مصنوعی خطاب خواهد شد. این ویژگی امکان اضافه شدن هر دارایی را به صورت مصنوعی به پلتفرم سینتتیکس می‌دهد. گفتنی است در آینده‌ای نزدیک، Synthetix امکان استفاده از تمام دارایی‌ها به منظور ییلد فارمینگ را فراهم خواهد کرد.

آوه (Aave)

از آوه باید به عنوان یک پروتکل غیر متمرکز وام دهی و وام گیری نام برد. نرخ سود در این پروتکل طبق وضعیت فعلی بازار و به شکل الگوریتمیک مشخص خواهد شد. افرادی که اقدام به ارائه وام به دیگران می‌کنند، در ازای وام دهی وجوه خود، «آتوکن» (aToken) می‌گیرند. حال این توکن‌ها بلافاصله بعد از واریز به پلتفرم، شروع به تولید سود می‌کنند. پلتفرم آوه به عنوان یک پروتکل وام دهی و وام گیری غیر متمرکز، بیشترین کاربرد را در اکوسیستم Yield Farming دارد.

یونی‌سواپ (Uniswap)

بهترین تعریف برای یونی سواپ، یک پروتکل صرافی غیرمتمرکز است. Uniswap برای افراد امکان سواپ و تبدیل توکن‌ها بدون نیاز به شناخت طرفین درگیر را فراهم می‌کند. تامین‌کنندگان لیکوئیدیتی، مقدار برابری از دو توکن را به منظور ایجاد بازار وارد این پروتکل می‌کنند. در ادامه تریدرها، می‌توانند به معامله بر اساس این استخر نقدینگی بپردازند.

تامین‌کنندگان نقدینگی در عوض کار خود، کارمزد تولید شده در استخر تریدرها را دریافت خواهند کرد. Uniswap، به دلیل پایین بودن کارمزد ترید در دل پلتفرم، تبدیل به یکی از محبوب‌ترین پلتفرم‌های سواپ توکن شده است. این پلتفرم نیز در راستای پیاده‌سازی استراتژی‌های ییلد فارمینگ در حوزه دیفای کاربرد فراوانی دارد.

کرو فایننس (Curve Finance)

کرو فایننس نیز یک پروتکل صرافی غیرمتمرکز بوده و به شکل انحصاری برای سواپ اثربخش استیبل کوین‌ها کاربرد دارد. برخلاف سایر پروتکل‌های مشابه نظیر یونی سواپ (که در بالا به آن اشاره کردیم)، Curve قابلیت سواپ پربازده استیبل کوین‌ها را فراهم خواهد کرد. با توجه به حضور پررنگ استیبل کوین‌ها در ییلد فارمینگ استخرهای کرو بخش بسیار مهمی از ساختار این حوزه محسوب می‌شوند.

بلنسر (Balancer)

بلنسر یک پروتکل لیکوئیدیتی بوده و تشابه زیادی با Uniswap و Curve دارد. اصلی‌ترین تفاوت در اینجا فراهم بودن امکان تخصیص شخصی‌سازی شده‌ی توکن‌ها در استخرهای نقدینگی است. این قابلیت سبب می‌شود تا برخلاف نیازمندی 50-50 تخصیص توکن‌ها در Uniswap، تامین کنندگان لیکوییدیتی بتوانند استخر Balancer شخصی خود را بسازند. البته کاملا شبیه به یونی سواپ، تامین کنندگان لیکوییدیتی کارمزد معاملات شکل گرفته در استخرها را دریافت خواهند کرد.

یرن فایننس (Yearn Finance)

یرن فایننس یک اکوسیستم غیر متمرکز با هدف جمع‌آوری سرویس‌های لندینگ (Lending ) و وام دهی مثل آوه، کامپاند و سایر پلتفرم‌ها محسوب می‌شود. این اکوسیستم تلاش می‌کند از طریق جستجوی الگوریتمیک، سودآور‌ترین سرویس‌های وام دهی، قسمت لندینگ توکن‌ها را بهینه کند. در این پلتفرم، وجوه واریزی به yTokens تبدیل شده و برای به حداکثر رساندن سودآوری، به صورت دوره‌ای بالانس می‌شوند. یرن دات فایننس برای کاربرانی که به یک پروتکل انتخاب خودکار استراتژی علاقه دارند، کارایی زیادی دارد.

سخن پایانی

در این مقاله، به آخرین توسعه‌های فضای دیفای (DeFi) به نام ییلد فارمینگ (Yield Farming) نگاهی انداخیتم. اما سیستم مالی غبرمتمرکز چه انقلاب دیگری را درصنعت ارز دیجیتال بهمراه خواهد داشت؟ پیش‌بینی قابلیت‌های اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز در آینده دشوار است، اما پروتکل‌های لیکوئیدیتی، بدون نیاز به شناخت طرفین درگیر و دیگر محصولات دیفای، یکی از مهم‌ترین و جذاب‌ترین موضوعات بخش مالی، اقتصاد دیجیتال و علم کامپیوتر هستند.

تهیه شده در بیت 24