آنچه در این مقاله خواهید خواند
اسپوفینگ (Spoofing) یا جعل سفارشات ارز دیجیتال زمانی یک تاکتیک مخفیانه بود که توسط نهنگ‌های بزرگ و الگوریتم‌ها برای دستکاری بازار استفاده می‌شد، اما اکنون توجه قانون‌گذاران را به خود جلب کرده است.
دستکاری سفارشات بیت کوین (BTC) با اسپوفینگ باعث شده است که بسیاری از معاملهگران ارزهای دیجیتال احساس کنند قادر به پیش‌بینی حرکت‌های به ظاهر غیر قابل توضیح بازار نیستند. عده‌ای نیز قربانی تاکتیک‌های جعل سفارشات ارز دیجیتال با اسپوفینگ شدند و هیچ چیز کلافه‌کننده‌تر از این نیست که احساس کنید بازیچه یک معامله‌گر بسیار ثروتمندتر از خودتان شده‌اید! در این مقاله نگاهی به تاکتیک‌های اسپوفینگ، واکنش قانون‌گذاران به این نوع دستکاری بازار و چگونگی اجتناب از این تله‌ها خواهیم داشت.
اسپوفینگ چیست؟
بسیاری از کاربران مدام در مورد چگونگی دستکاری بازار توسط معاملهگران بزرگ و نهنگ‌ها بحث می‌کنند. اگرچه بسیاری از تئوری‌های این کاربران را به سادگی می‌توان رد کرد، اما روش‌های شناخته‌شده‌ای برای دستکاری در بازار وجود دارد که نیازمند سرمایه‌های بزرگ است. یکی از اینها تکنیکی به نام اسپوفینگ است.
به طور کلی، اسپوفینگ که لایه‌گذاری پویا (Dynamic Layering) نیز نامیده میشود خاص بازار ارزهای دیجیتال نیست. در واقع، این تکنیک به مقدار زیادی در بازارهای دیگر از جمله بازارهای کالا و سهام استفاده شده است.
اسپوفینگ روشی برای دستکاری بازارها از طریق سفارشهای جعلی برای خرید یا فروش داراییها مانند سهام، کالاها و ارزهای دیجیتال است. کلاهبرداران با سفارشات جعلی روی درک بازار از عرضه و تقاضا برای دارایی مذکور تاثیر می‌گذارند و تصور نادرستی از فشار خرید یا فروش ایجاد می‌کنند. اسپوفینگ می‌تواند با سفارشهای خرید، فروش یا ترکیبی از هر دو انجام شود.
اسپوفینگ چگونه انجام میشود؟
معاملهگران عامل اسپوفینگ این کار را با ثبت سفارشات خرید یا فروش بزرگ بدون قصد عملی کردن آنها انجام میدهند. آنها با این کار سایر معاملهگران را فریب میدهند تا اقدام به خرید یا فروش کنند و این روی قیمت ارز دیجیتال تاثیر می‌گذارد. این کلاهبرداران سفارش‌ها را به محض حرکت قیمت آن ارز دیجیتال به سمتی که آنها می‌خواهند، لغو می‌کنند.
به طور معمول معامله‌گرانی که تلاش می‌کنند بازار ارزهای دیجیتال را با spoofing دستکاری کنند از ربات‌ها و الگوریتم‌ها برای ایجاد سفارشات خودکار خرید یا فروش استفاده می‌کنند. زمانی که این سفارش‌ها به پر شدن نزدیک می‌شوند ربات‌ها سفارش‌ها را لغو می‌کنند. برای اینکه بهتر بفهمیم spoofing چیست، یک نمونه از دستکاری قیمت بیت کوین با اسپوفینگ را بررسی می‌کنیم.
مثالی از اسپوفینگ در بازار خرید و فروش بیت کوین
فهمیدن اینکه در بازار ارزهای دیجیتال اسپوفینگ اتفاق افتاده است، بعد از اتفاق افتادن آن خیلی سخت نیست. وقتی اسپوفینگ اتفاق می‌افتد متوجه تعداد زیادی سفارشات خرید و فروش می‌شوید که به نظر می‌رسد علاقه شدید بازار به یک ارز دیجیتال خاص را نشان می‌دهد.
برای مثال اگر به دفتر سفارشات خرید و فروش بیت کوین از صرافی کوین بیس (پرو) نگاهی بیندازید (تصویر زیر) می‌توانید دیوار بلندی از سفارشهای فروش مشاهده کنید. بسیاری از معاملهگران این وضعیت را به عنوان یک علامت نزول قیمت تفسیر می‌کنند زیرا این تصور را ایجاد می‌کند که شخصی به دنبال فروش مقدار زیادی بیت کوین در یک قیمت خاص است. همچنین به نظر می‌رسد که احتمال روند صعودی برای بیت کوین تقریباً صفر است.
برای اکثر معاملهگران ارزهای دیجیتال چنین وضعیتی می‌تواند کمی ترسناک باشد و آنها احتمالاً تصمیم می‌گیرند که یا بیت کوین خود را بفروشند یا هر گونه سفارش خریدی را که دارند لغو کنند. با این حال این دقیقاً همان چیزی است که اسپوفر (عامل اسپوفینگ) می‌خواهد.
زمانی که بازار با وحشت بیت کوین‌های خود را می‌فروشد، کلاهبردار آنها را خریداری می‌کند و سفارشهای فروش انبوهی را که گذاشته است به طور کامل لغو می‌کند. اتفاقی که می‌افتد این است که بیت کوین شما خریداری شده، سفارشات فروش حذف شده و شما دست خالی مانده‌اید.
اسپوفینگ الگوریتمی بیت کوین
با ظهور APIهای صرافی‌ها و الگوریتم‌های معامله پیشرفته، احتمالاً بخش عمده‌ای از اسپوفینگی که امروز انجام میشود کار ربات‌ها است. این ربات های ترید از نوعی هستند که توسط مهندسان نرم‌افزار برای تعامل با صرافی‌ها و ثبت سفارش ایجاد می‌شوند.
در واقع، اتهاماتی وجود دارد که ربات‌های تجاری خودکار برای دستکاری در دفتر سفارشات صرافی‌های ارز دیجیتال استفاده می‌شوند. یکی از این ربات‌ها که «پیکاسو» لقب گرفته است، در بول ران دسامبر 2017 بازار را با سفارشات جعلی و اسپوفینگ فریب داد.
استفاده از ربات‌ها برای spoofing منطقی است زیرا اسپوفینگ تا حدی زیادی وابسته به سرعت عمل است. کلاهبرداری که در تلاش برای دستکاری بازار است، نمی‌تواند ریسک پر شدن یک سفارش جعلی بزرگ را بپذیرد زیرا این اتفاق می‌تواند منجر به حرکت قیمت در جهت مخالف شود.
از این رو الگوریتم‌هایی نوشته می‌شوند که سفارشهای ارز دیجیتال باز را به شکل سریع لغو می‌کنند. همچنین به احتمال زیاد برخی از نهنگ‌های بزرگ دارای ربات‌های تجاری هستند که به APIهای بهتری دسترسی دارند و این باعث میشود نسبت به بقیه بازار برتری عملی داشته باشند.
اسپوفینگ در معاملات فیوچرز بیت کوین
هنگامی که کمیسیون معاملات آتی کالاهای ایالات متحده و (CFTC) و بورس اختیار معامله شیکاگو (CBOE) در اواخر سال 2017 بازار فیوچرز بیت کوین را معرفی کردند، فرصت کاملاً جدیدی برای نهنگ‌ها ایجاد کردند تا از حرکات قیمت BTC سود ببرند. علاوه بر این، هنگامی که یک نهنگ یا گروهی از نهنگ‌ها، چنین تأثیر زیادی بر قیمت دارایی پایه داشته باشند، می‌توانند به راحتی از پوزیشن‌هایی که در بازارهای آتی ایجاد می‌کنند، سود ببرند. همچنین، اثبات وجود ارتباط بین سفارشات بزرگ در بازار فیوچرز با سفارشهای انبوه در بازار دارایی پایه (در این مورد، بیت کوین) بسیار دشوارتر است و این کار نهنگ‌ها را راحت‌تر می‌کند.
تاثیر اسپوفینگ در بازار ارز دیجیتال چیست؟
بازار اغلب به اسپوفینگ واکنش شدیدی نشان می‌دهد زیرا راه خوبی برای تشخیص واقعی و جعلی بودن سفارشات وجود ندارد. اگر سفارشات در نواحی کلیدی مورد علاقه خریداران و فروشندگان باشد، مثلاً در نواحی حمایتی و مقاومتی مهم، spoofing می‌تواند کارآمد باشد و حقه کلاهبرداران جواب بدهد.
در حالی که هدف اسپوفینگ کسب سود از طریق جابه‌جایی اندک بازارها است، برخی حرکات فاجعه‌بار بازار وجود داشته است که ناشی از دستکاری بیش از حد با اسپوفینگ بوده است. یکی از این موارد سقوط سریع در شاخص دائو جونز در سال 2010 بود.
البته اسپوفینگ تا این حد در بازارهایی که به شدت تحت نظارت قانونی هستند، ریسک زیادی برای معاملهگران دارد. دفترهای سفارشات اغلب باز هستند و می‌توان معامله‌گر یا کارگزاری عامل دستکاری با spoofing را ردیابی کرد. از این طریق بود که مقامات توانستند تعدادی از معاملهگران مجرم در سقوط دائو جونز را پیدا کرده و تحت پیگرد قانونی قرار دهند.
اما در مورد یک بازار قانون‌گذاری نشده مثل ارزهای دیجیتال که در آن معاملهگران تا حد زیادی ناشناس هستند و خود مبادلات هم اغلب کاملاً مبهم هستند، موضوع متفاوت است. از آنجایی که سطح مهارت معاملهگران این بازار به طور متوسط خیلی بالا نیست، شرایط واقعا ایده‌آلی برای دستکاری بازار و جعل قیمت از طریق اسپوفینگ وجود خواهد داشت.
چه زمانی اسپوفینگ تاثیر کمتری دارد؟
زمانی که احتمال تحرکات غیرمنتظره بازار بیشتر باشد، اسپوفینگ می‌تواند ریسک بیشتری برای کلاهبرداران داشته باشد. به عنوان مثال، فرض کنید یک معامله‌گر می‌خواهد سفارشهای جعلی برای فروش یک دارایی در یک سطح مقاومت ایجاد کند. اگر یک رالی قوی در حال وقوع باشد و بروز فومو (ترس از دست دادن فرصت) در میان معاملهگران خرد نوسانات بزرگی در بازار ایجاد کند، سفارشهای جعلی می‌توانند به سرعت پر شوند. بدیهی است که این اتفاق مطلوب کلاهبرداران نیست زیرا آنها قصد ورود به آن معاملات را نداشتند. به همین ترتیب، شورت اسکوییز (افزایش قیمت ناگهانی و شدید) یا سقوط سریع (Flash Crash) می‌توانند حتی سفارشهای بزرگ را در عرض چند ثانیه پر کنند.
وقتی یک روند بازار عمدتاً تحت تاثیر اسپات مارکت است، جعل سفارشات ارز دیجیتال با spoofing به طور فزاینده‌ای مخاطره‌آمیز میشود. به عنوان مثال، اگر یک روند صعودی توسط بازار اسپات هدایت شود که نشان‌دهنده علاقه زیاد برای خرید مستقیم آن دارایی است، اسپوفینگ ممکن است کمتر کارآمد باشد.
چرا Spoofing برای بازار مضر است؟
جعل سفارشات ارز دیجیتال با اسپوفینگ اثرات مخربی بر بازار دارد چرا که ممکن است باعث تغییرات قیمتی شود که در عرضه و تقاضا منعکس نشده است. در همین حال، از آنجایی که کلاهبرداران این تغییرات قیمت را کنترل می‌کنند، می‌توانند از آنها سود ناعادلانه‌ای ببرند.
مقامات آمریکا نیز نگرانی خود را در مورد دستکاری سفارشات در بازار ارزهای دیجیتال با spoofing ابراز کرده‌اند. تا سال 2020، کمیسیون بورس اوراق بهادار آمریکا (SEC) تمام پیشنهادات برای ایجاد صندوق قابل معامله بیت کوین (ETF) را رد می‌کرد. وقتی یک صندوق قابل معامله تایید میشود به سرمایه‌گذاران سنتی بیشتری در آمریکا اجازه می‌دهد تا به یک دارایی مانند بیت کوین دسترسی پیدا کنند. معمولاً برای رد پیشنهادهای ایجاد صندوق قابل معامله بیت کوین چندین عامل ذکر می‌شد و یکی از آنها این بود که مقامات، بازار ارز دیجیتال بیت کوین را از اسپوفینگ مصون نمی‌دانند. گفتنی است که اولین ETF بیت کوین در آمریکا در سال 2021 ایجاد شد.
آیا اسپوفینگ غیرقانونی است؟
اسپوفینگ در آمریکا غیرقانونی است. کمیسیون معاملات آتی کالاهای ایالات متحده (CFTC) مسئول نظارت بر فعالیت‌های اسپوفینگ در بازارها است. طبقه‌بندی سفارشهای لغو شده در بازار فیوچرز زیر عنوان spoofing کار دشواری است مگر اینکه این اقدام به شدت تکرار شود. به همین دلیل است که قانون‌گذاران قبل از اقدام، نیت پشت سفارشات را نیز در نظر می‌گیرند. سایر بازارهای مالی بزرگ مانند بازار بریتانیا نیز اسپوفینگ را غیرقانونی می‌دانند.
تحقیقات وزارت دادگستری آمریکا
شایعات زیاد در مورد دستکاری سفارشات با اسپوفینگ در بازار ارزهای دیجیتال مقامات وزارت دادگستری آمریکا را بر آن داشته است تا تحقیقاتی را آغاز کنند. آنها همچنین به دنبال دیگر اشکال دستکاری در بازار از جمله معامله شستشو یا واش تریدینگ (Wash Trading) هستند. واش تریدینگ شبیه اسپوفینگ است به جز اینکه معاملات انجام شده توسط همان گروه یا فرد کلاهبردار پر میشود تا حجم معاملات جعلی ایجاد کند (خریدار و فروشند معاملات جعلی یک نفر است). برای مثال، در گذشته، بسیاری از کاربران صرافی بیتفینکس (Bitfinex) را به اسپوفینگ متهم می‌کردند.
حال، سوال این است که راه اجتناب از اسپوفینگ چیست؟ چگونه می‌توانید به عنوان یک معامله‌گر ارز دیجیتال از گرفتار شدن در تاکتیک‌های اسپوفینگ ارزهای دیجیتال اجتناب کنید؟
چگونه می‌توانیم اسپوفینگ را شناسایی و از آن اجتناب کنیم؟
شناسایی اسپوفینگ در بازار ارزهای دیجیتال چندان ساده نیست. آنچه که معمولاً مشاهده میشود سفارشهای بزرگ در دفتر سفارشات است که هیچ راهی برای تایید مشروع بودن آنها وجود ندارد.
یکی از بهترین راه‌ها برای اجتناب از ریسک اسپوفینگ اجتناب از صرافی‌هایی است که به شکل نه چندان شفافی کار می‌کنند. هر وقت دفتر سفارشاتی را می‌بینید که خیلی ایده‌آل شما است، احتمالا واقعی نیست. در واقع، هنگام سرمایه گذاری در بازارهای قانون‌گذاری نشده مثل ارزهای دیجیتال همیشه باید جانب احتیاط را نگه دارید.
همچنین قبل از معامله خود می‌توانید برای چند روز متوالی دفاتر سفارشات را مشاهده کنید تا ببینید آیا شواهدی دال بر جعل سفارشات با اسپوفینگ وجود دارد یا نه. اگر دفتر سفارشات ناگهان تغییر کند و سفارش‌ها ناپدید شود و دوباره برگردد، باید مشکوک شوید که spoofing در حال انجام است. در صورت مشاهده چنین شرایطی شاید بهتر است در آینده از آن صرافی اجتناب کنید. شما هرگز نمی‌توانید مطمئن باشید که از معامله‌گرانی که داراییها و امکانات فنی بسیار بیشتری نسبت به شما دارند، فریب نمی‌خورید.
سخن پایانی
اسپوفینگ یکی از انواع دستکاری در بازار ارزهای دیجیتال است که باعث شهرت بدی برای این صنعت شده است. در این روش، مجرمان تلاش می‌کنند تا با ایجاد سفارشات جعلی بر قیمت یک ارز دیجیتال به طور مصنوعی تأثیر بگذارند. اگرچه دستکاری سفارشات بازار ارز دیجیتال با spoofing توجه مقامات قانونی را به خود جلب کرده است اما آنها برای اینکه بتوانند به طور موثر جلوی کلاهبرداران بگیرند، هنوز راه زیادی در پیش دارند. به حداقل رساندن اسپوفینگ در هر بازاری مطلوب است زیرا به ایجاد یک محیط متعادل برای همه افراد کمک می‌کند.
شناسایی سفارشات اسپوفینگ به طور مداوم ممکن است دشوار باشد اما غیرممکن نیست. اینکه آیا قربانی جعل سفارشات با اسپوفینگ خواهید شد یا نه تا حدی به نحوه برخورد شما با معاملات ارز دیجیتال بستگی دارد. اگر فردی هستید که دوست دارید ارز دیجیتال را بخرد و نگه دارد، بعید است که دیوارهای بلند سفارشات خرید و فروش جعلی دیدگاه شما را تغییر دهد. با این حال، اگر معامله‌گری هستید که برای تصمیم‌گیری در مورد پوزیشن‌های خرید و فروش خود به سیگنال‌های بازار ارزهای دیجیتال متکی است باید همیشه این واقعیت را مدنظر داشته باشید که ممکن است این سیگنال و سفارشات دستکاری شده و ناشی از spoofing باشند.
تهیه شده در بیت 24
