قیمت یا سود و زیان تحقق یافته و تحق نیافته به چه معنا است؟

شاخص قیمت تحقق یافته که منحصرا برای تعیین ارزش واقعی بیت کوین ایجاد شده است، یکی از کلیدی‌ترین ابزارهای تحلیل آن چین است. تخمین زده می‌‌شود که حدود 15 تا 20 درصد از کل بیت کوین‌های استخراج شده برای همیشه گم شده‌اند. شاخص Realized Price یا قیمت تحقق یافته این واقعیت را در ارزش‌گذاری بیت کوین لحاظ کرده و کمک می‌کند که افزایش یا کاهش قیمت بیت کوین را با دید بهتری تفسیر کنید. دو مفهوم بسیار مهم کمی مشابه دیگر سود و زیان تحقق یافته و تحقق نیافته هستند که در این مقاله درباره آن‌ها هم صحبت خواهیم کرد.

اگر می‌‌خواهید در مورد شاخص قیمت تحقق یافته بیشتر بدانید با ما همراه باشید. در این مقاله با عملکرد قیمت تحقق یافته، نحوه محاسبه شاخص RP، و اینکه چرا یکی از شاخص‌های اصلی تحلیل آن چین است آشنا می‌‌شویم.

شاخص قیمت تحقق یافته چیست؟

قیمت تحقق یافته اقتباسی از ارزش بازار تحقق یافته (Realized Cap) است که در سال 2018 توسط وب‌سایت کوین متریکس (Coin Mertrics) ابداع شد. ارزش بازار تحقق یافته با هدف سنجش دقیق اندازه فعلی بازار بیت (BTC) کوین توسعه یافته است اما برای دیگر شبکه‌های مبتنی بر خروجی خرج نشده تراکنش (UTXO) نیز قابل اعمال است. همچنین، این معیار با کمی تغییر قابل تعمیم به شبکه‌های مبتنی بر حساب (Account-Based Model) است.

مفهوم پشت این شاخص ساده است: قیمت تحقق یافته برابر است با مجموع ارزش تمام بیت کوین‌ها در آخرین باری که معامله شده‌اند تقسیم بر تعداد کل بیت کوین‌های در گردش. این معیار میانگین وزنی قیمت را بر اساس مجموع پولی که خریداران برای بیت کوین‌ها پرداخته‌اند اندازه‌گیری می‌‌کند. شاخص قیمت تحقق یافته را می‌‌توان به عنوان قیمت حمایت و مقاومت آن‌چین نیز تفسیر کرد.

در واقع، این معیار «قیمت خرید میانگین» یا بهای میانگین (Average Cost Basis) را به ما می‌دهد. بنابراین برخلاف قیمت فعلی بازار که قیمت دلاری بیت کوین در حال حاضر را به ما می‌گوید، قیمت تحقق یافته میانگین قیمت خرید همه بیت کوین‌های در گردش است.

اگر بخواهیم به شکل فنی‌تری توضیح دهیم، قیمت تحقق یافته هر خروجی خرج نشده تراکنش یا UTXO را نه بر اساس ارزش فعلی آن بلکه بر اساس ارزش آن در آخرین باری که از یک کیف پول به کیف پول دیگری منتقل شده است، اندازه‌گیری می‌کند. البته، تمام UTXOها به معنای خرید بیت کوین نیست. ممکن است شخصی  صرفا بیت کوین‌های خود را از والتی به والت دیگر جابه‌جا کرده باشد اما ما فرض را بر این می‌گذاریم که انتقال بیت کوین از یک والت به والت دیگر به معنای خرید بیت کوین است. از این رو، به خاطر داشته باشید که قیمت تحقق یافته تنها تقریبی از قیمت خرید میانگین است و دقیقاً برابر با آن نیست.

قیمت تحقق یافته چه تفاوتی با ارزش بازار تحقق یافته دارد؟

همان طور که گفتیم قیمت تحقق یافته اقتباسی از ارزش بازار تحقق یافته است که برای مقایسه با ارزش بازار (Market Cap) استفاده می‌‌شود. انگیزه ایجاد شاخص Realized Cap درک این واقعیت بود که «ارزش بازار» زمانی که برای ارز‌های دیجیتال اعمال می‌شود، یک معیار نسبتا توخالی است. معیار ارزش بازار که از دنیای سهام قرض گرفته شده است با ضرب کردن عرضه در گردش در آخرین قیمت بازار محاسبه می‌‌شود. با این حال برخلاف سهام که قابل ردیابی است، بخشی بزرگی از ارزهای دیجیتال گم می‌‌شوند، کلیم (Claim) نمی‌‌شوند یا به دلیل باگ‌هایی راکد باقی می‌مانند.

طراحی ارزهای دیجیتال به شکلی است که وقتی توکن‌ها یا کوین‌ها گم می‌‌شوند، راهی برای بازگرداندن آنها وجود ندارد. در مورد بیت کوین، تعداد بیت کوین های گمشده بیشتر از چیزی است که احتمالا تصور می‌کنید؛ تخمین زده می‌شود که 15 تا 20 درصد از کل عرضه BTC برای همیشه گم شده و از گردش خارج شده است. معیار ارزش بازار این جزئیات را لحاظ نمی‌کند بلکه صرفا ارزش تمام کوین‌های استخراج شده را بر اساس آخرین قیمت بازار ارزیابی می‌‌کند.

هدف از ایجاد ارزش بازار تحقق یافته و قیمت تحقق یافته رفع همین مشکل و ایجاد معیارهایی بود که جزئیاتی مثل کوین‌های گمشده را در بلاک چین‌های مبتنی بر UTXO لحاظ کنند. وقتی قیمت بیت کوین‌ها در آخرین تراکنش ملاک گرفته می‌شود، افزایش قیمتی که در فاصله گم شدن آنها اتفاق افتاده است، وارد معادله نمی‌شود و قیمت این بیت کوین‌ها به اصطلاح تخفیف می‌خورد.

قیمت تحقق یافته بیت کوین را از کجا ببینیم؟

وب‌سایت‌های Lookintobitcoin و Bitbo دو وب‌سایت رایگان ارائه‌دهنده داده‌های آن چین هستند که در کنار بسیاری شاخص‌های دیگر، قیمت تحقق یافته بیت کوین را نیز نمایش می‌دهند. در این وب‌سایت‌ها می‌توانید قیمت بازار و قیمت تحقق یافته بیت کوین را روی نمودار با هم مقایسه کنید و تفاوت این دو معیار را در سیکل‌های صعودی و نزولی گذشته قیمت BTC ببینید.

چرا قیمت تحقق یافته مهم است؟

شاخص قیمت تحقق یافته از معیارهای اقتصادی نسل جدیدی است که داده‌های بازار و داده‌های آنچین را با هم ترکیب می‌کنند تا قیمت بیت کوین را به شکل منصفانه‌ای ارزیابی کند. کاری که شاخص قیمت تحقق یافته انجام می‌‌دهد این است که بیت کوین‌ها را با توجه به حضور واقعی آنها در اقتصاد بیت کوین وزن می‌‌کند. به عبارت دیگر، قیمت تحقق یافته بیت کوین مهم است زیرا وضعیت اقتصادی بازار بیت کوین را در یک سطح کلی نشان می‌دهد.

• هنگامی که قیمت دلاری بیت کوین در بازار بالاتر از قیمت تحقق یافته باشد به این معناست که در مجموع مشارکت‌کنندگان در بازار در سود هستند.
• هنگامی که قیمت دلاری بیت کوین در بازار کمتر از شاخص RP باشد به این معناست که در مجموع مشارکت‌کنندگان در بازار روی کاغذ در ضرر هستند.

همچنین، در دوره‌هایی که قیمت نوسان بالایی دارد، شاخص Realized Price ملاک بهتری از رشد بیت کوین و ورود سرمایه به بازار آن است. در زمان نوشتن این مقاله در ژوئن 2023 قیمت جاری بیت کوین 27,220 دلار و قیمت تحقق یافته بیت کوین 21,302 دلار است. همچنین، ارزش بازار بیت کوین حدود 526 میلیارد دلار است، در حالی که ارزش تحقق یافته BTC حدود 413 میلیارد دلار است.

استفاده از قیمت تحقق یافته برای تشخیص کف بازار

پادشاه ارزهای دیجیتال، بیت کوین، تاثیر بی چون و چرایی بر کل بازار رمز ارزها دارد. اندکی جابه‌جایی در قیمت بیت کوین روی تمام کوین‌ها و توکن‌های دیگر اثر می‌گذارد. از همین رو، شاخص قیمت تحقق یافته بیت کوین معیاری کلیدی برای ارزیابی وضعیت جاری و آتی بازار است.

مرور بازارهای صعودی و نزولی بیت کوین در گذشته نشان می‌دهد که در طول بازارهای صعودی قیمت بازار معمولا بالاتر از قیمت تحقق یافته باقی می‌ماند، در حالی که در بازارهای خرسی قیمت بازار به زیر قیمت تحقق یافته کاهش می‌یابد زیرا ترس و عدم اطمینان بر سرمایه‌گذاران چیره می‌شود و شروع به فروش بیت کوین‌های خود به سرمایه گذاران ارزش‌محور می‌کنند. توجه داشته باشید که به طور کلی، قیمت بازار بیت کوین به ندرت از قیمت تحقق یافته پایین‌تر می‌رود. برای مثال از زمان عرضه بیت کوین در سال 2009 تاکنون، تنها در 1,069 روز قیمت بازار بیت کوین پایین‌تر از شاخص RP بوده است، اما وقتی این اتفاق می‌افتد به معنای این است که کف بازار نزدیک است.

سود و زیان تحقق یافته و تحقق نیافته

دو اصطلاح مهم دیگر به نام سود/زیان تحقق یافته (Realized Profit/Loss) و سود/زیان تحقق نیافته (Unrealized Profit/Loss) وجود دارد که ممکن است با قیمت تحقق یافته اشتباه گرفته شوند. این دو اصطلاح معنا و کاربردی کاملاً متفاوت از قیمت تحقق یافته دارند. از این رو، ضروری است که معنای آنها را توضیح دهیم؛ هم برای روشن شدن تفاوت آنها با قیمت تحقق یافته و هم از این جهت که درک معنای سود/زیان تحقق یافته و تحقق نیافته برای هر سرمایه گذاری ضروری است.

آگاهی از معنای سود/زیان تحقق یافته و تحقق نیافته از دو جهت اهمیت دارد. اول اینکه، سود/زیان تحقق یافته و تحقق نیافته نشان می‌دهد که شما از سرمایه گذاری خود در ارزهای دیجیتال چقدر سود یا زیان کرده‌اید و دوم اینکه چه زمانی ملزم به پرداخت مالیات هستید. البته، قوانین کشورها متفاوت است؛ در برخی کشورها مثل آمریکا تنها سود تحقق یافته مشمول مالیات است و در کشورهای دیگر، سود تحقق نیافته نیز می‌تواند مشمول مالیات باشد.

سود و زیان تحقق نیافته چیست؟

فرض کنیم شما 3 بیت کوین را در بازار خرسی سال 2022 با قیمت 19,000 دلار به ازای هر بیت کوین خریده باشید. در این صورت، مجموعا 57,000 دلار روی بیت کوین سرمایه گذاری کرده‌اید. با قیمت فعلی بیت کوین (تقریبا 30,000 دلار)، سرمایه گذاری شما اکنون 90,000 دلار ارزش دارد که به معنای 33,000 دلار سود است. با این حال، تا زمانی که بیت کوین‌های خود را نفروشید، سود شما تحقق نیافته است، زیرا تنها روی کاغذ وجود دارد؛ به همین دلیل، به سود تحقق نیافته، «سود کاغذی» نیز می‌گویند.

فرمول محاسبه سود تحقق نیافته

سود تحقق نیافته = قیمت فعلی دارایی – قیمت خرید دارایی

به همین ترتیب، اگر قیمت بین کوین مجددا کاهش پیدا کند و به 16,000 هزار دلار برسد، سرمایه گذاری شما 48,000 دلار ارزش خواهد داشت که به معنای 9,000 دلار زیان است. با این وجود، تا زمانی که BTCهای خود را هولد کنید، این زیان تحقق نیافته است.

فرمول محاسبه سود و زیان تحقق یافته

زیان تحقق نیافته = قیمت خرید دارایی – قیمت فعلی دارایی

سود و زیان تحقق یافته چیست؟

وقتی بیت کوین‌های بالا را بفروشید، سود یا زیانی که داشته‌اید محقق می‌شود. اگر آنها را روی قیمت 30,000 بفروشید، 33,000 دلار سود تحقق یافته دارید. این یک سود تحقق یافته است زیرا شما پول نقدی دریافت کرده‌اید که آن را نمی‌توانید به دلیل تغییرات بازار از دست بدهید؛ 33 هزار دلار همیشه 33 هزار دلار است.

به عبارت ساده، سود تحقق یافته سودی است که به پول نقد تبدیل شده است. برای اینکه از سرمایه‌گذاری خود سودی کسب کنید، باید در مقابل آن پول نقد دریافت کنید، نه اینکه صرفا شاهد افزایش قیمت دارایی خود باشد.

فرمول محاسبه سود تحقق یافته

سود تحقق یافته = قیمت فروش دارایی – قیمت خرید دارایی

از سوی دیگر، اگر بیت کوین‌های خود را روی قیمت 16,000 بفروشید، 9,000 دلار زیان تحقق یافته دارید. این زیان دیگر فقط روی کاغذ وجود ندارد، بلکه با فسخ آن سرمایه گذاری، تحقق یافته است و خود را در بالانس والت یا حساب شما نشان می‌دهد.

فرمول محاسبه زیان تحقق یافته

زیان تحقق یافته = قیمت خرید دارایی – قیمت فروش دارایی

سخن پایانی

به عقیده بسیاری، یکی از مهم‌ترین معیارهایی که می‌توان از داده‌های آن چین استخراج کرد، قیمت تحقق یافته است. شاخص قیمت تحقق یافته هزینه به دست آوردن بیت کوین‌ها (یا دیگر ارزهای دیجیتال) را در آخرین باری که معامله شدند اندازه‌گیری می‌‌کند. نتیجه این محاسبه چیزی شبیه قیمت خرید میانگین است. به عبارت دیگر، شاخص RP معیاری است که ارزش کوین‌ها را به صورت تاریخی وزن می‌کند.

در این میان، قیمت تحقق یافته بیت کوین اهمیت زیادی در تحلیل آن چین دارد. این معیار کاربردی می‌‌تواند نشان دهد که چه زمانی بازار در وضعیت نامساعد قرار دارد. علاوه بر این، قیمت تحقق یافته بیت کوین یکی از معیارهایی است که برای تشخیص کف بازار در چرخه‌های نزولی استفاده می‌شود.

تهیه شده در بیت 24