آنچه در این مقاله خواهید خواند
حداقل قیمت یک توکن NFT از مجموعه BAYC حدود ۵۹ هزار دلار است که با توجه به قیمت تتر ابتدای نیمه دوم ۲۰۲۳، نزدیک به ۳ میلیارد تومان برآورد می‌شود! اگر فکر می‌کنید هرگز توان خرید یک NFT با این قیمت را ندارید، خبر خوبی برایتان داریم! توکن NFT تقسیم شده کار را برایتان آسان می‌کند تا بتوانید با پرداخت فقط چند دلار، مالک بخشی از NFT موردعلاقه‌تان شوید. این یکی از ویژگی‌های NFT اشتراکی است.
صنعت کریپتو به‌سرعت در حال گسترش است. توکن‌های بی‌همتا (NFT) نقش برجسته‌ای در توسعه این صنعت دارند و میتوانند نماد اصالت و مالکیت باشند. ازاین‌رو، اغلب NFTهای محبوب قیمت زیادی دارند و تنها سرمایه‌گذاران ثروتمند از عهده خرید آنها برمی‌آیند. در این بین، امکان تقسیم‌کردن این توکن‌ها کار را برای سرمایه‌گذاران خُرد هم آسان کرده است. NFTهای تقسیم‌شده (Fractional) میتوانند یک توکن غیر قابل تعویض چندهزار دلاری را به توکن‌های چنددلاری قسمت کنند و هر قسمت را به یک سرمایه‌گذار بفروشند.
در این مطلب، بررسی می‌کنیم که توکن غیر مثلی یا همان NFT تقسیم شده چیست و چگونه کار می‌کند. سپس، آن را با NFTهای معمولی مقایسه می‌کنیم و به برخی مزایا و معایب توکن بی‌همتای تقسیم‌شده اشاره خواهیم کرد. در پایان هم نگاهی به کاربردهای این نوع توکن داریم و توضیح می‌دهیم که از چه پلتفرم‌هایی می‌توانید این توکن‌ها را تهیه یا ایجاد کنید. اگر مفهوم Fractional NFT و کاری که NFTهای تقسیم‌شده میتوانند انجام دهند، برای شما هم جذاب است، در ادامه این مقاله ما را همراهی کنید.
NFT تقسیم شده چیست؟
NFT تقسیم شده (Fractional NFT) یا به‌اختصار F-NFT به بخش‌های کوچک‌تر یک NFT کامل گفته می‌شود. به‌طور کلی، هر NFT کامل را می‌توان به بخش‌های کوچک‌تر (fractionalized) تقسیم کرد. به‌این‌ترتیب، به‌جای اینکه یک فرد واحد، مالکیت کل NFT را در اختیار داشته باشد، افراد متعدد میتوانند مالک یک توکن بی‌همتا باشند.
به‌عنوان مثال، اگر یک NFT یک میلیون دلار قیمت داشته باشد، فروشنده فقط با چند خریدار بالقوه و معدود سروکار خواهد داشت. دراین‌حالت، برای افزایش احتمال فروش، مالک فعلی می‌تواند NFT خود را به چندهزار قطعه تقسیم کند و درقالب چند قطعه توکن کوچک‌تر، توکن بی‌همتای خود را به فروش برساند. با این کار، فروشنده نهایتاً یک میلیون دلار خود را سریع‌تر و از طریق ده‌ها خریدار متعدد جمع‌آوری می‌کند.
علاوه‌براین، یک توکن fractionalized هم در یک بازه زمانی می‌تواند به‌جای فقط یک مالک، چندین مالک مختلف داشته باشد. این کار نقدینگی و استقبال عمومی از توکن‌های بی‌همتا را افزایش می‌دهد و سرمایه‌گذاران خُرد را هم به این بازار جذب می‌کند. گفتنی است تقسیم‌کردن NFTها از طریق قفل‌کردن آنها در قراردادهای هوشمند ویژه انجام می‌شود. باید اشاره کنیم که این قراردادهای هوشمند از طریق گزینه «بازخرید» اجازه تبدیل مجدد NFTهای تقسیم‌شده به یک NFT کامل را هم ارائه می‌دهند.
تفاوت بین NFT تقسیم شده با NFT معمولی
NFTهای معمولی یک کل واحد را نشان می‌دهند و NFTهای تقسیم‌شده نماینده کسری از دارایی اصلی NFT هستند. هر NFT به‌شکل معمول باید متعلق به یک خریدار یا مالک باشد؛ این درحالی است که توکن بی‌همتای fractional می‌تواند متعلق به سرمایه‌گذارها و مالک‌های متعدد باشد. درواقع، NFTهای تقسیم‌شده مالکیت کسری از کل NFT را برای سرمایه‌گذارانی که سرمایه کمتری دارند، فراهم می‌کنند.
به‌این‌ترتیب، موانع ورود به فضای NFT کمتر می‌شود و خریداران روزمره و خُرد هم میتوانند در این بازار سرمایه‌گذاری کنند. این رویکرد می‌تواند بستر مناسبی برای مالکیت کسری مواردی همچون آثار هنری یا املاک متاورسی باشد و پذیرش عمومی توکن‌های غیر قابل تعویض را به سطح جدیدی ارتقا دهد.
NFT تقسیم شده چگونه کار می‌کند؟
درحال‌حاضر، اکثر توکن‌های NFT با استاندارد ERC721 روی بلاک چین اتریوم ساخته شده‌اند. اولین گام برای تقسیم‌کردن این توکن‌ها، قفل‌کردن آنها در یک قرارداد هوشمند ویژه است که می‌تواند توکن‌های ERC721 را به چند بخش درقالب توکن‌های ERC20 تقسیم کند. این تقسیم‌بندی با توجه به شرایط ازپیش‌تعیین‌شده انجام می‌شود. درواقع، این قرارداد هوشمند تعداد کل توکن‌های ERC20، قیمت پایه، ویژگی‌ها و داده‌های مختلف مربوط به این توکن‌های تقسیم‌شده را تعیین می‌کند.
پس از تقسیم، هر توکن ERC20 نشان‌دهنده بخشی از مالکیت کل NFT است که می‌تواند با قیمتی ثابت به فروش برسد. تصور کنید NFT یک نقاشی هنری قیمتی معادل ۱۰۰ هزار دلار دارد که فقط تعداد کمی از سرمایه‌گذاران قادر به پرداخت آن هستند. با تقسیم‌کردن NFT، می‌توان آن را به ۲۰ هزار توکن ERC20 تقسیم کرد که هریک فقط ۵ دلار قیمت دارد. به‌این‌ترتیب، ۲۰ هزار کاربر مختلف میتوانند یک یا چند قسمت از این قطعات را خریداری کنند.
همان‌طور که پیش‌تر گفتیم، پس از تقسیم‌کردن، امکان بازخرید و تبدیل NFT به یک کل واحد نیز وجود دارد. مالک اولیه یا خریداری دیگر می‌تواند با بازخرید قطعات مختلف NFT، نسخه کامل آن را مجدداً بازسازی کند.
امکان تقسیم‌کردن NFT علاوه بر بلاک چین اتریوم، در هر بلاک چینی که از توکن‌های NFT و قراردادهای هوشمند پشتیبانی می‌کند، وجود دارد. به‌عنوان مثال، توکن‌های NFT روی بلاک چین‌هایی مانند پالیگان، سولانا و کاردانو هم قابلیت تقسیم‌شدن دارند. مزیت کار با این توکن‌ها، کارمزد گس کمتر و سرعت تراکنش سریع‌تر نسبت به بلاک چین اتریوم است.
مزایا و ویژگی‌های NFT تقسیم شده
ایجاد مالکیت کسری NFTهای تقسیم‌شده افق‌های جدیدی را در فضای توکن‌های غیر قابل تعویض نشان داده است. برخی از مزایای این توکن‌ها شامل فهرست زیر می‌شوند:
- تخمین قیمت: مالکان NFTها با تقسیم‌کردن توکن‌های خود و فروش ۱۰ تا ۲۰ درصد از آن، میتوانند به‌سرعت میزان ارزش توکن‌هایشان را برآورد کنند و تخمین بزنند که خریداران بالقوه تمایل دارند چه بهایی برای این توکن‌ها بپردازند.
- افزایش نقدینگی و دسترس‌پذیری: تقسیم NFT به اجزای کوچک‌تر می‌تواند مشکل نقدینگی و نقدشوندگی این دارایی‌ها را هم تا حد زیادی رفع کند. اگر یک NFT قیمتی معادل با یک میلیون دلار داشته باشد، احتمالاً تعداد سرمایه‌گذاران اندکی قادر به پرداخت بهای آن هستند. اما با تقسیم این NFT به اجزای ۱۰۰ دلاری، بی‌شک سرمایه‌گذاران بیشتری به خرید NFT تمایل نشان می‌دهند.
- دموکرات‌کردن سرمایه‌گذاری: با ارائه توکن‌های غیر قابل تعویض به سرمایه‌گذاران کوچک و متوسط، اکنون فرصت نسبتاً برابری برای مشارکت کاربران مختلف در فضای NFT باز شده است که پیش‌تر منحصر به گروه کوچکی از سرمایه‌گذاران کلان و سازمانی بود.
- کسب درآمد از NFT: هنرمندان و مالکان این توکن‌ها هم با تقسیم‌کردن آنها راحت‌تر و سریع‌تر میتوانند خریدار مناسب اثر خود را بیابند و از فروش کسری از توکن‌های خود درآمد کسب کنند.
- تنوع‌بخشی به سبد دارایی: با تقسیم‌کردن یک NFT به قطعات کوچک‌تر، خریداران و سرمایه‌گذاران در این حوزه میتوانند سبد دارایی NFT خود را متنوع کنند. به‌این‌ترتیب، درصورت افت قیمت یک NFT مشخص، فقط بخشی از سرمایه آنها دچار افت ارزش می‌شود و هنوز میتوانند از بقیه سرمایه خود برای سرمایه‌گذاری‌های بعدی استفاده کنند.
معایب و مشکلات NFT تقسیم شده
با وجود تمام مزایا، چالش‌هایی هم بر سر راه رشد این توکن‌ها وجود دارند که تعدادی از آنها را در فهرست زیر مرور می‌کنیم:
- مشکلات قانونی: توکن‌های fractionalized حوزه‌ای نوپا را شکل داده‌اند و هنوز به‌طور کامل قانون‌گذاری نشده‌اند. علاوه‌براین، از آنجا که NFTهای تقسیم‌شده زیر چتر مالکیت کسری دسته‌بندی می‌شوند، ترید آنها در دنیای واقعی ممکن است دچار موانع حقوقی شود. به‌عنوان مثال، کمیسیون بورس و اوراق بهادار ایالات متحده به افرادی که از NFTهای تقسیم‌شده استفاده می‌کنند، هشدار داده است که این توکن‌ها نباید به‌عنوان اوراق بهادار درنظر گرفته شوند.
- امنیت قراردادهای هوشمند: یکی از مباحث مهمی که می‌تواند پذیرش ان اف تی تقسیم شده را تحت تأثیر قرار دهد، میزان امنیت قرارداد هوشمندی است که توکن در آن قفل می‌شود. این قراردادها روی بلاک چین ایجاد می‌شوند و اغلب از ایمنی بالایی برخوردارند. اما در صورت بروز مشکلات امنیتی، داده‌های خصوصی و سرمایه مالک اولیه و تمام سرمایه‌گذاران توکن‌های کسری به خطر می‌افتند.
- نوسانات بازار: قیمت‌ها در بازار توکن‌های غیر قابل تعویض بسیار متغیر هستند و یک NFT در بازه‌های زمانی مختلف ممکن است شکاف‌های قیمتی چندصدهزار دلاری داشته باشد. به همین ترتیب، NFTهای تقسیم‌شده هم دچار نوسانات متعدد هستند و تخمین ارزش کسری از یک توکن با ارزش متغیر، می‌تواند کاری بسیار دشوار باشد.
- مشکل کپی‌رایت: با شهرت‌گرفتن توکن‌های NFT، یکی از دغدغه‌های کاربران این صنعت جعلی‌بودن توکن‌های غیر قابل تعویض و توکن‌های غیر قابل تعویض کسری‌شده است. به خریداران این توکن‌ها توصیه می‌شود تا ابتدا از صحت داده‌های توکن اطمینان حاصل کنند و سپس، دست به معامله توکن fractionalized بزنند.
کاربردهای NFT اشتراکی
توکن‌های کسری NFT در صنایع و حوزه‌های مختلفی میتوانند یک دارایی دیجیتال ارزشمند تلقی شوند. برخی از این موارد را در این بخش مرور می‌کنیم:
گیمینگ
توکن‌های NFT به یکی از اجزای مهم در صنعت بازی و سرگرمی مبتنی بر بلاک چین تبدیل شده‌اند و به گیمرها اجازه داده‌اند تا درکنار بازی‌کردن درآمد به دست آورند. با NFTهای تقسیم‌شده، گیمرهای بیشتری میتوانند در این حوزه سرمایه‌گذاری کنند و بخشی از دارایی‌های بسیار ارزشمند درون‌بازی را بخرند. گفتنی است بازی‌های محبوبی همچون اکسی اینفینیتی (Axie Infinity) در آزمایش ان اف تی تقسیم شده در پلتفرم خود پیشگام شده‌اند.
متاورس
متاورس پتانسیل رشد بالایی دارد و یکی از بهترین بسترهای رشد توکن‌های غیر قابل تعویض است. پلتفرم‌های متاورسی معروف مانند دیسنترالند (Decentraland) و سندباکس (The Sandbox) اساساً برمبنای توکن‌های NFT کار می‌کنند. تقسیم این توکن‌ها می‌تواند دارایی‌های ارزشمند همچون املاک متاورسی در این پلتفرم‌ها را در دسترس افراد و کاربران بیشتری قرار دهد.
املاک و مستغلات
یکی از ویژگی‌های مهم صنعت املاک و مستغلات در دنیای واقعی، امکان مالکیت کسری است که اکنون به‌واسطه NFTهای تقسیم‌شده در دنیای مجازی هم ممکن شده است. مالکیت کسری زمین‌های مجازی می‌تواند میزان سرمایه و زمان لازم برای فروش یک ملک یا یک قطعه زمین را به‌شکل قابل‌توجهی کاهش دهد.
موسیقی و آثار هنری
بسیاری از هنرمندان، طراحان دیجیتال و موسیقیدانانی که هنر خود را توکنیزه می‌کنند، به‌دلیل ارزش بالای اثر توانایی فروش و کسب درآمد از آن را ندارند. امکان تقسیم‌کردن توکن NFT با افزایش نقدینگی و دسترس‌پذیری باعث جذب دموکراتیک سرمایه‌گذاران بیشتر در این حوزه می‌شود و روند خریدوفروش آثار هنری توکنیزه‌شده را آسان‌تر و سریع‌تر می‌کند.
برترین بازارهای خریدوفروش NFTهای تقسیم شده
در این بخش، به برخی از پلتفرم‌هایی اشاره می‌کنیم که به کاربران اجازه ایجاد و معامله توکن‌های Fractional می‌دهند:
- یونیکلی (Unicly): کاربران پروتکل یونیکلی از نقدینگی خوبی برای معاملات توکن‌های تقسیم‌شده برخوردار هستند و میتوانند توکن‌های NFT خود را ترکیب، ترید و تقسیم کنند. در این پلتفرم، هر توکن غیر قابل تعویضی که با استانداردهای اتریوم ساخته شده باشد، قابلیت تقسیم‌شدن دارد. گفتنی است این پلتفرم توکن بومی و کاربردی یونیک (UNIC) هم برای تسهیل تراکنش‌های داخلی عرضه کرده است.
- فرکشنال‌آرت (Fractional Art): پلتفرم فرکشنال‌آرت نیز به کاربران خود اجازه خرید، فروش، ایجاد و تقسیم توکن‌های NFT را می‌دهد و با استاندارد توکن‌های مبتنی بر اتریوم سازگار است. فرکشنال‌آرت یکی از اولین پلتفرم‌هایی بود که درجهت حاکمیت و مالکیت جمعی NFTها محصولات مختلفی عرضه کرد.
- کوکوین (KuCoin): صرافی متمرکز و معروف کوکوین هم توکن‌های تقسیم‌شده از مجموعه‌های مشهور NFT همچون میوتنت ایپ (Mutant Apes) را به فروش می‌گذارد.
- اوتیس (Otis): پلتفرم اوتیس اکوسیستم سرمایه‌گذاری توکن‌های غیرمثلی است که به کاربران خود اجازه می‌دهد توکن‌های غیر قابل تعویضشان را تقسیم کنند و در پلتفرمی واحد از قیمت‌ها و اخبار روز این صنعت مطلع شوند. این پلتفرم که نسخه‌هایی برای موبایل هم عرضه کرده، اخیراً با پلتفرم سرمایه‌گذاری ارز دیجیتال پابلیک‌دات‌کام (com) ادغام شده است.
- ان‌اف‌تی‌فای (NFTfy): پلتفرم ان‌اف‌تی‌فای به کاربران اجازه می‌دهد معاملات ان اف تی تقسیم شده را درقالب مراحل کوتاه و ساده انجام دهند و توکن‌های تقسیم‌شده خود را به‌صورت جمعی بفروشند. این پلتفرم از بلاک چین‌های مختلفی همچون اتریوم، اولنچ، زنجیره هوشمند بایننس، پالیگان و فنتوم پشتیبانی می‌کند.
سخن پایانی
در این مطلب، مفهوم Fractional NFT یا همان توکن NFT تقسیم‌شده را بررسی کردیم و با شیوه کارکرد آن آشنا شدیم. در بخش‌های بعد، مزایا، معایب و کاربردهای توکن‌های تقسیم‌شده را مرور کردیم و نگاهی به تعدادی از پلتفرم‌های ارائه‌دهنده این توکن‌ها داشتیم. به‌طور کلی، آینده NFTهای تقسیم‌شده امیدوارکننده به نظر می‌رسد، زیرا این توکن‌ها قادرند پتانسیل خارق‌العاده‌ای در مالکیت کسری دارایی‌ها و سرمایه‌گذاری در فضای مجازی ایجاد کنند.
توکن‌های fractionalized میتوانند نقدینگی و دسترس‌پذیری بیشتری برای دارایی‌های توکنیزه به وجود آورند و مانع اصلی پذیرش توکن‌های غیر قابل تعویض، یعنی قیمت بالای این توکن‌ها را تا حد زیادی از میان بردارند. این توکن‌ها به سرمایه‌گذاران خُرد اجازه می‌دهند بخش‌هایی از NFTهای غیرقابل‌معاوضه و ارزشمندی را در اختیار بگیرند که پیش‌تر از عهده خرید آنها برنمی‌آمدند.
در دنیای دیفای و متاورس، مالکیت کسری می‌تواند به‌معنای پذیرش و مشارکت گسترده‌تر کاربران و ظرفیت چندبرابری برای رشد جهان‌های مجازی باشد. بااین‌همه، مسائلی همچون قانون‌گذاری و رویکرد سازمان‌ها نسبت به این پدیده نوین در دنیای NFTها را هم نباید نادیده گرفت. درهرصورت، فقط زمان می‌تواند سرنوشت این گروه کارآمد و مشهور دارایی‌های دیجیتال را مشخص کند.
تهیه شده در بیت 24
