رویدادهای مهم ارز دیجیتال در دو دهه گذشته ؛ از هک Mt. Gox تا سقوط FTX

سال ۲۰۰۹ نقطه آغازین صنعتی بود که امروزه میلیاردها دلار سرمایه جذب کرده است و علاقه‌مندان فراوانی دارد. ظهور بیت کوین نویددهنده شروع عصری متفاوت بود، عصری که جدیدترین فناوری‌ها در خدمت امور مالی قرار گرفتند و پول و تبادلات مالی بار دیگر از نو بنا نهاده شدند. با آنکه تنها ۱۴ سال از عمر این صنعت می‌گذرد، اما رویدادهای مهم ارز دیجیتال و فراز و فرودهای متوالی، آن را به یکی از جنجالی‌ترین، پرنوسان‌ترین و عجیب‌ترین عرصه‌ها تبدیل کرده است.

در دنیای کریپتو برخی رویدادها قدرت ایجاد شوک‌های سنگین و تأثیرگذار را بر کل صنعت دارند. از شراکت‌های بزرگ تا سقوط‌های فاجعه‌بار، قلمرو ارزهای دیجیتال شاهد لحظات شگفت‌انگیزی بوده است؛ زمان‌هایی که سرمایه‌گذاران، علاقه‌مندان و شکاکان را به یک اندازه در حیرت فرو برده است.

در این مقاله قصد داریم برخی از مهم‌ترین و خارق‌العاده‌ترین اتفاقات تاریخی کریپتو را مرور کنیم؛ رویدادهایی که نه تنها چشم‌انداز ارزهای دیجیتال را تغییر داده‌اند، بلکه اثری فراموش‌نشدنی بر آگاهی جمعی دنیای رمزارزها بر جای گذاشته‌اند. پس از شما دعوت می‌کنیم تا انتهای این مقاله خواندنی همراه ما باشید.

هک صرافی مت گاکس (فوریه ۲۰۱۴)

خبر سقوط یک مؤسسه مالی به خودی خود شوکه‌کننده است، اما زمانی که این شرکت جزو مطرح‌ترین نهادهای تبادلات بیت کوین باشد شوک و تأثیر آن به مراتب بیشتر خواهد. اعلام خبر هک شدن صرافی مت گاکس در فوریه ۲۰۱۴ موجی از ترس و نگرانی را در دنیای ارزهای دیجیتال به راه انداخت. این حادثه یکی از رویدادهای مهم کریپتو محسوب می‌شود.

تصور کنید روزی از خواب برمی‌خیزید و سایت شرکتی را که در آن سرمایه‌گذاری کرده‌اید را باز می‌کنید، اما وب‌سایت از دسترس خارج شده، پشتیبانی آن پاسخگو نیست و اکانت رسمی توییترش ناگهان از صحنه روزگار محو می‌شود. قطعاً اضطراب و خشم شدید تنها احساساتی هستند که در آن لحاظ خواهید داشت. این رویداد برای کاربران صرافی مت گاکس روی داد. Mt. Gox که زمانی بزرگ‌ترین صرافی ارز دیجیتال در روزهای ابتدایی بیت‌کوین بود، درب‌های خود را برای همیشه به روی کاربرانش بست. با آنکه خبر هک این مجموعه کوتاه و دردآور بود؛ اما ماجرای این صرافی فصلی عجیب را در تاریخ مبادلات رمز ارزها باقی گذاشت و تبدیل به یکی از رویدادهای مهم ارز دیجیتال در تاریخ شد.

Mt. Gox در سال 2007 با نام “Magic: The Gathering Online Exchange” توسط برنامه‌نویس مشهور آمریکایی جد مک‌کالب راه اندازی شد. این پلتفرم در ابتدا به عنوان محلی برای تبادل کارت‌های بازی‌های فانتزی کار خود را شروع کرد. با مطرح‌ شدن نام بیت کوین در سال 2010 این مرکز مبادلاتی به یک صرافی بیت کوین تبدیل شد و به سرعت  به یکی از بازیگران مهم در بازار مبدل شد.

در آن روزها معامله بیت کوین فرآیندی دشوار بود و معامله‌گران گزینه زیادی برای خرید یا فروش بیت کوین نداشتند. به همین دلیل بسیاری به تبادل بیت کوین با اقلامی مانند پیتزا و تی‌شرت رو می‌آوردند! در این میان مت گاکس بازی را تغییر داد و یک پلتفرم ساده برای خرید و فروش BTC ارائه کرد.

اگرچه این امر به بهای واگذاری کنترل کلید خصوصی کاربران تمام شد، اما سرمایه‌گذاران آن را به عنوان یک روش مبادلاتی ضروری می‌دیدند. موفقیت مت گاکس بسیار سریع روی داد. به عنوان بزرگترین مرکز تبادل ارزهای دیجیتال در آن زمان، بخش قابل‌توجهی از تمام تراکنش‌های بیت کوین در این نهاد انجام می‌شد.

در طول مسیر پیشرفت، مالکیت مت گاکس تغییر کرد. در سال 2011، مک‌کالب این پلتفرم را به توسعه‌دهنده فرانسوی مارک کارپلس (Mark Karpelès) واگذار کرد و او سکان‌دار صرافی شد. در همان سال، این پلتفرم با اولین حملات هکری مواجه شد؛ مهاجمان موفق شدند به رایانه‌‌های Mt. Gox دسترسی پیدا کنند و قیمت بیت کوین را به 1 سنت تغییر دهند. هکرها به سرعت با استفاده از حساب‌های مشتریان در این پلتفرم، حدود 2000 بیت کوین را با این قیمت مصنوعی خریداری کردند. علاوه بر این، حدود 650 بیت کوین توسط مشتریان Mt. Gox با قیمت جعلی خریداری شد که هیچ یک از آن‌ها هرگز بازگردانده نشد.

پس از این رخنه امنیت بزرگ، صرافی مت گاکس به منظور تقویت امنیت خود، حجم قابل توجهی از بیت‌ کوین‌های خود را به صورت آفلاین، در کیف پول های سرد، نگهداری کرد. متأسفانه این تغییر رویکرد هم نتوانست این مجموعه را از اتفاق بزرگی که قرار بود رخ بدهد در امان نگه دارد.

Mt. Gox همچنان به تقویت خود ادامه داد. تا سال 2013، این شرکت توانست موقعیت خود را به عنوان بزرگ‌ترین پلتفرم تجارت ارزهای دیجیتال تثبیت کند. جالب است بدانید بیش از 70 درصد از کل تراکنش‌های بیت کوین در این پلتفرم انجام می‌شد. حجم انبوه تراکنش‌ها مت گاکس را به جایگاهی رساند که همه این شرکت را بازار کریپتو می‌دانستند. در حالی که به نظر می رسید شرایط کامل تحت کنترل است و مسیر پیشرفت همواره شده است، مشکلی بزرگ در پشت پرده در حال شکل‌گیری بود.

در ماه مه 2013، Mt. Gox با شکایت شریک تجاری سابقش Coinlab مبنی بر نقض قرارداد و درخواست 75 میلیون دلار خسارت روبرو شد. در همان زمان، این صرافی به دلیل فعالیت بدون مجوز در آمریکا توسط وزارت امنیت داخلی ایالات متحده مورد بررسی قرار گرفت.

این  اخبار منفی و اتفاقات ناخوشایند مانند ترک‌هایی بود که در نهایت باعث درهم شکستن مت گاکس شد. در فوریه 2014، این صرافی به دلیل نیاز به ارزیابی و تغییرات فنی، برداشت بیت کوین را به حالت تعلیق درآورد. هفته‌ها کاربران در سرگردانی و بلاتکلیفی بودند. از سوی دیگر کلیه فعالیت‌های تجاری این شرکت تعلیق و وب‌سایت و حساب رسمی توییتر آن به شکل ناگهانی از دسترس خارج شد.

افشاگری‌های بعدی حقیقت تلخی را آشکار کرد. مت گاکس قربانی بزرگ‌ترین هک در تاریخ کریپتو شده بود. هکرها 744,408 بیت کوین را از کیف پول مشتریان به همراه 100,000 بیت کوین متعلق به صرافی سرقت کرده بودند. این میزان بیت کوین در آن زمان تقریباً 473 میلیون دلار ارزش داشت، اما در حال حاضر حدود 22 میلیارد دلار ارزش دارد!

این پایان ماجرا نبود، چرا که عواقب این رویداد به مراتب ویرانگرتر از سرقت بیت‌ کوین‌ها بود. قیمت بیت کوین به شدت کاهش یافت و اعتماد به این صنعت در آستانه نابودی قرار گرفت. بررسی‌های بعدی نشان داد که صرافی مدت‌ها با موضوع ورشکستگی دست و پنجه نرم می‌کرده و  ورشکسته بود و سرفت هزاران بیت کوین از این مجموعه آخرین ضربه به شرایط مالی و بحران‌زده مت گاکس بود.

سال‌ها نبرد و تحقیقات حقوقی پیچیده پس از این رویداد آغاز شد. طلبکاران و سرمایه‌گذاران به دنبال جبران خسارت بودند، در حالی که چهره های کلیدی مانند کارپلس با اتهامات جنایی روبرو شدند. نزدیک به یک دهه از سقوط این صرافی می‌گذرد؛ اما بازیابی و پگیری دارایی‌های کاربران همچنان ادامه دارد و طلبکاران همچنان در انتظار حل و فصل این موضوع هستند.

داستان Mt. Gox و فراز و فرودهای کریپتو در این برهه زمانی را می‌توان به عنوان درسی مهم تلقی کرد. این اتفاق یادآور چالش ها و آسیب پذیری‌هایی است که در سال‌های ابتدایی، بازار کریپتو با آن مواجه بود و هنوز هم برخی از این مشکلات پابرجا هستند. هک صرافی مت گاکس را می‌توان یکی از رویدادهای مهم ارز دیجیتال دانست که تبعات آن تا امروز نیز ادامه دارد.

اتفاقات تاریخی کریپتو اهمیت موضوعاتی مانند امنیت، وجود مقررات، شفافیت و ایجاد اعتماد را بیش از پیش برجسته می‌کند. در حالی که دنیای ارزهای دیجیتال از آن زمان به بلوغ رسیده است، بازتاب میراث مت گاکس همچنان در حال طنین‌اندازی است.

هارد فورک بیت کوین و تولد بیت کوین کش (آگوست ۲۰۱۷)

بیت کوین به دلیل ماهیت و وعده‌اش برای مقابله با محدودیت های مالی سنتی توانست محبوبیت زیادی به دست آورد. با این حال، این ارز دیجیتال همواره با چالش‌ها و موضوعات گوناگون روبه‌رو بوده است. تعداد فورک های بیت کوین زیاد است و تا کنون تعداد زیادی شبکه بلاک چینی از نخستین شبکه رمز ارزی انشعاب گرفته‌اند، اما در این فهرست مهمترین گزینه بیت کوین کش محسوب می‌شود.

با افزایش قدرت بیت کوین، مشکلات مقیاس پذیری بیشتر از گذشته مطرح شد. طولانی شدن زمان تراکنش‌ها و کارمزدهای پرهزینه موضوعی بود که کاربران را کلافه کرده بود. یکی از دلایل این موضوع ناشی از محدودیت اندازه بلوک‌های بیت کوین بود. اندازه بلوک‌های بیت کوین محدود به 1 مگابایت (MB) بود. افزایش تعداد تراکنش‌ها ظرفیت شبکه را تحت الشعاع قرار می‌داد به هیمن دلیل موضوع افزایش اندازه بلوک‌ها مطرح شد. اتفاقی که به  اختلاف و ایجاد بیت کوین کش منتهی شد.

در آگوست 2017، اختلاف نظر میان توسعه‌دهندگان بیت کوین منجر به هارد فورک بلاک چین بیت کوین شد. هارد فورک یک ارتقاء نرم‌افزاری در ساختارهای اصلی و کدهای بلاکچین است. رویدادی که شبکه را به دو زنجیره مجزا تقسیم می‌کند. در این میان یک گروه قوانین و تغییرات جدید را نمی‌پذیرند و به فعالیت خود ادامه می‌دهند. در حالی که گروه دیگر با پذیرفتن تغییرات مسیر هموارتری را انتخاب می‌کنند.

اگرچه بسیاری از توسعه‌دهندگان و استخراج‌کنندگان بیت کوین استفاده از سگویت (SegWit) را انتخاب کردند، اما همه موافق این به‌روز رسانی نبودند. SegWit یک راه‌حل مقیاس‌پذیری است و امکان گنجاندن تراکنش های بیشتری را در یک بلوک فراهم می‌کند.

در بلوک شماره 478,558، بلاک چین بیت کوین فورک شد و زنجیره بیت کوین کش پدید آمد. فورک جدید با افزایش اندازه بلوک از 1 مگابایت بیت کوین به محدوده بین 8 مگابایت تا 32 مگابایت، به نگرانی‌های مقیاس‌پذیری پاسخ داد. این افزایش حجم بلوک‌ها، موجب تسهیل اعتبارسنجی و افزایش تعداد تراکنش‌ها شد.

در حالی که بیت‌کوین کش از قوانینی مشابه با بیت‌کوین تبعیت می‌کند و مانند همتای خود هارد کپ 21 میلیونی واحدی دارد، اما پس از گذشت سال‌ها هنوز نتوانسته به شهرتی در حد و اندازه‌های بیت کوین برسد. با وجود فاصله گرفتن شدید BCH از اوج قیمتش، همچنان به عنوان یکی از 30 ارز برتر در سراسر جهان میان کاربران داد و ستد می‌شود.

ظهور کرونا (مارس ۲۰۲۰)

سال‌ها است بیت‌کوین به‌عنوان یک دارایی امن و پوشش تورم توصیف می‌شود. این ارز لقب «طلای دیجیتال» را از طرف علاقه‌مندانش دریافت کرده بود. با این حال، در مارس سال 2020، جایگاه این دارایی به عنوان یک پناهگاه امن و ضد تورم به چالش کشیده شد.

سال 2020 در مسیری خوش بینانه آغاز شد و بیت کوین در حوالی قیمت 7,000 دلار معامله شد. تنها در عرض شش هفته، بهای این دارایی دیجیتال به سطح 10,000 دلار افزایش یافت. شیوع ویروس کرونا و همه‌گیری COVID-19 سرمایه‌گذاران کریپتو را غافلگیر کرد. این ویروس نه‌تنها سلامت مردم را مورد تهدید قرار داد بلکه هراس از آن و نبود آینده روشن موجب شد تا بازارهای مالی و خصوصاً ارزهای دیجیتال نیز به این همه‌گیری واکنش نشان دهند؛ واکنشی که چندان مطلوب نبود.

قیمت بیت کوین به سرعت سقوط کرد و ظرف چند ساعت به کمتر از 4,000 دلار رسید. تحلیلگران بازار این حرکت نوسانی قیمت را به دلیل تمایل سرمایه‌گذاران به داشتن پول نقد و نبود آینده‌ای روشن نسبت دادند. این همه‌گیری موجب افزایش شک و تردیدهایی درباره پتانسیل بیت کوین به عنوان یک ذخیره ارزش و دارایی امن و قابل اعتماد شد. همه‌گیری کرونا نیز جزو یکی از مهم‌ترین رویدادها و اتفاقات دنیای کریپتو بود.

بیپل و داستان NFTهای میلیون دلاری (مارس ۲۰۲۱)

در سال 2021، بازار NFT توانست به عنوان بخشی برجسته در صنعت دارایی دیجیتال ظاهر شود و توجه گسترده‌ای را به خود جلب کند. اگرچه توکن‌های غیرمثلی در سال 2014 پدید آمدند، محبوبیت آن‌ها در سال 2021 و همزمان با بازار صعودی افزایش یافت. NFTها به سرعت از یک جایگاه نسبتاً ناشناخته به یک پدیده تبدیل شدند و آگاهی از مالکیت دارایی‌های دیجیتال را به طور قابل‌توجهی افزایش دادند.

با این حال، هیچ کس پیش بینی نمی‌کرد که یک اثر هنری دیجیتال به قیمت خیره‌کننده 69 میلیون دلار برسد. این دقیقاً همان چیزی بود که در حراج بیپل (Beeple) و با رکورد 69 میلیون دلاری NFT اتفاق افتاد.

پیش از سه ماهه چهارم 2020، بالاترین مبلغی که مایک وینکلمن، معروف به بیپل، برای آثار هنری خود دریافت کرده بود، تنها 100 دلار بود. بیپل اولین سری NFT خود را در اکتبر 2020 به بازار معرفی کرد. هر جفت از این آثار بیش از 66‌،000 دلار فروخته شد.

بزرگ‌ترین خرید یک توکن غیرمثلی در حراجی کریستیز اتفاق افتاد. این حراجی معروف با سابقه 257 ساله فروش شاهد فروش برخی از مشهورترین آثار هنری جهان، از جمله تنها پرتره شناخته شده شکسپیر و آخرین نقاشی کشف شده لئوناردو داوینچی بوده است. ازآنجا که در این حراجی یک اثر هنری در قالب NFT به فروش می‌رسید توجه بسیاری از سرمایه‌گذاران به این فروش هیجان‌انگیز جلب شد. نکته جالب توجه این بود که اولین بار حراجی کریستیز اقدام به فروش یک هنر دیجیتال کرده بود.

بیپل اثر خود را با عنوان «Everydays: The First 5000 Days» که مجموعه‌ای از آثار او را در شامل می‌شد و حدود 13 سال سیر تکامل حرفه هنری او را به تصویر می‌کشید را در معرض دید عموم قرار داد. پس از یک حراج دو هفته‌ای، NFT بیپل به مبلغ حیرت‌انگیز 69.3 میلیون دلار فروخته  و او به عنوان یکی از سه هنرمند برتر زنده در جهان معرفی شد.

السالوادور و پذیرش بیت کوین (ژوئن ۲۰۲۱)

در 9 ژوئن 2021، السالوادور، یک کشور کوچک آمریکای مرکزی، تصمیمی تاریخی گرفت. رئیس جمهور این کشور نایب بوکله (Nayib Bukele)، بیت کوین را به عنوان ارز قانونی این کشور اعلام کرد؛ بیت کوین برای اولین بار بود که به عنوان ارز رسمی یک کشور به رسمیت شناخته می‌شد. انتخاب بیت کوین به عنوان پول رسمی السالوادور حقیقتا یکی از رویدادهای مهم تاریخ ارز دیجیتال بوده و هرگز فراموش نخواهد شد.

در زمانی که بسیاری از کشورها مانند چین که در حال تشدید قوانین سختگیرانه در قبال بازار رمز ارزها و ممنوعیت‌های همه‌جانبه بودند، حرکت السالوادور توجه بسیاری را به خود جلب کرد. تصویب قانون بیت کوین مزایای مختلفی را برای کسب و کارها و سرمایه‌گذاران فراهم کرد.

اما این تصمیم با مخالفت سازمان‌های مالی جهان و کارشناسان اقتصادی مواجه شد. صندوق بین‌المللی پول (IMF) از السالوادور خواست از تصمیم خود مبنی بر رسمی اعلام کردن بیت کوین به عنوان ارز این کشور خودداری کند. در همان زمان، بانک جهانی در مورد اثرات زیست محیطی استخراج بیت کوین ابراز نگرانی کرد.

رئیس جمهور بوکله بدون نگرانی، برنامه‌های خود را برای استفاده از انرژی زمین گرمایی کشور برای استخراج بیت کوین اعلام کرد و شرکت‌های محلی را تشویق کرد که از بیت کوین برای پرداخت حقوق کارمندان استفاده کنند.

در سپتامبر 2021، السالوادور با دیگر تاریخ‌ساز شد. این بار این کشور با خرید 200 واحد بیت کوین اولین کشور لقب گرفت که دولت آن به شکل رسمی یک ارز دیجیتال را خریداری کرده است. این سرآغاز ورود السالوادور به بازار ارزهای دیجیتال بود. این کشور در فواصل مختلف باز هم اقدام به خرید بیت کوین کرد. السالوادور در حال حاضر دارای بیش از 2,380 بیت کوین دارد که در سطوح قیمتی مختلفی خریداری شده‌اند. اعلام بیت کوین به عنوان ارز رسمی یک کشور برگ دیگری از دفتر فراز و فرودهای کریپتو در سال‌های اخیر بود.

رکوردشکنی شیبا اینو (اکتبر ۲۰۲۱)

صنعت کریپتو با دستاوردهای کوتاه مدت و کسب سودهای نجومی بیگانه نیست، اما افزایش فوق العاده قیمت که توسط میم کوین Shiba Inu که در سال 2021 روی داد، موجب غافل‌گیری همه شد. این افزایش قیمت یکی از رویدادهای مهم ارز دیجیتال است و مشابهش تا کنون برای هیچ ارز دیگری رخ نداده است.

به دنبال موفقیت دوج کوین (DOGE)، بازار کریپتو شاهد ظهور میم کوین‌های مختلف از جمله شیبا اینو (SHIB) بود. Shiba Inu که در سال 2020 به عنوان ارزی آزمایشی معرفی شد؛ اما آرام آرام مسیر محبوبیت و پیشرفت این ارز هموارتر شد. ارز شیبا اینو به قدری ارزان بود که با کمتر از 1 دلار، می‌شد بیش از 13.6 میلیارد واحد SHIB را خریداری کرد.

افزایش محبوبیت میم کوین‌ها در ماه‌های بعد، موجب شد تا ارزش شیبا اینو نیز افزایش چشمگیری پیدا کند. روند SHIB هزاران سرمایه‌گذار را که به دنبال کسب سود سریع بودند، مجذوب خود کرد و این دارایی را به کانون توجه‌‌ سوق داد.

با افزایش بهای SHIB این ارز دیجیتال به سرعت در  جایگاه محبوب‌ترین ارزهای دیجیتال قرار گرفت و باعث شد صرافی‌های ارز دیجیتال بیشتری آن را در پلتفرم های خود فهرست کنند. با چند برابر شدن تعداد صرافی‌های ارائه‌دهنده سکه، ترس از دست دادن فرصت (FOMO) باعث هجوم کاربران برای خرید شیبا اینو شد، همین موضوع نقدینگی این دارایی دیجیتال را افزایش داد.

تا اکتبر سال 2021، SHIB شش صفر را از دست داد و یکی پس از دیگری سقف‌های قیمتی جدید به ثبت رساند این ارز تنها در یک سال به رشد خیره کننده 100,000,000 درصدی دست یافت! عامل مهم دیگری که در این افزایش قیمت نقش داشت، راه‌اندازی صرافی ShibaSwap، صرافی غیرمتمرکز شیبا، در ژوئیه 2021 بود. این پلتفرم باعث بهبود نقدینگی شیبا شد.

اگرچه قیمت Shiba Inu از آن زمان نسبت به بالاترین سقف تاریخی‌اش در سال 2021 در جایگاه پایین‌تری قرار گرفته است، سرمایه‌گذاران همچنان امیدوارند تا بار دیگر این ارز دیجیتال حرکت صعودی خود را آغاز کند. اگرچه ممکن است تصور چنین حرکتی در آینده نزدیک غیرمنتظره باشد؛ اما هرگز نمی‌توان در بازار پرنوسان کریپتو به طور دقیق پیش بینی کرد که چه اتفاقی در پیش است.

فروپاشی ترا – لونا (مه ۲۰۲۲)

استیبل کوین‌ها به دلیل قیمت‌های نسبتاً پایدار، اغلب انتخاب مطمئن‌تری در فضای دارایی‌های دیجیتال هستند با این حال، این تصویر با رویدادی که در اکوسیستم Terra اتفاق افتاد مورد تردید قرار گرفت و خطرات موجود در این عرصه را بیش از پیش آشکار کرد.

Terra یک پروتکل بلاک چین است که از استیبل کوین های الگوریتمی برای ایجاد یک شبکه پرداخت استفاده می‌کند. این اکوسیستم از طریق رابطه بین توکن اصلی خود، LUNA و استیبل کوین محبوب مبتنی بر دلار در اکوسیستم خود یعنی UST، قیمت‌های کاملاً ثابتی را برای سرمایه‌گذاران فراهم کرد.

ارز LUNA (ارز LUNC کنونی) از طریق یک الگوریتم مبتنی بر قرارداد هوشمند ارزش ارز UST (ارز USTC) را حفظ می‌کرد. این الگوریتم از معاملات آربیتراژ برای حفظ قیمت‌ها استفاده می‌کرد و به کاربران این امکان را می‌داد که بدون توجه به قیمت‌های بازار توکن‌ها، LUNA را با UST مبادله کنند.

هنگامی که تقاضا برای UST افزایش یافت و قیمت آن را به بالای 1 دلار می‌رساند، دارندگان LUNA می‌توانستند به سرعت توکن‌های خود را با UST معاوضه کنند و از تفاوت قیمت سود ببرند. در طی مبادله توکن، بخشی از LUNA سوزانده می‌شد. این فرایند باعث کاهش تقاضای UST و افزایش عرضه آن ‌می‌شد. این چرخه و مکانیسم قیمت بازار UST را در 1 دلار ثابت نگه می‌داشت. در مقابل، زمانی که تقاضای UST کاهش می‌یافت و قیمت‌ها به زیر 1 دلار سقوط می‌کرد، دارندگان UST می‌توانستند آن را با LUNA که ارزش بالاتری داشت، مبادله کنند.

مشکل برای پروژه ترا (Terra) زمانی شروع شد که یک کیف پول ناشناس بیش از 500 میلیون دلار UST را فروخت. اینکه آیا این اقدام ناشی از نوسانات بازار بود یا حمله‌ای مخرب به منظور دگرگون کردن سیستم Terra، همچنان موضوعی ناشناخته باقی مانده است. شرکت ترا در تلاش برای نجات UST، بنیاد Luna Guard (LFG)، سازمانی که مسئول ذخایر بیت کوین این شرکت بود را وادار کرد تا بیت‌ کوین‌های خود را براای حفظ جایگاه استیبل کوین UST بفروشد.

در نهایت تمامی تلاش ها برای جلوگیری از سقوط استیبل کوین ترا به شکست منتهی شد. از آنجا که UST پیوند خود را از دست داده بود، سرمایه‌گذاران برای فروش هجوم آوردند و باعث شد LUNA حدود 99.9 درصدی از ارزش خود را از دست بدهد. علت سقوط لونا همین بود.

آسیب ناشی از سقوط از اکوسیستم Terra مانند ریزش دومینو عمل کرد و اوضاع بازار ارزهای یجیتال را دچار بحران شدیدتری کرد.، زیرا این رویداد احساسات نزولی حاکم بر بازار را تشدید کرد و کل بازار کریپتو در واکنش دچار ریزش سنگینی شد. سقوط Terra UST بیش از 26 میلیارد دلار از بازار استیبل کوین و بیش از 700 میلیارد دلار از بخش‌های دیگر ارزهای دیجیتال را نابود کرد.

حتی قبل از سقوط UST، بسیاری از تحلیلگران به سرمایه‌گذاران درباره خطرات اکوسیستم Terra هشدار داده بودند. پس از شکست فاجعه‌بار Terra، سرمایه‌گذاران کره‌ای اقدامات حقوقی را علیه بنیان‌گذاران آغاز کردند و همزمان با طی کردن فرایندهای حقوقی برای مصادره اموال دو کوان (Do Kwon) یکی از توسعه‌دهندگان اصلی ترا، شکایت‌های کیفری و مدنی دیگری نیز علیه او مطرح کردند. کوان در حال حاضر با اتهام‌های متعددی روبه‌رو است، او در مونته نگرو توسط پلیس بازداشت شد.

سقوط FTX و امپراطوری سم بنکمن فرید (نوامبر ۲۰۲۲)

نوامبر سال 2022 زمان سقوط سم بنکمن فرید (SBF) و صرافی FTX بود. SBF به عنوان یک چهره کلیدی در پذیرش دارایی‌های دیجیتال و در قالب یک قهرمان در صنعت کریپتو همواره مورد ستایش کاربران قرار داشت. با رشد شرکت FTX، این کارآفرین 31 ساله به شهرت و البته ثروت فراوانی دست یافت. اما ورشکستگی FTX به عنوان یکی از رویدادهای مهم تاریخ ارز دیجیتال ضربه مهلکی بر پیکره بدون جان مارکت کریپتوکارنسی در آن روزها وارد کرد.

FTX که در سال 2019 تأسیس شد، به سرعت از طریق تاکتیک‌های بازاریابی و ارائه کارمزدهای تجاری جذاب، کاربران ارزهای دیجیتال را مجذوب خود کرد و در مدت کوتاهی به محبوبیتی بین‌المللی دست یافت. این صرافی وعده بازده قابل توجهی از دارایی های دیجیتال را نسبت به بانکداری سنتی به کاربرانش می‌داد. تبلیغات Super Bowl FTX، تاییدیه افراد مشهور و حمایت مالی از باشگاه بسکتبال Miami Heat توجه‌های فراوانی را به سمت خود معطوف کرد.

FTX و SBF با خرید شرکت‌های مطرحی مانند Blockfolio، LedgerX و Liquid Global، جایگاهشان را تحکیم کردند. با سرمایه‌گذاری 2 میلیارد دلاری از سوی شرکت‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر، ارزش FTX تا ژانویه 2022 به 32 میلیارد دلار رسید و این شرکت به عنوان سومین صرافی بزرگ کریپتو در جهان مطرح شد.

SBF برای تقویت بیشتر تسلط شرکتش خود به شرکت‌هایی که تحت تأثیر بازار نزولی قرار گرفته بودند، کمک مالی می‌کرد. به همین دلیل سم بنکمن به شوالیه سفید ملقب شد.

به عنوان مدیر عامل FTX، سمن بنکمن فرید نقش مهمی در حمایت و احیای شرکت‌های مختلف در صنعت کریپتو ایفا کرد. مداخله او در در شرایطی که بازار با کاهش شدید قیمت‌ها و عدم اطمینان همراه بود، راه نجاتی را برای بسیاری از این شرکت‌ها فراهم کرد. تلاش های SBF به طور گسترده‌ای مورد تحسین قرار گرفت و از او به عنوان یک چهره برجسته در پیشبرد صنعت ارزهای دیجیتال نام برده می‌شد.

با این حال، در دو هفته اول نوامبر، FTX و مؤسس آن با سقوط سومین صرافی بزرگ ارزهای دیجیتال، جایگاه درخشان خود را از دست دادند. مشکل زمانی شروع شد که در گزارش CoinDesk فاش شد که آلامدا ریسرچ (Alameda Research) که توسط FTX مدیریت می‌شد در وضعیت مالی وخیمی قرار دارد. این نشریه همچنین از یک کلاهبرداری بزرگ پرده برداری کرد که باعث از دست رفتن میلیاردها دلار از دارایی های سرمایه‌گذاران شده بود. متاسفانه این شکل از رویدادهای مهم ارز دیجیتال سبب بی‌اعتمادی گسترده می‌شوند و بهبودشان سال‌ها زمان می‌برد.

ترازنامه آلامدا، که عمدتاً از ارز FTT و ارز SOL سولانا تشکیل شده بود نشان از 9 میلیارد دلار بدهی و تنها 900 میلیون دلار دارایی، ترازنامه منفی 8 میلیارد دلاری را نشان می‌داد. تحقیقات نشان داد که FTX وجوه سرمایه‌گذاران را به سایر سرمایه‌گذاری‌ها با استفاده از FTT به عنوان وثیقه از طریق شرکت آلامدا هدایت کرده بود.

FTX و شرکت‌های وابسته به آن فاقد شفافیت بودند و از شیوه‌های استاندارد گزارشات مالی که دارایی‌ها و بدهی‌ها را نشنا می‌دادند تبعیت نکرده بودند. همی موضوع باعث شد تا تعیین وجوه شرکت و تخصیص آن‌ها دشوارتر شود.

به محض اطلاع از این خبر، چانگ پنگ ژائو مدیرعامل بایننس، اعلام کرد که قصد دارد سهام FTT شرکت خود را به ارزش بیش از 500 میلیون دلار بفروشد. این فروش بزرگ، هراسی وحشتناک را به همراه داشت و توکن FTT را عملاً بی ارزش کرد. پس از آن FTX تمام برداشت‌ها را در پلتفرم خود به حالت تعلیق درآورد و باعث ایجاد موج دیگری از شوک و ترس در سراسر بازار شد.

در ابتدا، چانگ پنگ ژائو (CZ) برای کمک به FTX و جلوگیری از سقوط گسترده تر بازار پیشنهاد داد. با این حال، به دلیل بررسی دقیق‌تر ترازنامه FTX و گزارش‌های بیشتر در مورد سوء استفاده از وجوه مشتریان، این معامله شکست خورد.

فروپاشی FTX یک اثر آبشاری بر کل صنعت داشت، به ویژه بر شرکت‌هایی که در زمینه ارزهای دیجیتال فعالیت داشتند به شکل مستقیم تأثیر گذاشت. شرکت‌های متعددی مانند BlockFi نیز مجبور شدند برداشت‌های خود را به دنبال درخواست‌های بسیار زیاد کاربران متوقف کنند. اکثر این شرکت‌ها اندکی بعد اعلام ورشکستگی کردند. سرمایه‌گذاران بزرگ FTX، از جمله CoinShares ،Galaxy Digital ،BlackRock و دیگران، میلیون‌ها دلار ضرر کردند. چندین پروژه‌ای که FTX در آن‌ها سرمایه‌گذاری کرده بود نیز با کسری قابل‌توجهی مواجه شدند.

FTX که قادر به فرار از این شرایط نبود، مراحل اعلام ورشکستگی را آغاز کرد. این موضوع در مرحله اول منجر به کناره گیری SBF از سمت مدیرعاملی شد. جان جی ری (John J. Ray III) مدیر عامل جدید FTX، این سقوط را به عنوان «شکست کامل کنترل شرکت» توصیف کرد.

اتهامات جنایی و پرونده های قضایی از جمله شکایت دسته جمعی برخی از سرمایه‌گذاران FTX در 15 نوامبر علیه این مجموعه و پشتیبانان مشهور آن، از جمله نائومی اوزاکا و تام برادی، تنظیم شد. این افراد به نمایندگی دروغین و رفتار فریبنده متهم شدند.

SBF در 12 دسامبر در باهاما دستگیر شد و به ایالات متحده بازگردانده شد. البته بازداشت وی موقت بود؛ چرا که او با یک وثیقه 250 میلیون دلاری آزاد شد. سم بنکمن فرید با اتهامات جنایی متعددی از جمله پولشویی، کلاهبرداری، تخلفات مالی کمپین انتخاباتی و کلاهبرداری اوراق بهادار مواجه است. به دلیل شکایت‌های متعدد علیه FTX، چندین شریک، از جمله Miami Heat، قراردادهای خود را با این صرافی فسخ کردند.

ورشکستگی FTX باعث افزایش نظارت بر صنعت کریپتو توسط قانون‌گذاران امور مالی در جهان شد. دولت بریتانیا برنامه‌هایی را برای اجرای مقررات سختگیرانه برای صنعت ارزهای دیجیتال در واکنش به فروپاشی FTX اعلام کرد. در آوریل 2023، FTX موفق شد بیش از 7 میلیارد دلار از دارایی‌های از دست رفته مشتریان را بازیابی کند و قرار است این وجوه میان مشتریان آسیب دیده توزیع شود.

با وجود زیان‌های قابل توجه و شهرت از دست رفته SBF و FTX، تلاش‌هایی زیادی برای بازگرداندن ثبات و اعتماد به صنعت کریپتو در حال انجام است و امید است با این اقدامات شاهد حوادث و رویدادهای مشابهی در آینده نباشیم.

سخن پایانی

صحنه ارزهای دیجیتال در سال‌های اخیر شاهد رویدادها و افت و خیزهای گوناگونی بوده است. به نظر می‌رسد هنوز این بازار با ساحل آرامش فاصله زیادی دارد و نمی‌توان زمان مشخصی را برای روندی صعودی بازار و افزایش بهای ارزهای دیجیتال متصور بود، به خصوص این که در این شرایط متلاطم نهادهای قانون‌گذار نیز مصمم‌تر از همیشه به دنبال محدود کردن این صنعت چند میلیارد دلاری هستند. پس بعید نیست در آینده نزدیک، باز هم مجبور به اضافه کردن گزینه‌هایی به این مطلب به عنوان رویدادهای مهم ارز دیجیتال باشیم. امیدواریم این اتفاقات سازنده باشند!

تهیه شده در بیت ۲۴