تفاوت مارجین کراس (Cross) و ایزوله (Isolated) چیست؟

مارجین کراس (Cross) و ایزوله (Isolated) از نظر تخصیص ارزهای دیجیتال داخل حساب به معاملات مارجین (Margin Trading) با یکدیگر تفاوت دارند. در صورتی که نیازمندی‌های لازم هر کدام از این حالت‌ها در اکانت مارجین را رعایت نکنید، احتمال لیکویید شدن و انحلال ترید وجود دارد. در این مطلب، ضمن پرداختن به فرق مارجین کراس و ایزوله، نحوه کار هر کدام در ترید ارز دیجیتال را بررسی می‌کنیم.

معامله مارجین چیست؟

مارجین تریدینگ یعنی قرص گرفتن دارایی برای انجام معامله. مفاهیم کلیدی این نوع ترید در مواردی شامل لوریج (Leverage)، مارجین (Margin)، وثیقه (Collateral) و لیکوییدیشن (Liquidation) خلاصه می‌شود:

• لوریج: لوریج یا اهرم یعنی استفاده از وجوه قرضی برای باز کردن یک پوزیشن. مثلا اگر مایل به انجام یک معامله به ارزش 1000 دلار باشید، می‌توانید با ضریب 5 که در حوزه ارزهای دیجیتال به‌صورت 5:1 (بخوانید 5 به 1) یا 5x نوشته می‌شود، با تامین 200 دلار این پوزیشن 1000 دلاری را باز کنید. این یعنی 800 دلار باقی‌مانده از سوی صرافی یا پلتفرم معاملاتی در اختیار شما قرار داده می‌شود. به عبارت دیگر، شما با 200 دلار، اندازه پوزیشن‌تان را 5 برابر کرده‌اید. این کار را می‌توانید با درصدهای دیگری نظیر 20x و 50x و 100x نیز انجام دهید. به تفاضل ارزش موجودی حساب بر اساس قیمت فعلی و مارکت از مقدار قرض گرفته‌شده، ایکوئیتی (Equity) می‌گویند که البته تعریف پلتفرم‌های مختلف از نحوه محاسبه آن متفاوت است.
• مارجین: دو نوع مارجین برای انجام اینگونه معاملات وجود دارد: مارجین اولیه (Initial Marign) و مارجین نگهداری (Meintenance Margin). مارجین اولیه مقدار پول لازم اولیه برای باز کردن یک پوزیشن است. از آنجایی که قیمت مارکت و فعلی یک ارز دیجیتال به‌صورت لحظه‌ای نوسان می‌کند، مقدار ایکوئیتی شما نیز دچار تغییر می‌شود. حالا در صورت کاهش ارزش ایکوییتی به زیر یک سطح خاص که به آن مارجین نگهداری می‌گویند، ممکن است هشداری تحت عنوان مارجین کال (Marin Call) دریافت کنید. در این مرحله برای برگرداندن مقدار ایکوئیتی به سطح مارجین نگهداری، یا باید میزان لوریج را کاهش داده، یا مقداری ارز به حساب مارجین واریز کرده یا بخشی از (یا حتی کل) معامله را ببندید.
• وثیقه و لیکوئیدیشن: دارایی‌های داخل حساب به‌عنوان وثیقه وجوه مقروض به‌کار می‌روند. حالا در صورتی که شما نتوانید نیازمندی‌های مارجین کال را برآورده سازید، صرافی یا پلتفرم معاملاتی مربوطه نیز این دارایی‌های داخل حساب را فروخته و از آن‌ها برای تسویه وام دریافتی استفاده می‌کند که به این فرآیند لیکویید شدن حساب می‌گویند.

حالا با توجه به مفاهیم بالا، دو نوع مد (Mode) یا حالت معاملاتی شامل مارجین کراس و ایزوله وجود دارد که از نظر استفاده از وجوه داخل حساب با یکدیگر تفاوت دارند. در صرافی‌های رمز ارزی بزرگ نظیر صرافی بایننس نیز از عبارت‌هایی مانند Cross Margin 5x و Isolated Margin 5x یا موارد مشابه برای این نوع مدها استفاده می‌شود.

دقت داشته باشید که مارجین در هر دو بازار اسپات و فیوچرز کابرد دارد. در واقع به استفاده از وجوه مقروض در بازار اسپات، مارجین تریدینگ و به استفاده از آن در بازار فیوچرز، معامله فیوچرز یا آتی می‌گویند. بنابراین در هر دوی این معاملات شما از لوریج برای باز کردن پوزیشن‌هایی بزرگتر از سرمایه اولیه خود استفاده می‌کنید.

مارجین ایزوله (Isolated Margin) چیست؟

مارجین ایزوله یا Isolated Margin حالتی است که در آن موجودی داخل اکانت شما تنها برای یک پوزیشن استفاده شده و امکان تقسیم آن بین پوزیشن‌های مختلف وجود ندارد. در واقع در این حالت، هر جفت معلاملاتی دارای یک حساب ایزوله جداست.

معمولا در صرافی‌ها تنها برای یک سری از ارزهای دیجیتال مشخص قابلیت انتقال، نگهداری و قرض گرفتن در اکانت مارجین ایزوله وجود دارد. مثلا در حساب ایزوله BTCUSDT صرافی بایننس، تنها بیت کوین و تتر قابل استفاده هستند.

البته ناگفته نماند که شما قادر به باز کردن چند حساب مارجین ایزوله هستید، اما امکان استفاده از وثیقه آن‌ها برای جبران ضرردهی‌های هر کدام وجود ندارد. بنابراین در صورتی که به حساب‌های ایزوله یا حتی کراس خود رمز ارز اضافه کنید، این مقادیر به‌صورت خودکار برای یک حساب ایزوله دیگر قابل استفاده نیستند، مگر اینکه به‌صورت دستی مقادیر را به اکانت مربوطه انتقال دهید. علاوه بر این، سطح مارجین برای هر حساب Isolated بسته به مقدار قرض آن، به‌صورت جداگانه محاسبه می‌شود.

بنابراین مزیت بالقوه استفاده از مد مارجین ایزوله این است که هر گونه کم و کاستی یا لیکوئیدیشن یک پوزیشن ایزوله روی دیگر پوزیشن‌های داخل سبد سرمایه شما تاثیری نخواهد گذاشت. این روش می‌تواند برای معاملات فوق ریسکی و پوزیشن‌های دارای لوریج بالا که مدیریت دقیق را می‌طلبند، مناسب باشد.

مارجین کراس (Cross Margin) چیست؟

در مقابل حالت ایزوله، در مد کراس مارجین (Cross Margin) پوزیشن‌های شما قادر به استفاده از موجودی حساب‌های یکدیگر هستند که مهمترین تفاوت بین این دو مد معاملاتی محسوب می‌شود. بنابراین در این حالت، می‌توان از چیزی به‌نام مارجین مضاعف یک پوزیشن (Excess Margin) که معادل ایکوئیتی اضافی در نیازمندی‌های تامین مارجین برای باز نگه داشتن حساب است و عموما هم به‌خاطر سوددهی یک معامله مارجین حاصل می‌شود، برای جبران کمبودهای مارجین یک پوزیشن دیگر (یعنی زمانی که ایکوییتی به زیر سطح مارجین یک ترید می‌رسد و عموما هم حاصل از ضرردهی آن است)، استفاده کرد.

در صرافی‌های ارز دیجیتال معمولا امکان باز کردن تنها یک حساب کراس مارجین وجود دارد و عموما هم این نوع مد معاملاتی برای تمام جفت‌های رمز ارزی در دسترس است. در این حالت، سطح مارجین بر اساس ارزش کل دارایی‌ها و بدهی حساب محاسبه می‌شود.

مزیت اصلی استفاده از مد کراس برای معاملات مارجین، جلوگیری از مارجین کال و لیکوییدیشن اجباری (Forced Liquidation) در یک ترید ضررده است که عموما صرافی‌ها به‌صورت خودکار برای جبران بدهی کاربران از آن استفاده می‌کنند.

تفاوت حساب‌های مارجین کراس و ایزوله

پس با توجه به توضیحات بالا، می‌توانیم فرق مارجین Cross و Isolated در خرید و فروش ارزهای دیجیتال را به‌صورت زیر خلاصه کنیم:

مثالی از نحوه معامله با مارجین Cross

برای درک نحوه تاثیرگذاری انتخاب مد کراس و ایزوله در مارجین تریدینگ به مثال زیر توجه کنید. البته دقت کنید در این مثال کارمزد معاملات و نرخ بهره در نظر گرفته نشده و مقادیر ناخالص معاملات محاسبه شده است.

فرض کنید روز اول معاملاتی است: قیمت لحظه‌ای و مارکت اتریوم 200 دلار و قیمت بیت کوین کش هم 200 دلار است. کاربر A تصمیم می‌گیرد 400 تتر به حساب مارجین خود واریز کرده و با لوریج 5x به خرید اتر و بیت کوین کش با مد کراس بپردازد.

در این محاسبه، 1600 مقدار مقروض کاربر برای پوزیشن خود با مارجین اولیه 400 دلاری و لوریج 5x است: 1600 = 400 – 5 × 400

حال فرض کنید روز سوم است: قیمت لحظه ای اتریوم به 230 دلار افزایش و قیمت بیت کوین کش به 180 دلار کاهش می‌یابد:

اکنون روز پنجم است: قیمت اتریوم به 220 دلار و قیمت بیت کوین کش به 120 دلار می‌رسد و تریدر مارجینی به حساب خود اضافه نمی‌کند:

مثالی از تفاوت انتخاب مد کراس و ایزوله در معاملات مارجین

در مثال بعدی فرض کنید 4 پوزیشن شامل یکی برای خرید اتریوم با استفاده از مد ایزوله و سه پوزیشن دیگر برای خرید بیت کوین، ارز SAND و ارز CRO در مد کراس باز کرده‌ایم. در این مثال، سندباکس و کرونوس دارای پوزیشن‌های باز هستند (سفارش‌هایشان آغاز شده، اما تکمیل نشده است). در واقع این توکن‌ها دارایی‌های هستند که به‌عنوان وثیقه استفاده شده و در صورت دریافت مارجین کال لیکویید خواهند شد.

در این مثال، عبارات استفاده‌شده که در تصاویر بعدی مشاهده می‌کنید، بیانگر موارد زیر هستند:

• Total Margin یا مارجین کل برای اشاره به مقدار کل وجوه داخل حساب به‌کار می‌رود.
• Used Margin یا مارجین استفاده‌شده به مقدار رمز ارز تخصیص‌یافته به تمام پوزیشن‌ها اطلاق می‌شود.
• Unused/Shared Margin یا مارجین استفاده‌‌نشده/مشترک به وجوه استفاده‌نشده‌ای اشاره دارد که از آن می‌توان در صورت لزوم، در پوزیشن‌های کراس استفاده کرد.
• MM همان مارجین نگهداری است.
• IM همان مارجین اولیه است.
• سفارشات باز (Open Order) نیز مقداری از مارجین کل را به خود تخصیص می‌دهند.
• مارجین نگهداری از مارجین اولیه کوچکتر است، بنابراین در داخل آن گنجانده شده است.

حالا فرض کنید قیمت بیت کوین و اتریوم در پوزیشن‌هایشان کاهش یافته و مارجین آن‌ها را به زیر مارجین نگهداری می‌رساند. از آنجایی که اتر در حالت مارجین Isolated است، نمی‌تواند از مارجین استفاده‌نشده/مشترک که در دسترس بیت کوین، سند و کرونوس قرار دارد استفاده کند. بنابراین (با فرض عدم برآورده‌سازی سطح مارجین کال)، پوزیشن اتر ما لیکویید می‌شود.

در مقابل، از آنجایی که از مد Cross برای باز کردن پوزیشن بیت کوین استفاده شده است، می‌تواند از مارجین مشترک برای همه حساب‌های بیت کوین، سند و کرونوس جهت جلوگیری از لیکوئیدیشن حساب بهره ببرد.

اسمارت کراس مارجین (Smart Cross Margin) چیست؟

برخی از صرافی‌ها و پلتفرم‌های معاملاتی نظیر Crypto.com دارای ویژگی به‌نام کراس مارجین هوشمند هستند که به تعدیل سطح مارجین لازم برای پوزیشن‌ها در جهت‌های مخالف هم (یعنی شورت و لانگ) و بین انواع مختلف محصولات کمک می‌کند. منظور از انواع محصولات یعنی مارجین در بازار اسپات، فیوچرز و پرپچوال. مهمترین مزیت استفاده از این قابلیت، کاهش کلی سطح مارجین و بهبود کارایی سرمایه در تریدهاست.

قابلیت‌های اسمارت کراس مارجین به‌صورت جزئی‌تر شامل موارد زیر هستند:

• پوزیشن‌ها در جهت مخالف: این قابلیت به معاملات شورت و لانگ اشاره دارد. پوزیشن لانگ یعنی خرید دارایی و شورت یعنی فروش آن. این پوزیشن‌ها به‌خاطر سودآوری یا ضرردهی لانگ‌ها با افزایش قیمت و سودآوری یا ضرردهی شورت‌ها با کاهش قیمت، مخالف یکدیگر در نظر گرفته می‌شوند. حالا از آنجایی که سودآوری پوزیشن‌های شورت با ضرردهی پوزیشن‌های لانگ اتفاق می‌افتد، کمبود مارجین در پوزیشن لانگ توسط مارجین اضافی حاصل از معامله شورت جبران می‌شود. همین امر برای حالت مخالف نیز صادق است. حالا ویژگی کراس مارجین هوشمند صرافی Crypto.com این اثرات تعدیلی در پوزیشن‌های مخالف یکدیگر را شناسایی کرده و باعث کاهش سطح مارجین به‌صورت کلی می‌شود.
• محصولات مختلف: از آنجایی که ارزهای دیجیتال را می‌توان با استفاده از مارجین در بازارهای مختلفی معامله کرد، فرصت کسب سود از انواع مختلف محصولات رمز ارزی وجود دارد. مثلا شما می‌توانید بیت کوین را با استفاده از مارجین و سرمایه مقروض در بازارهای اسپات، فیوچرز و پرپچوال فیوچرز معامله نمایید. قابلیت کراس مارجین هوشمند با شناسایی تاثیرات تعدیل‌کننده در بازارزهای مختلف یک رمز ارز، اجازه ترید با سطح مارجین کمتر را به کاربران می‌دهد.
• بهبود کارایی سرمایه: به‌خاطر کاهش الزامات برآورده‌سازی سطح مارجین، شما می‌توانید از سرمایه‌تان برای مقاصد دیگری استفاده کنید. در این حالت، دارایی‌های شما به‌عنوان وثیقه در گرو معامله نمانده و باعث بهبود نقدینگی و انعطاف کلی پورتفو می‌شود.

نحوه کار مارجین کراس هوشمند

برای درک نحوه کاهش نیازمندی‌های تامین مارجین توسط این ویژگی، به مثال زیر توجه کنید. فرض کنید تریدری 3 معامله زیر را با سطح مارجین 5 درصد از ارزش پوزیشن (یعنی لورج 20x) انجام داده است:

• لانگ 1 قرارداد فیوچرز بیت کوین با قیمت 60,000 دلار و تاریخ انقضای سپتامبر
• لانگ 1 قراداد پرپچوال فیوچرز بیت کوین با قیمت 61,500 دلار
• شورت 2 قرارداد فیوچرز بیت کوین با قیمت 61,000 دلار و تاریخ انقضای ژوئن برای هر کدام

در حالت کراس مارجین، سطح مارجین 5 درصدی یعنی به مارجین اولیه 12,175 دلار نیاز است. اما اسمارت کراس مارجین، سطوح مارجین برای پوزیشن‌های لانگ و شورت را جداگانه با یکدیگر جمع کرده و از مقدار بزرگتر برای محاسبه مارجین اولیه استفاده می‌کند. در این مثال، مقدار مارجین لازم برای پوزیشن‌های لانگ برابر با 6,075 دلار و برای پوزیشن‌های شورت برابر با 6,100 دلار است که این 6,100 دلار به‌عنوان مقدار بزرگتر جزو نیازمندی تامین مارجین اولیه تعیین می‌شود.

اسمارت کراس مارجین کجا کاربرد دارد؟

اگر دارای پوزیشن‌های مارجین‌دار متعدد هستید، می‌توانید با استفاده از قابلیت مارجین کراس هوشمند در بازارهای نوسانی بهره ببرید. علت آن است که این مکانیزم به جلوگیری از فورسد لیکوییدیشن‌ها و ضرردهی معاملات کمک می‌کند.

علاوه بر این، اسمارت کراس مارجین با قابلیت تعدیل سطح مارجین در پوزیشن‌های مخالف و محصولات مختلف بیشتر توسط تریدرهای بزرگ (یا حتی موسسات) که پورتفوی پیچیده‌ای دارند، استفاده می‌شود. این نوع سبدهای سرمایه گذاری اصولا دارای پوزیشن‌های لانگ و شورت بلند مدت در بازارهای اسپات و فیوچرز (با هدف هجینگ و پوشش ریسک) هستند.

با این حال، اگر شما به‌عنوان یک تریدر خرد مثلا دارای یک پوزیشن فیوچرز شورت با هدف پوشش ریسک یک معامله لانگ در بازار اسپات هستید، در صورت لیکویید شدن ترید فیوچرزتان به‌خاطر کمبود مارجین، خاصیت هجینگ معامله نیز از بین خواهد رفت. به‌همین خاطر، ویژگی مارجین کراس هوشمند به شما اجازه می‌دهد که با کاهش سطح مارجین، از لیکویید شدن‌های اجباری معاملات خود در بازار آتی جلوگیری نمایید.

سخن پایانی

فرق مدهای کراس و ایزوله به تفاوت نحوه استفاده از وثیقه در معاملات مارجین مربوط می‌شود. اینکه مارجین Cross بهتر است یا Isolated، به استراتژی تریدینگ شما از نظر باز کردن چند پوزیشن با ریسک نسبتا پایین یا باز کردن پوزیشن‌هایی پررسیک با لوریج بالا، برمی‌گردد. بنابراین پیش از انجام معامله بر اساس این دو حالت، حتما درباره نحوه کار هر کدام اطلاعات جامعی کسب کنید.

تهیه شده در بیت 24