مقایسه کاردانو و سولانا ؛ تفاوت های دو قاتل خطرناک اتریوم چیست؟

کاردانو و سولانا بلاک چین کاربردی و محبوبی هستند اما با هم فرق اساسی دارند؛ اینجا در مقایسه Solana و Cardano، با تفاوت و شباهت این دو پروژه ارز دیجیتال آشنا می‌شوید. پروژه‌های بلاک چینی زیادی با هدف رقابت با اتریوم در فضای ساخت قراردادهای هوشمند و اپلیکیشن‌های غیر متمرکز، از سال 2017 به بعد، راه‌اندازی شدند،‌ اما کمتر گزینه‌ای برای این غول بلاک چینی یک تهدید محسوب می‌شود؛ دو بستری که بالاترین پتانسیل برای گرفتن جای اتریوم را دارند، کاردانو و سولانا هستند. ارزهای دیجیتال آن‌ها با نماد ADA و SOL هم حرف‌های زیادی برای گفتن دارند و از نظر مارکت کپ جزو ده رمز ارز برتر بازار شناخته می‌شوند، هر چند سرمایه در گردش بسیار پایین‌تری نسبت به ETH دارند.

برخی در مقایسه سولانا و کاردانو صرفا به سودآوری و رشد قیمت ارزهای دیجیتال آن‌‌ها توجه می‌کنند، در حالی که عده‌ای دیگر از دیدگاه فنی، قابلیت‌ها و ظرفیت‌های هر بلاک چین در بحث ساخت قرارداد هوشمند و اپلیکیشن‌های غیر متمرکز (dApps) به بررسی موضوع می‌پردازند.

کاردانو و سولانا هر دو از پیشتازان نسل بعدی اینترنت (غیر متمرکز) و وب 3 هستند. به همین دلیل مقایسه کاردانو و سولانا و بررسی تفاوت‌های آن‌ها کمک می‌کند کاربران بستر قوی‌تر و بهتر را از همین حالا برای استفاده‌های بیشتر در آینده انتخاب کنند. گفتنی است در یکی از مقاله‌های قبلی به طور مفصل درباره اینترنت غیر متمرکز یا همان وب 3 صحبت کردیم.

ابتدا به بررسی جزئی هر پروژه خواهیم پرداخت. سپس تفاوت‌ها و شباهت‌های کاردانو و سولانا را مقایسه می‌کنیم.

بررسی کاردانو

یکی از بنیان‌گذاران اتریوم یعنی چارلز هاسکینسون (Charles Hoskinson)، برای اولین بار در سال 2015 ایده طراحی کاردانو را مطرح کرد. به دنبال آن در سال 2017 شبکه Cardano راه‌اندازی شد. او با رهبر پروژه Ethereum یعنی ویتالیک بوترین، درباره نحوه اداره آن اختلاف نظر داشت و به همین دلیل تصمیم گرفت پروژه خود را شروع کند.

شبکه کاردانو با حضور شرکای معتبر بین‌المللی که به دنبال ایجاد نسل بعدی بلاک چین و قراردادهای هوشمند بودند، شروع به کار کرد. بنیاد کاردانو یک موسسه ثبت شده است و مالک قانونی این بلاک چین محسوب می‌شود. همچنین شرکت IOHK که توسط چارلز هاسکینسون و جرمی وود (Jeremy Wood) اداره می‌شود، وظیفه تحقیق و توسعه برای این شبکه را بر عهده دارد. علاوه بر آن‌ها، شرکت EMUGO نیز همکاری‌ تجاری شبکه کاردانو محسوب می‌شود و ارائه خدمات بر بستر این بلاک چین را برای سایر شرکت‌ها مهیا می‌کند.

توکن اختصاصی شبکه کاردانو ADA است که از یک سال قبل در فهرست ده ارز دیجیتال برتر از نظر ارزش کل بازار قرار دارد. توسعه‌دهنده کاردانو پیش از پیاده‌سازی هر فاز از پروژه که در نقشه راه (Roadmap) آن مشخص شده است، آزمایش‌های دقیق و سختگیرانه‌ای انجام می‌دهد. پنج فاز اصلی توسعه Cardano عبارتند از:

• بایرون (Byron)
• شلی (Shelley)
• گوگوئن (Goguen)
• بشو (Basho)
• ولتر (Voltaire)

هر مرحله نام خود را از یک ریاضیدان یا دانشمند کامپیوتر تاثیرگذار گرفته است. هر فاز یک نقطه عطف در مسیر توسعه پروژه بلاک چین کاردانو است و آن را به هدف تبدیل شدن به یک پلتفرم کاملا عملیاتی و مقیاس‌پذیر جهت استفاده توسعه‌دهندگان بلاک چین نزدیک‌تر می‌کند. علاوه‌بر این، جامعه مهندسی پشت کاردانو، از جمله شرکت IOHK، روی بهبود سرعت و کاهش هزینه پرداختی کاربران و همچنین بهره‌وری انرژی در بلاک چین Cardano متمرکز است.

شبکه کاردانو برای اینکه بلاک چین آن همواره پایدار باشد و ظرفیت پذیرش زیادی داشته باشد، روی بهره‌وری انرژی مصرفی توجه ویژه‌ای دارد. به این منظور، Cardano از یک مکانیزم اجماع اثبات سهام (PoS) منحصربه‌فرد به نام اوروبوروس (Ouroboros) استفاده می‌کند تا مصرف انرژی را در مقایسه با سایر بلاک چین‌ها کاهش دهد.

مقایسه اوروبوروس با سایر مکانیزم‌های اجماع

پس از سال‌ها تحقیق دانشگاهی، الگوریتم اجماع اوروبوروس توسط کاردانو معرفی شد. چارلز هاسکینسون بیان می‌کند که این الگوریتم اجماع به میزان 1.6 میلیون برابر نسبت به بلاک چین بیت کوین از نظر مصرف انرژی کارآمدتر است. همچنین، مکانیزم اجماع Ouroboros به عنوان اولین پروتکل اجماع اثبات سهام (PoS) با امنیت بالا شناخته می‌شود. این الگوریتم جدید مشکلات امنیتی در الگوریتم اجماع اثبات کار (PoW) را بهبود بخشیده‌ است.

بلاک چین کاردانو با استفاده از ترکیب برخی از اصول ریاضی مانند تئوری بازی‌ (Game theory) و ترکیب شناسی (Combinatorics) با دانش رمزنگاری ارزهای دیجیتال، شبکه‌ای امن و پایدار از نودها (Nodes) ایجاد کرده است. در نهایت کاردانو یک شبکه جهانی غیر متمرکز و مقیاس‌پذیر را ارائه می‌دهد که برای راه‌اندازی بازارهای جدید با کمترین هزینه انرژی، فعالیت می‌کند. در بخش بعد، برای اینکه درک بهتری از مقایسه دو بلاک چین کاردانو و سولانا بدست آورید، باید ارز دیجیتال کاردانو را نیز معرفی کنیم و کاربردهای آن را بدانیم.

ارز دیجیتال کاردانو (ADA)

مهمترین دارایی بلاک چین کاردانو توکن ADA است که نام آن از اولین برنامه نویس کامپیوتر، یعنی آدا لاولیس (Ada Lovelace) گرفته شده است. به عنوان یک دارایی با چندین کاربرد، وجود ارز دیجیتال ADA برای امنیت شبکه بسیار مهم است. شبکه کاردانو برای حفظ امنیت شبکه و پاداش دهی و تشویق نودها جهت ادامه فعالیت و حفظ شبکه، از توکن ADA استفاده می‌کند.

علاوه بر کاربرد پاداش دهی به نودها، کاربران نیز به ازای استفاده از اپلیکیشن‌هایی که بر بستر کاردانو قرار دارند و برای پرداخت کارمزد تراکنش‌ها در این شبکه، باید ADA بپردازند. همچنین، شرط تبدیل شدن به یک نود کاردانو، استیک کردن مقدار مشخصی از ADA است. در زمان نگارش این مقاله، بیش از 70 درصد از توکن‌های عرضه شده ADA استیک شده‌اند؛ این موضوع نشان دهنده پذیرش این توکن و اعتماد کاربران به ارزش آن است. استیک کردن کاردانو باعث کاهش تعداد این توکن‌ها در بازار می‌شود و نتیجه مشخص است: با کمیابی کوین‌های کاردانو و افزایش تقاضا برای آن، قیمتش افزایش خواهد یافت.

همانطور که در اتریوم، توسعه‌دهندگان از استاندارد ERC-20 به عنوان چارچوبی برای طراحی و ایجاد توکن در بلاک چین استفاده می‌کنند، در بلاک چین کاردانو، توسعه دهندگان می‌توانند توکن‌های خود را با استفاده از استاندارد ADA ایجاد کنند. برای «خرید کاردانو» با بهترین قیمت می‌توانید از صرافی بیت 24 استفاده کنید.

بررسی سولانا

یکی دیگر از ارزهای دیجیتال محبوب که در سال 2021 جزو ده ارز دیجیتال برتر قرار گرفت، سولانا است. سولانا با زیرساختی واقعا منحصر به فرد و خلاقانه کار می‌کند و یکی از سریع‌ترین بلاک چین‌ها در جهان است. در شبکه سولانا، تقریبا در هر 400 میلی ثانیه یک بلاک‌ پردازش می‌شود و این امکان تایید تراکنش‌ها را مدت بسیار کوتاهی فراهم می‌کند.

علاوه بر این، تیم توسعه دهنده سولانا می‌خواهند کمترین هزینه ممکن در تراکنش‌ها را برای کاربران نهایی و توسعه‌دهندگان ایجاد کنند. بر این اساس، در حال حاضر میانگین هزینه هر تراکنش در بلاک چین سولانا تنها 0.00025 دلار است، به این معنی که تنها با پرداخت 1 دلار، کاربران می‌توانند حدود 4000 تراکنش انجام دهند!

به این ترتیب، سولانا به یکی از سریع‌ترین و ارزان‌ترین بلاک چین‌های موجود در این صنعت تبدیل شده است. سولانا می‌خواهد بلاک چین لایه یکی باشد که پهنای باند بالایی دارد و بی‌نهایت مقیاس‌پذیر است.

یکی از مهمترین مواردی که در مقایسه کاردانو و سولانا باید به آن اشاره کرد، راه‌کارهایی است که سولانا برای حل مشکلات سه‌گانه بلاک چین یعنی امنیت، مقیاس‌پذیری، و تمرکززدایی ارائه کرده است:

• در Solana، ابزارهای فراوانی را در کمک به توسعه دهندگان برای شروع کار فراهم شده است.
• در بلاک چین سولانا، توسعه‌دهندگان بلاک چین می‌توانند برنامه‌های غیر متمرکز، مقیاس پذیر و کم‌هزینه را با امنیت بالا و جهت استفاده انبوه کاربران تولید کنند.
• توسعه‌دهندگان می‌توانند برنامه‌های موجود بر روی سایر بلاک چین‌ها را در بلاک چین سولانا اجرا کنند و از ظرفیت سولانا برای راه‌اندازی dAppها، نهایت استفاده را ببرند.

نکته دیگری که در مقایسه کاردانو و سولانا باید بدانید این است که در حال حاضر، سولانا دارای سریع‌ترین اکوسیستم در حال رشد در صنعت بلاک چین است. ساختار جدید سولانا مجموعه‌ای از برنامه‌های غیر متمرکز را در وب 3 ارائه می‌دهد. امروزه شبکه سولانا، بیش از 400 برنامه غیر متمرکز که در حوزه امور مالی غیر متمرکز یا دیفای (DeFi)، توکن‌های غیر مثلی یا ان اف تی (NFT) و بسیاری موارد دیگر فعال هستند را پشتیبانی و اجرا می‌کند.

هشت پروتکل اصلی شبکه سولانا از ابتدا به گونه‌ای طراحی شدند که با تمرکز بر مقیاس‌پذیری، همزمان سطح امنیت و تمرکز زدایی بالایی ارائه کنند. این هشت پروتکل عبارتند از:

• سی لول (Sealevel)
• پایپ لاین (Pipeline)
• کلود بریک (Cloudbreak)
• توربین (Turbine)
• گلف استریم (Gulf Stream)
• آرشیورز (Archivers)
• تاور بی اف تی (Tower BFT)
• اثبات تاریخچه (Proof of History – PoH)

مقایسه اثبات تاریخ با سایر مکانیزم‌های اجماع

در بلاک چین‌های قدیمی، مانند بلاک چین بیت کوین، پارامتری به نام شماره یا ارتفاع بلاک (Block Height) به جای برچسب زمانی (Timestamp) به عنوان راهکاری جهت جلوگیری از ایجاد تراکنش‌های تکراری استفاده می‌شود. همچنین، در الگوریتم اجماع اثبات کار (PoW)، مانند آنچه در بیت کوین شاهدش هستیم، بلاک‌ها با فاصله زمانی بیشتری پردازش می‌شوند تا احتمال ایجاد تراکنش تکراری کاهش یابد. تیم توسعه دهنده سولانا اما، روشی جدید برای تایید تراکنش‌ها معرفی کرده است تا امکان همگام‌سازی سریع و امنی در این فرآیند فراهم شود. در واقع، پاسخ سولانا به این چالش با همه بلاک چین‌ها متفاوت است:

حتی مکانیسم اجماع اثبات سهام (PoS) این مشکل را تا زمان عرضه سولانا به درستی حل نکرده بود و هیچ راه مطمئنی برای تعیین ترتیب تراکنش‌ها و جلوگیری از ایجاد تراکنش تکراری و نامعتبر وجود نداشت، تا اینکه سولانا الگوریتم اثبات تاریخ (PoH) یا Proof-of-History را برای اطمینان از اعتبار و امنیت تراکنش‌ها معرفی کرد.

در PoH، اگر هزاران کاربر همزمان به شبکه تراکنش‌هایی ارسال کنند، نود‌ها می‌توانند آن‌ها را به ترتیب ارسال در زمانی کمتر از یک میلی‌ثانیه پردازش کنند. سولانا از یک تابع VDF برای تایید تراکنش‌ها استفاده می‌کند و تایید هر تراکنش می‌تواند هم وجود تراکنش‌های قبلی و هم مدت زمان دقیقی که بین تراکنش قبلی و فعلی سپری شده است را ثبت کند. با اینکه مکانیسم اثبات تاریخ (PoH) خود یک الگوریتم اجماع مستقل نیست، اما الگوریتم اجماع اثبات سهام (PoS) را پشتیبانی و تقویت می‌کند.

ارز دیجیتال سولانا (SOL)

دارایی اختصاصی شبکه سولانا، ارز دیجیتال SOL است. این توکن دارای بالاترین نرخ رشد در سال 2021 است و در طول این سال، قیمت SOL  سیزده هزار درصد افزایش داشته است. در پی این رشد خیره کننده، سولانا (SOL) به سرتیتر رسانه‌های مهم تبدیل شد، توجه جهانی را به خود جلب کرد و مورد استقبال کاربران زیادی قرار گرفت.

مشابه توکن ADA، توکن SOL نیز دارایی اختصاصی بلاک چین سولانا است و اگر بخواهیم دقیق‌‎تر بگوییم، SOL یک کوین محسوب می‌شود. به عنوان یک دارایی با چندین کاربرد، وجود کوین SOL برای امنیت شبکه بسیار مهم است. نودهای شبکه با دریافت توکن SOL جهت فعالیت در شبکه سولانا تشویق می‌شوند و پاداش می‌گیرند.

استفاده از مکانیزم اثبات سهام، انجام 50 هزار تراکنش در ثانیه (TPS) را در بلاک چین سولانا به راحتی امکان‌پذیر می‌کند و این میزان تا 100 هزار TPS نیز قابل افزایش است.

برای تبدیل شدن به یک نود سولانا باید مقدار مشخصی از توکن‌های SOL را در اختیار داشته باشید و در صورتی که هر گونه فعالیت مخرب در شبکه سولانا داشته باشید، تعداد توکن‌های شما کاهش می‌یابد. در زمان نگارش این مقاله، بیش از 77 درصد از توکن‌های عرضه شده سولانا توسط نودهای شبکه، استیک شده‌اند. با وجود این مقدار توکن SOL استیک شده، امنیت شبکه افزایش یافته و مقدار سولانای موجود برای خرید و فروش کاهش می‌یابد و در نتیجه، هر توکن سولانا ارزشمندتر می‌شود. برای «خرید سولانا» با بهترین قیمت می‌توانید از صرافی بیت 24 استفاده کنید.

مقایسه کاردانو و سولانا

اکنون که نحوه فعالیت و ساختار منحصر به فرد هر دو بلاک چین را بیان کردیم، می‌خواهیم در ادامه مقایسه کاردانو و سولانا، مزایا و معایب آن‌ها را بررسی کنیم. در نظر داشته باشید که دید این مقاله نسبت به پروژه‌ها مغرضانه نیست و سعی شده است که ارزیابی منصفانه‌ای صورت گیرد.

بعد از مطالعه بخش‌های زیر، توصیه می‌کنیم مقاله پایین را هرگز از دست ندهید. در این مطلب به بررسی دلیل محبوبیت بیشتر ارز دیجیتال ADA در مقایسه با SOL با وجود کاربردهای بیشتر سولانا نسبت به کاردانو، پرداخته‌ایم!

مزایای کاردانو

بلاک چین کاردانو شامل دو لایه است: لایه تسویه کاردانو (CSL) و لایه محاسباتی کاردانو (CCL). لایه محاسباتی کاردانو (CCL) جهت مدیریت و استقرار قراردادهای هوشمند و برنامه‌های کاربردی استفاده می‌شود و لایه تسویه کاردانو (CSL) تمام تراکنش‌های انجام شده در شبکه را مدیریت می‌کند. این دو لایه مستقل هستند، به این معنی که حتی زمانی که یک لایه در حال به‌روز رسانی است، کاربران همچنان می‌توانند از شبکه استفاده کنند. همچنین هر دو لایه کاردانو بدون اینکه فعالیت آن‌ها تداخل داشته باشد، با یکدیگر به آسانی تعامل می‌کنند.

با رشد شبکه کاردانو، سرعت آن نیز افزایش خواهد یافت؛ کاردانو جهت افزایش ظرفیت شبکه از زیرساخت خاصی استفاده می‌کند تا امکان افزودن مداوم نودها را بدون به خطر انداختن امنیت فراهم کند.

کاردانو در حال معرفی یک بلاک چین جانبی (Sidechain) جدید است تا بوسیله آن قابلیت تعامل با بلاک چین‌های دیگر را گسترش دهد؛ کاردانو با استفاده از به‌ روز رسانی‌های کیایاس (Kiayias)، میلر (Miller) و زیندروس (Zindros)، این بلاک چین جانبی به نام KMZ را ارائه می‌کند. این پروتکل امنیت انتقال دارایی را، چه میان لایه‌های خود کاردانو (مثلا از لایه تسویه به هر لایه محاسباتی کاردانو) و چه در تعامل با سایر بلاک چین‌هایی که از پروتکل پشتیبانی می‌کنند، تضمین می‌کند.

مزایای سولانا

گفتیم که مکانیزم اثبات تاریخ سولانا (PoH) یک نوآوری ارزشمند در حوزه رمزارزها به حساب می‌آید. علاوه بر این، سولانا از پروتکل “تاب‌آوری خطای بیزانس تاور (Tower Byzantine Fault Tolerant)” برای پشتیبانی از مکانیزم اثبات تاریخ خود بهره گرفته، تا نسخه بهینه‌سازی شده‌ای از این مکانیسم ارائه دهد؛ این مکانیسم جدید را “مدل اجماع تاب‌آوری خطای بیزانس (pBFT)” می‌نامند.

سولانا برای عدم استفاده از استخرهای حافظه یا مم پول (Mempools)، از پروتکلی به نام گلف استریم (GulfStream) استفاده می‌کند. گلف استریم به طور خودکار تراکنش‌ها را به نودها ارسال می‌کند و در نتیجه خطر از بین رفتن تراکنش‌ها یا ارسال مجدد آن‌ها به یک استخر حافظه را از بین می‌برد. این کار کمک می‌کند که سرعت تایید یک تراکنش در شبکه به میزان قابل توجهی افزایش یابد.

بعلاوه Solana یکی از سریع‌ترین و ارزان‌ترین بلاک چین‌ها را در حوزه ارزهای دیجیتال ارائه می‌کند و به عنوان سریع‌ترین اکوسیستم در حال رشد، صدها اپلیکیشن غیر متمرکز (dApps) را در شبکه خود میزبانی می‌کند. همه این‌ها در حالی فراهم شده است، که بلاک چین سولانا هیچ نشانه‌ای از افت سرعت در پردازش تراکنش‌ها نشان نمی‌دهد.

معایب کاردانو

با وجود اینکه تیم کاردانو قابلیت‌های جدید شبکه را پس از انجام آزمایشات و تحقیقات دقیق و سختگیرانه‌ای برای عموم عرضه می‌کند، هنوز همه مزایا و برنامه‌هایی که برای کاردانو مطرح شد تمام و کمال در دسترس نیستند.

طبق نقشه راه کاردانو، این پروژه به زودی وارد عصر باشو (Basho) خواهد شد تا برخی از امکانات مقیاس‌‌پذیری از جمله پروتکل‌های بلاک چین جانبی خود را معرفی کند. پس از آن و در مرحله نهایی آپگرید، که تحت عنوان عصر ولتر (Voltaire Era) از آن یاد می‌شود، سیستم‌های مدیریتی و حسابداری درون زنجیره‌ای را برای توسعه بلاک چین کاردانو فعال می‌شوند.

معایب سولانا

با توجه به مواردی که گفته شد، سولانا یکی از بالاترین سرعت‌های انجام تراکنش و همچنین یکی از ارزان‌ترین بلاک چین‌ها را همزمان با حفظ امنیت و عدم تمرکز ارائه داده است. با این وجود سولانا بر روی حوزه همکاری‌پذیری (interoperability) و ارتباط با سایر پروژه‌ها کمتر تمرکز کرده است.

گفتیم که این پروژه مجموعه‌ای از آموزش‌ها، ابزارها و منابع را برای استقرار اپلیکیشن‌ها در شبکه سولانا به توسعه دهندگان ارائه می‌دهد؛ با این حال برای اینکه بیشتر مورد استقبال کاربرانش قرار گیرد، باید به پیاده سازی نوعی استاندارد برای بالابردن قابلیت همکاری با سایر پروژه‌های بلاک چین نیز فکر کند.

سخن پایانی ؛ خلاصه مقایسه کاردانو و سولانا

در حال حاضر، هر دو پروژه در حال اجرای فناوری‌های پیشرفته‌ای هستند و جزو پروژه‌های برتر بلاک چین‌ حساب می‌شوند. کاردانو از تحقیقات آکادمیک دقیق و علمی نشات گرفته و با اینکه هنوز در مراحل توسعه قرار دارد، پروتکل‌های مبتکرانه‌ای را برای ارائه یک بلاک چین غیر متمرکز، مقیاس‌ پذیر، مشارکت‌پذیر و با امنیت بالا معرفی کرده است. از سویی، در روند مقایسه کاردانو و سولانا متوجه شدیم که شبکه اصلی Solana نیز میزبان اپلیکیشن‌های غیر متمرکز مختلفی است و یکی از سریع‌ترین و ارزان‌ترین بلاک‌چین‌های موجود در دنیای رمز ارزهاست.

طی سال 2021، قیمت کاردانو (رمز ارز ADA)، بیش از 900 درصد افزایش یافته، در حالی که قیمت ارز دیجیتال سولانا (SOL) به شکل خیره کننده‌ای تا 13 هزار درصد رشد کرد. نکته مهم و قابل توجه این است که هر دو آن‌ها در بین هزاران ارز دیجیتال دیگری که در این حوزه فعال هستند، محبوبیت و رتبه بالایی دارند و جستجو در گوگل برای عبارت “مقایسه کاردانو و سولانا” رو به افزایش است.

تهیه شده در بیت 24