آنچه در این مقاله خواهید خواند
بیت کوین در حال تقویت خود به عنوان یک دارایی قانونی است که هر کسی میتواند در آن سرمایهگذاری کند. از نظر فنی، ضابطهای وجود ندارد و بسیاری از موسسات و افراد نمیتوانند به صورت قانونمند اقدام به خرید و نگهداری Bitcoin کنند. بسیاری معتقدند ETF بیت کوین میتواند این هدف را برآورده کند. در حالی که صندوق قابل معامله ارز دیجیتال BTC هماکنون در کانادا وجود دارد، اما قانونگذاران در ایالات متحده هنوز اجازه حضور این صندوقها را در بازارهای بورس آمریکا ندادهاند. در این مقاله همهچیز درباره ETF بیت کوین را توضیح دادهایم و جدیدترین اخبار درباره تاثیر پذیرش ETF بر قیمت بیت کوین را ارائه کردهایم.
جایگاه صندوق قابل معامله ارز دیجیتال در بازار
بیت کوین در حال تقویت خود به عنوان یک دارایی قانونی است که هر کسی میتواند در آن سرمایهگذاری کند. از نظر فنی، ضابطهای وجود ندارد و بسیاری از موسسات و افراد نمیتوانند به صورت قانونمند اقدام به خرید بیت کوین کنند. بسیاری معتقدند ETF بیت کوین میتواند این هدف را برآورده کند. در حالی که صندوق قابل معامله ارز دیجیتال BTC هماکنون در کانادا وجود دارد، اما قانونگذاران در ایالات متحده هنوز اجازه حضور این صندوقها را در بازارهای بورس آمریکا ندادهاند.
بیت کوین و بازار ارزهای رمزنگاری شده مسیری طولانی را طی کردهاند. یک دهه پیش، این فناوری فقط توسط جامعه کوچکی از علاقهمندان استفاده میشد. همه داستان پرداخت ۱۰,۰۰۰ رمز ارز BTC برای خرید دو پیتزا را شنیدهایم. اما در چند سال اخیر رشد شگرفی در این صنعت شکل گرفت. ما شاهد ظهور بسیاری از مشاغل موفق هستیم که بر اساس این صنعت ساخته شدهاند. تعداد بیشماری از پروژههای رمزنگاری، تولد دیفای (DeFi) و دیگر موارد از جمله این شکوفایی هستند. قانونگذاری دولتها برای این صنعت نیز در حال رونق است. شرکت مایکرواستراتژی (MicroStrategy) بیش از 2 میلیارد دلار از ترازنامه خود را به بیت کوین اختصاص داده و همچنین شما هم اکنون با رمز ارز BTC خود میتوانید خودرو تسلا خریداری کنید.
اما قبل از اینکه رمز ارز BTC به یک دارایی اصلی در اقتصاد کلان جهانی تبدیل شود، چه عناصر سازندهای هنوز در نظر گرفته نشدهاند؟ یکی از این موارد میتواند روشی قانونمند برای نهادها و بازیگران سنتی باشد تا با Bitcoin مواجه شوند. به گفته برخی، بهترین راه برای انجام این کار میتواند از طریق صندوقهای قابل معامله یا همان ETF باشد. اگر موافق باشید ابتدا ببینیم ETF یا صندوق قابل معامله ارز دیجیتال چیست و سپس بررسی کنیم که این صندوقها برای بیت کوین چه معنایی دارند.
صندوق قابل معامله چیست؟
ETF یک صندوق قابل معامله در بورس و به معنای صندوق سرمایهگذاری است که قیمت یک دارایی را نمایندگی میکند. صندوق قابل معامله در بسیاری از صنایع و انواع مختلف داراییها وجود دارد. به عنوان مثال، ETF های طلا سالهاست که در بورس کشورهای مختلف داد و ستد میشوند و قیمت آنها تابعی از ارزش طلا هستند.
صندوقهای قابل معامله در واقع محصولات مالی سنتی قانونی هستند که قابلت خرید از طریق اپلیکیشنهای معاملاتی مخصوص خریداران خرد مانند رابینهود (Robinhood)، تریدینگ212 (Trading212)، فیدلیتی (Fidelity) و TD Ameritrade را دارند. محبوبترین این برنامهها، ایندکسهای بزرگ سهام مانند شاخص S&P 500 یا دیگر کالاها و داراییهای سنتی نظیر نفت و طلا را دنبال میکنند.
ETF بیت کوین چیست؟
صندوق قابل معامله (Exchange-Traded Fund) یا به طور خلاصه ETF بیت کوین به سرمایه گذاران اجازه میدهد تا بدون مالکیت یا مدیریت مستقیم بیت کوین (مثلا خرید و فروش و ذخیره آن در یک پول رمز ارزی یا ترید مستقیم در یک صرافی ارز دیجیتال)، از نوسانات قیمت آن سود کسب کنند. ای تی اف Bitcoin میتواند دارای خود رمز ارز BTC یا قراردادهایی مرتبط با قیمت بیت کوین باشد.
صندوقهای قابل معامله رمز ارزی محصولات مالی قانونگذاری شدهاند. به همین دلیل، به جای صرافیهای ارزهای رمزنگاری شده، آنها در بورسهای کشورها مانند بورس نزدک (NASDAQ) یا نیویورک (NYSE) معامله میشوند. با این وجود، در آینده با کم رنگ شدن مرزهای میان اقتصاد سنتی و صنعت رمز ارزها، امکان دارد شاهد تغییراتی در این زمینه باشیم.
دلیل اهمیت ETF بیت کوین چیست؟
خرید و نگهداری بیت کوین با حجم بالا برای موسسات خالی از دردسر نیست. به عنوان مثال، تملک مقدار زیادی Bitcoin میتواند برای یک موسسه بزرگ مشکلات جدی ایجاد کند. به هر حال، برای سرمایهگذاران بزرگی مانند شرکت گلدمن ساکس (Goldman Sachs)، تصور اینکه با اتصال یک کیف پول سخت افزاری به لپتاپ بتوان میلیاردها دلار سرمایهشان را انتقال داد، چندان ایمن به نظر نمیرسد.
موسسات بزرگ مالی مانند سرمایهگذاران منفرد عمل نمیکنند و برای اینکه بتوانند در این فضا مشارکت کنند، به یک چارچوب نظارتی پیچیده و سازوکار مالی مناسب نیاز دارند. به همین دلیل، احتمال زیادی وجود دارد که با تصویب یک صندوق ETF ارزهای دیجیتال، پای سرمایهگذاران بالقوهای به این حوزه باز گردد. تصویب یک صندوق ETF بیت کوین میتواند باعث مشارکت فعالان بازارهای مالی سنتی در حوزه رمز ارزها گردد و در عین حال، دیگر نگرانی نسبت به نگهداری فیزیکی داراییهایشان نخواهند داشت.
صندوق ETF بیت کوین همچنین میتواند داراییهای دیگری به غیر از Bitcoin را در خود جای دهد. به عنوان مثال، چنین صندوقی میتواند یک سبد دارایی شامل خرید اتریوم، سهام تسلا، طلا و غیره باشد. این امر ممکن است برخی از مزایای متنوعسازی سبد دارایی را برای سرمایهگذاران فراهم کند.
ETF اسپات و فیوچرز بیت کوین چگونه کار میکنند؟
با افزایش بلوغ بازار کریپتو، علاقه به ETFهای رمز ارزی نیز افزایش یافته و دو نوع صندوق بهنام Bitcoin Spot ETF و Bitcoin Futures ETF وارد بازار شدهاند. البته پیش از ورود ETF اسپات، تنها صندوقهایی که در کشورهای مختلف سراسر جهان پذیرفته شده بودند، از نوع فیوچرز بودند. امروزه اکثر درخواستها در جهت دریافت تاییدیه صدور ETF اسپات بیت کوین است. هر کدام از این صندوقها برای یک نوع استراتژی سرمایه گذاری و میزان مشخصی از ریسکپذیری تریدرها مناسباند که در ادامه آنها را بررسی میکنیم.
ای تی اف اسپات بیت کوین
Bitcoin Spot ETF نوعی صندوق قابل معامله است که مستقیما ارز دیجیتال BTC را در خود نگهداری میکند. این یعنی عملکرد ETF اسپات مستقیما با ارزش لحظهای بیت کوین درون آن مرتبط است. زمانی که سرمایه گذاران سهام یک ای تی اف اسپات را خریداری میکنند، اساسا در حال خرید نمودی از بیت کوین واقعی هستند، با این تفاوت که خودشان شخصا آن BTCها را نگهداری نمیکنند.
مثلا فرض کنید یک ای تی اف اسپات بیت کوین، “BTC-one” نام دارد. اگر 10,000 واحد بیت کوین در این صندوق BTC-one وجود داشته و 1 میلیون سهم نیز صادر کرده باشد، هر سهم از نظر تئوری نماینده 0.01 واحد BTC خواهد بود. این یعنی عملکرد صندوق BTC-one مستقیما با قیمت لحظهای بیت کوین درون آن مرتبط است.
ای تی اف فیوچرز بیت کوین
ETF بیت کوین نوعی صندوق قابل معامله است که رمز ارزهای BTC را مستقیما در داخل خود نگهداری نکرده و در عوض، به سرمایه گذاری در قراردادهای فیوچرز بیت کوین میپردازد. قرارداد فیوچرز و آتی توافقنامههایی برای خرید یا فروش بیت کوین در قیمت از پیش تعیینشده و در تاریخی مشخص در آینده هستند. این قراردادها اجازه سوداگری روی نوسانات آتی قیمت BTC بدون نگهداری شخصی آن را به تریدرها میدهند.
برای درک بهتر، به این مثال توجه کنید. فرض کنید یک ای تی اف فیوچرز بیت کوین، “BitFutures” نام دارد که هدف اصلی آن، دنبال کردن قیمت آتی بیت کوین از طریق خرید قراردادهای فیوچرز این ارز دیجیتال است. یک موسسه مالی نیز صندوق قابل معامله BitFutures را مدیریت میکند. فرض کنید صندوق BitFutures خرید 1,000 قرارداد آتی بیت کوین را در برنامه کاری خود دارد که هر قرارداد، نماینده حق خرید یک بیت کوین به قیمت 55,000 دلار در تاریخی مشخص در 3 ماه آینده هستند.
حالا شرکت مذکور برای تامین سرمایه خرید این قراردادها، 10 میلیون سهام صندوق BitFutures را صادر میکند که نماینده سود یا زیان حاصل از این قرادادها هستند. این یعنی هر سهم، نماینده دریافت 0.001 واحد BTC از هر قرارداد آتی خواهد بود.
حالا سرمایه گذاران میتوانند دقیقا مشابه خرید سهام یک شرکت، به خرید سهام صندوق BitFutures در بورسهای ارائهشده در آنها اقدام کنند. در صورتی که بازار به رشد قیمت بیت کوین به بالا 55 هزار دلار در 3 ماه آینده باور داشته باشد، سهام این صندوق با پرمیوم (Premium) معامله خواهد شد. در حالت مخالف، احتمال معامله سهام این صندوق با تخفیف (Discount) وجود دارد. همانطور که مشخص است، پرمیوم تفاوت مثبت بین قیمت خرید سهام صندوق و قیمت واقعی BTC و تخفیف، تفاوت منفی بین آنهاست.
فرض کنید هر سهم صندوق BitFutures با قیمت 10 دلار معامله میشود. در صورتی که سرمایه گذاری منتظر افزایش قیمت بیت کوین تا 3 ماه آینده باشد، 1000 سهم از این صندوق را به قیمت 10,000 دلار میخرد. حالا در 3 ماه آینده، اگر قرادادهای فیوچرز بیت کوین سودآوری داشته باشند، ارزش سهام صندوق BitFutures نیز افزایش خواهد یافت. در این حالت، مثلا اگر هر سهم صندوق BitFutures به 12 دلار برسد، سرمایه گذاری خریدار نیز به 12,000 دلار افزایش مییابد و سودی 2,000 دلاری (بدون در نظرگیری کارمزدها) برای وی ایجاد خواهد کرد.
پس مشخص است که با خرید سهام یک ETF فیوچرز بیت کوین نظیر صندوق BitFutures، بهصورت غیر مستقیم در حال شرطبندی روی قیمت آتی BTC، بدون نگهداری واقعی آن یا حتی خرید مستقیم اوراق آتی آن هستید. نحوه کار ای تی افهای فیوچرز اتریوم نیز به همین شکل است.
تفاوت ETF اسپات و فیوچرز بیت کوین چیست؟
پس بهطور خلاصه، تفاوتهای کلیدی بین صندوق قابل معامله اسپات و فیوچرز Bitcoin را میتوان در جدول زیر خلاصه کرد:
ای تی اف اسپات بیت کوین | ای تی اف فیوچرز بیت کوین | |
دارایی تحت معامله | نگهداری بیت کوین واقعی | نگهداری قراردادهای آتی بیت کوین |
محرکهای عملکرد | ارتباط مستقیم با قیمت لحظهای بیت کوین | تحت تاثیر احساسات بازار فیوچرز |
نیازمندیهای نقدینگی | نیازمند نگهداری و ذخیره امن بیت کوینها؛ احتمال عدم ترید مکرر جهت تضمین انعکاس قیمت اسپات بیت کوین در صندوق قابل معامله | احتمال معامله مکررتر، جایگزینی قرادادها با نزدیک شدن به تاریخ سررسید و در نتیجه، نیازمند فرآیند مدیریت نقدینگی پیچیدهتر |
واگرایی بالقوه قیمت | ردیابی معمول قیمت اسپات بیت کوین بهصورت دقیق | وجود احتمال واگرایی شدید قیمت صندوق از قیمت اسپات بیت کوین بهخاطر فعالیتهای بازار فیوچرز و نزدیک شدن قراردادها به تاریخ سررسید |
مواجهه و ریسکها | مواجهه مستقیم با نوسانات قیمت بیت کوین، ریسکها عملا مربوط به نوسانات قیمت هستند | مواجهه غیر مستقیم با قیمت بیت کوین، ریسکها تحت تاثیر نوسانات و پیچیدگیهای بازار فیوچرز نظیر لوریج و تاریخ سرسید هستند |
پیچیدگی عملیاتی | نیازمند زیرساخت برای ذخیره بیت کوین | – |
مزایا و معایب ETF های ارز دیجیتال
با اینکه شاید سرمایه گذاری در EFT بیت کوین نسبت به خرید خود رمز ارز BTC غیر منطقی بهنظر برسد، اما چندین مزیت برای این کار وجود دارد. البته از معایب این روش نیز نباید غافل بود که در ادامه به آنها میپردازیم.
مزایای
برخی از این مزایا عبارتند از:
1. راحتی
سرمایه گذاری در صندوق قابل معامله ارز دیجیتال بیت کوین بدون نیاز به یادگیری نحوه کار، ثبت نام در یک صرافی رمز ارزیی و پذیرش ریسک مالکیت مستقیم BTC، امکان ورود به بازار این ارز دیجیتال را فراهم میکند. مثلا، با نگهداری بیت کوین در یک والت کریپتوکارنسی و فراموشی رمز عبور و عبارت بازیابی، BTCها نیز برای همیشه از دست رفته محسوب خواهند شد. اما ETF بیت کوین فرایند سرمایه گذاری در این رمز ارز را ساده میکند.
2. تنوع
یک ETF توانایی نگهداری بیش از یک دارایی را دارد. مثلا، صندوق قابل معامله ارز دیجیتال BTC میتواند شامل سهام اپل، فیسبوک و بسیاری از دیگر شرکتها هم باشد و فرصت کاهش ریسک و متنوعسازی پورتفولیو را برای سرمایه گذار فراهم کند.
3. کارایی مالیات
با توجه به عدم قانونگذاری روی بیت کوین و غیر متمرکز بودن آن، اکثر صندوقهای بازنشستگی و گریزگاههای مالیاتی در جهان اجازه خرید رمز ارز BTC را نمیدهند. در طرف مقابل، معامله ETF ارز دیجیتال بیت کوین در بورسهای سنتی احتمال نظارت و قانونگذاری توسط کمیسیون بورس و اوراق بهادار را داشته و مشمول پرداخت مالیات خواهد شد.
4. لیکوییدیتی بیشتر
بازارهای بورس نسبت به صرافیهای رمز ارزی لیکوییدیتی و قدرت نقدینگی بیشتری دارند که خرید و فروش ETFها را بسیار راحتتر میکند.
معایب
معایب صندوق قابل معامله ارز دیجیتال BTC نیز به شرح زیر است:
1. کارمزد مدیریت
ETFها معمولا مشمول پرداخت کارمزد مدیریت هستند. به همین خاطر، داشتن مقدار بالای سهام ETF بیت کوین، با گذشت زمان به کارمزدهای بالای مدیریت منجر خواهد شد.
2. نادرستی و عدم دقت
با اینکه ETF های ارز دیجیتال قیمت دارایی مربوط به خود را دنبال میکنند، اما امکان وجود چند دارایی در یک سفارش برای تنوعبخشی به پورتفو هم وجود دارد. به همین دلیل، مثلا رشد 50 درصدی قیمت بیت کوین ممکن است به خاطر وجود چند دارایی دیگر به صورت دقیق و درست در ارزش صندوق مربوطه اعمال نشود. بنابراین، با اینکه ETFهای بیت کوین برای دنبال کردن قیمت این ارز دیجیتال ساخته شدهاند، اما عدم دقت در آنها نیز وجود دارد.
3. محدود کردن معامله رمز ارزها
بیت کوین را میتوان با انواع کریپتوکارنسیها مانند اتریوم، لایت کوین، ریپل و بسیاری دیگر معامله کرد. اما صندوق قابل معامله ارز دیجیتال BTC به خاطر ایجاد صرفا یک صندوق برای دنبال کردن قیمت این رمز ارز، برای ترید با دیگر ارزهای رمزپایه ساخته نشده است.
4. عدم مالکیت بیت کوین
BTC یک پوشش ریسک در برابر بانکهای مرکزی، ارزهای فیات و سهام است. بیت کوین به خاطر استقلال خود از بانکهای مرکزی، راهی جهت کاهش ریسکهای مربوط به سیستمهای مالی فراهم میکند. این ارز دیجیتال همچنین با ارائه حریم خصوصی از طریق بلاک چین، از کاربران و سرمایه گذار محافظت میکند. صندوق قابل معامله قانونی و نظارتشده بیت کوین، این مزایا را از بین میبرد.
5. ترید در ساعات خاص
ETFها را تنها در ساعات معاملات بازار میتوان خرید و فروش کرد، اما بازارهای ارز دیجیتال به صورت 24/7 فعال هستند. این یعنی مثلا گاهی اوقات در زمان سقوط یا صعود شدید قیمت BTC باید چند ساعت منتظر مانده تا بازار باز شود و سپس اقدام به خرید یا فروش نمایید.
6. احراز هویت
شما برای معامله صندوقهای قابل معامله ارز دیجیتال BTC باید مراحل احراز هویت را طی کرده اما برای خرید یا فروش بیت کوین، این کار به صورت ناشناس نیز امکانپذیر است.
شرایط سرمایه گذاری در ETF و نحوه معامله آنها
برای خرید صندوقهای قابل معامله حتما نباید یک سرمایه گذار معتبر باشید. هرکسی قادر به سرمایه گذاری در آنهاست. تمام نیازمندی شما برای شروع سرمایه گذاری در ETF بیت کوین، ساخت یک حساب کارگزاری آنلاین یا دانلود یکی از اپلیکیشنهای معاملاتی مخصوص موبایل است. از آنجا به بعد، میتوانید به خرید و فروش طیف گستردهای از صندوقهای قابل معامله در بازارهای مختلف بپردازید.
میزان سود تقریبی حاصل از سرمایه گذاری در یک ETF بیت کوین
یکی از سوالهای همیشگی کاربران این است که چگونه در بیت کوین سرمایه گذاری کنیم؟ و آیا ETF بیت کوین ابزار مالی مناسبی برای سرمایهگذاری شما در رمز ارز BTC است؟ اگر فردی هستید که میخواهید از پسانداز خود در برابر کم شدن ارزش ارزهای فیات محافظت کنید، شاید بهتر باشد فقط Bitcoin بخرید.
به هر حال، بیت کوین امکان دسترسی عادلانه به امور مالی را فراهم میکند. در واقع، این رمز ارز چیزهای زیادی برای افراد مختلف دارد. اما دسترسی مستقیم و بیواسطه به پساندازی که Bitcoin امکانپذیر میسازد، خود میتواند ایجاد قدرت نماید. نیازی به یادآوری نیست که روشهای بیشماری وجود دارد که میتوانید با رمز ارز BTC خود سود کسب کنید یا وام بگیرید. با این اوصاف، سرمایه گذاری در ETF بیت کوین مزایایی دارد، بنابراین اگر این موارد برای شما جذاب به نظر میرسند، صندوق قابل معامله میتواند انتخاب خوبی باشد.
تاریخچه وضعیت قانونی صندوق های قابل معامله اسپات و فیوچرز بیت کوین
به طور کلی، وقتی مردم در مورد ETF بیت کوین صحبت میکنند، معمولا منظورشان ETF در بازارهای آمریکا است. با این وجود صندوقهای قابل معامله در بازارهای مختلف وجود دارند. به عنوان مثال، اولین صندوق قابل معامله رمز ارز BTC در بازار سهام کانادا راهاندازی شد. نام این صندوق Purpose Bitcoin ETF بود و در بورس اوراق بهادار تورنتو یا به اختصار BTCC، قابل معامله است.
حتی در این شرایط باز هم بیشتر نگاهها به قانونگذاران آمریکا است، زیرا بزرگترین بازار مالی در جهان محسوب میشود. یک صندوق ETF بیت کوین در آمریکا میتواند این رمز ارز را به عنوان یک دارایی سرمایهگذاری تایید کند. البته چندین تلاش برای راهاندازی این نوع صندوق قابل معامله در آمریکا انجام شده، اما تاکنون همه آنها توسط کمیسیون بورس و اوراق بهادار (SEC) رد شدهاند.
اما چرا کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا مرتبا درخواستها را رد میکند؟ آنها معمولا بیثباتی، ماهیت غیر قابل تنظیم بازارهای رمز ارزی و پتانسیل دستکاری در بازار را دلیل رد صندوق ETF بیت کوین عنوان میکنند. اگرچه ممکن است این موارد تا حدی درست باشد، اما احتمالا برای بسیاری از بازارهای مالی دیگر که اکنون دارای صندوق قابل معامله هستند نیز صدق میکنند.
علاوه بر این، بسیاری از سازوکارهای مالی مورد نیاز بیت کوین، برای داشتن یک کلاس دارایی کلان قانونی در آخرین بازار صعودی ساخته شد. اگر مایکرواستراتژی چند سال پیش میخواست خرید میلیاردی Bitcoin داشته باشد، انجام این کار بسیار دشوار بود. اما اکنون، هم زیرساختها و هم نقدینگی لازم وجود دارد و کاملا امکان انجام چنین سرمایهگذاریهای کلانی فراهم است.
این بلوغ مداوم بازارهای رمز ارز BTC به احتمال زیاد تغییر روند ناگهانی قانونگذاری این حوزه را محتمل خواهد کرد و در نهایت میتوانیم شاهد حضور ETF بیت کوین در بورسهای آمریکا باشیم. در مورد زمان وقوع آن، پیش بینی دشوار است، اما ممکن است زودتر از آنچه تصور میشود اتفاق بیفتد.
صندوق های قابل معامله بیت کوین در کانادا
صندوق قابل معامله بیت کوین از زمان رد درخواست برادارن دو قلوی وینکلواس (Winklevoss)، بنیانگذاران صرافی رمز ارزی جمنای (Gemini)، برای ایجاد یک ETF ارز دیجیتال BTC از سوی کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا در سال 2013، یکی از موضوعات داغ فضای کریپتو بوده است.
در آن زمان، باورها بر این بود که ظهور یک صندوق معامله برای ارز دیجیتال BTC میتواند موج جدیدی از سرمایه گذاران نهادی را وارد صنعت رمز ارزها کرده و بلوغ و ثبات لازم را روانه این بازار کند. اما با وجود گذشت 8 سال و علیرغم ارائه چندین پروپوزال از سوی شرکتهای بزرگی از جمله درخواست دوم برادارن دو قلوی وینکلواس در سال 2018، یکی از سوی بیتوایز (Bitwise)، پنج مورد از سوی دیرکسیون (Direxion)، دو مورد از سوی گرنیتشرز (GraniteShares) و بسیاری دیگر، کمیسیون بورس و اوراق بهادار ایالات متحده هنوز ETF بیت کوین را تایید نکرده است.
استدلال اصلی SEC در خصوص رد مکرر این درخواستها، نوسان بیش از حد، نبود نظارت کافی و دستکاری راحت بازار بیت کوین بوده است.
اما شرایط در آستانه تغییر است و رگولاتور مالی کانادا به نام کمیسیون اوراق بهادار انتاریو (Ontario Securities Commission)، سال گذشته اولین ETFهای بیت کوین در جهان را پشتسر هم تایید کرد. این دو صندوق قابل معامله که Purpose Bitcoin ETF (BTCC) و Evolve Bitcoin ETF (EBIT) نام دارند، دارای قابلیت تسویه فیزیکی بوده و در بورس سهام تورنتو عرضه شدهاند.
با رسیدن صندوق قابل معامله بیت کوین به آمریکای شمالی، بسیاری به پیروی SEC از این موضع خصوصا پس از تایید گری گنلسر (Gary Gensler)، کمیسیونر سابق کمیسیون معاملات آتی کالا (CFTC) و استاد بلاک چین در دانشگاه MIT، بهعنوان رئیس SEC خوشبین هستند.
مایک نووگراتز (Mike Novogratz)، مدیر عامل شرکت گلکسی دیجیتال (Galaxy Digital) و همکار سابق آقای گنسلر در شرکت گلدمن ساکس (Goldman Sachs) در اواخر دهه 90 میلادی، گفته:
حدس من این است که امسال ETF بیت کوین را میگیریم. گری در دانشگاه MIT بلاک چین و کریپتو درس داده است. اون این مبحث را کاملا درک میکند. او اهل تغییر اجتماعی است. مگر نه؟ و اهالی تغییر اجتماعی شدیدا به دنبال سودآوری بدون تلاش هستند. کریپتو یک حوزه برای سودآوری بدون تلاش نیست. کریپتو آمده است که آن را مختل کند.
تحلیلگر ارشد بلومبرگ، اریک بالکوناس (Eric Balchunas)، در توییتی از حمایت خود از صندوق قابل معامله ارز دیجیتال بیت کوین نوشت و گفت که «ایالات متحده معمولا پیرو است. نشانه خوبی برای ETF بیت کوین در آمریکا داریم».
سوئی چانگ (Sui Chung)، مدیر عامل CF Benchmarks، نیز پیشبینی کرده است که فشارها سرانجام SEC را به پیروی (از کانادا) وا میدارد. وی گفته:
اکنون که کمیسیون اوراق بهادار انتاریو گفته اگر محصولی به قدر کافی خوب باشد، بازار رمز ارزها نیز برای داشتن چنین محصولات مالی به قدر کافی بالغ است، پس توجه صنعت بهناچار به سوی ایالات متحده معطوف خواهد شد.
جدیدترین درخواستهای ETF بیت کوین در آمریکا در سال 2023
در این قسمت، جدیدترین درخواستهای در دست برسی از سوی شرکتهای بزرگ در سال 2023 را بررسی میکنیم.
1. بلک راک (BlackRock)
در 15 ژوئن (25 خرداد 1402)، بزرگترین شرکت مدیریت دارایی جهان یعنی بلک راک که بر اساس گزارشات تا سه ماهه اول سال 2023 مسئولیت مدیریت بیش از 9 تریلیون دلار سرمایه را در دست دارد، با ثبت درخواست ETF اسپات بیت کوین فضای مالی سنتی را شوکه کرد. در این درخواست، صرافی کوین بیس بهعنوان متولی و تامینکننده دادههای بازار اسپات و بانک BNY Mellon بهعنوان متولی وجوه نقد معرفی شده است.
به گفته اریک بالچوناس (Eric Balchunas)، تحلیلگر ETF ارشد بلومبرگ، این محصول سرمایه گذاری که از نظر فنی نوعی تراست (بنیاد امانتداری) محسوب میشود، یک «چیز درست و حسابی» است. به گفته وی، شرکت بلک راک پیشتر نیز چندین بار با کمیسیون بورس و اوراق بهادار بر سر این ETF اسپات درگیر شده و هر بار نیز با امتیاز 1-571 این نبرد را برده است.
درخواست صندوق قابل معامله بلک راک توانسته نظر باب دایمند (Bob Diamond)، مدیرعامل سابق شرکت بارکلیز (Barclays) را نیز جلب کند. این درخواست همچنین الهامبخش شرکتهای دیگری از جمله ویزدام تری (WisdomTree)، اینوسکو (Invesco) و والکری (Valkyrie) برای ثبت درخواستهای تازه در SEC و در عین حال، کمک به پامپ قیمت بیت کوین به بالای 30 هزار دلار در ژوئن 2023 (خرداد 1402) بوده است.
مدت کمی پس از ثبت این درخواستها، کمیسیون بورس و اوراق بهادار با اظهار نگرانی در خصوص ظهور موج جدیدی از درخواستهای ETF بیت کوین پس از انتشار خبر ورود بلک راک به این حوزه، ادعا کرد که این درخواستها به اندازه کافی شفاف نیستند. بلک راک نیز با تصریح اینکه در مرحله نهایی کردن توافق نظارتی با کوین بیس بر سر استفاده از این صرافی رمز ارزی بهعنوان متولی و تامینکننده دادههای بازار اسپات جهت قیمت گذاری است، سریعا درخواست مجدد خود را در جولای 2023 (تیر 1402) ثبت کرد.
در اواسط ماه جولای (اواخر تیر 1402)، کمیسیون درخواست بلک راک برای بازنگری را بهطور رسمی قبول کرد و از نیاز به بازه زمانی 3 هفتهای برای بررسی آن خبر داد.
2. ویزدام تری (WisdomTree)
شرکت مدیریت دارایی مستقر در نیویورک ویزدام تری نیز تجربه خوبی در ثبت درخواستهای ETF بیت کوین دارد؛ این شرکت یک درخواست را در بورس سهام SIX سوئیس در سال 2019 ثبت کرده بود و مدتی بعد در مارس 2021 (اسفند 99)، به قطار سریعالسیر ETFهای بیت کوینی پیوست و با ثبت اپلیکیشن S-1 در کمیسیون، سهامهای عمومی تراست بیت کوین ویزدام تری در بورس Cboe bZx تحت نماد BTCW را برای این درخواست پیشنهاد کرد.
پس از آن، SEC چندین و چند بار این درخواستها را به تعویق انداخت و نهایتا با دعوت از اظهار نظرها نسبت به این طرح پیشنهادی، در ادامه گفت که زمان مضاعفی برای بررسی «مشکلات پیشآمده» در این نظرات نیاز دارد.
کمیسیون بورس تقریبا در همان بحبوحه زمانی که به درخواستهای والکری و کریپتوین (Kryptoin) پاسخ منفی داده بود، در اواخر سال 2021 نیز درخواست ویزدام تری را رد کرد. با این حال، این شرکت کمی بعد از بلک راک، اپلیکیشن جدیدی را در اواسط سال 2023 به ثبت رساند که البته SEC آن را با درخواست بلک راک دقیقا در یک روز پذیرش و وارد پروسه 3 هفتهای بازنگری کرد.
3. ای تی اف بیت کوین اینوسکو گلکسی (Invesco Galaxy)
شرکتهای گلکسی دیجیتال (Galaxy Digital) و اینوسکو (Invesco) درخواست مشترک صندوق قابل معامله بیت کوین خود بهنام “Invesco Galaxy ETF Bitcoin” را در 22 سپتامبر 2021 (31 شهریور 1400) ثبت کردند. به استناد سند ثبتشده، این صندوق بهجای مشتقاتی نظیر فیوچرز، «دارای پشتوانه فیزیکی» رمز ارز BTC خواهد بود. شرکت Invesco Capital Management LLC اسپانسر و حامی مالی این درخواست است، اما در حال حاضر، مشخص نیست کدام شرکت متولی بیت کوین آن خواهد بود.
شرکت Invesco Capital Management LLC از شرکتهای تابعه تحت مالکیت کامل اینوسکو لیمیتد (Invesco Ltd) است. این شرکت همچنین چهارمین ارائهدهنده صندوقهای قابل معامله در ایالات متحده است؛ اعتباری که میتواند به تایید این درخواست کمک کند.
به گفته جان هافمن (John Hoffman)، رئیس استراتژیهای ای تی اف اینوسکو در ایالات متحده، شرایط بسیار شبیه به روزهای اول ظهور ETFها در اواخر دهه 90 و اوایل 2000 میلادی است.
این صندوق قابل معامله بیت کوین اولین ETF رمز ارزی است که امیدها برای لیست شدن آن در بازارهای آمریکایی بالاست. اینوسکو و گلکسی پس از ثبت درخواست بلک راک، اپلیکیشن خود را در اواسط 2023 ثبت کردند.
4. والکری اینوستمنتس (Valkyrie Investments)
یکی از جدیدترین رقبای این حوزه، شرکت مدیریت دارایی والکری است که اولین درخواست خود برای ETF بیت کوین را در ژانویه 2021 (دی 99) ثبت کرد. این شرکت در درخواست خود نوشته است که این صندوق، از قیمت مرجع بورس کالای شیکاگو (Chicago Mercantile Exchange) و معاملات NYSE Arca برای قیمت گذاری BTC استفاده کرده و «راهی کارآمد برای سرمایه گذاران جهت پیادهسازی استراتژیهای سرمایه گذاری خود فراهم میکند». علاوه بر این، متولی رمز ارزی Xapo، تامینکننده مقادیر بیت کوین خواهد بود و آنها در یک فضای ذخیره سازی سرد نگهداری میکند.
در این درخواست، شرکت والکری بهطور ضمنی به نوسانات قیمت رمز ارز BTC که یکی از مهمترین نگرانیهای کمیسیون بورس در خصوص صندوقهای قابل معامله بیت کوین بهشمار میرود، اشاره کرده است. این شرکت در خصوص ارزیابی ریسک این صندوق نوشته است:
این عواقب بالقوه حاصل از چنین ناکامیهایی در مبادلات بیت کوین میتواند روی ارزش سهام تاثیر منفی بگذارد.
در اقدامی مشابه، SEC پیش از رد کردن درخواستهای والکری و کریپتوین در کریسمس 2021، اظهار نظر در خصوص درخواست والکری را در کنار درخواستهای کریپتوین، ویزدام تری و گلوبال ایکس (Global X)، به تعویق انداخته بود.
اما در اوایل سال 2022، والکری توانست تایید کمیسیون بورس در خصوص صندوق قابل معامله مینتینگ بیت کوین (Bitcoin Minting ETF) را دریافت کند. این ابزار دارای پشتوانه داراییها در شرکتهای بزرگ فعال در صنعت ارز دیجیتال از جمله آرگو بلاک چین (Argo Blockchain)، بیت فارمز (Bitfarms)، کلیناسپارک (Cleanspark)، هایو بلاک چین (Hive Blockchain) و استرانگهولد دیجیتال ماینینگ (Stronghold Digital Mining) است که بهطور متوسط از 77 درصد انرژی تجدید پذیر استفاده میکنند.
در ژوئن 2023 (خرداد 1402)، والکری درخواست ETF اسپات بیت کوین دیگری را در کمیسیون به ثبت رساند. یک ماه بعد، این شرکت با بهروزرسانی پرونده خود، صرافی کوین بیس را بهعنوان شریک نظارت مشترک معرفی کرد.
5. آرک اینوست (Ark Invest)
آرک اینوست، شرکت سرمایه گذاری تحت رهبری کتی وود (Cathie Wood)، درخواست خود برای ایتیاف Ark21Shares را در ژوئن 2021 (خرداد 1400) به ثبت رساند. آرک اینوست با همکاری شرکت ارائهدهنده صندوقهای قابل معامله سوئیسی 21Shares AG، درصدد ارائه صندوق مشترک ARK 21Shares Bitcoin ETF است که در صورت تایید، در بورس BZX شرکت Cboe تحت نماد ARKB معامله خواهد شد.
این شرکت همچنین اولین کمپانی است که کارمزد صندوق بیت کوینی خود را مشخص کرده است. در این درخواست آمده است که کارمزد قابل پرداخت 0.95 درصدی به شرکت 21Shares، برای پوشش هزینههای عملیاتی مصرف خواهد شد.
آرک اینوست پیشتر با سرمایه گذاری در صرافی کوین بیش، تراست بیت کوین گری اسکیل (Grayscale) و پردازنده پرداختهای اسکوئر (Square) در بازار BTC حضور داشته و بیش از 8,000 واحد از این رمز ارز را در ترازنامه مالی خود ذکر کرده است. مدیرعامل این شرکت خانم وود، یکی از طرفداران بیت کوین است و گفته این ارز دیجیتال «یک کلاس دارایی جدید» است که میتواند به یک ارز ذخیره تبدیل شود.
صندوق قابل معامله آرک اینوست در اوایل سال 2022 رد شده بود. این شرکت سریعا درخواست دیگری را ثبت کرد که آن هم در ژانویه 2023 رد شد. این کمپانی اکنون مشغول تهیه سومین درخواست خود است و در ژوئن 2023 (خرداد 1402)، مشابه بلک راک، سند دیگری در خصوص تنظیمات نظارت مشترک را به پرونده خود افزود، اما اطلاعاتی درباره پلتفرم معاملاتی رمز ارزی مورد نظر خود افشا نکرده است.
در اوت 2023 (مرداد 1402)، کمیسیون بورس و اوراق بهادار تصمیم خود در خصوص این درخواست را به تعویق انداخت.
6. وناک (VanEck)
ون اک یکی از قدیمیترین متقاضیان ETF بیت کوین است. اولین ورود این شرکت به این حوزه با تراست سرمایه گذاری VanEck SolidX Bitcoin Trust طی همکاری با شرکت SolidX در سال 2018 آغاز شد.
با اینکه وناک درخواست خود را در سپتامبر 2019 (شهریور 98) پس گرفت، اما این شرکت مجددا در دسامبر 2020 (آذر 99) و معرفی بورس Cboe BZX برای معامله سهام صندوق خود، یک تراست بیت کوینی دیگر را در کمیسیون بورس ثبت کرد.
شایان ذکر است که وناک، دومین درخواست خود را تنها چند روز پس از ترک جی کلیتون (Jay Clayton)، رئیس سابق SEC از سمت خود، به ثبت رساند. آقای کلیتون در مصاحبهای با CNBC در سال 2019، چشمانداز یک ETF بیتکوین را ناممکن میدید و خاطرنشان کرده بود که اگرچه «پیشرفتی» در خصوص نگرانیهای پیرامون حضانت این صندوقها وجود داشته، اما این ارز دیجیتال هنوز در برابر دستکاری قیمتها آسیبپذیر است و صرافیهای خارج از کشور «آن اندازه حفاظتی را که ما برای بازار سهام ایالات متحده فراهم میکنیم، فراهم نمیکنند».
با این وجود، اگر شرکت وناک فکر میکرد انتصاب رئیس جدید در کمیسیون بورس بهمعنای تغییر موضع آن در خصوص ETFهاست، شدیدا در اشتباه بوده است. این کمیسیون پیش از رد دومین ETF بیت کوین وناک در نوامبر 2021 (آبان 1400)، تصمیم خود در خصوص آن را به تعویق انداخته بود.
این شرکت مجددا در 22 ژوئن 2023 (1 تیر 1402) درخواست خود را برای تراست بیت کوین در بورس Cboe BZX ثبت کرد. در اواسط ماه جولای، این درخواست به تقویم رسمی SEC افزوده و وارد بازه 21 روزه تصمیمگیری شد.
7. فیدلیتی/ وایز اوریجین (Fidelity/Wise Origin)
مارس 2021 (اسفند 99) شاهد تشدید ثبت درخواستهای ETF بیت کوینی بود و در این میان، تراست بیت کوین وایز اوریجین (Wise Origin Bitcoin Trust) شرکت فیدلیتی نیز حضور داشت. در درخواست تراست بیت کوین وایز اوریجین، شرکت Fidelity Service Company Inc بهعنوان مدیر اصلی و Fidelity Digital Assets بهعنوان متولی بیت کوینهای صندوق قابل معامله مورد نظر معرفی شده بودند.
در می 2021 (اردیبهشت 1400)، شرکت Cboe Global Markets با ادعای اینکه بهلطف مشارکت فزاینده سرمایه گذاران و پذیرش بیت کوین توسط موسسات نگرانیهای کمیسیون بورس درباره دستکاری بازار «بهطرز قابل توجهی رفع شده» و «بلوغ اکوسسیستم معاملاتی این ارز دیجیتال را بهدنبال داشته است»، پروپوزالی را برای لیست شدن ایتیاف بیت کوین فیدلیتی در بورس خود ثبت کرد. در ژانویه 2022 (دی 1400)، ETF فیدلیتی رد شد.
با این حال، فیدلیتی بدون ناامیدی، درخواست خود را در اواخر ژوئن 2023 (اوایل تیر 1402) به ثبت رساند. پس از آنکه SEC نگرانیهای خود در خصوص این درخواست را مطرح کرد، فیدلیتی نیز سریعا کویس بیس را بهعنوان شریک نظارت مشترک خود نام برد. این درخواست نیز در همان روز بررسی درخواست بلک راک، به تقویم بازنگری کمیسیون بورس افزوده و وارد دوره 3 هفتهای بررسیها شد.
ETFهای بیت کوین رد شده تا به امروز در سال 2023
سوای درخواستهایی که تا به اینجا بررسی کردیم و همگی در دست بازنگری SEC قرار دارند، یک سری از پروندههای متناقض با چارچوب کمیسون تا به امروز رد شدهاند که آنها را در ادامه بررسی میکنیم.
1. گلوبال ایکس (Global X)
شرکت مدیریت سرمایه گلوبایل ایکس دیجیتال استس (Global X Digital Assets) با 31 میلیارد دلار دارایی تحت مدیریت، درخواست صندوق قابل معامله ارز دیجیتال بیت کوین را در جولای 2021 (مرداد 1400) تقدیم کمیسیون بورس کرد. تراست بیت کوین گلوبال ایکس قرار بود در بورس Cboe BZX معامله شده و بانک ملون نیویورک مدیریت آن را بر عهده داشته باشد.
پرتفوی گلوبال ایکس دارای 84 صندوق قابل معامله در حوزه فناوریهای مختلکننده، درآمد ایکوییتی، کالا و بازارهای نوظهور است. در این تراست پیشنهادی، هویت متولی مسئول تامین بیت کوینها مشخص نشده، اما گفته شده بود که این متولی یک شرکت تراست با مسئولیت محدود است که مجوز ارائه سرویسهای امانی داراییهای دیجیتال در ایالت نیویورک را در اختیار دارد.
در سپتامبر 2021 (شهریور 1400)، تراست گلوبال ایکس یکی از 4 درخواست ETF بیت کوین (از جمله یک ETF فیوچرز این رمز ارز) بود که تصمیمگیری در خصوص آن توسط کمیسیون بورس به تعویق افتاد. این نهاد نظارتی تاریخ بازنگری درخصوص رد یا تایید این درخواست را برای 21 نوامبر 2021 (30 آبان 1400) تعیین کرد. با این وجود، ETF اسپات این شرکت و کمپانی NYDIG در مارس 2022 (اسفند 1400) بهصورت همزمان رد شد.
2. کریپتوین (Kryptoin)
شرکت مستقر در دلاور Kryptoin اولین حضور خود برای ثبت صندوق قابل معامله بیت کوین را در اکتبر 2019 (مهر 98) مطرح و این تراست را برای معامله در NYSE Arca معرفی کرد. این شرکت خدمات مالی با معرفی بورس Cboe BZX بهعنوان پلتفرم معاملاتی مورد نظر خود جهت ترید سهام این صندوق، دومین درخواست را در آوریل 2021 (فروردین 1400) به ثبت رساند. در این پرونده اصلاحیه، ارائهدهندگان خدمات ترید نظیر صرافی جمینی که در راهاندازی این صندوق به کریپتوین کمک میکردند نیز مشخص شده بودند. قرار بود صرافی جمینی متولی داراییهای بیت کوین این تراست باشد.
در آخر آن ماه، اپلیکیشن کریپتوین رسما تحت بازنگری SEC قرار گرفت، اما تصمیمگیری در خصوص آن تا 27 جولای 2021 (5 مرداد 1400) به تعویق افتاد. کمیسیون بورس در 9 ژوئن (19 خرداد 1400) در اطلاعیهای اعلام کرده بود:
به تشخیص کمیسیون، بهتر است دوره طولانیتری برای اقدام در مورد تغییر قانون پیشنهادی تعیین شود تا زمان کافی برای بررسی تغییر قانون پیشنهادی و نظرات دریافتشده وجود داشته باشد.
در سپتامبر 2021 (شهریور 1400)، SEC با اعلام 24 دسامبر 2021 (3 دی 1400) بهعنوان تاریخ تجدید نظر، ضربالعجل اعلام تصمیم در خصوص تراست ETF بیت کوین کریپتوین را مجددا به تعویق انداخت. این بار، در اطلاعیه کمیسیون به نیاز به زمان بیشتر «جهت بررسی تغییر قانون پیشنهادی و مشکلات پیشآمده در نظرات ارسالی مرتبط با آن» اعلام شد.
نهایتا کمیسیون درخواست کریپتوین را در اواخر 2021 و همزمان با درخواست شرکت والکری رد کرد.
3. اسکای بریج (SkyBridge) و بورس بهادار نیویورک آرک (NYSE Arc)
در مارس 2021 (اسفند 99)، شرکت پوشش ریسک اسکای بریج کپیتال پرونده خود برای صدور ETF بیت کوین را ثبت کرد. این شرکت که توسط رئیس سابق ارتباطات کاخ سفید، آنتونی اسکراموچی (Anthony Scaramucci) رهبری میشود، در حال حاضر دارای یک صندوق بیت کوین است که سرمایه گذاران معتبر با حداقل 50 هزار دلار سرمایه قادر به سرمایه گذاری در آن هستند. داراییهای این شرکت در هفتههای اولیه فعالیت خود در ژانویه 2021 (دی 99) به بیش از 370 میلیون دلار رسید.
در همان ماه، آقای اسکراموچی نسبت به تایید یک صندوق قابل معامله رمز ارز BTC تا آخر سال 2021 بسیار خوشبین بود. وی در مصاحبهای گفته بود:
با معرفی گری کنسلر بهعنوان رئیس جدید کمیسیون و اینکه امیدوارم درست متوجه شده باشم که او از کجا آمده است، احتمال اینکه تا پایان سال یک ETF بگیریم زیاد است.
در می 2021 (اردیبهشت 1400)، بورس NYSE Arca درخواستی را برای تغییر قانون پیشنهادی که قرار بود به لیست شدن صندوق قابل معامله بیت کوین شرکت اسکای بریج کپیتال منتهی شود، ثبت کرد. در جولای آن سال، SEC دوره بازنگری این پرونده را به تعویق انداخت و نهایتا در ژانویه 2022 (دی 1400) آن را رد کرد.
4. استون ریج (Stone Ridge) و ان وای دیگ (NYDIG)
کمپانی نیویورک دیجیتال اینوستمنت گروپ (NYDIG) و شرکت مشاورهای استون ریج، فرصت را غنیمت شمرده و با تغییر رئیس کمیسیون، به دومین شرکت متقاضی ثبت ETF در سال 2021 تبدیل شدند. این پرونده در یکی از روزهای فرخنده عمر بیت کوین یعنی 16 فوریه (28 بهمن 99) ثبت شد. در آن روز، قیمت بیت کوین برای اولین بار در تاریخ به 50 هزار دلار رسید.
با این وجود، کمیسیون بورس در مارس 2022 (اسفند 1400) درخواست NYDIG را بههمراه گلوبال ایکس رد کرد.
5. وان ریور (One River)
شرکت مدیریت دارایی وان ریور با مطرح کردن یک صندوق قابل معامله BTC عاری از کربن، اولین پیشنهاد ETF بیت کوین خود را در می 2021 (اردیبهشت 1400) ثبت کرد. در آن زمان که ردپای کربنی حاصل از مصرف انرژی بیت کوین تحت انتقادات شدید قرار داشت، وان ریور با «خرید و سوزاندن اعتبارات کربنی لازم جهت محاسبه انتشار تقریبی کربن مرتبط با بیت کوینهای نگهداریشده در این تراست» توسط پلتفرم زست محیطی Moss Earth، خود را متعهد به کاهش مصرف کربن این ارز دیجیتال معرفی کرده بود.
اعتبار کربن (Carbo Credit) یک واژه عمومی در صنعت و نشاندهنده هر نوع مجوز یا گواهی قابل معامله برای خروج یک تن دیاکسید کربن یا هر نوع گاز گلخانهای دیگر است، که حجمی معادل یک تن دیاکسید کربن داشته باشد.
وان ریور برای پیروزی در این رقابت، سلاح بزرگی را به کار گرفت و رئیس سابق کمیسیون بورس، جی کلیتون را به عنوان مشاور خود معرفی کرد. جالب است آقای کلیتون که پیش از ثبت درخواست ETF بیت کوین به این شرکت ملحق شده بود، در دورهای ریاست SEC را بر عهده داشت که هر درخواستی برای صندوق قابل معامله این ارز دیجیتال را رد میکرد.
متاسفانه مشابه دیگر موارد، این درخواست در می 2022 (اردیبهشت 1401) رد شد.
6. دیجیتال گلکسی (Digital Galaxy)
در آوریل 2021 (فروردین 1400)، شرکت سرمایه گذاری رمز ارزی دیجیتال گلکسی درخواست Bitcoin ETF خود را ثبت کرد. در آن زمان، هشت درخواست مشابه دیگر روی میز کار SEC قرار داشت. این صندوق پیشنهادی قرار بود در بورس NYSE Arca معامله شود. دیجیتال گلکسی که مدیریت بیش از 2.5 میلیارد دلار دارایی را بر عهده دارد، خود نیز با داشتن 16,400 واحد BTC به ارزش تقریبا 500 میلیون دلار در زمان نگارش این مطلب، یکی از هولدرهای نهادی بزرگ این رمز ارز محسوب میشود.
بنیانگذار میلیاردر این شرکت بهنام مایک نووگراتز (Mike Novogratz)، در نشست Ethereal در سال 2021 به عدم علاقه کمیسیون بورس به تصویب ETFهای بیت کوین پرداخته و گفته بود که در دولت ترامپ، این کمیسیون در عوض اجازه داده تراست بیت کوین گری اسکیل (با نماد GBTC) جان بگیرد که البته «برای مصرفکننده چیز خیلی خوبی هم نیست».
مشابه دیگر موارد، چیزی نیز از درخواست گلکسی دیجیتال حاصل نشد، اما کمی بعد در سپتامبر 2021 (شهریور 1400)، این شرکت برای ثبت درخواست مشترکی با کمپانی اینوسکو اقدام کرد که در بخش قبل به آن پرداختیم. سپس این دو شرکت یک اپلیکیشن تازه را پس از انتشار خبر ورود بلک راک به این حوزه در اواسط سال 2023 ثبت کردند. درخواست اینوسکو در اواسط جولای به تقویم کاری SEC افزوده و وارد پروسه بازنگری 3 هفتهای شد.
7. گری اسکیل (GrayScale)
تراست بیت کوین GBTC شرکت مدیریت صندوق سرمایه گذاری رمز ارز گری اسکیل، در حال حاضر بیش از 600 هزار BTC (معادل 20 میلیارد دلار در زمان نگارش این مطلب) تحت مدیریت خود دارد و نیت آن برای تبدیل این تراست به یک ETF اسپات کامل بیت کوین از نظرها پنهان نیست. در اکتبر 2021 (مهر 1400)، این شرکت فرآیند ورود خود به این قسمت از بازار را آغاز کرد.
اگر این درخواست تایید میشد، گری اسکیل میتوانست کارمزدهای مدیریتی خود را کاهش دهد و انتقال پول به داخل و خارج از این صندوق بسیار راحتتر میشد. این شرکت اولین درخواست خود برای راهاندازی صندوق قابل معامله بیت کوین را در سال 2016 ثبت کرد، اما یک سال بعد با اظهار اینکه «به باور ما، محیط نظارتی برای داراییهای دیجیتال به اندازهای که چنین محصولی بهصورتی موفق وارد بازار شود هنوز پیشرفته نیست»، آن را پس گرفت.
نبود یک ETF بیت کوینی کامل مشکلات زیادی را برای گری اسکیل و بازار گستردهتر این ارز دیجیتال بهباور آورد. بهجای چنین محصولی، GBTC تقاضای نهادی بخش اعظمی از موسسات آمریکایی برای خرید بیت کوین را جذب خود کرده بود. با این حال، سهام این تراست گاهی اوقات با پرمیوم منفی و قیمتی پایینتر از خود BTC معامله میشود، اما این شرکت خود اجازه بازخرید سهام بیت کوین را ندارد، به همین خاطر بازار نیز بهصورت طبیعی کمکی به بهبود نرخ پریموم آن نخواهد کرد.
در ژوئن 2022 (تیر 1401)، کمیسیون بورس با اظهار اینکه گری اسکیل کار زیادی برای جلوگیری از کلاهبرداریهای محتمل نکرده است، درخواست آن را رد کرد. گری اسکیل نیز سریعا دادخواهی قانونی خود با این نهاد نظارتی را آغاز کرد و علت رد این درخواست توسط SEC را «غیر منطقی» خواند.
در اوت 2023 (مرداد 1402)، گری اسکیل در دادگاه پیروز شد و قاضی رای به بازنگری درخواست این شرکت توسط SEC دارد. دادگاه در اقدامی بیسابقه گفته بود کمیسیون «نتوانسته بهاندازه کافی دلیل تایید دو محصول قابل معامله (ETP) فیوچرز بیت کوین، اما رد ETP گری اسکیل را توضیح دهد».
گری اسکیل نیز این تصمیم دادگاه را «گام تاریخی رو به جلو» برای سرمایه گذاران آمریکایی و اکوسیستم بیت کوین خواند. البته برخی دیگر هشدار دادهاند که هنوز احتمال رد درخواست این شرکت توسط کمیسیون بورس و اوراق بهادار در زمینههای دیگر وجود دارد.
مهمترین خبر سال 2023؛ احتمال تایید اولین ETF اسپات بیت کوین تا ژانویه 2024
با وجود اینکه ممکن است کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا (SEC) با تغییری که شرکت بلک راک در بهروزرسانی ETF اسپات بیت کوین خود ایجاد کرده و عبارت «عامل اجرایی اصلی» را در آن گنجانده است موافق نباشد، تحلیلگران همچنان انتظار دارند این صندوق قابل معامله طی ۱۰ روز اول ژانویه ۲۰۲۴ تأیید شود.
در حالی که متقاضیان ETF اسپات بیت کوین بهسرعت در حال اصلاح پروپوزالهای خود در آخرین ماه سال ۲۰۲۳ هستند و مدل «فقط نقدی» را پذیرفتهاند تا در فهرست بررسی SEC قرار بگیرند، برخی تحلیلگران هنوز انتظار دارند در اوایل سال ۲۰۲۴ مجوزهای ETF اسپات بیت کوین در آمریکا صادر شود. دو تن از تحلیلگران ETF در بلومبرگ، جیمز سیفارت (James Seyffart) و اریک بالچوناس (Eric Balchunas)، پیشبینی میکنند که هرچند این اصلاحات دقیقه نودی هستند، هنوز امیدی باقی است.
در ۲۱ دسامبر امسال، سیفارت مشاهدات خود را درباره شرکت بلک راک و آخرین بهروزرسانی این شرکت درباره ETF اسپات بیت کوین خود در ایکس (توییتر سابق) بهاشتراک گذاشت. طبق مشاهدات سیفارت، این شرکت سیستم مبادله نقدی SEC را بهجای مبادله غیرنقدی یا مبادلاتی که مستلزم پرداختهای غیر پولی مانند بیت کوین هستند، پذیرفته است.
این تحلیلگر دریافت که در آخرین اطلاعیه ثبتنام iShares Bitcoin Trust ETF S-1 بلک راک، «کارگزار اصلی و اعطاکننده وام اعتباری» حذف شده و عبارت «عامل اجرایی اصلی» جایگزین آن شده است. سیفارت اشاره کرد که ممکن است SEC با این تغییر موافق نباشد؛ زیرا عامل اجرایی اصلی به این معناست که قرار است یک نهاد شخص ثالث به نیابت از این شرکت صندوقی را که با مدل نقدی کار میکند اداره کند و به خرید و فروش بیت کوین بپردازد. بنابراین احتمال دارد SEC این موضوع را نپذیرد.
تا کنون، ۱۲ شرکت از جمله بیت وایز (Bitwise)، آرک (ARK) و والکیری (Valkyrie) از هم اکنون مدل «فقط نقدی» را پذیرفتهاند؛ در حالی که برخی دیگر مانند گری اسکیل و ویزدم تری (WisdomTree) هنوز مدل همزمان غیرنقدی و نقدی صندوقهای خود را تغییر ندادهاند. همه آنها منتظر چراغ سبز SEC هستند که احتمال دارد تا اوایل ژانویه آن را اعلام کند.
با توجه به اینکه SEC فقط درخواست متقاضیانی را بررسی میکند که تا پایان ماه دسامبر اصلاحات لازم را اعمال کرده باشند، به گفته سیفارت، برخی از متقاضیان که هنوز مدل «فقط نقدی» را نپذیرفتهاند، ممکن است از بقیه عقب بمانند. بالچوناس، همکار سیفارت، با او موافق است که جلسات و تماسهایی که بین متقاضیان و SEC در جریان است، میتواند نشانه خوبی برای تأیید احتمالی این دسته از صندوقها در ژانویه باشد. اگر اولین ETF اسپات بیت کوین تأیید شود، نقطه عطفی برای سرمایهگذاران ارزهای دیجیتال خواهد بود.
برایان آرمور، مدیر تحقیقات شرکت مورنینگاستار، بر این باور است که برای سرمایهگذاران ETF، این بهترین محصول بازار خواهد بود. همه گزینههای دیگر، حداقل فعلاً، تا حدی با اشکالاتی مواجهاند. در حال حاضر، سرمایهگذاران آمریکا میتوانند ETFهای آتی بیت کوین را خریداری کنند؛ ولی ETF اسپات بیت کوین هنوز تأییدیه دریافت نکرده است.
آرمور گفت نشانههای خوبی وجود دارد که احتمالا SEC آخرین دسته از پروندههای ثبت شده را جدی بگیرد. من بیشتر از هر زمان دیگری نسبت به ETF بیت کوین خوشبین هستم.
کارشناسان یکی از دلایل رشد قیمت بیت کوین در اوایل دسامبر امسال را عمدتاً ناشی از خوشبینی برای تأیید اولین ETF اسپات بیت کوین میدانند.
10 ژانویه 2024 (20 دی 1402)؛ اولین ETFهای اسپات بیت کوین تایید شدند
همانطور که انتظار میرفت، در روز 10 ژانویه 2024 (20 دی 1402)، اطلاعیهای تحت عنوان “Statement on the Approval of Spot Bitcoin Exchange-Traded Products” از زبان رئیس کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا، گری گنسلر (Gary Gensler)، منتشر شد. ترجمه فارسی این اطلاعیه به شرح زیر است:
امروز، کمیسیون، لیست شدن (عرضه) و معامله تعدادی از سهامهای محصولات قابل معامله (Exchange-traded product shares) اسپات بیت کوین را تایید کرد.
من بارها گفتهام که کمیسیون در چارچوب قانون و نحوه تفسیر قانون توسط دادگاهها عمل میکند. کمیسیون بورس از سال 2018 و تا مارس 2023 (1397 تا اسفند 1401) تحت ریاست جی کلیتون (Jay Clayton)، بیش از 20 پرونده قانون مبادله برای ETPهای اسپات بیت کوین را رد کرد. یکی از این پروندهها، که توسط گری اسکیل ثبت شده بود، تبدیل صندوق تراست بیت کوین این شرکت به یک محصول قابل معامله را در نظر داشت.
ما اکنون با مجموعه جدیدی از پروندهها، مشابه همان پروندههایی که در گذشته تایید نکردهایم، روبرو هستیم. با این حال، شرایط تغییر کرده است. دادگاه استیناف ایالات متحده برای ناحیه کلمبیا اعلام کرد که کمیسیون نتوانسته به اندازه کافی دلیل خود در خصوص عدم تایید لیست شدن و معامله ETP پیشنهادی شرکت گری اسکیل (ملقب به Grayscale Order) را توضیح دهد. به همین خاطر، دادگاه، این درخواست را لغو کرد و موضوع را به کمیسیون بازگرداند. بر اساس این شرایط و مواردی که بهطور کامل در این پرونده مورد بحث قرار گرفت، من احساس میکنم پایدارترین مسیر رو به جلو، تأیید لیست شدن و معامله این دسته از سهامهای ETP بیت کوین است.
کمیسیون هرگونه پرونده ثبتشده توسط بورسهای ملی اوراق بهادار را بر اساس اینکه آیا با قانون بورس (Exchange Act) و مقررات مربوطه مطابقت دارد، از جمله اینکه آیا برای حمایت از سرمایه گذاران و منافع عمومی طراحی شده است یا خیر را ارزیابی میکند. کمیسیون در این خصوص منفعتی ندارد و در مورد شرکتها، سرمایه گذاریها یا داراییهای مربوط به یک ETP اظهارنظر شخصی نمیکند. اگر صادرکننده یک اوراق بهادار و بورس لیستکننده آن با قانون اوراق بهادار، قانون بورس و قوانین کمیسیون مطابقت داشته باشند، آن صادرکننده باید مانند هر شخص دیگری به بازارهای نظارتشده ما دسترسی داشته باشد.
علیالخصوص اینکه اقدام امروز کمیسیون، برای ETPهایی که یک کالای غیر اوراق بهادار یعنی بیت کوین را در اختیار دارند، تنظیم شده است. تایید ETP اسپات بیت کوین به هیچ وجه نباید به منزله تمایل کمیسیون به تأیید استانداردهای لیست شدن و عرضه اوراق بهادار داراییهای رمز ارزی در نظر گرفته شود. همچنین این تأیید نشاندهنده هیچ چیزی از دیدگاه کمیسیون در خصوص وضعیت سایر داراییهای رمز ارزی تحت قوانین اوراق بهادار فدرال یا در مورد وضعیت فعلی عدم انطباق برخی از فعالان بازار داراییهای کریپتویی با قوانین اوراق بهادار فدرال نیست. همانطور که در گذشته گفتهام و بدون پیشداوری هیچ یک از داراییهای رمز ارزی، اکثریت قریب به اتفاق داراییهای کریپتویی از نوع قراردادهای سرمایهگذاری هستند و از این رو، مشمول قوانین فدرال اوراق بهادار میشوند.
امروز سرمایهگذاران میتوانند در تعدادی از کارگزاریها، از طریق صندوقهای سرمایهگذاری مشترک، در بورسهای ملی اوراق بهادار، از طریق اپلیکیشنهای پرداخت همتابههمتا، در پلتفرمهای معاملاتی غیررسمی رمز ارزها و البته از طریق صندوق تراست بیت کوین گری اسکیل به خرید و فروش یا معامله غیر مستقیم بیت کوین بپردازند. اقدام امروز شامل حمایتهای خاصی برای سرمایه گذاران خواهد بود:
- اول اینکه حامیان ETPهای بیت کوین ملزم به ارائه اطلاعات کامل، منصفانه و واقعی در مورد محصولات هستند. سرمایه گذاران هر گونه از ETPهای لیست و معاملهشده بیت کوین، از افشای مندرج در بیانیههای ثبت عمومی و پروندههای دورهای مورد نیاز بهرهمند خواهند شد. با اینکه این افشاها ضروری هستند، توجه به این نکته مهم است که اقدام امروز، دال بر تایید ترتیبات ETP نظیر ترتیبات حضانت نیست.
- ثانیا، این محصولات در بورسهای ملی اوراق بهادار ثبت و معامله میشوند. چنین بورسهای نظارتشدهای ملزم به داشتن قوانین اختصاصی جهت جلوگیری از تقلب و دستکاری هستند و ما نیز آنها را به دقت زیر نظر خواهیم داشت تا از اجرای این قوانین مطمئن شویم. علاوه بر این، کمیسیون بهطور کامل هرگونه تقلب یا دستکاری در بازارهای اوراق بهادار از جمله طرحهایی که از پلتفرمهای رسانههای اجتماعی استفاده میکنند را بررسی خواهد کرد. این دسته از بورسهای نظارتشده همچنین دارای قوانینی هستند که برای رسیدگی به برخی از تضادهای منافع و همچنین محافظت از سرمایه گذاران و منافع عمومی طراحی شدهاند.
بهعلاوه، قوانین و استانداردهای رفتاری موجود، بر خرید و فروش ETPهای تاییدشده نیز اعمال خواهد شد. این مورد، بهعنوان مثال، شامل قانون “Regulation Best Interest” است که کارگزاران یا دلالان، ETPها را به سرمایه گذاران خرد پیشنهاد میدهند و همچنین یک وظیفه امانتداری تحت قانون “Investment Advisers Act” برای مشاوران سرمایه گذاری است. اقدام امروز بهمعنای تایید یا تصدیق پلتفرمها یا واسطههای معاملاتی رمز ارزی که در بیشتر موارد با قوانین فدرال اوراق بهادار مطابقت ندارند و اغلب دارای تضاد منافع هستند، نیست.- ثالثا، کارکنان کمیسیون بهطور جداگانه در حال بررسی اظهارات ثبت برای 10 محصول قابل معامله اسپات بیت کوین هستند که به ایجاد زمینه کاری برابر برای صادرکنندگان و همچنین ترویج عدالت و رقابت کمک کرده و به سرمایه گذاران و بازار یاری میرساند.
از سال 2004 تا کنون، این آژانس تجربه نظارت بر ETPهای کالاهای غیر اوراق بهادار، مانند آنهایی که دارای فلزات گرانبها هستند را داشته است. این تجربه در نظارت ما بر معامله محصول قابل معامله اسپات بیت کوین ارزشمند خواهد بود.
با وجودی که ما در تایید ETP اسپات بیت کوین منفعتی نداریم، باید بگویم که داراییهای تحت معامله در ETPهای فلزی، دارای مصارف مصرفی و صنعتی هستند، در حالی که در مقابل، بیت کوین در درجه اول یک دارایی سوداگرانه و نوسانی است که برای فعالیتهای غیرقانونی از جمله باج افزار، پولشویی، دور زدن تحریمها و تمین مالی تروریسم استفاده میشود.
با اینکه ما لیست شدن و معامله برخی از سهامهای ETPهای اسپات بیت کوین را تایید کردهایم، اما خود بیت کوین را تایید و تصدیق نمیکنیم. سرمایه گذاران باید در خصوص ریسکهای فراوان مربوط به بیت کوین و محصولاتی که ارزششان به این رمز ارز گره خورده است، مراقب باشند.
وضعیت بازار و نظر افراد نسبت به تایید اولین ETF های اسپات بیت کوین
همانطور که شاهد بودیم، رشد بازار ارز دیجیتال و بیت کوین پس از تایید اولین ETF های اسپات بیت کوین توسط SEC شدت گرفت. بر اساس خبرها، کمیسیون 11 مورد از ETF های اسپات بیت کوین شامل درخواست شرکتهای بزرگ از جمله فیدلیتی و اینوسکو گرفته تا تازهواردان متمرکز بر حوزه دیجیتال شامل گری اسکیل و آرک اینوست را تایید کرده است. این در حالی است که کمیسیون در بیانیه رسمی خود، تعداد ETPهای تاییدشده را 10 مورد اعلام کرده است.
معامله اولین صندوق که در بورسهایی نظیر سهام لیستشده و مشمول مالیات در ایالت متحده خواهد شد، احتمالا با به صدا درآمدن زنگ شروع معاملات توسط بلک راک در بورس نزدک جهت تبلیغ تراست بیت کوین شرکت iShares، از صبح روز سهشنبه به وقت آمریکا (عصر سهشنبه 26 دی 1402 به وقت ایران) آغاز میشود.
جالب است بدانید که پیش از انتشار خبر تایید ETF اسپات بیت کوین، هکرها کنترل حساب ایکس (توییتر سابق) کمیسیون را به دست گرفته و در پستی نوشتند که درخواستها پیشتر تایید شده و نوسانات شدید قیمت بیت کوین را رقم زدند. در صبح روز سهشنبه 19 دی 1402، بیت کوین در محدوده 47 هزار دلاری معامله میشد.
جد کومیر (Jad Comair)، مدیرعامل Melanion Capital، اولین شرکتی که یک ETF بیت کوین را در امارات متحده راهاندازی کرد، گفته:
این یک نقطه عطف بزرگ است. ما درها را به روی وال استریت باز کردهایم.
به باور بسیاری از طرفداران حوزه ارزهای دیجیتال، ETFها باعث افزایش تشدید تقاضا برای داراییهای دیجیتال خواهند شد و سرمایههای هنگفتی را روانه این بازار خواهند کرد. زمانی که ProShares اولین ETF فیوچرز بیت کوین را در سال 2021 عرضه کرد، طی دو روز باعث جذب 1 میلیارد دلار سرمایه به بازار بیت کوین شد.
با این وجود، همه افراد موافق این اتفاق نیستند و نسبت به خطرات آن هشدار دادهاند. بهعنوان مثال، دنیس کلهر (Dennis Kelleher)، رئیس شرکت Better Markets، گفته است که:
تایید ETF اسپات بیت کوین یک اشتباه تاریخی است که نه تنها صیادان کریپتو را به سوی دهها میلیون سرمایهگذار و بازنشسته هدایت میکند، بلکه احتمالا باعث تضعیف ثبات مالی نیز خواهد شد.
علاوه بر این، همانطور که در بیانیه SEC توسط گری گنسلر دیدیم، وی بهجای عبارت ETF، در همه جا از ETP بهمعنای «محصول قابل معامله» استفاده کرده و به سرمایه گذاران در خصوص ریسکهای سرمایه گذاری هشدار داده است.
سخن پایانی
صندوقهای ETF بیت کوین به سرمایهگذاران در بازارهای مالی سنتی اجازه میدهند با Bitcoin مواجه شوند. این امر میتواند یک روش خوب برای پذیرش بیشتر ارزهای دیجیتال به عنوان یک کلاس دارایی جدید باشد. اما قانونگذاران آمریکا چه موقع برنامه ETF بیت کوین را در این کشور میپذیرند؟ سوال سختی بوده و جواب دقیقی برای آن وجود ندارد، اما به نظر میرسد که به مرور، شرایط در حال فراهم شدن است.
تهیه شده در بیت 24