استیبل کوین الگوریتمی چیست؟ معرفی بهترین استیبل کوین های الگوریتمی

استیبل کوین الگوریتمی (Algorithmic Stablecoin) نوعی رمز ارز با ارزش ثابت است که برخلاف استیبل کوین های سنتی و معمولی، دارای پشتوانه یک دارایی در دنیای واقعی نیست، اما برای حفظ و اصطلاحا پگ شدن ارزش خود به دلار یا دیگر دارایی‌ها، به یک سیستم مبتنی بر عرضه و تقاضای کاربران وابسته است و بر اساس الگوریتم و قرارداد هوشمند اوراکل کار می‌کند. استیبل کوین های الگوریتمی انواع مختلفی دارند که در این مطلب ضمن بررسی نحوه کار، مزایا و معایب، ویژگی‌ها و مقایسه با نوع سنتی، به معرفی بهترین و معروف ترین ارزهای دیجیتال باثبات الگوریتمی می‌پردازیم.

استیبل کوین الگوریتمی چیست؟

استیبل کوین ها معاملات در یک صرافی ارز دیجیتال و همچنین فعالیت‌هایی نظیر استیکینگ و وام‌دهی را تسهیل می‌کنند. اکثر استیبل کوین های سنتی نظیر تتر (USDT) توسط یک مقام مرکزی بالقوه اداره می‌شوند. از این نوع از رمز ارزها به‌خاطر نقش‌شان به‌عنوان یک واسط تبادل کم‌هزینه روی بلاک چین، به‌عنوان ابزاری برای ترید و معامله ارزهای دیجیتال استفاده می‌شود.

با این وجود، همانند مشکل سه‌ گانه بلاک چین، در طراحی استیبل کوین ها نیز کارایی سرمایه (Capital Efficiency)، تمرکززدایی (Decentalization) و ثبات گره‌خوردگی (Peg Stability)، سه هدف اصلی هستند که سازندگان برای رسیدن به آن‌ها در تلاش‌اند.

امروزه ارزهای باثبات را بر اساس عملکرد به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌کنند. یک دسته‌بندی شامل سه گروه دارای پشتوانه فیات، دارای وثیقه رمز ارزی و الگوریتمی است. در دسته‌بندی دیگر این نوع از ارزهای دیجیتال به دو گروه متمرکز و غیرمتمرکز تقسیم می‌شوند. با این حال، هدف همه این دسته‌بندی‌ها یکسان است. در این مطلب، ما از کتگوری مدل دوم استفاده می‌کنیم.

متداول‌ترین نوع رمز ارزها در دسته استیبل کوین ها در گروه متمرکز قرار می‌گیرند که توسط یک شرکت اداره و صادر می‌شوند. مثلا، قیمت تتر به‌عنوان یک استیبل کوین متمرکز به نسبت 1:1 به دلار آمریکا گره خورده است و توزیع و صدور آن توسط شرکت Tether Ltd هدایت می‌شود. علاوه بر این، تتر دارای کمی دارایی‌های نقدشونده و یک سری اوراق تجاری در ترازنامه خود به‌عنوان پشتوانه است. این نوع Stablecoinها دو هدف کارایی سرمایه و ثبات گره‌خوردگی را در خود دارند.

نوع دوم استیبل کوین ها در دسته غیرمتمرکز قرار می‌گیرند که توسط الگوریتم و قراردادهای اوراکل کار کرده و نیازی به یک واحد متمرکز برای هدایت نحوه تولید توکن‌ها ندارند. در این دسته، خود استیبل کوین های غیر متمرکز را نیز می‌توان به گروه‌های دیگری تقسیم کرد که در ادامه این مطلب به‌صورت جزئی‌تر به آن‌ها می‌پردازیم.

مقایسه استیبل کوین الگوریتمی با استیبل کوین معمولی

دو رکن مهم در طراحی یک استیبل کوین، پگ شدن یا گره خوردن ارزش (Pegging) و پشتوانه (Backed) آن است.

استیبل کوین معمولی و سنتی از جمله تتر (USDT)، یو اس دی کوین (USDC) و بایننس دلار (BUSD) نوعی رمز ارز است که در مقایسه با دیگر ارزهای دیجیتال رایج نظیر بیت کوین و اتریوم، به‌دلیل گرفتن ارزش خود از یک دارایی در دنیای واقعی مانند دلار که به آن اصطلاحا گره خوردن یا پگ شدن می‌گویند، دارای ارزش ثابت است. در واقع این پگ شدن همان چیزی است که عدم شکست آن‌ها در حفظ ارزش را تقویت می‌کند. علاوه بر این، این نوع ارزها دارای پشتوانه از همان ارز پگ شده یا دیگر دارایی‌های دنیای واقعی هستند.

اما همه استیبل کوین ها دارای پشتوانه یک دارایی در دنیای واقعی نیستند و معمولا وثیقه رمز ارزی را به‌عنوان پشتوانه خود دارند که به آن‌ها استیبل کوین الگوریتمی می‌گویند. با این حال، همانطور که از نامشان پیداست، این نوع رمز ارزها از الگوریتم برای حفظ ارزش خود و پگ شدن استفاده می‌کنند. این الگوریتم‌ها معمولا مبتنی بر یک «سیستم دو ارزی» یا “Two-coin System” بوده و ارزش‌شان به عرضه و تقاضای سرمایه گذاران وابسته است.

ویژگی‌های استیبل کوین های الگوریتمی

هدف اصلی استیبل کوین های الگوریتمی ساده‌تر کردن ترید و معامله رمز ارزها برای هر دوی تازه‌واردان و حرفه‌ای‌های این صنعت است. برخی از ویژگی‌های ارزهای باثبات الگوریتمی عبارتند از:

• نوسان محدود: استیبل کوین ها به‌خاطر نوسان قیمت محدود خود و همچنین راحتی استفاده، نوعی ذخیره ارزش هستند. به همین خاطر، از این نوع رمز ارزها به‌راحتی می‌توان برای معاملات برون مرزی استفاده کرد. نوع الگوریتمی همچنین به‌معنای تنوع در وثیقه پشتوانه آن‌هاست که باعث مقاومت در برابر بی‌ثباتی بازار و ابر تورم می‌شود.
• واکنش معنادار به بازار: پارامترهای الگوریتم هر استیبل کوین که در قراردادهای هوشمند آن هاردکد شده است، واکنش خودکار به داده‌های بازار بدون دخالت مستقیم دستی سازندگان را تضمین می‌کند. هدف این پارامترها، باثبات کردن عرضه و تقاضای بازار برای این نوع توکن‌ها پس از مطالعه شرایط مربوطه است.
• عدم دخالت شخص ثالث: از آنجایی که یک واحد مرکزی نحوه تولید این توکن‌ها را تعیین نمی‌کند، تمرکززدایی به بیشترین حد خود می‌رسد.

چرا به استیبل کوین های الگوریتمی نیاز داریم؟

ارزهای باثبات الگوریتمی مبتنی بر کدهای قابل حسابرسی و شفاف هستند که شانس اعتماد به آن‌ها را افزایش می‌دهد. این نوع توکن‌ها به یک واحد مرکزی برای ثبات نیاز ندارند و بسته به تقاضای بازار میزان تولید خودشان را تنطیم می‌کنند.

علاوه بر این، برای بسیاری از افراد استیبل کوین های الگوریتمی نمونه بارزی برای نحوه کارکرد درست بلاک چین هستند؛ یعنی کدها همه‌چیز را کنترل کرده و انسان در آن نقشی ندارند.

با این حال، درک نحوه کار و شناخت انواع ارزهای باثبات الگوریتمی، عاملی تعیین‌کننده در عملکرد و ریسک‌های همراه با آن‌هاست که به شناسایی پتانسیل‌های واقعی‌شان کمک می‌کند.

استیبل کوین الگوریتمی چگونه کار می‌کند؟

همانطور که گفتیم، سیستم دو ارزی یا “Two-coin” ساختاری است که اغلب استیبل کوین های الگوریتمی از آن استفاده می‌کنند. در این سیستم، از یک کوین برای «جذب» نوسان بازار و از دیگری برای «حفظ» ارزش پگ‌شده استفاده می‌شود. معمولا هم به کوین اول «متوازن‌ساز (Balancer)» یا «توکن سهمی (Share Token)» می‌گویند و از آن در بازارهای ثانویه نظیر صرافی‌های غیر متمرکز همچون یونی سواپ استفاده می‌شود.

پیش از پرداختن به معرفی بهترین استیبل کوین های الگوریتمی، باید با نحوه کار کلی آن‌ها آشنا شویم. عموما این نوع رمز ارزها از پروتکل‌های مبتنی بر اتریوم برای صدور کوین‌های بیشتر هنگام افزایش قیمت استفاده می‌کنند. پروتکل مورد استفاده نیز هنگام کاهش قیمت در بازار، با بازخرید کوین‌ها به نوسان قیمت واکنش نشان می‌دهد. مراحل کلی کار در این پروتکل‌ها به‌صورت زیر است:

• قرارداد اوراکل (Oracle Contract): قرارداد اوراکل در بلاک چین به برقراری ارتباط بین قرارداد هوشمند و کانال‌های خارجی کمک می‌کند. هدف این قرارداد کسب داده و خوراک قیمت استیبل کوین الگوریتمی مربوطه در صرافی‌های مختلف است.
• قرارداد ریبیس (Rebase Contract): پس از جمع‌آوری خوراک داده قیمت توسط قرارداد اوراکل، قرارداد ریبس آن را به‌عنوان ورودی دریافت می‌کند. این کانترکت تعیین‌کننده لزوم افزایش یا کاهش عرضه استیبل کوین مورد نظر است. بنابراین اینکه بر اساس قیمت و میزان تقاضا نیاز به تولید توکن‌های بیشتر یا حذف مقداری از آن‌ها از عرضه در گردش داریم را قرارداد ریبس تعیین می‌کند.
• قرارداد تثبیت‌کننده (Stabilizer Contract): پس از تعیین میزان مورد نیاز تولید یا سوزاندن توکن، الگوریتم برای عملیات فعال می‌شود. در این منطق، در صورت افزایش قیمت استیبل کوین به بیش از مقدار پگ‌شده (مثلا رسیدن به بالای 1 دلار)، الگوریتم مقدار مشخصی توکن تولید می‌کند تا با افزایش عرضه قیمت کاهش یابد. در حالت مقابل، در صورتی که قیمت مثلا به 0.99 دلار برسد، الگوریتم مقدار مشخصی از توکن‌ها را به یک آدرس می‌فرستد تا با سوزاندن، از عرضه در گردش حذف شده و قیمت دوباره افزایش یابد.

 

مزایا و معایب استیبل کوین الگوریتمی

نوآوری محصولات مالی که استیبل کوین های الگوریتمی نیز جزو آنها هستند، لزوما چیز خوبی نیست و برخی از آن‌ها عمدا برای داشتن ماهیت بی‌ثبات طراحی شده‌اند. بنابراین همانطور که شاهد بودیم، سیستم مالی جهانی در سال 2008 دچار فروپاشی شد. همین امر نیز چندی پیش برای استیبل کوین پلتفرم لونا به‌نام یو اس تی (UST) یا همان ترا یواس‌دی (TerraUSD) افتاد. برای درک چرایی این اتفاق باید مزایا و معایب ارزهای باثبات الگوریتمی را بررسی کنیم.

مزایا

از آنجایی که کدهای استیبل کوین های الگوریتمی قوانین تنظیم‌کننده سیستم مالی ذی‌ربط را مشخص می‌کند، تجلی واقعی تمرکززدایی هستند که بدون وجود یک مقام نظارت‌کننده بر نحوه کارشان، تراکنش‌های کاربران را مدیریت می‌کنند. علاوه بر این، عدم نیاز به دارایی‌های محسوس در استیبل کوین های الگوریتمی ریسک خطای کاربری را از بین می‌برد.

ارزهای باثبات الگوریتمی ویژگی به‌نام «سینورژ (Seigniorage)» یا «درآمد حاصل از چاپ و انتشار پول» را مجددا وارد اکوسیستم رمز ارزها کردند؛ ارزیابی سود یا ضرر حاصل از تولید یک ارز در دنیای غیر متمرکز دارایی‌های دیجیتال نیز ممکن است.

معایب

استیبل کوین های مبتنی بر الگوریتم ذاتا دارای معماری ضعیفی هستند. این دارایی‌ها به‌دلیل نداشتن پشتوانه در دنیای واقعی و استفاده از الگوریتم‌ها، مهندسی مالی و مشوق‌های بازار برای حفظ ارزش قیمت به یک دارایی مرجع، هیچ‌گاه حقیقتا باثبات نبوده و همیشه در معرض خطر اصطلاحا دی‌پگ شدن (Depegging) و فاصله گرفتن گره‌خوردگی ارزش به دارایی مربوطه هستند.

علاوه بر این، 3 مشکل برای این نوع توکن‌ها وجود دارد. اولا اینکه رمز ارزهای به‌ظاهر استیبل و باثبات برای عملکرد درست به مقدار مشخصی تقاضا نیاز دارند. بنابراین در صورت کاهش تقاضا به زیر یک سطح خاص، این سیستم از هم فرومی‌پاشد. دوم اینکه این استیبل کوین ها به‌خاطر اتکا به سرمایه گذاران مستقل و خودمشوقی که لزوما باید برای سودآوری به الگوریتم مربوطه اعتماد کنند، آسیب‌پذیرند. نهایتا اینکه در زمان‌های بحرانی، فعالیت تریدرها بر اساس اطلاعات مبهم و عدم قطعیت باعث از دست رفتن ارزش در این نوع ارزهای دیجیتال می‌شود که با فعال‌سازی تفکر جمعی، فروش استیبل کوین مربوطه و سقوط شدید قیمت را به‌همراه دارد.

انواع استیبل کوین های الگوریتمی

ارزهای باثبات الگوریتمی دارای خصیصه‌های منحصربه‌فردی هستند که از نظر طرح کلی باعث تمایز آن‌ها نسبت به یکدیگر می‌شود. انواع استیبل کوین های الگوریتمی اغلب به 3 دسته و گاها به 4 دسته تقسیم‌بندی می‌شوند از جمله:

استیبل کوین های ریبیسینگ (Rebasing Stablecoins)

به زبان ساده، ری‌بیسینگ یعنی تنظیم مجدد عرضه؛ در واقع عرضه، ارزش مربوط به رمز ارز باثبات را تعیین می‌کند. در این نوع استیبل کوین ها عرضه کل ثابت نیست و به‌طور منظم اصلاح می‌شود. در این مدل، مکانیزم ریبیس در صورت افت قیمت به زیر آستانه مشخص، عرضه را کاهش داده و در صورت رشد قیمت، به آن می‌افزاید. بنابراین، سیستم صرف‌نظر از شرایط بازار، ارزش توکن را حفظ می‌کند.

ایده کلی این است که مثلا اگر شما پیش از فرآیند ریبیس 1 درصد از عرضه کل استیبل کوین مربوطه را در کیف پول ارز دیجیتال خود دارید، پس از آن هم حتی با مشاهده تغییر تعداد توکن‌ها در والت‌تان، 1 درصد از عرضه را در اختیار خواهید داشت. این یعنی صرف‌نظر از قیمت توکن بومی، سهم شما از شبکه ثابت باقی می‌ماند.

مثلا، پروتکل امپل فورث (Ampleforth) دارای یک ارز دیجیتال بومی به‌نام FORTH و یک استیبل کوین به‌نام AMPL است که با استفاده از مکانیزم ری‌بیسینگ، عرضه توکن‌های باثبات خود را تغییر می‌دهد. این یعنی تعداد توکن‌های AMPL درون والت شما هر 24 ساعت یکبار بر اساس متوسط وزنی قیمت این توکن در این بازه تغییر می‌کند.

استیبل کوین های سینورژ (Seigniorage Stablecoins)

مدل سینورژ جایگزینی برای مکانیزم ری‌بیسینگ محسوب می‌شود. این سیستم معمولا شامل دو توکن متمایز نظیر یک «ارز دارای عرضه منعطف» یعنی همان استیبل کوین مورد نظر و «سهام سرمایه گذاری شبکه» معروف به مالکیت سینورژ است.

در مدل سینورژ علاوه بر دو توکن ذکرشده، معمولا یک توکن بهادار قابل بازخرید هم به‌عنوان مشوقی برای خریداران هنگام افت قیمت استیبل کوین به زیر ارزش پگ‌شده صادر می‌شود. بنابراین زمانی که قیمت استیبل کوین به بالای ارزش پگ‌شده برسد، از سهام برای افزایش عرضه توکن استفاده می‌شود. مالکان سهام سرمایه گذاری نیز می‌توانند هنگام افت قیمت توکن اصلی پاداش‌های تورمی دریافت کرده و بار بدهی را به‌دوش بکشند.

مثلا، بیسیس کش (Basis Cash) یک استیبل کوین الگوریتمی مبتنی بر سیستم سینورژ و دارای 3 رمز ارز به‌نام Basis Cash با نماد BAC و Basis Share با نماد BAS و Basis Bond است. هدف کلی این پروتکل، ثبات قیمت استیبل کوین BAC از طریق تعدیل عرضه است که به‌صورت زیر عمل می‌کند:

• زمانی که قیمت بیسیس کش (BAC) به بالای ارزش 1 دلاری برسد، این پروتکل توکن‌های جدید را مینت و بین هولدرهای BAS توزیع می‌کند. این امر باعث تشدید فشار فروش شده و قیمت BAC را کاهش می‌دهد.
• زمانی که قیمت BAC به زیر 1 دلار برسد، این سیستم در ازای توکن بهاداری که به‌نسبت 1:1 به کاربران داده می‌شود، آن‌ها را به سوزاندن توکن‌های BAC تشویق می‌کند. پس از رسیدن ارزش این توکن به 1 دلار، کاربران می‌توانند توکن‌های بهادار خود را به بیسیس کش تبدیل کنند.

استیبل کوین های فرکشنال یا کسری (Fractional Stablecoins)

استیبل کوین های الگوریتمی فرکشنال یکی دیگر از انواع رمز ارزهای باثبات هستند که قسم یا کسری از آن‌ها وثیقه شده است. این دارایی‌ها در واقع هر دو مزیت «الگوریتم رمزنگاری» و «وثیقه» را به‌عنوان پشتوانه خود دارند که با جلوگیری از وثیقه‌گذاری بیش از حد، ریسک‌های حضانتی را کاهش می‌دهند.

بر خلاف طراحی صرفا الگوریتمی، نوع فرکشنال استیبل کوین ها دارای قابلیت حفظ ارزش بهتر با سطح ثبات بالاتر است. این مدل نیز از دو رمز ارز مختلف استفاده می‌کند.

مثلا، فرکس (Frax) اولین استیبل کوینی بود که با معماری دو ارزی خود، سیستم وثیقه کسری را پیاده‌سازی کرد. در این پروتکل، FRAX استیبل کوین با ارزش پگ‌شده 1:1 به دلار آمریکا و فرکس شرز (FXS) توکن حاکمیتی و کاربردی آن است. شما می‌توانید با تامین USDC به‌عنوان وثیقه و همچنین خرید توکن FXS، بسته به تعداد مشخص‌شده توسط سیستم نسبت وثیقه فرکس (Frax Collateral Ratio)، استیبل کوین FRAX مینت کنید.

استیبل کوین های بیش از حد وثیقه شده (Over-collateralized Stablecoins)

دسته چهارمی که برخی از منابع بر اساس تقسیم‌بندی کلی استیبل کوین ها به آن اشاره می‌کنند، استیبل کوین الگوریتمی «بیش از اندازه وثیقه شده» یا «با وثیقه مضاعف» است. این نوع از استیبل کوین ها به مقدار بالایی توکن رمز ارزی به‌عنوان ذخیره برای صدور تعداد کمتری از ارزهای دیجیتال باثبات نیاز دارند. این ویژگی در واقع به‌عنوان یک سپر و ضربه‌گیر در برابر نوسانات قیمت عمل می‌کند.

مثلا، توکن دای (DAI) پروتکل میکر دائو دارای وثیقه‌های رمز ارزی اتر است. این وثیقه‌ها باید حداقل 150 درصد از تعداد توکن‌های صادرشده دای را پوشش دهند. این یعنی در صورت افت بیش از اندازه قیمت توکن ETH، این استیبل کوین به‌صورت خودکار لیکویید می‌شود. در ادامه این مطلب، بیشتر به نحوه کار دای از جمله معروف‌ترین رمز ارزهای باثبات می‌پردازیم.

چرا استیبل کوین الگوریتمی پرریسک است؟

نظارت قانونی بر بازار استیبل کوین ها وجود ندارد و سرمایه گذاری در آن‌ها نیز بدون ریسک نیست. از جمله خطرات بالقوه خرید ارز دیجیتال باثبات الگوریتمی شامل موارد زیر است:

تاثیر نوسانات بازار

ارزهای باثبات الگوریتمی در هر بار نوسان قیمت در بازار، با خطر افزایش و کاهش عرضه روبرو هستند. در صورتی که قیمت دارایی دیجیتال مربوطه بیشتر از میزان ارزش‌گذاری‌شده شود، توکن‌های بیشتری توسط الگوریتم تولید خواهد شد. در این حالت، توکن‌های جدید وارد شبکه شده تا تریدرهای بالقوه آن‌ها را خریداری کنند.

با افت قیمت به زیر سطح مورد نظر نیز الگوریتم توکن‌های اضافی را می‌سوزاند. این کاهش عرضه با ارائه توکن بهادار به خریداران جبران می‌شود که در صورت افزایش مجدد قیمت استیبل کوین برایشان سودآوری خواهد داشت.

حال در صورتی که در هر مرحله از این تولید یا سوزاندن توکن حاصل از نوسان قیمت در بازار مشکلی پیش آید، احتمال عدم برگشت قیمت به سطح از پیش‌تعین‌شده وجود دارد.

قرارداد هوشمند اوراکل

از آنجایی که بلاک چین قادر به دسترسی به داده‌های خارج از پروتکل خود نیست، اتکا به فناوری اوراکل یک گلوگاه اطلاعاتی می‌سازد. از اوراکل‌ها برای کسب خوراک قیمت از صرافی‌‌ها استفاده می‌شود و سیستم را برای حفظ توازن تعدیل می‌کند.

علاوه بر این، اطلاعات کسب‌شده در خصوص قیمت فعلی باید دقیق و لحظه‌ای باشند. به همین خاطر، حفظ دقت اوراکل چالشی برای توسعه‌دهندگان یا مدیران پروژه محسوب می‌شود.

جدایی گره‌خوردگی

ریسک دی‌پگ شدن یا همان فاصله گرفتن از ارزش گره‌خورده زمانی رخ می‌دهد که ارتباط یک زنجیره با زنجیره مادر خود شکسته شود. این امر به‌خاطر بی‌ثبات کردن و ایجاد نوسان قیمتی که نهایتا به فروپاشی کل پروژه ختم خواهد شد، برای هر استیبل کوینی نه فقط نوع الگوریتمی یک اتفاق فاجعه‌آمیز است.

معرفی معروفترین استیبل کوین های الگوریتمی

بررسی تعریف، نحوه کار و انواع ارزهای باثبات الگوریتمی بنیاد قدرتمندی برای کشف نمونه‌های مختلف این دسته از دارایی‌های دیجیتال ایجاد می‌کند. در این قسمت، با معروف‌ترین استیبل کوین های الگوریتمی و نحوه کار و سرگذشت‌شان آشنا می‌شویم.

ترا یو اس دی (UST) ؛ ارزی جنجالی که فرو پاشید

TerraUSD زمانی سومین استیبل کوین بزرگ بازار از نظر مارکت کپ بود. در پروتکل ترا لونا، یک سیستم دو ارزی سینورژ شامل استیبل کوین TerraUSD با نماد UST و توکن حاکمیتی لونا با نماد LUNA وجود داشت که از تعامل این دو برای حفظ گره‌خودرگی ارزش دلاری ترا یو اس دی استفاده می‌شد. در واقع توکن‌های لونای در گردش تنها وثیقه استیبل کوین یو اس تی بودند که به این مدل، استیبل کوین Under-Collateralized می‌گویند.

در این مدل، با افزایش قیمت UST به بالای 1 دلار به‌خاطر تقاضای خریداران، هولدرهای لونا می‌توانستند هر 1 دلار لونا را با آن مبادله کرده و از این افزایش قیمت سود کسب کنند. در حالت مخالف، با کاهش قیمت یو اس تی به زیر 1 دلار، هولدرها با تبدیل لوناهای خود به این استیبل کوین آن را با قیمت پایین‌تر خریداری و با افزایش دوباره قیمت به سطح 1 دلاری سود می‌کردند.

اما یک مشکل در این سیستم وجود داشت. سال گذشته مهاجمان شروع به فروش عظیم توکن‌های UST کردند که باعث فاصله گرفتن شدید قیمت آن از ارزش 1 دلاری خود و ورود توکن‌های لونای بیشتر به عرضه در گردش شد. از آنجایی که لونا تنها وثیقه پشتوانه این استیبل کوین بود، شرکت پشتیبان این رمز ارز یعنی Luna Foundation Guard با فروش بیت کوین در خزانه خود، توکن‌های یو اس تی اضافی را از بازار خریداری کرد.

با این حال، این اقدام نیز کافی نبود و با دی‌پگ شدن هرچه بیشتر ترا یو اس دی، قیمت بیت کوین نیز کاهش یافت. با این اتفاقات، تریدرها با ترس بیشتر شروع به فروش USTهای باقی‌مانده در صرافی‌ها کردند که فاصله گرفتن هرچه بیشتر و تولید توکن‌های لونای بیشتر در بازار را به‌دنبال داشت.

به‌طور خلاصه، فروش عظیم UST ⇐ تولید توکن LUNA بیشتر ⇐ کاهش قیمت لونا. در نتیجه فروپاشی اکوسیستم ترا، قانون‌گذاران درخواست نظارت بر حوزه استیبل کوین های الگوریتمی جهت جلوگیری از تکرار مجدد این اتفاق در آینده را صادر کردند.

نتیجه همه تلاش‌های بنیاد پشتیبان، ساخت یک شبکه و ارز دیجیتال جدید به نام لونا 2 بود. مشابه آنچه پس از فورک شدن شبکه اتریوم پس از هک The DAO رخ داد، توکن قبلی لونا نیز به لونا کلاسیک با نماد LUNC تغییر نام داد و لونای جدید با نماد LUNA کار خود را آغاز کرد. قیمت لونا جدید از زمان راه‌اندازی نیز فراز و نشیب‌های زیادی داشته است.

دای (DAI) ؛ معروف‌ترین استیبل کوین غیر متمرکز

دای محبوب‌ترین استیبل کوین الگوریتمی با وثیقه مضاعف است که ابتدا تنها روی شبکه اتریوم ساخته شده بود. میکر پروتکل (Makar Protocol) در کنار سازمان خودگردان غیر متمرکز میکردائو (MakerDAO) نقش مهمی را در صدور و توسعه توکن DAI ایفا می‌کند. امروز با ظهور شبکه‌هایی نظیر بایننس چین و بایننس اسمارت چین، این توکن با استاندارهای BEP2 و BEP20 نیز عرضه شده است.

مهمترین ویژگی که باعث ثبات قیمت DAI می‌شود، داشتن وثیقه بیش از اندازه (حداقل 150 درصدی از تعداد توکن‌های دای در گردش) از انواع رمز ارزها به‌عنوان پشتوانه است.

برای صدور و وام‌گیری توکن دای روی اتریوم، شما باید از طریق داشبورد وام‌گیری Oasis میکر دائو، یک صندوق وثیقه میکر باز کرده و دارایی‌های اتریومی خود را به‌عنوان وثیقه به آن واریز کنید. این صندوق که پیشتر با نام پوزیشن بدهی وثیقه‌ای (CPD) شناخته می‌شد، یک قرارداد هوشمند است که وثیقه‌های واریزی را تا زمان بازگردانی توکن‌های دای وام گرفته‌شده، در یک حساب امانی نگهداری می‌کند.

ارزش وثیقه واریزی نیز باید بیشتر از ارزش تعداد توکن‌های دای صادرشده باشد. در این حالت، در صورت افت ارزش وثیقه به زیر ارزش توکن‌های DAI صادرشده، وثیقه شما لیکویید می‌شود. علاوه بر این، دای در امور مالی غیر متمرکز و بازی‌های بلاک چینی نیز کاربرد دارد که باعث افزایش محبوبیت آن بین سرمایه گذاران شده است.

دی جد (DJED) ؛ اولین استیبل کوین کاردانو با آرزوهای بزرگ

دی جد یک استیبل کوین الگوریتمی با وثیقه مضاعف است که از سیستم دو ارزی در ساختار خود استفاده می‌کند و همانند بسیاری دیگر از رمز ارزهای باثبات، ارزش آن نیز به دلار آمریکا گره خورده است.

استیبل کوین دی جد در نشست کاردانو در سال 2021 معرفی و طی همکاری با توسعه‌دهنده اصلی این شبکه یعنی IOHK، توسط شرکتی به‌نام COTI توسعه داده شد. کوتی اولین پلتفرم تخصصی در جهان برای ساخت ارزهای دارای ارزش ثابت است. این شرکت تمام فعالیت‌های فرانت-اند DJED را بر عهده دارد و در ازای خدمات خود، کارمزدهای حاصل از مینت و سوزاندن این استیبل کوین را دریافت می‌کند.

دی جد که برای ثبات ارزش خود قراردادهای هوشمند را به‌کار می‌گیرد، پشتوانه ارز بومی ADA کاردانو را دارد. کاربران می‌توانند با ارسال آدا به قرارداد هوشمند خاص این شبکه، مقدار معادل ارزش آداهای خود استیبل کوین دی جد دریافت کنند. این امر استخری از توکن‌های ADA را می‌سازد که از هر دی جد موجود در بازار پشتیبانی می‌کند.

این تراکنش ارسالی به اسمارت کانترکت همچنین قابلیت دو طرفه دارد و کاربران با ارسال 1 واحد DJED به آن نیز 1 دلار به ارزش ADA دریافت می‌کنند. سپس این قرارداد هوشمند دی جد‌های دریافتی را می‌سوزاند تا گره‌خوردگی 1 دلاری آن حفظ شود. البته از آنجایی که همیشه احتمال سقوط شدید قیمت آدا وجود دارد، ممکن است مشابه اتفاقی که برای ترا لونا افتاد، هنگام بازپرداخت دی جد به کاربران با کمبود ADA مواجه شویم.

برای جلوگیری از این اتفاق، این اسمارت کانترکت دارای ذخیره‌ای به‌نام SHEN به‌عنوان ارزش ذخیره دی جد است. در این ساختار، همیشه وثیقه‌ای 400 تا 800 درصدی از دی جد توسط توکن شن وجود دارد. این امر به ثبات قیمت DJED کمک کرده و در صورت ریزش شدید ارزش ادا، تقاضای هولدرهای این استیبل کوین با توکن شن جبران خواهد شد.

بر خلاف دی جد که ارزش آن به دلار آمریکا گره خورده است، قیمت SHEN قابلیت نوسان دارد. این یعنی قیمت شن بسته به شرایط بازار بالا و پایین می‌شود. علاوه بر این، هولدرهای SHEN در هر تراکنش انجام‌شده توسط کاربران برای معامله ادا با دی جد یا شن و بالعکس، بخشی از کارمزدها را به‌عنوان پاداش دریافت می‌کنند. این ساختار انگیزه‌ای را برای نگهداری شن و حصول اطمینان از ثبات قیمت دی جد ایجاد می‌کند.

علاوه بر این‌ها، در صورت رسیدن نسبت ADA/SHEN به زیر 400 درصد، کاربران دیگر قادر به سوزاندن شن در ازای آدا نخواهند بود. علت این امر، اولویت کاربران خواهان سوزاندن DJED برای دریافت ADA است. در طرف مقابل، در صورت رسیدن موجودی ذخیره این نسبت به بالای 800 درصد نیز کاربران دیگر قادر به مینت کردن شن نیستند. بنابراین همانطور که مشخص است، ذخیره SHEN عملکرد حیاتی در ثبات قیمت دی جد دارد.

امپل فورث (AMPL)

همانطور که در بخش معرفی انواع استیبل کوین های الگوریتمی این مطلب اشاره کردیم، پروتکل رمز ارز امپل فورث دارای یک توکن حاکمیتی به‌نام FORTH و یک ارز دیجیتال باثبات مبتنی بر مدل ری‌بیسینگ به‌نام AMPL است.

عرضه استیبل کوین AMPL منعطف و غیر انحلالی است، به این معنا که با ری‌بیسینگ و تغییر میزان عرضه این توکن توسط پروتکل هر 24 ساعت یکبار، تعداد توکن‌های داخل والت کاربران همچنان ارزشی معادل قبل خواهد شد. 3 مرحله عرضه توکن AMPL به‌صورت زیر است:

• انبساط: در صورت افزایش قیمت AMPL به بالای 1 دلار، پروتکل توکن‌های جدید را صادر می‌کند تا قیمت کاهش یابد.
• انقباض: در صورت کاهش قیمت AMPL به زیر 1 دلار، پروتکل با هدف کاهش ارزش، مقدار مشخصی از توکن‌ها را از عرضه در گردش حذف می‌کند.
• برابر: هر AMPL معادل 1 دلار است.

این پروتکل معیار فشار قیمت‌گذاری 2019CPI Dollar در ایالات متحده را هدف قرار داده است. در واقع امپل فورث از CPI به‌عنوان قیمت هدف که برابر 1.009 دلار است، استفاده می‌کند. این معیار مشخص‌کننده نیاز به انجام فرآیند ری‌بیسینگ جهت افزایش یا کاهش قیمت AMPL است. در این مدل، علملیات ری‌بیسینگ با ارزیابی 5 درصد بالاتر یا پایین‌تر بودن قیمت این استیبل کوین نسبت به قیمت هدف، کار تعدیل را انجام می‌دهد.

بیسد مانی (BASED)

بسید مانی با نماد BASED یک استیبل کوین الگوریتمی ری‌بیسینگ شبیه به امپل فورث است که با هدف بهبود قابلیت گیمینگ، یک سری ویژگی‌های جدید را به پروتکل خود اضافه کرده است. علاوه بر این، عرضه اولیه این توکن برای تضعیف سلطه نهنگ‌های بازار طراحی شده بود و تا حدودی به سرمایه گذاران ابتدایی خود پاداش داد.

استیبل کوین بیسد مانی در قلب خود ساخت یک مکانیک قابل پیش‌بینی را هدف قرار داده است که بتواند بسته به شرایط بازار، به طرق مختلف عمل کرده و کار را برای افراد دارای دید اقتصادی کلان آسان سازد. بیسد مانی نیز همانند امپل فورث به‌صورت دوره‌ای عرضه توکن‌های خود را تغییر می‌دهد.

پس از انتشار استخر شماره 1 این توکن در صرافی یونی سواپ، طی کمتر از 24 ساعت بیش از 38 میلیون دلار نقدینگی در آن استیک شد. این پروژه که خود را استیبل کوینی برای «حذف دست‌های ضعیف و ارائه بالاترین بازده‌ها برای افرادی که قوانین را درک می‌کنند» معرفی کرده است، یکی از جنبه‌های جذاب اکوسیستم دیفای به‌شمار می‌رود.

امپتی ست دلار (ESD)

همانطور که گفتیم، AMPL و BASED هر دو مبتنی بر مدل ریبیسنگ هستند که با تغییر موجودی توکن همه کاربران، به نوسانات قیمت پاسخ می‌دهند. اما مشکل اینجاست که این رویکرد باعث گسستگی تمام برنامه‌های ادغام‌شده با آن‌ها می‌شود و به‌خاطر همین رفتار نیز ابزار خوبی برای ترکیب با دیگر بخش‌های دیفای به‌شمار نمی‌روند.

اما امپتی ست دلار با نماد ESD یک نمونه دیگر از استیبل کوین های الگوریتمی مبتنی بر مدل ریبیسینگ با قیمت هدف 1 USDC است که با ترکیب یک مکانیزم پروتکل جدید، قابلیت ترکیب‌پذیری و تمرکززدایی، تحولی در این حوزه ایجاد کرده است. در نتیجه، ESD را می‌توان یکی از مدعیان قوی در بخش دیفای دانست که به‌عنوان ارز ذخیره امور مالی غیر متمرکز عمل می‌کند.

این استیبل کوین با ایجاد یک «ری‌بیس داوطلبانه»، دیدگاه ری‌بیسینگ را تغییر داده است:

• زمانی که ESD با پرمیوم معامله می‌شود (قیمت بالای 1 دلار)، با انجام ریبیس و تولید ESDهای جدید، افرادی که توکن‌های بیشتری در پروتکل قفل کرده باشند توکن‌های بیشتری نیز کسب می‌کنند. این امر باعث افزایش فشار فروش در سطح بالای 1 دلار و در نتیجه، کاهش قیمت می‌شود.
• زمانی که ESD با تخفیف معامله می‌شود (قیمت زیر 1 دلار)، خریداران این توکن در بازار آزاد می‌توانند ESDهای خود را برای کسب کوپن در پروتکل قفل کنند. این کوپن‌ها طی ریبیس مثبت سهمی از ESDهای جدید مینت‌شده را به خریداران اعطا می‌کنند. این همان چیزی است که در صورت کاهش قیمت این استیبل کوین به زیر 1 دلار، باعث ایجاد فشار خرید و افزایش قیمت می‌شود.

البته یک سری جزئیات پیچیده نظیر اینکه توکن‌های قفل‌شده همان توکن‌های «بهادار» یا «نقدینگی» هستند و کوپن‌های کسب‌شده پس از تعدادی ایپاک مشخص منقضی می‌شوند نیز وجود دارد که پرداختن به آن‌ها در قالب این مطلب نمی‌گنجد.

مجیک اینترنت مانی (MIM)

یکی از استیبل کوین های الگوریتمی معروف مبتنی بر مدل وثیقه مضاعف، مجیک اینترنت مانی با نماد MIM ساخت پلتفرم وام‌دهی آبراکادابرا (Abracadabra) است که از توکن‌های بهره‌دار پلتفرم‌هایی نظیر کانوکس (Convex)، کرو (Curve) و یرن فایننس نظیر yvWETH ،yvUSDC ،xSUSHI و دیگر موارد و همچنین توکن‌های سنتی مانند WBTC و WETH و SHIB به‌عنوان وثیقه جهت وام‌دهی استفاده می‌کند.

مدل تامین نقدینگی در پلتفرم آبراکادابرا با دیگر پلتفرم‌های این حوزه نظیر میکردائو متفاوت است و از مدل پوزیشن بدهی وثیقه‌شده (CDP) و قیمت لیکوییدیشن منحصربه‌فرد خود استفاده می‌کند.

در صورت کاهش ارزش بیش از حد و اصطلاحا ناسالم شدن وثیقه کاربر، این وثیقه با تخفیف فروخته می‌شود. این امر تضمینی برای اینکه ارزش استیبل کوین MIM کمتر از ارزش میزان وثیقه قفل‌شده کاربر نخواهد بود، ایجاد می‌کند.

MIM نیز برای ثبات قیمت خود به آربیتراژ کاربران متکی است:

• با افزایش قیمت MIM به بالای 1 دلار، شما می‌توانید آن را وام گرفته و با فروش آن سود کرده و باعث کاهش قیمت شوید.
• با کاهش قیمت MIM به زیر 1 دلار، می‌توانید آن را خریده و با سوزاندن آن کسب سود کنید.

این استیبل کوین در صرافی‌های مختلفی نظیر یونی سواپ و پنکیک سواپ قابل خریداری است.

سخن پایانی

استیبل کوین های الگوریتمی یکی از فناوری‌های جدید مهم در پذیرش عمومی رمز ارزها محسوب می‌شوند. معروفترین استیبل کوین های الگوریتمی معرفی شده در این مطلب تنها گزینه‌های سرمایه گذاری نیستند و گسترش کاربرد این نوع از رمز ارزهای با ارزش ثابت در حوزه دیفای می‌تواند مزایای بیشتری برای کاربران فراهم کند. البته پیش از خرید همیشه تحقیقات شخصی خود را انجام داده و نسبت به ریسک‌های بالقوه اطلاعات کسب کنید.

تهیه شده در بیت 24