سی دیفای (CeDeFi) ترکیبی از سیستم مالی متمرکز (سیفای – CeFi) و امور مالی غیر متمرکز (دیفای – DeFi) در حوزه ارز دیجیتال است که بهترین ویژگی‌های هر دوی این حوزه‌ها را با یکدیگر ترکیب می‌کند. اکنون مدتی است که سیستم‌های مالی به دو دسته متمرکز و غیرمتمرکز تقسیم شده‌اند. سی فای یک سیستم مالی سنتی بانک‌محور است، در حالی که دیفای بر اساس رمز ارزها و قرارداد هوشمند کار می‌کند. اما CeDeFi که ترکیبی از هر دوی این امور مالی است، دقیقا چیست و چگونه کار می‌کند؟
سی دیفای چیست؟
سی دیفای در عین متمرکز بودن و استفاده از مزایای CeFi، همان ویژگی‌های پروتکل‌های DeFi را دارد و قابلیت دسترسی به محصولات این حوزه نظیر صرافی های غیر متمرکز (DEX)، تجمیع‌گرهای نقدینگی، ابزارهای ییلد فارمینگ و پروتکل‌های وام‌دهی را فراهم کرده است.
برخلاف دیفای که عمومی و در دسترس همگان است، پروژه‌های سی دیفای به سمت تمرکز گرایش بیشتری دارند. این پلتفرم‌ها غالبا توسط یک واحد یا گروه کوچکی از نهادها اداره شده و مشابه سیفای، کنترل بیشتری را برای گردانندگان خود فراهم می‌کنند.
در حالت کلی، اکوسیستم CeDeFi که ترکیبی از مدل‌های متمرکز و غیرمتمرکز است، هدف بهبود مدل ارزی سنتی جهت تسریع تراکنش‌ها و معامله ارز دیجیتال، امنیت بهتر، حجم معاملات بالاتر و کارمزدهای کمتر را نسبت به سیستم‌های سنتی دنبال می‌کند.
سیفای (CeFi) چیست؟
پیش از پرداختن به این سوال که CeDeFi چیست، ابتدا باید با ارکان سازنده آن آشنا شویم. سی فای یک موسسه مالی ساختاریافته است که فرصت وام‌گیری یا وام‌دهی رمز ارزها از طریق یک صرافی کنترل‌شده را فراهم می‌کند.
این نوع از موسسات شبیه به ساختار بانکی مرسوم فعالیت کرده و کاربران آن‌ها قادر به استفاده از ارزهای دیجیتال خود به‌عنوان وثیقه هنگام وام‌گیری یا کسب سود برای وام‌دهی هستند. پلتفرم‌های CeFi به‌عنوان «والی» دارایی‌های دیجیتال شما عمل می‌کنند و در واقع شما کنترل و «حفاظت» از رمز ارزهایتان را برای کسب پول در اختیار پلتفرم سیفای مربوطه قرار می‌دهید.
به دلیل استفاده گسترده‌تر از امور مالی متمرکز، این بخش سهم بازار بزرگتری نسبت به حوزه دیفای دارد. بایننس، کوین بیس و دیم (Diem) از جمله پلتفرم‌های سی فای محبوب هستند. با این حال، به‌خاطر کارمزدهای بالای حاصل از دخالت اشخاص ثالث در این صنعت، نبود شفافیت و مالکیت کامل روی دارایی‌های دیجیتال، امور مالی غیر متمرکز محبوبیت یافته‌اند.
دیفای (DeFi) چیست؟
دیفای به رنج گسترده‌تری از خدمات و محصولات مالی ساخته‌شده روی فناوری بلاک چین در فضای عمومی این صنعت اطلاق می‌شود. امور مالی غیرمتمرکز خارج از سیستم متمرکز سنتی نظیر بانک‌ها و کارت‌های اعتباری فعالیت می‌کند.
این محصولات و خدمات از طریق اپلیکیشن‌های غیر متمرکز (DApp) که بر اساس تعامل همتابه‌همتا عمل کرده و نیاز به حضور نهادهای متمرکز نظیر بانک‌ها، شرکت‌های صارکننده کارت اعتباری یا کارگزاران را از بین می‌برند، قابل دسترسی‌اند. با استفاده از دیفای، همه افراد می‌توانند به سیستم‌های مالی جایگزین نظیر وام‌دهی و وام‌گیری دسترسی داشته باشند.
در سی فای، یک صرافی متمرکز معاملات ارزهای دیجیتال را مدیریت می‌کند، به این معنا که کاربران به کلیدهای خصوصی خود دسترسی نداشته و مالک واقعی رمز ارزهای خود نیستند. تریدرها همچنین مشمول تبعیت از شرایط و قوانین، قیمت ارزهای دیجیتال و کارمزدهای آن صرافی هستند.
در مقابل، از آنجایی که هیچ نهاد متمرکزی برای مدیریت تراکنش‌ها در دیفای وجود ندارد، کاربران کنترل کاملی بر دارایی‌های خود دارند. در عوض، یک پروتکل مبتنی بر بلاک چین اجازه خرید، فروش، ذخیره و معامله رمز ارزها بسته به ترجیحات شخصی را به افراد می‌دهد. هر دوی سیفای و دیفای مزایا و معایب مختص به خود را دارند. در سیفای تبدیل فیات به کریپتو ساده‌تر است، اما امور مالی غیرمتمرکز ناشناس و عمومی است و به احراز هویت نیازی ندارد.
کدام پروتکل‌های رمز ارزی از نوع سی دیفای هستند؟
شاید بپرسید بهترین پروتکل رمز ارزی در حوزه CeDeFi چیست؟ برخی از محبوب‌ترین پروتکل‌های سی دیفای شامل میکردائو (MakerDAO)، سینتتیکس (Synthetix) و کامپاند (Copmound) هستند. پلتفرم سرمایه گذاری رمز ارزی حضانتی میداس اینوستمنتس (Midas.Investments) نیز نمونه دیگری از این دست است.
میکر دائو، سینتتیکس و کامپاند روی بلاک چین اتریوم ساخته شده‌اند. میداس اینوستمنتس نیز در اوت 2022 (مرداد 1401) پلتفرم خود را با هدف بهره‌گیری از استراتژی‌های سی دیفای به‌روزرسانی کرد. به استناد تیم میداس، این رویکرد جدید با ساخت قراردادهای هوشمند برای مدیریت دارایی‌ها در پروتکل‌هایی که برای وام گرفتن با ارز دیجیتال در دیفای کار می‌کنند، سیستم مالی غیرمتمرکز را الگوی خود قرار داده است.
میداس نیز همانند بسیاری دیگر از فعالیت‌های صورت‌گرفته در حوزه CeDeFi، ارائه گزینه‌های دیفای متناسب با ریسک مشتریان را در نظر دارد تا بتوانند به ابزارهای پوشش ریسک در امور مالی متمرکز دسترسی داشته باشند.
CeDeFi توسط چه کسی به بازار ارز دیجیتال معرفی شد؟
صرافی بایننس نقش بزرگی در ظهور سی دیفای دارد. مدیرعامل این صرافی، چانگ پنگ ژائو (Changleng Zhao)، کسی است که طی عرضه بایننس اسمارت چین (BSC) در سپتامبر 2020 (شهریور 99)، واژه CeDeFi را به‌کار برد.
با توجه به محبوبیت اتریوم در حوزه قراردادهای هوشمند، بایننس نیز می‌دانست که برای رقابت با اتریوم و اکوسیستم مالی غیر متمرکز، نیازمند ساخت یک شبکه بلاک چینی دیگر است. در نتیجه، این صرافی شبکه بلاک چینی فعلی خود را به BNB Chain، فورکی از شبکه اتریوم به‌همراه کارمزدهای پایین‌تر و توان عملیاتی بالاتر، تغییر برند داد.
با اینکه این کار تمرکززدایی و مقاومت در برابر سانسور را از بین می‌برد، اما گویا تا کنون جواب داده است. با اینکه بی‌ان‌بی چین از سوی طرفداران تمرکززدایی مورد انتقاد قرار گرفته، اما به لطف توانایی تامین سرمایه سریع پروژه‌ها، از سپتامبر 2020 تا کنون رشد خوبی داشته و به ظهور CeDeFi منجر شده است.
علاوه بر بایننس، سرمایه گذاران نیز از طریق تاکتیک‌های دیجیتال موجود قابل استفاده در پلتفرم سرمایه گذاری سی دیفای میداس اینوستمنتس، قادر به ساخت جریان سود مطمئن برای کسب درآمد منفعل هستند. علاوه بر این، بر اساس ادعای میداس اینوستمنتس، این پلتفرم دارای شبکه‌ای گسترده از رویه‌های نهایی در بازار پرنوسان رمز ارزهاست که ایجاد پوشش و حفاظت از گزینه‌های سرمایه گذاری برای افراد را هدف قرار داده است.
مزایای CeDeFi چیست؟
از جمله مزایای سی دیفای، کارمزدهای پایین‌تر، امنیت، دسترسی و سرعت بهتر و هزینه پایین‌تر است. رویکرد نوآورانه سی دیفای به بانکداری غیر متمرکز به کاربران اجازه می‌دهد دارایی‌های کریپتویی خود را بدون نیاز به یک صرافی متمرکز معامله کنند. این امر به معنای قابلیت تعامل مستقیم کاربران با یکدیگر و حذف دست واسطه‌هاست.
در میان مهمترین مزایای CeDeFi، کارمزدهای پایین‌تر تراکنش‌ها قرار دارد. از آنجایی که واسط‌های کمتری در این صنعت، خصوصا در شبکه‌های غیر اتریومی، درگیر هستند، هزینه تراکنش‌های سی دیفای نیز نسبت به دیگر پلتفرم‌های مشابه کمتر است. کارمزدهای گس اتریوم بسیار بالاست و هزینه تراکنش‌های صرافی‌های غیر متمرکز روی آن گاهی اوقات به صدها دلار می‌رسد. این امر معمولا باعث ازدحام و تاخیر در شبکه می‌شود. اما سی دیفای بایننس کارمزدهای پایین‌تری دارد و با ایجاد قابلیت پذیرش کارمزدهای کمتر در چند ثانیه، باعث تسریع عملیات تراکنش‌ها می‌شود.
یکی دیگر از مزایای این حوزه، امنیت بهبود یافته است. نفوذ به شبکه‌های CeDeFi به‌خاطر ساختار غیر متمرکزشان نسبت به سیستم‌های بانکی سنتی، برای هکرها دشوارتر است.
علاوه بر این، سی دیفای برای تمام دارندگان والت‌های اتریومی قابل دسترسی است. این بخش از بازار باعث کاهش موانع ورود برای کاربران تازه‌وارد می‌شود و با ارائه گزینه‌های معاملاتی معتبر و بررسی‌شده توسط معیارهای متعدد نظیر احراز هویت، کارمزدها و موارد دیگر، قابلیت کاوش در حوزه دیفای را فراهم می‌کند.
تراکنش‌های مالی روی سی دیفای نسبت به سیستم‌های مالی سنتی سریع‌تر انجام می‌شوند. علت این امر، عدم نیاز CeDeFi به انتظار برای تایید تراکنش توسط شخص ثالث است که غالبا چند روز تا چند هفته زمان می‌برد.
فناوری‌های سی دیفای همچنین نسبت به سیستم‌های مالی مرسوم انعطاف‌پذیری بیشتری دارند، که اجازه تغییر بر اساس نیاز هر کاربر را فراهم می‌کند. مثلا، استراتژی پورتفوی بازده خودکار (YAP) پلتفرم میداس، با ارائه دارایی‌های متنوع‌تر و بدون ایجاد زحمت خرید جداگانه رمز ارزها، ریسک‌های سبد سرمایه را کاهش می‌دهد. مهمتر اینکه استراتژی YAP به صورت ماهانه مرحله متعادل‌سازی را بدون اعمال هزینه اضافی و با هدف حداکثر کردن سود کاربران انجام می‌دهد. این متعادل‌سازی موجودی‌های داخل سبد با حفاظت از سودها در برابر دارایی‌ها با عملکرد بهتر و در عین حال سرمایه گذاری مجدد در دارایی‌ها با عملکرد پایین‌تر، به پلتفرم میداس اجازه می‌دهد تا از نوسانات بازار به امید ایجاد رشد پایدار پورتفو در بلند مدت، بهره ببرد.
علاوه بر این، با ارزیابی و ممیزی پروژه‌ها و توکن‌ها توسط صرافی‌های سی دیفای، تراکنش‌های امن‌تر ممکن شده‌اند. CeDeFi به‌خاطر شبکه غیر متمرکز خود حریم شخصی بیشتری نسبت به سیستم‌های پرداخت مرسوم دارد و ردیابی تراکنش‌های کاربران برای اشخاص خارج از پلتفرم را دشوارتر می‌کند.
معایب CeDeFi چیست؟
در حال حاضر، مهمترین عیب سی دیفای، پیچیدگی آن است. مفهوم این حوزه هنوز تازگی دارد و رابط‌های بصری و کاربرپسندتری در طول زمان ظهور خواهند کرد.
علاوه بر این، با توجه به حضور اکثر پلتفرم‌های سی دیفای روی اتریوم، این حوزه به این بلاک چین بسیار وابسته است. در صورت شکست اتریوم، این صنعت نیز احتمالا نابود خواهد شد. با این حال، این ریسک با آغاز پذیرش پروتکل‌های CeDeFi توسط دیگر بلاک چین‌ها قابل کاهش است.
از دیگر معایب این بخش، تازه و ثابت‌نشده بودن آن است. با اینکه سی دیفای طی سال گذشته رشد بالایی داشته است، اما هنوز در مراحل اولیه خود به سر می‌برد. به همین خاطر، پروتکل‌های آن نیز در معرض نوسان بالا و عدم پذیرش گسترش هستند.
در آخر اینکه سی دیفای نیز ریسک کلاهبرداری دارد. به‌خاطر نبود قوانین، تا کنون کلاهبرداری‌های مختلفی در این حوزه رخ داده است. بنابراین، استفاده از پروتکل‌های شناخته‌شده یکی از ضروریات ورود به این بازار است.
جمع‌بندی
اینکه CeDeFi چیست و چه فرقی با امور مالی متمرکز و غیرمتمرکز دارد را در این مطلب توضیح دادیم. حوزه سی دیفای هنوز جوان است و راه درازی برای پذیرش گسترده پیش روی خود دارد. با این حال، با توجه به حضور پروتکل‌های نام‌آشنایی مانند میکر دائو، کامپاند و سینتتیکس در این بخش از بازار، می‌توان به آینده آن امیدوار بود.
تهیه شده در بیت 24
