امکان ندارد پایتان را در بازار ارزهای دیجیتال گذاشته باشید و اسم تتر را نشنیده باشید! احتمالاً میدانید که تتر همیشه ارزشی معادل با یک دلار ایالات متحده دارد و از شهرت و محبوبیت بالایی برخوردار است. در واقع، تتر یکی از نقشآفرینهای اصلی بازار کریپتو محسوب میشود که سهم مهمی در ایجاد ثبات، تسهیل معاملات و انجام تراکنشهای بینالمللی دارد. به همین دلیل، این مقاله از بیت ۲۴ را به بررسی ارز دیجیتال تتر و کاربردهای آن اختصاص میدهیم. همچنین، توضیح میدهیم که به چه روشی میتوانید تتر بخرید و چگونه آن را نگهداری کنید. اگر مشتاق به یادگیری بیشتر در مورد این استیبل کوین محبوب هستید، در ادامه این مقاله با ما همراه باشید.
تتر چیست؟
تتر (USDT) استیبل کوینی است که نسبتی یکبهیک با دلار ایالات متحده دارد؛ یعنی ارزش آن ثابت و همیشه معادل با یک دلار است. در ادامه با مفهوم استیبل کوین بیشتر آشنا میشویم.
هدف استیبل کوینِ تتر ارائه ارز دیجیتالی است که در مقابل نوسانات بازار رمز ارز مقاومت بیشتری داشته باشد. تتر در سال ۲۰۱۴ توسط شرکت تتر لیمیتد (Tether Limited) راهاندازی شد. این شرکت مدیریت عرضه توکنهای USDT را برعهده دارد و مسئول حفظ ثبات ارز تتر است. سازندگان تتر ادعا میکنند که هر توکن USDT توسط یک دلار در ذخایر این شرکت پشتیبانی میشود.
در زمان نگارش این مقاله (زمستان ۱۴۰۳)، عرضه در گردش تتر ۱۴۳/۵ میلیارد واحد است و ارزش کل بازار این استیبل کوین حدود ۱۴۲ میلیارد دلار برآورد میشود. همچنین، بد نیست بدانید ارزش کل بازار و تعداد عرضه در گردش تتر، دامیننس تتر را هم اندازه میگیرند.
دامیننس تتر (USDT Dominance) به درصدی از کل ارزش بازار کریپتو اشاره دارد که در قالب استیبلکوین تتر نگهداری میشود. این شاخص معمولا برای ارزیابی احساسات بازار استفاده میشود. افزایش دامیننس تتر نشان میدهد که ترس تریدرها بیشتر شده و سرمایه از داراییهای پرریسک به سمت استیبلکوینها سرازیر شده است، درحالیکه کاهش دامیننس تتر را میتوانیم نشانه افزایش تمایل به سرمایهگذاری در آلت کوین ها و بیت کوین بدانیم. تریدرها اغلب از این شاخص برای تشخیص روندهای صعودی و نزولی بازار استفاده میکنند.
تتر در حال حاضر از نظر ارزش کل بازار در رتبه سوم داراییهای دیجیتال جای گرفته است. همچنین، سقف عرضه تتر بینهایت است؛ البته، شرکت تتر لیمیتد با مکانیسمهایی مثل سوزاندن توکن، تعادل عرضه و تقاضای تتر را حفظ میکند. در ادامه مقاله، با سازوکار عرضه، سوزاندن و ایجاد تعادل عرضه و تقاضای USDT بیشتر آشنا میشویم.
ثابتبودن ارزش تتر این دارایی را بهویژه برای افرادی جذاب میکند که قصد دارند بهسرعت بین ارزهای دیجیتال و ارزهای سنتی جابهجا شوند، بدون اینکه نگران نوسانات شدید بازار رمزارز باشند. همچنین، تتر میتواند ابزاری برای پوشش ریسک و انجام تراکنشهای بینالمللی باشد. در مورد کاربردهای تتر در ادامه بهطور مفصل توضیح میدهیم. همچنین، بهتر است اشاره کنیم تتر بهصورت توکن روی بلاک چینهای مختلفی مثل اتریوم، ترون و سولانا کار میکند.
آشنایی با مفهوم استیبل کوین
اشاره کردیم که تتر یک استیبل کوین است؛ اما مفهوم استیبل کوین دقیقا چیست؟ استیبل کوین (Stablecoin) از دو واژه Stable بهمعنای ثابت و کوین تشکیل شده است؛ یعنی استیبل کوین، دارایی دیجیتالی است که ارزش ثابتی داشته باشد. ارزش استیبل کوینها ثابت است و معمولاً به یک دارایی پایه گره خورده است. دارایی پایه بسیاری از استیبل کوینها، از جمله تتر، دلار آمریکا است؛ یعنی هر تتر ارزشی معادل با یک دلار آمریکا دارد.
استیبل کوینها نوسانات بسیار کمتری نسبت به سایر ارزهای دیجیتال دارند و با ریسک نوسانات قیمت سایر رمز ارزها روبهرو نیستند. بنابراین، تریدرها و سرمایهگذارها برای کاربردهای مخلتفی مثل ترید جفتارزهای معاملاتی یا فعالیت در حوزه امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) استیبل کوینها را به کار میگیرند.
تتر چگونه کار می کند؟
تتر استیبل کوینی مبتنی بر دلار ایالات متحده است که میتوانیم از آن برای مبادله و ذخیره ارزش استفاده کنیم. شرکت عرضهکننده تتر، یعنی تتر لیمیتد، ادعا میکند که بهازای هر واحد USDT یک دلار یا معادل با یک دلار در ذخایر خود نگهداری میکند. داراییهای شرکت تتر لیمیتد شامل پول نقد، معادلهای نقدی، اوراق خزانهداری آمریکا، اوراق قرضه شرکتی، فلزات گرانبها، بیتکوین و وامهای اعطا شده به اشخاص ثالث میشوند. این ذخایر برای اطمینان از این مسئله نگهداری میشوند که هر توکن USDT بتواند معادل با ارزش ارز فیات دلار بازخرید شود.
همچنین، تتر لیمیتد گزارشهایی از ذخایر خود را بهطور مرتب در وبسایتش منتشر میکند. هنگامی که کاربران قصد دارند ارزهای تتر خود را بازخرید کنند، تتر توکنهای USDT را بهاصطلاح میسوزاند (Burn) تا آنها را از عرضه در گردش خارج کند. فرآیند توکن سوزی برای حفظ تعادل عرضه و تقاضا و حفظ نسبت یکبهیک تتر طراحی شده است.
کاربران میتوانند از تتر روی بلاکچینهای مختلفی مانند اتریوم، ترون و سولانا استفاده کنند. این مسئله باعث میشود این ارز دیجیتال سرعت بالایی در تراکنشها داشته باشد و هزینههای انتقال را کاهش دهد. علاوهبر این، تتر نقدشوندگی بالایی دارد و بهعنوان جایگزینی برای دلار در صرافیهای ارز دیجیتال به کار گرفته میشود. در واقع، تتر به کمک قراردادهای هوشمند روی بلاک چینهای مختلف اجرا میشود و به کاربران امکان میدهد بدون نیاز به سیستمهای بانکی سنتی، دارایی خود را با ثبات نسبی نگهداری کنند.
مفهوم پگ کردن جیست؟
پگ کردن (Pegging) در دنیای ارزهای دیجیتال بهمعنای گرهزدن و متصلکردن ارزش یک ارز یا دارایی به یک دارایی دیگر است. این فرآیند به استیبل کوینها اجازه میدهد ارزش خود را به یک دارایی پایه گره بزنند و به این ترتیب، در برابر نوسانات شدید قیمت پایدارتر بمانند. برای مثال استیبل کوینهایی مانند تتر (USDT)، یواسدی کوین (USDC) و دای (DAI) ارزش خود را به دلار آمریکا پگ کردهاند، یعنی هر واحد آنها تقریباً برابر ۱ دلار است.
چطور قیمت تتر همیشه یک دلار است؟
تتر به شکلی طراحی شده که از طریق فرایند پگینیگ ارزش خود را همیشه با یک دلار آمریکا حفظ کند. در ادامه، به چند فاکتور کلیدی اشاره میکنیم که به تتر کمک میکنند همیشه ارزشی معادل با یک دلار داشته باشد.
- ذخایر شرکت تتر لیمیتد: شرکت عرضهکننده تتر ذخایری از دلار، فلزات گرانبها، اوراق قرضه و داراییهای ارزشمند دیگر در اختیار دارد که برابر با یا بیشتر از تعداد توکنهای در گردش USDT است. این ذخایر برای پشتیبانی از ارزش هر توکن USDT نگهداری میشوند و کاربران را مطمئن میکنند که میتوانند توکنهای خود را با نسبت یکبهیک به دلار آمریکا تبدیل کنند.
- عرضه و سوزاندن: وقتی کاربران ارزهای فیات (مثل دلار آمریکا) را به ذخایر تتر تبدیل میکنند، شرکت تتر لیمیتد به همان میزان توکن USDT جدید ایجاد (Mint) میکند. در مقابل، زمانی که کاربران تترهای خود را برای دریافت ارز فیات بازخرید میکنند، این شرکت معادل توکنهای دریافتشده را از طریق فرایند سوزاندن (Burn) توکن از بین میبرد. این فرایند کمک میکند تا عرضه تتر با میزان تقاضای آن هماهنگ بماند و نسبت یکبهیک تتر با دلار حفظ شود.
- نقش تتر در اکوسیستم رمزارزها: از ارز USDT بهعنوان یک ارز معادل با دلار در اغلب صرافیهای رمزارز استفاده میشود. کاربرد گسترده و تقاضا برای تتر بهعنوان یک استیبل کوین معتبر میتواند در حفظ پایداری قیمت آن نقش داشته باشد.
البته، ناگفته نماند که ثبات نسبی قیمت تتر گاهی ممکن است دچار بحران شود. بهعنوان مثال، در می ۲۰۲۲ پس از سقوط ارزش استیبل کوین ترایواسدی (UST) قیمت تتر به ۰/۹۶ دلار کاهش پیدا کرد. همچنین، در نوامبر ۲۰۲۲ پس از سقوط صرافی FTX، تتر تا حدود ۰/۹۹۵ دلار افت کرد اما بهسرعت بهبود یافت. با این همه، به دلیل سازوکار پگینگ تتر و تقاضای بالا برای این استیبل کوین، ارز USDT معمولاً ارزش خود را نزدیک به یک دلار آمریکا حفظ میکند.
علت تفاوت قیمت تتر و دلار در ایران
اگرچه تتر معمولاً ارزشی معادل با یک دلار ایالات متحده دارد، قیمت آن در ایران ممکن است گاهی متفاوت از یک دلار باشد. بیایید علت تفاوت قیمت تتر و دلار در ایران را با هم مرور کنیم.
- نرخ ارز آزاد و نوسانات آن: قیمت تتر در ایران تحت تأثیر نرخ دلار در بازار آزاد است و نه نرخ رسمی بانک مرکزی. از آنجا که قیمت دلار در بازار آزاد ایران نوسانات در برخی مواقع شدیدی تجربه میکند، قیمت تتر نیز متناسب با تغییرات نرخ ارز بالا و پایین میشود.
- عرضه و تقاضا: تحریمها سبب میشوند برخی افراد و شرکتهای ایرانی از تتر برای انتقال پول و معاملات بینالمللی استفاده کنند. این موضوع باعث افزایش تقاضا برای USDT در ایران میشود که میتواند قیمت آن را از نرخ جهانی بالاتر ببرد.
- روانشناسی بازار و عدم قطعیت اقتصادی: در زمانهایی که نگرانی از کاهش ارزش ریال یا بحرانهای اقتصادی افزایش مییابد، تقاضا برای داراییهای امن مثل تتر بالا میرود که میتواند قیمت آن را در ایران بالاتر ببرد.
به همین دلیل، گاهی ممکن است شاهد باشیم که قیمت تتر در ایران برابر با یک دلار آمریکا نباشد. بسته به شرایط اقتصادی و سیاسی، قیمت تتر در ایران ممکن است بالاتر یا حتی گاهی پایینتر از نرخ جهانی باشد.
کاربردهای تتر
از آنجا که تتر ارزشی معادل با یک دلار آمریکا دارد، از این ارز دیجیتال میتوانیم برای ثابت نگهداشتن ارزش پول استفاده کنیم. این ارز دیجیتال کاربردهای متنوعی داخل و خارج از اکوسیستم کریپتو دارد. برخی از این کاربردها شامل موارد زیر میشوند.
جفتارز معاملاتی
تتر در بسیاری از صرافیها بهعنوان یک جفتارز رایج برای سایر رمزارزها استفاده میشود. ساده بگوییم، اگر شما بتوانید به جای تبدیل بیت کوین به تومان، آن را به تتر تبدیل کنید، میتوانید بدون خروج از بازار کریپتو، ارزش دارایی خودتان را در شرایط نوسانی بازار حفظ کنید.
درگاه انتقال فیات
تتر پلی بین سیستم مالی سنتی و بازار کریپتو است و کاربران میتوانند سرمایه خود را با تبدیل به تتر وارد بازار کنند.
ذخیره ارزش
در شرایط پرنوسان بازار کریپتو، گاهی ممکن است لازم باشد برای مدتی از نوسانات شدید رمز ارزها دور بمانید. در چنین شرایطی، تبدیل دارایی به تتر یکی از بهترین ابزارهای ذخیره ارزش خواهد بود.
تراکنشهای بینالمللی
کارمزد کم تتر و تسویهحساب سریع آن، این استیبل کوین را به جایگزینی مقرونبهصرفه برای خدمات سنتی مالی و تراکنشهای بینالمللی تبدیل کرده است.
خرید کالا و خدمات
بسیاری از کسبوکارهایی که به تسویه سریع و محافظت در برابر نوسانات ارزهای فیات نیاز دارند، تتر را برای پرداختها میپذیرند.
امور مالی غیرمتمرکز (DeFi)
در پلتفرمهای دیفای، تتر نقش وثیقه برای وامدهی، وامگیری، تأمین نقدینگی و استیکینگ را برعهده دارد.
تتر بر روی چه شبکههایی است؟
استیبل کوین تتر روی بلاک چینهای متنوعی عرضه میشود. بنابراین، میتوانید بهتناسب هدف خود از انواع تتر روی شبکههای مختلف استفاده کنید. این مسئله نقدینگی و کارایی تراکنشها را افزایش میدهد.
تتر سابقه همکاری با شبکههایی مثل اتریوم (Ethereum) با استاندارد ERC20، ترون (Tron) با استاندارد TRC۲۰، سولانا (Solana)، زنجیره هوشمند بایننس (BNB) با استاندارد BEP۲۰، اوالانچ (Avalanche)، کازماس (Cosmos)، سلو (Celo)، پولکادات (Polkadot)، کوساما (Kusama)، تزوس (Tezos)، نییر (Near)، تون (Ton)، لیکوئید نتورک (Liquid Network) و اپتوس (Aptos) دارد؛ اما، در ادامه، فعالیت خود را روی برخی از این شبکهها متوقف کرده است.
در واقع، تتر بهتدریج سعی میکند از بلاک چینهای قدیمیتر که استفاده کمتری دارند، به سمت شبکههای پرکاربردتر و سریعتر کوچ کند. در نتیجه، تتر در حال حاضر پشتیبانی خود را از برخی بلاک چینها متوقف کرده است.
خدمات تتر از ۱۷ آگوست ۲۰۲۳ (۲۶ مرداد ۱۴۰۲) از بلاک چین اومنی (Omni)، کوساما و بیتکوین کش اسالپی حذف شد. همچنین، تتر از ۲۴ ژوئن ۲۰۲۴ (۴ تیر ۱۴۰۳) همکاری خود را با ایاس (EOS) و الگوراند متوقف کرد. علاوهبر این، تتر در اعلامیهای در وبسایت رسمی خود نوشته است که از یک سپتامبر ۲۰۲۵ (۱۰ شهریور ۱۴۰۴) دیگر بازخریدی برای داراییهای باقیمانده روی اومنی، کوساما، بیت کوین کش اسالپی، ایاس و الگوراند انجام نخواهد داد و داراییهای باقیمانده در این شبکهها را مسدود خواهد کرد.
پس اجازه بدهید برای جمعبندی یک بار دیگر خلاصه کنیم که تتر در حال حاضر روی کدام شبکههای فعالیت دارد: در زمان نگارش این مقاله، تتر روی اتریوم، ترون، سولانا، اوالانچ، کازماس، سلو، پولکادات، تزوس، نییر، تون، لیکوئید نتورک و اپتوس فعال است.
مزایا و معایب تتر
بهکارگیری استیبل کوین تتر مزایا و معایبی دارد که پیش از کار با این دارایی دیجیتال بهتر است از آنها آگاه باشیم.
مزایای تتر
- ثبات ارزش: تتر پگشده به دلار آمریکاست و نسبتی یکبهیک با این ارز فیات دارد. بنابراین، اگر قصد دارید از نوسانات شدید سایر رمز ارزها در امان بمانید، میتوانید از این استیبل کوین استفاده کنید.
- پوشش ریسک در برابر نوسانات: سرمایهگذارها میتوانند سرمایه خود را در زمان نوسانات شدید به USDT تبدیل کنند تا در زمان افت بازار از کاهش ارزش داراییهایشان جلوگیری کنند.
- جفتارز معاملاتی: تتر در بسیاری از صرافیها بهعنوان جفتارزی برای سایر ارزهای دیجیتال به کار برده میشود و امکان معاملات پایدارتر را فراهم میکند.
- درگاه انتقال فیات: تتر رابطی بین سیستمهای مالی سنتی و بازار کریپتو است که به شما اجازه میدهد بهراحتی سرمایهتان را وارد اکوسیستم کریپتو یا از آن خارج کنید.
- نقدینگی بالا: تتر روی شبکههای بلاک چینی متعددی عرضه میشود و یکی از پرمعاملهترین رمزارزهای جهان است. این رمزارز مدتهاست که در جایگاه سوم بازار از نظر ارزش کل شبکه جا گرفته است و بهراحتی خدمات نقدینگی در اختیار کاربران قرار میدهد.
- پرداختهای بینالمللی: تتر کارمزد پایین و تسویهحساب سریعی دارد، که آن را برای تراکنشهای بینالمللی به گزینهای مقرونبهصرفه تبدیل میکند.
- کاربردپذیری بالا در دیفای: تتر در امور مالی غیرمتمرکز برای وامدهی، استقراض و استیکینگ استفاده میشود.
- پذیرش بالا: ارز USDT یکی از پرکاربردترین و پشتیبانیشدهترین استیبلکوینهای موجود در صنعت کریپتو است.
معایب تتر
- چالشهای قانونی: یکی از چالشهای همیشگی ارزهای دیجیتال، بررسیها و سختگیریهای نظارتی روی این داراییهاست. تتر هم از این قاعده مستثنا نیست و ممکن است با چالشهای حقوقی مواجه شود که میتواند بر ثبات و پذیرش آن در بلندمدت تأثیر بگذارد.
- شفافیت محدود: با اینکه شرکت تتر لیمیتد ادعا میکند ذخایر متعددی از دلار، بیت کوین، فلزات گرانبها و اوراق قرضه دارد، بسیاری این ادعا را به چالش کشیدهاند و برخی کارشناسان به عدم حسابرسیهای مستقل اشاره کردهاند. ساده بگوییم، اگرچه این شرکت گزارشهای روزانهای درباره ذخایر خود ارائه میدهد، هنوز برخی معتقدند شرکت تتر بهاندازه تمام واحدهای USDT دارایی در اختیار ندارد.
- ریسک از دستدادن نسبت یکبهیک با دلار: اگرچه تتر سالهاست که ثبات نسبی خود را حفظ کرده است، همچنان ممکن است ارزش و اتصال یکبهیک خود را از دست بدهد.
- مدیریت متمرکز: یکی از ایراداتی که به USDT گرفته میشود این است که این ارز دیجیتال برخلاف بسیاری دیگر از رمزارزها مثل بیت کوین، غیرمتمرکز نیست و زیر نظر مستقیم شرکت تتر لیمیتد مدیریت میشود.
- وابستگی به بلاک چینهای دیگر: توکن USDT بلاک چین اختصاصی ندارد و روی چندین بلاک چین مختلف، از جمله اتریوم، ترون و بایننس اسمارت چین عرضه شده است. وابستگی تتر به سایر بلاک چینها میتواند محدودیتهایی مثل احتمال افزایش کارمزد در صورت افزایش ترافیک شبکههای میزبان را به همراه داشته باشد.
چطور تتر به دست بیاوریم؟
برای به دست آوردن تتر کافی است آن را از یک صرافی ارز دیجیتال خریداری کنید. تقریبا هر صرافی ایرانی یا بینالمللی ارز USDT ارائه میکند. بااینحال، ما به دلیل تحریمها و مشکلات معامله با بانکهای بینالمللی به کاربران ایرانی پیشنهاد میکنیم برای خرید تتر یا هر ارز دیجیتال دیگری از صرافیهای معتبری مثل صرافی بیت ۲۴ استفاده کنند.
برای خرید تتر در صرافی بیت ۲۴ فقط کافی است ابتدا وارد وبسایت یا اپلیکیشن بیت ۲۴ شوید، شماره موبایل خود را وارد کنید و کد تأیید را بزنید. اکنون، حساب شما آماده خرید تتر است. اگر قصد دارید پس از انجام معاملات، ریال از حساب برداشت کنید، باید فرایند احراز هویت حساب کاربری خود را هم انجام دهید که چند دقیقه بیشتر طول نمیکشد!
برای احراز هویت لازم است اطلاعات شخصی مثل نام، کد ملی و آدرس خود را وارد کنید و براساس نمونهای که به شما داده میشود، عکس تأیید هویت خود را بارگذاری کنید و چند دقیقه منتظر بمانید تا احراز هویت انجام شود. اکنون، بهراحتی میتوانید ریال واریز یا برداشت کنید.
برای خرید و فروش تتر میتوانید دو روش خرید و فروش آنی یا معاملات حرفهای را به کار بگیرید. در روش خرید و فروش آنی، وارد بخش خرید و فروش شوید، مبلغ موردنظرتان برای خرید تتر را وارد کنید و دکمه «خرید تتر» را بزنید. برای استفاده از بخش معاملات حرفهای هم میتوانید با مشخص کردن مقدار و قیمت تتر سفارشتان را ثبت کنید. هرگاه یکی دیگر از کاربران سفارش شما را بپذیرد، معامله شما انجام میشود.
بعد از خرید تتر، میتوانید آن را در کیف پول صرافی نگهداری کنید یا به کیف پول شخصی خود منتقل کنید.
روش های نگهداری تتر
تتر روی بلاک چینهای متعددی عرضه شده است. هر کیف پولی که از این بلاک چینها پشتیبانی کند، از تتر هم حمایت میکند. بنابراین، برای نگهداری تتر گزینههای متعددی دارید. در جدول زیر، تعداد از بهترین کیف پولها برای نگهداری تتر را مشاهده میکنید. البته، بدیهی است که این موارد چند نمونه برای نگهداری تتر هستند و انواع مختلف دیگری هم از USDT پشتیبانی میکنند.
نام کیف پول | نوع | سیستمعامل |
لجر نانو اس پلاس (Ledger Nano S Plus) | سختافزاری، غیرحضانتی | پشتیبانی از ویندوز، مک، لینوکس، اندروید، iOS |
ترزور سیف 3 (Trezor Safe 3) | سختافزاری، غیرحضانتی | پشتیبانی از ویندوز، مک، لینوکس، اندروید، iOS |
متامسک (MetaMask) | نرمافزاری، غیرحضانتی | پشتیبانی از ویندوز، مک، لینوکس، اندروید، iOS، افزونه مرورگر |
کوینومی (Coinomi) | نرمافزاری، غیرحضانتی | پشتیبانی از ویندوز، مک، لینوکس، اندروید، iOS |
تراست والت (Trust Wallet) | نرمافزاری، غیرحضانتی | پشتیبانی از اندروید و iOS |
اگزودوس (Exodus) | نرمافزاری، غیرحضانتی | پشتیبانی از ویندوز، مک، لینوکس، اندروید، iOS |
کیف پول داخلی بیت 24 | نرمافزاری، حضانتی | اندروید، IOS، تحت وب |
آینده تتر؛ ثبات یا تغییر؟
تتر یکی از مهمترین استیبل کوینهای بازار ارز دیجیتال است که نقشی کلیدی در معاملات و حفظ ارزش سرمایه دارد. بااینحال، چالشهای نظارتی و ظهور رقبا میتوانند مسیر آینده آن را تغییر دهند. آیا تتر همچنان پادشاه استیبل کوینها باقی خواهد ماند، یا روزی جایگاه خود را از دست خواهد داد؟ زمان پاسخ این سوال را خواهد داد!