ان اف تی یا توکن غیر مثلی چیست؟ تعریف NFT به زبان ساده

تصور کنید یک اثر هنری دیجیتالی طراحی کرده‌اید که هیچ‌کس نمی‌تواند آن را کپی یا سرقت کند. چرا؟ چون روی بلاک چین ثبت شده است! این همان جادوی NFT ها است. این توکن‌ها نوعی دارایی دیجیتال منحصربه‌فرد هستند که کاربردهای متنوعی دارند. از هنر و بازی گرفته تا املاک مجازی، موسیقی و…. در این مقاله، به بررسی مفهوم NFT، نحوه عملکرد، ارزش‌گذاری و کاربردهای گسترده آن می‌پردازیم.

NFT چیست؟

NFT سرواژه‌های عبارت Non-Fungible Token است که معادل فارسی آن را می‌توان توکن‌های غیرمثلی یا توکن‌های غیر قابل تعویض نامید. NFT ها یک نوع دارایی دیجیتال هستند که بر بستر بلاک چین ساخته می‌شوند. هر NFT یک دارایی منحصربه‌فرد به‌حساب می‌آید و هیچ مشابهی برای آن نمی‌توان پیدا کرد؛ به همین دلیل از آن‌ها در حوزه‌هایی مثل هنر، موسیقی و… استفاده می‌کنند تا حق آن اثر محفوظ بماند. اگر کمی گیج شدید نگران نباید با یک مثال بیشتر توضیح خواهیم داد.

این‌طور فرض کنید که یک نقاشی معروف از یک هنرمند مطرح در دست داریم؛ مثلاً مونالیزا. ممکن است به مرور زمان نسخه‌های کپی متعددی از این نقاشی وارد بازار شود، اما تنها خود اثر اصلی است که از همه ارزشمندتر است. در دنیای کریپتو، NFT ها همین وظیفه را بر عهده دارند. در واقع مالکیت اصلی یک اثر هنری دیجیتال به کمک سازوکار ان‌اف‌تی‌ها محفوظ می‌ماند.

نگاهی به نقطه شروع تا نقطه اوج ان اف تی ها

قدمت ان‌اف‌تی‌ها به خیلی قبل‌تر از دوران شکوفایی امروزی آن برمی‌گردد. این روزها NFT ها کاربردی‌تر شده‌اند و در زمینه‌های مختلفی استفاده می‌شوند، اما مفهوم اولیه آن از دهه ۹۰ میلادی مطرح شد. اولین اشاره به چیزی شبیه NFT را هال فینی (Hal Finney)، یکی از دانشمندان کامپیوتر، در سال ۱۹۹۳ مطرح کرد. او در یک فروم آنلاین درباره کارت‌های تجاری ارز دیجیتال نوشت و به مفاهیمی مثل مالکیت انحصاری و اصالت دارایی‌ها اشاره کرد؛ مفاهیمی که امروزه اساس NFT ها را تشکیل داده‌اند.

سال ۲۰۱۴، کوین مک‌کوی (Kevin McCoy) و آنیل دش (Anil Dash) اولین چیزی که در حال حاضر به‌عنوان NFT می‌شناسیم را ایجاد کردند. نام این اثر کوانتوم (Quantum) نام داشت و از طریق بلاک چین نیم‌کوین (Namecoin) ساخته شد.

یک سال بعد، در سال ۲۰۱۵، اولین NFT مبتنی بر اتریوم به نام اتریا (Etheria) معرفی شد. این پروژه شامل ۹۱۴ قطعه زمین مجازی بود، اما تا سال ۲۰۲۱ تقریباً هیچ‌کس به آن توجهی نکرد. تا سال ۲۰۱۷، NFT ها هنوز خیلی شناخته شده نبودند. اما دو پروژه مهم این فضا را متحول کردند:

کریپتوپانک‌ها (CryptoPunks): مجموعه‌ای از ۱۰,۰۰۰ تصویر پیکسلی که به یکی از اولین نمونه‌های شناخته‌شده NFT تبدیل شدند.

کریپتوکیتی‌ها (CryptoKitties): یک بازی بلاک چینی که کاربران در آن می‌توانستند گربه‌های دیجیتالی خاص خودشان را خریدوفروش کنند.

در همان سال، اولین خانه به‌عنوان یک NFT از طریق پلتفرم Propy فروخته شد. این اتفاق اولین نشانه از کاربرد NFT در دنیای واقعی بود.

با وجود این پیشرفت‌ها، بازار NFT تا سال ۲۰۲۰ هنوز به موفقیت گسترده‌ای نرسیده بود. در این سال، همراه با رشد بازار کریپتو، NFT ها هم دوباره رونق گرفتند. تا ۲۰۲۱، این صنعت به اوج رسید؛ به‌طوری که فروش NFT از ۴۱ میلیون دلار در ۲۰۱۸ به ۲/۵ میلیارد دلار فقط در نیمه اول ۲۰۲۱ رسید، یعنی ۶۰ برابر رشد در سه سال!

در دسامبر ۲۰۲۲، دونالد ترامپ، مجموعه NFT مخصوص خودش را منتشر کرد. این مجموعه شامل ۴۵,۰۰۰ کارت دیجیتال کلکسیونی بود که تصاویر ترامپ را در لباس‌هایی مثل کابوی، فضانورد و سوپرمن نشان می‌داد. هر NFT با قیمت ۹۹ دلار فروخته شد و به خریداران جوایز ویژه‌ای مثل شام با ترامپ یا مکالمه تصویری با او پیشنهاد شد. این پروژه با وجود نظرات مختلفی که درباره آن وجود داشت، خیلی سریع به فروش رسید و توجهات زیادی را به خود جلب کرد.

در جدول زیر برخی از معروف‌ترین و گران‌قیمت‌ترین NFT های تاریخ را برایتان آورده‌ایم.

نام NFT	خالق/پروژه	قیمت (میلیون دلار)
The Merge	Pak	۹۱/۸
Everydays: The First 5000 Days	Beeple	۶۹/۳
Clock	Pak و Julian Assange	۵۲/۷
HUMAN ONE	Beeple	۲۸/۹
CryptoPunk #5822	Larva Labs	۲۳/۷
CryptoPunk #7523	Larva Labs	۱۱/۷۵
TPunk #3442	Mondiblo & Bastardber	۱۰/۵
Bored Ape #8817	Yuga Labs	۳/۴

ان اف تی‌ها چگونه کار می‌کنند؟

NFT ها بر اساس فناوری بلاک چین ساخته می‌شوند و هر توکن دارای یک شناسه منحصربه‌فرد است که امکان کپی یا جعل آن را غیرممکن می‌سازد. این توکن‌ها معمولاً روی بلاک چین اتریوم ایجاد می‌شوند و از استانداردهای خاصی مثل ERC-721 و ERC-1155 پیروی می‌کنند.

 برای تبدیل یک فایل دیجیتالی به NFT، فرآیندی به نام مینتینگ (Minting) انجام می‌شود. در این فرآیند، فایل دیجیتالی در یک بلاک چین ثبت شده و اطلاعات برای همیشه ذخیره می‌شوند. صاحب اثر هم پس از مینت کردن فایل دیجیتالی‌اش، می‌تواند آن را برای فروش در پلتفرم‌های مخصوص معامله ان اف تی‌ها قرار دهد.

NFT ها چگونه ارزش‌گذاری می‌شوند؟

قیمت NFT ها در حالت کلی با مکانیزم عرضه و تقاضا مشخص می‌شود. چندین عامل در تقاضای آن‌ها تاثیرگذارند که در ادامه به مهم‌ترین آن‌ها اشاره کرده‌ایم.

• کمیابی (Rarity): هرچه یک NFT کمیاب‌تر باشد، ارزش آن بالاتر است.
•  شهرت سازنده (Creator Reputation): اگر یک NFT توسط فرد معروفی ساخته شود، احتمال افزایش قیمت آن بیشتر است.
• کاربرد (Utility): برخی از NFT ها فقط آثار هنری نیستند، بلکه در بازی‌ها، عضویت در کلاب‌های خصوصی یا به‌عنوان بلیت رویدادها استفاده می‌شوند. این ویژگی‌ها می‌توانند آن‌ها را ارزشمندتر کنند.
•  ترند بازار و احساسات عمومی: گاهی هیجانات و احساسات حاکم بر بازار باعث افزایش قیمت‌ می‌شوند، مانند زمانی که میم‌های معروف به NFT تبدیل شده و میلیون‌ها دلار فروخته شدند.
•  تاریخچه معاملات (Provenance): اگر یک NFT قبلاً در اختیار افراد مشهور یا سرمایه‌گذاران بزرگ بوده باشد، احتمال افزایش قیمت آن بیشتر است.

مهم‌ترین تفاوت‌های NFT با سایر توکن‌ها

مهم‌ترین تفاوت NFT ها و دیگر توکن‌ها در قابلیت تعویض است؛ یعنی مثلاً بیت کوین یا دلارهای فیزیکی همگی ارزش یکسان دارند و می‌توان آن‌ها را با هم مبادله کرد، اما هر NFT مشابهی ندارد و ارزش مشخصی دارد که بسته به تقاضای بازار تغییر می‌کند.

همچنین، هدف و کاربرد NFT ها با سایر توکن‌ها متفاوت است. بیشتر توکن‌های قابل تعویض مثل همان بیت کوین به‌عنوان یک ارز دیجیتال برای مبادله و ذخیره ارزش استفاده می‌شوند، درحالی‌که NFT ها معمولاً در هنر دیجیتال، کلکسیون‌ها، مالکیت مجازی و آیتم‌های بازی‌های ویدئویی کاربرد دارند.

از نظر مکانیزم ایجاد و انتقال نیز تفاوت‌هایی وجود دارد. توکن‌های معمولی بر بستر اتریوم با استاندارد ERC-20  یا BEP-20 ساخته می‌شوند و می‌توان آن‌ها را به‌راحتی بین کیف پول‌ها منتقل کرد، اما NFT ها معمولاً با استانداردهای ERC-721 یا ERC-1155 ساخته می‌شوند و انتقال آن‌ها شرایط خاص خود را دارد.

ویژگی	NFT	توکن‌های قابل تعویض
قابلیت تعویض	غیر قابل تعویض، هر NFT منحصربه‌فرد است.	قابل تعویض، همه واحدها ارزش یکسان دارند.
کاربرد	هنر دیجیتال، کلکسیون‌ها، بازی‌ها و…	مبادله، سرمایه‌گذاری، پرداخت‌ها
استاندارد بلاک چین	ERC-721، ERC-1155	ERC-20، BEP-20
مالکیت و ثبت	مالکیت هر NFT در بلاک چین ثبت می‌شود.	مقدار کلی در کیف پول ذخیره می‌شود.
امکان تقسیم‌بندی	غیر قابل تقسیم است و به‌طور کامل معامله می‌شود.	قابل تقسیم به واحدهای کوچک‌تر است.
کارمزد انتقال	معمولاً بالاتر از توکن‌های عادی است.	از NFT ها کمتر است؛ چون انتقال ساده‌تری دارند.

در نگاه کلی این‌طور می‌توان گفت که NFT ها بیشتر به‌عنوان دارایی‌های دیجیتال منحصربه‌فرد در حوزه‌های خاص استفاده می‌شوند، درحالی‌که توکن‌های قابل تعویض بیشتر برای مبادله و سرمایه‌گذاری مالی مورد توجه قرار می‌گیرند.

انواع ان اف تی و کاربردهای آن

NFT ها در حوزه‌های مختلفی استفاده می‌شوند. از آثار هنری گرفته تا آیتم‌های بازی‌های ویدئویی. در ادامه، انواع NFT و نمونه‌هایی از هر کدام را بررسی کرده‌ایم.

NFT های هنری (Art NFTs)

این نوع از ان‌اف‌تی‌ها نقاشی‌های دیجیتالی، طراحی‌ها و انیمیشن‌ها را در برمی‌گیرد. این آثار روی بلاک چین ثبت شده و مالکیت آن‌ها مشخص می‌شود. هنرمندان می‌توانند با فروش آثارشان حق امتیاز آن را دریافت کنند. به‌عنوان مثال می‌توان اثر مشهور Everydays از Beeple را نام برد که به قیمت ۶۹/۳ میلیون دلار فروخته شد.

NFT های کلکسیونی (Collectibles NFTs)

این دسته شامل کارت‌های دیجیتالی، تصاویر نادر و آیتم‌های کلکسیونی است که افراد می‌توانند آن‌ها را جمع‌آوری کرده یا در بازارهای NFT بفروشند. برخی از این کلکسیون‌ها در تعداد محدود منتشر می‌شوند که باعث افزایش ارزش آن‌ها می‌شود. نمونه‌ای از این دسته، مجموعه CryptoPunks  است که شامل 10,000 شخصیت پیکسلی منحصربه‌فرد است.

NFT های بازی (Gaming NFTs)

در بسیاری از بازی‌های بلاک چینی، آیتم‌های درون بازی به‌صورت NFT ارائه می‌شوند. این آیتم‌ها می‌توانند شامل سلاح، لباس، شخصیت یا زمین‌های مجازی باشند که بازیکنان می‌توانند خریدوفروش کنند. معروف‌ترین بازی‌ای که NFT ها در آن کاربرد دارند، بازی Axie Infinity است که در آن کاربران می‌توانند هیولاهای دیجیتالی (Axies) را پرورش داده و از فروش آن‌ها درآمد داشته باشند.

NFT های موسیقی و صوتی (Music NFTs)

این نوع از NFT ها شامل آثار مربوط به حوزه موسیقی، صداها و آلبوم‌های دیجیتالی می‌شود که به‌صورت منحصربه‌فرد در بلاک چین ثبت شده و به هنرمندان اجازه می‌دهد بدون نیاز به واسطه‌هایی مانند شرکت‌های ضبط موسیقی، مستقیماً آثار خود را بفروشند.

NFT های مربوط به املاک مجازی (Virtual Real Estate NFTs)

در دنیای متاورس، زمین‌ها و املاک دیجیتالی به‌عنوان NFT فروخته می‌شوند. کاربران می‌توانند این زمین‌ها را برای ساخت ساختمان‌های مجازی، تبلیغات یا حتی برگزاری رویدادهای آنلاین استفاده کنند. به‌عنوان مثال دیسنترالند و سندباکس دو متاورس محبوب هستند که کاربران در آن زمین‌های مجازی خریدوفروش می‌کنند.

NFT های مرتبط با میم‌ها و فرهنگ اینترنتی (Meme & Internet Culture NFTs)

میم‌های اینترنتی محبوب نیز می‌توانند به NFT تبدیل شده و با قیمت‌های بالایی به فروش برسند. برخی از این میم‌ها توسط سازندگان اصلی‌شان به فروش می‌رسند که به آن‌ها امکان درآمدزایی می‌دهد. میم معروف Disaster Girl عکسی از یک دختر جوان با لبخندی شیطنت‌آمیز است که در مقابل یک خانه در حال سوختن ایستاده است. در آوریل ۲۰۲۱ این اثر به‌عنوان یک NFT با قیمتی نزدیک به ۱۸۰ اتریوم فروخته شد.

نطر برخی از هنرمندان راجع به ان اف تی

در ادامه، نظرات افراد مشهور و برخی هنرمندان را درباره  NFT ها آورده‌ایم تا ببینیم کلی نسبت به این سازوکار چگونه است.

اینترنت زندگی ما را تغییر داد و بلاک چین و توکن‌های غیرمثلی هم این کار را دوباره انجام خواهند داد.

گری واینرچاک (کارآفرین و سرمایه‌گذار آمریکایی)

این نقل‌قول‌ها نشان‌دهنده دیدگاه‌های متنوع هنرمندان و افراد مشهور درباره NFT ها است؛ از اشتیاق و حمایت آن‌ها تا تردید و انتقادشان در این نظرات دیده می‌شود. چند شخصیت معروف ایرانی هم در حوزه NFT فعالیت داشته‌اند.

بهنوش طباطبایی، بازیگر مشهور ایرانی، اخیراً وارد دنیای NFT شده است. او توانایی ادغام هنرهای سنتی و دیجیتالی را داشته و این ایده را وارد NFT کرده است. آثار این هنرمند مشهور ترکیبی از صدا و حرکت است.

هیچکس، رپر معروف ایرانی هم کاور آلبوم خود به نام جنگل آسفالت را در پلتفرم Foundation به اشتراک گذاشت.

این مثال‌ها نشان‌دهنده ورود هنرمندان و شخصیت‌های ایرانی و خارجی به دنیای NFT و استفاده از این فناوری برای ارائه آثار هنری و خلاقیت‌هایشان است. حال ممکن است به این فکر افتاده باشید که راه‌های کسب درآمد از NFT ها کدام‌ها هستند؟

چطور از NFT ها کسب درآمد کنیم؟

NFT ها فرصت‌های زیادی برای کسب درآمد فراهم کرده‌اند؛ مانند خریدوفروش ساده یا سرمایه‌گذاری‌های طولانی‌مدت. در اینجا روش‌های مختلف درآمدزایی از NFT ها را بررسی کرده‌ایم.

خرید و فروش NFT (Flipping NFTs)

یکی از رایج‌ترین روش‌های کسب درآمد از NFT ها، خرید ارزان و فروش با قیمت بالاتر است. کاربران می‌توانند NFT هایی را که در مراحل اولیه انتشار با قیمت پایین‌تر عرضه می‌شوند خریداری کرده و پس از افزایش ارزش بفروشند. البته این کار نیازمند تحقیق و بررسی عمیق است و برای افراد تازه‌وارد به هیچ‌وجه توصیه نمی‌شود.

خلق و فروش NFT (Creating & Selling NFTs)

هنرمندان، طراحان و حتی موسیقی‌دانان می‌توانند آثار دیجیتالی خود را به NFT تبدیل کرده و بفروشند. هر کسی در این بازار می‌تواند NFT بسازد و آن را به مزایده بگذارد. همچنین، سازندگان می‌توانند حق امتیاز (Royalty) تعیین کنند تا در هر بار فروش مجدد، درصدی از قیمت فروش به آن‌ها برسد.

سرمایه‌گذاری روی NFT ها (Investing in NFTs)

مانند هر دارایی دیگر، NFT ها هم می‌توانند به‌عنوان گزینه‌ای برای سرمایه‌گذاری باشند. قیمت برخی از NFT های نادر و پرطرفدار به‌مرور زمان می‌تواند رشد کند و سود جذابی برساند.

کسب درآمد از NFT های بازی (Play-to-Earn NFTs)

بازی‌های مبتنی بر بلاک چین به کاربران اجازه می‌دهند با بازی کردن، NFT به دست آورده و آن‌ها را در بازار مخصوصش بفروشند. در این بازی‌ها، کاربران می‌توانند زمین مجازی، شخصیت‌ها، سلاح‌ها و سایر آیتم‌های بازی را معامله کنند.

فروش بلیت و دسترسی ویژه با NFT (Event & Membership NFTs)

برخی از شرکت‌ها و هنرمندان از NFT ها برای ارائه بلیت‌های دیجیتالی، حق عضویت‌ها و محتوای اختصاصی استفاده می‌کنند. افراد می‌توانند این بلیت‌ها را خریداری کرده و بعداً بفروشند. برخی کنسرت‌های بزرگ مانند کنسرت Coachella از این روش استفاده کرده‌ و بلیت‌هایی به صورت NFT منتشر کردند.

استیکینگ و کسب سود از NFT ها (NFT Staking)

برخی پلتفرم‌ها علاوه بر کوین‌ها و توکن‌های عادی، امکان استیکینگ (Staking) NFT را نیز فراهم می‌کنند؛ یعنی کاربران می‌توانند NFT های خود را به وثیقه گذاشته و در ازای آن پاداش دریافت کنند. این روش را می‌توان جزو روش‌های بی‌دردسر کسب درآمد دانست.

پیش نیازهای ورود به دنیای ان اف تی

برای ورود به بازار ان‌اف‌تی، داشتن یک مهارت، ایده نوآورانه یا توانایی خلق اثر ضروری است. اگر هنرمند، طراح، عکاس یا حتی نویسنده باشید، می‌توانید آثار خود را به NFT تبدیل کنید. اما حتی اگر تولیدکننده محتوا نیستید، می‌توانید با ایده‌های خلاقانه، مدیریت پروژه‌های NFT یا حتی سرمایه‌گذاری روی آثار دیگران وارد این بازار شوید. موفقیت در این حوزه بیشتر به خلاقیت و شناخت نیازهای بازار بستگی دارد تا صرفاً مهارت‌های هنری.

علاوه بر مهارت و خلاقیت، داشتن دانش فنی نیز بسیار مهم است. شما باید کیف پول دیجیتال داشته باشید، با ارزهای دیجیتال تا حد خوبی آشنا شوید و پلتفرم‌های خریدوفروش NFT را بشناسید. آموزش و تحقیق قبل از ورود به این بازار حیاتی است، زیرا بازار NFT نوسانات زیادی دارد و بدون آگاهی ممکن است سرمایه‌گذاری شما با ضرر مواجه شود. همچنین انتخاب پلتفرم مناسب برای فروش و بازاریابی NFT‌ های خود از دیگر نکات مهمی است که باید به آن توجه کنید. در ادامه این مقاله تا حد زیادی درباره این پیش‌نیازها صحبت خواهیم کرد.

مراحل ساخت یک ان اف تی

ساخت یک NFT شامل چندین مرحله است که از انتخاب پلتفرم مناسب تا انتشار نهایی آن در بازار ادامه دارد. در ادامه مراحل اصلی این فرآیند را توضیح می‌دهیم:

انتخاب بلاک چین

اولین گام، انتخاب یک بلاک چین مناسب برای ایجاد NFT است. بلاک چین‌های مشهوری مانند اتریوم، سولانا و پالیگان از محبوب‌ترین گزینه‌ها هستند. اتریوم به دلیل پشتیبانی جامع یکی از پرکاربردترین شبکه‌ها برای NFT محسوب می‌شود. پس در قدم اول بهتر است که با شناخت بلاک چین‌ها، گزینه مناسبتان را انتخاب کنید.

ایجاد کیف پول دیجیتال

برای تعامل با بلاک چین، به یک کیف پول دیجیتال نیاز دارید که از NFT ها و ارزهای دیجیتال پشتیبانی کند. کیف پول‌هایی مانند MetaMask ،Trust Wallet و Phantom گزینه‌های رایجی برای این کار هستند. پس از ایجاد کیف پول، باید مقداری ارز دیجیتال (مثلاً اتر در شبکه اتریوم) برای پرداخت هزینه‌های تراکنش به آن واریز کنید.

انتخاب پلتفرم ساخت NFT

پس از شناخت پلتفرم‌های ارائه دهنده سرویس‌های مختلف، باید گزینه مناسب خودتان را انتخاب کنید. OpenSea Rarible ،Foundation ،Magic Eden یا Mintable  گزینه‌هایی هستند که محبوبیت نسبتاً خوبی دارند. این پلتفرم‌ها ابزارهایی را در اختیار کاربران می‌گذارند که در ساخت، خرید و فروش NFT کاربردی‌اند. در همین مقاله درباره محبوب‌ترین پلتفرم‌ها توضیح خواهیم داد.

ایجاد و بارگذاری اثر هنری

پس از انتخاب فایل مناسب (تصویر، ویدئو و…)، آن را در پلتفرم موردنظر بارگذاری کرده و جزئیات مربوط به NFTخود، مانند نام، توضیحات، ویژگی‌های خاص، حق امتیاز (Royalty) و تعداد نسخه‌های قابل عرضه را تعیین می‌کنید.

مینت (ضرب) NFT

پس از تکمیل جزئیات، NFT باید روی بلاک چین ثبت شود. این مرحله مینتینگ (Minting) نام دارد. در واقع در این مرحله NFT را به یک دارایی دیجیتال تبدیل می‌کنید تا در بلاک چین ثبت شود. پس از فرآیند مینتینگ دیگر NFT ثبت شده غیر قابل تغییر خواهد بود.

فهرست کردن NFT برای فروش

پس از ساخت NFT، می‌توان آن را در بازارهای NFT برای فروش قرار داد. این مرحله شامل تعیین قیمت، انتخاب روش فروش (مزایده یا قیمت ثابت) و تنظیم حق امتیاز برای درآمد از فروش‌های بعدی است.

بازاریابی و فروش NFT

تبلیغات و بازاریابی نقش مهمی در به سرانجام رسیدن یک NFT دارد. استفاده از شبکه‌های اجتماعی، همکاری با اینفلوئنسرها و روش‌های خلاقانه‌ای که هرکسی به ذهنش می‌رسد، می‌تواند به افزایش دیده شدن و فروش کمک کند.

با انجام این مراحل، می‌توانید اولین NFT خود را بسازید و آن را برای فروش در بازار عرضه کنید.

بهترین پلتفرم‌های خریدوفروش ان اف تی

برای خریدوفروش NFT، پلتفرم‌های زیادی وجود دارند که هر یک امکانات و ویژگی‌های خاص خود را ارائه می‌دهند. در ادامه بهترین بازارهای NFT را معرفی کرده و به‌طور مختصر درباره هریک توضیح می‌دهیم:

OpenSea

بزرگ‌ترین و محبوب‌ترین مارکت‌پلیس NFT است که از بلاک چین‌های اتریوم، پالیگان و سولانا پشتیبانی می‌کند. کاربران می‌توانند بدون نیاز به کدنویسی NFT های خود را ضرب کرده و به فروش برسانند. OpenSea همچنین قابلیت Lazy Minting (مینت بدون گس فی) را نیز ارائه می‌دهد. آموزش ساخت NFT در اوپن‌سی در مقاله مربوطه توضیح داده شده است.

Rarible

یک بازار غیرمتمرکز است که به کاربران امکان خریدوفروش و ایجاد NFT را می‌دهد. همچنین دارای سیستم حاکمیت مبتنی بر توکن RARI است که به کاربران اجازه می‌دهد در تصمیم‌گیری‌های پلتفرم مشارکت کنند.

Foundation

یک مارکت‌پلیس منتخب و انحصاری است که بیشتر برای هنرمندان حوزه دیجیتال و آثار هنری سطح بالا طراحی شده است. فروش‌ها معمولاً به‌صورت مزایده انجام می‌شوند و ورود به پلتفرم نیازمند دعوت از سوی هنرمندان دیگر است. همین ویژگی باعث شده Foundation به محلی برای NFT های کمیاب تبدیل شود.

SuperRare

سوپرریر بازاری تخصصی است برای NFTهای هنری کمیاب و تک‌نسخه‌ای که روی شبکه اتریوم فعالیت می‌کنند. این پلتفرم تمرکز بالایی روی آثار هنری باکیفیت دارد و ورود به آن نیازمند تأییدیه از سوی تیم SuperRare است.

Magic Eden

مجیک ادن هم یکی از پلتفرم‌های محبوب در بلاک چین سولانا است که به دلیل کارمزد پایین و سرعت بالایش شناخته می‌شود. Magic Eden یک پلتفرم راه‌اندازی برای پروژه‌های جدید (Launchpad) نیز دارد. این ویژگی به سازندگان کمک می‌کند تا راحت‌تر بتوانند NFT خود را منتشر کنند.

LooksRare

یک مارکت‌پلیس غیرمتمرکز که با هدف رقابت با OpenSea راه‌اندازی شده و سیستم پاداش‌دهی به کاربران هم دارد. خریداران و فروشندگان با انجام تراکنش‌ها، توکن LOOKS دریافت می‌کنند. همچنین به دلیل کارمزد پایین‌تر و مدل درآمدی بهتر، مورد توجه بسیاری از معامله‌گران حرفه‌ای NFT قرار گرفته است.

انتخاب بهترین پلتفرم بستگی به نیاز شما دارد؛ اگر به دنبال بازاری گسترده و متنوع هستید، OpenSea گزینه مناسبی است، اما اگر به دنبال هنرهای دیجیتال منحصربه‌فرد هستید، SuperRare یا Foundation پیشنهاد می‌شوند. همچنین برای کارمزد پایین و سرعت بالا، Magic Eden  انتخاب‌ خوبی است.

نکات مهم کار با NFT ها

کار با NFT ها برای کاربران ایرانی دارای چالش‌ها و فرصت‌های خاصی است. در اینجا نکات مهمی که باید قبل از ورود به این حوزه در نظر بگیرید را توضیح می‌دهیم:

تحریم‌ها و مشکلات دسترسی: به دلیل تحریم‌های بین‌المللی، بسیاری از پلتفرم‌های معروف ممکن است دسترسی کاربران ایرانی را محدود کنند. برای استفاده از این پلتفرم‌ها، نیاز به VPN با IP ثابت و مطمئن دارید تا حساب شما مسدود نشود.

کیف پول دیجیتال مناسب: بهتر است کیف پولی را انتخاب کنید که امنیت بالایی داشته باشد و از کلیدهای خصوصی خود (عبارات بازیابی ۱۲ یا ۲۴ کلمه) نسخه پشتیبان (Backup) تهیه کنید.

انتخاب شبکه بلاک چین مناسب: اتریوم محبوب‌ترین شبکه برای NFT ها است، اما کارمزدهای بالایی دارد. اگر بودجه کمی دارید، استفاده از پالیگان یا سولانا گزینه‌های بهتری هستند.

هزینه‌های کارمزد (Gas Fee): در شبکه‌هایی مانند اتریوم، برای انجام تراکنش‌ها باید کارمزد نسبتاً بالایی بدهید که بسته به ترافیک شبکه متغیر است. برای کاهش این هزینه‌، می‌توانید از شبکه‌های ارزان‌تری مثل پالیگان استفاده کنید. همچنین می‌توانید تراکنشتان را در زمان‌های کم‌ترافیک شبکه انجام دهید.

انتخاب بازار مناسب برای فروش NFT: هر Marketplace  قوانین خاص خود را دارد. برای کاربران ایرانی، پلتفرم‌هایی مانند OpenSea و Rarible گزینه‌های خوبی هستند. این بازارها نیاز به تأیید هویت ندارند، اما همیشه امکان تغییر قوانین وجود دارد، پس باید ریسک مسدود شدن حساب را در نظر بگیرید.

امنیت و کلاهبرداری‌ها: بازار NFT پر از اسکم (Scam) و کلاهبرداری است؛ بنابراین برای حفظ امنیت هرگز کلید خصوصی یا عبارت بازیابی کیف پول خود را با کسی به اشتراک نگذارید؛ همچنین روی لینک‌های ناشناس و پیام‌های فیشینگ کلیک نکنید. مقاله کلاهبرداری از طریق NFT ها را حتما بخوانید.

نقد کردن درآمد و تبدیل آن به ریال: به دلیل تحریم‌ها، صرافی‌های بزرگ مانند Binance و Coinbase محدودیت‌هایی برای کاربران ایرانی دارند. برای نقد کردن درآمد خود، می‌توانید از صرافی‌های غیرمتمرکز (DEX) مثل Uniswap یا PancakeSwap برای تبدیل ارزها استفاده کنید؛ سپس از طریق صرافی‌های داخلی مثل بیت ۲۴ آن را به ریال تبدیل کنید.

استفاده از هویت مجازی و رعایت نکات امنیتی: برای کاهش ریسک مسدود شدن حساب، بهتر است از یک نام مستعار و ایمیل جداگانه استفاده کنید. همچنین بهتر است در شبکه‌های اجتماعی و پلتفرم‌ها از آی‌پی ایران استفاده نکنید تا حساب شما تحت نظارت قرار نگیرد.

کاربران ایرانی به دلیل تحریم‌ها با چالش‌های زیادی در بازار NFT روبه‌رو هستند، اما با رعایت نکات امنیتی، انتخاب پلتفرم مناسب، یادگیری نحوه کار با کیف پول‌ها و شناخت بازار، می‌توانند در این حوزه فعالیت کنند. مهم‌ترین اصل این است که قبل از هر سرمایه‌گذاری، تحقیق کافی انجام دهید و مراقب کلاهبرداری‌ها باشید.

فرصت‌ها و چالش‌های پیش روی NFT ها

NFT ها به عنوان یک فناوری نوظهور، فرصت‌های متعددی را برای هنرمندان، توسعه‌دهندگان و سرمایه‌گذاران فراهم کرده‌اند، اما در عین حال با چالش‌هایی نیز روبه‌رو هستند. درادامه ابتدا فرصت‌های این حوزه را بررسی کرده‌ایم.

فرصت‌ها

• مالکیت دیجیتال و اصالت آثار: هنرمندان و خالقان محتوا این امکان را دارند تا مالکیت دیجیتالی آثار خود را به‌طور شفاف و غیرقابل تغییر ثبت کنند.
• درآمدزایی مستقیم: حذف واسطه‌ها باعث می‌شود هنرمندان بتوانند مستقیماً از فروش آثارشان درآمد کسب کنند.
•  قراردادهای هوشمند: امکان دریافت حق امتیاز (Royalty) از هر بار فروش مجدد اثر، یک مزیت منحصر‌به‌فرد برای خالقان است.
• گسترش بازارهای جدید: NFT ها در حوزه‌هایی مانند بازی‌های ویدئویی، کلکسیون‌های دیجیتالی و متاورس فرصت‌های جدیدی ایجاد شده است.

چالش‌ها

در کنار فرصت‌هایی که این حوزه به طرف‌دارانش می‌دهد، چالش‌های وجود دارد که مهم‌ترین آن‌ها را اشاره کرده‌ایم.

•  نوسان قیمت و عدم ثبات بازار: بازار NFT ها هنوز به بلوغ کامل نرسیده و قیمت‌ها دچار نوسان‌های شدیدی هستند.
•  مسائل حقوقی و کپی‌رایت: عدم وجود قوانین جامع درباره مالکیت و حقوق معنوی در فضای NFT ها می‌تواند مشکلاتی ایجاد کند.
• مشکلات زیست‌محیطی: بسیاری از بلاک چین‌های مبتنی بر الگوریتم اثبات کار (PoW) مصرف انرژی بالایی دارند که نگرانی‌هایی را درباره پایداری زیست‌محیطی ایجاد کرده است.
•  کلاهبرداری و پروژه‌های نامعتبر: رشد سریع NFT ها باعث افزایش پروژه‌های تقلبی و کلاهبرداری شده که نیاز به آگاهی و تحقیق دقیق کاربران را افزایش می‌دهد.

در نهایت، NFT ها پتانسیل بالایی برای تحول در اقتصاد دیجیتال دارند، اما توسعه مداوم این فناوری نیازمند حل چالش‌ها و تنظیم مقررات مناسب است.

NFT ها؛ انقلاب ماندگار یا موجی گذرا؟

NFT ها با ترکیب فناوری بلاک چین و دارایی‌های دیجیتال، دنیای جدیدی ایجاد کرده‌اند. از فروش آثار هنری و کلکسیونی تا کسب درآمد از بازی‌ها، این فناوری همچنان در حال تحول و گسترش است. البته که شناخت کامل این حوزه و ریسک‌های آن برای موفقیت در بازار NFT ها ضروری است. آینده NFT ها هنوز به‌طور کامل مشخص نیست، اما چیزی که واضح است، نقش تأثیرگذار آن‌ها در دنیای کریپتو است.