فایل کوین و ارز دیجیتال FIL چیست و چطور استخراج می‌شود؟

فایل کوین یک شبکه ذخیره سازی غیر متمرکز است. ضمن آشنایی با ارز دیجیتال FIL، نحوه ورود به شبکه و استخراج فایل کوین Filecoin را آموزش می‌دهیم.

پروژه فایل کوین (FileCoin) یک پلتفرم در وب 3 و ارائه کننده راه حل بلاکی چینی برای ذخیره امن و غیر متمرکز داده‌هاست. رمز ارز فایل کوین (FIL) نیز توکن بومی این پلتفرم است. فایل کوین پروژه جدیدی نیست و عرضه اولیه (ICO) توکن آن به سال 2017 بر می‌گردد. در ادامه نیز پروژه مبتنی بر فناوری بلاک چین FileCoin سر و صدای زیادی به پا کرد، اما بعد از مدتی به دست فراموشی سپرده شد. البته، این پروژه در سکوت گام‌هایی در جهت پیشرفت برداشت و مجددا تبدیل به تیتر اول بسیاری از رسانه‌ها شد.

این بلاک چین به عنوان یک فراهم آورنده غیر متمرکز ذخیره سازی (Decentralized Storage Provide) فایل‌ها، قصد دارد وضعیت موجود در وب سرورهای متمرکز و ارائه‌دهندگان فضای ذخیره سازی را بهبود ببخشد. اما آیا فایل کوین واقعا انتظارات را برآورده خواهد کرد؟ آینده این پروژه و رمز ارز بومی آن چیست و آیا خرید و فروش فایل کوین سودآوری خواهد داشت؟ در ادامه به بررسی تکنولوژی پشت پرده، اهداف بلند مدت و ویژگی‌های منحصربه‌فرد FileCoin خواهیم پرداخت تا در نهایت بتوانید با دید بهتری به جستجوی پاسخ سوالات مذکور بپردازید.

معرفی فایل کوین (FileCoin)

پروژه FileCoin زاییده افکار موسس پروتکل لب (Protocol Labs)، شخصی به نام ژوآن بنت (Juan Benet) است. این شرکت قبل از فایل کوین، سیستم فایل بین سیاره‌ای یا Interplanetary File System (IPFS) را راه اندازه کرده بود؛ IPFS یک پروتکل و شبکه همتا به همتا (P2P) برای ذخیره کردن و به اشتراک گذاری داده در یک سیستم فایل توزیع شده است و استفاده پروتکل لب از این تکنولوژی برای توسعه بلاک چین فایل کوین تعجبی ندارد.

فایل کوین یک پروتکل ذخیره سازی غیر متمرکز داده‌ها است و به هر فردی در دنیا اجازه می‌دهد فضای ذخیره سازی اضافه و بدون استفاده هارد دیسک خود را اجاره بدهد و تبدیل به یک مشارکت کننده در شبکه شود. تمام کاربران اجازه دارند با طی فرآیند خاصی که در ادامه این مقاله به آن بیش‌تر می‌پردازیم، فضای مورد نیاز به منظور نگهداری داده‌هاشان را از یک فراهم آورنده فضای ذخیر سازی اجاره کنند. با فایل کوین، انبوه داده‌ها به صورت غیر متمرکز در سطح جهانی پراکنده و ذخیره می‌شود. به عقیده موسسان پلتفرم فایل کوین، چنین دستاوردی برای دهه‌های آتی که نیاز به ذخیره سازی داده به طور تصاعدی رشد می‌کند، کاملا ضروری است. با توجه به اینکه در FileCoin تاریخچه و اطلاعات فایل‌های ذخیره شده توسط نودها‌‌، درون بلاک چین ذخیره می‌شود، این اکوسیستم تمام خواص یک بلاک چین، همچون توزیع شدگی و تغییرناپذیری را به ارث می‌برد.

علاوه بر خلاقیت پشت پرده و خاص بودن این پروژه، از دلایل دیگر معروف شدن فایل کوین، ICO ارز دیجیتال بسیار موفق آن در سال 2017 بود؛ عرضه اولیه ارز دیجیتال بومی این پلتفرم، رمز ارز فایل کوین (FIL)، از اتفاقات تاریخی بازار کریپتوکارنسی بود که طی آن 250 میلیون دلار توسط مشارکت‌کنندگان تامین شد. پس از آن در سال 2020 شبکه اصلی فایل کوین منتشر شد و رسما مورد استفاده و استقبال قرار گرفت.

برای بسیاری از خوانندگان، سوال مشابهی بعد از آشنایی اولیه با فایل کوین پدید می‌آید؛ چه نیازی به فضای ذخیره سازی غیر متمرکز وجود داشته و چرا باید آن‌ها را به گزینه‌های متمرکز ترجیح داد؟ در ادامه پاسخ این سوالات را می‌یابید.

عرضه اولیه رمز ارز FIL

عرضه اولیه کوین (ICO) FIL بزرگترین اتفاق از این جنس در زمان خودش بود. گفته می‌شود در آن زمان بیش از 250 میلیون دلار جمع‌آوری شده که رقمی باورنکردنی است! این موضوع نشان می‌دهد سرمایه گذاران در سراسر دنیا توسط ایده Protocol Labs به وجد آمده و آینده روشنی برای آن متصور شده‌اند.

نکته بسیار جالب اینجاست که فقط سرمایه گذاران معتبر در آمریکا با سرمایه بیشتر از 1 میلیون دلار یا درآمد سالیانه بالای 200 هزار دلار، قادر به شرکت در طرح عرضه اولیه توکن FileCoin بودند! با وجود این محدودیت‌ها، رقمی شگفت‌انگیز در آن ICO حاصل شد. این محدودیت باعث شد بسیاری از اعضای جامعه از نگاه تبعیضانه فایل کوین دل چرکین شوند و فایل کوین پس از آن تلاش کرد تمام الزامات نظارتی را برای فراهم کردن امکان فروش به همه مردم از هر قشری را برآورده کند.

یک موضوع دیگر نیز خشم جامعه سرمایه گذاران آشنا با بلاک چین را برانگیخت. طی پیش فروش، ارز دیجیتال فایل کوین به صندوق‌های پوشش ریسک و دیگر سرمایه گذارن بزرگ به نصف قیمت عرضه عمومی توکن فروخته شد. شرکت‌های سرمایه گذاری بزرگی نظیر Andreessen Horowitz و Sequoia Capital در این پیش فروش، به قیمتی بسیار کمتر، تعداد زیادی توکن FIL خریداری کردند.

عرضه اولیه کوین FIL متفاوت بود و در قالب توافقنامه ساده برای توکن‌های آینده (Simple Agreement for Future Tokens) پیش رفت؛ این یعنی توکن‌های FIL واقعی تا مدتی اصلا وجود خارجی نداشتند و سرمایه گذاران در واقع حق جمع‌آوری توکن‌ها را بعد از راه‌اندازی شبکه اصلی و استخراج بلاک جنسیس (اولین بلاک در زنجیره) به دست آوردند. سه سال بعد از ICO و در اکتبر سال 2020 (مهر 1399)، شبکه اصلی راه اندازی و ارز دیجیتال فایل کوین عرضه و خرید و فروش مستقیم آن میسر شد.

اهمیت ذخیره سازی غیر متمرکز داده

ایده‌های گوناگون متعددی به پروژه‌های مبتنی بر تکنولوژی بلاک چین ختم شده‌اند. اما استفاده از این فناوری به منظور رایانش ابری و ذخیره اطلاعات، به دلایلی تا امروز آن طور که باید مورد توجه قرار نگرفته است؛ شاید خسته‌کننده بودن بحث ذخیره اطلاعات از علل بی‌توحهی به این قبیل کاربردهای بلاک چین باشد. متاسفانه پروژه‌هایی توانسته‌اند با بوق و کرنا، توجه بیشتری را در مقایسه با طرح‌های کاربردی نظیر فایل کوین یا رقیب اصلی آن، سیا کوین (Siacoin)، به خود جلب کنند. با بررسی دقیق و تخصصی متوجه خواهید شد ذخیره سازی غیر متمرکز در مقایسه با روش‌های انجام این فرآیند به شکل متمرکز، مزایای متعددی دارد.

یکی از مهم‌ترین مزیت‌های فایل کوین، ذخیره امن داده‌های خصوصی است. فضاهای نگهداری داده متمرکز، حتی قدرتمندترین‌ها مثل گوگل درایو و دراپ باکس، در برابر حملات سایبری آسیب‌پذیر هستند و علتش کاملا واضح است؛ هدف هکر روشن بوده و برای به دست گرفتن کنترل، کافی است یک موجودیت مشخص یعنی یک سرور خاص را مورد حمله قرار بدهد و اینجاست که تمرکز گرایی به نقطه ضعف و تخریب یک سیستم تبدیل می‌شود. به عنوان نمونه می‌توان به هک گسترده DropBox در سال 2012 و سرقت رمز عبور و آدرس ایمیل نزدیک به 68 میلیون کاربر اشاره کرد.

اگر یک هکر بتواند محیط امنیتی یکی از این شبکه‌های متمرکز را دور بزند، به کل داده ذخیره شده داخل فضا دسترسی پیدا خواهد کرد، چرا که همگی در یکجا متمرکز شده‌اند. بیشتر این داده‌ها نظیر جزئیات مالی، پسوردها و دیگر موارد شخصی می‌توانند ماهیتی حساس و خصوصی داشته باشند؛ انتشار یک سری داده ممکن است زندگی برخی افراد یا بنیاد برخی شرکت‌ها را به طور کامل نابود کند! با توجه به اهمیت حفظ داده از دسترسی‌های غیر مجاز، امن نگه داشتن انواع داده کاملا حیاتی است و اینجاست که به فناوری امن بلاک چین پناه می‌بریم.

با توجه به تهدیداتی که ذکر کردیم، بهترین راهکار ممکن ذخیره سازی داده روی یک بلاک چین غیر متمرکز (مثل همین فایل کوین) است. FileCoin ابتدا اطلاعات را رمزنگاری کرده و بعد از شکستن آن‌ها به تکه‌های کوچکتر، روی نودهای مختلف ذخیره‌شان می‌کند. تنها کاربر دارنده کلید خصوصی قادر به سر هم کردن تکه‌های جدا از هم و دسترسی به داده ابتدایی در قالب یک موجودیت مشخص قابل استفاده، خواهد بود. همچنین یکی دیگر از مزیت‌های مهم پلتفرم‌های نگهداری داده در بلاک چین، انتقال روان‌تر و سریع‌تر داده‌ها در مقایسه با انواع متمرکز است.

نگهداری به شکل غیر متمرکز شبیه به آنچه در فایل کوین داریم، بهره‌وری را نیز افزایش می‌دهد و نتیجه، کاهش هزینه‌ها است. سرویس Amazon S3 را به عنوان نمونه در نظر بگیرید. به منظور استفاده از خدمات این پلتفرم، به ازای هر ترابایت فضا، باید ماهیانه 25 دلار پرداخت کنید. فایل کوین می‌تواند هزینه استفاده از همین اندازه فضای ذخیره سازی را بسیار کاهش دهد. شبکه‌های غیر متمرکز با توجه به نداشتن هزینه‌های جاری مربوط به شبکه‌های متمرکز، می‌توانند مبلغ تمام شده سرویس‌ها برای کاربران را به شدت کاهش بدهند و شما فقط باید دستمزد نودها را به خاطر تامین این فضای ذخیره سازی بپردازید. در ادامه بیشتر در مورد سازوکار استخراج FIL و پاداش دهی به ماینرها به صورت توکن‌های FIL توضیح می‌دهیم. وجود ارز دیجیتال فایل کوین به عنوان توکن کاربردی این شبکه، در پیوستن نودهای بیشتر به شبکه تاثیر گذار بوده و برای آ‌ن‌ها مشوق محسوب می‌شود.

تکنولوژی فایل کوین

فایل کوین جزو نخستین پروژه‌های بلاک چین مطرح کننده مفهوم شبکه ذخیره سازی غیر متمرکز (DSN) بوده است. یک DSN یا Decentralized Systems and Network، یک طرح ذخیره اطلاعات متشکل از شبکه‌ای با گره‌ها و کلاینت‌های ذخیره سازی مستقل محسوب می‌شود. شبکه ذخیره سازی غیر متمرکز، فضای ارائه شده توسط نودهای مستقل از یکدیگر را تجمیع کرده و نگهداری و بازیابی داده را هماهنگ می‌کند. تجمیع و هماهنگی غیر متمرکز بوده و نیاز به اشخاص و شرکت‌های ثالث مورد اعتماد را از بین می‌برد و در عوض، امنیت به وسیله پروتکل‌های عملیاتی تامین خواهد شد. در ادامه برخی از پروتکل‌ها و ویژگی‌های مهم فایل کوین را بررسی می‌کنیم.

ابتنا بر پروتکل و شبکه IPFS

همانطور که پیشتر به آن اشاره کردیم، Protocol Labs خالق IPFS است و از آن در توسعه فایل کوین نیز بهره برده است و در اصل بخشی از ویژگی‌های منحصربه‌فرد FileCoin مدیون همین فناوری است. این پروتکل ذخیره سازی غیر متمرکز همتا به همتا در سال 2015، یک سال بعد از تاسیس Protocol Labs، عرضه شد.

IPFS به کاربران اجازه می‌دهد فایل‌های خود را روی شبکه‌ای از کامپیوترها، شبیه به آن چه بیت تورنت انجام می‌دهد، نگهداری کنند. پروتکل نام برده در اصل هر فایل را در شبکه با یک اثر انگشت یا هش رمزنگاری ایندکس می‌کند که خود نشان‌دهنده منحصربه‌فرد بودن فایل‌هاست. IPFS تنها یک ایده نبوده و در دنیای تکنولوژی از سال‌ها قبل شاهد کاربردپذیری بالای آن بوده‌ایم. میلیاردها فایل مربوط به صنایع مختلف تا امروز به IPFS افزوده شده‌اند و نکته مهم، استفاده چند شرکت بلاک چینی از این فناوری نظیر Wings ،AdEx و DigixDAO است.

نودهای شبکه فایل کوین

هر کس که بخواهد به عنوان یک گره در فایل کوین فعالیت کند و در ازای خدماتش و نگهداری شبکه به صورت رمز ارز FIL (چه حاصل از پرداخت کاربران و چه حاصل از استخراج بلاک‌ها) پاداش بگیرد، باید وظایف به خصوصی انجام دهد که حداقل آن توانایی تایید زنجیره و بلاک‌ها (chain verification) است. نودها همچنین می‌توانند فراهم آورنده فضای ذخیره سازی (Storage Providers) باشند یا فرآیند بازیابی داده‌ها را تسهیل کنند (Retrieval Providers).

همانطور که حدس می‌زنید، Storage providerها همان گره‌هایی هستند که فضای ذخیره سازی بلااستفاده رایانه خود را در اختیار شبکه فایل کوین قرار می‌دهند و مطابق اندازه آن، شانس دریافت پاداش و استخراج FIL را دارند. این نودها با ذخیره کردن داده‌های کاربران در دستگاه خود و اثبات آن در فواصل زمانی، امنیت و نامتمرکزی شبکه را حفظ می‌کنند و می‌توان آن‌ها را نود ماینر هم نامید. ماینرها علاوه بر دریافت مبلغی مستقیم در ازای ذخیره داده کاربران، در شرایط خاصی قادر به دریافت جایزه بستن بلاک‌ها در غالب FILهای جدید هستند.

از سویی Retrieval providerها کار جالبی دارند که می‌توان آن را از خلاقیت‌های فایل کوین دانست؛ این نودها فرآیند بازیابی داده‌ها را بین کاربران و ماینرها تسهیل می‌کنند و همچنین مقدار کمی پاداش به ازای خدمات خود دریافت می‌کند. برای درک بهتر وظیفه این نودها باید سازوکار عقد معاملات (Deals) در فایل کوین را در ادامه مطالعه کنید.

انواع معامله (Deal) در فایل کوین

عقد معاملات بنیان اصلی شبکه Filecoin است؛ Storage deal یا معامله ذخیره سازی، بیانگر توافقی است که بین یک کاربر و یک فراهم آورنده منعقد شده است. هنگامی که یک کاربر بر اساس ظرفیت موجود، مدت زمان و قیمت مورد نظر خود، در مورد ارائه داده‌های خود به یک فراهم آورنده تصمیمش را گرفت، باید مبلغی به اندازه کل هزینه معامله را در یک کیف پول قفل کند. پس از آن که ارائه دهنده فضای ذخیره سازی (Storage provider) شرایط را پذیرفت، معامله انجام می‌شود.

پس از آن، کاربر داده‌ها را برای ذخیره سازی آماده می‌کند و آن را برای نود مورد نظر می‌فرستد. با دریافت تمام داده‌ها، Storage provider داده‌ها را مهر و موم کرده و شروع به ارسال مدارک به بلاک چین می‌کند. پس از اولین تایید، کاربر مطمئن می‌شود که داده‌ها به درستی ذخیره شده‌اند و معامله به طور رسمی اجرا شده است. در طول مدت معامله نیز، ارائه دهنده فضای ذخیره سازی مدارکی را به طور مداوم (هر 24 ساعت) به زنجیره ارائه می‌کند و وجوهی که کاربر در شبکه قفل کرده بود به صورت تدریجی به وی پرداخت می‌شود. در این بین اگر مدرکی گم شود یا اثبات نگهداری آن تأخیر داشته باشد، نود ارائه دهنده جریمه می‌شود. شبکه از هر نود مبلغی وثیقه یا Pledge (متناسب با فضای دیسکی که آن نود در اختیار شبکه قرار داده) به صورت رمز ارز FIL دریافت می‌کند تا بتواند در صورت خطای هر نود، دارایی‌اش را ضبط کند.

نوعی معامله دیگر به نام Retrieval deal وجود دارد که طی آن، کاربر و نود برای برگرداندن داده‌های ذخیره شده به کاربر و مبلغ آن توافق می‌کنند. معمولا عقد معاملات بازیابی از معاملات ذخیره سازی با سرعت بیشتری صورت می‌گیرد.

مکانیزم‌های اجماع در FileCoin

فایل کوین دو الگوریتم اجماع جدید برای استفاده در بلاک چین خود اختراع کرده است که عبارتند از اثبات تکثیر (Proof-of-Replication) یا PoRep و اثبات اسپیس تایم یا فضا-زمان (PoSt –> Proof-of-Spacetime). تعریف ساده‌ی این الگوریتم‌ها این است که به جای استیک کردن ارز دیجیتال، ماینرها فضای هارد دیسک خود را در اختیار شبکه قرار می‌دهند و باید موجودیت این فضای ذخیره سازی را هرازگاهی به شبکه اثبات کنند. در فایل کوین، هر دو این الگوریتم‌های اجماع از zk-SNARK استفاده می‌کنند که مخفف عبارت Zero-Knowledge Succinct Non-Interactive Arguments of Knowledge به معنی “برهان موجز غیر تعاملی دانش صفر” است.

برای درک بهتر این مفهوم می‌توانید آن را نوعی فرآیند محاسبه توابع هش در نظر بگیرید؛ استفاده از چنین روشی اجازه می‌دهند اثبات تکثیر و اسپیس تایم، هر دو بدون نیاز به افشای جزئیات و داده‌های زیربنایی ممکن شوند. هر نود در شبکه فایل کوین باید آخرین ورژن بلاک چین را در خود ذخیره کند و با استفاده از zk-SNARK، فضای مورد نیاز برای اینکار به عبارتی فشرده و کمتر می‌شود و GPU که برای اینکار باید در اختیار داشته باشند نیز به مراتب قدرت کمتری می‌تواند داشته باشد. در نهایت نیز پروسه اعتبار سنجی تراکنش‌ها با سرعت بیشتر و کارآمدتر نسبت سایر الگوریتم‌ها صورت می‌گیرد.

الگوریتم اجماع اثبات تکثیر (PoRep): اثبات تکثیر ورژن جدیدی از الگوریتم اثبات ذخیره‌ سازی (Proof-of-Storage) تلقی شده و به یک سرور یا نود فراهم آورنده فضای ذخیره سازی (Storage provider) اجازه می‌دهد کاربر را درباره ذخیره سازی داده‌های وی روی فضای نگهداری فیزیکی خود، متقاعد کند. هر نود به سیستم فایل کوین متعهد می‌شود تا داده را ذخیره کند و کاربر را درباره صحت ذخیره آن قانع کند.

الگوریتم اجماع اثبات زمان – فضا (PoSt): در یک طرح اثبات ذخیره‌ سازی، کاربر می‌تواند وضعیت ذخیره داده مورد نظرش را ررسی کند. یکی از روش‌های دستیابی به این خواسته، به چالش کشیدن مستمر ارائه‌دهنده فضای ذخیره سازی و استفاده از الگوریتم اجماع PoSt است. در واقع الگوریتم PoSt پس از انجام فرآیند PoRep اتفاق می‌افتد و طی آن نودها باید به صورت رندوم در مدت زمانی خاص (24 ساعت) به شبکه گزارش دهند. این گزارش دهی در واقع با پروتکل چالش/پاسخ فایل کوین محقق شده که هر نود ذخیره کننده، تنها و تنها زمانی می‌تواند از این چالش سربلند بیرون آید (پاسخ مساله را بیابد)، که داده‌هایی که طی PoRep ذخیره آن‌ها را اثبات کرده بود را همچنان در سیستم خود داشته باشد.

اپلیکیشن لوتوس

لوتوس (Lotus) یک اپلیکیشن کامند لاین و رابط کاربری فایل کوین است؛ در واقع برای ارتباط با شبکه فایل کوین باید از لوتوس استفاده کرد و آپلود و دانلود داده‌ها در آن صورت می‌گیرد. همچنین نودها در این پلتفرم با هم تعامل می‌کنند.

قراردادهای هوشمند فایل کوین

دلیل اصلی افزوده شدن امکانات اجرای قراردادهای هوشمند در شبکه فایل کوین، اجازه به کاربران برای دسترسی به برنامه‌های Stateful بوده است که به لطف آن، اعتبارسنجی اثبات‌های ذخیره سازی، درخواست ذخیره و بازیابی اطلاعات و همچنین خرج کردن توکن‌ها امکان‌پذیر می‌شود. این قراردادهای هوشمند همزمان با ارسال یک سری تراکنش خاص به دفتر کل اجرا می‌شوند.

سازو کار فایل کوین و استخراج رمز ارز FIL

مشارکت کنندگان شبکه به خاطر ارائه خدمات ذخیره سازی و بازیابی اطلاعات، قادر به کسب توکن FIL به عنوان پاداش هستند. هر چه فضای ذخیره سازی ارائه شده توسط یک نود بیشتر باشد، حجم داده‌ای که می‌تواند نگهداری کند بیشتر شده و مطابقا به عنوان یک ماینر بلاک‌های شبکه بلاک چین فایل کوین، شانس بیشتری برای برنده شدن رقابت و دریافت پاداش دارد. همانطور که گفتیم، نودها برای شرکت در ذخیره سازی و بازیابی حق انتخاب دارند و در هر بخش بخواهند فعالیت می‌کنند.

ماین کردن فایل کوین در مقایسه با سایر ارزهای دیجیتال که شبکه بلاک چین آن‌ها مبتنی بر الگوریتم اجماع اثبات کار فعالیت می‌کند، متفاوت است. در اینجا استخراج به جای وابستگی به قدرت محاسباتی، مبتنی بر قدرت ذخیره سازی هر ماینر است؛ این یعنی هر چه فضای ذخیره سازی اثبات شده بیشتری در اختیار شبکه قرار بدهند، احتمال دریافت پاداش به صورت رمز ارز FIL بیشتر می‌شود. به بیان ساده‌تر، رابطه قدرت ذخیره سازی، میزان فضای اضافه شده به شبکه توسط هر ماینر و احتمال گرفتن پاداش بستن بلاک توسط او رابطه خطی دارند.

در حالی که آسان‌ترین روش برای بالابردن شانس دریافت پاداش، افزایش فضای ذخیره سازی است که هر ماینر در اختیار شبکه قرار می‌دهد، استخراج‌کنندگان فایل کوین اگر در فرآیند انتخابات اثبات اسپیس تایم (ElectionPoSt) پیروز شوند، باید از پردازشگر گرافیکی نیز استفاده کنند. برای استخراج‌کنندگان فاقد سیستم‌های کامپیوتری قدرتمند، که نگران توان محاسباتی پردازشگر گرافیکی خود طی ElectionPoSt هستند، همانطور که گفتیم، فایل کوین از نوعی برون سپاری محاسبات و روش فشرده سازی SNARK استفاده می‌کند تا به این ترتیب هزینه‌‌های مربوط به تامین GPU برای ماینرها کاهش پیدا کند.

نحوه عضویت و فعالیت به عنوان یک نود در شبکه فایل کوین

دقت کنید که تبدیل شدن به یک ماینر در هر شبکه‌ای علاوه بر امکانات سخت افزاری، درک عمیقی از چگونگی سازوکار آن شبکه را می‌طلبد. الگوریتم‌های اجماع در فایل کوین ممکن است کمی عجیب و غریب باشند و یا کار با اپلیکیشن لوتوس به عنوان یک ماینر، دانش زیادی بخواهد. به هر حال در این بخش کمی با مراحل اولیه‌ای که برای عضویت در شبکه فایل کوین به عنوان یک Storage provider باید طی کنید، آشنا می‌شویم.

• ابتدا خوب یاد بگیرید که فایل کوین چگونه کار می‌کند و تکنولوژی زیر ساختی آن (IPFS) چیست. می‌توانید از آموزش‌های این لینک ProtoSchool که وبسایت رسمی فایل کوین استفاده از آن را پیشنهاد داده، استفاده کنید.
• وضعیت لحظه‌ای شبکه فایل کوین را از لینک status.filecoin بررسی کنید. Mainnet شبکه اصلی و Calibration شبکه آزمایشی فایل کوین است.
• انواع مرورگر بلاک فایل کوین مثل filscan ،filscout و filfox را زیر و رو کنید و اطلاعاتی در مورد وضعیت معاملات، کارمزدها و غیره بدست آورید.
•  حال که دانش کافی در مورد فایل کوین و وضعیت موجود آن بدست آوردید، می‌توانید سراغ مرحله تهیه امکانات نرم افزاری و سخت افزاری بروید و به یک نود در شبکه FileCoin تبدیل شوید.

برای تبدیل شدن به یک فراهم آورنده فضای ذخیره سازی یا همان نود ماینر در فایل کوین، باید امکانات حداقلی زیر را فراهم کنید:

1. اتصال اینترنت پایدار
2. CPU هشت هسته‌ای؛ فایل کوین توصیه می‌کند از افزونه سی پی یو SHA اینتل هم استفاده کنید تا سرعت و کارآمدی بیشتری داشته باشید.
3. حداقل رم 128GiB
4. پردازنده گرافیکی (GPU) قوی؛ حتی با وجود فشرده سازی SNARK، داشتن یک GPU قوی می‌تواند کارآیی شما را چندین برابر کند. از لینک supported–tested-cards برای چک کردن پردازنده‌های گرفیکی مجاز در شبکه فایل کوین استفاده کنید.
5. حداقل حافظه هارددیسک 1TiB؛ در تهیه این قطعه نهایت دقت را به خرج دهید، چرا که از دست دادن اطلاعات عواقبی بدی برای شما به عنوان یک نود خواهد داشت.

با در اختیار داشتن این سخت افزارها، می‌توانید مطمان شوید که حداقل امکانات را فراهم کرده و حال یک قدم دیگر تا تبدیل شدن به یک Storage provider فایل کوین پیش رو دارید: نصب لوتوس از لینک lotus-install که می‌توانید اطلاعات بیشتر در مورد نحوه استفاده از آن را هم در لینک مذکور بیابید.

نودهای ماینر از دو منبع متفاوت رمز ارز FIL پاداش می‎‌گیرند: از کاربران به عنوان دستمزد نگهداری فایل‌هایشان، و از شبکه در غالب توکن‌های جدید به خاطر بستن بلاک‌ها. همچنین وثیقه گذاری نودها با رمز ارزهای FIL صورت می‌گیرد؛ پس شما به عنوان یک نود، به کیف پولی برای مدیریت توکن‌های فایل کوین نیز احتیاج دارید که می‌توانید لینک manage-fil را برای اطلاعات بیشتر دنبال کنید.

آشنایی با تیم فایل کوین

برخلاف بیشتر پروژه‌های بلاک چین، فایل کوین توسط یک فرد یا گروهی از افراد خلق نشد. این پروژه حاصل تلاش یک شرکت آمریکایی به نام Protocol Labs است. Protocol Labs در سال 2014 به دست ژوآن بنت (Juan Benet) متولد شد و می‌شود گفت که وی قبل از مطرح کردن ایده فایل کوین، درگیر ایجاد فناوری زیر ساختی آن بوده است.

یکی از معروف‌ترین و کاربری‌ترین اختراعات شرکت نام برده، فایل سیستم بین سیاره‌ای یا IPFS محسوب می‌شود؛ پروتکل وب غیر متمرکزی که هدف اصلی توسعه آن جایگزین کردنش با HTTP بوده است. پروتکل HTTP را می‌توانید مبتنی بر روش متمرکزی تصور کنید که در آن یک کامپیوتر مسئول ارتباط دادن سرویس دهنده و سرویس گیرنده است، در حالی که IPFS این ارتباط را از واسطه‌ها بی نیاز کرده و اجازه می‌دهد داده‌ها تکه تکه شده (اصطلاحا به هر تکه از داده Piece می‌گویند) و در سرورهای مختلف سراسر شبکه ذخیره شوند. حتما می‌توانید تصور کنید که در روش اشتراک گذاری فایل بین سیاره‌ای، پهنای باند بسیار کمتری مورد نیاز است.

شرکت مخترع فایل کوین علاوه بر پروتکل IPFS، یک فریم وورک برای توسعه اپلیکیشن‌های غیر متمرکز به نام libp2p نیز خلق کرده است. محصول دیگر این شرکت CoinList نام داشته و پلتفرمی برای سرمایه گذاری و خرید فروش توکن‌هاست. تمام دستاوردهای Protocol Labs به صورت متن باز و کاملا شفاف (از نظر ساختار و اسناد موجود) توسعه پیدا کرده‌اند.

تیم اصلی Protocol Labs متشکل از افرادی با درک و تخصص عمیق در زمینه‌ فینتک (کاربرد نوآورانه فناوری در ارائه خدمات مالی (Fintech))، توسعه نرم افزارهای متن باز، رمزنگاری و سیستم‌های توزیع شده است.

تاریخچه پیشرفت پروژه فایل کوین

در سال 2017، تیم پروژه نقشه راهی با جزئیات و مفصل درباره چگونگی پیشبرد فایل کوین ارائه کرد. این اتفاق قبل از عرضه اولیه کوین FIL رخ داد. از آن زمان تا دسامبر 2019، تاریخ آغاز به کار شبکه آزمایشی، نقشه راه به‌روزرسانی نشده بود. بعد از این آپدیت، توسعه‌دهندگان فایل کوین در اینستاگرام خود یک چارت زمان بندی منتشر کردند که به صورت آنی به‌روز شده و می‌شد با تماشای آن به وضعیت توسعه پروژه پی برد که البته خیلی هم دقیق نبود؛ شبکه اصلی فایل کوین باید در مارس یا آوریل 2020 (اسفند 1398 تا اردیبهشت 1399) راه‌اندازی می‌شد، اما این اتفاق رخ نداد و به اکتبر همان سال (24 مهر 1399) موکول شد.

از ابتدا قرار بود شبکه آزمایشی فایل کوین واقع بینانه‌ترین حالت از اجرای شبکه اصلی باشد. به عبارتی تلاش شده تا فاز اولیه، شباهت کاملی با فاز اجرایی داشته باشد. در ادامه به برخی مزایای راه‌اندازی شبکه آزمایشی که فایل کوین در دسامبر 2019 آن‌ها را ذکر کرده بود، اشاره می‌کنیم:

• استخراج‌کنندگان می‌توانند نیازمندی‌های اولیه برای عضویت در شبکه و ماین کردن را بسنجند.
• کاربرانی که می‌خواهند از شبکه FileCoin برای ذخیره سازی غیر متمرکز داده‌های خود استفاده کنند، می‌توانند به صورت آزمایشی، قبل از استقرار کل داده خود، بخشی از آن را روی شبکه ذخیره و سپس بازیابی کنند.
• توسعه‌دهندگان قادر به ساخت اپلیکیشن‌هایی روی شبکه آزمایشی فایل کوین هستند. آن‌ها می‌توانند کار با APIها را از آغاز کرده و آشنایی بیشتری با این رابط‌های برنامه نویسی پیدا کنند.

در اکتبر 2020 (24 مهر 1399)، شبکه اصلی فایل کوین راه اندازی شد و امکان تعامل با این شبکه از طریق اپلیکیشن لوتوس برای کاربران سرار جهان در شبکه اصلی مهیا شد. اگر به فایل کوین علاقه پیدا کرده و می‌خواهید پا به پای توسعه آن پیش بروید، می‌توانید انجمن توسعه‌دهندگان به آدرس discuss.filecoin.io را دنبال کرده یا حساب کاربری FileCoin Twitter را فالو کنید. همچنین اطلاعیه‌های رسمی‌تر در وبلاگ فایل کوین به آدرس filecoin.io/blog منتشر خواهند شد.

مقایسه FileCoin با دیگر پروژه‌های مشابه

مهمترین شبکه‌های ذخیره سازی غیر متمرکز که محبوبیت زیادی نزد کاربران پیدا کرده‌اند، Sia و Storj هستند. سیا که شبکه بستر توکن کاربردی SC یا همان Siacoin است، از بیش از 645 فراهم آورنده فضای ذخیره سازی تشکیل شده و در مجموع نزدیک به 7 پتابایت فضای ذخیره سازی در اختیار دارد و در زمان نوشتن این مقاله، تنها 2134 ترابایت آن مورد استفاده قرار گرفته است. شبکه بتا این پلتفرم در سال 2015 راه اندازی شد و نرم افزار اصلی این پلتفرم که برای ویندوز، مک و لینوکس در دسترس است، تا کنون 1/2 میلیون مرتبه دانلود شده است.

رقیب دیگر فایل کوین، Storj بوده و شبکه آن 13839 نود و در حال حاضر 7 پتابایت فضای ذخیره سازی دارد. این شبکه از اعضای قدیمی لیست فراهم آورندگان فضای ذخیره سازی غیر متمرکز است و از سال 2014 فعالیت خود را شروع کرده است. البته به جز سیا کوین و استورج، همانطور که اشاره کردیم، بیت تورنت نیز یک پروژه‌‌ قدیمی بلاک چینی در این دسته بندی است و امکان ذخیر و انتقال داده را به صورت غیر متمرکز ارائه می‌کند.

با اینکه رقبای غیر متمرکز قدیمی به لحاظ مجموع فضاهای ذخیره سازی در فایل کوین (11 اگزابایت) از آن جا مانده‌اند، فراموش نکنید رقبای قدرتمندی نظیر آمازون S3 که راهکارهایی متمرکز ارائه می‌کنند، به این راحتی از دور رقابت کنار نمی‌روند. این شرکت‌ها بعد از احساس خطر، با ارائه ویژگی‌های جدید، رقابت بین فراهم آورندگان فضای ذخیره سازی داده را دشوارتر خواهند کرد. در حال حاضر آمازون اس 3 و گوگل درایو از بزرگترین پلتفرم‌های ذخیره‌ سازی متمرکز داده در دنیا محسوب شده و شرکت‌های مایکروسافت و آلفابت نیز در تلاش برای کسب سهم بیشتری از بازار برای خود هستند. برای پروژه‌های مبتنی بر ذخیره سازی غیر متمرکز نظیر فایل کوین، کنار زدن رقبای متمرکز که از ارتباطات تجاری بسیار قوی بهره برده و سرویس‌های قابل اعتماد و مقیاس‌پذیری ارائه می‌کنند، کار بسیار دشواری است.

کلام آخر

ذخیره سازی فایل یکی از کاربردهای مهم تکنولوژی بلاک چین بوده و این واقعیت با وجود کم توجهی، غیر قابل انکار است. البته این کاربرد، در مقایسه با پروژه‌های دیفای که اکنون هوش و حواس مخاطبان را برده‌اند، فریبنده نیست! با این حال بسیاری عقیده‌ دارنده بحث ذخیره سازی و بازیابی اطلاعات، که پایه و اساس هر سیستم کامپیوتری است، می‌تواند یکی از موفق‌ترین کاربردهای بلاک چین باشد.

این پروژه نه تنها بزرگترین ICO تا سال 2017 و یکی از برترین‌ها در تاریخ کریپتوکارنسی را رقم زده، بلکه تلاش فراوانی برای توسعه پروتکل ذخیره سازی غیر متمرکز داشته است. پلتفرم فایل کوین سوار بر تکنولوژی‌های بسیار موثر و بهینه‌ای نظیر IPFS و ibp2p رو به جلو حرکت می‌کند و نباید فراموش کرد برخی از بزرگترین شرکت‌ها و افراد سرمایه گذار از فایل کوین حمایت کرده و تیم توسعه بسیار قدرتمندی این پروژه را پیش می‌برند.

البته چالش‌های بزرگی پیش روی توسعه دهنده فایل کوین قرار دارند. ترغیب کاربران به راهکارهای ذخیره سازی غیر متمرکز و ترجیح دادن آن‌ها به سرویس‌های متمرکز، کار آسانی نیست. آن‌ها آسودگی در استفاده از سرویس‌هایی نظیر گوگل درایو و آمازون وب را دوست دارند. با این وجود آیا فکر می‌کنید فایل کوین بتواند کاربران را برای مهاجرت به پلتفرم‌های غیر متمرکز متقاعد کند؟

تهیه شده در بیت 24