ارز دیجیتال ورزشی یا فن توکن نوعی ارز دیجیتالی است که برای ارائه مزایا به طرفداران تیمهای ورزشی، بازیکنان و سایر تیمها و مجموعهها طراحی و پیادهسازی شده است. منظور از این مزایا، مواردی مانند کسب حق رأی در تصمیمات باشگاه، امکان دریافت جوایز، دریافت کالاهای مرتبط با فعالیت مورد علاقه و غیره است. در حقیقت، توکنهای هواداری به کاربران امکان می‌دهد به‌شکلی مستقل و قاعده‌مند از تیمها و افراد محبوب خود حمایت کنند. برای آنکه بیشتر با ماهیت، مزایا، انواع مختلف و بهترین ارزهای دیجیتال ورزشی سال ۲۰۲۴ آشنا شوید، از شما دعوت می‌کنیم تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.
توجه داشته باشید توکنهای معرفی‌شده در این مقاله نباید به‌عنوان توصیه سرمایه‌گذاری تلقی شوند؛ تنها پس از تحقیق و بررسی‌های دقیق، نسبت به خریداری و سرمایه‌گذاری در این دارایی‌ها اقدام کنید.
ارز دیجیتال ورزشی (فن توکن) چیست؟
ارزهای دیجیتال ورزشی، با نام فن توکن یا توکن های هواداری شناخته می‌شود. این توکن‌ها دارایی‌های دیجیتالی هستند که مالک و دارنده آن‌ها طرفدار یک تیم ورزشی، باشگاه یا بازیکنی خاص است. این مدل از دارایی‌ها در حقیقت ارزش و بهای خود را از تیمها و باشگاه‌ها و بازیکنان خاص دریافت می‌کنند. در گذشته و به‌شکل سنتی، تعامل هواداران با تیمهای ورزشی، بازیکنان، لیگ‌ها و باشگاه ها شکلی متفاوت داشت. بدین معنا که طرفداران تنها با حضور خود در ورزشگاه، تماشای مسابقه یا خرید پیراهن یا آیتم‌های کلکسیونی مرتبط با تیمهای محبوب، در تلاش بودند تا حمایت و طرفداری خود را از آن‌ها نشان دهند.
در چنین مدلی هیچ ارزش افزوده‌ای برای طرفداران ایجاد نمی‌شد و در نهایت این تیمها و بازیکنان بودند که از تمامی این اقدامات سود می‌بردند. بنابراین همیشه این مشکل اساسی وجود داشت که چگونه می‌توان حضور و حمایت طرفداران را از شکلی منفعلانه به مدلی فعال و پویا تبدیل کرد که علاوه بر بازیکنان و صاحبان باشگاه‌ها، حامیان نیز از چرخه مالی و سودهای این بخش بهره‌مند شوند. ظهور فناوری بلاک چین و بحث تمرکززدایی، حال‌وهوای فضای طرفداری را دستخوش تغییر کرد. به‌واسطه این فناوری و ساخت نوع جدیدی از دارایی‌های دیجیتال، این فرصت برای هواداران ایجاد شد تا علاوه بر ارتباطی عمیق‌تر با تیمها و بازیکنان محبوب خود، امکان درآمدزایی را از طریق افزایش قیمت ارز دیجیتال باشگاه خود نیز پیدا کنند.
ارزهای دیجیتال ورزشی توانستند سیستمی پاداش‌محور و مبتنی بر حمایت از تیمهای مختلف را شکل دهند که با تهیه آن‌ها، هواداران نه‌تنها قادر بودند تعامل بهتری با بازیکنان و تیمهای مورد علاقه خود پیدا کنند، بلکه فرصت مشارکت در فرایندهای بزرگ‌تر و مهم‌تری را نیز پیدا کردند. حال آن‌ها می‌توانستند به محتواهای اختصاصی، جلسات ملاقات و رأی‌گیری‌های مرتبط با ساختار تیم و باشگاه محبوب خود دسترسی داشته باشند؛ رویکردی که که تا پیش از حضور توکنهای هواداری عملاً امکان‌پذیر نبود.
نگاهی کلی به تاریخچه توکنهای هواداری
تاریخچه ایده‌پردازی برای ساخت توکنهای هواداری و قدرت‌بخشی به هواداران به سال‌ها پیش بازمی‌گردد. سال ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ در حقیقت سال‌های ابتدایی آغاز به کار این مدل از توکن‌ها بود. در این بازه زمانی، ارز دیجیتال چیلیز و پلتفرم Socios توسط کمپانی Mediarex و الکساندر دریفوس (Alexandre Dreyfus) راه‌اندازی شدند. در واقع چیلیز اولین پلتفرم بلاکچینی بود که امکان توسعه و خرید فن توکن‌ها را از طریق دارایی بومی خود فراهم کرد و شرایط مناسبی را برای راه‌اندازی فن توکن‌ها در اختیار کاربران و صاحبان باشگاه‌ها و بازیکنان قرار داد. به همین دلیل است که خرید ارز چیلیز برای بسیاری از هواداران ورزشی جذابیت داشت.
از طرفی برای آنکه کاربران بتوانند این توکن‌ها را به شکلی راحت‌تر تهیه کنند، فروشگاهی مخصوص راه‌اندازی شد. فروشگاه و اپلیکیشن Socios بستری برای عرضه و تبادل این دارایی‌های دیجیتال بود.
با خرید تتر از بیت ۲۴ امتیاز کسب کنید و بدون قرعه‌کشی جایزه ببرید
خرید تترفن توکن یوونتوس و توکن هواداری بارسلونا، پاری سن ژرمن جزو اولین ارزهای دیجیتالی ورزشی به شمار می‌روند که در سال‌های ابتدایی تأسیس چیلیز و Socios عرضه شدند. با این‌همه به نظر می‌رسد عامل و محرک اصلی در حرکت باشگاه‌های گوناگون و تیمهای ورزشی در ارتباط با ایجاد توکنهای ورزشی مختلف، رویداد همه‌گیری کرونا بود.
از آنجا که اکثر مسابقات ورزشی بزرگ و رویدادهای رقابتی به‌دلیل پروتکل‌های بهداشتی ممنوع اعلام شده بود و ارتباط میان هواداران و تیمهای محبوب در حال گسستگی بود، باشگاه‌های بزرگ به فکر راه حل افتادند. آن‌ها تلاش کردند که تا این شکاف عمیق‌تر نشده است، اقدامات مناسب را برای جلوگیری از آسیب‌های احتمالی انجام دهند. به همین علت، موضوع توکنهای هواداری و ساخت و عرضه آن‌ها سرعت و شتاب بیشتری گرفت. باشگاه‌های دیگری مانند منچسترسیتی، اتلتیکو مادرید، آ اس رم، آ ث میلان و بسیاری دیگر، به‌سرعت کار خود را در این حوزه آغاز کردند.
آیا ورزش های دیگر هم توکن هواداری دارند؟
برخلاف تصور، ارزهای دیجیتال ورزشی تنها مربوط به تیمهای فوتبال و این باشگاه ورزشی نیستند. جالب است بدانید طیف گسترده‌ای از ورزش‌ها اکنون دارای توکنهای هواداری هستند که برخی از آن‌ها عبارت‌اند از:
- فوتبال: یکی از مطرح‌ترین و محبوب‌ترین دسته‌بندی‌های توکنهای هواداری مربوط به فوتبال است. در حال حاضر، بیش از ۴۳ باشگاه مختلف از سراسر جهان توکنهای هواداری خود را عرضه کرده‌اند و طرفداران می‌توانند با تهیه این توکن‌ها به‌عنوان بخشی مهم از اکوسیستم تیمهای محبوب خود، حضوری فعال داشته باشند.
- مسابقات رزمی: دسته دیگری که طرفداران فراوانی دارد، مسابقات مبارزه‌ای و نبردهای تن‌به‌تن هستند. در حال حاضر مجموعه‌های یو اف سی و PFL فن توکنهای خود را برای مشتاقان رویدادهای مبارزاتی عرضه کرده‌اند. در این مدل از ارزهای دیجیتال ورزشی، علاقه‌مندان می‌توانند در نظرسنجی‌های مختلف و چت با بازیکنان محبوب خود مشارکت داشته باشند.
- مسابقات رانندگی: مسابقات رانندگی از جذابیت بالایی میان مردم برخوردار هستند و کاربران به‌شدت مشتاق دنبال‌کردن رانندگان و تیمهای محبوب خود هستند. سبک Motorsport یکی دیگر از ورزشهای حرفه‌ای است که علاقه‌مندان می‌توانند توکنهای طرفداری آن‌ها را تهیه کنند. در این میان توکنهای مرتبط با مسابقات فرمول ۱ از محبوبیت بیشتری برخوردار هستند.
- تنیس: تنیس هم یکی دیگر از ورزشهای محبوب است که توکن هواداری مسابقات کاپ دیویس آن عرضه شده است. کاربران می‌توانند بازیکنان محبوب خود را با خرید این توکن‌ها تشویق کرده و از تغییر قیمت این دارایی‌ها سود ببرند.
- فوتبال آمریکایی و راگبی: فوتبال آمریکایی از محبوبیت بالایی در قاره اروپا و آمریکا برخوردار بوده و به همین علت، مدتی است که توکنهای هواداری عرضه و در دسترس کاربران قرار گرفته است. جالب است بدانید دو ورزش راگبی و فوتبال آمریکایی با آنکه از نظر ظاهری به هم شبیه هستند، از برخی جهات مانند نوع لباس‌ها، جزئیات و قوانین با یکدیگر تفاوت دارند. راگبی ورزش محبوب در اروپاست؛ در حالی که فوتبال آمریکایی و لیگ آن که NFL نامیده می‌شود، در ایالات متحده آمریکا ورزشی پرطرفدار و جنجالی است.
- سرگرمی‌ها: این دسته خود شامل چندین زیرشاخه و دسته‌بندی دیگر می‌شود. فیلم، موزیک و بازیهای رایانهای از جمله زیرمجموعه‌های این دسته از توکنهای هواداری هستند. کاربران با خرید این مدل از دارایی‌های دیجیتال به محتواهای خاص و انحصاری مانند تصاویر امضاشده، بلیت جایگاه‌های ویژه و آیتم‌های منحصر به فرد دسترسی خواهند داشت.
- Kickstarterها: یکی دیگر از انواع توکنهای هواداری مربوط به کیک استارترها و پروژه‌هایی است که به‌دنبال جذب سرمایه اولیه هستند. این مدل از کسب‌وکارها در ازای تأمین مالی به‌شکلی سخاوتمندانه مزایای گوناگونی در اختیار طرفداران خود قرار می‌دهند؛ بنابراین از محبوبیت ویژه‌ای میان کاربران برخوردار هستند.
ویژگی‌های ارزهای دیجیتال ورزشی
توکنهای هواداری طیف گسترده‌ای از تجربیات تعاملی را ارائه می‌دهند و طرفداران نیز با در اختیار داشتن این دارایی‌های دیجیتال می‌توانند به‌شکلی فعالانه با تیمها، بازیکنان و افراد محبوب خود در ارتباط باشند. بد نیست در این بخش به برخی از ویژگی‌های مهم و مزایای ارزهای دیجیتالی ورزشی بپردازیم.
- داشتن حق‌رأی در فعالیت‌های مهم: اشاره کردیم که افراد با در اختیار داشتن این دارایی‌های دیجیتال علاوه بر جنبه درآمدی می‌توانند در موضوعاتی که تا پیش از این امکان حضور در آن‌ها نبود، مشارکت کنند. به‌عنوان مثال، انتخاب رنگ پیراهن تیم، آهنگ ورود تیم به ورزشگاه و اقداماتی مشابه از جمله موضوعاتی است که طرفداران می‌توانند بدون واسطه و محدودیت نظرات و دیدگاه‌های خود را به رأی بگذارند.
- تخفیف‌ها و حضور در قرعه‌کشی‌ها: همان‌طور که از نام این موضوع بر می‌آید، بحث تخفیف‌های ویژه برای محصولات باشگاه‌ها یا انجام قرعه‌کشی و اهدای جوایز نقدی از جمله موضوعاتی است که کاربران با در اختیار داشتن توکنهای هواداری می‌توانند به آن‌ها دسترسی داشته باشند.
- تجربیات ویژه یا VIP: یکی از تفاوت‌های عمده میان هولدرهای فن توکن‌ها و سایر افراد این است که آن‌ها می‌توانند به برخی از تجربیات خاص دسترسی داشته باشند. ارائه تصاویر و پیراهن‌های امضاشده بازیکنان یا امکان ملاقات رودررو با چهره‌های پرطرفدار از جمله موارد مهمی است که دارندگان توکن هواداری می‌توانند از آن‌ها بهره‌مند شوند.
- خرید و انجام تراکنش‌های راحت‌تر: تا پیش از این خرید بلیط برای حضور در مسابقات یا نمایش‌های خاصی امری سخت و بعضاً ناممکن بود؛ اما امروزه به لطف ارزهای دیجیتال ورزشی علاوه بر انجام تراکنش‌های راحت‌تر دسترسی افراد به تهیه بلیت و خرید جایگاه‌های ویژه در مسابقات و رویدادهای گوناگون به‌شکل محسوسی ساده‌تر شده است. در عین حال با وجود این دارایی‌ها دست واسطه‌ها و دلال‌ها برای بالا بردن قیمت‌ها و دریافت سودهای کلان، کوتاه می‌شود.
بهترین ارزهای ورزشی در سال ۲۰۲۴
ارزهای دیجیتال ورزشی گوناگونی در بازار برای خرید وجود دارند، اما تعداد محدودی از آن‌ها این پتانسیل را دارند که بر اساس رویدادهای آتی و تغییر و تحولات مختلف شانس افزایش قیمت داشته باشند. برخی از بهترین ارزهای ورزشی در سال ۲۰۲۴ را در ادامه با هم مرور می‌کنیم.
فن توکن لاتزیو
این باشگاه که در سال ۱۹۰۰ راه‌اندازی شده است، یکی از قدیمی‌ترین باشگاه‌های فوتبال در ایتالیا به‌شمار می‌رود. به همین علت صاحبان این مجموعه تصمیم گرفتند تا فن توکن لاتزیو را عرضه کنند. این فن توکن در سال ۲۰۲۱ عرضه شد و ارزش بازاری در حدود ۲۶ میلیون دلاری دارد. بالاترین قیمت فن توکن لاتزیو در تاریخ ۲۱ام اکتبر ۲۰۲۱ (۲۹ مهر ۱۴۰۰) با ۳۵.۷۶ دلار و کمترین بهای این دارایی دیجیتال در ۱۲ ماه مه ۲۰۲۲ (۲۲ اردیبهشت ۱۴۰۱) با ۰.۹۰ دلار به‌ثبت رسیده است. بد نیست بدانید این توکن هم مانند برخی از همتایان خود از استاندارد BEP20 بهره می‌برد.
فن توکن آلپاین
آلپاین اف ۱ یکی از تیمهای محبوب و تراز اول مسابقات فرمول ۱ در جهان است. این تیم برای اولین بار با نام جدید آلپیاین در مسابقات سال ۲۰۲۱ حضور یافت. این تیم با عرضه فن توکن آلپاین با استاندارد BEP20 به طرفداران اجازه می‌دهد در موضوعات مختلف امکان رأی‌دهی داشته باشند و از هدایا و مزایای گوناگون بهره‌مند شوند. این دارایی دیجیتال در حال حاضر ارزش بازاری در حدود ۲۳ میلیون دلار دارد. اگر از طرفداران فرمول یک هستید و می‌خواهید با خرید فن توکن آلپاین از تیم خود حمایت کنید، می‌توانید خریدتان را از طریق صرافی بیت ۲۴ انجام دهید.
توکن هواداری منچسترسیتی
یکی دیگر از دارایی‌های دیجیتال محبوب فن توکن منچسترسیتی است. کلاب طرفداران منچسترسیتی که با نام Cityzens نیز شناخته می‌شود، یکی از بزرگ‌ترین مجموعه‌های طرفداری را در میان تیمهای فوتبال داراست. این ارز دیجیتال ورزشی در حال حاضر ارزش بازاری ۲۵ میلیون دلاری دارد. افزایش محبوبیت این باشگاه، می‌تواند در نهایت به رشد قیمت فن توکن سیتی کمک کند و هولدرهای خود را شاد کند.
توکن هواداری بارسلونا
یکی از تیمهای قدیمی کشور اسپانیا که طرفداران فراوانی در سراسر جهان دارد، بارسلونا است. این تیم محبوب جزو اولین مجموعه‌های ورزشی بود که توکن هواداری خود را در سال ۲۰۲۰ عرضه کرد. این توکن که روی زنجیره Chiliz توسعه یافته است، در جایگاه ۷۵۱ام وب‌سایت کوین مارکت کپ از نظر ارزش بازار قرار دارد. در حال حاضر و زمان نگارش این مطلب در حوالی ۲.۹ تا ۳ دلار معامله می‌شود. بالاترین قیمت فن توکن بارسلونا نیز مانند برخی از همتایانش به حدود ۳ سال پیش و در ۲۱ام آوریل سال ۲۰۲۱ (۱ اردیبهشت ۱۴۰۰) بازمی‌گردد. در آن زمان این توکن قیمتی حدود ۷۹ دلار داشت.
فن توکن آ اس رم
آ اس رم هم به عنوان یکی از تیمهای ورزشی و قدیمی در سطح جهان مدتی است که فن توکن خود را راه‌اندازی و عرضه کرده است. این دارایی دیجیتال در راستای حمایت بیشتر باشگاه و مسئولان تیم آ اس رم از هواداران شکل گرفت و به‌سرعت به محبوبیت رسید. این توکن هواداری که با نماد ASR شناخته می‌شود در حدود ۴.۲ تا ۴.۵ دلار در حال معامله است. اوج قیمت فن توکن آ اس رم در ۲۹ام دسامبر سال ۲۰۲۰ (۹ام دی ماه ۱۳۹۹) رقم خورد و بهای این دارایی به ۲۶.۶۹ دلار رسید. فن توکن آ اس رم در زمان نگارش این مطلب دارای ارزش بازاری ۸ میلیون دلاری است و در رتبه ۱,۱۶۲ وب‌سایت کوین مارکت کپ قرار دارد.
توکن هواداری اتلتیکو مادرید
یکی دیگر از باشگاه‌های اسپانیایی و محبوب، اتلتیکو مادرید است. این تیم جزو اولین مجموعه‌های ورزشی است که توکن هواداری خود را راه‌اندازی کرد تا از این طریق ارتباط عمیق و گسترده‌تری با طرفدارانش برقرار کند. وجود این دارایی ارزشمند به طرفداران اجازه می‌دهد تا علاوه بر بهره‌مندی از مزایای مختلف، امکان مشارکت در برخی تصمیم‌گیری‌های مهم باشگاه را داشته باشند. با آنکه قیمت فن توکن اتلتیکو مادرید در حال حاضر با فاصله قابل‌توجهی از اوج قیمتی خود در ۱۶ام مه ۲۰۲۱ (۲۶ اردیبهشت ۱۴۰۰) قرار دارد؛ اما بسیاری از هواداران امیدوارند با تغییرات بزرگ در این تیم بار دیگر شاهد اوج‌گرفتن بهای این توکن باشند.
فن توکن یوونتوس
یکی دیگر از باشگاه‌های ایتالیا که محبوبیت فراوانی میان فوتبال دوستان دارد، یوونتوس است. تیم یووتوس نیز مانند بسیاری از باشگاه‌های مطرح ایتالیا، تلاش کرد تا خود را با تغییرات روز و طرح‌های جدید حمایت از طرفداران وفق دهد. این تیم با فراهم‌کردن فرصت برای خرید توکن هواداری یوونتوس، توانست حجم قابل‌توجهی از علاقه‌مندان به فوتبال را به سمت و سوی خود جذب کند. این دارایی دیجیتال اکنون در رتبه ۹۱۶ در فهرست ارزهای وب‌سایت کوین مارکت کپ قرار دارد و دارای ارزش بازاری ۱۷.۷ میلیون دلاری است.
ارز دیجیتال ورزشی آ ث میلان
باشگاه آ ث میلان با ۱۲۳ سال قدمت یکی دیگر از مجموعه‌های محبوب در کشور ایتالیاست. این تیم نیز مدتی است با معرفی توکن هواداری آ ث میلان، طرفداران خود را بیش از پیش مورد حمایت قرار داده است. طرفداران متعصب و هواداران سینه‌چاک این تیم پرسابقه ایتالیایی، با خرید فن توکن آث میلان قدرت خود را به رخ رقیبانشان می‌کشند. در حال حاضر این دارایی دیجیتال دارای ارزش بازاری تقریبا ۱۵ میلیون دلاری و یکی از توکنهای طرفداری با پتانسیل بالا تلقی می‌شود.
فن توکن پورتو
اف سی پورتو یکی از تیمهای صاحب نام کشور پرتغال است که قدمتی بیش از یک صد سال دارد. محبوبیت فراوان این تیم در داخل و خارج مرزهایش موجب شد تا صاحبان باشگاه به فکر ساخت یک طرح حمایتی و تشویقی برای طرفداران این تیم بیفتند. حالا هواداران می‌توانند با خرید فن توکن پورتو، علاوه بر حمایت از تیمشان از نوسان‌های قیمتی این دارایی دیجیتال هم بهره‌مند شوند. فن توکن پورتو نیز مانند برخی از ارزهای دیجیتال ورزشی روی لانچ پد بایننس توسعه یافت و در اکتبر سال ۲۰۲۱ روانه بازار شد.
فن توکن سانتوس
باشگاه FC Santos یکی از نام‌های بزرگ و مطرح در لیگ فوتبال کشور برزیل است. این تیم برزیلی هم با استفاده از لانچ پد بایننس و عرضه توکنی با استاندارد BEP20 تلاش کرده است تا به نوعی علاوه بر قدردانی از طرفدارانش، به آن‌ها شانس و فرصت مشارکت بیشتری در آینده این باشگاه بدهد. در حال حاضر این دارایی دیجیتال ارزش بازاری ۳۷.۵ میلیون دلاری دارد. جالب است بدانید بالاترین قیمت فن توکن سانتوس تقریباً سه سال پیش و در ۱ام دسامبر ۲۰۲۱ (۱۰ آذر ۱۴۰۰) رخ داد و ارزش این دارایی در آن زمان به ۲۸.۶۰ دلار رسید.
توکن هواداری OG
همان‌طور که در بخش‌های پیشین اشاره کردیم، تنها بازی فوتبال موضوع ساخت و عرضه توکنهای هواداری نبوده است. فن توکن OG در حقیقت یک نمونه موفق از توکنهای هواداری در زمینه ورزشهای الکترونیک و بازیهای رایانهای است. او جی در حقیقت نام یکی از تیمهای معروف در بازی Dota 2 است که مدتی است که فن توکن خود را برای ارتباط و تعامل بیشتر با هوادارانش عرضه کرده است. این توکن بسیار مورد استقبال گیمرهای حرفه‌ای و طرفداران بازیهای رایانهای قرار گرفته است. این فن توکن در حال حاضر، ارزش بازاری حدوداً ۲۳ میلیون دلاری دارد و بالاترین قیمت آن به دسامبر سال ۲۰۲۰ باز میگردد. طرفداران این تیم با خرید فن توکن OG می‌توانند علاوه بر حمایت از تیم محبوب خود از برخی مزایای اختصاصی این دارایی دیجیتال نیز بهره‌مند شوند.
سخن پایانی
توکنهای هواداری یا همان فن توکن، مدلی متفاوت از ارزهای دیجیتال هستند که پیوندی خاص را میان طرفداران و تیمها و افراد مشهور رقم زده‌اند. این مدل از توکن‌ها با معرفی ارز چیلیز و پلتفرم Socios به‌شکلی رسمی کار خود را آغاز کردند. اگر تا پیش از این ارتباط میان هواداران و افراد مشهور تنها به حضور در استادیوم‌ها و دیدن آن‌ها از قاب تلویزیون بود، اما با ورود Fan Tokenها این ارتباط عمیق‌تر و متفاوت‌تر شده است. هواداران از این پس می‌توانند در موضوعات مختلف به‌شکلی قاعده‌مند اظهارنظر کنند و از رأی و دیدگاه خود در راستای هرچه‌بهترشدن تیمهای محبوبشان دفاع کنند. علاوه بر این امکان حضور در جلسات ملاقات، دریافت جوایز، حضور در قرعه‌کشی‌ها و تهیه راحت‌تر بلیت‌ها و جایگاه‌های اختصاصی فراهم شده است. شما می‌توانید ارز دیجیتال ورزشی موردنظرتان را از صرافی بیت ۲۴ خریداری کنید.
