ارزهای دیجیتال از یک دیدگاه به دو دستهبندی کوین و توکن تقسیم میشوند. اما تفاوت Coin یا سکه بومی با Token رمز ارز چیست؟ در صورت تمایل به ساخت یک ارز دیجیتال جدید، ما باید کدامیک را انتخاب کنیم، کوین یا توکن رمزنگاری شده؟
کاربران در بدو ورود به دنیای کریپتوکارنسی و بلاک چین، در درک دو مفهوم کوین و توکن با مشکل مواجه میشوند. عدم شناخت درست تفاوت کوین و توکن سبب شده بسیاری آنها را به جای یکدیگر به کار برده و در عین حال نسبت به اشتباه خود بیخبر باشند. برخی دیگر به طور کلی، هر ارز مجازی را با نام Coin یا Token خطاب میکنند! با این حال، تفاوتهایی بسیار مهم بین توکن های رمزنگاری شده و سکه های رمزنگاری شده وجود دارد. ابتدا با هر یک از این دو مفهوم آشنا شده و سپس به مقایسه آنها با یکدیگر میپردازیم.
سکه یا کوین ارز دیجیتال چیست؟
منظور از یک کوین دیجیتالی، یک نوع دارایی بومی (نیتیو – Native) در بلاک چین خود است. به عنوان نمونه بیت کوین، لایت کوین و اتریوم را در نظر بگیرید. این اشکال مجازی از سرمایه، در بلاک چین منحصربهفرد خود وجود دارند؛ بیت کوین، لایت کوین و اتریوم به ترتیب روی بلاک چینهایی جداگانه با همین نام کار میکنند.
با استفاده از سکه دیجیتال تمام افراد قادر به ایجاد تراکنش و انجام معامله با یکدیگر خواهند بود. در اینجا، خبری از انتقال کوین های فیزیکی بین ارسالکننده و دریافتکننده نیست. تمامی سکه ها در قالب یک سری دیتا روی دیتابیسی بزرگ ذخیره شده و وجود فیزیکی و خارجی ندارند. در دنیای کریپتوکارنسی، دیتابیس را با نام بلاک چین یا دفتر کل خطاب میکنند. این پایگاه داده کلیه معاملات را ردیابی کرده و توسط رایانههایی قرار گرفته در سراسر دنیا، بررسی و تایید میشود.
این نوع دارایی را میتوان شبیه به پول و ارز واقعی در زندگی روزمره خرج کرد (اگر فروشنده کالا یا ارائهدهنده سرویس، آنها را قبول کند). در بسیاری از کشورها و مناطق دنیا، بیت کوین یا اتریوم داخل والت ارز دیجیتال خود را میتوان کاملا شبیه به اسکناسهای داخل کیف پول چرمی یا حساب بانکی دانست. یک تفاوت کوین و توکن این است که سکه هدف دیگری به جز خرج شدن شبیه به پول عادی، ندارد. موارد استفاده از آنها را در ادامه بررسی میکنیم:
- انتقال وجه (انتقال سریع پول مخصوص حین انتقالات بینالمللی)
- ذخیره ارزش (نگهداری با هدف در امان ماندن از تورم و امید به افزایش آتی قیمت)
- به عنوان یک واحد حسابرسی (قیمتگذاری کالاها یا خدمات بر اساس آنها)
برای درک بهتر این موارد، خرید بیت کوین و سپس کاربردهای زیر با استفاده از آن را در نظر بگیرید:
- میتوان از بیت کوین برای خرید انواع کالا یا دریافت سرویسهای مختلف بر بستر اینترنت استفاده کرد. فروشگاههای فیزیکی زیادی در سراسر دنیا نیز از این سکه دیجیتالی پشتیبانی میکنند.
- بدون رخ دادن اتفاقی خاص، امکان ذخیره کردن بلند مدت بیت کوین فراهم است. همواره قادر به تبدیل کردن این کوین به وجه رایج مورد استفاده در کشور خود یا سایر ارزهای دیجیتال خواهید بود.
- برخی سرویسها و کالاها مخصوصا در اینترنت بر اساس بیت کوین قیمتگذاری شده و الزاما باید با این نوع از دارایی، هزینه دریافت آنها را پرداخت کنید.
یکی از مهمترین تفاوت های کوین و توکن عدم کاربرد سکه خارج از موارد بالا است. بیت کوین به عنوان نخستین و مهمترین رمز ارز دنیا را نمیتوان برای به دست آوردن تعداد واحدهایی بیشتر در حسابی خاص ذخیره کرد. همچنین استفاده از یک اپلیکیشن، در گرو داشتن آن نیست. تنها کاربرد، استفاده به عنوان پول شبیه به طلا یا هر نوع دارایی دیگر است.
با این حال، مقایسه توکن و سکه نشان داد برخی کوین ها نظیر اتریوم، نئو و دش، یک سری ویژگیهای اضافی ارائه کرده و خارج از شکل دیجیتالی پول نیز کاربرد دارند. در ادامه به برخی از آنها اشاره میکنیم:
- ارز اتر (ETH) برای پرداخت کارمزد تراکنشها در شبکه خودش یا به عبارت دقیقتر پرداخت گس اتریوم کاربرد دارد. میتوان روی شبکه اتریوم توکن های جدید ایجاد کرد، اما اتر همچنان برای ارسال یک توکن ضروری است. دستمزد و پاداش استخراجکنندگان (کامپیوترهای تاییدکننده تراکنشها در شبکه اتریوم) با اتر پرداخت میشود.
- ارز نئو (NEO) را میتوان برای به دست آوردن سود، طی مدت زمانی مشخص در یک کیف پول یا حساب کاربری خاص قفل کرد. شبیه به مورد قبلی، روی شبکه نئو نیز امکان ایجاد توکن فراهم است. حین ارسال یک توکن روی شبکه نئو، باید از طریق این سکه (NEO) کارمزد را بپردازید.
- افرادی که تعداد مشخصی ارز دش (DASH) در اختیار دارند، در تصمیمگیریهای مربوط به توسعه و اعمال تغییر برای بهبود شبکه این ارز دخالت داده خواهند شد. بعد از مطرح شدن یک پیشنهاد، افراد دارنده تعداد کافی از سکه نام برده، درباره تایید یا رد پیشنهاد نظر میدهند. از این جهت، دش مشابه گاورننس توکنها است.
بیشتر داراییهای دیجیتال بزرگ از نظر ارزش بازار، در قالب کوین وجود دارند. با این حال، تعداد قابل توجهی توکن با ارزش کل بسیار بالا نیز میتوان در فهرست برترین گزینهه پیدا کرد. در وب سایت Coinmarketcap بیش از 9,000 رمز ارز مختلف فهرست شده است. با نگاهی به این فهرست متوجه تعداد بسیار کمتر توکن ها نسبت به کوین ها خواهید شد.
توکن ارز دیجیتال چیست؟
ممکن است تمامی اشکال دیجیتال دارایی را ارز دیجیتال، رمز ارز یا مخصوصا سکه (کوین) خطاب کنید، اما از نظر مفهوم، این کار درست نیست. تفاوت مهمی بیت کوین و توکن وجود دارد.
توکن ها فاقد بلاک چین مستقل بوده و روی بلاک چینهای موجود ایجاد میشوند. به لطف ایجاد و تسهیل قراردادهای هوشمند، اکنون معروفترین و پرکاربردترین بلاک چین به منظور خلق توکن های جدید بر بستر آن، اتریوم محسوب میشود. موارد ساختهشده روی بلاک چین اتریوم را با عنوان توکن ERC-20 میشناسند. به عنوان نمونهای دیگر میتوان به نام NEP-5 برای توکن های متولد شده بر بستر بلاک چین نئو اشاره کرد. در هر یک از این پلتفرمها، افراد قادر به ایجاد یک Token سفارشی برای خود خواهند بود.
برای ایجاد یک گزینه جدید، به دانش فنی زیادی احتیاج نیست. البته این کار برای یک فرد تازه وارد و بدون دانش کافی راحت نخواهد بود، اما با داشتن کمی تجربه در زمینه برنامهنویسی، زمان زیادی طلب نمیکند. البته در این مسیر باید تعدادی سکه بومی مربوط به بلاک چین مورد استفاده را خرج کنید. به عنوان نمونه در صورت انتخاب بیانبی اسمارت چین به عنوان بستر ایجاد توکن جدید خود، میبایست چند بایننس کوین را به منظور درخواست از ماینرها برای اعتبارسنجی تراکنشهای مربوط به Token تازه، خرج کنید. قبلا در مقالهای نحوه ساخت توکن BEP20 را آموزش دادهایم.
در نظر داشته باشید هزینه، تنها منحصر به زمان ایجاد نبوده و حین انجام تراکنش با استفاده از Token جدید شما، پرداخت کارمزد همچنان ضروری است. به همین دلیل هر اپلیکیشن ساخته شده روی شبکه اتریوم باید برای انتقال توکن های مخصوص به آن بین افراد یا بین افراد و اپلیکیشن، از اتر استفاده کند. به شیوهای یکسان، برای ایمن نگه داشتن شبکه، انجام تراکنش با استفاده از یک کوین دیجیتال نیازمند پرداخت کارمزد است.
توکنها چطور کار میکنند؟
توکن ها برای تعامل با اپلیکیشن های غیر متمرکز ساخته شده روی بلاک چینهای مختلف استفاده میشوند. به عنوان نمونهای دیگر میتوان به Civic با توکن CVC اشاره کرد. اپلیکیشن نام برده، هویتهای رمزنگاری شده روی بلاک چین اتریوم را ردیابی میکند. هدف از توسعه، ارائه راهی ارزانتر، قابل اعتمادتر و کارآمدتر برای بررسی هویتها بوده است. با بررسی چگونه کارکرد آن بیشتر به تفاوت بین سکه و توکن و نحوه کار یک Token پی خواهید برد.
برای رفتن به یک سفر خارجی طی تعطیلاتی چند روزه، در مکانهای مختلف در طول مسیر مجبور به تایید هویت خود خواهید بود. نخستین مکان احتمالا فرودگاه است. در صورتی که این فرودگاه با Civic تحت همکاری باشید، یک QR کد به منظور دریافت اطلاعات درباره شما، برایتان ارسال خواهد شد.
با استفاده از اپلیکیشن Civic، اطلاعاتتان را از طریق گوشی هوشمند به طور مستقیم به شرکت ارسال میکنید. این اطلاعات روی دستگاه به طور کامل رمزنگاری شده هستند. از طریق اسکنر اثر انگشت، اسکنر عنبیه چشم یا هر سیستم احراز هویت پشتیبانی شده توسط گوشی هوشمندتان، مالکیت اطلاعات دریافت شده را اثبات خواهید کرد.
در ادامه میتوانید از همان دستگاه برای اثبات هویت خود در مکانهای مختلف نظیر فرودگاه یا هتل استفاده کنید. هر شرکت همکار با Civic از طریق بلاک چین قادر به اعتبارسنجی داده ارائه شده توسط شما خواهد بود. هر چه اپلیکیشن بیشتر مورد استفاده قرار بگیرد، میزان اعتماد سایر شرکتها یا سازمانها به هویت دیجیتال ذخیره شده توسط Civic افزایش پیدا میکند.
اما کاربرد توکن CVC در اینجا چیست؟ به منظور دریافت خدمات از آن بهره میبریم. اعتبارسنجهای آیدیها (بانکها، ادارههای دولتی و دیگر منابع مورد اعتماد) هزینه را در قالب Token نام برده دریافت خواهند کرد. تعدادی نیز به مشتری ارسال خواهد شد. به این ترتیب آنها به خاطر نیاز شرکتها به اعتبارسنجی اسناد و در ادامه خرید تعداد بیشتری توکن از کاربران، به استفاده از Civic تشویق خواهند شد. در اینجا یک اقتصاد پویا ایجاد شده و هر فردی به خاطر حضور، پاداش دریافت میکند.
طبق توضیح بالا بیشتر به تفاوت کوین و توکن پی بردهاید. برخلاف سکه، توکن صرفا شکل دیجیتالی پول برای خرج یا ذخیره کردن نیست. در نظر داشته باشید پلتفرم Civic بیت کوین، اتریوم، نئو یا هر کوین دیگر را قبول نمیکند، اما انجام تراکنش نیازمند خرج کردن تعداد مشخصی اتر است. دلیل، سوار شدن پلتفرم نام برده بر بستر بلاک چین اتریوم و نیاز این شبکه به پرداخت پاداش ماینرها است.
ساخت توکن چه مزایایی نسبت به کوین دارد؟
بررسی و مقایسه تفاوت کوین و توکن یک مزیت بسیار بزرگ خلق Token جدید را نشان داد. از آن جایی که توسعهدهنده یک دی اپ و توکن، مجبور به ایجاد بلاک چین اختصاصی خود نیست، صرفهجویی زیادی در زمان و پول خواهد شد. توسعهدهندگان در این زمان، در عین بهره بردن از تمام ویژگیهای امنیتی سکه بومی بلاک چین انتخاب شده، از مزایای ارزهای دیجیتال در اپلیکیشن خود استفاده میکنند.
پول و زمان تنها چیزی نیست که با ایجاد توکن به جای کوین صرفهجویی خواهد شد. در صورت خلق یک بلاک چین و سکه به جای دی اپ و توکن، مجبور به یافتن ماینرهای تازه برای اعتبارسنجی تراکنشهای این شبکه خواهید بود. این در حالی است که طبق توضیحات بالا، با پرداخت مبلغی مشخص در قالب کوین بلاک چین مورد استفاده، ماینرهای آن تراکنشهای مربوط به توکن شما را نیز اعتبارسنجی خواهند کرد.
عدم توانایی به منظور یافتن تعداد زیادی ماینر برای شبکه خود، به معنی ضعف آن در برابر حملات سایبری است. از طرفی افراد ترجیح میدهند عضو شبکهای قدرتمند باشند. به همین دلیل این روزها، یافتن عضو برای یک بلاک چین جدید کار بسیار دشواری است.
نگاهی به انواع توکنها
در ادامه مقایسه تفاوت کوین و توکن نگاهی به انواع مختلف Token خواهیم داشت. در سال 2018، مرجع نظارت بر بازار مالی سوئیس (FINMA) راهنمایی برای معرفی این توکنها ارائه کرد.
- توکنهای اوراق بهادار (Security Tokens): بیشتر توکن های عرضه شده طی یک ICO (عرضه اولیه سکه) در این دستهبندی قرار میگیرند. فرد خریدار، پولش را با هدف افزایش آتی قیمت و کسب سود در یک ICO سرمایهگذاری میکند، گویا در حال خرید زودهنگام سهم یک شرکت است.
- توکنهای سهمی (Equity Tokens): اگر یک توکن نشاندهنده سهام یا حقوق صاحبان سهام در شرکت صادرکننده آن باشد، در این دستهبندی قرار خواهد گرفت. با این حال به خاطر نبود قوانینی روشن درباره مشخص کردن فعالیت قانونی از غیر قانونی، شرکتهای محدودی چنین عرضههای اولیه سکهای (ICO) راهاندازی کردهاند.
- توکنهای ابزاری (Utility Tokens): نام دیگر آنها توکنهای اپلیکیشن است. از طریق این دسته توکنها، کاربران میتوانند به سرویسها یا کالاهایی مشخص دسترسی پیدا کنند. آنها نیز محبوبیت کمتری دارند، زیرا انتظار میرود بیشتر توکن ها، بر اساس عرضه محدودشان، ارزش کسب کنند.
- توکنهای پرداخت (Payment Tokens): همانطور که از نامشان پیداست، تنها کاربردشان پرداخت هزینه دریافت خدمات یا کالاها است.
- گاورننس توکن (Governance Tokens): با توجه به غیر متمرکز بودن پروژههای کریپتویی، باید راهی برای مشخصکردن افراد دارای حق رای و نظردهی وجود داشته باشد. هولدرهای گاورننس توکنها به قدرت حاکمیت پروژه مربوط به آن ارز دیجیتال دست پیدا میکنند، و جزو گردانندگان آن میشوند.
تفاوت اهداف کوین و توکن ارز دیجیتال
هدف از خلق بیشتر توکن ها، استفاده در اپلیکیشنهای غیر متمرکز یا همان دی اپها بوده است. وقتی توسعهدهندگان Tokenهای خود را ایجاد میکنند، امکان مشخص کردن تعداد موجود در چرخه و همچنین محل ارسال آنها مهیا است. در اینجا آنها مجبور به پرداخت هزینهای در قالب سکه بومی مربوط به بلاک چین مورد استفاده خواهند بود.
بعد از ایجاد، کاربران به منظور استفاده از ویژگیهای در نظر گرفته شده برای یک اپلیکیشن خاص، باید از توکن انحصاری مربوط به آن استفاده کنند. به عنوان نمونه میتوان به توکن Musicoin اشاره کرد که امکان دسترسی به ویژگیهای پریمیوم پلتفرم Musicoin نظیر تماشای یک موزیک ویدیو را فراهم میکند.
اما هدف از ایجاد یک سری Tokenها، کاملا متفاوت است؛ برخی توکن ها برای نمایش یک شیء فیزیکی ایجاد میشوند. به عنوان نمونه، تصمیم برای فروش خانه خود از طریق یک قرارداد هوشمند را در نظر بگیرید. به طور واضح، نمیتوان منزل خود را داخل یک قرارداد هوشمند قرار داد! در اینجا توکنی جدید ایجاد خواهید کرد، توکنی که به عنوان منزل شما (یک شیء) در دنیای مجازی ایفای نقش میکند.
به عنوان یک Token این چنینی میتوان به WePower اشاره کرد. این توکن مربوط به انرژی الکتریکی است. پروژه WePower را باید یک دی اپ دانست که به کاربران اجازه میدهد روی بلاک چین و از طریق قراردادهای هوشمند، اقدام به خرید فروش برق کنند. توکن آن با نام WPR نشاندهنده مقدار مشخصی انرژی الکتریکی است.
سخن پایانی
سکه یا کوین، بومی بلاک چین خود است، اما توکن میتواند بر بستر یک بلاک چین دیگر ایجاد شود. تفاوت کوین و توکن در اینجا استقلال یا عدم استقلال از نظر داشتن یک بلاک چین منحصربهفرد است. کوین ها اغلب به عنوان پول دیجیتال کاربرد دارند، هر چند برای برخی از آنها به خاطر ویژگیهای شبکه، کاربردهای بیشتری در نظر گرفته شده است. به عنوان نمونه میتوان به استفاده برای پرداخت کارمزد تراکنشها و قراردادهای هوشمند اشاره کرد. توکن ها بر اساس اهدافی متفاوت متولد میشوند. اگر هدف استفاده در یک دی اپ خاص باشد، کاربرد طبق این اپلیکیشن مشخص خواهد شد.
تهیه شده در بیت 24