چیا نتورک چیست؟ آموزش کامل استخراج (فارمینگ) ارز دیجیتال چیا کوین
آخرین بروزرسانی : ۱۴۰۲/۰۲/۰۷
ارز دیجیتال چیا کوین Chia Coin متفاوت از بقیه رمز ارزها استخراج میشود. ضمن معرفی شبکه چیا نتورک فارمینگ (ماین کردن) آن را آموزش میدهیم.
از جمله پروژههای رمز ارزی جدیدی که طی مدت زمانی کوتاه موفق شد محبوبیت بسیار زیادی کسب کند، چیا نتورک است. دلیل جذابیت چیا کوین به عنوان ارز دیجیتال اختصاصی شبکه چیا متفاوت بودن نحوه استخراج آن است؛ در اینجا برای ماین کردن رمز ارز شبکه، به جای قدرت پردازشی CPU یا GPU، به فضای ذخیره سازی هارد دیسک کامپیوتر خود متکی هستید. اگرچه در ابتدا چیا نتورک و چیا کوین دوست محیط زیست به نظر رسیده و مدعی ایجاد تغییر بودند، اما به مرور زمان دریافتیم تغییر مد نظر پروژه نام برده، در مسیر مناسب نبوده است!
کل فضای (ذخیره سازی) اختصاص یافته (نت اسپیس – NetSpace) به شبکه چیا با سرعتی وحشتناک در حال افزایش است؛ این مقدار از 1 اگزابایت در زمان شروع محبوبیت چیا کوین اکنون به حدود 19 اگزابایت رسیده و همینطور در حال افزایش است. اگر روند کنونی روی آوردن کاربران جدید به پروژه ادامه پیدا کند، خیلی زود شاهد سه رقمی شدن میزان نت اسپیس (بر اساس اگزابایت) خواهیم بود. تشنگی این سیستم بلاک چینی به فضای ذخیره سازی و افزایش شدید رقابت سبب شد در بازار کشورهای مختلف، هارد دیسکهای از نوع SSD به شدت کمیاب و گران شوند.
بد نیست بدانید Chia Network حاصل خلاقیت برام کوهن (Bram Cohen) است، مغز متفکری که در سال 2001، بیت تورنت را خلق کرد. اکنون میدانیم بیت تورنت بزرگترین پلتفرم اشتراکگذاری نظیر به نظیر و غیر متمرکز در دنیا است و ارز دیجیتال آن با داشتن ارزش بازار حدود 3 میلیارد دلار، در زمره 50 گزینه برتر بازار قرار دارد.
تفاوت اصلی ارز دیجیتال چیا کوین با دیگر رمز ارزها چیست؟
اگر پیش از این به استخراج بیت کوین، استخراج دوج کوین یا دیگر ارزهای دیجیتال مبتنی بر سیستم اثبات کار (PoW) پرداخته باشید، بیش از پیش مجذوب چگونگی استخراج چیا کوین خواهید شد. البته، برخی مفاهیم بنیادی بلاک چین در اینجا، با آنچه در گذشته داخل سایر پروژههای کریپتوکارنسی اتفاق افتاده است، تفاوت اساسی ندارد، اما تغییر مهم در اینجا، نحوه رسیدن به اجماع در دل شبکه غیر متمرکز چیا است؛ الگوریتم اثبات کار (Proof Of Work) در چیا نتورک با الگوریتم اثبات فضا (Proof Of Space) جایگزین شده است. برخی عقیده دارند نام درست الگوریتم مورد استفاده برای استخراج چیا کوین اثبات زمان و فضا است، اما فضا در اینجا، عامل مرتبطتر و مهمتری به نظر میرسد.
پروژههای رمز ارزی غیر متمرکز مبتنی بر بلاک چین، از الگوریتمهای متعددی برای رسیدن به اجماع استفاده میکنند. حال در بین ساز و کارهای اجماع متفاوت، اثبات کار (که در بیت کوین، اولین رمز ارز دنیا نیز استفاده میشود) بیشترین کاربرد را دارد. در شبکههای متکی بر PoW به قدرت پردازشی زیادی نیاز داریم، به همین دلیل یک ریگ ماینینگ بیت کوین دستگاهی متشکل از تعداد زیادی CPU و GPU یا مخصوصا تراشهای مخصوص با قدرت پردازشی بسیار بسیار بالا است. در چیا نتورک نیاز به قدرت پردازشی، با پلاتهای حافظه جایگزین شده است. باید آنها را با اطلاعات صحیح پر کرد. کمی جلوتر، معنی Plot را توضیح خواهیم داد.
نحوه استخراج چیا کوین در شبکه این ارز دیجیتال شباهت زیادی با کشاورزی دارد، به همین دلیل فرآیند تولید سکههای جدید آن را چیا کوین فارمینگ (به جای استخراج) خطاب میکنند. ابتدا باید زمین را پاک کنید (تمام دیتای ذخیره شده روی حافظه را حذف کنید). در ادامه زمین را شخم زده و بذرپاشی کنید (یک پلات برای چیا محاسبه کنید). در ادامه باید منتظر رشد محصولات باشید. در ارتباط با بلاکهای بلاک چین چیا نتورک، زمان رشد کمی طولانی است.
در شبکهای مبتنی بر الگوریتم PoW، شانس پیروزی و دریافت جایزه مربوط به استخراج، ارتباطی مستقیم با سهم شما از کل هش ریت شبکه دارد. به عبارتی شما چقدر قدرت پردازشی در اختیار کل شبکه قرار میدهید؟ حال در چیا نتورک و برای استخراج ارز دیجیتال چیا کوین شانس موفقیت شما، بر اساس سهمتان از کل فضای شبکه (نت اسپیس) مشخص میشود. در حال حاضر (بر اساس وضعیت Chia Network در روز 17 خرداد 1400) کل فضای ذخیره سازی اختصاص یافته به شبکه ارز دیجیتال چیا کوین حدود 19.5 اگزابایت است!
تشنگی شبکه چیا برای حافظه
1 اگزابایت (Exabyte) مساوی 1024 پتابایت و 1 پتابایت مساوی 1024 ترابایت است. در نتیجه 1 اگزابایت برابر 1,048,576 ترابایت یا 1,073,741,824 گیگابایت است. حال برای پی بردن به نت اسپیس چیا نتورک بر اساس گیگابایت، رقم آخر را در 19 ضرب کنید. اکنون احتمالا دلیل کمیاب شدن حافظههای SSD و HDD در بازار بعد از محبوب شدن پروژه چیا کوین را متوجه شدهاید!
تصور کنید برای استخراج چیا کوین در این نتورک 10 ترابایت حافظه اختصاص دادهاید. شانس موفقیت شما با در نظر گرفتن نت اسپیس شبکه، 0.0000005 خواهد بود! البته، هر ده دقیقه 32 بلاک به بلاک چین چیا کوین اضافه میشود. ممکن است هر کدام از آنها، با پلات شما تطابق داشته باشد. با یک محاسبه ساده، قادر به محاسبه زمان پیروزی و کسب جایزه خواهید بود، اما این کار، با استفاده از ماشین حساب اختصاص ایجاد شده به دست تیم توسعه Chia Coin به آدرس chiacalculator.com سادهتر میشود.
یک حافظه از نوع HDD با ظرفیت 10 ترابایت، برای ذخیره کردن 91 پلات استاندارد چیا کوین بعد از استخراج آن فضا دارد (فضای مورد نیاز هر بلاک 101.4 گیگابایت است). با در نظر گرفتن وجود 91 پلات در حافظهای 10 ترابایتی، احتمالا هر 418 روز، جایزه مربوط به یک بلاک (بلاک در بلاک چین یا همان پایگاه داده) را دریافت خواهید کرد. به عبارت دقیقتر، شانس برنده شده در هر هفته 1.66 درصد، در هر ماه 6.93 درصد و در هر سال 58.245 درصد است. وضعیت هماکنون نیز برای کاربران عادی ناامیدکننده به نظر میرسد، هر چند میدانیم با توجه به افزایش دیوانهوار کل فضای ذخیره سازی اختصاص یافته به چیا نتورک، استخراج ارز دیجیتال چیا کوین به زودی بسیار سختتر نیز خواهد شد؛ ممکن است حتی با اختصاص 10 ترابایت به این کار، سالها بدون دریافت پاداش، فقط برق استفاده و عمر سیستم کامپیوتریتان را تلف کنید.
پلات در چیا نتورک به چه معنا است؟
یک پلات به زبات ساده، مجموعهای از اثبات فضاها است. در هر پلات حدود چهل PoS وجود دارد. هر چه تعداد بیشتری Plot داشته باشید، شانس پیروزیتان افزایش پیدا میکند. گفتنی است بعد از دریافت جایزه، نباید پلاتهای قبلی را برای به دست آوردن مجدد حافظه پاک کرد.
هر پلات چیا، چیزی شبیه یک کارت پیچیده و عظیم بینگو است. ریاضیات پیچیدهای پشت نحوه کارکرد و استخراج چیا کوین وجود دارد، اما این تشبیه برای درک کلی کفایت میکند. هر مرتبه که رقابتی بر سر یافتن پاسخ صحیح یک بلاک (در سریعترین زمان ممکن) شکل میگیرد، شبکه چیا بر اساس قواعد مختلف، برنده را تعیین خواهد کرد. اگر پلات شما با نتیجه مورد نظر شبکه مطابقت داشته و برنده بلاک انتخاب شوید، 2 عدد XCH (نماد ارز دیجیتال چیا کوین) به عنوان پاداش دریافت خواهید کرد.
شبیه روندی که در بیت کوین (بر اساس رویداد هاوینگ) در نظر گرفته شده، به مرور زمان، جایزه استخراج هر بلاک چیا کوین نیز به مرور زمان کاهش پیدا میکند. رویداد هاوینگ بیت کوین حدودا هر چهار سال یک مرتبه رخ میدهد، اما این زمان برای چیا نتورک سه سال است. البته این روند فقط طی دوازده سال نخست فعالیت Chia Network دنبال میشود. بعد از آن، جایزه ماین کردن هر بلاک رمز ارز چیا کوین ثابت خواهد شد. بر اساس توضیح صفحه سوالات متداول وب سایت رسمی پروژه، نرخ پاداشدهی برابر 64 عدد XCH در هر ده دقیقه است (هر ده دقیقه 32 بلاک ماین میشود). هر سه سال یک مرتبه، این مقدار نصف خواهد شد، تا وقتی که پاداش به رقم ثابت 4 عدد XCH در هر ده دقیقه (0.125 واحد به ازای هر بلاک) برسد.
البته، نباید از اهمیت شانس برای پیروزی در دریافت پاداش استخراج چیا کوین چشمپوشی کرد. از نظر تئوری (هر چند با احتمالی بسیار پایین)، ممکن است با وجود داشتن چند پلات، خیلی سریع برنده جایزه شوید و 2 عدد XCH دریافت کنید. همچنین بعید نیست با وجود داشتن صدها پلات، چند ماه بدون دریافت پاداش فعالیت کنید. قانون میانگینها باید طی گذشت زمان برابر شود، اما بیش از آن، نیازمند توسعه استخرهای استخراج ارز دیجیتال چیا نتورک هستیم. ساخت و شروع به کار آنها تا امروز چند مرتبه به تعویق افتاده است، به همین دلیل افراد فاقد چند صد ترابایت حافظه شانس کمی دارند.
برای بالا بردن شانس موفقیت، به پلاتهای بیشتر و در نتیجه فضای ذخیره سازی بیشتر نیاز دارید که نیازمند پرداخت هزینه زیادی است. از طرفی، برنده شدن به خاطر داشتن یک سری پلات، به معنی عدم امکان پیروزی مجدد به لطف آنها نیست، پس نباید با خیال فراهم کردن مجدد فضای ذخیره سازی، پلاتهای قبلی را پاک کرد.
متاسفانه با وجود وعده چیا نتورک برای ارائه یک شبکه رمز ارزی کاملا متفاوت، اصل ماجرا در مبحث استخراج ارز دیجیتال چیا کوین تفاوتی نکرده است؛ همانطور که تاکنون در بیت کوین، اتریوم، دوج کوین و دیگر پروژهها مشاهده کردهاید، ماینرهای بزرگ (در اینجا فارمرها)، با خرید فضای ذخیره سازی بیشتر و افزایش سهمشان از نت اسپیس شبکه چیا، شانس پیروزی خود را افزایش میدهند. البته، این مرتبه همه چیز به خرید فضاهای ذخیره سازی SSD یا HDD بیشتر ختم نمیشود. فارمرهای چیا نتورک، باید با صرف زمان کافی پلاتها را پر کنند. این فرآیند سادهای نیست و نمیتوان آن را سریع انجام داد.
سخت افزار ضروری برای فارمینگ (استخراج) چیا کوین
برای استخراج اتریوم کافی است تعدادی کارت گرافیک، احتمالا چند محصول از سری پرچمداران، را در سیستمی شاید شبیه یک کامپیوتری خانگی (گیمینگ) عادی قرار بدهید و کار را آغاز کنید. اگر عضو یک استخر شوید، احتمالا حتی در روزهای اول نیز مقداری اتریوم دریافت خواهید کرد. وضعیت در Chia Network کمی متفاوت است. تشبیه استخراج چیا کوین به فارمینگ (کشاورزی) را به یاد دارید؟ شخم زدن زمین و بذرپاشی به زمان به مراتب بیشتری نیازمند است. اما چقدر باید صبوری کرد؟
بررسی اولیه نشان داد با داشتن یک هارد از نوع اساسدی بسیار سریع نظیر Optane 905P (با حافظه 1 ترابایت)، ایجاد یک پلات بین شش الی هفت ساعت زمان نیاز دارد. به طور کلی، متوسط زمان مورد نیاز بین شش الی دوازده ساعت است. در صورت داشتن سخت افزار مناسب، امکان ایجاد چند پلات به طور همزمان میسر است. میتوان به طور مستقیم داخل فضای ذخیره سازی حافظه ثانویه پلات کرد، اما این کار دو عیب دارد؛ ممکن است زمان به دو برابر افزایش پیدا کند و امکان ایجاد چند پلات به طور همزمان سلب شود.
بهترین راهکار برای ایجاد یک سخت افزار مناسب استخراج چیا کوین استفاده از یک یا دو اساسدی بزرگ و سریع، همراه یک درایو U.2 در سطح انترپرایز با استقامت بالا و فضای کافی است. در نظر داشته باشید استفاده از یک حافظه SSD عادی با ظرفیت 512 گیگابایت برای چیا پلاتینگ کار جالبی نیست. نه تنها قطعه خیلی سریع فرسوده خواهد شد، بلکه توانایی ایجاد همزمان چند پلات توسط آن به حداکثر دو عدد کاهش پیدا میکند.
پیشنهاد میکنیم حین فارمینگ چیا کوین از یک اساسدی بزرگ برای پلاتینگ استفاده کنید. بعد از ایجاد، پلاتهای نهایی را به یک حافظه اچدیدی انتقال بدهید. با استفاده از اپلیکیشن Chia میتوانید این کار را انجام بدهید، اما ریسک عملیات را به جان بخرید، چرا که فرآیند حساس و ظریفی است. اگر حین انتقال اتفاقی نظیر افزایش بیش از اندازه دمای حافظه یا قطع ناگهانی برق رخ بدهد، فرآیند ناموفق خواهد شد. در صورت اتخاذ این استراتژی برای استخراج چیا کوین بهتر است آن را به طور مستمر انجام بدهید و به زمانی که حجم پلاتها شدیدا افزایش پیدا کرد، موکول نکنید.
هر پلات 101.4 گیگابایتی، نیازمند 350 گیگابایت حافظه موقت است. با این حال ما در اولین تجربه چیا کوین فارمینگ چند مرتبه موفق به ایجاد (و حذف) پلات روی یک حافظه SSD دارای ظرفیت 260 گیگابایت شدیم. متوسط زمان نوشتن داده روی فضای ذخیره سازی حین پلاتینگ متفاوت است و تا حد زیادی به پتانسیل حافظه بستگی دارد. در برخی مواقع، سرعت نوشتن دیتا تا 100 مگابایت بر ثانیه افزایش پیدا میکند، اما در زمانی دیگر، احتمال رسیدن سرعت به 0 در یک ثانیه وجود دارد. کاهش سرعت نوشتن دیتا روی حافظه حین استخراج چیا کوین در نتورک آن، معمولا به معنی نیاز بیشتر به قدرت پردازشی و حافظه اصلی در آن لحظه است. فراموش نکنید پلاتینگ به حداقل 4 گیگابایت رم (حافظه اصلی) نیاز دارد. استفاده از رمهای دارای ظرفیت و سرعت بالا به بهبود فرآیند کمک زیادی خواهد کرد.
برای حافظههای اساسدی سریع، اصلیترین عامل محدودکننده ظرفیت است. در بررسی ما، یک فضای ذخیره سازی از نوع SSD با ظرفیت 2 ترابایت، میتواند به طور همزمان شش پلات را مدیریت کند. اگر میخواهید کار را فراتر ببرید، به یک هارد دیسک با ظرفیت بیشتر یا چند هارد دیسک داخل ریگ فارمینگ خود، نیاز دارید. هر پلاتی که کامپیوتر شما ایجاد میکند، نیازمند 4 گیگابایت رم و دو رشته پردازنده اصلی (CPU) است. به نظر محدودیتهای مقیاسگذاری نیز وجود دارند. اولین فاز فرآیند پلاتینگ به پردازش بیشتری نیازمند است و فشار بیشتری روی سیپییو وارد میکند. با اختصاص رشتههای پردازشی بیشتر، این زمان را کاهش خواهید داد.
استخراج چیا کوین عمر هارد دیسک را شدیدا کاهش میدهد
اگرچه چیا کوین در بحبوحه ابراز مخالفت بسیاری افراد با پرمصرف بودن شبکه بیت کوین و آسیب آن به محیط زیست، با وعده دوستی با محیط زیست، محبوبیت کسب کرد، اما گزارشهای اولیه نشان میدهد حتی این پروژه نیز آسیبزا است، اما به شکلی متفاوت ضرر وارد میکند.
طبق بررسیهای Fast Technology، مدت زمان ماندگاری یک هارد SSD استاندارد با ظرفیت 512 گیگابایت، حین فعالیت مستمر و شبانهروزی در شبکه چیا نتورک به 40 روز کاهش پیدا میکند! در این مدت نزدیک به 256 ترابایت داده روی حافظه نوشته میشود (عملیات نوشتن و پاک کردن مداوم دیتا). دوام حافظه با افزایش ظرفیت به 1 ترابایت و 2 ترابایت به ترتیب به حدود 80 روز و 160 روز افزایش پیدا میکند. این در حالی است که تحت شرایط و استفاده عادی و بدون استخراج ارز دیجیتال چیا کوین یک هارد دیسک از نوع SSD نزدیک به ده سال عمر خواهد کرد! بد نیست بدانید قیمت کف یک هارد اساسدی با ظرفیت 1 ترابایت در بازار ایران، پنج میلیون تومان است.
یک حافظه ثانویه تا یک حد معین قادر به ادامه عملیات نوشتن – پاک کردن دیتا است. وقتی این سقف رد شد، ضمانتنامه محصول به پایان رسیده و از پشتیبانی سازنده خارج خواهد شد. مدت ضمانتنامه یک حافظه ذخیرهسازی دیتا معمولا بین سه تا پنج سال است. با این حال، در صورت استخراج ارز دیجیتال شبکه چیا، ضمانتنامه محصول طی چند ماه نامعتبر خواهد شد. طبق گزارش اخیر Fast Technology، بعد از هجوم کاربران به سمت خرید هارد دیسکهای SSD با هدف عضویت و فعالیت در شبکه Chia، شرکتهای سازنده آنها اقدام به بازنویسی شرایط ضمانتنامه محصولات خود کردند. آنها اکنون به مشتریان تاکید میکنند عمر وعده داده شده برای یک کالا، در صورت به کار بردن آن در چیا نتورک، دیگر دست یافتنی نیست و به شدت کاهش پیدا میکند. در نتیجه از گارانتی خارج است.
ساخت یک کامپیوتر (سیستم) برای چیا کوین فارمینگ
در ادامه دو سیستم پیشنهادی را مشاهده خواهید کرد. یک ترکیب، گرانتر از دیگری تمام میشود، اما سرعت بالاتری ارائه میکند و قادر به ساخت تعداد پلاتهای بیشتری به طور همزمان است. در نظر داشته باشید به عقیده ما، صرف هزینههای گزاف صرفا برای ورود به چیا کوین فارمینگ منطقی نیست؛ برای افزایش شانس پیروزی و دریافت جایزه استخراج چیا کوین به فضای ذخیره سازی بسیار زیادی نیاز دارید. یک هارد SSD دارای سرعت معمولی با ظرفیت 1 ترابایت، حداقل سه میلیون تومان برایتان تمام میشود. از طرفی با توجه به توضیحاتی که تا اینجا دادیم، حتی با داشتن 10 ترابایت حافظه، بر اساس وضعیت کنونی شبکه چیا نتورک شانس پیروزیتان 0.00005 درصد است! از گفتگو با چند فارمر Chia Coin دریافتیم حتی با تعداد زیادی پلات، با مجموع حجم چند صد ترابایت، به طور مستمر برنده جایزه نخواهید شد.
همانطور که دو ماه قبل پیشبینی کردیم، با در نظر گرفتن آن چه در کشور چین رخ میدهد، قیمت هارد دیسکهای HDD و SSD هر دو در حال افزایش است و در برخی بازارها، حتی با کمبود قطعه مواجه هستیم. برای کاهش هزینه اولیه بهتر است روی قیمت به ازای هر گیگابایت تمرکز کنید. حتی امکان استفاده از هاردهای اکسترنال را لحاظ کنید. وقتی برای نخستین مرتبه به بررسی هزینه استخراج چیا کوین پرداختیم، برای درایوهای 10 گیگابایتی از نوع HDD، قیمت حدود 0.02 دلار به ازای هر گیگابایت تمام شد. این قیمت اکنون به حدود 0.03 دلار به ازای هر گیگابایت فضای ذخیره سازی افزایش پیدا کرده است. اگرچه حافظههای با ظرفیت 14 ترابایت گزینههای مناسبی به نظر میرسند، اما به خاطر داشتن قیمت بالا، کمتر فردی برای چیا کوین فارمینگ سراغ آنها میرود. در حقیقت، هاردهای اکسترنال 5 ترابایتی معمولی، اکنون جزو بهترین گزینهها به شمار میروند، چرا که هنوز میتوان آنها را به قیمت حدود 100 دلار (0.02 دلار به ازای هر گیگابایت) خریداری کرد.
اولین سیستم پیشنهادی
- مادربرد: ASRock Z490 Pro4 (165 دلار)
- پردازنده اصلی: Intel Core i5-11400 (190 دلار)
- پردازشگر گرافیکی: نیازی نیست، GPU آنبورد پردازنده اصلی کفایت میکند (0 دلار)
- خنککننده: معمولی (30 دلار)
- حافظه اصلی: Team 32GB DDR4-3200 (150 دلار)
- حافظه ثانویه (پلاتینگ): Mushkin Enhanced Pilot-E 2TB (230 دلار)
- حافظه ثانویه (ذخیره سازی): شش عدد Seagate Portable 5TB یا شش عدد WD Elements Portable 5TB (660 دلار)
- منبع تامین برق: Thermaltake Toughpower GX2 80 Plus Gold 600W (75 دلار)
- کیس: معمولی (100 دلار)
قیمت تمام شده این سیستم (فقط برای کیس)، 1600 دلار میشود. با در نظر گرفتن قیمت دلار در روز 17 خرداد 1400 (24 هزار تومان) و با فرض موجود بودن این قطعات به قیمت دلاری اصلی در بازار ایران، ساخت اولین سیستم پیشنهادی برای استخراج چیا کوین حدود 40 میلیون تومان تمام میشود. اگر بخواهید از این سیستم برای امور دیگری نظر بازی نیز استفاده کنید، چیزی بین 15 الی 20 میلیون تومان هزینه خرید پردازشگر گرافیکی به آن اضافه خواهد شد.
پردازنده Intel Core i5 -11400 دارای شش هسته و دوازده رشته است. دلیل انتخاب این مدل، داشتن قیمت مناسب در عین ارائه قدرت پردازشی کافی و همچنین مجهز شدن به یک خنککننده بود. اگر به استفاده از یک پردازنده ایامدی تاکید دارید، مدل AMD Ryzen 5 5600X جایگزین خوبی برای آن محسوب میشود، هر چند قیمتش به حدود 300 دلار افزایش یافته و نیازمند یک پردازشگر گرافیکی مجزا است.
برای حافظه ثانویه (با سرعت بالا مخصوصا پلاتینگ) مدل 2 ترابایتی Mushkin Enhanced Pilot-E را انتخاب کردیم. عمر این محصول 1300 ترابایت است (در طول حیات میتوان این میزان داده درونش نوشت و پاک کرد). این رقم برای ایجاد 800 الی 900 پلات کافی است. تا آن زمان، احتمالا از محل سود چیا کوین فارمینگ قادر به خرید یک SSD جایگزین خواهید بود.
همانطور که در بالا گفتیم، حافظههای اکسترنال 5 ترابایتی اکنون صرفه بیشتری نسبت به بقیه دارند، به همین دلیل فضای ذخیره سازی مورد استفاده برای نگهداری پلاتها را از بین محصولاتی با این میزان ظرفیت انتخاب کردیم. البته، در بازار گزینههایی با ظرفیت 10، 12، 14، 16 و 18 ترابایت نیز وجود دارد، اما در این مدلها، هزینه به ازای هر گیگابایت بالاتر تمام خواهد شد. یکی دیگر از مزیتهای هارد دیسکهای اکسترنال، افزایش راحتتر تعداد آنها با گذر زمان است. از طرفی بعید نیست بعد از انتقال پلاتها از حافظه SSD به HDD، بخواهید برای کاهش فشار روی سیستم سازنده پلات، پلاتهای آماده را روی سیستم دیگری نگهداری کنید. انتقال یک هارد اکسترنال و اتصالش از دستگاهی به دستگاه دیگر بسیار راحتتر است.
برای خرید دیگر قطعات، همانند زمان جمعآوری یک کامپیوتر دسکتاپ عادی عمل کرده و تعادلی بین کیفیت و قیمت برقرار کنید. در نظر داشته باشید سیستم بالا کاملا پیشنهادی است و میتوانید تمام قطعات لیست را با گزینهای دلخواه، ترجیحا در همان سطح، جایگزین کنید. اگر به ظاهر دستگاه حساس نیستید، ارزانترین کیس ممکن را خریداری کنید. اگرچه سیستم پیشنهادی بالا از حداکثر 6 هارد اینترنال SATA HDD پشتیبانی میکند، اما جا دادن این تعداد هارد دیسک داخل کیس کار دشواری است.
دومین سیستم پیشنهادی
- مادربرد: ASRock Z490 Pro4 (165 دلار)
- پردازنده اصلی: Intel Core i9-10900 (375 دلار)
- پردازشگر گرافیکی: نیازی نیست، GPU آنبورد پردازنده اصلی کفایت میکند (0 دلار)
- خنککننده: معمولی (30 دلار)
- حافظه اصلی: Team T-Force Zeus DDR4-3200 64GB (290 دلار)
- حافظه ثانویه (پلاتینگ): MAdata XPG S40G 4TB M.2 (500 دلار)
- حافظه ثانویه (ذخیره سازی): ده عدد Seagate Portable 5TB یا ده عدد WD Elements Portable 5TB (1,100 دلار)
- منبع تامین برق: Thermaltake Toughpower GX2 80 Plus Gold 600W (75 دلار)
- کیس: معمولی (100 دلار)
- سایر موارد: هاب یو اس بی 3.0 دارای 7 پورت (30 دلار)
قیمت تمام شده این سیستم (فقط برای کیس)، 2700 دلار میشود. با در نظر گرفتن قیمت دلار در روز 17 خرداد 1400 (24 هزار تومان) و با فرض موجود بودن این قطعات به قیمت دلاری اصلی در بازار ایران، ساخت دومین سیستم پیشنهادی برای استخراج چیا کوین حدود 65 میلیون تومان تمام میشود. اگر بخواهید از این سیستم برای امور دیگری نظر بازی نیز استفاده کنید، چیزی بین 15 الی 20 میلیون تومان هزینه خرید پردازشگر گرافیکی به آن اضافه خواهد شد.
بدون شک، سیستمی با توانایی ساخت شش پلات به طور همزمان گزینه بهتری است. در واقع، سیستم پیشنهادی بالا حتی قادر به پلاتینگ همزمان بیشتری است، چرا که از یک پردازنده ده هستهای بهره میبرد. حافظه اصلی و ثانویه در اینجا دو برابر شده و 64 گیگابایت رم و 4 گیگابایت SSD پرسرعت برای پلاتینگ وجود دارد. البته MAdata XPG S40G 4TB سریعترین اساسدی موجود در بازار نیست، اما عمرش به 2560 افزایش پیدا کرده که برای ساخت حدود 1600 پلات کفایت میکند.
مدل نام برده برای ده Plot همزمان مناسب است، عملیاتی که کل حافظه موجود (3.725 ترابایت) را پر خواهد کرد. پیشنهاد میکنیم پخشکنندههای حرارت RGB را کنار بگذارید، چرا که به خاطر درگیر شدن کل هارد طی نوشتن همزمان بیشمار داده، این قطعه کمکی به خنک کردن SSD نخواهد کرد. بعد از ساخت پلاتها طی استخراج چیا کوین باید موارد آماده را روی هارد دیسکهای از نوع HDD ذخیره کنیم. به این منظور ده عدد هارد اکسترنال داریم که از طریق یک یو اس بی هاب، همگی به سیستم وصل میشوند.
میتوانید از قبل، برای (ساخت) چند پلات یک جدول زمانی در نظر بگیرید و برنامهریزی کنید. در ادامه، دیگر نیازی به مانیتور کردن دائمی عملیات نیست، چرا که سیستم فرآیند را برایتان پیش خواهد برد.
بیشتر مابقی قطعات، شبیه پیکربندی قبلی هستند. مجددا این سیستم نیز پیشنهادی است و تک تک قطعاتش را میتوان با گزینهای دلخواه جایگزین کرد. مهمترین قطعات حین ساخت سیستمی برای چیا کوین فارمینگ پردازنده اصلی و هاردهای SSD و HDD هستند. در پیکربندی دوم (با 60 ترابایت حافظه ذخیره سازی)، حداقل حدود 450 پلات خواهید داشت. اگر نرخ ساخت را 30 عدد در روز تصور کنیم، طی پانزده روز ده حافظه ثانویه مخصوص نگهداری Plotها پر میشوند. بعد از آن میتوانید با خرید چند حافظه دیگر، به علاوه یک هاب جدید، فضای بیشتری برای نگهداری پلاتهای بیشتر ایجاد کنید.
نمیتوان درآمدزایی قطعی چنین سیستمی را پیشبینی کرد، چرا که توان عملیاتی قطعا از توان نظری و مورد انتظار کمتر خواهد بود. به طور تئوری، پیکربندی دوم باید بتواند هر سه ماه، یک بلاک چیا کوین را استخراج و جایزه آن را دریافت کند. با در نظر گرفتن قیمت کنونی هر XCH، درآمد ماهیانه حدودا 500 دلار میشود.
یک تخمین از درآمد چیا کوین فارمینگ
بر اساس نرخ ساخت 18 پلات در هر روز حین استخراج چیا کوین پر شدن یک حافظه 5 ترابایتی به پانزده روز زمان نیاز دارد. طبق وضعیت کنونی شبکه چیا نتورک، با نگه داشتن حدود 270 پلات با حجم 30 ترابایت (هر پلات دارای حجم 101.4 گیگابایت، 45 عدد در هر حافظه 5 ترابایتی) شانس مناسبی خواهید داشت، هر چند این شانس دیگر به اندازه ماه قبل نیست. اگر روند افزایش نت اسپیس Chia Network همینطور پیش برود، خیلی زود باید به فکر افزودن تعداد بیشتری هارد HDD باشید.
احتمال تغییر روند در ماههای آتی بالا است. اگرچه احتمال افزایش نت اسپیس Chia Network با نرخ رشد کنونی بالا است، اما قیمت رمز ارزی اختصاصی آن، XCH، به فاکتورهای متعددی بستگی دارد. اگر قیمت کاهش پیدا کند، چیا کوین فارمینگ برای عدهای جذابیتش را از دست میدهد. در نظر داشته باشید فقط طی یک ماه اخیر، سود بالقوه، به خاطر بالا رفتن شدید نت اسپیس، بیش از یک سوم کاهش یافته است. با این حال، از نظر تئوری و بر اساس احتمال، اکنون فردی با داشتن 270 پلات (با حجم حدود 30 ترابایت)، قادر به کسب ماهیانه 300 دلار است. انتظار داریم هر پنج ماه یک مرتبه، قادر به یافتن پاسخی مناسب برای یک بلاک باشید. به طور دقیق، طبق سیستم پیشنهادی بالا با 270 عدد پلات، شانس شما برای یافتن یک بلاک طی یک ماه و طی یک سال به ترتیب 19.3 درصد و 92.7 درصد است. امروز 17 خرداد 1400، هر XCH برابر 630 دلار قیمت دارد.
اکنون که در ابتدای مسیر هستید و شاید هیچ پلاتی ایجاد نکردهاید، قبل از شروع چیا کوین فارمینگ احتمالا چند سوال برایتان مطرح میشود، چرا که میدانید بلاک چین مورد بحث با سرعتی بالا در حال تغییر است. نت اسپیس چیا نتورک با چه نرخی رشد خواهد کرد؟ بلاک چین کجا تثبیت خواهد شد؟ ساخت پلاتها توسط شما چقدر زمان خواهد برد؟ پول فارمینگ چه زمانی امکانپذیر خواهد شد؟ با ساخت و نگه داشتن 270 پلات، در طولانی مدت چقدر درآمد به دست خواهید آورد؟
واقعیت این است که درآمد نهایی، رقمی پایینتر از عدد بالا (300 دلار) خواهد بود. با استفاده از ماشین حساب chiacalculator.com میتوانید به دید خوبی درباره درآمد تقریبی خود از استخراج چیا کوین دست پیدا کنید، اما رقم دقیق هرگز قابل محاسبه نیست. به عنوان نمونه، هماکنون با شروع از صفر با نرخ 1.8 ترابایت پلات (18 عدد) در هر روز و ساخت 540 عدد پلات در مجموع (با مجموع حجم حدود 60 ترابایت)، طی شش ماهی آتی ماهیانه حدودا 490 دلار درآمد خواهید داشت.
بیش از توان مالیتان برای ضرر دادن، سرمایه گذاری نکنید. چیا نتورک و ارز دیجیتال آن چیا کوین در سال 2017 تاسیس شد، اما این پروژه اخیرا جلب توجه کرده است. با توجه به نوپا بوده بلاک چین نام برده، آیندهاش در هالهای از ابهام قرار دارد. نت اسپیس Chia Network بینهایت نیست و قیمت XCH شبیه دیگر رمز ارزها، با گذر زمان درگیر نوسانهای گهگاه شدید خواهد شد. این اتفاق روی درآمدزایی شما تاثیر میگذارد.
در حال حاضر، داشتن حدود 130 ترابایت پلات، سبب استخراج یک بلاک در هر ماه (به طور تقریبی) خواهد شد. اگر میخواهید شانس بالایی برای یافتن یک بلاک در هر هفته داشته باشید، به حدود 600 ترابایت پلات (5450 عدد) نیاز دارید. البته در مسیر استخراج چیا کوین و ساخت این تعداد پلات، احتمالا چهار الی پنج هارد SSD با ظرفیت 4 گیگابایت، به ارزش حدودا 500 دلار (هر یک)، میسوزانید!
البته، سایر فارمرهای چیا کوین نیز عمل مشابهی انجام میدهند، بنابراین میزان تولید بلوک توسط شما به مرور زمان کاهش پیدا میکند. اگر به دنبال چشماندازی بدبینانه از چیا کوین فارمینگ هستید، تصور کنید طبق یک برآورد محافظهکارانه، طی چند ماه آتی نت اسپیس شبکه چیا به 200 اگزابایت خواهد رسید (اکنون حدود 20 اگزابایت است). در آن زمان، با داشتن 50 ترابایت پلات، ماهیانه بین 40 الی 50 دلار کسب میکنید. در این شرایط، زمان بازگشت هزینه خرید هارد درایوهای مخصوص نگهداری پلاتها (از نوع HDD) به حدود دو سال افزایش پیدا میکند! در نظر داشته باشید این محاسبه، بر اساس قیمت کنونی XCH است. اگر نت اسپیس چیا نتورک به 200 اگزابایت برسد، به احتمال زیاد قیمت رمز ارز آن نیز رشد چشمگیری خواهد داشت.
فارمینگ کارآمد و طولانی مدت چیا کوین با رزبری پای
تا اینجا درباره سخت افزار مورد نیاز برای پلاتینگ صحبت کردیم، عملیاتی که سختترین بخش از استخراج چیا کوین است. وقتی ساخت مزرعه به پایان رسید، باید به فکر بهینه نگه داشتن آن باشید، وگرنه هزینههای مضاعفی سر راه پدید میآیند. اگرچه میتوان کامپیوترهایی مجهز به چند HDD (با استفاده از کارتهای PCIe SATA) و تعدادی منبع تغذیه ساخت، اما راهکار سادهتر و کارآمدتر، به کار بردن یک رزبری پای برای چیا کوین فارمینگ است.
این راهکار طولانی مدت بوده و توسط سازندگان شبکه چیا توصیه شده است. در تصویر بالا، یک پیکربندی مخصوص استخراج چیا کوین با ظرفیت 96 ترابایت (30 عدد هارد HDD دارای ظرفیتهای مختلف، متصل با یو اس بی) را مشاهده میکنید. شاید تصور کنید مغز متفکر این ترکیب، یک پردازنده چند هستهای اینتل یا ای ام دی همراه چند ده گیگابایت حافظه رم است، اما این تعداد حافظه ثانویه، توسط یک رزبری پای 4 مدیریت میشوند!
پیشنهاد میکنیم ابتدا همگامسازی با بلاک چین شبکه چیا را انجام داده و سپس به طور دستی، پایگاه داده را به پیکربندی اصلی دارای رزبری پای انتقال بدهید. در غیر این صورت (با شروع کار از 0 روی چنین سیستمی)، باید زمان زیادی منتظر دریافت دیتابیس بمانید.
میتوان یک سیستم عامل ویندوز عادی نصب کرد. شما به تعدادی پورت SATA روی مادربرد محدود میشوید. میتوان چند کارت PCIe SATA اضافه کرد. با استفاده از آداپتورهای USB به SATA و همچنین هابهای USB (همراه یا بدون رزبری پای)، این محدودیت برطرف خواهد شد. از مزیت سوار نکردن ریل 5 ولت روی یک منبع تغذیه نباید چشمپوشی کرد، چرا که محفظهها باید پاور خود را داشته باشند. وقتی ساخت مزرعه به پایان رسید، هزینه نگهداری تعداد زیادی هارد دیسک چندان زیادی نخواهد شد؛ پنجاه الی صد عدد حافظه از نوع HDD شاید به اندازه یک کارت گرافیک Nvidia RTX 3080 (که سخت افزاری مناسب برای استخراج اتریوم است)، برق مصرف کنند.
مراقب استخرها (پولهای) استخراج چیا کوین باشید
بهتر است درگیر تبلیغات پولهای فارمینگ چیا کوین نشوید. استخراج چیا کوین به واسطه استخرها هنوز به درستی پشتیبانی نمیشود. البته این ویژگی در دستور کار تیم توسعه قرار گرفته و حتی پولهایی ایجاد شدهاند، اما عضویت و فعالیت در آنها، نیازمند ارائه کلید خصوصی است! این کار اصلا ایمن نیست و هرگز توصیه نمیشود، چرا که دیگران به واسطه داشتن پرایویت کی شما، قادر به سرقت داراییتان خواهند بود. فراهم کردن امکان پول ماینینگ مناسب چیا کوین در اولویتهای تیم توسعه چیا نتورک است و به زودی میسر خواهد شد، پس تا آن زمان منتظر بمانید و سرمایه XCH خود را در معرض ریسک قرار ندهید. با توجه به غیر متمرکز بودن شبکه، در صورت سرقت رمز ارزها توسط یک استخر، هیچ راهی برای بازپس گرفتن آن وجود ندارد.
نگرانی دیگر مربوط به فعالیت استخرهای کنونی چیا کوین فارمینگ، هارد کد شدن کلید استخر داخل پلاتهای فارمر (استخراجکننده) است. اگر بخواهید یک پول را ترک و در دیگری فعالیت کنید، مجبور به ساخت مجدد پلاتها یا حداقل ساخت پلاتهای جدید برای استخر جدید خواهید بود. این کار بار اضافی روی سخت افزار شما میگذارد، بدون این که دستاوردی داشته باشد.
خبر خوش این است که به زودی، چیا کوین فارمینگ در پولها امکانپذیر خواهد شد. موسس و بنیانگذار چیا نتورک مدتها قبل گفته بود اردیبهشت سال 1400 این قابلیت در دسترس قرار میگیرد، اما این پیادهسازی به تعویق افتاد. زمان دقیقی برای فراهم شدن این قابلیت اعلام نشده است، اما انتظار طولانی نخواهد شد.
خبر بد این است که پلاتهای از قبل ایجاد شده (به تنهایی، با سولو فارمینگ) قابل انتقال به استخرهای استخراج چیا کوین نخواهند بود. وقتی فعالیت پولها آغاز شد، احتمالا بتوان پلاتهای تازه ایجاد شده درون آنها را بینشان جابهجا کرد. البته در این رابطه نیز اکنون نمیتوان با قطعیت صحبت کرد. باید منتظر ماند.
بخش عمده فعالیتها در صنعت چیا کوین فارمینگ به صورت سولو (تنهایی) صورت میگیرد. به همین دلیل امکان کنار هم قرار دادن تعداد زیادی پلات با هدف افزایش شانس پیروزی، و سپس تقسیم جایزه بین اعضای سهیم، وجود ندارد. در نتیجه کاربران عادی باید به تنهایی با مزارع بزرگ متشکل از صدها هارد دیسک و دارای هزاران پلات رقابت کنند.
آموزش ساخت پلات های چیا کوین (آموزش استخراج یا فارمینگ)
در نهایت، به آموزش استخراج چیا کوین میرسیم. ساخت و نگهداری پلات کار دشواری نیست، اما چند نکته ظریف وجود دارد. نکته اول اینجاست که عملیات پلاتینگ قابل توقف و شروع مجدد نیست، به همین دلیل سیستم شما باید 24 ساعته در 7 روز هفته روشن باشد. در نتیجه چیا کوین فارمینگ روی لپ تاپ یا یک کامپیوتر دسکتاپ که ممکن است هر از گاه خاموش شود، عاقلانه نیست. از نظر تئوری میتوان کامپیوتر را در حالت Sleep قرار داد و بعد بیدار شدن مجدد به وضعیت قبلی دست پیدا کرد، اما توصیه میکنیم از این کار خودداری کنید.
همچنین اگر فضای ذخیره سازی به دور از توجه شما پر شود، فرآیند فارمینگ با مشکل مواجه خواهد شد. مخصوصا اگر در حال ساخت همزمان تعدادی پلات باشید، همه را از دست خواهید داد. با توجه به زمان شش الی هفت ساعته عملیات، چنین حادثهای دردناک است!
اولین قدم، نصب Chia است. به وب سایت chia.net رفته و نسخه مورد نظر بر اساس سیستم عامل خود را دریافت کنید. در اینجا ما از ورژن ویندوز استفاده میکنیم. ورژنی برای مک او اس نیز وجود دارد. همچنین میتوان سورس کد را برای سیستم عاملهای مختلف لینوکس کامپایل کرد.
بعد از نصب و قبل از شروع استخراج چیا کوین باید تا اتمام دریافت و همگامسازی بلاک چین منتظر بمانید. البته، امکان ساخت پلات قبل از اتمام همگامسازی کامل بلاک چیم مهیا است. در حال حاضر، با توجه به حجم کنونی بلاک چین چیا نتورک، دانلود آن به ده ساعت یا بیشتر زمان نیاز دارد. با اضافه شدن بلاکهای جدید به مرور زمان و افزایش حجم دیتابیس، این زمان افزایش پیدا خواهد کرد. گفتنی است حجم فایل نصبی ورژن ویندوز 150 مگابایت است.
برای شروع باید یک کلید خصوصی جدید ایجاد کنید. برای هر رمز ارزی نظیر XCH داشتن یک کیف پول ارز دیجیتال به منظور ذخیرهسازی ضروری است. همانند تصویر بالا، در ابتدا یک والت برایتان ایجاد و عبارت بازیابی آن متشکل از 24 کلمه، ارائه میشود. این عبارت را روی تکهای کاغذ یادداشت و در مکانی مطمئن نگهداری کنید. اگر والت را به گاوصندوق تشبیه کنیم، عبارت بازیابی حکم کلید زاپاس آن را پیدا میکند. اگر به هر دلیل کلید خصوصی (کلید اصلی گاوصندوق) را از دست بدهید (نظیر گم یا سرقت شدن سیستم چیا کوین فارمینگ یا حذف شدن اتفاقی برنامه)، تنها راه دستیابی مجدد به داراییهای XCH خود همین عبارت است.
در مرحله بعد وارد صفحه اصلی برنامه خواهید شد. همانطور که گفتیم، دریافت بلاک چین به چند ساعت زمان نیاز دارد، به همین دلیل اطلاعات نمایش داده شده در این صفحه تا قبل از اتمام فرآیند همگامسازی، دقیق نیست. به عنوان نمونه، اسکرین شات بالا وقتی گرفته شد که نت اسپیس 1.51 اگزابایت بود. در ابتدای کار، تبهای Wallets و Farm کاربرد ندارند. از پنل سمت چپ روی گزینه Plots کلیک و استخراج چیا کوین را آغاز کنید.
اگر پیش از این تعدادی پلات ایجاد کردهاید، میتوانید فولدر حاوی آنها را در اینجا ایمپورت کنید. البته، مطابقت کلید خصوصی کنونی با کلید خصوصی مورد استفاده برای ساخت این پلاتها ضروری است. این الزام برای جلوگیری از سرقت پلاتهای دیگران با هدف کسب سود نامشروع لحاظ شده است.
اگر فردی هارد دیسکهای حاوی پلاتهای ایجاد شده به دست شما را سرقت کند، بدون داشتن کلید خصوصی، نمیتواند از آنها به نفع خود بهره ببرد. اگر خودتان کلید را گم کنید و به عبارت بازیابی نیز دسترسی نداشته باشید، پلاتها برای همیشه بدون استفاده خواهند شد. برای آغاز چیا کوین فارمینگ روی Add a Plot کلیک کنید.
معجزه اینجا رخ میدهد. سیستم ما دارای منابع سخت افزاری مناسبی است، به همین دلیل تعداد پلاتهای همزمان را روی 6 قرار دادیم. با توجه به سنگین بودن مرحله نخست عملیات پلاتینگ، بین شروع هر یک، ده دقیقه فاصله لحاظ شد. در نهایت، اتمام Plotها نیز با حدود ده دقیقه فاصله زمانی نسبت به یکدیگر خواهد بود. ده دقیقه، برای انتقال هر پلات به دایرکتوری نهایی (حافظه HDD) کافی است. یادآوری میکنیم پلاتینگ روی هارد SSD صورت میگیرد، اما بعد از تکمیل، فایل به هارد دیسک HDD منتقل خواهد شد.
گزینه Select Temporary Directory برای مشخص کردن حافظه SSD دارای سرعت بالا است. میتوانید فاصله زمانی کمتری بین شروع ساخت پلاتها تعیین کنید، اما فراموش نکنید ایجاد همزمان شش Plot بار سنگینی روی بیشتر هاردها وارد میکند، پس کمی به آن امان بدهید! بر اساس گفته سازندگان چیا نتورک، به ازای هر پلات به 239 گیگابایت حافظه موقت نیاز داریم. هنوز مازاد بودن یا نبودن این فضا به حجم 101.4 گیگابایتی یک Plot آماده بعد از استخراج چیا کوین مشخص نیست. در هر صورت، مقدار فضای استفاده شده قطعا در طول عملیات ایجاد نوسان میکند. با کلیک روی گزینه Select Final Directory میتوانید محل ذخیره سازی نهایی پلاتها (حافظههای HDD) را تعیین کنید.
مقدار k=32 نشاندهنده سایز پلات روی حافظه سیستم شما است. اگر این رقم را به 33 تغییر بدهید، حجم دو برابر خواهد شد. موازی با حجم پلات نهایی، فضای موقت (239 گیگابایت پیشفرض) برای ساخت Plot نیز دو برابر میشود. شبکه چیا در نهایت استفاده از پلاتهای با اندازه k=32 را متوقف خواهد کرد، اما انتظار نداریم این اتفاق تا سال 2026 رخ بدهد. در صورت داشتن منابع کافی، میتوانید از ابتدای شروع استخراج چیا کوین پلاتهای بزرگتری ایجاد کنید. این ایده بدی نیست!
وقتی پیکربندی اولیه به پایان رسید، روی دکمه Create Plot در پایین صفحه کلیک کنید. حداقل 6 الی 8 ساعت باید منتظر بمانید. اگر همه چیز به درستی پیش برود، بعد از 8 ساعت (یا بیشتر) پلاتهای فعال را داخل نرم افزار مشاهده خواهید کرد. سپس میتوانید شش Plot دیگر (کمتر یا بیشتر بر اساس توان سیستم خود) را در صف ساخت قرار بدهید. اگر هر چرخه هشت ساعت زمان ببرد، در طول یک شبانهروز سه چرخه را کامل میکنید.
البته از روش بالا، راه بهتری وجود دارد. در اغلب مواقع، کاربران تمایلی به مانیتور مستمر سیستم چیا کوین فارمینگ خود ندارند. آنها دوست دارند نرم افزار را پیکربندی کنند و سپس چند روز یک مرتبه به آن سر بزنند. به این منظور، بهتر است چند صف ایجاد کنید، اما از نرم افزار Chia پلاتینگ همزمان را درخواست نکنید. هر صف همچنان به طور همزمان با دیگر صفها اجرا خواهد شد، اما به این روش، میتوانید تا زمان پر شدن کل حافظه نهایی (دایرکتوری ذخیره سازی HDD) فرآیند استخراج چیا کوین را زمانبندی کنید.
به عنوان مثال، اگر سیستم شما قادر به ساخت همزمان شش Plot است، باید شش صف مجزا، حاوی 15 پلات در هر یک، بسازید (البته برای پر شدن کامل درایو، دو صف باید حاوی 16 پلات باشند). در نگاه اول این زمانبندی داخل نرم افزار بهم ریخته به نظر میرسد، اما نیاز به سه مرتبه یا بیشتر چک کردن سیستم در روز را از بین خواهد برد، تا وقتی 10 ترابایت حافظه HDD به طور کامل پر شود. البته، همچنان توصیه میکنیم برای رفع خطاهای احتمالی، در فرصتهای ممکن به سیستم سر بزنید. همه چیز را آنلاین رها کنید، مگر بخواهید درایوهای محل نگهداری پلاتهای آماده را به سیستمی دیگر (مجهز به کلید یکسان) انتقال بدهید.
چیا کوین فارمینگ روی چند کامپیوتر (چیا هاروستر)
اگر روند بالا را دنبال کنید، پر کردن هارد دیسکهای HDD خود با پلاتهای چیا نتورک به زمان قابل توجهی نیاز خواهد داشت. راهکار برخی برای سرعت دادن به فرآیند، ساخت چند سیستم مخصوص استخراج چیا کوین و سپس نصب نرم افزار Chia روی آنها با استفاده از یک کلید خصوصی مشترک است. این روش جوابگو است، اما گزینه بهتری نیز وجود دارد؛ توصیه میکنیم در صورت داشتن منابع کافی، یک یا چند چیا هاروستر (Chia Harvester) راهاندازی کنید.
ایده آن ساده است؛ بهتر است داخل شبکه چیا به جای چند گره، فقط با یک نود کار کنید و تمام وظایف نظیر دریافت آپدیتها را بر عهده آن بگذارید. اگرچه تعامل با چیا نتورک پهنای باند خیلی زیادی مصرف نمیکند، اما همچنان دلیلی برای همگام (سینک – Sync) نگه داشتن چند کامپیوتر وجود دارد. بلاک چین Chia Network هماکنون دارای حجم حدود 3.2 گیگابایت است و این میزان به مرور زمان افزایش پیدا میکند.
به طور ایدهآل، حین چیا کوین فارمینگ با چند کامپیوتر، بهترین و سریعترین سیستم را به عنوان فول نود انتخاب و سایر دستگاهها را داخل چیا نتورک به عنوان یک هاروستر پیکربندی میکنید. آنها به گره اصلی اشاره میکنند و به طور جداگانه نیازمند همگام شدن با آخرین وضعیت شبکه نیستند. برای مدیریت آنها، اگر رابط کاربری گرافیکی را کنار گذاشته و از محیط متنی ویندوز (کامند پراپمت) استفاده کنید، فرآیند سریعتر پیش خواهد رفت. خوشبختانه این کار چندان دشوار نیست. توسعهدهنده پروژه، در یک ویدیوی Youtube و مقالهای در GitHub نحوه انجام این کار آموزش داده است، اما ما در این مطلب، آموختههای آنها را به زبانی سادهتر بیان میکنیم.
ابتدا، نود اصلی (قویترین کامپیوتر) را به روشی که در بالا برای استخراج چیا کوین توضیح دادیم، راهاندازی کنید. همگامسازی با آخرین وضعیت بلاک چین به چند ساعت زمان نیاز دارد، اما میتوان تا پیش از اتمام این پروسه، ساخت پلاتهای جدید را شروع کرد. در قدم بعد باید به شکلی مشابه، روی گرههای جانبی (هاروسترها) نرم افزار Chia را نصب کنید. روش دانلود و نصب این برنامه را در قسمت قبل آموزش دادیم. بعد از اجرای برنامه، هیچ کدام یک از گزینههای ساخت کلید جدید یا وارد کردن عبارت بازیابی را انتخاب نکنید و برنامه را ببندید. سپس محیط متنی CMD یا PowerShell را در ویندوز باز کنید.
به چند چیز نیاز دارید. اولین مورد یک فولدر CA (Certificate Authority) از گره اصلی است. اگرچه میتوان آن را در شبکه چیا به اشتراک گذاشت، اما این روش از دیدگاه امنیتی توصیه نمیشود. البته برای یک مزرعه خانگی چیا کوین فارمینگ این کار مشکلی ایجاد نخواهد کرد. مورد بعدی که به آن نیاز دارید، نام و آدرس IP کامپیوتر اصلی است.
باید وارد صفحه About گره اصلی شوید. به این منظور زبان سیستم را به انگلیسی تغییر و سپس کلیدهای Win+X را همزمان فشار بدهید. در ادامه کلید Y را روی کیبورد فشار بدهید. روش دیگر برای ورود به صفحه About فشردن همزمان کلیدهای Win+I به منظور باز کردن اپلیکیشن تنظیمات، کلیک روی System و سپس انتخاب About است.
به طور پیشفرض، اگر برای تعیین نام سیستم اقدام نکرده باشید، اسم آن چیزی شبیه “Desktop-AH81JFG” خواهد بود. اکنون باید نام مناسبی برای دستگاه مثل “DanielHJChiaFarmer” یا هر چیز دلخواه دیگر تعیین کنید. برای ثبت تغییر، ریاستارت کردن ویندوز الزامی است. توصیه میکنیم نود اصلی را با استفاده از کابل به مودم وصل کنید. این توصیه به معنی عدم امکان استفاده از اتصال بدون سیم نیست، اما در هر صورت، اتصالات سیمی تاخیر کمتر و پایداری بیشتری دارند و این موضوع حین استخراج چیا کوین با چند کامپیوتر از اهمیت بالایی برخوردار است.
باید فولدر ca را به اشتراک بگذاریم. در کامپیوتر اصلی مخصوص چیا کوین فارمینگ کلیدهای Win+R را فشرده و و بعد از کپی – پیست کردن “%USERPROFILE%\.chia\mainnet\config\ssl” کلید اینتر را بزنید. با این کار وارد صفحه پیکربندی چیا خواهید شد.
روی فولدر ca کلیک راست کرده و به سراغ گزینه Properties در انتها بروید. وارد تب Sharing شوید. روی دکمه Advanced Sharing کلیک کنید و تیک گزینه Share This Folder را بزنید. در صورت دلخواه میتوانید نام پوشه را عوض کنید، اما بهتر است اسم پیشفرض ca را تغییر ندهید. روی Permissions کلیک کنید. گزینه Everyone را با کلیک روی دکمه Remove از فهرست حذف کنید. روی دکمه Add کلیک و عبارت Authenticated Users را وارد کنید. بعد از انتخاب دکمه Check Names در سمت راست روی Ok کلیک کنید.
اکنون، فقط کامپیوترهای آشنا به نام کاربری و پسورد کامپیوتر اصلی استخراج چیا کوین میتوانند به فولدر ca دسترسی پیدا کنند. اگر قبل از این برای حساب کاربری خود در ویندوز پسورد مشخص نکردهاید، اکنون این کار را انجام بدهید.
اکنون به سراغ نودهای جانبی یا همان هاروسترها میرویم. یک محیط متنی باز کنید. کلیدهای Win+R را فشرده و بعد از تایپ cmd دکمه اینتر را بزنید، یا به سراغ PowerShell بروید (نام آن را در منوی استارت جستجو کنید). باید دایرکتوری را به فولدر Chia اصلی در این کامپیوتر تغییر بدهید.
- در کامند پراپمت (CMD – سیامدی): cd “%LOCALAPPDATA%\chia-blockchain\app-1.1.5\resources\app.asar.unpacked\daemon”
- در پاورشل: cd “$ENV:LOCALAPPDATA\chia-blockchain\app-1.1.5\resources\app.asar.unpacked\daemon”
اگر در زمان اقدام شما برای چیا کوین فارمینگ نسخههای جدیدتری از نرم افزارهای Chia ارائه شده و شما جدیدترین ورژن را دانلود و نصب کردهاید، در عبارت بالا، بخش “app-1.1.5” را با نسخه مورد نظر جابهجا کنید. بعد از وارد کردن، دایرکتوری به فولدر پیکربندی هاروستر تغییر خواهد کرد. همانطور که در بالا گفتیم، یکی از اطلاعات مورد نیاز آدرس IP کامپیوتر اصلی است. برای پیدا کردن آن ping -4 [Main PC Name] را در محیط متنی (کامپیوتر اصلی) وارد کنید. به جای [Main PC Name] باید نام کامپیوتر خود را قرار بدهید. آدرس آیپی در صفحهای شبیه زیر نمایش داده میشود.
آدرس آیپی در اینجا 10.0.0.135 است، اما برای شما احتمالا عددی متفاوت خواهد بود. آدرس باید همیشه ثابت باشد، پس به یک آیپی استاتیک نیاز دارید. اگر سرور DHCP (روتر یا مودم DSL کابلی) گهگاه IP متفاوتی به کامپیوتر اصلی میدهد، باید تنظیمات آن را برای جلوگیری از این اتفاق عوض کنید. بسته به شبکه کامپیوتر خانگی هر فرد، نحوه استاتیک کردن آدرس آیپی یک کامپیوتر تفاوت دارد، به همین دلیل توضیح کامل درباره چگونگی انجام این کار از حوصله مطلب کنونی خارج است. در صورت عدم آشنایی، از گوگل کمک بگیرید.
به طور خلاصه، سرور DHCP را برای خارج کردن (مستثنی کردن) یک محدوده آدرسها (به منظور تخصیص بعدی از بین آنها) پیکربندی کنید. سپس از طریق تنظیمات آدرس IPV4 در Network Adapter، یک آدرس استاتیک (از بین IPهای مستثنی شده) تخصیص بدهید و آیپی روتر / مودم خود را به عنوان گیتوی (GateWay) مشخص کنید. اگر روتر شما اجازه میدهد چند دستگاه مشخص را به یک آدرس آیپی نسبت بدهید، از این قابلیت استفاده کنید.
اکنون باید چیا هاروستر را با تایپ عبارت زیر در محیط متنی آماده کنید. با این کار از عدم اجرای نرم افزار چیا نتورک تا پایان فرآیند پیکربندی مطمئن خواهید شد:
.\chia.exe stop all -d
با تایپ عبارت زیر، از محلهای در حال اسکن برای پلاتها در این نود آگاه میشوید:
.\chia.exe plots show
با تایپ “chia یا chia.exe/.” لیستی از آپشنها نمایش داده میشود. با اضافه کردن h- به انتهای انتهای کامند (مثلا chia.exe plots -h/.) پارامترهای موجود برای آن آپشنها را مشاهده میکنید. یک کامند کاربردی دیگر “chia.exe plots check/.” است که تمام پلاتها را تست کرده و تعداد آنها را اعلام میکند. هدف از این کار، اطمینان از سالم بودن فایلهای پلاتها است. ممکن است ایرادی در یک فایل وجود داشته باشد، به طوری که از امتیاز آن برای افزایش شانس دریافت جایزه محروم شوید، به همین دلیل هر از گاه این کامند را اجرا کنید. در صورت داشتن تعداد زیادی پلات، پروسه به زمان قابل توجهی نیاز دارد.
قدم مهم بعدی پیکربندی آپشنهای نود هاروستر است. به این منظور کد زیر را داخل محیط متنی وارد کنید. به جای [Your CA folder location] باید آدرس فولدر ca در کامپیوتر خود را قرار بدهید:
.\chia.exe init -c [Your CA folder location]
در مثال بالا، فایلهای پیکربندی CA از کامپیوتر اصلی (Ryzen5900X) به کامپیوتر محلی ایمپورت شدهاند. کار تقریبا تمام است. اکنون کامند زیر را در محیط متنی وارد کنید. به جای [Main PC IP Address] آدرس آیپی کامپیوتر خود را قرار بدهید. شماره پورت به صورت پیشفرض 8447 است، مگر به هر دلیل تغییر کرده باشد. نحوه تغییر پورت را نمیتوان در این مطلب آموزش داد، پس مجددا از گوگل برای رفع مشکل کمک بگیرید.
.\chia.exe configure –set-farmer-peer [Main PC IP Address]:8447
به عنوان آخرین کامند، عبارت زیر را وارد کنید:
.\chia.exe start harvester -r
آخرین کامند، کامپیوتر را به عنوان یک گره هاروستر راهاندازی خواهد کرد. وقتی عملیات به پایان رسید، در نود اصلی وارد نرم افزار Chia شده و وارد تب Farm شوید. اگر پیکربندی هاروسترها را به درستی انجام داده باشید، آنها را در اینجا مشاهده خواهید کرد. هر ده ثانیه، شبکه چیا پیامی به کامپیوتر اصلی ارسال میکند و منتظر پاسخ میماند.
شروع خودکار چیا هاروستر
اگر میخواهید یک گره هاروستر دائمی برای چیا کوین فارمینگ راهاندازی کنید، بهترین روش، خودکار کردن شروع به کار این گره جانبی بلافاصله بعد از روشن شدن کامپیوتر است. با استفاده از Task Scheduler ویندوز این کار آسان میشود. در منوی استارت ویندوز Task Scheduler را جستجو کنید و وارد برنامه شوید.
در پنل سمت راست روی Create Task کلیک کنید. در تب General، یک نام مثل “Start Chia Harvester” برای این تسک مشخص کنید. تیک کنار گزینه “Run Whether User Is Logged On Or Not” را بزنید و سپس از فهرست پایین، رو به روی گزینه Configure For، ویندوز 10 را انتخاب کنید.
در تب Triggers با کلیک روی New یک تریگر جدید ایجاد کنید. از فهرست گزینه At StartUp را انتخاب کنید، به این معنی که اجرای تسک مورد نظر در زمان شروع به کار سیستم خواهد بود.
مهمترین قسمت کار تب Actions است. روی New کلیک کنید. در قسمت Program/Script برنامه powershell.exe را انتخاب کنید.(بهتر است از قبل باید به دنبال فولدر محل قرارگیری فایل اجرایی نرم افزار پاورشل بگردید.) گزینه بعدی Add Arguments است. در آن عبارت زیر را قرار بدهید:
-executionpolicy bypass -NonInteractive -NoExit -command “C:\Users\[Username]\AppData\Local\chia-blockchain\app-1.1.5\resources\app.asar.unpacked\daemon\chia.exe start harvester”
با این کار، برنامه Task Scheduler پاورشل را باز کرده و به آن میگوید تا از اجرای پالیسی (Policy) صرف نظر کند، از تعامل کاربر جلوگیری کند، از بستن محیط متنی بعد از تمام شدن کامند خودداری کند و سپس کد اصلی را برای راهاندازی گره هاروستر استخراج چیا کوین اجرا کند. اگر از ورژنی به غیر از app-1.1.5 نرم افزار Chia استفاده میکنید، عدد آن را داخل کامند بالا تغییر بدهید.
تب چهارم Conditions است. وارد آن شده و تیک کنار گزینه “Start the task only if the computer is on AC power” را بردارید، مگر اینکه از یک لپ تاپ استفاده میکنید و مایل به اجرای نود هاروستر روی آن در زمان عدم دسترسی به منبع برق نیستید. میتوانید گزینه “Start only if the following network connection is available” را فعال کنید و آن را روی Any connection قرار بدهید. در نظر داشته باشید اگر اتصال شبکه حتی برای چند ثانیه قطع شود، فرآیند متوقف خواهد شد.
در نهایت در تب Settings گزینه “Run task as soon as possible after a scheduled start is missed” را فعال کنید و تیک کنار “Stop the task if it runs longer than” را بردارید، چرا که نمیخواهید در هر صورت اجرا متوقف شود.
بعد از کلیک روی Ok باید اطلاعات لاگین حساب خود در ویندوز را وارد کنید. به این ترتیب تسک حتی در صورت لاگین نبودن شما اجرا خواهد شد. برای تست اجرای صحیح این تسک، نود هاروستر را ریاستارت کنید. با این فرض که چند پلات آماده روی آن دارید، بعد از گذشت چند ثانیه، باید بتوانید اطلاعات صحیح مربوط به این هاروستر را در تب Farm نرم افزار Chia در کامپیوتر اصلی مشاهده کنید. تنها راه تشخیص عملکرد درست هاروسترها، نمایش صحیح تعداد پلاتهای آنها داخل برنامه Chia نود اصلی است.
افزودن پلاتهای بیشتر به هاروستر استخراج چیا کوین
میخواهید پلاتهای بیشتری به یک هاروستر اضافه کنید؟ امکان انجام این کار از طریق رابط کاربری گرافیکی وجود دارد، اما استفاده از محیط متنی راحتتر و سریعتر است. پاورشل را باز کنید و با زدن کامند زیر، دایرکتوری را به فولدر Chia تغییر بدهید. نوشتن ورژن نرم افزار Chia خود به جای app-1.1.5 را فراموش نکنید.
cd $ENV:LOCALAPPDATA\chia-blockchain\app-1.1.5\resources\app.asar.unpacked\daemon\
سپس برای هر صف از پلاتها، چیزی شبیه کد زیر را در محیط متنی وارد کنید:
.\chia.exe plots create -n [Number of Plots] -f [Your Farmer Key] -p [Your Pool Key] -t [SSD Temp Folder] -d [Final HDD Folder]
کلید فارمر و استخر، منحصربهفرد هستند و باید آنها را نزد خود محفوظ نگه دارید. با کامند “chia.exe keys show/.” میتوانید به این کلیدها دست پیدا کنید. کدها را داخل یک فایل متنی قابل دسترسی از طریق شبکه، کپی – پیست کنید. به این ترتیب امکان کپی کردن آنها روی هاروسترها میسر میشود. البته، نگه داشتن کلید خصوصی داخل یک فایل متنی عادی روی گره اصلی نوعی ریسک است، اما فراموش نکنید اگر فردی بتواند سیستم شما را هک و به آن نفوذ کند، در هر صورت کلیدها را به دست خواهد آورد.
بسته به تعداد صفهای همزمانی که میخواهید برای استخراج چیا کوین اجرا کنید، کد بالا را چند مرتبه اجرا کنید. به این منظور، هر مرتبه یک صفحه پاورشل جدید باز کنید، هر چند در صورت آشنایی با نحوه اسکریپتنویسی، میتوان کامندها را داخل یک فایل نیز گنجاند. فولدر موقت (Temp) و نهایی (Final) را به دلخواه تغییر بدهید.
در نهایت، به افراد مایل به ایجاد یک مزرعه بزرگ کشت چیا کوین یک هشدار میدهیم. با وجود ایجاد یک سیستم متشکل از چند کامپیوتر با چند ده ترابایت پلات، به خاطر سولو فارمینگ چیا کوین همچنان احتمال یافتن مستمر یک بلاک پایین است. بعید نیست هفتهها، ماهها و شاید سالها هیچ جایزهای دریافت نکنید! وقتی نت اسپیس 16.5 اگزابایت بود، با داشتن 550 پلات به حجم حدودا 60 ترابایت، بر اساس یک تخمین هر 70 روز یک مرتبه برنده جایزه میشدید. با افزایش قابل توجه نت اسپیس چیا نتورک از آن زمان، این بازه افزایش پیدا کرده است.
نتیجهگیری ؛ سخن نهایی درباره استخراج چیا کوین (فارمینگ)
شروع کار پروژه چیا نتورک در سال 2017 بود، اما فقط چند ماه از داغ و محبوب شدن آن میگذرد. استخراج چیا کوین به اندازهای ترند شد که چند هفته قبل، خبر کمیاب شدن هاردهای مخصوصا SSD در بازار، ما را کاملا متعجب کرد! این موضوع نشاندهنده ورود سرمایه گذاران بیشتر و بیشتر به صنعت چیا کوین فارمینگ است. نتیجه، افزایش قیمت حافظه ثانویه و زیاد شدن نت اسپیس (سختی) Chia Network بوده است.
شاید وضعیت در آیندهای نزدیک بهبود پیدا کند، اما در حال حاضر، خرید سخت افزارهای جدید برای راهاندازی یک مزرعه استخراج چیا کوین را توصیه نمیکنیم. البته، اگر از قبل سخت افزار کافی به این منظور در اختیار دارید، کسی شما را از ورود به چیا کوین فارمینگ منع نمیکند!
در اولین هفته خرید و فروش XCH، رمز ارز شبکه چیا، قیمت آن از 1600 دلار تا 1900 دلار افزایش پیدا کرد، اما بعد از سقوط به حدود 600 دلار رسید. از آن زمان تا کنون، قیمت در بازه 600 الی 800 دلار در نوسان است. روز به روز به تعداد صرافیهای پشتیبانیکننده از خرید و فروش چیا کوین افزوده میشود و حجم معاملات در حال افزایش است. نت اسپیس با سرعتی باورنکردنی در حال زیاد شدن است.
در زمان نوشتن این مطلب در 17 خرداد 1400، نت اسپیس به حدود 20 اگزابایت رسیده و قیمت هر XCH حدود 600 دلار است. در این شرایط، پول 10 ترابایت حافظه برای نگه داشن تعدادی پلات طی دو ماه برگردانده میشود. متاسفانه یا خوشبختانه اثری از کاهش سرعت رشد نت اسپیس چیا نتورک دیده نمیشود، به این معنی که زمان بازگشت سرمایه در حال افزایش است. البته در صورت بالا رفتن قیمت XCH، این کاهش جبران خواهد شد. بد نیست بدانید مارکت کپ چیا کوین اکنون فقط 286 میلیون دلار است و بر اساس این معیار در رتبه 2583 بازار قرار دارد! آن را با مارکت کپ 3 میلیارد دلاری شیبا اینو، 44 میلیارد دلاری دوج کوین، 300 میلیارد دلاری اتریوم و 685 میلیارد دلاری بیت کوین مقایسه کنید؛ برای رشد قیمت چیا کوین فضای زیادی وجود دارد.
برخلاف دیگر رمز ارزها، استخراج (در اینجا کشت) پلاتهای چیا نتورک به زمان بیشتری نیاز دارد، اما حتی این محدودیت نیز ترمز رشد وحشتناک نت اسپیس این شبکه را نکشیده است. البته، با وجود افزایش بودن روند، سرعت آن درحال کاهش است. چند هفته قبل، نرخ رشد چیا نتورک 80 درصد بود، اما طی دو هفته بعد از آن به 62 درصد و 39 درصد کاهش پیدا کرد. 39 درصد همچنان نرخ رشد بالایی محسوب میشود، اما در مقایسه با دو هفته قبل به نصف رسیده است. به طور متوسط روزانه شاهد اضافه شدن نیم اگزابایت به نت اسپیس پلتفرم هستیم.
چیا نتورک درست در بحبوحه انتقادها از آسیب بیت کوین به محیط زیست محبوب شد، چرا که با وعده «رمز ارز سبز» (دوستدار محیط زیست) پا به میدان گذاشت. روشن نگه داشتن فضاهای ذخیره سازی ثانویه به انرژی بسیار کمتری در مقایسه با پردازشگرهای گرافیکی و اسیک ماینرها نیاز دارد. البته با کمی محاسبه متوجه خواهید شد این شبکه نیز چندان کم مصرف نیست. 17 اگزابایت نت اسپیس به معنی روشن بودن 1.7 میلیون هارد HDD است که هر یک 5 وات مصرف دارد. میزان مصرف روزانه در مجموع 204 مگاوات بر ساعت میشود. در حال حاضر، میزان برق مصرفی روزانه شبکه بیت کوین 1500 برابر این مقدار است، اما با رسیدن نت اسپیس چیا نتورک به 200 اگزابایت، این اختلاف کمتر خواهد شد (در آن شرایط مصرف برق شبکه بیت کوین 150 برابر چیا کوین میشود). از خراب شدن سریع هاردهای SSD طی استخراج چیا کوین نباید غافل شد که خود سبب به جا ماندن پسماند میشود.
پنجاه هارد دیسک شاید به اندازه یک کارت گرافیک پرچمدار برق مصرف کنند، اما وقتی مقایسه را با پنجاه مزرعه انجام بدهید، شرایط برابر خواهد شد. در حالی که اتریوم به عنوان شبکهای متکی بر ریگ ماینرهای GPU در حال مهاجرت به الگوریتم بسیار کممصرف PoS از PoW است (که استفاده از پردازشگرهای گرافیکی برای محافظت از شبکه را منسوخ میکند)، شبکهای مثل چیا نتورک با مصرف برق رو به افزایش ظهور کرده است. باید دید آینده آن چه خواهد شد.
منبع: tomshardware
از 1 تا 5 چه امتیازی به این مطلب میدهید؟
اشتراک گذاری
افزودن نظر ( 0)
0
نظر خود را بنویسید
پیام شما ثبت شد و بعد از تایید مدیر منتشر خواهد شد