آنچه در این مقاله خواهید خواند
آیا استفاده از کیف پول اتمیک والت با آی پی ایران دردسرساز می‌شود؟ آیا اتمیک والت می‌تواند کاربران ایرانی و ایرانیان را تحریم کند؟
مسئله تحریم‌های آمریکا علیه ایران برای ساکنان کشورمان مشکلات فراوانی داشته است. از جمله مهمترین آن‌ها، دشوار شدن نقل و انتقال پول و در کل دسترسی به خدمات مالی بین‌المللی است. به لطف ماهیت غیر متمرکز ارزهای دیجیتال و ناشناس شدن تراکنش‌ها در شبکه‌های رمز ارزی بلاک چینی، می‌توان تحریم‌ها را به راحتی دور زد، اما متاسفانه امروزه کریپتوکارنسی از مسیری که ساتوشی ناکوموتو (خالق بیت کوین، اولین رمز ارز دنیا) در ذهن خود ترسیم کرده بود، دور شده است. نگرانی کاربران ایرانی کیف پول اتمیک والت از تحریم ها به همین خاطر است.
بیت کوین به عنوان یک ارز دیجیتال غیر متمرکز و رمزنگاری شده خلق شد. عدم تمرکز به این معنی است که شبکه و تعیین روند قیمت BTC تحت اختیار یک موجودیت خاص (یک فرد، تیم، گروه، شرکت، سازمان، نهاد یا دولت) قرار ندارد و به دست اعضای تشکیل‌دهنده آن اداره می‌شود. یک بانک سنتی را در نظر بگیرید. سیستم آن متمرکز است و تمام مسئولان آن مشخص هستند، پس دولت آمریکا می‌تواند بانک را مجبور به عدم انجام مبادلات مالی با ایران کند. اما در ارتباط با بیت کوین چطور؟ آیا مقامات آمریکایی می‌توانند هزاران نود (کامپیوتر) تشکیل‌دهنده این شبکه غیر متمرکز را به چنین کاری مجبور کند؟ اصلا آن‌ها را می‌شناسند و به این افراد دسترسی دارند؟ با در نظر گرفتن این موضوع بحث تحریم اتمیک والت یا دیگر کیف پول های ارز دیجیتال منتفی خواهد شد، اما قضیه به همین سادگی نیست.
گفتیم بیت کوین و بعد از آن آلت کوین‌ها از مسیری که خالق اولین ارز دیجیتال رمزنگاری شده در ذهن خود داشت دور شده است، چرا که دیگر چندان متمرکز نیست. به عنوان نمونه اکنون بیشتر هش ریت شبکه BTC در مشت مزارع ماینینگ قدرتمند است. از طرفی یک سری ارز دیجیتال با وجود استفاده از فناوری بلاک چین (تکنولوژی پایگاه داده‌ای که بیت کوین بر اساس آن خلق شد) همچنان متمرکز هستند. به عنوان نمونه باید به تتر، پراستفاده‌ترین ارز دیجیتال دنیا، اشاره کرد. به همین دلیل بحث تحریم اتمیک والت مطرح می‌شود. اما چقدر احتمال وقوع چنین اتفاقی وجود دارد؟
کیف پول های ارز دیجیتال چیست و چطور کار می‌کند؟
والت ارز دیجیتال برخلاف تصور عده‌ای از کاربران شبیه یک کیف پول واقعی کار نمی‌کند؛ یک سری سکه دیجیتال وجود ندارند تا در این اپلیکیشن مثلا اتمیک والت ذخیره شوند و سپس سازنده آن قادر به قفل کردن این سکه‌ها باشد. یک کیف پول برنامه‌ای برای ساخت و سپس مدیریت کلید خصوصی و کلید عمومی برای شما است. به زبان ساده کلید عمومی (پابلیک کی) آدرس شما برای دریافت ارز دیجیتال و کلید خصوصی (پرایویت کی) رمز ورود به این آدرس برای خرج کردن (ارسال) ارز دیجیتال است.
برای درک بهتر این مبحث، که به درک نحوه کار اتمیک ولت و امکان یا عدم امکان تحریم آن کمک می‌کند، همیشه از این مثال استفاده می‌کنیم، پابلیک کی را می‌توان به آدرس ایمیل و پرایویت کی را به رمز عبور ورود به حساب ایمیل تشبیه کرد. وقتی می‌خواهید فردی برای شما نامه الکترونیکی ارسال کند، آدرس را در اختیارش قرار می‌دهید. برای دریافت رمز ارز کلید عمومی را به ارسال‌کننده می‌دهید. برای مدیریت ایمیل‌ها و ارسال یک نامه الکترونیکی از حساب خود باید رمز عبور را وارد کنید. برای فرستادن رمز ارز باید پرایویت کی را ارائه کنید. البته در عمل آدرس متفاوت از پابلیک کی است و از روی آن ساخته می‌شود، اما برای سادگی این دو را یکسان در نظر می‌گیریم.
پابلیک کی، موقعیتی مشخص در پایگاه داده یا همان بلاک چین را نشان می‌دهد. وقتی فردی برای یک نفر دیگر رمز ارز ارسال می‌کند، فقط داخل بلاک چین از موجودی یک آدرس کاسته و به دیگری اضافه می‌شود. خبری از سکه‌های دیجیتال نیست و همه چیز داخل پایگاه داده رخ می‌دهد. به همین دلیل تحریم اتمیک والت به همین راحتی نیست، اما یک سری استثنا وجود دارد.
اتمیک والت یا دیگر اپلیکیشن‌های مشابه آن ابزاری به منظور تعامل با بلاک چین محسوب می‌شوند. در بلاک چین همه چیز شفاف است، به این معنی که همه می‌توانند موجودی یک کلید عمومی (آدرس) را مشاهده کنند. به عنوان مثال وقتی شما آدرس خود را برای دریافت اتریوم، بیت کوین یا هر ارز دیجیتال دیگر در اختیار دیگران قرار می‌دهید، آن‌ها به راحتی می‌توانند موجودی‌تان را مشاهده کنند. اما بدون داشتن کلید خصوصی امکان خرج کردن آن وجود ندارد. با داشتن پرایویت کی، مالکیت ارز دیجیتال ذخیره شده در یک پابلیک کی را نشان می‌دهید. به همین دلیل باید از آن محافظت کنید، همانطور که از رمز عبور کارت بانکی یا حساب ایمیل خود محافظت می‌کنید.
اتمیک والت تحریم شدنی نیست، ولی یک استثنا وجود دارد!
از یک دیدگاه می‌توان کیف پول‌ها را به دو دسته‌بندی حضانتی و غیر حضانتی تقسیم کرد. واقعیت این است که اتمیک والت به عنوان یک گزینه غیر حضانتی قابل تحریم نیست، اما این موضوع درباره تمام ارزهای دیجیتال ذخیره درون آن صدق نمی‌کند. البته ممکن است وب سایت توسعه‌دهنده آن دسترسی با آی پی ایران را محدود کند و به ایرانیان اجازه دانلود اپلیکیشن از گوگل پلی استور یا اپ استور را ندهد (شاید یک روز در بدترین حالت ممکن، وگرنه وضعیت الان عادی است)، اما خود اپلیکیشن و مخصوصا رمز ارزهای ذخیره داخل آن قابل تحریم، قفل کردن و مصادره کردن نیست.
کیف پول های آنلاین و مخصوصا صرافی‌ها حضانتی هستند، به این معنی که کلیدهای خصوصی مربوط به ارزهای دیجیتال شما را در اختیار دارند و به نوعی حضانت آن‌ها را بر عهده گرفته‌اند. دلیل این نحوه کار سرعت دادن به نحوه استفاده از خدمات نظیر معامله ارز دیجیتال و خرید و فروش سریع رمز ارزها (ترید) است، اما خطرهای خاص خود را دارد. کاربران ایرانی باید از پلتفرم‌های این چنینی دوری کنند، وگرنه برخلاف زمان استفاده از اتمیک والت ممکن است درگیر مسائل مربوط به تحریم شوند!
همانطور که گفتیم داشتن کلید خصوصی به معنی مالکیت ارز دیجیتال است. از طرفی برخلاف شبکه خود رمز ارزها نظیر بیت کوین و اتریوم، صرافی‌ها مثل بایننس سیستمی کاملا متمرکز دارند. پس آن‌ها در صورت پی بردن به ایرانی بودن یک کاربر (اغلب از روی آدرس آی پی) قادر به توقیف دارایی خواهند بود. اما در اتمیک والت چنین اتفاقی رخ نمی‌دهد و تحریم بی‌اثر است.
مشکل دیگر پلتفرم‌هایی که حضانت پرایویت کی‌های شما را بر عهده دارند، ریسک هک شدن است. همانطور که گفتیم برخلاف شبکه‌های رمز ارزی بلاک چینی غیر متمرکز، آن‌ها متمرکز هستند و سرور مرکزی دارند، در نتیجه ممکن است طی یک حمله سایبری تعداد زیادی کلید خصوصی در دست هکرها قرار بگیرد.
کیف پول های غیر حضانتی نظیر اتمیک ولت و تراست والت تحریم شدنی نیستند، چرا که به شکل غیر حضانتی کار می‌کنند. در اینجا کلید خصوصی داخل حافظه دستگاه شما (گوشی یا کامپیوتر دسکتاپ و لپ تاپ) ذخیره می‌شود، به جای این که به یک سرور آنلاین منتقل شود. وقتی توسعه‌دهنده اپلیکیشن اتمیک والت پرایویت کی‌ها را ندارد، تحت تاثیر تحریم حتی با وجود پی بردن به هویت ایرانی یک کاربر از روی آی پی آدرس نمی‌تواند کاری انجام بدهد.
توجه به نکته‌ای مهم؛ همه ارزهای دیجیتال غیر متمرکز نیستند
اگرچه سازنده اپلیکیشن می‌تواند از روی آدرس آی پی کاربر به موقعیت جغرافیایی وی پی ببرد، اما قرار است موضوع را به کجا گزارش کند؟ فرض کنیم شما از یک کیف پول اتمیک والت برای ذخیره کرده بیت کوین و اتریوم استفاده می‌کنید. سازنده اتمیک والت از روی آی پی آدرس شما به کشور محل سکونتتان پی خواهد برد، اما این موضوع را باید از کجا پیگیری کند؟ شبکه بیت کوین و اتریوم غیر متمرکز است و برخلاف یک بانک، نهادی متمرکز برای مراجعه،گزارش و پیگیری وجود ندارد.
اما مشکل تحریم اتمیک والت یا دیگر کیف پول های غیر حضانتی به این راحتی حل نمی‌شود. برخی ارزهای دیجیتال رمزنگاری شده به اندازه اتریوم و بیت کوین غیر متمرکز نیستند، یا برخی حتی کاملا ساختار متمرکز دارند. به عنوان بهترین مثال که کاربران تمام کیف پول های غیر حضانتی را تهدید می‌کند باید به تتر، پراستفاده‌ترین ارز دیجیتال دنیا، اشاره کرد. اگر با این رمز ارز دارای نماد USDT آشنایی ندارید، کافی است بدانید تتر یک استیبل کوین است و همیشه قیمت ثابتی (1 دلار ایالات متحده آمریکا) دارد. ساختار بلاک چین این ارز دیجیتال کاملا متمرکز است، به همین دلیل تحریم اتمیک والت می‌تواند روی آن اثر کند! تا کنون چنین اتفاقی رخ نداده است، اما هر زمان ممکن است شرکت آمریکایی Tether Limited به دستور دولت مجبور به شناسایی آدرس‌های کیف پول های ایرانی و مسدود کردن آن‌ها شود. در هر صورت Tether Limited مثل بانک‌های سنتی ساختاری متمرکز دارد.
خطر بروز چنین حادثه‌ای در شبکه‌های بایننس چین (BC – BEP2) و بایننس اسمارت چین (BSC – BEP20) نیز وجود دارد. این بلاک چین‌های متعلق به اکوسیستم بایننس، بزرگترین صرافی ارز دیجیتال دنیا، چندان غیر متمرکز نیستند و ممکن است روزی خطراتی کاربران استفاده‌کننده از این بسترها را تهدید کند. البته بعید می‌دانیم چنین اتفاقی مثلا تحریم ارزهای دیجیتال ذخیره در اتمیک والت یا تراست والت بر بستر bep2 و bep20 رخ بدهد، چرا که به خاطر زیر پا گذاشته شدن اساس کار و ماهیت رمز ارزها (غیر متمرکز)، حجم کاربران آن‌ها شدیدا ریزش می‌کند.
توصیه‌‌ای مهم به افراد نگران از تحریم اتمیک والت
کیف پول اتمیک والت به صورت غیر حضانتی کار می‌کند و کلیدهای خصوصی‌تان را در اختیار خودتان قرار می‌دهد، پس قادر به قفل کردن ارزهای دیجیتال غیر متمرکز نیست. در صورتی که از آی پی ایران برای اتصال به اینترنت و ورود به این برنامه استفاده می‌کنید، باید مراقب رمز ارزهای متمرکز نظیر تتر باشید. همانطور که گفتیم تا کنون گزارشی مبنی بر مسدود شدن دارایی USDT یک کاربر صرفا به خاطر استفاده از نرم افزار کیف پول با آی پی ایران منتشر نشده است، اما احتیاط شرط عقل است.
اگر خیلی نگران مسئله تحریم اتمیک والت هستید، بهتر است قبل از هر مرتبه ورود به اپلیکیشن برنامه تغییر آی پی خود نظیر VPN را روشن کنید. در این صورت، با توجه به ناشناس بودن آدرس‌ها، هیچ خطری شما را تهدید نخواهد کرد.
تهیه شده در بیت 24
