وقتی درباره یک پروژه بلاک چینی مثل پولکادات صحبت میکنیم، فقط نباید به کدها، ساختار فنی یا قیمت توکن پروژه محدود شویم. پشت هر شبکهای، مجموعهای از ایدهها، نگرشها و تصمیمهایی وجود دارد که از ذهن و جهانبینی فرد یا افراد خاصی تولید شده است. این افراد گاهی بهاندازهای تأثیرگذار هستند که ممکن است مسیر آینده یک فناوری را دستخوش تغییر کنند.
یکی از مهمترین و برجستهترین چهرههای دنیای بلاک چین، گاوین وود است. وود یکی از همبنیانگذارهای اتریوم و مهره کلیدی پولکادات است. شناخت گاوین وود میتواند نه فقط در درک این دو بلاک چین مهم، بلکه در درک مسیر آینده وب 3 و اینترنت نسل بعد هم به ما کمک کند. اگر آشنایی با گاوین وود برای شما هم موضوع جالبی است، در ادامه این مطلب با ما همراه باشید تا در زندگی، دغدغهها، و مسیر فکری گاوین وود سرکی بکشیم.
چرا شناخت بنیانگذاران بلاک چین اهمیت دارد؟
آشنایی با بنیانگذاران فناوری بلاک چین به ما کمک میکند تا ساختار، اهداف و مسیر آینده این فناوری را بهتر بفهمیم. وقتی دغدغهها و نگاههای افراد مهم در این حوزه را بشناسیم، راحتتر میتوانیم هدف و جهت حرکت شبکههای بلاک چینی را که آنها ساختهاند، درک کنیم.
علاوه بر این، بنیانگذارهای بلاک چین با تصمیمهای خود میتوانند تأثیرات قابلتوجهی روی موفقیت یا شکست پروژههای مرتبط داشته باشند. قدرت و نفوذ بنیانگذاران در تعیین مسیر توسعه و پذیرش فناوری بلاک چین نقش کلیدی دارد. مثلاً، نحوه مدیریت و رهبری این افراد میتواند روی اعتماد کاربران و سرمایهگذاران تأثیر بگذارد و در نهایت، حتی باعث موفقیت یا شکست پروژه شود.
پس، بهطور کلی میتوانیم بگوییم آگاهی از پیشینه و اهداف بنیانگذاران بلاک چین به ما کمک میکند تصمیمهای آگاهانهتری بگیریم. این شناخت نه فقط به درک بهتر فناوری کمک میکند، بلکه اجازه میدهد پروژهها را دقیقتر ارزیابی کنیم و پیشبینی بهتری از روندهای آینده داشته باشیم.
گاوین وود کیست؟
گاوین وود (Gavin Wood) یکی از بنیانگذارهای اتریوم و موسس کلیدی پروژه پولکادات است و در دنیای بلاک چین و رمزارزها در میان چهرههای مشهور و تأثیرگذار جای میگیرد. وود یکی از همبنیانگذارهای اتریوم و خالق زبان برنامهنویسی سالیدیتی (Solidity) است. وود از سال 2016 مسیر مستقل خود را با تأسیس بنیاد وب 3 و شرکتی به نام اتکور (EthCore) پی گرفت؛ اتکور بعدها به پریتی تکنولوجیز (Parity Technologies) تغییر نام داد.
گاوین وود بنیانگذار پروژههایی مثل پولکادات و کوساما است که با هدف ساخت اینترنتی غیرمتمرکز، منعطف و قابلتعامل میان بلاکچینها فعالیت میکنند. دیدگاههای فلسفی وود درباره تمرکززدایی و اینترنت کاربرمحور، باعث شده وود بهعنوان چهرهای پیشرو در تحول وب 3 در صنعت بلاک چین و ارزهای دیجیتال شناخته شود.
گاوین وود با دیدگاههای فلسفیاش در مورد تمرکززدایی و اینترنت کاربرمحور، نقشی اساسی در شکلگیری نسل سوم وب 3 ایفا کرده است. او معتقد است که باید سیستمی دیجیتال ایجاد شود که بهجای تکیه بر ساختارهای اجتماعی موجود، بر شفافیت، باز بودن و انعطافپذیری استوار باشد.
تحصیلات و پیشینه علمی
گاوین وود در آوریل ۱۹۸۰ در شهر لنکستر انگلستان متولد شد و تحصیلات ابتدایی خود را در مدرسه معتبر لنکستر رویال (Lancaster Royal Grammar School ) به پایان رساند. پس از آن، وود وارد دانشگاه یورک شد و در سال ۲۰۰۲ مدرک کارشناسی ارشد مهندسی در رشته سیستمهای کامپیوتری و مهندسی نرمافزار را از این دانشگاه گرفت. وود در 2005، در همان دانشگاه مقطع دکترای خود را در رشته علوم کامپیوتر به پایان رساند. یکی از علاقمندیهای وود نظریه زبانهای برنامهنویسی بود که بعدها نقش مهمی در زندگی حرفهای او بازی کرد.
همچنین، پیش از ورود به دنیای بلاک چین، وود بهعنوان پژوهشگر و مشاور نرمافزار در شرکتهایی مانند مایکروسافت ریسرچ (Microsoft Research) فعالیت میکرد که پایهگذار دیدگاههای فنی و فلسفی او در زمینه تمرکززدایی و اینترنت کاربرمحور شد. گاوین وود پیش از ورود به فضای بلاک چین بیش از یک دهه بهعنوان مهندس نرمافزار در ردههای بالا سازمانها مشغول فعالیت بود.
او بهاندازهای سابقه و تجربه در زمینه بلاک چین دارد که برخی بر این باورند که همان ساتوشی ناکاموتو، خالق ناشناس بیت کوین است؛ البته، خودِ وود همیشه این گمان را نفی کرده و گفته است که تا پیش از سال 2011 با مفهوم بلاک چین آشنایی نداشته است.
ورود به دنیای بلاک چین
گاوین وود در سال 2013 با ویتالیک بوترین آشنا شد و همکاری نزدیکی بین آنها شکل گرفت. نتیجه این آشنایی، همکاری وود با بوترین در پروژه اتریوم بود. وود یکی از اعضای اصلی تیم اتریوم به شمار میرفت و در ابداع زبان برنامهنویسی قراردادهای هوشمند اتریوم یعنی سالیدیتی مهره کلیدی تیم توسعه اتریوم بود.
او بخش عمده کد نسخه اول اتریوم را خودش نوشت. او همچنین، در یلو پیپر (Yellow Paper) اتریوم مشخصات فنی ماشین مجازی اتریوم (EVM) را تعریف کرد که اولین ماشین مجازی در دنیای بلاک چین محسوب میشود. گاوین وود از سال ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۶ در بنیاد اتریوم، سمت مدیر ارشد فناوری (CTO) را برعهده داشت.
گاوین وود از همان ابتدا، بلاک چین را نه فقط شبکهای برای پرداختهای مالی، بلکه بستری بالقوه برای ساخت قراردادهای هوشمند و اپلیکیشنهای غیرمتمرکز میدانست. این دیدگاه او را بعدها به یکی از پایهگذارهای اصلی وب 3 تبدیل کرد.
وود در سال 2016، با وجود موفقیتهای فراوان در پروژه اتریوم از این پروژه جدا شد. او تلاش داشت تمرکززدایی و تعامل میان بلاک چینهای مختلف را گستردهتر کند. ابتدا در سال 2016 شرکتی تحت عنوان اتکور راهاندازی کرد که بعدها به پریتی تکنولوجیز تغییر نام داد. این شرکت در زمینه توسعه زیرساختهای بلاک چین فعالیت میکند. جالب است بدانید که برخی از همکارهای سابق وود در اتریوم هم به شرکت پریتی پیوستند. وود در همین سال، یعنی 2016، بنیاد وب 3 (Web3) را در راستای ترویج و توسعه اینترنت غیرمتمرکز را راه انداخت.
اقدام مهم بعدی وود معرفی پروژه پولکادات (Polkadot) بود. ایده پولکادات هم در سال 2016 در گاوین وود شکل گرفت و پس از چند سال توسعه، این شبکه نهایتاً در مه 2020 راهاندازی شد. پولکادات شبکهای چندزنجیرهای است که امکان ارتباط و تعامل میان بلاک چینهای مختلف را هموار میکند.
پروژه کوساما (Kusama) هم در سال 2019 توسط او راهاندازی شد. کوساما شبکه آزمایشی پولکادات است که به توسعهدهندگان امکان تست و پیادهسازی نوآوریهای جدید را میدهد. این شبکه برای آزمایش ویژگیهای جدید پولکادات طراحی شده، اما برخلاف شبکههای تستی معمول، ارزش اقتصادی واقعی دارد و از حاکمیت جامعه برخوردار است. شبکه کوساما فضایی ایجاد میکند که در آن، توسعهدهندهها میتوانند نوآوری داشته باشند، ریسکهای بیشتری بپذیرند و بدون تأخیر زیاد، قابلیتهای جدید پولکادات را آزمایش کنند.
چرا گاوین وود پولکادات را ساخت؟
گاوین وود پس از تجربهای که در توسعه اتریوم داشت، به این نتیجه رسید که برای تحقق چشمانداز وب 3 باید زیرساختی وجود داشته باشد که بتواند مشکلات اساسی بلاک چینهای موجود از جمله مقیاسپذیری و تعاملپذیری را حل کند. در این راستا وود در سال 2016 وایت پیپر پولکادات را منتشر کرد. یکی از انگیزههای اصلی وود برای ایجاد پولکادات، رفع محدودیتهای اتریوم در زمینه مقیاسپذیری و حاکمیت بود. وود معتقد بود که بلاک چینها باید بتوانند بهصورت مستقل عمل کنند و در عین حال، از امنیت مشترک و تعامل با سایر زنجیرهها برخوردار شوند.
گاوین وود معتقد بود که آینده اینترنت نباید فقط در اختیار شرکتهای بزرگ باشد. او میخواست اینترنتی ساخته شود که در آن کاربران، کنترل اطلاعات و داراییهای خودشان را به دست بگیرند. هدف نهایی پولکادات، ساختن یک اینترنت جدید و غیرمتمرکز است که بیشتر به نفع مردم باشد تا شرکتها. برای آگاهی از تحولات و اطلاعیههای رسمی این شبکه، دنبال کردن اخبار ارز پولکادات اهمیت بالایی دارد.
چالشها و اختلافات در اتریوم
گاوین وود یکی از چهرههای کلیدی در شکلگیری اتریوم بود، اما تنها چند سال پس از شروع پروژه، مسیرش را از تیم جدا کرد. دلایل این جدایی به مجموعهای از اختلافنظرها، چالشهای مدیریتی و تضادهای درونتیمی برمیگردد. در ابتدا، تیم اتریوم متشکل از افرادی مثل ویتالیک بوترین (Vitalik Buterin)، چارلز هاسکینسون (Charles Hoskinson)، جوزف لوبین (Joseph Lubin) و گاوین وود بود، اما در گذر زمان اختلافنظرهای این افراد باعث شد برخی از اعضا از تیم اتریوم جدا شوند؛ مثلاً هاسکینسون پروژه کاردانو را راهاندازی کرد و وود هم به سمت طراحی پولکادات رفت.
یکی دیگر از نقاط عطف اختلافهای درونتیمی اتریوم، ورود مینگ چان (Ming Chan) بهعنوان مدیر اجرایی بنیاد اتریوم بود. او برای مدیریت بهتر منابع مالی، اقداماتی جدی انجام داد که برای وود چندان خوشایند نبود. مثلاً، چان دفتر لندن را که تحت نظر وود اداره میشد، تعطیل کرد و بودجه مالی پروژه ETHDev را که وود در آن نقش اصلی را داشت، کاهش داد. این تصمیمها تنشهای بنیاد اتریوم را بیشتر کرد و باعث شد وود احساس کند که پروژههایش در این بنیاد نادیده گرفته میشوند.
از سویی دیگر، از آنجا که وود همزمان در پروژه ETHDev اتریوم و شرکت ETHCore فعالیت میکرد، نگرانیهایی در خصوص تضاد منافع مطرح شد. بنیاد اتریوم این وضعیت را پایدار نمیدانست. ارتباطات میان وود و بوترین هم بهمرور سردتر شد و تلاشهای وود برای حل اختلافها بینتیجه ماند. در نهایت، گاوین وود در اکتبر 2015 تصمیم گرفت از اتریوم جدا شود و با تمرکز بر نقاط ضعف بلاک چینهای موجود، پروژه جدید خودش یعنی پولکادات را آغاز کند.
فلسفه پشت پولکادات و Web3
گاوین وود یکی از معمارهای اصلی وب 3 و حامیهای ایجاد نسل بعدی اینترنت است. وود معتقد است که وب 3 باید بستری باشد که در آن کاربران کنترل کامل بر هویت، دادهها و تراکنشهای مالی خود داشته باشند و نیازی به تکیه به نهادهای متمرکز نداشته باشند. پولکادات برمبنای همین فلسفه طراحی شده است.
پولکادات با ساختار چندزنجیرهای خود، امکان تعامل و ارتباط میان بلاک چینهای مختلف را فراهم میکند. هر زنجیره که در پولکادات به پاراچین مشهور است، میتواند قوانین و ساختار خاص خود را داشته باشد و در عین حال، از امنیت مشترک شبکه استفاده کند. این معماری به توسعهدهندهها اجازه میدهد تا بلاک چینهای ویژهای بسازند که بهصورت مستقل عمل میکنند و همزمان، با سایر زنجیرهها تعامل دارند.
هدف نهایی وود ایجاد سیستمی است که در برابر نفوذ و سواستفاده مقاوم باشد و از طریق حاکمیت درونزنجیرهای، کاربران را به مشارکت فعال تشویق کند. در مجموع، فلسفه پشت پولکادات و Web3 مبتنی بر اینترنتی غیرمتمرکز، کاربرمحور و مقاوم در برابر تمرکز قدرت است. در نسل جدید اینترنت، کاربران نه فقط مصرفکننده، بلکه مالک و مدیر دادهها و تعاملات خود هستند.
معرفی پروژه پولکادات
پولکادات یک پروتکل بلاک چینی نسل جدید است که با هدف ایجاد یک شبکه چندزنجیرهای طراحی شده است. بنیانگذار کلیدی این پروژه گاوین وود است که وایت پیپر آن را در سال 2016 منتشر کرد. پولکادات در مه 2020 راهاندازی شد تا به توسعهدهندهها اجازه بدهد بلاک چینهای ویژه بسازند و آن را به شبکهای مشترک و ایمن از سایر زنجیرهها متصل کنند. هدف پولکادات افزایش مقیاسپذیری، کاربردپذیری و تعاملپذیری شبکههاست.
دو ستون اصلی پولکادات، پاراچین (Parachain) یعنی زنجیرههای مستقل موازی و ریلی چین (Relay Chain) یعنی زنجیره مرکزی هماهنگکننده هستند. ریلی چین ستون فقرات شبکه پولکادات است و مسئولیت تأمین امنیت و هماهنگی میان پاراچینها را برعهده دارد. این زنجیره همه اطلاعات شبکه را ثبت میکند و امنیت همه زنجیرههای دیگر را هم تضمین میکند.
پاراچینها هم بلاک چینهای مستقل و شخصیسازیشده هستند که میتوانند کاربردهای ویژه خود را داشته باشند و همزمان از امنیت مشترک شبکه برخوردار شوند. زنجیرههای پاراچین میتوانند میزبان قراردادهای هوشمند باشند.
پولکادات به کمک فناوری اشتراک امنیت (Shared Security) و پروتکل پیامرسانی میانزنجیرهای (XCM) به بلاک چینها اجازه میدهد با یکدیگر تعامل داشته باشند و دادهها یا داراییها را به یکدیگر منتقل کنند. به کمک این پروتکل، پاراچینها میتوانند حتی با بلاک چینهای خارجی مانند بیتکوین و اتریوم هم در ارتباط باشند.
یکی دیگر از ویژگیهای پولکادات، فراهمکردن ابزارهایی برای ساخت بلاک چینهای جدید است. هدف از این کار این است که هر کسی بتواند بهسادگی بلاکچین خودش را بسازد، آن را مطابق نیازهای خاص خود طراحی کند و بعد هم بتواند آن را به بقیه شبکهها متصل کند. کیت توسعه نرمافزار پولکادات (Polkadot SDK) و فناوری پاراچین (Parachain) در پولکادات به همین منظور طراحی شدهاند.
علاوه بر این موارد، پولکادات از مدل اجماع اثبات سهام کاندید شده (Nominated Proof-of-Stake) که در آن دارندگان توکن بومی پولکادات یعنی توکن DOT میتوانند با نامزد کردن اعتبارسنجها، در امنیت و حاکمیت شبکه مشارکت داشته باشند. این مدل باعث میشود تا انتخاب اعتبارسنجهای شبکه بهجای قدرت مالی، برمبنای اعتماد اجتماعی و مشارکت فعالانه انجام شود. از سویی دیگر، این ساختار به کاربران اجازه میدهد بدون نیاز به اجرای مستقیم نود اعتبارسنج، در روند تصمیمگیری و پایداری شبکه نقش داشته باشند. اگر قصد دارید در این پروژه نوآورانه مشارکت داشته باشید، یکی از راههای ساده، خرید ارز پولکادات و نگهداری آن در کیف پولهای سازگار با این شبکه است. اگر تصمیم دارید توکن DOT را ذخیره و در فرایند حاکمیتی پولکادات مشارکت کنید، آشنایی با بهترین کیف پول پولکادات میتواند به حفظ امنیت و سهولت مدیریت دارایی کمک کند.
آیندهنگری گاوین وود: آیا پولکادات آینده بلاک چین است؟
به عقیده گاوین وود، کنترل اینترنت باید در دست کاربران (و نه شرکتهای متمرکز) باشد. در دنیای ایدهآل وود، سیستمهای بلاک چین ابزارهای دموکراتیکی برای جامعه دیجیتال هستند که در آنها همهچیز از حاکمیت گرفته تا سیستمهای توزیع ارزش بهشکل غیرمتمرکز و عادلانه کار میکنند.
وود در راستای عقایدش، برای پولکادات هم آیندهای را ترسیم میکند که فراتر از یک شبکه بلاک چین سنتی است، آیندهای که در آن کاربران نقش اصلی را در تصمیمگیریها و مدیریت شبکه ایفا میکنند و تمرکز قدرت به حداقل میرسد. او اخیراً نسخه جدیدی از پولکادات به نام Polkadot 2.0 را عرضه کرده است. پولکادات 2 قرار است زیرساختی با یک ابررایانه چندهستهای برای وب 3 باشد.
در نسخه جدید پولکادات بلاک چینها میتوانند بهصورت همزمان، اما هماهنگ با هم فعالیت کنند و توان پردازشی شبکه را به شکل چشمگیری افزایش دهند. یکی از مهمترین نوآوریهای این نسخه، پشتیبانگیری ناهمزمان (async backing) است که فرایند تولید و تأیید بلاکها را از حالت متوالی خارج میکند و امکان پردازش تراکنشها را بهصورت موازی فراهم میکند. این ویژگی میتواند سرعت پردازش و بهرهوری در شبکه را بیشتر کند.
فناوریهای دیگری مثل زمان اصلی چابک (agile coretime) هم به پروژهها اجازه میدهد در اسرع وقت به منابع پردازشی شبکه دسترسی پیدا کنند، بدون اینکه نیازی به رزرو بلندمدت یا پرداخت هزینههای سنگین داشته باشند. این مسئله موانع ورود پروژههای جدید را از سر راه برمیدارد.
تغییرات نسخه دوم پولکادات در راستای افزایش انعطافپذیری، مقیاسپذیری و دسترسپذیری طراحی شدهاند تا این شبکه گسترده بتواند زیرساختی قدرتمند و سازگار با نیازهای متغیر اکوسیستم وب ۳ باشد. وود روی اهمیت حاکمیت غیرمتمرکز و مشارکت فعال جامعه در توسعه پولکادات هم تأکید میکند. او با معرفی مدلهای جدید حاکمیتی تلاش دارد فرایند تصمیمگیری در شبکه را شفافتر و دموکراتیکتر کند. پیشنهاد میشود برای مطلع شدن از تحلیلهای بهروز فاندامنتالی و تکنیکالی به صفحه تحلیل ارز پولکادات سر بزنید.
بهطور کلی، رویکردهای پولکادات پتانسیل این شبکه را برای تبدیلشدن به زیرساخت اصلی اینترنت غیرمتمرکز افزایش میدهد. با این همه، پولکادات هنوز هم رقبای سرسختی مثل اتریوم، آوالانچ و سولانا دارد. هر یک از این شبکههای رقیب، جامعهای گسترده، اکوسیستمی بالغ و منابعی قوی در اختیار دارند.
بنا به این دلایل، موفقیت پولکادات به این بستگی دارد که آیا این شبکه میتواند در مقیاس وسیع هم پاسخگوی نیاز کاربران و توسعهدهندگان باشد و پروژههای جدید را به این شبکه جذب کند یا خیر. پولکادات برای تثبیت جایگاه خود بهعنوان آینده بلاک چین و وب 3 باید بتواند وعدههایی مثل مقیاسپذیری بیشتر، امنیت بالا و ارتباط موثر بین بلاکچینها را عملی کند.