آنچه در این مقاله خواهید خواند
در شبکه‌های مبتنی بر بلاک چین، توکن نوعی از دارایی است که داده دیجیتال را در خود ذخیره کرده و میتوان پس از توکنیزه کردن یا توکنیزاسیون (Tokenization) یک دارایی، آن را به روشی مطمئن و قابل بررسی منتقل یا در کیف پول ارز دیجیتال سازگار با آن ذخیره کرد. این توکن‌های کریپتویی می‌توانند انواع مختلف داشته باشند یا با ویژگی‌های منحصر به‌فرد برنامه نویسی و طراحی شوند تا کارکرد و مزایا و معایب متفاوتی داشته باشند.
توکن‌های اوراق بهادار، توکن‌های کاربردی و رمز ارزهای مثلی و غیر مثلی از انواع مختلف داراییهای توکنیزه شده هستند که از نظر نقدینگی، کارایی، سرعت تراکنش و افزایش شفافیت کارکرد شبکه تاثیر بسیار عظیمی بر اکوسیستم کریپتوکارنسی داشته‌اند. در این مقاله قصد داریم با بررسی مفهوم توکنیزه کردن، انواع توکن ها را معرفی کنیم و سپس مزایا و ریسک‌های توکنیزاسیون را بگوییم.
توکنیزه کردن یا توکنیزاسیون (Tokenization) چیست؟
به فرآیندی که در آن حق مالکیت یک دارایی مشخص به شکل دیجیتال در می‌آید، توکنیزاسیون یا توکنیزه کردن آن دارایی میگویند. به لطف این تکنولوژی مدرن، میتوان آثار و داراییهای تقسیم‌ناپذیر را به شکل توکن‌های دیجیتالی در آورد و بعد آنها را به دیگران فروخت یا به هزاران بخش تقسیم کرد.
به عنوان مثال، نقاشی معروف مونالیزا را در نظر بگیرید. اگر شما مالک این نقاشی باشید، باید خریداری را پیدا کنید که حاضر به پرداخت میلیون‌ها دلار نقد باشد. پیدا کردن چنین شخصی بسیار سخت و تقریبا غیر ممکن است. اما اگر نقاشی خود را توکنیزه کنید، توکن دیجیتالی معادل آن قابل تقسیم به تعداد بیشماری قسمت است و هر قسمت از این توکن را می‌توانید به یک نفر بفروشید. البته این به معنای فروش یک دارایی به چند نفر نیست، بلکه مالکیت اثر توکنیزه شده بین چندین نفر مشترک خواهد بود.
مالکیت بخشی از دارایی امری کاملا ممکن است و اشخاص می‌توانند به عنوان مثال مالک 10 درصد از یک تابلوی نقاشی معروف باشند. این موضوع به کمک توکنیزاسیون ممکن می‌شود که راهکاری مدرن برای مشکلات سنتی فروش اموال ارزشمند است. بنابراین به احتمال زیاد استفاده از توکنیزاسیون در پروژه‌های آینده دنیای کریپتوکارنسی بسیار معمول خواهد بود.
فناوری توکنیزه کردن بر بستر بلاک چین دریچه پیشرفت‌هایی بزرگ را برای صاحبان کسب و کار و اشخاص باز می‌کند. شرکت IDC که در زمینه ارزش گذاری بازارهای جهانی فعالیت دارد ارزش داراییهای توکنیزه شده بلاک چین را در حدود 500 میلیارد دلار تخمین می‌زند. این رقم بسیار زیاد و شگفتی‌آور محسوب می‌شود، اما شاید برای‌تان جالب باشد که تکنولوژی توکنیزاسیون چیز جدیدی نیست و از دهه‌ها پیش انجام می‌شده.
قبل از معرفی فناوری بلاک چین، موسسات مالی مختلف به خصوص در دهه 1960 از توکنیزاسیون برای تامین امنیت اطلاعات کارت‌های اعتباری و تراکنش‌های مالی استفاده می‌کردند. حتی بیمارستان‌ها برای حفظ اطلاعات حیاتی بیماران خود از روش توکنیزه کردن استفاده می‌کنند و حکومت‌ها برای ثبت آرای رای‌دهندگان توکنیزاسیون را مهم می‌دانند.
توکن‌های سنتی اطلاعات دارایی را به شکل توکن حروف عددی ذخیره می‌کنند و بعد آنها را از یک تابع رمزنگاری عبور می‌دهند. این فرآیند اطمینان حاصل می‌کند که هر توکن منحصر به‌فرد و خاص باشد. توکنیزاسیون بلاک چینی نیز همین روند را طی می‌کند، با این تفاوت که چند مزیت دیگر نیز دارد، از جمله منعطف بودن فرآیند توکنیزه کردن، امنیت مشابه اوراق بهادار رمزنگاری شده و پتانسیل بالا برای کاربردهای مختلف.
انواع توکن (Token) چیست و هر کدام چه کاربردی دارند؟
در طی چند سال اخیر با توسعه هر چه بیشتر دنیای بلاک چین، پروژه‌های مختلفی در این فضا شروع به فعالیت کردند که هر کدام با یک عرضه اولیه سکه (ICO) توکن‌های خود را نیز به بازار آوردند. این پروژه‌ها فعالیت‌های مختلفی دارند و هر کدام به شکلی کاربران حوزه ارز دیجیتال را به خود جذب می‌کند، اما نقطه اشتراک این پروژه‌ها رمزنگاری شدن توکن‌ها و توکنیزه کردن داراییهای پروژه است. در ادامه فهرستی از انواع توکن‌های رمزنگاری شده پروژه‌های بلاک چینی را معرفی و هر کدام را بررسی می‌کنیم.
توکن اوراق بهادار
توکن اوراق بهادار توکن‌هایی هستند که در اعتبارسنجی حق مالکیت یک دارایی به خصوص به کار می‌آیند. این رمزر ارزها در حقیقت نمادی دیجیتالی از یک دارایی توکنیزه شده هستند، اما در عین حال تمام ویژگی‌های مثبت اوراق بهادار سنتی را نیز دارند. همچنین در هنگام ارائه توکن‌های اوراق بهادار می‌توانیم با همراهی یک توسعه دهنده رمز ارز، ویژگی‌ها و مشخصه‌های منحصربه‌فرد مد نظر خود را به توکن بدهیم.
به عنوان مثال، در استفاده از توکن‌های املاک خریدار می‌تواند هزینه ملک را با رمز ارز بلاک چین مورد استفاده پرداخت کند.
همچنین ارزش برخی از توکن‌های اوراق بهادار بر اساس داراییهای برون زنجیره‌ای توکنیزه شده تعیین می‌شود که از جمله آنها میتوان به املاک و صورت‌حساب اشاره کرد. هر چه دارایی ارزشمندتر، توکن گران‌قیمت‌تر.
توکن پلتفرمی
توکن‌های پلتفرمی در فضای بلاک چین برای کار کردن با اپلیکیشن‌های غیر متمرکز به کار می‌روند. به عنوان مثال ارز دیجیتال DAI در عمل یک استیبل کوین است، اما به خاطر پگ بودن با دلار آمریکا و همچنین تنظیم قیمت پیوسته‌اش به کمک قراردادهای هوشمند و استفاده گسترده از آن در شبکه اتریوم، میتوان آن را یک توکن پلتفرمی برای اتریوم نامید. به همین خاطر اپلیکیشن‌های غیر متمرکز اتریومی استفاده بسیار زیادی از دای دارند.
البته استیبل کوین‌های دیگری همچون یو اس دی سی (USDC) نیز در بلاک چین اتریوم بسیار مورد استفاده هستند، اما DAI توکن پلتفرمی اصلی آن محسوب می‌شود. همچنین گفتنی است که رمز ارزهای اختصاصی شبکه‌های دیگر مثل BUSD برای کار کردن با دپ‌های اتریومی به کار نمی‌آیند و فقط در بلاک چین مربوط به خود قابل استفاده هستند.
توکن حاکمیتی
توکن حاکمیتی ارز دیجیتالی است که در شبکه‌های مختلف برای رای گیری در سازمان‌های مستقل غیر متمرکز به کار می‌رود. البته گفتنی است که هر پلتفرم دائو توکن حاکمیتی مخصوص خود را برای کاربرانش ارائه می‌دهد. کسانی که ارز دیجیتال حاکمیتی یک پلتفرم یا شبکه را خریداری کنند، می‌توانند در رای‌گیری‌های مرتبط با پلتفرم شرکت کرده و نقشی در تعیین سرنوشت آن داشته باشند.
توکن کاربردی
توکن‌های کاربردی از جمله ابتدایی‌ترین ارزهای دیجیتال شبکه‌های بلاک چینی هستند. از این نوع رمز ارزها برای دسترسی به خدمات، مدیریت الگوریتم‌های اجماع، پرداخت هزینه تراکنش‌ها و حتی رای‌دهی به برنامه‌های آتی توسعه بلاک چین استفاده می‌شود. گفتنی است که توکن‌های حاکمیتی نیز نوعی توکن کاربردی درون شبکه‌ای هستند و از آنها برای تصمیم‌گیری در دائو استفاده می‌شود.
توکن‌های کاربردی در حقیقت رمز ارزهایی هستند که برای پروتکل‌های مختلف بر بستر بلاک چین توکنیزه شده‌اند و میتوان به کمک آنها از خدمات پروتکل استفاده کرد. بر خلاف توکن‌های اوراق بهادار، توکن‌های کاربردی برای سرمایه گذاری مستقیم ساخته نشده‌اند، اما میتوان از آنها برای پرداخت هزینه خدمات داخلی یک اکوسیستم استفاده کرد. رابطه بین پلتفرم و توکن مربوط به آن همکاری متقابل است، به این صورت که پلتفرم مسئول امنیت و ارزش‌دهی به توکن است و توکن نقدینگی و فعالیت پلتفرم را تامین می‌کند. به عنوان مثال ارز دیجیتال دای در بازی بلاک چینی اکسی اینفینیتی قابل استفاده است و یک رمز ارز پایدار یا استیبل کوین درون بازی در اختیار بازیکنان قرار می‌دهد.
توکن مثلی
توکن مثلی نوعی از دارایی دیجیتال است که هر کدام از نمونه‌های آن قابل جایگزینی با دیگر نمونه‌ها است. به عنوان مثال ارز دیجیتال اتریوم یک توکن مثلی محسوب می‌شود، به این معنی که هر زمان اگر یک واحد ETH خود را تحویل بدهید، می‌توانید یک واحد دیگر اتر دریافت کنید و هیچ تفاوتی در ارزش این دو مورد وجود ندارد، چرا که توکن‌های مثلی منحصر به فرد نیستند.
تبدیل کردن داراییهای مثلی به توکن یا در حقیقت توکنیزه کردن دارایی مثلی فرآیندی نسبتا آسان است، چرا که میتوان آنها را به بخش‌های مساوی تقسیم کرد. شناخته‌شده‌ترین نوع دارایی مثلی طلا و ارز فیات همچون دلار و یورو است.
توکن غیر مثلی
داراییهای غیر مثلی همچون الماس، چوب بیسبال یا تابلوی مونالیزا که بالاتر ذکر کردیم قابل تقسیم به هزاران بخش مساوی نیستند. اما وقتی آنها را به توکن‌های غیر مثلی تبدیل کنیم، می‌توانیم مالکیت بخش‌هایی کوچک از آن را نیز به فروش برسانیم.
توکن‌های غیر مثلی منحصر به فرد و غیر قابل تخویض هستند، به این معنی که هر کدام از آنها تفاوت اساسی با دیگر نمونه‌ها دارد و هرگز نمی‌توان دو مورد دارایی توکنیزه شده را پس از توکنیزاسیون پیدا کرد که کاملا با همدیگر یکسان باشند. همچنین فناوری بلاک چین فرآیند رهگیری سابقه خرید و فروش توکن‌های غیر مثلی را کاملا شفاف کرده است و به همین خاطر هیچکس نمی‌تواند یک کپی از NFT بسازد.
اگر در دو سال اخیر اخبار دنیای ارز دیجیتال را دنبال کرده باشید، مطمئنا متوجه محبوبیت و ارزش بالای کلکسیون‌های ان اف تی شده‌اید. برخی از توکن‌های غیر مثلی که بسیار منحصر به‌فرد هستند حتی میلیون‌ها دلار فروش می‌روند و بسیاری از شرکت‌های بزرگ دنیا از جمله فعالان حوزه تکنولوژی علاقه زیادی به توکنیزه کردن داراییهای خود به شکل غیر مثلی نشان می‌دهند.
توکن نیمه مثلی
توکن‌های نیمه مثلی ترکیبی از توکن مثلی و غیر مثلی هستند، به این شکل که توکن در ابتدای ساخته شده مثلی است و کاربران می‌توانند به قیمتی یکسان هر کدام از آنها را خریداری کنند، اما پس از انجام یک سری تغییرات روی توکن، ساختار آن منحصر به فرد می‌شود و به اصطلاح آن را توکن غیر مثلی می‌نامند.
از این نوع توکن در حال حاضر تنها در چند بازی بلاک چینی استفاده می‌شود و هنوز به اندازه دیگر انواع ارز دیجیتال فراگیر نشده است.
توکنیزه کردن چگونه انجام می‌شود و چه مراحلی دارد؟
توکنیزاسیون بر بستر شبکه‌های بلاک چینی به کمک قرارداد هوشمند یا اسمارت کانترکت (Smart Contract) انجام می‌شود، به این صورت که قرارداد هوشمند داراییهای دنیای واقعی را به دارایی دیجیتال تبدیل می‌کند. این قراردادها در حقیقت برنامه‌های کامپیوتری هستند که در ضرب یا مینت کردن توکن (همان فرآیندی که به نام توکنیزه کردن شناخته می‌شود) و بعد انتقال دارایی از والت یک کاربر به کاربر دیگر استفاده دارند. اما انتقال دارایی توسط قرارداد هوشمند دو روش اصلی دارد که هر کدام در برخی از بلاک چین‌ها به کار می‌روند.
- مدل UTXO: الگوی اولی که برای انتقال دارایی به کار می‌رود روش خروجی خرج نشده تراکنش است که اولین بار با بیت کوین به دنیای کریپتوکارنسی معرفی شد، اما اکنون بسیاری از رمز ارزهای دیگر از آن استفاده می‌کنند. در روش UTXO، مقدار باقیمانده دارایی در حساب کاربر پس از یک تراکنش رمز ارزی موفق محاسبه می‌شود.
- مدل اکانتی: مدل حساب یا اکانتی در بلاک چین‌هایی نظیر اتریوم و حتی هایپرلجر به کار می‌رود که در آن پس از انجام سفارش، نودهای شبکه یا در واقع اعتبارسنج‌های بلاک چین مقدار دارایی تراکنش را از حساب فرستنده برداشت و در حساب گیرنده واریز می‌کنند.
توکن‌های دیجیتالی که پشتوانه مالی یا ملکی واقعی دارند توسط اسمارت کانترکت‌ها مدیریت می‌شوند. شرایط توافق طرفین به شکل خط‌های کدی که از قبل در بلاک چین نوشته شده‌اند ثبت می‌شود و و به این ترتیب قرارداد هوشمند به صورت خودکار عملیات‌های لازم را انجام می‌دهد.
پس از اینکه شرایط قرارداد عملی شدند، توکن‌ها مستقیما توسط برنامه به والت سرمایه گذاران و خریداران اولیه آن واریز می‌شود تا کل فرآیند شفاف، دقیق و کارآمد باشد.
به بیان فنی‌تر، توکنیزاسیون دارایی در حقیقت توسعه یک کد اطلاعاتی است که المان‌های اساسی و مهم دارایی را مشخص و در عین حال روشی برای برقراری ارتباط میان کاربر و دارایی دیجیتال او ایجاد می‌کند. این کد نرم افزاری توسط زبان برنامه نویسی سالیدیتی (Solidity) در محیط توسعه بلاک چین اتریوم نوشته می‌شود. به طور خلاصه میتوان فرآیند توکنیزه کردن را به مراحل زیر تقسیم کرد:
انتخاب یک الگوی مناسب برای توکنیزه کردن دارایی
جامعه کاربری شبکه اتریوم استانداردهای مختلفی برای توکنیزه کردن انواع مختلف دارایی طراحی کرده است. به لطف همین استانداردها است که داراییهای دیجیتال بسیار بهتر توسعه و رشد پیدا می‌کنند و پروژه‌های بلاک چینی مختلف نیز می‌توانند با تکیه بر این استانداردها، تعامل و همکاری مناسبی با یکدیگر داشته باشند.
مشخصه‌های منحصر به‌فرد یک دارایی توسط مجموعه‌ای از توابع از پیش تعیین شده به نام استاندارد مشخص می‌گردد. ویژگی‌های ذاتی یک دارایی مثل اینکه مثلی است یا غیرمثلی باید قبل از انتخاب یک استاندارد تعیین گردد.
همچنین حفظ حریم شخصی یکی از فاکتورهای حیاتی در زمان انتخاب روش توکنیزه کردن یک دارایی است. از آنجا که شفافیت فرآیند را بلاک چین به صورت پیش‌فرض ایجاد می‌کند، تمام سازمان‌ها و موسسات نمی‌توانند از این فناوری استفاده کنند. اما تکنولوژی‌هایی مانند اثبات دانش صفر به خصوص برای بلاک چین‌های خصوصی‌تر این مشکل را رفع می‌کنند.
الگوگیری از دارایی برای توکنیزاسیون
پیش از آنکه الگوی انتخاب شده برای توکنیزه کردن را اجرایی کنیم، جنبه‌های مختلف عملیات باید در نظر گرفته شوند تا مشخصا بدانیم کدام بخش از داده‌ها به صورت درون زنجیره‌ای و کدام بخش برون زنجیره‌ای ذخیره خواهند شد. به عنوان مثال تمام محدودیت‌های قانونی و قضایی در زمینه محرمانگی داده، میزان اعتماد به شبکه و کاربر و نیاز به مقیاس پذیری باید در زمان توسعه کد و رفتار توکن مشخص شده باشد.
در زمان راه اندازی پروژه، توکنیزه کردن داراییهای مالی و مدیریت نقدینگی باید تمام مراحل به صورت درست مهندسی شوند و فهرستی از تمام رفتارهای مطلوب توکن تهیه شده باشد، چرا که ممکن است مراجع قضایی بعدا فهرست مرحله به مرحله توکنیزاسیون را بخواهند.
بررسی جنبه‌های فنی و امنیتی کد اطلاعاتی توکن
پیش از ارسال کد روی شبکه بلاک چین حتما باید قرارداد هوشمند از روش‌های استاندارد این حوزه یا توسط شخص ثالثی که در بررسی کد حرفه‌ای است، از نظر امنیت و اجرا تحلیل و بررسی شود.
ارسال کد توکنیزاسیون روی بلاک چین
پس از اتمام پروسه بررسی کد، میتوان بر اساس نیاز کاربران آن را روی بلاک چین‌های خصوصی یا عمومی ارسال و راه اندازی کرد. کاربران باید بتوانند پس از توکنیزه شدن دارایی، توکن‌های آن را در کیف پول خود ذخیره و ارسال کنند.
اما هزینه توکنیزه کردن یک دارایی چقدر است؟ پلتفرم‌های توکنیزاسیون هزینه‌ای در حدود 30 تا 100 هزار دلار یا حتی بیشتر را تخمین می‌زنند که البته به نوع و ارزش توکن مد نظر شما بستگی دارد. به طور میانگین توکنیزه کردن دارایی‌ها با یک قرارداد هوشمند بین 3 تا 6 ماه زمان می‌برد.
مدیریت پسا توکنیزاسیون
مالکان توکن در ازای داراییهای توکنیزه شده خود سود مرکب آن را به شکل ارز دیجیتال یا فیات در والت‌های خود دریافت خواهند کرد. همچنین ضرب کنندگان توکن‌های دیجیتال مسئولیت حسابداری، گزارش‌های مالی و پرداخت مالیات آن را بر عهده خواهند داشت.
مزایای توکنیزاسیون چیست؟
تا اینجا مفهوم توکنیزه کردن یک دارایی و تکنولوژی مورد استفاده برای آن را توضیح دادیم. اما درک مزایای این فناوری نیز از آنجا که میتوان به فهم دلایل رشد این صنعت کمک کند، خالی از لطف نیست. بنابراین در ادامه مزیت‌های توکنیزه کردن را به زبان ساده بررسی می‌کنیم.
تقسیم دارایی و نقدینگی بیشتر
یکی از بهترین مزایای فرآیند توکنیزه کردن در بلاک چین این است که دارایی سنتی را به طیف وسیعی از مخاطبان جدید معرفی می‌کند. همچنین به کمک قابلیت تقسیم دارایی به هزاران توکن، دسترسی به آن برای کاربرانی از سرتاسر دنیا راحت‌تر خواهد بود. اکنون می‌توانیم در بلاک چین‌های مختلف روی پروژه‌هایی سرمایه گذاری کنیم که در صورت نبود این فناوری، هرگز با آنها آشنا نمی‌شدیم، چه رسد به آنکه توکن‌های آن را مثل سهام شرکت خریداری کنیم. به این ترتیب یکی از موانع اصلی خرید و فروش داراییهای سخت‌فروش مثل املاک و آثار هنری گران‌قیمت برطرف شده است.
توکنیزه کردن دارایی‌ها دسترسی جغرافیایی محصولات ما را بسیار وسیع‌تر می‌کند، چرا که بلاک چین ذاتا صنعتی جهانی است و سانسور و تحریم آن سودی ندارد. هر کسی با یک کامپیوتر از سراسر دنیا می‌تواند داراییهای خود را در آن سوی دنیا مدیریت کند.
تقسیم دارایی‌ها به صورت توکن همچنین امکان مالکیت اشتراکی را به وجود می‌آورد. به این صورت می‌توانید یک ویلای تفریحی را با 15 نفر دیگر شریک باشید و طبق قراری که با همدیگر می‌گذارید، هر کدام در زمانی مشخص از سال آن را استفاده کنید. البته این تنها یک مثال ساده و قابل درک است که مثلا میتوان در بحث توکن‌های غیر مثلی نیز آن را پیاده کرد.
تراکنش سریع‌تر و ارزان‌تر
به کمک توکن‌های رمز ارزی می‌توانیم تمام واسطه‌های سنتی در یک تراکنش مالی را از میان برداریم. بیایید با یک مثال این موضوع را بهتر درک کنیم. اگر سند خانه‌ای را توکنیزه کنیم و روی یک بلاک چین قرار دهیم، افراد می‌توانند مستقیما با ارز دیجیتال خود سند را خریداری کنند و بعد قرارداد هوشمند پس از تراکنشی موفق، سند را برای والت مالک جدید ارسال می‌کند.
این فرآیند نیاز به وکیل، بانک، حساب ضمانت و حتی پرداخت کمیسیون بنگاه را از بین می‌برد و پروسه آن ساده، ارزان‌قیمت و کارآمد است. همچنین توکن‌های کریپتویی بر بستر شبکه‌های بلاک چینی هستند و می‌توانیم 24 ساعت شبانه روز و 7 روز هفته آنها را معامله کنیم.
شفافیت
در یک شبکه بلاک چین تمام تراکنش‌ها با شفافیت بسیار توسط هر کامپیوتر متصل به زنجیره قابل بررسی هستند. این یعنی هر شخصی می‌تواند آدرس والت تمام مالکان قبلی یک دارایی را پیدا کند و به این ترتیب اعتماد خریداران جدید بیشتر خواهد شد. به علاوه، تمام تراکنش‌ها برای ثبت شدن در بلاک چین ابتدا باید توسط نودها بررسی شوند که در نتیجه آن، اطلاعات ثبت شده تغییرناپذیر خواهند بود و کسی نمی‌تواند یک دارایی را با کلاهبرداری به شخصی دیگر بفروشد.
تمام این مزایا موجب به وجود آمدن اعتماد کامل به دارایی و ارزش آن در شبکه بلاک چین می‌شود که در روش‌های سنتی به هیچ وجه وجود ندارد یا حداقل ناقص‌تر است.
توکنیزه کردن دارایی چه ریسک‌هایی دارد؟
با وجود مزایایی که بالاتر گفته شد، مدیریت دارایی در اقتصاد توکنیزه شده کار آسانی نیست. به عنوان مثال در صورت پایین آمدن یا حذف نقدینگی یک دارایی ممکن است سرمایه گذاران متحمل ضررهایی بزرگ شوند، چرا که قیمت‌های بازار به شدت تحت تاثیر اخبار و نقدینگی پایین نوسان خواهند داشت و در اکثر مواقع پنیک سل (Panic Sell) یا فروش وحشت‌زده کاربران می‌تواند قیمت یک دارایی توکنیزه شده را از ارزش واقعی آن بسیار پایین‌تر بیاورد.
قوانین قضایی و ارزش‌گذاری نادرست
تعیین قوانین جدید در سازمان‌های قضایی جهانی نظیر سازمان بورس و اوراق بهادار آمریکا و حملات سایبری و دزدی‌های کریپتویی نیز به ریسک توکنیزاسیون می‌افزایند. تعیین قیمت توکن های NFT به عنوان یکی از انواع توکن‌ها کار دشواری است و این موضوع به ریسک قضیه اضافه می‌کند.
توکن‌های پرداختی، کاربردی و اوراق بهادار همگی می‌توانند در خطر افزایش ریسک ارزش‌گذاری باشند. به عنوان مثال تعیین قیمت برای یک توکن پرداختی می‌تواند بسیار چالش‌برانگیز باشد، چرا که توکن‌های پرداختی بر اساس عرضه و تقاضای جهانی قیمت گذاری می‌شوند و برای تعیین ارزش سرمایه گذاری‌ها نیازی به روش‌های استاندارد و معمول تعیین قیمت مثل جریانات نقدی تنزیل شده (DCF) ندارند.
جریانات نقدی تنزیل شده روشی برای ارزش‌گذاری است که ارزش یک سرمایه گذاری را در زمان کنونی بر اساس پیشبینی جریانات نقدینگی آتی آن محاسبه می‌کند.
استفاده اصلی یک توکن کاربردی و دلیل ارزشمند بودن سرمایه گذاری روی آن در مراحل اولیه عرضه، صرفا امیدی است که به استفاده‌های آن در آینده وجود دارد. به همین خاطر هیچ تضمین یا راهکار آزمایش‌شده‌ای برای ارزش‌گذاری آن وجود ندارد. همچنین از آنجا که بیشتر سازمان‌های خواهان توکنیزه کردن سرمایه در حقیقت شرکت‌های خصوصی ثبت نشده در بازار سهام هستند، توکن‌های اوراق بهادار از مشکل کمبود نقدینگی رنج می‌برند.
داراییهای دیجیتال به طور کلی در بازه‌های زمانی مشخصی از جمله بازارهای خرسی و زمستان‌های مالی از کمبود نقدینگی شدید رنج می‌برند و به همین خاطر گاهی نقد کردن یک پوزیشن مالی سخت یا حتی غیر ممکن است.
مشکلات فنی
اکثر پلتفرم‌های توکنیزاسیون دارایی برای توسعه به نرم افزارهای متن باز وابسته هستند که این موضوع ریسک دزدی، مشکلات برنامه‌نویسی و حملات سایبری را افزایش می‌دهد. به علاوه، در صورت بروز هارد فورک در شبکه، یک دارایی دیجیتال می‌تواند بی‌ثبات شود و کاربران را برای استفاده بلندمدت از آن توکن دلزده کند.
درست مثل داراییهای شخصی و سرمایه‌گذاری استقراضی، ریسک‌های اعتباری همچون ورشکستگی مرجع دارایی می‌تواند مخصوصا در بحث توکن‌های اوراق بهادار بسیار زیاد باشد. همچنین اگر داراییهای دیجیتال به یک آدرس دفتر کل توزیع شده اشتباه ارسال شوند، به احتمال زیاد دیگر سرمایه از دست رفته برنمی‌گردد و این نیز یک ریسک عملیاتی بزرگ محسوب می‌شود. بنابراین کاربران باید همیشه پیش از تایید تراکنش آدرس و شبکه مورد نظر را بررسی و تایید کنند.
تاثیرات توکنیزاسیون بر کسب و کارهای آنلاین چیست؟
با افزایش محبوبیت فناوری بلاک چین در چند سال اخیر، بسیاری از سازمان‌ها و مشاغل دیجیتال به دخیره اطلاعات خود در پایگاه‌های داده توزیع شده یا غیر متمرکز روی آورده‌اند، اما توکنیزه کردن داراییهای شرکت یا صرفا انجام عملیات‌های مالی سازمان بر پایه یک بلاک چین عمومی یا خصوصی می‌تواند تاثیری شگرف بر امنیت، انعطاف و شفافیت امور مالی شرکت داشته باشد.
چند مورد از مزایایی که فناوری بلاک چین و توکنیزاسیون به صاحبان مشاغل و سازمان‌ها ارائه می‌دهد از قرار زیر هستند:
- زمان لازم برای ارسال و تایید نهایی تراکنش‌های مالی کاهش چشمگیری خواهد داشت.
- داراییهای غیرلمسی مثل حق کپی رایت یا گواهی ثبت اختراع نیز قابل توکنیزه شدن هستند تا به این صورت سرمایه شرکت ملموس‌تر شود. همچنین با توکنیزاسیون این نوع از دارایی‌ها میتوان ارزش حقیقی دارایی‌ها را فهمید.
- میتوان از توکن‌های با پشتوانه دارایی واقعی همچون استیبل کوین‌ها برای انجام تراکنش استفاده کرد. این موضوع وابستگی به بانک‌ها و واسطه‌های مالی را کاهش می‌دهد.
- با استفاده از توکن‌های وفاداری میتوان کاربران را به مصرف محصولات شرکت تشویق کرد. همچنین شفافیت و کارایی این سیستم نیز بالا است و کاربر می‌تواند از جوایز وفاداری خود در پلتفرم‌های دیگر به شرکت استفاده کند.
- پروژه‌های انرژی‌های تجدیدپذیر بسیار هزینه‌بر هستند. بنابراین با توکنیزه کردن این دسته از پروژه‌ها میتوان علاوه بر افزایش نقدینگی، اعتماد سرمایه گذاران را نیز بیشتر کرد.
چالش‌های توکنیزه کردن
با افزایش استفاده از صنعت بلاک چین در پروژه‌های مختلف و توکنیزاسیون بیش از پیش دارایی‌ها، نیاز به وضع قانون در این رابطه بسیار بیشتر از قبل شده است. اما با اینکه توکنیزه کردن دارایی‌ها تقریبا کارکردی مشابه اوراق بهادار سنتی دارد، نمی‌توان آن را در معرض قوانین امور مالی سنتی قرار داد.
بیشتر کشورها این روزها در حال وضع قوانینی برای تشویق استفاده از فناوری بلاک چین و افزایش پروژه‌های مبتنی بر این حوزه هستند، اما برخی از کشورها نیز قوانین سختگیرانه‌ای در این زمینه وضع کرده و می‌کنند. به عنوان مثال سازمان بورس و اوراق بهادار آمریکا (SEC) این قابلیت را دارد که برخی از توکن‌های منحصر به‌فرد را در آمریکا اوراق بهادار محسوب کند. بدون شک چنین اقدامی موجب موجی جدید از بازبینی‌ها و مشکلات قضایی برای حوزه کریپتو خواهد شد.
یک نگرانی بزرگ دیگر نحوه مدیریت داراییهای اوراق بهادار با پشتوانه توکن است. به عنوان مثال شاید هزاران سرمایه گذار خارجی با مشارکت همدیگر یک هتل توکنیزه شده را خریداری کنند. اینجا سوال پیش می‌آید که چه کسی مسئولیت مدیریت هتل را برعهده خواهد داشت.
همچنین اگر داراییهای پشتوانه یک توکن از میان برود، هنوز قانونی برای حفظ سرمایه افرادی که در دنیای بلاک چین آن را خریداری کرده‌اند وجود ندارد. بنابراین به طور خلاصه، بلاک چین که یک سیستم غیر متمرکز و توزیع شده است برای مدیریت خود به یک شخص سوم یا سازمان متمرکز نیاز دارد.
سخن پایانی
همانطور که با دلایل و مدارک مختلف اثبات شد، فناوری بلاک چین و توکنیزه کردن دارایی‌ها با استفاده از آن می‌تواند هم برای اشخاص و هم سازمان‌ها بسیار مفید باشد. با افزایش امنیت، شفافیت و کارایی بلاک چین، توکن‌های ساخته شده بر بستر آنها می‌تواند راهکار مالی و سرمایه گذاری آینده شرکت‌ها باشد.
با اینکه قانون‌گذاران هنوز به طور کامل موضع خود را در این زمینه مشخص نکرده‌اند، در گذر زمان وضعیت قوانین حوزه بلاک چین نیز مشخص می‌شود. همچنین سازمان‌های مستقل غیر متمرکز یا دائو (DAO) نیز در مسیر مدیریت بلاک چین و تعیین قوانین آن نقش موثری خواهند داشت.
توکنیزاسیون روند منطقی آینده حوزه امور مالی اوراق بهادار شرکتی است که توسط فناوری بلاک چین به امری ممکن تبدیل شده. در آینده می‌توانیم شاهد خلاقیت و استفاده‌های بیشتر از توکنیزه کردن دارایی‌ها باشیم، مخصوصا درباره دارایی‌هایی که قبلا در دسترس عموم مردم نبوده‌اند.
به لطف فناوری بلاک چین و توکنیزاسیون، تقریبا هر نوع دارایی واقعی و مجازی و جریانات نقدینگی آن قابلیت توکنیزه شدن به شیوه‌ای خودکار، شفاف، قانونمند و عملا رایگان یا ارزان را خواهد داشت.
تهیه شده در بیت 24
