بررسی تاثیر ورشکستگی FTX روی بازار ارزهای دیجیتال

سقوط و ورشکستگی فاجعه بار امپراطوری صرافی FTX اتفاق جدیدی برای بیت کوین و کل بازار ارزهای دیجیتال نبود. در بیش از 10 سال گذشته که از ظهور بیت کوین می‌گذرد، دنیای رمز ارزها چندین بازار خرسی، سقوط صرافی‌ها و همچنین منع‌های قانونی متعددی را تجربه کرده است و ورشکستگی FTX، با وجود اهمیتی که این صرافی و تاثیرگذاری بنیانگذارش سم بنکمن فرید (SBF) داشت، ضربه‌ای نیست که بازار ارزهای دیجیتال را از پا در آورد. اما در کوتاه مدت می‌تواند آن را به کف‌هایی پیش‌بینی نشده برساند.

ناامید شدن از بیت کوین و ارزهای دیجیتال با ورشکستگی FTX

در هفته‌های اخیر دوباره صدای افرادی که در انتظار مرگ بیت کوین هستند، بلند شده است. سقوط و ورشکستگی صرافی FTX به شکلی فاجعه‌بار، شرایطی را به وجود آورده تا منتقدان بیت کوین دوباره به جای اینکه سارق را سرزنش کنند، پول دزدی شده را مورد سرزنش قرار دهند! این مسئله بسیار عجیب و غیرقابل قبول است و تا حدودی منشاء آن ذهنیت منتقدین است تا واقعیت.

برای مثال، نویسنده‌ی معروفی در هند به نام چتان باقات (Chetan Bhagat)، یک مقاله مفصلی را منتشر کرده است که به جای عنوان مقاله، می‌توانیم به آن عنوان آگهی فوت را بدهیم! وی در این مقاله (یا به عبارت دیگر آگهی فوت بیت کوین) بازار ارزهای دیجیتال را با کمونیسم مقایسه کرده است و عنوان می‌کند هر دو وعده و قول عدم تمرکز را دادند، اما در نهایت به تمرکزگرایی رسیدند. نکته‌ی جالب درباره مقاله وی این است که ریزش اخیر بیت کوین را در این مقاله با تصویر BTC در حال ذوب شدن نشان داده است.

البته استفاده از این تصویر خیلی دقیق نیست، چرا که با بررسی چرخه های صعودی نزولی بیت کوین می‌بینیم که طی بیش از 10 سالی که از ظهور نخستین رمز ارز می‌گذرد، پادشاه ارزهای دیجیتال چندین بازار خرسی بسیار شدید را تجربه کرده و دوباره موفق به ثبت سقف‌های بالاتر شده است. در این سال‌ها بیت کوین و بازار ارزهای دیجیتال بحران‌های بسیاری را پشت سر گذاشته‌اند. بحران‌هایی که در زمان وقوع آن‌ها، بسیاری از تحلیلگران و فعالان بازار خبر مرگ بیت کوین را اعلام کردند، ولی BTC همچنان به مسیر خود ادامه داده است. از سال 2009 که BTC با قیمت چند سنت معامله می‌شد تا امروز، 466 بار خبر مرگ بیت کوین اعلام شده است!

سقوط FTX بسیار شبیه به کاتالیست‌های ریزشی در گذشته است، مثل اتفاق Mt.Gox در سال 2014 که به عنوان یک صرافی دارای بیش از 70 درصد معاملات بین کوین، هک شد. به همین خاطر، سقوط FTX نشان از ضعف‌ها و خطرات تمرکزگرایی است. این اتفاق دوباره روی ویژگی‌‌های بیت کوین تاکید کرد و اینکه اف تی ایکس دقیقا خلاف بیت کوین و عدم تمرکز است؛ معامله رمز ارزهای غیرمتمرکز روی بسترهای متمرکز، موضوع عجیبی است که متاسفانه متداول شده است.

مقدار بسیار کمی بیت کوین در مالکیت FTX بود

معامله‌گران و تریدرها در واکنش به ورشکستگی بزرگ و غافل‌گیرکننده FTX، بیت کوین‌های خود را از کیف پول های حضانتی خارج کردند. موضوعی که توجه‌ها را به خود جلب کرده است کاهش میزان نگهداری BTC در کل صرافی‌ها از 2.29 میلیون BTC در ابتدای ماه نوامبر به 2.07 میلیون BTC در روز 17 نوامبر بوده است. بزرگترین‌ خروج دارائی‌ها در صرافی‌هایی که مرکز فعالیتشان آمریکا است اتفاق افتاد که کاربران بیش از 1.5 میلیارد دلار BTC را طی یک هفته از صرافی‌ها خارج کردند.

در تاریخ 9 نوامبر، FTX کلیه برداشت‌های تمامی ارزهای دیجیتال از جمله بیت کوین را معلق کرد. این موضوع شک و ابهام‌ها را درباره اینکه آیا FTX به اندازه کافی دارایی در اختیار دارد تا بتواند بدهی مشتریان را پرداخت کند را تا حد نگران‌کننده‌ای افزایش داد. این مسئله با ترازنامه‌ FTX که درز پیدا کرده‌ بود بسیار جدی شد، چرا که در ترازنامه این صرافی مشخص بود که میزان دارایی بیت کوین اف تی ایکس برابر با صفر است، در حالی که بدهی‌های این صرافی به BTC برابر با 1.4 میلیارد دلار بوده است. این مقداری نیست که بازار نخستین رمز ارز را تکان بدهد.

تمرکزگرائی، عامل سقوط پروژه‌های دنیای ارزهای دیجیتال

ریزش‌ها و سقوط‌ها در قیمت ارزهای دیجیتال در گذشته ریشه در شکست بازیگران متمرکز در این اتمسفر بوده است. بسیاری از آلت کوین‌ها با این ویژگی در نهایت تبدیل به فریبی برای جمع کردن پول سرمایه گذاران بوده است. توکن FTX یعنی ارز FTT آخرین نمونه از این‌ها است. دیگر پروژه‌های شکست خورده‌ای که امسال (منظور سال 2022 است) منجر به ریزش بازار شدند شامل سلسیوس (CEL) و پروژه استیبل کوین الگوریتمی ترا (USDT) بودند. می‌دانیم در اردیبهشت امسال سقوط پروژه ترا و ارز لونا چه بلایی سر بازار کریپتو آورد.

دلیل اینکه پروژه‌های متمرکز فضای کریپتو عمدتا شکست خورده‌اند و آغازکننده ریزش‌های بازار بودند این است که به دلیل آزادی حاکم بر این فضا، پروژه‌های متمرکز هیچ‌گونه مانعی برای گرفتن تصمیم‌های اشتباه یا عدم مدیریت ریسک ندارند، البته با فرض این که هدف بنیان‌گذاران این پروژه‌ها کلاهبرداری با ارز دیجیتال نبوده‌ باشد. در کنار این نوع موارد باید به موارد دیگری نیز اشاره کنیم که بنیان‌گذاران یک پروژه یا توکن، به قصد کلاهبرداری کار خود را آغاز می‌کنند و بعد از جذب و فریب تعدادی سرمایه گذار عمدتا طمع کار، پول‌های آن‌ها را به جیب می‌زنند.

با وجود ورشکستگی FTX و ریزش ارزهای دیجیتال، BTC هنوز زنده است!

سقوط و صفر شدن آلت کوین‌هایی که هیچ وقت نباید به وجود می‌آمدند، اعتماد سرمایه گذاران هوشمند به بیت کوین را افزایش داده است. طبق گزارش CoinShare، طی هفته‌ی اول ماه نوامبر، ابزارهای سرمایه گذاری مربوط به بیت کوین بیش از 18 میلیون دلار خریداری شده‌اند که عدد کل سرمایه گذاری شده در سال 2022 را به 316 میلیون دلار رسانده است.

آقای جیمز باترفیلد (James Butterfill)، مدیر تحقیقات در کوین شیر عنوان می‌کند:

این افزایش ورود پول به ابزارهای سرمایه گذاری مربوط به بیت کوین در انتهای هفته، با ریزش قیمت افزایش پیدا کرد. این به معنی این است که سرمایه گذاران این ریزش قیمت BTC را به مثابه یک فرصت می‌بینند، چرا که از نظر آنان بین اشخاص ثالث مورد اعتماد و یک سیستمی که ذاتا بدون نیاز به اعتماد طرفین استفاده می‌شود (تراستلس)، تفاوت وجود دارد.

نکته‌ی جالب دیگر این است که در حال حاضر، با وجود ریزش قیمت و حکم‌فرمایی روند خرسی در بازار، در مقایسه با بازار خرسی 2018 که تقاضا بسیار کاهش پیدا کرد، در زمینه تقاضا برای خرید بیت کوین کاهش شدیدی را شاهد نیستیم. در تصویر زیر، تعداد آدرس‌هایی که موجودی بیت کوین آنها صفر نیست را می‌بینیم.

همانطور که در تصویر بالا مشخص است، در بازار خرسی سال 2018، در حین ریزش شدید بازار، شاهد صفر شدن دارایی بیت کوین بسیاری از والت‌ها بودیم. این یعنی در آن سال، افرادی که در بازار گاوی 2017 مبادرت به خرید BTC کرده‌ بودند، با ریزش کاهش قیمت بیت کوین سریعا از بازار آن به طور کامل خارج شدند. اما در بازار خرسی 2022، این اتفاق نیفتاده است. این یعنی با وجود ریزش شدید بازار، هنوز سرمایه گذاران به پادشاه ارزهای دیجیتال باور دارند.

سخن پایانی

طی سال 2022 صفر شدن بسیاری از پروژه‌ها در دنیای ارزها دیجیتال را شاهد بودیم. سقوط نام‌های بزرگ روی نوسانات قیمت کلیت بازار رمزارزها موثر بود و بسیاری را به این باور رساند که به پایان کریپتو رسیده‌ایم. اما واقعیت این است که دنیای ارزهای دیجیتال و تکنولوژی بلاک چین بسیار قوی‌تر و ریشه‌دارتر از آن است که سقوط چند پروژه باعث مرگ دنیای رمزارزها شود. یکی از اصلی‌ترین دلایل قدرت شبکه‌های بلاک چین به خاطر عدم تمرکز آن‌ها است. بیت کوین، به عنوان پادشاه ارزهای دیجیتال، شبکه‌ای غیرمتمرکز است و تا به امروز هک نشده است. تا به امروز این شبکه، با وجود بحران‌های بسیاری که از سر گذاشته، موفق شده است که نمونه‌ای موفق را برای کل دنیای ارزهای دیجیتال به وجود آورد.

تهیه شده در بیت 24