پروتکل ان اف تی فای (NFTFi) چیست؟ ترکیب دیفای و توکن‌های غیرمثلی

پلتفرم های وام دهی ان اف تی فای (NFTFi) با تکیه بر پروتکل‌های مبتنی بر بلاک چین، حوزه امور مالی غیر متمرکز یا دیفای (DeFi) را با توکن‌های غیر مثلی (NFT) ترکیب کرده و نقدینگی بیشتر را به بازار آثار هنری دیجیتال آورده‌اند.

بازار آثار هنری و کلکسیونی معمولا نسبت به داراییهای نقدی، فیات و املاکی نقدینگی کمتری دارد، چرا که دیدگاه بیشتر سرمایه گذاران این حوزه بلندمدت و به چشم کلکسیونری است. بازار توکن غیر مثلی یا ان اف تی (NFT) نیز از آنجا که هنوز در مراحل ابتدایی رشد خود به سر می‌برد، شباهت زیادی به بازار آثار هنری دارد.

پس از شور و هیجان بازار گاوی قبلی و رونق بسیار زیاد خرید ارز دیجیتال، اکنون سرمایه گذاران و خریداران NFT بیشتر در پی آن هستند که از روش‌های مختلف از توکن های غیر مثلی خود کسب سود کنند. یکی از این روش‌ها استفاده از پلتفرم های تخصیص وام به دارندگان NFT و صنعت ان اف تی فای (NFTFi) است.

هر روز پروژه‌های متعدد جدیدی وارد حوزه ارز دیجیتال و کریپتو می‌شوند که برخی از این‌ها ممکن است بر اساس استفاده کاربران یا صرفا برای جایزه دادن به آن‌ها، کلکسیون NFT اختصاصی خود را نیز داشته باشند. طبیعتا با پیشرفت حوزه دیفای (DeFi)، هر کدام از این ان اف تی‌ها نیز ارزش خاص خود را خواهد داشت. اما نقدینگی این حوزه با توجه به ماهیت آن محدود و مشخص است.

در حقیقت می‌توان گفت ان اف تی فای (NFTFi) با ترکیب دو مفهوم دیفای و توکن غیر مثلی (NFT)، خریداران جدید را به این حوزه جذب و نقدینگی را برای سرمایه گذاران قبلی افزایش داده است. پلتفرم های NFTFi این امکان را ایجاد کرده‌اند که صاحبان NFT از دارایی کلکسیونی خود درآمد منفعل کسب کنند، آن‌ها را قرض بدهند و حتی در ازای ان اف تی خود وام نقدی در قالب ارز دیجیتال اتریوم و دای بگیرند.

پیش از آنکه تابستان NFT را در سال 2021 داشته باشیم و حجم کل بازار جهانی ان اف تی به بالاتر از 2.5 میلیارد دلار برسد، دوره زمانی دیگری نیز داشتیم که در آن زمان اسمی نداشت اما بعدها به آن تابستان دیفای 2020 گفتند.

در آن زمان، به لطف پدیده نوظهور ییلد فارمینگ، رویدادهای تابستان دیفای کل ارزش قفل شده (Total Value Locked یا TVL) درون پروتکل‌های دیفای تا آخر سپتامبر به حدود 10 میلیارد دلار رسید. با توجه به رشد بی‌سابقه‌ای که طی دو سال اخیر در حوزه NFT و DeFi رخ داد، دور از ذهن نبود که بالاخره به طریقی این دو فضا با همدیگر ترکیب شوند و قابلیت‌های جدیدی را برای کاربران ایجاد کنند.

در این مطلب قصد داریم به مرور کلی مفهوم امور مالی توکن غیر مثلی یا ان اف تی فای (NFTFi) بپردازیم و انواع محتلف آن را نام ببریم و بهترین پلتفرم های ارائه دهنده این خدمات را معرفی کنیم.

ان اف تی فای (NFTFi) چیست؟

امور مالی مبتنی بر NFT یا ان اف تی فای، مجموعه‌ای از پروتکل‌های نقدینگی هستند که با تامین لیکوئیدیتی و دارایی‌های مالی در اکوسیستم توکن‌های غیر مثلی به کمک قرارداد هوشمند، این امکان را به وجود می‌آورند که کاربران در ازای ان اف تی خود نقدینگی لازم برای شرکت در دیگر فعالیت‌های مالی را به دست بیاورند.

ترکیب دو حوزه امور مالی غیر متمرکز یا دیفای (DeFi) با توکن‌های غیر مثلی امکانات بسیار زیادی برای کاربران این دو حوزه و به خصوص هولدرهای NFT ایجاد کرده است.

ان اف تی فای همچنین به دارندگان NFT در بحث افزایش نقدینگی جاری کمک می‌کند تا انگیزه بیشتری برای خرید و نگهداری بلندمدت توکن‌های غیر مثلی داشته باشند و تنها به چشم یک راه درآمد سریع از طریق سفته بازی به آن نگاه نکنند.

در حال حاضر پروتکل‌های دیفای به شکل یک سری راهکار تقلیدی مستقیم از امور مالی سنتی طراحی شده‌اند. اما با معرفی مبحث NFT و پرطرفدار شدن آن، مجموعه‌ای از محصولات جدید مالی در این حوزه معرفی شد. به عنوان مثال برخی از پروتکل‌های وام دهی اکنون اجازه می‌دهند NFT خود را به عنوان وثیقه قرار دهید. به این طریق هم وام دهنده و هم وام گیرنده جایگزینی برای استیبل کوین های معمول و وام‌های با پشتوانه رمز ارز در دیفای خواهند داشت. در نتیجه می‌توان گفت پروژه‌های ترکیبی دیفای و ان اف تی در فضای NFTFi با بهره‌گیری از مزایای متعدد هر دو فناوری، محصولاتی ارائه می‌دهند که می‌تواند از مجموع آن دو بهتر باشد.

استفاده و کارایی ان اف تی فای

اینطور در نظر بگیرید که یک ان اف تی خریده‌اید و قصد دارید آن را بلندمدت نگهداری کنید. اگر این توکن غیر مثلی از یک کلکسیون اصطلاحا بلوچیپ (Blue Chip) مثل مجموعه بورد ایپ یات کلاب (Bored Ape Yacht Club) باشد، احتمالا سرمایه زیادی را برای خرید یک عکس Jpeg صرف کرده‌اید و دسترسی چندانی هم به آن ندارید. حال اگر تصادف کنید و نیاز مبرم به مقداری پول داشته باشید، یا اصلا قصد کنید در پروژه دیگری نیز سرمایه گذاری کنید و نقدینگی لازم را نداشته باشید، باید چکار کرد؟ در این مرحله یا می‌توانید توکن غیر مثلی خود را بفروشید و شاید حتی ضرر کنید، یا اینکه با استفاده از پلتفرم ان اف تی فای (NFTFi) آن را وثیقه بگذارید و درصدی از ارزش توکن را به عنوان وام دریافت کنید، بدون آنکه مالکیت NFT را از دست بدهید (البته مگر آنکه بعدا نتوانید وام را برگردانید و ان اف تی شما به جای بدهی‌تان برداشته شود).

به این طریق کسانی که سرمایه مازاد دارند می‌توانند سود خوبی از دارایی خود کسب کنند و در عین حال هولدرهای NFT نیز خیلی سریع و راحت به سرمایه مورد نیاز خود دسترسی خواهند داشت. یک سرمایه گذار حرفه‌ای می‌تواند با استفاده از ان اف تی فای فرصت‌های خوب بازار را شناسایی و در آن‌ها سرمایه گذاری کند یا از کلکسیون‌های NFT خود استفاده کافی را ببرد.

بر اساس اطلاعات عکس بالا، ان اف تی های بلوچیپ مثل بورد ایپ یات کلاب، کریپتوپانکس (Cryptopunks) و آرت بلاکس (Art Blocks) به دلایل مشخص هم برای وام گیرندگان و هم برای وام دهندگان جذابیت بالایی دارند.بسیاری از دارندگان و هولدرهای توکن‌های غیر مثلی میمون‌های خسته و کریپتوپانکس در حقیقت فعالانه NFT خود را ترید نمی‌کنند و بیشتر به منظور کلکسیون جمع کردن و ارزش اجتماعی این توکن‌ها آن‌ها را می‌خرند، به همین خاطر ان اف تی فای (NFTFi) انتخاب بسیار مناسبی برای این افراد است.

بازارهای معاملاتی NFTهای بازی‌محور بسته به اینکه بازی آن‌ها تا چه اندازه کاربر فعال داشته باشد، کم و بیش نقدینگی بالایی دارند. هر چند که بیشتر دارندگان این نوع از ان اف تی‌ها تاکنون سفته‌باز بوده‌اند و جزو جامعه بازیکنان وفادار به حساب نمی‌آیند.

ان اف تی فای چه بخش‌هایی دارد و کارکرد آن‌ها چیست؟

ان اف تی فای (NFTFi) خود به 4 بخش اصلی و بزرگ تقسیم می‌شود که هر کدام پلتفرم‌ها و شرایط خاص خود را دارد. در ادامه ابتدا به معرفی هر کدام می‌پردازیم و بعد بهترین مزایا و معایب و پلتفرم‌های آن‌ها را نام می‌بریم.

4 بخش اصلی ان اف تی فای به قرار زیر هستند:

• وام‌دهی و وام گرفتن با استفاده از NFT
• اجاره کردن ان اف تی
• بخش‌بندی NFT
• مشتقات ان اف تی

ساز و کار وام‌دهی و وام‌گیری با ان اف تی

وام‌دهی NFT یکی از محبوب‌ترین بخش‌های رو به توسعه در صنعت توکن‌های غیر مثلی است که به کمک NFTFi ممکن شده. درست مثل وام‌دهی حوزه دیفای، اینجا نیز هولدرها می‌توانند ان اف تی خود را وثیقه بگذارند و در ازای آن یک وام کریپتویی را بدون نیاز به ضامن و دردسرهای دیگر دریافت کنند. در حقیقت آنچه که این فرآیند را ممکن می‌کند، تنها یک قرارداد هوشمند تراست‌لس (Trustless) است که شرایط مشخص شده در آن همیشه بر بستر بلاک چین به انجام خواهد رسید.

این قرارداد هوشمند شامل دارایی‌ها، نقدینگی (پولی که به عنوان وام داده می‌شود) و شرایط و قوانین وام NFTFi است. به این طریق دیفای و حوزه ان اف تی ترکیب می‌شوند و فرصت‌های مالی متعددی برای هولدرها و سرمایه گذاران NFT به وجود می‌آید، چرا که نقدینگی بیشتری در اختیار خواهند داشت.

فرآیند وام‌دهی و وام‌گیری با NFTFi

در ابتدا دارایی ان اف تی یا توکن غیر مثلی که قرار است به عنوان وثیقه استفاده شود به یک قرارداد هوشمند تضمین NFTFi فرستاده می‌شود. در مرحله بعد وام‌دهندگان بر اساس ان اف تی وثیقه گذاشته شده شروع به پیشنهاد قیمت مد نظر خود برای وام می‌کنند. اگر شما به عنوان قرض گیرنده با یک مبلغ پیشنهادی موافقت کنید، NFT در قرارداد هوشمند NFTFi قفل و مبلغ مشخص شده به عنوان وام به کیف پول ارز دیجیتال شما واریز می‌شود. گفتنی است که این مبلغ می‌تواند به شکل ارز دیجیتال اتریوم یا هر رمز ارز دیگر باشد.

بر اساس شرایط مشخص شده در قرارداد، باید در مدت زمان تعیین شده مبلغ اصلی وام را به علاوه سود آن برگردانید تا دارایی ان اف تی وثیقه گذاشته شده از قرارداد هوشمند NFTFi آزاد و به کیف پول شما برگردانده شود. اگر نتوانید در زمان معین مبلغ وام و سود آن را برگردانید، وام‌دهنده می‌تواند NFT وثیقه را به جای دارایی خود بردارد.

توجه داشته باشید که اگر وام‌دهنده تصمیم به برداشت NFT بگیرد، توکن غیر مثلی شما به کیف پول ارز دیجیتال وی ارسال و مبلغ کل وام و سود آن تسویه‌شده تلقی می‌شود.

مزایای وام‌دهی و وام گرفتن با NFT

وام‌دهی NFTFi نقدینگی جدید را به اکوسیستم ان اف تی می‌آورد. وام‌دهندگان NFT به کمک این صنعت جدید می‌توانند از توکن‌های کلکسیونی خود کسب درآمد داشته باشند که در قابل سود وام از طرف وام‌گیرنده پرداخت می‌شود. همچنین وام‌گیرنده‌ها می‌توانند با پول وام برای سرمایه گذاری روی پروژه‌های کلکسیونی جدید استفاده کنند و از سود به دست آمده مبلغ وام را تسویه کنند. البته با توجه به نوسان شدید بازار و اکوسیستم NFT به طور کلی، این استراتژی بسیار پرریسک است و اصلا توصیه نمی‌شود.

معایب وام‌دهی و وام گرفتن با NFT

قیمت‌گذاری NFTها در روند وام گیری ان اف تی فای (NFTFi) سخت است. هر پلتفرم از مکانیزم جداگانه‌ای برای این قیمت گذاری استفاده می‌کند که از جمله آن‌ها می‌توان به قیمت کف کلکسیون در بازارهای مالی دیگر و همچنین اورکل‌های قیمت گذاری NFT اشاره کرد.

تعیین ارزش یک NFT با در نظر گرفتن قیمت کف کلکسیون می‌توانند به شدت موجب ضرر صاحب ان اف تی شود، چرا که قیمت کف همیشه پایین‌ترین قیمت در کلکسیون را نشان می‌دهد و ممکن است برای یک توکن غیر مثلی ارزشمند و کمیاب بسیار پایین باشد. همچنین اورکل‌های قیمت گذاری نیز می‌توانند مشکل‌ساز باشند، چرا که روش محاسباتی‌شان چندان واضح و مشخص نیست و همچنین در دقت آن‌ها تردید زیادی وجود دارد.

برای مقابله با این مشکل، بیشتر پلتفرم ها در حال حاضر تنها برخی از کلکسیون‌های مشخص را به عنوان وثیقه برای وام‌گیری قبول دارند تا حداقل ثبات و تضمینی نسبی در قیمت وثیقه‌ها وجود داشته باشد.

پلتفرم‌ها

یکی از شناخته‌شده‌ترین پلتفرم های وام‌دهی NFT وب سایت NFTfi.com است که به مالکان توکن‌های غیر مثلی اجازه می‌دهد با استفاده از ان اف تی خود وام‌هایی تضمینی در قابل اتریوم رپ شده و استیبل کوین دای (DAI) دریافت کنند. NFTfi یک پلتفرم نظیر به نظیر یا همتابه‌همتا (P2P) محسوب می‌شود و دارندگان NFT و تامین کنندگان نقدینگی را با یک ساختار قرارداد هوشمند پرمیشن‌لس (Permissionless) به همدیگر وصل می‌کند. این پلتفرم به افزون بر 150 کلکسیون ان اف تی خدمات‌دهی می‌کند و یکی از پراستفاده‌ترین پروژه‌ها در این حوزه محسوب می‌شود.

یکی دیگر از محبوب‌ترین پلتفرم های وام‌دهی ان اف تی آرکید (Arcade) نام دارد که البته قبلا به اسم Pawn.fi شناخته می‌شد. آرکید اجازه می‌دهد کاربران چندین NFT را با همدیگر رپ و به عنوان وثیقه یک وام بزرگ‌تر استفاده کنند. این یعنی کاربر می‌تواند نسبت به پلتفرم‌های دیگر وام‌های بزرگ‌تری بگیرد. همچنین وام گیرندگان در آرکید هر زمان که بخواهند می‌توانند اقدام به بازپرداخت وام خود به صورت یکجا کنند و به این طریق آزادی عمل بیشتری دارند. تفاوت اصلی آرکید با پلتفرم وام دهی NFTFi نیز در همین است.

یکی از پلتفرم های وام دهی ان اف تی فای که از استراتژی متفاوتی نسبت به وب سایت NFTFi استفاده می‌کند، UnUniFi نام دارد. این پلتفرم با استفاده از معامله استقراضی وثیقه ادعای می‌کند که بهترین نرخ وام در ازای ارزش (LTV) را در تمام ان اف تی فای دارد. همچنین بازار معاملاتی داخلی این پلتفرم برای تعیین قیمت کف کلکسیون‌ها استفاده می‌شود. UnUniFi سه استیبل کوین مستقل نیز دارد که قابل مینت کردن و قرض دادن هستند.

اجاره کردن ان اف تی (NFT)

پروژه‌های ان اف تی بلو چیپ مثل بورد ایپ و کریپتوپانکس برای اکثریت جامعه کاربری حوزه NFT قابل خریداری نیستند. در زمان نوشته شدن این مطلب، قیمت کف این دو کلکسیون به ترتیب 88 اتریوم (142,200 دلار) و ۷۴ اتریوم (125.300 دلار) است. مکانیزم اجاره کردن NFT درست مثل سیستم بخش‌بندی کردن ان اف تی (که پایین‌تر توضیح داده می‌شود) به عنوان راه حلی برای این مشکل طراحی و ارائه شده است تا کسانی که توانایی معامله و سود کردن از کلکسیون‌های گران‌قیمت را ندارند هم بتوانند از نوسانات قیمتی آن‌ها سودی کسب کنند.

درست مثل وقتی که یک آپارتمان یا ماشین را اجاره می‌کنید، با اجاره کردن NFT در دنیای NFTFi نیز در طول مدتی محدود به مزایای اکوسیستم کلکسیون آن دسترسی خواهید داشت.

اجاره کردن ان اف تی دو حالت کلی داره که در ادامه هر دو توضیح داده می‌شوند.

اجاره با وثیقه

برای اجاره باوثیقه یک توکن غیر مثلی، درست مثل فرآیند وام گیری NFTFi، مالک ان اف تی آن را در یک پلتفرم فهرست می‌کند و بعد کسانی که قصد اجاره کردن آن را داشته باشند می‌توانند اقدام به این کار کنند.

توکن غیر مثلی یا NFT در این فرآیند به همراه شرایط تعیین شده توسط اجاره دهنده و اجاره کننده درون یک قرارداد هوشمند گذاشته می‌شود. از مهم‌ترین شرایط‌ها می‌توان به هزینه اجاره و وثیقه آن اشاره کرد که وثیقه باید ارزشی بالاتر از خود NFT داشته باشد تا اجاره دهنده ضرر نکند. پس از گذشتن تاریخ قرارداد هوشمند، ان اف تی و وثیقه گذاشته شده در قرارداد به صاحبان آن‌ها برگردانده می‌شوند.

پروسه اجاره باوثیقه NFT بی‌شباهت به روش‌های استفاده شده در پروتکل‌های وام‌دهی و وام‌گیری دیفای نیست. اجاره کننده برای دسترسی پیدا کردن به NFT مد نظر خود ابتدا باید مبلغی بالاتر از قیمت توکن را قفل کند و بعد مدتی مشخص به آن دسترسی خواهد داشت و پس از پایان دوره نیز پول خود را پس خواهد گرفت.

اجاره بی‌وثیقه

تنها تفاوت حقیقی دو روش باوثیقه و بی‌وثیقه در این است که در اجاره بی‌وثیقه، اجاره کننده هرگز اصل NFT را در والت خود دریافت نخواهد کرد. پلتفرم‌های اجاره بی وثیقه به مالکان NFT اجازه می‌دهند که ان اف تی خود را در قرارداد هوشمند قفل کنند و یک نسخه رپ شده از آن بسازند. وقتی کاربری آن NFT را اجاره و هزینه را پرداخت کند، NFT رپ شده به آدرس او فرستاده می‌شود که دقیقا همان کارایی‌های توکن غیر مثلی اصلی را خواهد داشت. پس از پایان یافتن زمان انقضای قرارداد هوشمند، ان اف تی رپ شده سوزانده و هزینه اجاره برای اجاره دهنده فرستاده می‌شود.

اجاره بی‌وثیقه ریسک این فرآیند را برای هر دو طرف کاهش می‌دهد، چرا که اجاره کننده دیگر مجبور به پرداخت مبلغ سنگین وثیقه نیست و اجاره دهنده نیز دارایی اصلی خود را برای دیگری ارسال نمی‌کند.

مزایای اجاره کردن ان اف تی

اجاره دادن NFT با NFTFi موجب می‌شود که صاحبان این توکن‌ها علاوه بر وام، راه دیگری نیز برای کسب درآمد منفعل از دارایی کلکسیونی خود داشته باشند و در ضمن شرایط آن را نیز خودشان تعیین کنند.

موارد استفاده اجاره NFT روز به روز بیشتر می‌شود. با بیشتر توسعه یافتن این فضا، علاوه بر کلاب‌ها و بازی‌های NFTمحور، در موزه‌ها و گالری‌های هنری نیز استفاده از سیستم اجاره ان اف تی بیشتر می‌شود. از جمله موزه‌های بلاک چینی که همین حالا نیز از این قابلیت استفاده می‌کنند، می‌توان به Musee Dezentral اشاره کرد. هولدرهای NFT که حق استفاده از ان اف تی خود را برای مراسم‌ها و جوامع کاربری مربوطه در بازه‌های زمانی مشخص لازم ندارند می‌توانند آن‌ها را در مدت آن رویدادها به دیگران اجاره دهند.

معایب اجاره کردن ان اف تی

سیستم اجاره دادن NFT در فضای NFTFi مکانیزمی جدید محسوب می‌شود و هنوز خطر مشکلات امنیتی متعدد آن را تهدید می‌کند. گاهی نیز مشکل امنیتی در کار نیست و صرفا یک سواستفاده رخ می‌دهد. به عنوان در زمان ایردراپ ارز دیجیتال ایپ کوین (APE)، یک کاربر ناشناس موفق شد 5 توکن غیر مثلی بورد ایپ یات کلاب را اجاره کند و به این ترتیب آدرس والت وی در فهرست کیف پول‌های ایردراپ قرار گرفت. گفته می‌شود سود این شخص از اجاره 5 ان اف تی میمون خسته در آن تاریخ در حدود 800,000 دلار بوده است.

پلتفرم‌ها

بیشتر پلتفرم‌های اجاره NFT کمابیش سرویس یکسانی ارائه می‌دهند. تقریبا همه‌شان بروشوری از ان اف تی های متفاوت را جلوی شما می‌گذارند تا از بین‌شان انتخاب کنید و تنها کار لازم برای مینت کردن یک ان اف تی رپ شده یا وثیقه گذاری دارایی، متصل کردن کیف پول ارز دیجیتال به وب سایت است. بزرگ‌ترین پلتفرم‌های اجاره باوثیقه NFT در حال حاضر IQ Protocol و Vera نام دارند. بزرگ‌ترین پلتفرم اجاره بدون وثیقه نیز reNFT است.

البته پلتفرم آی کیو پروتکل و ری‌ان‌اف‌تی هنوز به طور کامل آغاز به کار نکرده‌اند و مشخص کردن تعداد کلکسیون‌های قابل اجاره در آن‌ها سخت است. پلتفرم Vera عملیاتی است و می‌توان در آن به اجاره توکن غیر مثلی پرداخت، اما متاسفانه تعداد NFTهای آن هنوز بسیار کم است و راه بلندی در پیش دارد.

بخش بندی ان اف تی

ساز و کار فرآیند بخش بندی ان اف تی به این شکل است که از طریق تعداد مشخصی توکن مثلی که به توکن غیرمثلی اصلی مرتبط هستند، مالکیت NFT بین چندین نفر یا آدرس تقسیم می‌شود.

برای بخش بندی کردن یک NFT، ابتدا آن را درون یک آدرس صندوقچه قرار می‌دهند. سپس توکن‌های ERC-20 برای اثبات مالکیت ان اف تی مینت می‌شوند. هر کدام از توکن‌های مینت شده بخشی از ارزش کل NFT مد نظر را دارد و مجموع قیمت رمز ارز های مثلی ایجاد شده به اندازه کل ان اف تی خواهد بود.

مزایای بخش بندی ان اف تی

بخش بندی NFT به افرادی که سرمایه کمتری دارند اجازه می‌دهد در اکوسیستم یک کلکسیون ان اف تی مشارکت داشته باشند و از آن کسب سود کنند. اکثر کلکسیون‌های گران‌قیمت مثل بورد ایپ یات کلاب و کریپتوپانکس حتی در ارزان‌ترین وضعیت خود نیز برای کاربران عادی حوزه ارز دیجیتال بیش از حد گران هستند، اما به کمک بخش بندی NFT، این افراد نیز به اندازه سرمایه گذاری خود در سود سهمی خواهند داشت. بخش بندی NFT در NFTFi با تقسیم توکن غیرمثلی به تعدادی مشخص توکن مثلی انجام می‌شود که تمام این توکن‌های مثلی قابل معامله با همدیگر هستند.

معایب بخش بندی ان اف تی

یکی از مشکلاتی که در زمینه بخش بندی کردن NFT پیش می‌آید، فرآیند سرهم‌بندی کردن دوباره آن است. برای اینکه شخصی بتواند توکن را از صندوق وثیقه آزاد کند، باید تمام هولدرها توکن مثلی خود را بفروشند و بعد آن تکه‌های کوچک در کنار همدیگر قرار بگیرند و NFT را بسازند.

واضح است که اگر تعدادی از خریداران این توکن‌های مثلی از پلتفرم های بخش بندی NFTFi تصمیم بر برنگرداندن دارایی خود کنند، هرگز کسی نمی‌تواند NFT مذکور را از صندوق در بیاورد و آن ان اف تی برای همیشه از دست می‌رود.

پلتفرم‌ها

از جمله معروف‌ترین پلتفرم هایی که اجازه می‌دهد کاربران NFT خود را بخش بندی کنند و به فروش برسانند، Unic.ly نام دارد. در این وب سایت کاربر ابتدا باید والت یا کیف پول ارز دیجیتال خود را متصل و بعد ان اف تی مد نظر را به حساب سایت واریز کند. در مرحله بعد توکن‌های با استاندارد ERC-20 ساخته خواهند شد که به نام uToken شناخته می‌شوند. یونیکلی همچنین صرافی غیر متمرکز یا دکس (DEX) اختصاصی خود را به نام UnicSwap دارد که یک فورک از صرافی معروف یونی سواپ است و کاربران می‌توانند توکن‌های uToken را در آن با همدیگر معامله کنند. یونیکلی به کمک مکانیزم‌های مشخصی اطمینان حاصل می‌کند که استخرهای یوتوکن نقدینگی کافی را دارند. همچنین اگر ارزش کلکسیونی به اندازه کافی و مشخص بالا باشد، می‌توان uToken ها را در لیست سفید قرار داد. هولدرهایی که توکن‌های کلکسیون‌های لیست سفید را در والت‌شان دارند می‌توانند توکن‌های استخر نقدینگی خود را استیک کنند و در ازای آن ارز دیجیتال UNIC به دست بیاورند که توکن حاکمیتی پلتفرم Unic.ly است.

پلتفرم Fractional.art نیز خدماتی مشابه یونیکلی ارائه می‌دهد. تفاوت اصلی دو پلتفرم NFTFi ذکر شده در این است که فرکشنال گزینه‌ای برای کسب درآمد از استیک کردن به سرمایه گذاران خود نمی‌دهد.

وب سایت NFTX.io نیز یک پلتفرم بازار معاملاتی NFT است که اجازه می‌دهد کاربرانان اف تی خود را به یک صندوق واریز و در ازای آن توکنی با استاندارد ERC-20 به نام vToken بسازند. توکن تازه ساخته شده با مقیاس 1:1 شانس به دست آوردن هر توکن NFT رندوم از درون صندوق را دارد. کاربران می‌توانند توکن‌های ERC-20 خود را در استخرهای یک بازارساز خودکار همچون سوشی سواپ تجمیع کنند تا نقدینگی مورد نیاز صرافی تامین شود.

مشتقات ان اف تی (NFT)

مشتقات ان اف تی یکی از جدیدترین دارایی‌های تازه توسعه یافته در دنیای NFTFi هستند. به بیان ساده می‌توان اینطور گفت که مشتقات حوزه NFT شباهت زیادی به مشتقات حوزه توکن‌های مثلی دارد، از این نظر که نماد قراردادهای قابل معامله هستند و افراد می‌توانند به کمک آن‌ها روی قیمت آینده کلکسیون‌های NFT شرط بندی کنند.

مزایای مشتقات ان اف تی

بازار مشتقات NFT از نظر نقدینگی می‌تواند کمکی بسیار بزرگ برای این حوزه باشد و فرصت‌های بزرگی همچون امکان دسترسی به ترید ان اف تی های با ارزش بالا و حتی ترید کردن NFTها با اهرم‌های معاملاتی را در اختیار کاربران قرار دهد. فعالان این حوزه همچنین می‌توانند در هر دو جهت معاملاتی لانگ و شورت پوزیشن باز کنند و چه بازار مثبت باشد و چه منفی، از شرایط سود مناسب خود را ببرند.

بازار مشتقات دیفای به طرزی بسیار شایان توجه نسبت به بازار اسپات آن ارزش کل بالاتری دارد و حجم کل معاملات مشتقه در حدود صدها تریلیون دلار تخمین زده می‌شود. این یعنی پتانسیل رشد بازار مشتقات NFT در NFTFi بسیار زیاد است، مخصوصا وقتی بازار 11 میلیارد دلاری NFT را با بازار اسپات معادل بگیریم.

معایب مشتقات ان اف تی

درست مثل دیگر معاملات از این دست، بازار مشتقات NFT نیز بسیار پرریسک و خطرناک است. مخصوصا وقتی از اهرم استفاده کنید کوچک‌ترین ضرری می‌تواند به معنای شکست کامل مالی و خالی شدن حساب شما باشد. همچنین صنعت معامله مشتقات ان اف تی هنوز در مرحله ایده پردازی قرار دارد و تعداد کلکسیون‌هایی که از این نوع ترید پشتیبانی می‌کنند بسیار کم است.

پلتفرم‌ها

معروف‌ترین و محبوب‌ترین پلتفرمی که خدمات معاملات مشتقات ان اف تی را به کاربران خود ارائه می‌دهد NFTures نام دارد که محصولی از Synfutures است. در حال حاضر این پلتفرم در مرحله دسترسی اولیه و آزمایشی قرار دارد و فقط یک ان اف تی قابل معامله در آن قرار گرفته است؛ یک NFT کریپتوپانک با ارزش کنونی 77 اتریوم.

یکی دیگر از پلتفرم های پیشرو فضای NFTFi در بحث بازار مشتقات Fuku نام دارد. فوکو قصد دارد در آینده نزدیک اولین بازار معاملاتی آپشن تریدینگ NFT را راه اندازی کند تا هر کسی بتواند ان اف تی مد نظر خود را بخرد و برای آن آپشن‌نویسی کند. به این صورت خرید و فروش NFT در این بازار محدود به کلکسیون‌های مشخص و معدود نخواهد بود. این یعنی از مجموع 2 میلیون کلکسیون ان اف تی و 80 میلیون عدد توکن غیر مثلی که در بازار وجود دارد، کاربران می‌توانند در فوکو روی تمام آن‌ها معامله آپشن انجام دهند و معامله مشتقات دیگر مختص به کلکسیون‌های NFT بلوچیپ نخواهد بود.

Fuku همچنین قابلیت‌هایی فراتر از فراخوانی و قرار دادن آپشن‌ها ارائه می‌دهد که از جمله آن‌ها می‌توان به لیمیت اوردر (Limit Order) و باز کردن پوزیشن روی چندین مشتقه NFT با یک وثیقه اشاره کرد. همچنین می‌توان در بازارهای مالی ثانویه آپشن‌های توکنیزه شده را فروخت که این موضوع قدرت و سلطه Fuku را بر این حوزه افزایش می‌دهد. از انجا که تمام آپشن‌نویسی‌های فوکو به صورت برون‌زنجیره‌ای انجام می‌شوند، این پروسه هیچ هزینه گس و کارمزدی ندارد. هزینه گس تنها زمانی از کاربران این پلتفرم NFTFi گرفته می‌شود که خریدار و فروشنده بر سر معامله‌ای به توافق برسند و یک توکن با استاندارد ERC-721 یا ان اف تی مینت شود. این فاکتورهای مهم تفاوت بزرگی میان فوکو و دیگر پلتفرم های NFTFi ایجاد کرده‌اند و به همین خاطر است که بزرگ‌ترین بازیگران حوزه وب 3 و بازارهای مالی ان اف تی برای معاملات آپشن خود Fuku را ترجیح می‌دهند. از جمله شرکای فوکو می‌توان به بلاک چین کپیتال (Blockchain Capital)، کوین بیس (Coinbase) و وای کامبینیتور (Y Combinator) اشاره کرد.

سخن پایانی ؛ آینده ان اف تی فای (NFTFi)

امور مالی وابسته به توکن‌های غیر متمرکز یا ان اف تی فای که به صورت خلاصه NFTFi نامیده می‌شود، یکی از مهم‌ترین ابزارهای مورد استفاده در این حوزه است که به گمان بسیاری از تحلیلگران این فضا می‌توان برای گسترش یافتن بازارهای مالیNFT و تامین نقدینگی بسیار بیشتر آن‌ها مفید واقع شود. ان اف تی فای همچنین پتانسیل این را دارد که نقشی اساسی در اثبات ارزش NFTها داشته باشد و پارامترهایی را به آن‌ها اضافه کند که برای تثبیت شدن جایگاه توکن‌های غیر مثلی به عنوان یک دارایی ارزشمند مورد نیاز هستند.

این ابزارهای مالی جدید، چه از راهکارهای ساده استفاده کنند و چه مکانیزمی پیچیده‌تر داشته باشند، در هر صورت جریان نقدینگی را برای پلتفرم های وام و استیک NFT در حوزه NFTFi بیشتر می‌کنند. در عین حال می‌توان ان اف تی فای را یکی از هیجان‌انگیزترین ابداعات دنیای وب 3 دانست که با ترکیب دیفای (DeFi) و توکن‌های غیر مثلی (NFT) راهکارهای مالی جدیدی را برای کاربران قدیمی و جدیدتر به ارمغان می‌آورد.

تهیه شده در بیت 24