آنچه در این مقاله خواهید خواند
اگر تا حدودی با فضای ارزهای دیجیتال آشنایی داشته باشید، احتمالا می‌دانید که برای ارسال و دریافت ارز دیجیتال، به یک کیف پول نیاز دارید. هر کیف پول ارز دیجیتال حاوی یک آدرس عمومی و یک کلید خصوصی است. آدرس عمومی چیزی شبیه آدرس ایمیل است و کلید خصوصی آن، به‌مثابه گذرواژه حساب کاربری شماست. اگر شخصی بخواهد برای شما بیت کوین بفرستد، باید آدرس عمومی بیت کوین شما را داشته باشد. با این حساب، اگر بیت کوین فقط شامل آدرس عمومی و کلید خصوصی است، پس آدرس ونیتی (Vanity Address) بیت کوین چیست؟
به‌زبان ساده، آدرس ونیتی بیت کوین، همان آدرس عمومی بیت کوین است که بهصورت سفارشی ساخته شده است. در این مطلب، ابتدا درباره آدرس ونیتی، تاریخچه و روشهای ایجاد آن صحبت می‌کنیم و سپس به بررسی ریسک‌های مربوط به آن می‌پردازیم. با ما همراه باشید.
آدرس عمومی بیت کوین چیست؟
آدرس عمومی کیف پول بیت کوین و به‌طور کلی ارزهای دیجیتال، رشتهای ۲۶ تا ۳۵ کاراکتری متشکل از نویسه‌های به‌هم‌ریخته الفبایی-عددی است که بهصورت تصادفی تولید می‌شوند و می‌تواند چیزی شبیه نمونه زیر باشد:
19HzGcf5dWpUMyEQNmfsJTJCNQZy8jENWB
همان‌طور که مشاهده می‌کنید، این آدرس ترکیبی کاملا بی‌معنی از اعداد و حروف است. آیا می‌توان کاری کرد که آدرس کیف پول بیت کوین به‌صورتی کلماتی تولید شود که برای انسان قابلخواندن باشند؟ پاسخ مثبت است؛ آدرسهای ونیتی برای همین منظور به وجود آمده‌اند.
آدرس ونیتی بیت کوین چیست؟
ادرس ونیتی بیت کوین یک آدرس سفارشی شامل یک الگو یا کلمه خاص در بخشی از کل رشته ۲۶ تا ۳۵ کاراکتری از حروف و اعداد است. بر خلاف آدرسهای عادی کیف پول بیت کوین که از نویسه‌های تصادفی ساخته می‌شوند، آدرس ونیتی بیت کوین به کاربران اجازه میدهد آدرسهای خود را سفارشی کنند یا حتی پیام خاصی را در آدرس بگنجانند.
اصطلاح ونیتی ادرس (Vanity Address) از واژه “Vanity” گرفته شده که در زبان انگلیسی به‌معنای «غرور» است و مستقیما به این مضمون اشاره دارد که انتخاب آدرسهای منحصربه‌فرد به‌نوعی از غرور افراد سرچشمه میگیرد. افرادی که آدرس بیت کوین خود را سفارشی می‌کنند، می‌خواهند متفاوت باشند.
البته آدرسهای ونیتی فقط مختص بلاک چین بیت کوین نیستند و بلاک چینهای دیگر نظیر اتریوم هم می‌توانند آدرس ونیتی Vanity داشته باشند. بر خلاف آدرسهای ونیتی بیت کوین که به کاربران اجازه میدهد نام موردنظر خود را از بین ۲۶ تا ۳۵ کاراکتر الفبایی-عددی انتخاب کنند، آدرسهای ونیتی اتریوم فقط شامل اعداد هگزا دسیمال هستند، چراکه آدرسهای اتر فقط می‌توانند از حروف A تا F و اعداد ۰ تا ۹ تشکیل شوند.
تاریخچه آدرس ونیتی بیت کوین
آن‌طور که سوابق گیت‌هاب (GitHub) نشان می‌دهند، اولین آدرسهای ونیتی بیت کوین در سال ۲۰۱۲ ایجاد شدند؛ یعنی سه سال بعد از آنکه ساتوشی ناکاموتو، خالق ناشناس بیت کوین، آن را در سال ۲۰۰۹ رسماً راه‌اندازی کرد. اولین تولیدکننده ادرس ونیتی بیت کوین، Vanitygen بود که در سال ۲۰۱۲ به‌عنوان یک پلتفرم متن باز روی گیت‌هاب راه‌اندازی شد. بااین‌حال، یکی از اولین ارجاعات به آدرسهای ونیتی در بیت کوین تاک (Bitcointalk.org)، فروم بزرگی که ساتوشی ناکاموتو ایجاد کرده بود، به سال ۲۰۱۳ بازمی‌گردد.
پلتفرم منبع باز Vanitygen یک تولیدکننده آدرس ونیتی بیت کوین در خط فرمان است که خدمات جستجوی پیشوندهای دقیق با نام خواسته‌شده یا عبارت‌های مطابق با آن را ارائه میدهد. از آنجایی که تعداد احتمالاتی که باید بررسی شوند زیاد است، هرچه نام مورد نظر طولانی‌تر باشد، رایانه برای هش کردن آدرسی که همه معیارها را برآورده کند به زمان بیشتری نیاز دارد.
با توجه به صحبت‌های جوزف تتک (Josef Tetek)، تحلیلگر بیت کوین در شرکت ترزور، ناکاموتو هرگز از ونیتی ادرس استفاده نکرده است. تتک می‌گوید ساتوشی قبل از رایج‌شدن آدرسهای ونیتی ناپدید شده بود. اگر داستان ساتوشی را می‌دانید، احتمالا به یاد دارید که از سال ۲۰۱۱ به بعد، ساتوشی برای همیشه از صحنه کریپتو خارج شد و از آن موقع تا به امروز، خبری از او در دست نیست.
چطور آدرس ونیتی بیت کوین ایجاد کنیم؟
برای ایجاد آدرس ونیتی Vanity دو راه وجود دارد:
- روش دستی
- استفاده از خدمات تخصصی تولیدکننده آدرس
حال بیایید هر دو روش را با جزئیات بررسی کنیم.
۱. خودتان شخصا آدرس ونیتی را تولید کنید
در این روش، خودتان آدرس ونیتی بیت کوین را تولید می‌کنید. برای این کار، به مهارت‌های کدنویسی نیاز دارید و همچنین باید از قدرت محاسباتی کافی برای اجرای نرم‌افزارهای مولد آدرس برخوردار باشید. این نرم‌افزارها برای یافتن آدرسهای بیت کوینی که با ترکیب خاصی از کلمات آغاز می‌شوند، طراحی شده‌اند.
بسیاری از کارشناسان بیت کوین از جمله تتک، بر این باورند که این روش، امن‌ترین راه برای ایجاد آدرس ونیتی بیت کوین است، زیرا به کاربران اجازه میدهد فقط خودشان به عبارت بازیابی و کلید خصوصی‌شان دسترسی داشته باشند.
برای شروع، باید رایانه‌ای داشته باشید که با سیستم‌عامل ویندوز کار کند. البته با مک هم امکان‌پذیر است، ولی فرایند پیچیده‌تری دارد. برای ایجاد یک آدرس سفارشی باید کلید خصوصی مناسب را پیدا کنید. این کار با روش «حدس‌زدن تا پیداشدن ترکیب مناسب» انجام می‌شود که مستلزم قدرت محاسباتی زیادی است.
حالا مراحل زیر را دنبال کنید:
مرحله ۱: دانلود VanityGen
ابتدا باید برنامه Vanitygen را دانلود کنید. این برنامه، نرم‌افزار مولد ونیتی ادرس است که در وب‌سایت ابری گیت‌هاب موجود است. بعد از دانلود، فایل (ZIP)، برنامه را از حالت فشرده خارج کنید. مطابق تصویر، محتوای فایل باید شامل موارد زیر باشد:
از آنجایی که فرض می‌کنیم بیشتر خوانندگان این مطلب دانش فنی زیادی ندارند، VanityGen یا VanityGen64 را انتخاب می‌کنیم تا از CPU رایانه برای این کار استفاده کنیم.
مرحله ۲: اجرای VanityGen
روی دکمه Start ویندوز کلیک کنید و در باکس مربوطه، Run را تایپ کنید. در پنجره Run، عبارت cmd را تایپ و روی OK کلیک کنید تا پنجره سیاه‌رنگ cmd باز شود.
حالا باید مسیر فایل را بنویسید یا فایل exe را به درون پنجره سیاه بکشید و رها کنید. یادتان باشد این روش فقط در ویندوز ۷ به بالا کار می‌کند. اگر از رایانه ۶۴ بیتی استفاده می‌کنید، VanityGen64 را انتخاب کنید:
اکنون Enter را بزنید. با این کار، فهرستی از گزینه‌های VanityGen supplies را خواهید دید. اکنون می‌خواهیم VanityGen را اجرا کنیم تا آدرس موردنظرمان را پیدا کنیم. بنابراین دوباره مسیر را در فایل VanityGen وارد کنید ولی این بار، عبارت زیر را اضافه کنید (بعد از آن ۵ یا ۶ کاراکتر مورد نظر را برای آدرس خود که با 1 شروع می‌شود می‌نویسید):
-v -i
اگر گیج شده‌اید تصویر زیر را ببینید. برای نمونه می‌توانید مانند تصویر، عبارت‌های زیر را بنویسید:
-v -i 1cool
-v -i 1test
توجه داشته باشید که v- برای درخواست خروجی با کلمات است و i- برای درخواست حساس‌نبودن به حروف بزرگ است که به زمان کمتری برای محاسبه نیاز دارد. هرچه خروجی درخواستی شما طولانی‌تر باشد، برنامه برای یافتن آدرس مناسب زمان بیشتری نیاز خواهد داشت. وقتی Enter را بزنید، چیزی شبیه به این را خواهید دید:
- Kkey/s: سرعتی است که برنامه با آن کار می‌کند.
- Prob: احتمال رسیدن به آدرس درخواستی شما بهصورت لحظه‌به‌لحظه را نشان میدهد.
در انتهای خط هم میزان احتمال پیداشدن آدرس در زمان مشخص برآورد شده است که در مثال ما، این احتمال ۵۰٪ در ۳۰.۳ ثانیه است. این بدان معناست که ۵۰ درصد احتمال دارد در ۳۰ ثانیه به آدرس مدنظرتان برسید. این دیگر به خوش‌شانسی خودتان بستگی دارد که میزان احتمال بین ۵۰ تا ۱۰۰ درصد قرار بگیرد.
مرحله سوم: دریافت آدرس و کلید خصوصی
هنگامی که محاسبه انجام شد، در پایین صفحه cmd، آدرس و کلید خصوصی را مشاهده و دریافت می‌کنید:
اگر می‌خواهید از این آدرس استفاده کنید، کافی است کلید خصوصی را به کیف پول بیت کوین خود وارد کنید.
نکته مهم: توجه به این نکته مهم است که درست مانند آدرس عادی همه حروف و اعداد را نمیتوان در یک آدرس بیت کوین ونیتی گنجاند. برای مثال، حرف O انگلیسی در حالت بزرگ شبیه عدد صفر است و حرف i در حالت بزرگ بهصورت I نوشته می‌شود که کاملاً شبیه حرف اِل (l) در حالت کوچک است. از آنجا که کاربران ممکن است هنگام ارسال وجوه در بلاک چین بیت کوین این کاراکترهای خاص را با هم اشتباه بگیرند، همه آنها از مجموعه ۲۶ تا ۳۵ کاراکتری الفبایی عددی موجود در تمام آدرسهای بیت کوین حذف می‌شوند.
۲. استفاده از تولید کنندگان آدرس سفارشی به روش برونسپاری
این روش ساده‌تر از روش اول است، اما امنیت کمتری دارد. برای این کار باید فرایند ایجاد آدرس سفارشی بیت کوین خود را به سرویس‌های شخص ثالث که آنها را ماینرهای ونیتی آدرس (Vanity Address Miners) هم می‌نامند، برونسپاری کنید.
خدمات تولید آدرس Vanity اغلب از طریق وب‌سایت‌هایی نظیر Vanitygen.net ارائه می‌شود. کاربران می‌توانند کلمه یا دنباله خاصی از حروف تا هشت نماد را سفارش دهند. جستجو بهصورت آنلاین آغاز می‌شود و ارائهدهندگان با استفاده از CPU و GPUهای قدرتمند خود، آدرسهای مدنظر را تولید می‌کنند. پس از پایان کار، کلید خصوصی برای آدرس ونیتی درخواستی، در ازای قیمت توافق‌شده به ایمیل مشتری ارسال می‌شود.
این فرایند سریع‌تر و ساده‌تر است، اما امنیت کمتری دارد. ممکن است ماینرها کلید خصوصی شما را نگه دارند و بعدها برای سرقت وجوه‌تان از آن استفاده کنند. همان‌طور که احتمال می‌دانید، کلید خصوصی در لحظه ایجاد آدرس بیت کوین تولید می‌شود و پس از آن دیگر قابل‌تغییر نیست.
فراموش نکنید که این روش هزینه هم دارد. برای مثال، تولید یک آدرس ونیتی بیت کوین که با حروف 1satoshi شروع می‌شود، حدود ۰.۰۲۱۷ بیت کوین برای کاربر هزینه دارد. دنباله‌های بزرگتر مانند 1nakamoto حداقل ۰.۱۱ بیت کوین دریافت می‌کنند که مبلغ کمی نیست.
ایجاد یک ونیتی آدرس چقدر طول می‌کشد؟
عکس برگرفته از وب‌سایت کوین تلگراف
ایجاد یک ونیتی ادرس می‌تواند از چند ثانیه تا چند روز و حتی چند هفته طول بکشد. با توجه به صفحه ویکی Vanitygen، محاسبه آدرسی که با کاراکترهای «Bitcoin1» آغاز می‌شود، حدود یک هفته زمان می‌برد. درحالی‌که آدرسی که با کاراکترهای «1BitcoinEat» آغاز شود، تقریباً ۳۵۰۰ سال زمان نیاز دارد!
منابع مختلف تخمین می‌زنند که تولید یک آدرس ونیتی حاوی یک کلمه با پنج نماد، با استفاده از یک رایانه شخصی معمولی حدود یک ساعت طول می‌کشد، در حالی که دنباله‌های بزرگتر با هفت نماد، ممکن است تا سه ماه طول بکشد. البته آدرس‌هایی هم هستند که مطابق تصویر فقط به چند میلی‌ثانیه زمان نیاز دارند.
براساس مولد آدرس ونیتی اتر آپتیمیزم (ETH Optimism)، ایجاد یک آدرس ونیتی اتریوم که با 0xFad69 شروع شود، تا پنج دقیقه طول می‌کشد. البته کارت‌های گرافیکی قدرتمند و دستگاه‌های مدار مجتمع با کاربرد خاص یا همان ای‌سیک‌ها (ASIC) می‌توانند زمان موردنیاز برای ایجاد آدرس ونیتی را به‌میزان قابل‌توجهی کاهش دهند.
ریسک‌های استفاده از ونیتی ادرس بیت کوین
همان‌طور که گفتیم، روشهای برونسپاری ایجاد آدرسهای سفارشی به اشخاص ثالث که آنها را به‌عنوان ماینرهای آدرس ونیتی (vanity address miners) هم می‌شناسند ساده‌تر است؛ اما امنیت کمتری دارد. همان‌طور که گفتیم، هنگام ایجاد آدرس بیت کوین، کلید خصوصی آن هم تولید می‌شود و پس از آن دیگر قابل‌تغییر نیست. این کلید خصوصی را ماینرها برایتان ارسال می‌کنند؛ پس از زودتر از شما خودشان از آن اطلاع خواهند داشت. اگر آنها این کلید را نگه دارند، خیلی راحت می‌توانند داراییهای شما را سرقت کنند.
تصمیم‌گیری درباره استفاده کردن یا نکردن از آدرس ونیتی بیت کوین، درنهایت به اهمیت دلایل داشتن چنین آدرسی بستگی دارد. باید ببینید واقعاً چرا برایتان مهم است چنین آدرسی داشته باشید. بنا به اظهارات یکی از سخنگویان صرافی ارز دیجیتال بیتمکس، بیشتر آدرسهای ونیتی برای بازاریابی استفاده می‌شوند و در برخی موارد هم جنبه سرگرمی دارند.
این سخنگو خاطرنشان کرده است:
آدرسهای ونیتی بیت کوین تقریبا در سال ۲۰۱۱ در انجمن بیت کوین تاک محبوب بودند و برخی از آنها برای درخواست کمک‌های مالی خیریه بودند که از آن جمله می‌توان به 1Name اشاره کرد.
بیتمکس یکی از صرافی‌هایی است که آدرسهای ونیتی با استفاده از فرمت آدرس سگویت (Segregated Witness) با پیشوند bc1qmex را آزمایش کرده است. آنها تلاش کردند با استفاده از آدرسهای ونیتی که فقط به کاربران احرازهویت‌شده این صرافی ارائه داده می‌شود، کلاهبرداری از کاربران را برای مهاجمان سخت‌تر کند. بااین‌حال، استفاده از این آدرسها به‌عنوان یک مکانیسم امنیتی نمی‌تواند روش کاملاً قابل‌اعتمادی باشد، زیرا مهاجمان پیشرفته‌تر می‌توانند فرمت آدرس ونیتی را کپی کنند. به همین دلیل مشتریان جدیدتر بیتمکس، دیگر آدرسهای دارای پیشوند ونیتی دریافت نمی‌کنند.
نمونه‌هایی از موارد رخنه امنیتی در آدرسهای ونیتی
آدرسهای ونیتی BTC نه‌تنها برای حریم خصوصی و امنیت دارایی‌ها خطراتی دارند، با آسیب‌پذیری‌های امنیتی هم مرتبط هستند. برای نمونه، در سال ۲۰۲۲، هکرها موفق شدند ازطریق یک آسیب‌پذیری در ابزار ایجاد آدرس ونیتی اتریوم Profanity ۳.۳ میلیون دلار ارز دیجیتال سرقت کنند. علاوه بر این در مارس ۲۰۲۳، مهاجمان از آدرسهای هک‌شده برای سرقت توکن‌هایی به ارزش ۵۰۰٬۰۰۰ دلار از ایردراپ آربیتروم، یکی از راه‌حل‌های مقیاس‌پذیری لایه دوم در اتریوم، استفاده کردند.
آیا راهی برای کاهش ریسک استفاده از آدرس ونیتی وجود دارد؟
به‌طورکلی، آدرسهای ونیتی برای کاربران حرفه‌ای و نهادی مناسب‌تر هستند. برای کاربران فردی، این آدرسها می‌تواند حریم خصوصی آنها را به خطر اندازد و دارایی‌هایشان را درمعرض خطر سرقت قرار دهد.
توصیه بسیاری از کارشناسان حوزه ارز دیجیتال این است که کاربران از آدرسهای ونیتی استفاده نکنند، زیرا حتی اگر این آدرسها به شیوه‌ای ایمن تولید شوند، به‌تدریج این رویکرد را بین کاربران رواج می‌دهند که از یک آدرس بارها استفاده کنند؛ چیزی که در فرهنگ بیت کوین یک «نه» بزرگ است. آدرس‌هایی که بیش از یک‌بار استفاده می‌شوند، فرصت ردیابی عادات دریافت و ارسال وجوه کاربران را برای مهاجمان فراهم می‌کنند. این کار شناسایی صاحب آدرس را آسان‌تر می‌کند و او را در تیررس مهاجمان و هکرها قرار میدهد.
با همه این اوصاف، اگر اصرار به استفاده از آدرس ونیتی دارید، حداقل از ارائهدهندگان خوشنام‌تر برای دریافت آدرس استفاده کنید. درباره سرویس‌هایی که مخزن یا ریپازیتوری گیت‌هاب آنها سال‌هاست به‌روز نشده است، بیشتر احتیاط کنید.
از همه مهم‌تر، هربار که کسی به حسابتان ارز دیجیتال واریز می‌کند، بلافاصله آن را به آدرس جداگانه‌ای که به‌شکل منظم آن را کنترل می‌کنید، انتقال دهید.
آیا هنوز هم کسی از آدرس ونیتی استفاده می‌کند؟
با اینکه از زمان ایجاد آدرس vanity در سال ۲۰۱۲ تاکنون محبوبیت آدرسهای ونیتی بیت کوین بسیار کاهش یافته است، هنوز هم در سال‌های اخیر مواردی از استفاده از این آدرسها شاهد هستیم. یک گزارش به‌تازگی، به یک ادرس ونیتی بیت کوین اشاره کرده که حاوی الفاظ توهین‌آمیزی بوده است و ظاهر ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، را خطاب قرار داده است. این آدرس در سال‌های ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۰، در مجموع ۰.۲۹ بیت کوین را طی ۶۷ تراکنش معامله کرده بود، اما در حال حاضر موجودی آن صفر است.
یکی از آخرین تراکنش‌های ثبت‌شده این آدرس، انتقال ۰.۰۰۰۴ بیت کوین به آدرس عمومی بیت کوین وارن بافت است. وارن بافت یکی از مشهورترین سرمایه‌گذاران جهان است. اگر تعجب کرده‌اید که چطور امکان دارد مردی مانند بافت که منتقد سرسخت بیت کوین است برای این ارز دیجیتال کیف پول ایجاد کند، بهتر است بدانید که بافت خودش این آدرس را ایجاد نکرده است. جاستین سان بنیانگذار ترون، این آدرس را به بافت هدیه داد!
سخن پایانی؛ آینده آدرسهای ونیتی بیت کوین
با وجود کاهش محبوبیت آدرسهای ونیتی بیت کوین، چالش‌ها و نگرانی‌ها درباره این آدرسها همچنان ادامه دارد. برای نمونه، خطرات امنیتی مرتبط با مولد آدرسهای ونیتی باید کاهش یابند و این امر، مستلزم توسعه ابزارهای امن‌تر و کاربرپسندتر است. اگر قرار است این آدرسها مفید باشند، باید ایجاد آنها ساده‌تر باشد و کاربران بیشتری از آنها استفاده کنند، نه فقط افرادی که تخصص برنامه‌نویسی دارند.
حریم خصوصی چطور؟ واقعیت این است که مسائل مربوط به حریم خصوصی که به‌دلیل استفاده مجدد از یک آدرس مطرح می‌شود، شاید تا همیشه به‌عنوان یک نگرانی اصلی باقی بماند. بنابراین، کاربرانی که خواستار آدرسهای سفارشی بیت کوین هستند، باید مزایای منحصربه‌فرد بودن را با نقض احتمالی حریم خصوصی سبک‌سنگین کنند و ببینند کدام کفه ترازو سنگین‌تر است.
شاید این آدرسها با وجود هزینه‌بر بودن و ریسکی بودن، همچنان مفید باشند. شاید موارد استفاده جدید و خاصی از ارزهای دیجیتال ایجاد کنند. هنوز معلوم نیست که آینده آدرس کریپتو ونیتی روشن خواهد بود یا نه.
تهیه شده در بیت 24
