ارز دیجیتال لونا LUNA و پروژه بلاک چین ترا Terra چیست؟

ترا لونا (Terra Luna) یک شبکه ارز دیجیتال بلاک چینی استفاده‌کننده از کازموس اس‌دی‌کی (Cosmos SDK) و تخصص آن ساخت استیبل کوین است. در شبکه Terra به جای استفاده از پول فیات یا وثیقه‌های بالای کریپتویی به عنوان ذخیره، هر استیبل کوین ترا قابلیت تبدیل شدن به توکن محلی این بلاک چین به نام LUNA را دارد. در این مطلب، به معرفی و بررسی پروژه ترا پرداخته و درباره آینده رمز ارز لونا کوین صحبت می‌کنیم.

شبکه بلاک چین ترا و ارز دیجیتال لونا چیست؟

ترا یک پروتکل بلاک چینی برای ساخت استیبل کوین های الگوریتمی و زیرساخت‌های امور مالی غیر متمرکز (دیفای) است. با استفاده از شبکه رمز ارزی Terra Luna می‌توانید از طریق استیبل کوین‌ها کسب سود کرده، رمز ارزهای خود را به راحتی خرج کنید و اکثر نیازمندی‌های پشتوانه‌ای را با یک پروتکل دیفای یکپارچه جایگزین نمایید.

همانطور که گفتیم، در شبکه Terra به جای استفاده از پول فیات یا وثیقه‌های بالای کریپتویی به عنوان ذخیره، هر استیل کوین ترا قابلیت تبدیل شدن به توکن محلی این بلاک چین به نام LUNA را دارد. رمز ارز لونا قابلیت پرداخت کارمزدهای شبکه، مشارکت در حاکمیت، استیکینگ در مکانیزم اجماع اثبات سهام نمایندگی شده تندرمینت و گره زدن ارزش استیبل کوین ها را فراهم کرده است.

شبکه ترا برای دستیابی به اهداف پایه‌ای خود به عنوان یک پلتفرم استیبل کوینی، از مدلی به نام سینیورژ (Seigniorage – درآمد حاصل از چاپ و انتشار پول در مباحث اقتصاد کلان) استفاده می‌کند که باعث مینیموم شدن نوسانات قیمت جهت نزدیک نگه داشتن ارزش استیبل کوین ها به پول فیات پشتوانه آن‌ها می‌شود.

با این وجود، شبکه ارز دیجیتال ترا لونا کاری بیشتر از صرفا صدور استیبل کوین انجام می‌دهد. این پلتفرم همچنین یک بلاک چین برگرفته از قرارداد هوشمند است که اکوسیستم نوپای دیفای متصل به پروتکل Cosmos IBC را میزبانی می‌کند. با گذر زمان، شبکه ارز دیجیتال Terra حذف بانک‌ها، شبکه‌های اعتباری و سیستم‌های پرداختی مانند پی‌پل از طریق یک تجربه بلاک چینی پاداش‌دهنده و بدون وقفه را هدف قرار داده است.

بنابراین هدف نهایی ترا، مختل کردن سیستم بانکداری سنتی به وسیله پذیرش جمعی رمز ارزهای استیبل کوینی و زیرساخت امور مالی غیرمتمرکز است. در حال حاضر از طریق یک برنامه پرداخت مبتنی بر این شبکه به نام CHAI که توسط 25 میلیون شهروند کره جنوبی استفاده می‌شود، ثمرات زیادی در این زمینه به دست آمده است.

در آینده شبکه Terra Luna، افراد با استفاده از پول دیجیتال ذخیره‌شده در کیف پول‌های موبایلی مبتنی بر بلاک چین به خرید و فروش کالاها خواهند پرداخت. فروشندگان نیز استیبل کوین‌های دارای پشتوانه چند ارز فیات را خواهند پذیرفت که به صورت خودکار در پشت صحنه و درون زنجیره سواپ و تبدیل می‌شوند. شما نیز با نگهداری پول دست‌نخورده در برنامه‌های دیفای ترا، مشابه اجاره دادن فضای استفاده‌نشده آپارتمان خود در AirBNB، کسب سود خواهید کرد.

حتی قسمت جذاب‌تر اینجاست که شبکه رمز ارزی ترا لونا به قابلیت کاهش کارمزد تراکنش‌ها به 0.5 درصد (یا کمتر) باور دارد که شرکای بیشتری را راهی این شبکه خواهد کرد. در عوض، افراد بیشتری نیز از Terra استفاده و چنان رشدی را ایجاد خواهند کرد که به این پلتفرم اجازه می‌دهد تا تخفیف‌های بیشتری را در خرید کاربران اعمال کند.

برای ساخت چنین آینده‌ای، شبکه ارز دیجیتال Terra Luna دو عنصر مهم را در خود دارد: یکی خود شبکه ترا، پروتکل بلاک چینی برای صدور استیبل کوین های الگوریتیمی با پشتوانه هرگونه پول منطقه‌ای است. دوم هم رمز ارز لونا که توکن این پروتکل است و برای استیکینگ، حاکمیت شبکه و قفل کردن ارزش در این اکوسیستم استفاده می‌شود.

تاریخچه و بنیان‌گذاران شبکه رمز ارزی Terra Luna

شبکه ترا در ژانویه 2018 (دی 96) توسط دنیل شین (Daniel Shin) و دو کوان (Do Kwon) تاسیس شد. این دو نفر پروژه Terra را به عنوان راهی برای افزایش سرعت پذیرش فناوری بلاک چین و رمز ارزها از طریق تمرکز بر ثبات قیمت و کاربرد تصور می‌کردند. آقای کوان مدیر عامل ترافورم لبز (Terraform Labs)، کمپانی پشت شبکه بلاک چینی ترا، است. ترافورم لبز گروهی متشکل از 15 شرکت تجارت الکترونیک مستقر در شرق آسیا است.

آقای شین پیش از توسعه شبکه ارز دیجیتال ترا لونا، پلتفرم تجارت الکترونیک کره جنوبی به نام Ticket Monster معروف به TMON را هم‌بنیان‌گذاری و مدیریت کرده بود. وی چندی بعد یک انکیوبیتر استارتاپ به نام Fast Track Asia را راه‌اندازی کرد.

آقای کوان یک مهندس نرم‌افزار و فارغ‌التحصیل دانشگاه استنفورد است که به تازگی به لیست موفق‌ترین کارآفرینان جوان زیر 30 سال مجله فوربس راه یافته است. وی پیشتر استارتاپ ارائه راه‌حل‌های شبکه بی‌سیم مش به نام Anyfi را تاسیس و به عنوان مدیر عامل آن خدمت کرده بود. وی همچنین به عنوان مهندس نرم‌افزار در شرکت‌های مایکروسافت و اپل کار کرده است.

بلاک چین ارز دیجیتال ترا لونا چگونه کار می‌کند؟

بلاک چین ترا با استفاده از کیت توسعه نرم‌افزار (SDK) کازموس ساخته شده و از مکانیزم اجماع اثبات سهام نمایندگی شده تندرمینت (Tendermint Delegated Proof of Stake) بهره می‌برد. کازموس اس‌دی‌کی برای ارائه قابلیت ساخت و راه‌اندازی سریع و کارآمد برنامه‌های بلاک چینی هم‌تعاملی برای توسعه‌دهندگان طراحی شده است. شبکه ارز دیجیتال Terra Luna با دارا بودن 130 ولیدیتور، نسبت به بسیاری دیگر از بلاک چین‌های مبتنی بر PoS تمرکز بیشتری دارد.

تکمیل تراکنش‌های بلاک چین ترا تنها چند ثانیه زمان می‌برد. علاوه بر این، هزینه کارمزد تراکنش‌ها در هنگام تعامل با قراردادهای هوشمند نیز بسیار کمتر از کارمزد گس در اتریوم است. این امر شبکه ارز دیجیتال ترا لونا را به یک جایگزین مناسب برای توسعه‌دهندگان بلاک چین‌های مبتنی بر اسمارت کانترکت تبدیل کرده است.

ماموریت شبکه Terra افزایش محبوبیت پرداخت‌های رمز ارزی و ساخت یک زیست‌بوم پرداخت بزرگ است که بانک‌ها، شبکه‌های اعتباری و درگاه‌های پرداخت را در یک سیستم باز جمع می‌کند. به باور این پلتفرم، استیبل کوین‌ها به دو دلیل عنصر کلیدی این هدف هستند:

• حفظ قدرت خرید
• فراهم‌آوری پرداخت‌های ساده و کم‌هزینه

به خاطر جهانی بودن ارزهای دیجیتال، حفظ قدرت خرید برای افراد و اقتصادهای مختلف معنای متفاوتی دارد. برای برخی، دلار آمریکا شاید پرنوسان به نظر برسد، اما برای برخی دیگر یک پناهگاه (برای ذخیره ارزش) باشد. به همین خاطر است که حکمرانی فعلی استیبل کوین‌هایی مانند USDT و USDC ایده‌آل نیست. بنابراین، شبکه ارز دیجیتال Terra Luna مکانیزمی را ایجاد کرده است که به صدور استیبل کوین های منطقه‌ای دارای قابلیت تبدیل ساده می‌پردازد.

اگر با استیبل کوین‌های گره خورده به دلار مانند تتر و یو اس دی سی آشنا باشید، می‌دانید که این رمز ارزها نه تنها به دلار گره خورده‌اند، بلکه پشتوانه آن را هم دارند. یعنی برای صدور هر واحد تتر، یک دلار در خزانه نگهداری می‌شود.

ترا دارای یک سیستم میان زنجیره‌ای است که خلاء میان اتریوم، ترا و بایننس اسمارت چین را پر می‌کند.

اما استیبل کوین های شبکه رمز ارزی ترا لونا پشتوانه دلار یا هرگونه پول فیاتی را ندارند. در عوض، این شبکه استیبل کوین های الگوریتمی دارای وثیقه ارز دیجیتال را صادر می‌کند. این استیبل کوین‌ها با استفاده از یک سیستم توکن دوگانه مدور که از طریق سینیورژ فرصت‌های آربیتراژ را ایجاد می‌کند، یک ارزش گره خورده را نگه می‌دارند.

سینیورژ ترا چیست؟

همانطور که گفتیم، سینیورژ به درآمد حاصل از چاپ و انتشار پول در مباحث اقتصاد کلان اطلاق می‌شود. سینیورژ تفاوت میان هزینه صدور یک دارایی مانند پول و ارزش اسمی آن است. اگر مثلا تولید یک اسکناس 1 دلاری برای دولت آمریکا 0.05 دلار هزینه داشته باشد، این تفاوت 0.95 دلاری نشان‌دهنده سود دولت خواهد بود.

اما به گفته آقای دو کوان در مقاله‌ای در وب سایت Medium، سینیورژ برای دارایی‌های استیبل کوینی به صورت «هزینه کسب وثیقه – ارز تولیدشده جدید = سینیورژ» تعریف می‌شود.

بنابراین در شبکه ارز دیجیتال Terra Luna هر بار که به خاطر وجود تقاضا استیبل کوینی به صورت الگوریتمی صادر می‌شود، این پلتفرم کسب سود خواهد کرد. سپس این سودها برای تامین سرمایه پروژه‌های اکوسیستم ترا و پاداش‌دهی به کاربران، در استخر سینیورژ این شبکه قرار می‌گیرند.

نحوه کار مکانیزم اجماع اثبات سهام نمایندگی شده ترا

بلاک چین Terra با استفاده از کازموس اس‌دی‌کی ساخته شده و از مکانیزم Tendermint DPoS بهره می‌برد. این مکانیزم اجماع بخشی از مجموعه فناوری کازموس و یک جایگزین دوستدار محیط زیست برای الگوریتم اثبات کار است.

به استناد Terra.Stake.id، تا 22 آذر 1400، 130 ولیدیتور (Validator) یا اعتبارسنج در شبکه ارز دیجیتال ترا لونا مشغول پردازش تراکنش‌ها بوده‌اند. کاربران (یا دلگیتورها – Delegator) نیز وظیفه استیک کردن توکن‌های خود را به دوش ولیدیتورها می‌سپارند. در عوض، این اعتبارسنج‌ها با پردازش تراکنش‌ها مشابه ماینرهای بیت کوین، باعث تامین امنیت شبکه می‌شوند. دلگیتورها نیز نمایندگی توکن‌های LUNA خود را به ولیویتور امین و مطمئن خود می‌دهند. هر اعتبارسنج هم می‌تواند درصد شخصی خود را برای توزیع پاداش بین دلگیتورهای خود تعیین کند.

ولیدیتورها باید مقدار مشخصی ارز دیجیتال لونا را به مدت 21 روز در شبکه قفل کنند. این فرآیند در این شبکه «باندینگ (Bonding)» نام دارد. دلگیتورها نیز این بازه زمانی 21 روزه را باید سپری کرده و ریسک از دست دادن ارزهای خود در صورت رفتار اشتباه ولیدیتور مربوطه را به جان بخرند.

مثلا، اگر اعتبارسنجی یک تراکنش دابل اسپندینگ را پردازش کرده یا تراکنش اشتباهی را در شبکه قرار دهد، ممکن است پاداش‌های وی به عنوان جریمه ضبط یا حتی ارزهای استیک‌شده یا همان باند اولیه وی از بین برود. «مالیات ترا» بر تراکنش‌ها و ایردراپ‌ها برای ولیدیتورها و دلگیتورها پاداش به همراه دارند. سهم هر دلگیتور از پاداش نیز به مقدار رمز ارز استیک‌شده و نرخ کمیسیون اعبتارسنج مربوطه بستگی دارد.

سیستم دو ارزی پروتکل ترا لونا

همانطور که در بالا گفتیم، ترا از یک سیستم توکن دوگانه مدور برای ثابت نگه داشتن قیمت استیبل کوین ها استفاده می‌کند:

استیبل کوین های رمز ارزی ترا لونا

یک سری استیبل کوین الگوریتمی در پروتکل ترا وجود دارد که کاربران با سوزاندن توکن لونا، توکن جدید ترا تولید می‌کنند. این استیبل کوین‌ها نام همتای فیات خود را در بر دارند. مثلا، TerraSDR یا SDT که استیبل کوین پایه‌ای این شبکه است، قیمت SDR صندوق بین‌المللی پول را پیگیری می‌کند. دیگر استیبل کوین‌ها شامل TerraUSD یا UST و TerraKRW یا KRT و Terra MNT هستند.

ارز دیجیتال بومی LUNA

لونا، توکن استیکینگ بومی پروتکل Terra است که نوسانات قیمت ارز دیجیتال ترا را جذب می‌کند. هرچه توکن‌های ترای بیشتری استفاده شود، ارزش رمز ارز لونا نیز بیشتر خواهد شد. عرضه کل توکن‌های لونا برابر با 1 میلیارد واحد است. اگر این تعداد بیشتر شود، با سوزاندن ارزهای LUNA عرضه به حالت تعادلی خود بازمی‌گردد.

اولین مرحله خرید ارز دیجیتال لونا برای فروش خصوصی آماده شد و بازوهای سرمایه گذاری بزرگی مانند بایننس، اکی‌اکس و هیوبی در آن شرکت کردند. این فروش در اوت 2018 (مرداد 97) انجام شد و نتیجه آن، جمع‌آوری 32 میلیون دلار بود. از کل 385,245,974 واحد لونا تولیدشده برای این فروش، 10 درصد به خزانه ترافورم لبز، 20 درصد به کارمندان، 20 درصد به ترا الاینس (Terra Alliance)، 20 درصد به خزانه ثبات قیمت، 26 درصد به حامیان پروژه و 4 درصد به نقدینگی اولیه تخصیص یافت.

عرضه در گردش رمز ارز LUNA امروز 22 آذر 1400 برابر با 378,193,379.84 واحد است و هر توکن آن به قیمت 58.88 دلار معامله می‌شود. این توکن با مارکت کپ 22.26 میلیارد دلاری هم‌اکنون جایگاه دهم ارزهای دیجیتال برتر بازار را به خود اختصاص داده است.

ارزش استیبل کوین های ترا چگونه ثابت می‌ماند؟

ارزش استیبل کوین TerraSDR از طریق اوراکل بند پروتکل (Band Protocol) به SDR صندوق بین‌المللی پول (یک دارایی خاص متشکل از سبد وزن‌دهی‌شده‌ای از ارزهای دلار، یورو، ین، پوند و رنمینبی) گره خورده است. از آنجایی که SDR از ارزهای مهم جهانی تشکیل شده است، یک نقطه مرجع غیرنوسانی را برای استیبل کوین TerraSDR ایجاد می‌کند.

حالا فرض کنید زمانی که قیمت یک واحد TerraSDR برابر با 0.95 SDR است، شما می‌توانید برای دریافت توکن لونا به ارزش 1 واحد SDR، یک واحد TerraSDR را به قرارداد هوشمند آن بفرستید. حالا برای برابر کردن ارزش TerraSDR با خود SDR صندوق بین‌المللی پول، عرضه استیبل کوین‌های TerraSDR کاهش خواهد یافت.

در طرف مقابل، زمانی که TerraSDR = 1.1 SDR شود، شما می‌توانید یک واحد SDR را به قرارداد هوشمند ترا فرستاده و 1.1 TerraSDR دریافت کنید. این امر عرضه استیبل کوین‌های TerraSDR را افزایش داده و باعث برابر کردن ارزش آن با SDR خواهد شد.

این فرآیند که در استخر رمز ارزی ترا لونا Expanding و Contracting نام دارد، بدون نیاز به نگهداری فیزیکی دارایی‌ها در خزانه، باعث ثابت نگه داشتن قیمت استیبل کوین‌ها با ارزش‌های برگرفته از خوراک اوراکلی از ارزهای فیات می‌شود.

چگونه می‌توان از تفاوت قیمت استیبل کوین های ترا کسب سود کرد؟

برای درک بهتر نحوه کار، با مثالی این بخش را توضیح می‌دهیم. ابتدا در نظر داشته باشید که در تمامی تبدیل‌های بین استیبل کوین‌های ترا و لونا، ارزش هر واحد UST برابر 1 دلار در نظر گرفته خواهد شد. حالا فرض کنید قیمت یک واحد UST به 0.98 دلار، یعنی 2 سنت کمتر از ارزش گره خورده مورد نظر برسد.

آربیتراژرها این تفاوت قیمت را به چشم فرصت برای کسب سود می‌بینند. مثلا این افراد 100 واحد UST را به قیمت 98 دلار خریده و سپس آن‌ها را به 100 دلار لونا تبدیل می‌کنند.

حالا آربیتراژگرها یا این 100 دلار LUNA را نگه داشته، یا آن را به پول فیات تبدیل می‌کنند. با اینکه شاید این 2 دلار سود خیلی زیاد به نظر نرسد، اما در مقیاس بزرگتر این سودآوری بیشتر خواهد شد. حالا تفاوت قیمت بین تولید توکن‌ها و ارزش‌شان همان سینورژ نام دارد که در بخش قبل توضیح دادیم.

برای ثابت نگه داشتن قیمت نیز الگوریتم به کار افتاده و عرضه توکن‌ها را کم و زیاد می‌کند. همانطور که مشخص است، ارز دیجیتال LUNA به عنوان وثیقه برای تمام استیبل کوین های ترا عمل می‌کند. هیچ نیازی به وثیقه‌گذاری بیش از حد نیست و توکن لونا نوسانات قیمتی UST را به خود جذب می‌کند. در واقع گویی ترا یک بانک مرکزی به همراه سیاست پولی منعطف است که به دقت روی عرضه ارزهای خود کنترل دارد. این پروژه در مقایسه با پلتفرم‌های با وثیقه‌گذاری بالا مانند میکر دائو (MakerDAO)، مقیاس‌پذیرتر و مقرون‌به‌صرفه‌تر است.

 کاربرد استیبل کوین های ترا لونا

پروژه رمز ارزی Terra Luna در بازارهای آسیایی تجارت الکترونیک بسیار محبوب است و پایگاه کاربری بزرگی در کره جنوبی، محل دفتر اصلی خود، دارد. مثلا، کاربران تاکسی‌ها در مغولستان می‌توانند کرایه برخی از رانندگان را با استیبل کوین Terra MNT گره خودره به توگروک مغولستان (Mongolian tögrög) پرداخت نمایند.

معرفی کیف پول‌های مناسب برای نگهداری ارز Luna

بر اساس اطلاعات موجود در وبسایت terra.money، کیف پول‌های رسمی و مورد تایید پروتکل ترا عبارتند از:

• ترا استیشن (Terra Station): والت رسمی پروتکل Terra که با امکانات گسترده برای سیستم عامل‌های ویندوز، مک، لینوکس، اندروید و آی او اس عرضه شده و یک افزونه کروم هم دارد.
• میرور والت (Mirror Wallet): یک کیف پول غیر حضانتی که علاوه بر رمز ارزهای مختلف، از دارایی‌های مبتنی بر پروتکل میرور یا همان mAsset هم پشتیبانی می‌کند. کاربران می‌توانند با دریافت نسخه اندروید یا آی او اس این والت به معامله یا سرمایه گذاری روی ارزهای دیجیتال بپردازند.
• مث والت (MathWallet): مث والت یک والت اینترنتی که از بیش از ۷۰ بلاک چین عمومی پشتیبانی می‌کند. این کیف پول برای اندروید و آی او اس عرضه شده و برای مروگرهایی مانند کروم، اج و… افزونه دارد.
• لجر نانو اس یا اکس (Ledger Nano X/S): والت‌های سخت افزاری شرکت لجر نیاز به معرفی ندارند و استفاده از آن‌ها به کاربرانی توصیه می‌شود که به دنبال بالاترین سطح امنیتی هستند.
• آکسیس (Oxis): یک کیف پول غیر حضانتی دیگر که امکان تبادل مستقیم ارز فیات به کریپتوکارنسی را فراهم می‌کند و برای استفاده از آن باید در وبسایت app.oxis.com ثبت نام کنید.

ترا استیشن (Terra Station)؛ کیف پول اختصاصی ارز دیجیتال لونا

ترا استیشن داشبورد و کیف پول اختصاصی این شبکه است که اجازه دسترسی به وجوه، استیک و مشارکت در حاکمیت شبکه را به هولدرهای لونا می‌دهد. این والت ارز دیجیتال برای اندروید و iOS موبایل، ویندوز، مک و لینوکس دسکتاپ و افزونه مرورگر کروم در دسترس است.

برای دانلود نسخه اندروید یا آی او اس از فروشگاه‌های رسمی روی لینک‌های زیر کلیک کنید:

• دانلود برنامه اندروید موبایل ترا استیشن از گوگل پلی
• دانلود برنامه iOS موبایل ترا استیشن از اپ استور

برای دانلود برنامه مک، ویندوز، لینوکس deb، لینوکس rpm و افزونه مرورگر گوگل کروم ترا استیشن به وب سایت docs.terra.money مراجعه و روی لینک مورد نظر کلیک کنید.

داشبود والت Terra Station داده‌های درون زنجیره‌ای شامل حجم تراکنش‌ها، بازده استیکینگ و تعداد حساب‌های فعال را نمایش می‌دهد. این کیف پول یک ولت غیرحضانتی است، به این معنا که تنها شما به کلیدهای خصوصی خود دسترسی دارید.

پورتال حاکمیت این والت نیز امکان ایجاد پروپوزال‌های جدید و رساندن آن‌ها به مرحله رای‌گیری از طریق واریز 512 واحد رمز ارز LUNA را فراهم کرده است. اگر شما توکن لونا کافی نداشته باشید، دیگر کاربران می‌توانند به جای شما این مقدار را واریز کنند. در هنگام ایجاد یک طرح پیشنهادی جدید، دیگر هولدرهای لونا برای رای‌دهی باید ارزهای دیجیتال خود را استیک کنند.

بخش استیکینگ توکن نیز امکان اعطای نمایندگی توکن‌ها، بررسی پاداش، باند کردن ارز دیجیتال لونا به یک ولیدیتور و شرکت در هر مرحله از مکانیزم DPoS را فراهم کرده است.

پروتکل‌های ساخته شده روی بلاک چین ارز دیجیتال ترا لونا

در این قسمت، برخی از پروتکل‌های موفق ساخته‌شده روی بلاک چین ترا را بررسی می‌کنیم.

میرور پروتکل (Mirror Protocol)

یکی از برنامه‌های غیر متمرکز استفاده‌کننده از استیبل کوین TerraUSD، میرور پروتکل است. این پلتفرم فرصت ساخت «مصنوعات» تعویض‌پذیری که قیمت دارایی‌های دنیایی واقعی را به صورت ریل تایم ردیابی می‌کنند، فراهم کرده است. این امر تسهیل معامله مصنوعی سهام را در پی دارد که بدون نیاز به نگهداری واقعی سهم، می‌توان وارد بازار سهام شد. مصنوعات میرور پروتکل برای تشویق آوردن دارایی‌های دنیای واقعی به داخل بلاک چین طراحی شده و کاربرد آن استفاده به عنوان یکی از عناصر کلیدی در برنامه‌های قرارداد هوشمند است.

میرور پروتکل توسط ترا و CosmWasm ساخته شده و از TerraUSD به عنوان دارایی پایه استفاده می‌کند. برای تولید دارایی‌های مصنوعی میرور به نام mAsset، کاربران ملزم به قفل کردن 150 درصد از ارزش mAsset خود به صورت رمز ارز TerraUSD به عنوان وثیقه هستند. در صورت صعود قیمت mAsset به بالای یک آستانه وثیقه، وثیقه مربوطه لیکویید خواهد شد.

قیمت mAssetها از طریق اوراکل‌ها تعیین شده و خوراک قیمت دارایی دنیای واقعی را هر 30 ثانیه یک بار فراهم می‌کنند. کاربران نیز می‌توانند از طریق صرافی Terraswap به معامله این دارایی‌های مصنوعی بپردازند. میرور پروتکل توسط هولدرهای توکن محلی این شبکه به نام MIR کنترل می‌شود. توکن‌های MIR از طریق لیکوییدیتی ماینینگ به صورت عادلانه توزیع شده و هیچ پیش‌فروش یا تخصیصی برای تیم سازنده آن صورت نگرفته است. کاربران با پیوستن به جامعه میرور پروتکل و نگهداری رمز ارز MIR، روی به‌روزرسانی‌های مهم در این پروتکل نقش خواهند داشت.

انکور پروتکل (Anchor Protocol)

یکی دیگر از اپلیکیشن‌های غیر متمرکز موفق ساخته‌شده روی شبکه ارز دیجیتال Terra Luna، انکور پروتکل است که در مارس 2021 (اسفند 99) راه‌اندازی شد. پروتکل پس‌انداز انکور افراد ناآشنا با حوزه کریپتو را هدف قرار داده است تا شانس استفاده از محصولات پس‌انداز سیستم مالی غیر متمرکزی را داشته باشند که استفاده از آن ساده و راحت باشد. انکور پروتکل طیف متنوعی از محصولات استیکینگ به همراه نسبت‌های ریسک به پاداش مختلفی را ارائه می‌دهد.

زیرساخت پس‌انداز انکور پروتکل یک سری ویژگی کلیدی دارد که بازده‌های ثابت در سپرده‌های ترا را تضمین می‌کند. یکی از این ویژگی‌ها “Principal protection” نام دارد. Principal protection یک پروتکل لیکوئیدیشن است که در هنگام به خطر افتادن یک وام، به صورت خودکار پوزیشن‌های وثیقه‌ای را لیکویید می‌کند. ویژگی دیگر انکور پروتکل، قابلیت برداشت آنی بدون نیاز به دوره قفل شدگی است.

انکور پروتکل نرخ سود ثابتی برای سپرده دارایی‌های ترا ارائه می‌دهد. بازده حاصل از پروتکل انکور «مبتنی بر پاداش بلوک بلاک چین‌های بزرگ اثبات سهام» است. این قابلیت از طریق وام‌دهی سپرده‌های انکور پروتکل به وام‌گیرانی که «دارایی‌های PoS لیکویید استیک‌شده خود از بلاک چین‌های بزرگ را به عنوان وثیقه گرو گذاشته‌اند» حاصل می‌شود.

آلیس فایننس (Alice Finance)

آخرین پروتکل که هنوز به طور کامل روی بلاک چین ارز دیجیتال Terra Luna پیاده‌سازی نشده، یک پروژه مرموز به نام آلیس است. اطلاعات کمی از این پروژه در دسترس است و کنجاوری جامعه رمز ارزها را به خود جلب کرده است. آلیس فایننس از طریق صفحه توییتر آن کشف شد که ناشناس ماندن این پروژه را تشویق می‌کرد.

جامعه ترا و علاقه‌مندان به حوزه رمز ارزها، آینده آلیس فایننس را به عنوان یک راه‌حل کاربر پسند همه‌جانبه برای جمع کردن میرور پروتکل و انکور پروتکل در یکجا تصور کرده‌اند. با اینکه هیچ اطلاعاتی از زمان راه‌اندازی این پروژه در دسترس نیست، اما آلیس فایننس پس از پیاده‌سازی کامل انکور پروتکل عمومی خواهد شد.

فروپاشی ترا ؛ همه چیز درباره لونا کلاسیک و ساخت شبکه جدید LUNA 2

در اردیبهشت 1401 قیمت استیل کوین UST از ارزش 1 دلاری ثابت خود فاصله گرفت و در ادامه قیمت توکن کاربردی این شبکه یعنی LUNA نیز سقوط سنگینی کرد. در این قسمت، از جهات مختلف به بررسی سیستم کاری ترا لونا پرداخته و چرایی این فروپاشی که منجر به ساخت بلاک چین جدید LUNA و تغییر نام ارز دیجیتال قبلی آن به لونا کلاسیک (LUNC) شد را بررسی می‌کنیم.

وابستگی UST به لونا

هر واحد از استییل کوین ترا یو اس دی (TerraUSD) که با نماد UST شناخته می‌شود، اندازه یک دلار از توکن لونا ارزش داشت و شما در هر لحظه می‌توانستید این دو را به یکدیگر تبدیل کنید. حالا با هر بار تبادل این دو توکن، یک قرارداد هوشمند تعداد آن‌ها را در شبکه تغییر می‌داد تا قیمت 1 دلاری UST ثابت باقی بماند.

برای درک بهتر این مکانیزم به این مثال دقت کنید. فرض کنید در شبکه 100 واحد UST و 20 واحد لونا وجود دارد. از آنجایی که هر واحد ترا یو اس دی به اندازه 1 دلار از توکن لونا ارزش دارد، پس ما 100 واحد UST به ارزش هر واحد 1 دلار و 20 واحد لونا به ارزش هر واحد 5 دلار داریم. در این صورت، جمع هر دو طرف معادله برابر 100 دلار خواهد بود.

حالا در صورتی که قیمت UST به زیر 1 دلار مثلا 90 سنت برسد، تریدرها به خرید UST با قیمتی پایین‌تر و در واقع تخفیف‌دار اقدام کرده و آن‌ها را به هر 1 دلار از توکن LUNA تبدیل می‌کنند. در ادامه تریدرها دوباره توکن‌های لونای خود را فروخته و در این صورت، در هر 1 دلار فروش خود 10 سنت سود کسب می‌کنند. حالا بر اساس قانون عرضه و تقاضا، برای افزایش قیمت UST به 1 دلار، باید تعداد آن کاهش و تعداد توکن‌های لونا افزایش یابد که یک قرارداد هوشمند این کار را به‌صورت خودکار انجام می‌دهد.

انکر پروتکل

یکی دیگر از راه‌های ثابت نگه داشتن قیمت UST، ارائه نرخ‌های سود بالاتر از بازار از طریق سیستم وام‌دهی غیر متمرکز ساخته‌شده روی بلاک چین ترا به‌نام انکر پروتکل بود. این پلتفرم برای واریزی‌های استیبل کوین ترا یو اس دی حدود 20 درصد سود ارائه می‌داد که باعث افزایش شدید تقاضای خرید این ارز دیجیتال می‌شد. در عوض، انکر پروتکل نیز این USTها (و همچنین دیگر رمز ارزها) را به کاربران متقاضی کسب سود استیکینگ وام می‌داد.

لونا فاندیشن گارد

دو کوان سازمانی به‌نام لونا فاندیشن گارد (LFG) را تاسیس کرد که برای خرید بیت کوین به مینت و فروش رمز ارز LUNA می‌پرداخت. قرار بود که این سازمان و دارایی‌ها بیت کوینی آن نوعی پشتوانه برای اکوسیستم ترا و لونا ایجاد کنند. در نهایت، LFG با جمع‌آوری 1.5 میلیارد دلار به ارزش بیت کوین و دیگر ارزهای دیجیتال، خرید 10 میلیارد دلار به ارزش BTC را در برنامه کاری این سازمان قرار داد.

آغاز سقوط ترا – اردیبهشت 1401

پیش از فروپاشی ترا لونا، حدود 2 میلیارد دلار به ارزش توکن‌های UST از حالت استیکینگ در انکر پروتکل خارج شد و صدها میلیون دلار از این استیبل کوین به فروش رفتند. هنوز مشخص نیست که چرا شخصی این اقدام را انجام داده، اما به عقیده برخی این کار با هدف حمله خرابکارانه به اکوسیستم ترا انجام شده است.

البته برخی دیگر نیز کاهش سود 20 درصدی انکر پروتکل برای استیکینگ رمز ارزها را عامل اصلی آغاز فروپاشی لونا و ترا یو اس دی در 2 می 2022 (12 اردیبهشت 1401) می‌دانند. علاوه بر این، در آن زمان طی دو تراکنش، حدود 250 میلیون دلار از صرافی غیر متمرکز کرو فایننس (Curve Finance) برداشت شدند.

این فروش عظیم ابتدا قیمت استیبل کوین ترا یو اس دی را به 91 سنت رساند و پس از آن، معامله‌گران با فروش USTهای خود به خرید توکن لونا اقدام کردند. در عین حال، در آن زمان کل بازار کریپتو در حال سقوط بود که نهایتا به ریزش 99.99 درصدی ارز دیجیتال لونا منجر شد. در آن دوران، ارزش بازار لونا به زیر ترا یو اس دی رسید. این نیز خود دلیلی مضاعف برای سقوط بیشتر هر دو توکن بود. از آنجایی که LUNA و UST به یکدیگر وابسته بودند، به‌خاطر عدم وجود سرمایه لازم در بازار و عدم قابلیت بازخرید توکن‌های UST با لونا، قیمت این استیبل کوین نیز از ارزش 1 دلاری خود فاصله بیشتری گرفت تا جایی که اعتماد عموم به این رمز ارزها از بین رفته و باعث تشدید سرعت سقوط LUNA شدند.

نقش LFG برای کمک به بهبود اکوسیستم ترا

حال از آنجایی که قیمت UST و LUNA در حال ریزش بوده، انتظار افراد از سازمان LFG این است که با فروش بیت کوین‌های خود به خرید لونا اقدام کرده و باعث بهبود قیمت آن شود. این اقدام دو مشکل دارد: یکی اینکه فروش بیت کوین توسط لونا فاندیشن گارد می‌توانست فشاری را بر قیمت این ارز دیجیتال و دیگر رمز ارزها وارد کند و دوم، سرمایه موجود این سازمان محدود بوده است.

با این وجود، با اینکه این سازمان قسمت اعظیمی از بیت کوین‌های خود را با هدف بهبود قیمت UST و LUNA به‌فروش رساند، اما این اقدام باز هم کافی نبود و در 16 می (26 اردیبهشت 1401)، استیبل کوین ترا و توکن لونا تقریبا بی‌ارزش شدند.

چارت قیمت لونا در اردیبهشت 1401

تولد دوباره ترا با ساخت بلاک چین Terra 2 – خرداد 1401

آینده ارز دیجیتال لونا (LUNA) و بلاک چین ترا (Terra) با انتشار بلاک چین جدید Terra 2.0 در اواخر ماه می (اوایل خرداد 1401) متحول شد و این بار خبری از استیبل کوین UST نبود. طی این اتفاق، توسعه‌دهندگان بلاک چین جدیدی به‌نام ترا 2 را راه‌اندازی کردند که مستقل از قبلی بود. پس از آن، توکن اصلی که همچنان روی زنجیره قبلی کار می‌کند، به لونا کلاسیک با نماد LUNC تغییر نام یافت و بلاک چین جدید با نام ترا 2.0 و توکن بومی آن به نام LUNA کار خود را آغاز کرد.

توکن جدید لونا دارای عرضه کل ثابت 1 میلیارد واحدی است که در مقایسه با عرضه کل بالای 6.8 تریلیون واحدی لونا کلاسیک مقدار بسیار پایین‌تری محسوب می‌شود. نحوه توزیع این توکن‌ها به‌صورت زیر است:

• 35 درصد از توکن‌های جدید LUNA به هولدرهای قبلی لونا کلاسیک ایردراپ شدند.
• 10 درصد به دارندگان استیبل کوین ترا یو اس دی پیش از سقوط تعلق گرفت.
• 25 درصد به هولدرهای فعلی LUNC و UST ارسال شد.
• 30 درصد در اختیار استخر جامعه است که از این میزان 10 درصد به توسعه‌دهندگان اهدا شده است.

پس از همه این اتفاقات، در سپتامبر 2022 (شهریور 1401) و پس از صدور حکم جلب دو کوان توسط مقامات کره جنوبی و باطل کردن پاسپورت وی، پلیس اینترپل آقای کوان را در لیست افراد تحت تعقیب خود قرار داد. در ادامه، مقامات ایالات متحده نیز وی و شرکت ترافورم لبز را به «کلاهبرداری چند میلیارد دلاری اوراق بهادار دارایی‌های رمز ارزی» متهم کردند.

پس از چندین ماه بی‌خبری از محل سکونت آقای کوان، نهایتا خبر دستگیری وی در کشور مونتنگرو (Montenegro) منتشر شد. او از سوی ایالات متحده به جرایمی همچون کلاهبرداری اوراق بهادار، کلاهبرداری الکترونیکی، کلاهبرداری کالا و توطئه متهم شده است.

دستگیری دو کوان در مونتنگرو

از آنجایی که مونتنگرو پیمان استرداد مجرم با کشورهای آمریکا و کره جنوبی ندارد، آقای کوان همچنان در زندان این کشور تحت بازداشت به‌سر می‌برد. البته وزارت دادگستری مونتنگرو در ماه مارس سال گذشته (اسفند 1401) اعلام کرد که در صورت اثبات تقلب در مدارک و اسناد مربوط به این اتهامات توسط دو کوان، پیش از استرداد به ایالات متحده یا کره جنوبی، وی مدتی را در زندان این کشور سپری خواهد کرد.

آپدیت شبکه لونا کلاسیک – خرداد 1402

در 14 ژوئن 2023 (24 خرداد 1402)، توسعه‌دهندگان ترا لونا کلاسیک به‌نام “Joint L1 Task Force”، با تغییر نام آپگرید v2.1.0 این شبکه به v2.1.1، تغییرات بزرگی را روی این شبکه اعمال کرد. اجماع روی آپگرید نسخه قبل یعنی v2.1.0، توسط جامعه لونا کلاسیک در پروپوزال 11561 حاصل شده بود و این به‌روزرسانی در بلاک شماره 13215800 اجرایی شد.

به استناد نسخه منتشرشده در گیت‌هاب، توسعه‌دهندگان این شرکت به‌نام‌های تیل زیگلر (Till Ziegler) و د وین نگوین (The Vinh Nguen)، 19 مورد جدید را اضافه و 9 مورد را از برخی از فایل‌های این آپدیت حذف کرده‌اند. برخی از این تغییرات شامل موارد زیر هستند:

• برطرف‌سازی لیبل‌های گمراه‌کننده در کلاینت “Wasm” و تغییر لاگ‌ها هستند.
• به‌روزرسانی WasmVM (ماشین مجازی Wasm) به نسخه v1.1.2
• حداقل پاداش 5 درصدی برای تمام ولیدیتورها
• دو آپدیت امنیتی جدید
• به‌روزرسانی CosmWasm به نسخه v1.1.x؛ CosmWasm یک پلتفرم قرارداد هوشمند ساخته‌شده روی اکوسیستم کازماس است که ماژولی برای استفاده در کازماس اس‌دی‌کی این شبکه محسوب می‌شود.
• آپدیت Wasmd (اپلیکیشن بلاک چینی مبتنی بر کازماس اس‌دی‌کی که از قراردادهای CosmoWasm پشتیبانی می‌کند) به نسخه v0.10.0 برای قابلیت چند زنجیره‌ای قراردادهای هوشمند
• به‌روزرسانی IBC (پروتکلی که اجازه به‌اشتراک‌گذاری پیام‌ها و تبادل دارایی‌ها با دیگر بلاک چین‌ها را فراهم می‌کند) به نسخه v4.3.1 
• رفع باگ‌های سیستم

مدیر پروژه این به‌روزرسانی به‌نام LuncBurnArmy آمادگی خود را برای آپگرید نسخه v.2.1.1 اعلام کرده و گفته بود هدف از انجام این کار، متوازن‌سازی لونا کلاسیک با ترا 2.0 و دیگر زنجیره‌های کازماس است که جان تازه‌ای به ساخت و عرضه برنامه‌های غیر متمرکز روی زنجیره لونا کلاسیک خواهد بخشید.

به گفته استاد دانشگاه و توسعه‌دهنده ارشد، ادوارد کیم (Edward Kim)، این متوازن‌سازی همچنین برای معرفی قابلیت حساب‌های بین‌زنجیره‌ای (InterChain Accounts) یا به‎‌طور خلاصه ICA در شبکه لونا کلاسیک ضروری است.

رشد قیمت LUNC پس از به‌روزرسانی

پس از اعلام این آپگرید، قیمت ارز LUNC طی 24 ساعت با رشد 15 درصدی و حجم معاملات آن با صعود 120 درصدی همراه شد که نشان‌دهنده افزایش علاقه و استقبال سرمایه گذاران به این خبر است.

علاوه بر این، میزان استیکینگ توکن لونا کلاسیک به 1 تریلیون واحد رسیده است که نقطه عطفی در این به‌روزرسانی محسوب می‌شود. تعداد کل رمز ارزهای LUNC سوزانده‌شده توسط جامعه این شبکه نیز از 63 میلیارد واحد گذاشته است.

سخن پایانی

ترا (Terra) بلاک چینی برای ساخت و صدور استیبل کوین‌های الگوریتمی بود. ارز دیجیتال لونا (LUNA) به‌عنوان توکن بومی و ترا یو اس دی (UST) به‌عنوان استیبل کوین اصلی این شبکه از نظر ارزش به یکدیگر وابسته بودند. در اردیبهشت سال 1401، با فروش سنگین توکن‌های UST در صرافی‌های غیر متمرکز، این استیبل کوین از قیمت ثابت 1 دلاری خود فاضله گرفت که در نهایت منجر به سقوط رمز ارز لونا شد. پس از آن، سازمان پشتیبان این پروژه بلاک چین جدیدی به‌نام Terra 2.0 را راه‌اندازی کرد. پس از این اتفاق، ارز قدیمی و اصلی شبکه به لونا کلاسیک با نماد LUNC تغییر نام داد و شبکه جدید با نام ترا 2.0 و ارز دیجیتال بومی آن به‌نام LUNA کار خود را آغاز کرد. در این بلاک چین جدید خبری از استیبل کوین UST نیست.

تهیه شده در بیت 24