استیبل کوین چیست؟ معرفی انواع ارز دیجیتال پایدار و باثبات

استیبل‌ کوین‌ها به شکلی بی‌سروصدا به یکی از ارکان اصلی اقتصاد دیجیتال تبدیل شده‌اند. به‌طوری که ارزش بازار آن‌ها به رقم خیره‌کننده‌ ۲۴۵ میلیارد دلار رسیده است. این رقم در طی پنج سال گذشته، ۱۲ برابر شده است که رشد حیرت‌انگیزی را نشان می‌دهد. در سال ۲۰۲۴ نیز حجم کل تراکنش‌های صورت‌گرفته با استیبل‌ کوین‌ها به ۲۷.۶ تریلیون دلار رسید و از مجموع تراکنش‌های ویزا و مسترکارت فراتر رفت. این آمار نشان می‌دهد که استیبل‌ کوین‌ها نقش تعیین‌کننده‌ای در ساختار مالی جهانی ایفا می‌کنند.

با این حال، هنوز بسیاری از مردم نمی‌دانند که استیبل‌ کوین‌ها دقیقاً چه هستند و چگونه کار می‌کنند. آیا فقط نسخه‌ای دیجیتال از دلار به‌شمار می‌آیند یا تعریفی عمیق‌تر از مفهوم پول و انتقال ارزش محسوب می‌شوند؟ در ادامه‌ این مقاله، مفهوم استیبل کوین و ساز و کار آن را بررسی می‌کنیم.

استیبل کوین چیست؟

استیبل‌ کوین (Stable Coin) نوعی ارز دیجیتال است که با هدف حفظ ثبات قیمتی طراحی شده است. برخلاف دیگر رمزارزها مانند بیت‌ کوین که نوسانات قیمتی شدیدی دارند، استیبل‌ کوین‌ها به‌گونه‌ای ساخته شده‌اند که تا حد امکان از این نوسانات دور بمانند. هدف اصلی استیبل‌ کوین این است که مزایای ارزهای دیجیتال مانند سرعت بالا، غیرمتمرکز بودن و دسترسی آسان را ارائه دهد، اما از طرفی نوسان قیمتی هم نداشته باشد؛ درست مانند پول فیاتی که به صورت روزمره در پرداخت‌های خود از آن استفاده می‌کنیم.

در اصل، استیبل‌ کوین یک دارایی دیجیتال است که تلاش می‌کند ارزش خود را با ارزش یک دارایی واقعی تطبیق دهد که این دارایی معمولاً یک ارز ملی مانند دلار آمریکا یا یورو یا یک کالای باارزش مانند طلا است. 

بدین ترتیب ایده پشت استیبل‌ کوین به این شکل است که مثلا اگر به دلار آمریکا وابسته باشد، یعنی همیشه باید ارزشی معادل یک دلار داشته باشد؛ صرف‌نظر از اینکه بازار رمزارزها چقدر دچار نوسان شده باشد. این ویژگی باعث می‌شود کاربران بتوانند با خیال راحت‌تری آن را نگهداری، منتقل یا با آن معامله کنند، چون ارزش آن به‌طور ناگهانی کاهش یا افزایش پیدا نمی‌کند. از معروف‌ترین استیبل کوین ها می‌توان به تتر (USDT)، دای (DAI)، دلار بایننس (BUSD)، یو اس دی کوین (USDC) و ترا یو اس دی (TUSD) اشاره کرد.

ساز و کار استیبل کوین ها

برای اینکه یک استیبل‌ کوین بتواند ارزش خود را ثابت نگه دارد، باید به نوعی پشتوانه تکیه کند، بلکه این ثبات تضمین شود. همان‌طور که اشاره کردیم، عملکرد استیبل‌ کوین‌ها بر پایه یک اصل اساسی بنا شده است و آن هم حفظ ارزش ثابت از طریق اتصال به یک دارایی پایدار است. این کار به روش‌های مختلفی انجام می‌شود که هرکدام مکانیزم خاص خود را دارند. به این خاصیت، اصطلاحا گره خوردگی یا پگ شدن قیمت (Peg) می‌گویند.

یکی از رایج‌ترین ساز و کارهای استیبل‌ کوین این است که به ازای هر واحد از استیبل‌ کوین عرضه‌شده، میزان معادلی پول یا دارایی در خزانه‌‌های مربوط به آن پروژه استیبل کوین ذخیره می‌شود. برای مثال شرکتی که استیبل‌ کوین عرضه می‌کند، به ازای هر یک استیبل کوینی که به بازار ارائه می‌دهد، ۱ دلار واقعی را در یک حساب بانکی نگه می‌دارد. این ذخایر، تضمین‌ می‌کنند که هر زمان کاربر بخواهد، می‌تواند استیبل‌ کوین خود را با همان مقدار دلار واقعی معاوضه کند و به این ترتیب اعتماد کاربران به ارزش پایدار آن حفظ می‌شود.

برخی دیگر از استیبل‌ کوین‌ها از دارایی‌های دیگر مانند طلا یا حتی ارزهای دیجیتال دیگر به‌عنوان پشتوانه استفاده می‌کنند. در این روش‌ها، مقدار مشخصی از آن دارایی ذخیره می‌شود تا ارزش استیبل‌ کوین را ثابت نگه دارد. 

در کنار ذخایر فیزیکی یا دیجیتال، برخی از استیبل‌ کوین‌ها از الگوریتم‌های خودکار برای تنظیم عرضه و تقاضا استفاده می‌کنند. به این معنی که وقتی قیمت استیبل کوین به‌طور موقت از عدد ثابت خود فاصله می‌گیرد، یک سری دستورهای خودکار اجرا می‌شود که عرضه را کاهش یا افزایش می‌دهد تا قیمت دوباره به سطح تعادلی بازگردد. این روش بیشتر بر پایه برنامه‌نویسی و قراردادهای هوشمند روی بلاک‌ چین پیاده‌سازی می‌شود.

در همین راستا نیز نکته مهم در ساز و کار استیبل‌ کوین‌ها، شفافیت و اعتماد است. بسیاری از پروژه‌ها برای افزایش اعتماد کاربران، به‌طور منظم گزارش‌هایی از ذخایر پشتوانه خود منتشر می‌کنند یا از نهادهای حسابرسی مستقل برای بررسی دارایی‌های خود کمک می‌گیرند. زیرا اگر کاربران احساس کنند که پشتوانه واقعی وجود ندارد، ممکن است قیمت استیبل‌ کوین دچار نوسان یا حتی سقوط شود.

استیبل کوین ها چطور ساخته می شوند؟

فرآیند ایجاد یا «ضرب» (minting) استیبل‌ کوین، به پشتوانه‌ای که آن کوین بر اساس آن ساخته شده، وابسته است. در ادامه این بخش، نحوه تولید استیبل‌ کوین را به زبان ساده و بدون تمرکز بر انواع آن بررسی می‌کنیم.

ساخت استیبل کوین با دارایی واقعی

در ساده‌ترین حالت، یک نهاد مرکزی مثل یک شرکت یا بنیاد مالی استیبل‌ کوین‌هایی تولید می‌کند که به‌ازای آن‌ها مقدار معادل پول واقعی یا دارایی ذخیره شده است. مثلاً اگر این شرکت بخواهد ۱۰ میلیون واحد استیبل‌ کوین عرضه کند، باید ۱۰ میلیون دلار واقعی را در یک حساب بانکی مشخص به امانت بگذارد. این فرآیند معمولاً به صورت زیر انجام می‌شود:

• سپرده‌گذاری (Deposit): کاربر یا سرمایه‌گذار مبلغی دارایی واقعی، مثلاً دلار، را به حساب نهاد صادرکننده واریز می‌کند.
• ضرب (Minting): پس از تأیید سپرده، سیستم یا قرارداد هوشمند به‌طور خودکار همان مقدار استیبل‌ کوین را تولید کرده و به کیف پول دیجیتال کاربر ارسال می‌کند.
• ذخیره‌سازی پشتوانه: نهاد صادرکننده، پول واریز شده را در یک حساب امن نگه می‌دارد تا همیشه امکان بازخرید کوین وجود داشته باشد.

در صورتی که کاربر بخواهد استیبل‌ کوین‌های خود را بازخرید و به پول واقعی تبدیل کند، همین فرآیند به‌صورت معکوس انجام می‌شود و طی آن کاربر استیبل کوین را به سیستم بازمی‌گرداند. بدین ترتیب استیبل کوین‌ها «سوزانده» می‌شوند و معادل آن مبلغ فیات به حساب کاربر واریز می‌شود.

در مواردی که استیبل‌ کوین‌ها با استفاده از دارایی‌های دیجیتال دیگر مثل پشتیبانی شوند، فرآیند پیچیده‌تر می‌شود. کاربران باید دارایی دیجیتال را به‌عنوان وثیقه در یک قرارداد هوشمند قفل کنند و سیستم به‌طور خودکار مقدار مشخصی استیبل‌ کوین ایجاد می‌کند که ارزش آن کمتر از ارزش وثیقه است. این روند برای جلوگیری از ریسک کاهش قیمت انجام می‌شود. 

در مدل‌های الگوریتمی نیز استیبل‌ کوین‌ها بدون پشتوانه فیزیکی تولید می‌شوند، اما الگوریتم‌هایی وجود دارند که عرضه و تقاضا را به‌صورت خودکار تنظیم می‌کنند. در این مدل، اگر قیمت کوین بالا برود، سیستم کوین‌های بیشتری ایجاد می‌کند و اگر قیمت کاهش یابد، برخی کوین‌ها از گردش خارج می‌شوند تا تعادل حفظ شود.

پشتوانه استیبل کوین ها چیست؟

برای حفظ ارزش ثابت استیبل‌ کوین‌ها، وجود نوعی پشتوانه الزامی است تا از نوسانات قیمت جلوگیری کرده و اعتماد کاربران را جلب کند. این پشتوانه می‌تواند اشکال گوناگونی از جمله ارزهای سنتی (فیات)، دارایی‌های فیزیکی، رمزارزها یا حتی الگوریتم‌های خودتنظیم‌گر داشته باشد. هر کدام از این روش‌ها سازوکاری متفاوت برای تضمین پایداری قیمت ارائه می‌دهند و طبیعتاً مزایا، چالش‌ها و میزان تمرکز یا عدم تمرکز متفاوتی به همراه دارند. به‌طور کلی، مفهوم پشتوانه در استیبل‌ کوین‌ها به معنای وجود دارایی یا مکانیسمی است که بتواند ارزش ثابتی برای کوین ایجاد کند، حتی در زمان‌هایی که بازار نوسان دارد یا فشار خرید و فروش زیاد می‌شود.

در بخش‌های بعدی، به‌طور دقیق‌تر به بررسی انواع مختلف این پشتوانه‌ها خواهیم پرداخت؛ از استیبل‌ کوین‌های با پشتوانه ارز فیات گرفته تا مدل‌های غیرمتمرکز و الگوریتمی. در هر مورد، نحوه عملکرد، نمونه‌های واقعی و مزایا و معایب آن‌ها را مرور خواهیم کرد تا دیدی جامع نسبت به شیوه‌های مختلف تثبیت ارزش در این نوع دارایی دیجیتال به‌دست آوریم.

انواع استیبل کوین ها

استیبل‌ کوین‌ها بر اساس پشتوانه‌ای که ارزش آن‌ها را تضمین می‌کند، به چند دسته اصلی تقسیم می‌شوند. هر دسته از این رمزارزها با روش خاصی به شکلی طراحی شده‌اند که ارزش خود را نزدیک به مقداری ثابت که معمولا ۱ دلار است، نگه دارد. در ادامه، انواع استیبل‌ کوین‌ها را معرفی می‌کنیم:

استیبل‌ کوین‌های دارای پشتوانه ارز فیات 

این نوع از استیبل‌ کوین‌ها به وسیله پول‌های رایج مانند دلار آمریکا، یورو یا ین پشتیبانی می‌شوند. برای هر واحد استیبل‌ کوین که صادر می‌شود، معادل آن ارز فیات در یک حساب بانکی واقعی ذخیره می‌شود. مسئولیت نگهداری این ذخایر و مدیریت صدور کوین‌ها بر عهده یک نهاد مرکزی یا مؤسسه مالی است. از نمونه استیبل‌ کوین‌های دارای پشتوانه ارز فیات می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تتر (Tether / USDT): معروف‌ترین و پرکاربردترین استیبل‌ کوین‌های جهان که به دلار آمریکا وابسته است که بالاترین رتبه را در میان استیبل کوین‌ها به خود اختصاص داده است.
• یو‌اس‌دی‌سی (USD Coin / USDC): توسط شرکت سیرکل (Circle) و صرافی کوین‌ بیس صادر می‌شود و به شفافیت امور مالی‌اش معروف است.

استیبل‌ کوین‌های دارای پشتوانه کالای فیزیکی 

در این مدل پشتوانه‌ استیبل‌ کوین دارایی‌هایی واقعی مانند طلا، نقره، نفت یا حتی املاک و مستغلات است. هر استیبل‌ کوین‌ نشان‌دهنده مالکیت بخشی از آن دارایی است. سازمان صادرکننده موظف است دارایی فیزیکی را ذخیره کند و کاربر با در اختیار داشتن کوین، به‌صورت دیجیتال صاحب بخشی از آن دارایی می‌شود. در برخی موارد، امکان بازخرید کوین و دریافت دارایی فیزیکی نیز وجود دارد. از نمونه استیبل‌ کوین‌های دارای پشتوانه کالای فیزیکی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• پکسوس گلد (Paxos Gold / PAXG): هر واحد از این توکن برابر با یک اونس تروا (troy ounce) طلای واقعی است که در خزانه‌های شرکت پکسوس نگهداری می‌شود. جالب است بدانید به دلیل رشد قیمت جهانی طلا، خرید پکس گلد در سال ۲۰۲۴ و ۲۰۲۵ بسیار پرطرفدار است.
• تتر گلد (Tether Gold / XAUT): توسط شرکت تتر عرضه شده و پشتوانه آن طلا است که در خزانه‌های امن کشور سوئیس ذخیره شده‌اند.

 استیبل‌ کوین‌های دارای پشتوانه رمزارزی 

این دسته از استیبل‌ کوین‌ها به‌جای ارز فیات با استفاده از ارزهای دیجیتال مانند اتریوم پشتیبانی می‌شوند. از آنجایی که رمزارزها بسیار نوسان دارند، این نوع استیبل‌ کوین‌ها معمولا بیش‌ازحد وثیقه‌گذاری شده هستند؛ به این معنی که مثلا برای صدور ۱۰۰ دلار استیبل‌ کوین، باید ۱۵۰ دلار دارایی دیجیتال به عنوان وثیقه قفل شود. این عملیات معمولاً توسط قراردادهای هوشمند بلاک‌ چین انجام می‌شود.

از نمونه استیبل‌ کوین‌های دارای پشتوانه رمزارزی می‌توان به دای (DAI) اشاره کرد. این نوع استیبل کوین توسط پروتکل غیرمتمرکز میکردائو (MakerDAO) ایجاد می‌شود و به دلار آمریکا متصل است. اما پشتوانه‌اش ترکیبی از رمزارزهایی مانند اتریوم (ETH) و یو‌اس‌دی‌سی (USDC) است که طی فرآیندی ساده، کاربران در ازای سپرده‌گذاری، رمزارز استیبل کوین دای دریافت می‌کنند.

استیبل‌ کوین‌های الگوریتمی 

در این مدل، استیبل‌ کوین‌ها پشتوانه‌ای از نوع دارایی واقعی ندارند. در عوض، سیستم به‌وسیله الگوریتم‌ و قراردادهای هوشمند مقدار عرضه‌ استیبل کوین‌ها را طوری تنظیم می‌کند که قیمت در سطح هدف و با قیمتی ثابت باقی بماند. اگر قیمت بالاتر از ۱ دلار برود، سیستم استیبل کوین‌ جدید ضرب می‌کند. اگر قیمت پایین بیاید، تعدادی از استیبل کوین‌ها سوزانده می‌شوند. از نمونه استیبل‌ کوین‌های الگوریتمی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• ترا یو‌اس‌دی (TerraUSD / UST): یکی از مشهورترین استیبل‌ کوین‌های الگوریتمی بود که بر بستر شبکه ترا (Terra) فعالیت می‌کرد. این پروژه در سال ۲۰۲۲ به دلیل سقوط قیمت، از بین رفت.
• امپلفورث (Ampleforth / AMPL): بجای صدور یا سوزاندن توکن، موجودی استیبل کوین‌های کاربران را با الگوریتم بازتنظیم می‌کند تا قیمت هدف حفظ شود.
• فرکس (Frax / FRAX): یکی از پروژه‌های نوآورانه در زمینه استیبل‌ کوین‌‌های الگوریتمی است. فرکس در حقیقت اولین استیبل‌ کوین نیمه‌الگوریتمی به شمار می‌رود که بخشی از ارزش آن با وثیقه‌گذاری رمزارزهایی مانند یو‌اس‌دی‌سی پشتیبانی می‌شود و بخش دیگر با استفاده از الگوریتم‌ها مدیریت می‌گردد. نسبت بین پشتوانه واقعی و الگوریتمی بر اساس شرایط بازار تغییر می‌کند. این مدل تلاش می‌کند تا پایداری قیمت را با استفاده از حداقل مقدار وثیقه حفظ کند.

تفاوت استیبل کوین ها با سایر رمزارزها

استیبل‌ کوین‌‌ها بخشی از دنیای رمزارزها هستند، اما از نظر عملکرد، هدف و نوسان قیمتی تفاوت‌های اساسی با دیگر ارزهای دیجیتال دارند. نخستین و مهم‌ترین تفاوت بین استیبل‌ کوین‌‌ها و دیگر رمزارزها در نوسان قیمت آن‌هاست. رمزارزها بر اساس عرضه و تقاضای بازار قیمت‌گذاری می‌شوند و به همین دلیل ممکن است قیمت آن‌ها در یک روز چند درصد بالا یا پایین برود. این نوسانات برای سرمایه‌گذاران جذاب است، اما برای کاربران عادی، کسب‌وکارها و کاربردهای مالی پایدار، مشکل‌ساز است. در مقابل استیبل‌ کوین‌‌ها طراحی شده‌اند تا قیمت ثابتی داشته باشند و از نوسانات شدید بازار در امان بمانند.

تفاوت دوم به هدف و کاربرد آن‌ها مربوط می‌شود. رمزارزهایی مانند بیت‌ کوین بیشتر به عنوان دارایی دیجیتال یا «طلای دیجیتال» در نظر گرفته می‌شوند؛ یعنی بیشتر برای سرمایه‌گذاری، ذخیره ارزش یا مقابله با تورم مورد استفاده قرار می‌گیرند. اما استیبل‌ کوین‌‌ها عمدتا برای پرداخت‌های سریع، حفظ ارزش پایدار، انتقال پول یا به‌عنوان واسطه معاملاتی در صرافی‌ها و سیستم‌های مالی غیرمتمرکز به‌کار می‌روند.

از نظر پشتوانه نیز تفاوت مهمی وجود دارد. رمزارزهایی مثل بیت‌ کوین یا اتریوم هیچ پشتوانه فیزیکی یا مالی مشخصی ندارند و تنها بر پایه فناوری بلاک‌ چین و اعتماد کاربران ارزش پیدا کرده‌اند. اما استیبل‌ کوین‌‌ها معمولاً دارای نوعی پشتوانه مشخص هستند.

کاربرد استیبل کوین‌ها چیست؟

استیبل‌ کوین‌ها به واسطه ثبات قیمتی که دارند، باعث شده کاربردهای گسترده‌ای در زندگی روزمره، تجارت، بانکداری دیجیتال و امور مالی غیرمتمرکز پیدا کنند. در ادامه، به مهم‌ترین کاربردهای آن‌ها می‌پردازیم.

انجام پرداخت‌های سریع و ارزان

یکی از اصلی‌ترین کاربردهای استیبل‌ کوین‌ها، استفاده در پرداخت‌های روزمره و انتقال پول بین افراد یا کسب‌وکارها است. ازجایی‌که این استیبل‌ کوین‌ها نوسان نداشته و قیمت ثابتی دارند، می‌توان از آن‌ها مانند پول نقد دیجیتال استفاده کرد. انتقال استیبل‌ کوین‌ها از کیف پولی به کیف پول دیگر در چند ثانیه و با کارمزد بسیار پایین انجام می‌شود. این ویژگی، به‌ویژه در مقایسه با سیستم‌های سنتی بانکی که ممکن است چند روز زمان و هزینه‌های زیادی داشته باشند، یک مزیت بزرگ محسوب می‌شود.

ارسال حواله‌های بین‌المللی

استیبل‌ کوین‌ها در کشورهایی که در آن‌ها دسترسی به سیستم بانکی بین‌المللی محدود است یا کارمزد انتقال بین‌المللی بالاست، راه‌حلی بسیار مناسب برای ارسال پول از یک کشور به کشور دیگر هستند. شخصی که در خارج از کشور کار می‌کند، می‌تواند با استفاده از استیبل‌ کوین درآمد خود را به‌راحتی برای خانواده‌اش بفرستد، بدون اینکه نیازی به بانک یا صرافی داشته باشد. از طرفی گیرنده نیز می‌تواند بلافاصله دارایی را دریافت کرده و از آن استفاده کند.

حفظ ارزش دارایی در کشورهایی با تورم بالا

در کشورهایی که تورم شدید دارند و ارزش پول ملی رو به کاهش است، استیبل‌ کوین‌ها به‌عنوان جایگزینی برای ارز ملی استفاده می‌شوند. افراد می‌توانند با تبدیل ارز ملی خود به استیبل‌ کوین، ارزش دارایی خود را حفظ کنند و از کاهش قدرت خرید در امان بمانند. این نوع فعالیت در کشورهایی مانند ایران، ونزوئلا، آرژانتین و ترکیه انجام می‌شود.

استفاده در صرافی‌ها برای معامله رمزارز

کاربران معمولاً از استیبل‌ کوین‌ها به‌عنوان واسطه‌ای برای معامله با دیگر رمزارزها استفاده می‌کنند. برای مثال، به‌جای خرید بیت‌ کوین با پول سنتی، فرد می‌تواند از استیبل‌ کوینی مانند تتر استفاده کند. این کار نه تنها سرعت و راحتی بیشتری دارد، بلکه امکان مدیریت بهتر سرمایه را در زمان نوسانات شدید بازار فراهم می‌کند. برای شروع فعالیت در بازار رمزارز، یکی از اولین گام‌ها، خرید تتر از یک صرافی معتبر مانند بیت ۲۴ است.

استفاده در امور مالی غیرمتمرکز 

استیبل‌ کوین‌ها ستون اصلی پروتکل‌های دیفای هستند. کاربران می‌توانند از آن‌ها برای وام گرفتن، وام دادن، استیکینگ، معاملات خودکار یا مشارکت در صندوق‌های نقدینگی استفاده کنند. مزیت اصلی استفاده از استیبل‌ کوین در دیفای این است که سرمایه‌گذار می‌تواند بدون نگرانی از نوسان قیمت، فعالیت مالی خود را انجام دهد و سود کسب کند.

قراردادهای هوشمند و پرداخت‌های برنامه‌ریزی‌شده

در برخی پروژه‌های بلاک‌ چینی، استیبل‌ کوین‌ها درون قراردادهای هوشمند استفاده می‌شوند تا پرداخت‌ها به‌صورت خودکار و شرطی انجام شوند. ازجایی‌که قیمت استیبل‌ کوین ثابت است، نگرانی از تغییر ارزش پرداخت‌ها وجود ندارد. برای مثال، یک شرکت می‌تواند دستمزد کارمندان دورکار را با استیبل‌ کوین به‌صورت ماهانه و خودکار پرداخت کند.

ابزار مدیریت نقدینگی برای پروژه‌های بلاک‌ چینی

پروژه‌های رمزارزی که توکن‌های خودشان را دارند، اغلب از استیبل‌ کوین برای مدیریت نقدینگی، ایجاد استخرهای معاملاتی یا ذخیره بخشی از سرمایه استفاده می‌کنند. این کار به آن‌ها کمک می‌کند تا ارزش دارایی‌های خود را در برابر نوسانات بازار حفظ کنند و تراز مالی دقیق‌تری داشته باشند.

فرصت ها و ریسک های استیبل کوین ها

استیبل کوین‌ها نیز مانند هر دارایی دیگری همزمان با ایجاد فرصت‌های گسترده، با چالش‌ها و ریسک‌هایی همراه هستند. در ادامه این بخش به بررسی فرصت‌ها و ریسک‌های استیبل‌ کوین‌ها می‌پردازیم.

فرصت‌ها و مزایای استیبل‌ کوین‌ها

ابتدا نگاهی به مهم‌ترین فرصت‌ها و مزایایی که استیبل‌ کوین‌ها برای کاربران، کسب‌وکارها و اقتصاد جهانی به همراه دارند، می‌اندازیم:

• ثبات قیمت در دنیای پرنوسان رمزارزها: استیبل‌ کوین‌ها برخلاف ارزهای دیجیتال که ممکن است در عرض چند ساعت قیمتشان به‌شدت تغییر کند، دارای ارزش نسبتاً ثابتی هستند. این ثبات باعث می‌شود کاربران بتوانند بدون نگرانی از نوسان قیمت، تراکنش انجام دهند، سرمایه نگه دارند یا معاملات خود را مدیریت کنند.

• دسترسی آسان به خدمات مالی: استیبل‌ کوین‌ها می‌توانند برای افرادی که در کشورهای با سیستم بانکی محدود زندگی می‌کنند یا به خدمات مالی سنتی دسترسی ندارند، ابزار جایگزینی برای حفظ ارزش دارایی، انجام پرداخت‌ها و دریافت پول باشند. بدون اینکه نیاز به افتتاح حساب بانکی یا دریافت تأییدیه دولتی داشته باشند.

• تسهیل در تجارت جهانی و پرداخت‌های بین‌المللی: استیبل‌ کوین‌ها امکان انجام پرداخت‌های برون‌مرزی سریع، کم‌هزینه و بدون واسطه را فراهم می‌کنند. این ویژگی آن‌ها را به گزینه‌ای مناسب برای شرکت‌های بین‌المللی، فریلنسرها و مهاجران تبدیل کرده که می‌خواهند با کمترین هزینه پول جابه‌جا کنند.

• کاربرد گسترده در دیفای و اقتصاد دیجیتال: استیبل‌ کوین‌ها در اکوسیستم مالی غیرمتمرکز، نقش مهمی دارند که از نمونه آن‌ها می‌توان به تأمین نقدینگی، وام‌دهی، انجام معاملات و سرمایه‌گذاری‌های الگوریتمی اشاره کرد. بدون وجود استیبل‌ کوین، بسیاری از پروتکل‌های دیفای نمی‌توانستند ثبات لازم برای عملکرد خود را حفظ کنند.

ریسک‌ها و چالش‌های استیبل‌ کوین‌ها

در این بخش به بررسی مهم‌ترین چالش‌ها و ریسک‌هایی می‌پردازیم که کاربران و فعالان بازار باید هنگام استفاده از استیبل‌ کوین‌ها به آن‌ها توجه کنند.

• وابستگی به نهادهای متمرکز: بسیاری از استیبل‌ کوین‌ها مانند تتر یا یو‌اس‌دی‌سی توسط شرکت‌های خصوصی صادر می‌شوند. اگر این نهادها دچار مشکل قانونی، مالی یا سوءمدیریت شوند، ارزش استیبل‌ کوین می‌تواند تحت تأثیر قرار بگیرد. کاربران باید به شفافیت و صداقت این شرکت‌ها اعتماد کنند که همیشه آسان نیست.
• ریسک کاهش پشتوانه یا عدم وجود پشتوانه واقعی: اگر استیبل‌ کوینی ادعا کند که به‌ازای هر توکن صادرشده، پشتوانه کامل دارد، اما در واقع این‌طور نباشد، در صورت بروز بحران اعتماد ممکن است با افت شدید قیمت یا حتی سقوط کامل مواجه شود. نبود پشتوانه واقعی یا عدم حسابرسی مستقل می‌تواند خطر بزرگی باشد.
• تهدیدهای قانونی و مقرراتی: دولت‌ها و بانک‌های مرکزی ممکن است به دلایل مختلف مانند کنترل سرمایه، نظارت مالی یا مسائل ضد پول‌شویی، با استیبل‌ کوین‌ها مخالفت کنند یا آن‌ها را محدود نمایند. قوانین مربوط به استیبل‌ کوین‌ها هنوز در بسیاری از کشورها شفاف نیست و احتمال دارد با تصویب مقررات جدید، برخی پروژه‌ها دچار محدودیت یا حتی ممنوعیت شوند.
• ریسک الگوریتمی در مدل‌های غیرمتمرکز: استیبل‌ کوین‌هایی که بر پایه الگوریتم‌ها یا سیستم‌های نیمه‌خودکار اداره می‌شوند، در معرض خطاهای کدنویسی، حملات سایبری یا بحران‌های ناشی از رفتار بازار قرار دارند. در صورتی که سازوکار تعادل قیمت به درستی عمل نکند، کل سیستم ممکن است فروبپاشد.

مزیت استیبل کوین نسبت به سایر دارایی ها

از آنجا که پشتوانه برخی از استیبل کوین‌ها دلار و طلا است، اغلب با این دو گزینه کلاسیک برای ذخیره یا انتقال ارزش مقایسه می‌شوند. در ادامه، بررسی می‌کنیم که استیبل‌ کوین چه مزایایی نسبت به دلار و طلا دارد:

چشم انداز و آینده پیش روی استیبل کوین‌ها

استیبل‌ کوین‌ها در سال‌های اخیر توانسته‌اند جایگاه مهمی در فضای مالی دیجیتال به دست آورند و انتظار می‌رود در آینده نقشی بسیار پررنگ‌تر در اقتصاد جهانی ایفا کنند. با گسترش کاربردهای بلاک‌ چین و رمزارزها در حوزه‌هایی چون پرداخت‌های بین‌المللی، خدمات مالی غیرمتمرکز، تجارت الکترونیک و حتی حقوق و دستمزد، نیاز به دارایی‌هایی با ثبات قیمتی و سرعت انتقال بالا روزبه‌روز بیشتر می‌شود. در این میان، استیبل‌ کوین‌ها به‌عنوان پلی میان جهان سنتی و اقتصاد دیجیتال ظاهر شده‌اند.

یکی از محورهای اصلی آینده استیبل‌ کوین‌ها، رسمی‌شدن و پذیرش قانونی گسترده‌تر آن‌هاست. بسیاری از کشورها در حال تدوین قوانین و چارچوب‌های نظارتی مشخص برای تنظیم بازار استیبل‌ کوین‌ها هستند. هدف از این مقررات، ایجاد تعادل میان نوآوری و حفظ ثبات اقتصادی، پیشگیری از جرایمی مانند پول‌شویی و تأمین مالی تروریسم و محافظت از حقوق مصرف‌کنندگان است. 

برخی کشورها، مانند آمریکا، اتحادیه اروپا و سنگاپور، به‌طور جدی در حال بررسی یا اجرای طرح‌های نظارتی برای کنترل نحوه انتشار، ذخایر پشتوانه و شفافیت استیبل‌ کوین‌ها هستند. در آینده، احتمال دارد صدور و گردش استیبل‌ کوین تنها با مجوز رسمی و تحت نظارت نهادهای قانونی امکان‌پذیر باشد.

همچنین، بانک‌های مرکزی در حال بررسی و توسعه نسخه دیجیتال ارزهای ملی خود هستند که به آن‌ها ارز دیجیتال بانک مرکزی یا CBDC گفته می‌شود. اگرچه CBDC با استیبل‌ کوین‌های خصوصی تفاوت دارد، اما این روند نشان‌دهنده‌ پذیرش مفهومی استیبل‌ کوین در سطح سیاست‌گذاری کلان است. با ظهور CBDCها، احتمال رقابت یا همکاری میان استیبل‌ کوین‌های بخش خصوصی و نسخه‌های دولتی افزایش خواهد یافت و ممکن است مدل‌های ترکیبی یا مشارکتی نیز شکل بگیرند.

از سوی دیگر، پیشرفت‌های فنی در حوزه بلاک‌ چین و قراردادهای هوشمند، ظرفیت استیبل‌ کوین‌ها را برای انجام عملیات پیچیده مالی مانند پرداخت‌های خودکار، تسویه آنی معاملات و تعامل با اینترنت اشیا (IoT) افزایش خواهد داد. ادغام استیبل‌ کوین‌ها با فناوری‌هایی مانند هوش مصنوعی نیز می‌تواند کاربردهای هوشمند و پویایی را برای آن‌ها در آینده خلق کند.

با این حال، مسیر رشد استیبل‌ کوین‌ها خالی از چالش نیست. ریسک‌های نظارتی و قانونی، مسائل مربوط به حریم خصوصی کاربران، وابستگی برخی از پروژه‌ها به نهادهای متمرکز و تهدید رقابت از سوی ارزهای دیجیتال دولتی، از جمله مواردی هستند که باید به‌طور دقیق مدیریت شوند. اگر تعادل در مقررات، نوآوری در فناوری و اعتماد عمومی به‌درستی برقرار شود، استیبل‌ کوین‌ها می‌توانند به یکی از ستون‌های اصلی نظام مالی جهانی در دهه‌های آینده تبدیل شوند.

سخن پایانی

استیبل‌ کوین‌ها را می‌توان به‌عنوان یکی از مهم‌ترین نوآوری‌های دنیای مالی دیجیتال در دهه اخیر شناخت؛ دارایی‌هایی که با ترکیب ثبات قیمتی و قابلیت‌های فناورانه، توانسته‌اند جایگاهی میان رمزارزهای پرنوسان و نظام پولی سنتی ایجاد کنند. با وجود فرصت‌های گسترده‌ای که این ابزارها برای تسهیل تراکنش‌ها، دسترسی مالی و تحول اقتصاد دیجیتال فراهم کرده‌اند، بی‌توجهی به ریسک‌ها و چالش‌های قانونی، فنی و ساختاری می‌تواند به تهدیدی جدی برای کاربران و بازار تبدیل شود. آینده استیبل‌ کوین‌ها وابسته به تعامل هوشمندانه میان نوآوری، اعتماد عمومی و مقررات‌گذاری متعادل است؛ آینده‌ای که در صورت مدیریت صحیح، می‌تواند چهره‌ی اقتصاد جهانی را متحول کند.