آنچه در این مقاله خواهید خواند
ریپل یکی از برترین پروژههای کنونی در فضای کریپتو است. یکی از دلایل خاص بودن ریپل تمایل شدید بانک های بین المللی برای همکاری با آن است، به طوری که Ripple را رقیب اصلی سیستم Swift کرده است. اما کدام ویژگیهای شبکه ارز XRP بانک ها را به همکاری با ریپل ترغیب کرده است؟ چشمانداز این پروژه چیست و میخواهد کدام مشکلات و محدودیتهای سیستمهای پولی سنتی را برطرف کند؟
مقدمه ؛ ریپل یکی از برترین پروژههای ارز دیجیتال است
از زمان راهاندازی شبکه بیت کوین در سال 2009 تا کنون، رمز ارزهای متعددی عرضه شدهاند و روز به روز به تعداد آنها افزوده میشود. اکنون سرمایه گذاران و تریدرها حق انتخابهای زیادی دارند. طی تاریخچه سیزده ساله بازار کریپتوکارنسی، رمز ارزهای زیادی با وجود محبوبیت و کاربرد زیاد در یک بازه زمانی، رفته رفته از نگاهها دور شده و به شدت افت کردهاند. برخی از آنها حتی کاملا نابوده شدهاند. اما برخی پروژههای قدیمی نظیر دوج کوین، مونرو، لایت کوین و ریپل هنوز سرپا و بسیار محبوب هستند و خرید XRP نیز یکی از گزینههای سرمایه گذاری تریدرهای خرد بهشمار میرود. علاقه بانک های بین المللی به همکاری با ریپل و استفاده از ارز XRP از جمله دلایل زنده و سر حال ماندن این پروژه بوده است. برخی بانک ها به شدت به خدمات ریپل وابسته شدهاند.
ارزهای دیجیتال برتر به مرور زمان جایگاه خود را تثبیت کرده و تبدیل به بخشی جداییناپذیر از اکوسیستمهای مالی و صنایع مختلف شدهاند. تقریبا تمامی رمز ارزهای اصلی در صرافیهای کریپتویی بینالمللی قابل خرید و فروش هستند و امکان ورودشان به اغلب سیستمهای بانکی رسمی کشورهای مختلف میسر است. موازی با بیت کوین، سرعت روند پذیرش جهانی آنها نیز بالا است. به عنوان دو نمونه مهم باید به ارز شبکههای اتریوم (ETH) و ریپل اشاره (XRP) کنیم. اتریوم از طریق پلتفرمهای دیفای خدمات مالی غیر متمرکز (DeFi) و ریپل به وسیله همکاری با بانک های بین المللی دنیای مالی متمرکز (CeFi) را به رو جلو میبرند.
ارز پروژ ریپل با نماد XRP یکی از این رمز ارزهای تثبیت شده در بازار کریپتو است. محبوبیت این ارز زمانی با سرعتی بالا در حال رشد بود، به طوری که از نظر ارزش بازار، با اختلاف از بقیه رقبا، پشت سر بیت کوین و اتریوم قرار داشت، اما یک درگیری حقوقی بین شرکت توسعهدهنده آن و کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا، روند پیشرفت آن را طی دو سال اخیر کند کرد. با این حال همکاری بانک های بین المللی با شبکه ریپل همچنان ادامه دارد و بانک ها از ارز XRP در مبادلات خود استفاده میکنند.
ریپل از مدتها قبل به ستون فقرات سیستم های پرداخت و بانک های متعددی در سراسر جهان تبدیل شده است. در این مقاله ضمن آشنایی بیشتر با پروژه Ripple، دلیل علاقه بانک ها به همکاری با شبکه ریپل و استفاده از ارز XRP را بررسی خواهیم کرد. همچنین نحوه خرید رمز ارز آن از یک صرافی ارز دیجیتال را آموزش خواهیم داد.
ریپل (Ripple) چیست؟
ریپل یک شرکت کریپتویی است که از یک دفتر کل توزیع شده متن باز برای انجام تراکنشهای مالی استفاده میکند. برخلاف اغلب پروژههای کریپتویی مخصوصا برترینهای بازار نظیر بیت کوین، اتریوم، سولانا و کاردانو، ریپل از فناوری بلاک چین استفاده نمیکند؛ دفتر کل توزیع شده آن با نام XRPL مبتنی بر فناوری انحصاری شرکت سازنده است.
ستون فقرات اکوسیستم ریپل یعنی XRPL به دست سه توسعهدهنده به نامهای جد مککالب (Jed McCaleb)، دیوید شوارتز (David Schwartz) و آرتور بریتو (Arthur Britto) خلق شد. این سه نفر به همراه کریس لارسن (Chris Larsen) در سال 2012 شرکت ریپل لبز را تاسیس و همکاری با بانک های بین المللی را آغاز کردند.
هدف توسعهدهندگان، ارائه یک راه حل امن فاقد مشکلات و محدودیتهای شبکه بیت کوین برای کسبوکارها بود. از طرفی دیگر، چشمانداز بیت کوین رقابت با سیستم های پولی سنتی و کنار زدن آنها است، اما ریپل میخواهد به وسیله همکاری با بانک ها در سراسر دنیا محدودیتهای آنها را برطرف کند. به عنوان مثال تراکنشهای بین المللی و برون مرزی اکنون شفاف نیستند و به زمان و هزینه زیادی نیاز دارد. ریپل میخواهد این مشکلات را از میان بردارد.
تولد ریپل نت و گرد هم آمدن بانک های بین المللی در یک شبکه واحد
ریپل نت یک شبکه بزرگ از ارائهدهندههای سازمانی خدمات پرداخت اعم از بانکها و موسسههای مالی است. این سرویسدهندهها از راهکارهای شرکت ریپل لبز به منظور ارائه تجربهای متفاوت از ارسال پول از هر نقطه به نقطهای دیگر در دنیا استفاده میکنند. همکاری بانک ها با ریپل به ارز XRP وابسته نیست و شرکت تاکید خاصی روی رمز ارز خود ندارد. در نتیجه امکان استفاده از ارزهای رمزنگاری شده و حتی ارزهای رایج فراهم است. کارمزد معاملات در ریپل نت بسیار جزئی و نزدیک به صفر است؛ 0.00001 دلار حقیقتا رقمی قابل چشمپوشی است!
شبکه Ripple Net مشابه دفتر کل توزیع شده این پروژه یعنی XRPL متن باز نیست و در انحصار شرکت Ripple Labs قرار دارد. اما ارتباط بین این دو چیست؟ ریپل نت روی XRPL ایجاد شده است. این موضوع نشان میدهد شبکه نام برده تنها یکی از بسترهای انجام مبادلات پولی در اکوسیستم ریپل است و برای بانک های بین المللی راهکارهای دیگری نیز وجود دارد. Ripple Net دارای سه محصول اصلی xRapid ،xCurrent و xVia است.
دفتر کل توزیع شده XRPL، ستون فقرات اکوسیستم ریپل
این بستر را میتوان به یک سیستم اقتصادی توزیع شده تشبیه کرد که در کنار ذخیره اطلاعات حسابهای کاربران، امکان تبادل را بین جفت ارزهای متعدد میسر میکند. همانطور که گفتیم، شرکت ریپل لبز XRPL را متن باز ارائه کرده است، پس امکان ایجاد بستری مشابه Ripple Net روی آن برای دیگر توسعهدهندهها نیز میسر است. با این حال همکاری اصلی ریپل با بانک های بین المللی اکنون از طریق ریپل نت و ارز XRP صورت میگیرد.
مشابه هر دفتر کل توزیع شده دیگر، XRPL متشکل از یک شبکه نود یا گره اعتبارسنج است. با توجه به متن باز بودن دفتر کل، امکان ایجاد یک گره اعتبارسنج برای همه مهیا است. با این حال شرکت ریپل به مشتریان خود مخصوصا بانک ها استفاده از نودهای احراز هویت شده و مورد اعتماد را به منظور تایید تراکنشها توصیه میکند.
ارز دیجیتال XRP چیست؟
مشابه هر پروژه کریپتویی دیگر ریپل نیز دارای ارز دیجیتال بومی خود است. این ارز با نماد XRP شناخته میشود و بانک ها در همکاری و مبادلات خود با یکدیگر به شدت از آن استفاده میکنند. XRP به زبان ساده، یک توکن برای نمایش انتقال ارزش در شبکه ریپل است. ریپل لبز حین توسعه یک اکوسیستم برای همکاری با بانک های بین المللی این ارز را ارائه کرد تا نقش واسطه را برای سایر صرافیها (صرافیهای فیات و ارز دیجیتال) ایفا کند.
ارز XRP برای انجام تراکنش در Ripple Net استفاده میشود. نام آن از روی یکی از سه محصول اصلی این شبکه یعنی xRapid انتخاب شده است. گفتنی است xRapid از توکن بومی شبکه به صورت یک ارز استاندارد جهانی به عنوان واسطه بین ارزهای فیات استفاده میکند. این یکی از روشهای ریپل برای فراهم کردن بستر همکاری بانک های بین المللی با یکدیگر است. به همین دلیل گفتیم بانک ها در همکاری با هم وابستگی زیادی به ارز شبکه ریپل یعنی XRP دارند.
سقف عرضه مشخصی برای این ارز در نظر گرفته شده است؛ تمام 100 میلیارد توکن XRP در ابتدای راهاندازی شبکه استخراج شدهاند. یکی از مهمترین انتقادات وارد شده به این پروژه، تخصیص بخش زیادی از عرضه رمز ارز شبکه به شرکت سازنده است، به طوری که حدود 45 میلیارد توکن به ریپل لبز و 55 میلیارد توکن به سرمایه گذاران و کاربران عادی در سراسر دنیا تعلق دارد. بانک های بین المللی در همکاری و معاملات مالی با یکدیگر از از همین تعداد توکن در دسترس استفاده میکنند.
به استاند وب سایت کوین مارکت کپ (coinmarketcap.com)، از 55 میلیارد توکن در دسترس عموم اکنون حدود 49,8 میلیارد عدد در شبکه گردش میکنند. کمترین قیمت ارز XRP جولای 2014 (تیر 1393) به مبلغ 0.002802 دلار به ثبت رسید. اگرچه اکنون، در نیمه مهر 1401، قیمت خرید و فروش ارز دیجیتال ریپل با افت 87 درصدی از اوج 3.84 دلاری خود در ژانویه 2018 (دی 1396) به حوالی 0.5 دلار رسیده است، اما همچنان نسبت به کف خود 17,418 درصد سود را نشان میدهد. به مرور زمان و با گسترش همکاری های ریپل با بانک های بین المللی قطعا ارزش رمز ارز بومی آن بیشتر خواهد شد.
نحوه خرید و فروش ارز XRP
میتوان بدون استفاده از راهکارهای حرفهای و سازمانی ریپل روی ارز دیجیتال آن سرمایه گذاری کرد. رشد اکوسیستم Ripple ارتباط مستقیمی با قیمت رمز ارز بومی شبکه دارد، به طوری که با گسترش آن و افزایش همکاری های بین المللی ریپل با بانک های مختلف قیمت XRP نیز افزایش پیدا میکند.
با توجه به محبوبیت این رمز ارز بیشتر صرافیهای کریپتویی از آن پشتیبانی میکنند. با توجه به محدودیتهای پلتفرمهای خارجی برای کاربران ایرانی به خاطر تحریمها و عدم پشتیبانی تمام آنها از پرداخت با ریال، بهترین راهکار برای خرید و فروش ریپل استفاده یک صرافی ارز دیجیتال ایرانی نظیر بیت 24 است.
با استفاده از صرافی بیت 24 از نصب کیف پول روی گوشی هوشمند یا لپ تاپ خود بینیاز خواهید شد، چرا که امکان نگهداری انواع رمز ارز داخل حساب خود مهیا است. مزیت این کار، ساده و سریع شدن فرآیند خرید و فروش با حذف اجبار به وارد کردن کد پیگیری و همچنین عدم نیاز به پرداخت کارمزد تراکنش است.
مزایای ریپل برای بانک های بین المللی سراسر دنیا
از همان ابتدا، ریپل کارآمدتر از شبکه اصلی بیت کوین طراحی شد. یکی از دلایل این دستاورد، عدم نیاز به استخراج توکن و عدم اتلاف قدرت پردازشی نودهای شبکه بر سر رقابت تایید زودتر تراکنشها است. به چند دلیل بانک ها در سرتاسر جهان به شبکه ریپل و ارز XRP تمایل نشان میدهند. این ویژگیها را در ادامه بررسی خواهیم کرد.
سرعت بالای ریپل برای همکاری بانک ها
یکی از مشکلات بزرگ شبکههای مبتنی بر بلاک چین نسل اول و دوم، مخصوصا بیت کوین و اتریوم، طولانی بودن زمان تایید تراکنشها است. کاربران زیادی به همین دلیل میلی به استفاده از شبکه نام برده ندارند. از طرفی دیگر بکپارچه کردن Bitcoin با دیگر سیستمهای پرداخت دشوار است و به زمان و هزینه زیادی نیاز دارد. زمان انتظار زیاد برای انجام تراکنشها این آزار را بیشتر میکند.
اما در ریپل نت تراکنشها به سرعت انجام میشوند؛ به لطف فناوری انحصاری شرکت Ripple Labs در توسعه دفتر کل توزیع شده اختصاصی خود (XRPL)، سرعت تایید تراکنشها بین 3 الی 5 ثانیه است، در حالی که تراکنشهای بیت کوین برای ثبت به 10 الی 20 دقیقه زمان نیاز دارند. اگر قانون شش تایید برای ثبت نهایی را در نظر بگیریم، این زمان به 1 الی 1 و نیم ساعت افزایش پیدا میکند.
کارمزدهای پایین شبکه ریپل نت
یک معضل دیگر بیت کوین و اتریوم دریافت کارمزدهای بالا است. در زمان بالا رفتن ترافیک داخل شبکه، نه تنها زمان انتظار برای ثبت تراکنش از حد عادی بیشتر میشود، بلکه کارمزدها نیز سر به فلک میکشند. اما کارمزدی که بانک های بین المللی برای همکاری و جابهجایی پول با هم بر بستر ریپل پرداخت میکنند بسیار ناچیز است.
مقیاسپذیری فوقالعاده شبکه پرداخت ریپل
شبکهای همچون ریپل نباید با عضویت بانک های جدید کند شود. دفتر کل توزیع شده ریپل قادر به پردازش 1,500 تراکنش طی هر ثانیه است. این مقدار را باید با توان عملیاتی بسیار بالای سیستمهای پرداخت متمرکزی نظیر ویزا مقایسه کنیم که حوالی 1,700 تراکنش در شبکه است. بد نیست بدانید TPS (تعداد تراکنش در ثانیه) بیت کوین و اتریوم به ترتیب 7 و 30 است!
این مقیاسپذیری بالا، ریپل را به گزینههای ایدهآل برای شرکتهای فینتک نیازمند یک زیرساخت پایدار به منظور انجام حجم معاملات بالا تبدیل میکند. تا قبل از ظهور ریپل پروژههای کریپتویی فقط به خاطر داشتن ساختار غیر متمرکز نسبت به سیستمهای سنتی برتری داشتند، اما آنها اکنون از نظر توان عملیاتی نیز حرفهای زیادی برای گفتن دارند؛ ریپل مستقیما در حال رقابت با ویزا و سوئیفت است.
آپتایم بالای Ripple Net
متمرکز نبودن شبکه و عدم اتکا به یک یا چند سرور مرکزی، شبکههای غیر متمرکز را از خطر خروج از دسترس مصون میکنند؛ حتی اگر نیمی از حدودا 150 نود ریپل به طور همزمان خاموش شوند، شبکه همچنان سرپا باقی خواهد ماند. این ویژگی یکی از اصلیترین دلایل علاقه بانک های بین المللی به استفاده از شبکه ریپل و رمز ارز XRP بوده است.
مصرف انرژی کم شبکه نودهای ریپل
یکی دیگر از ایرادات نسل اول شبکههای پرداخت غیر متمرکز مخصوصا بیت کوین مصرف بالای انرژی است؛ نودهای این بلاک چین (ماینرها) تشنه انرژی هستند و برق را میبلعند. به همین دلیل بانک های بین المللی زیادی با وجود فراهم شدن امکان همکاری راحتتر آنها با یکدیگر از طریق این رمز ارز، استفاده از آن را کنار گذاشتهاند تا به حفظ محیط زیست کمک کنند. در برخی کشورها استفاده از سیستمهای پرمصرف خلاف قانون است و با بانک های متخلف برخورد خواهد شد.
اما گرههای دفتر کل غیر متمرکز ریپل بر سر استخراج ارز XRP با یکدیگر رقابت ندارند، به همین دلیل میتوانند بدون داشتن سخت افزارهای گران قیمت دارای توان پردازشی بالا (و البته پرمصرف)، به شکلی کارآمد تراکنشهای شبکه را پردازش کنند. مجموع مصرف انرژی نودهای XRPL بسیار ناچیز است و هیچ ردپای کربنی از خود باقی نمیگذارند.
دلیل استفاده بانک های بین المللی از ریپل چیست؟
ریپل با هدف ارائه یک سیستم قابل استفاده در پرداختهای روتین و روزمره متولد شد. شبکه آن در مقایسه با بیت کوین دارای قابلیتهای بسیار بیشتر و در مقایسه با اتریوم دارای کاربردهای متفاوت است. این کاربردهای ریپل بیشتر برای بانک های بین المللی است که میخواهند همکاری خود با دیگر سیستم های پرداخت و مخصوصا بانک ها را گسترش بدهند. در ادامه به بررسی دلیل تمایل بانک ها به استفاده از ریپل و ارز شبکه آن XRP خواهیم پرداخت.
انجام پرداختهای فرامرزی
عملکرد سیستم پرداخت ریپل بسیار سریع است و این امکان را به بانک ها میدهد تا تسویه حسابهای بین المللی را به صورت آنی انجام بدهند. به لطف این پتانسیل ریپل بانک ها قادر به ساخت سیستمهای تسویه ناخالص آنی (RTGS) به منظور تسهیل معاملات بین المللی خواهند بود. گفتنی است RTGS به سیستمهای انتقال وجه ویژهای اطلاق میشود که با استفاده از آنها، انتقال آنی و ناخالص پول یا اوراق بهادار از یک بانک به بانک دیگر امکانپذیر است. منظور از انتقال آنی، تسویه تراکنشها به محض پردازش بدون نیاز به انتظار است. تسویه ناخالص به معامله بر مبنای یک-به-یک، بدون دستهبندی یا خالصسازی با تراکنشهای دیگر، اشاره دارد.
تعداد قابل توجهی از بانک های بین المللی سیستمهای خود را با شبکه ریپل نت یکپارچه کردهاند. هر بانک با عضویت در این شبکه قادر به معامله با دیگر بانکها و موسسههای مالی در سراسر دنیا خواهد بود.
داشتن زیرساختی امن و پایدار
خطر حملات سایبری برای بانک ها در حال افزایش است. آنها پیشگیری از هک و سرقت را جزو اولویتهای خود قرار دادهاند و از هیچ راهکار مناسبی برای بهبود سطح امنیت چشمپوشی نمیکنند. به همین دلیل محبوبیت ریپل و ارز دیجیتال آن یعنی XRP نزد بانک ها روز به روز بیشتر میشود.
در شبکههای کریپتویی، مبتنی بر بلاک چین یا راهکارها و فناوریهای مشابه، برای تامین امنیت از تکنیکهای رمزنگاری استفاده میشود، به همین دلیل دست بردن در پایگاه داده و تغییر آن به شکل دلخواه بسیار دشوار و در پروژههای بزرگی مثل بیت کوین و ریپل تقریبا غیر ممکن است. از طرفی دیگر ساختار غیر متمرکز آنها سبب شده یک نقطه تکی شکست وجود نداشته باشد. این ویژگی در ترکیب با مقیاسپذیری بالا و داشتن تراکنشهای ارزان، ریپل را به یک زیرساخت قوی برای همکاری بانک های بین المللی سراسر دنیا با یکدیگر تبدیل کرده است.
مدیریت قوی نقدینگی
با توجه به کاربردهای زیاد XRP به عنوان یک ارز واسط، بانک ها باید با خیال راحت ارز شبکه ریپل را ذخیره و در زمان نیاز به دلار یا دیگر ارزهای فیات تبدیل کنند. XRP اکنون به لطف داشتن بازاری به ارزش 24 میلیارد دلار ششمین مارکت بزرگ کریپتو است. ارز دیجیتال شبکه ریپل همچنین از نظر حجم معاملات روزانه جزو ده رمز ارز برتر است و روزانه نزدیک به 2 میلیارد دلار مبادله با استفاده از آن انجام میشود.
کدام بانک ها از شبکه ریپل استفاده میکنند؟
دومین بانک بزرگ آمریکا از نظر ارزش دارایی و یکی از ده بانک برتر دنیا، بنک آو امریکا (BofA –> Bank of America) از سالها قبل در حال همکاری با شرکت ریپل لبز است. در ادامه با چند مورد دیگر از مهمترین بانک های بین المللی که در حال استفاده از ریپل هستند آشنا خواهیم شد.
بانک PNC آمریکا
پیانسی در سال 2016 عضو شبکه ریپل نت شد و همچنان به استفاده از ریپل برای همکاری با سایر بانک ها در سراسر دنیا ادامه میدهد. شبکه Ripple Net برای این بانک دارای بیش از 12 میلیون کاربر، امکان ارائه پرداختهای سریع به مشتریان را فراهم میکند.
بانک تجاری سیام (Siam) تایلند
سیام به عنوان یکی از قدیمیترین بانک های بین المللی تایلند، از سال 2020 مشغول استفاده از خدمات ریپل است تا خدمات حواله ارزی خارجی سریع را به مشتریانش ارائه کند. این سرویس بانک سیام SCB Easy نام داشته و امکان مبادله سریع، راحت و ارزان پول با بانکهای 12 کشور مختلف را فراهم میکند.
بانک سانتاندر (Santander) آمریکا
سانتاندر بانک، یکی از زیرمجموعههای یک گروه اسپانیایی بزرگ به همین نام است. تمرکز آن بیشتر روی مناطق شمال شرقی آمریکا است و به منظور تسهیل خدمات بانکی بین المللی برای مشتریان خود، از سال 2018 از ریپل استفاده میکند. حاصل همکاری این بانک و شرکت ریپل لبز ارائه سرویسی به نام One-FX بوده است که جابهجایی پول بین مشتریان آمریکایی و اروپایی را تسهیل میکند.
بانک استاندارد چارترد (Standard Chartered) انگلیس
همکاری این بانک بین المللی با ریپل در سال 2016 شروع شد. به لطف آن، استاندارد چارترد توانست امکان ارسال پول به مشتریان بانکهای 50 کشور مختلف را به کاربرانش هدیه بدهد. در شبکه ریپل نت، استاندارد چارترد یکی از بزرگترین بانکها است و حجم مبادلات روزانه زیادی در اینجا دارد. افزایش نفوذ در کریدورهای تجاری مهمی نظیر کریدور بین سنگاپور و هند، از جمله دستاوردهای استفاده از شبکه ریپل برای این بانک بوده است.
سخن پایانی؛ رغبت بانک ها برای همکاری با ریپل با وجود درگیری حقوقی آن
ارز شبکه ریپل زمانی با اقتدار، پشت سر بیت کوین و اتریوم، در رتبه سوم بازار کریپتو قرار داشت، اما یک حادثه پشت آن را به خاک مالید؛ کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا (SEC) با ادعای این که XRP یک رمز ارز نبوده و در دستهبندی اوراق بهادار قرار میگیرد، یک شکایت علیه ریپل لبز تنظیم کرد. با وجود ریزش سنگین قیمت ارز XRP بعد از این اتفاق، آسیب چندانی به شبکه ریپل وارد نشد؛ روند ورود بانک های بین المللی جدید به این سیستم همچنان ادامه دارد و همکاران قدیمی نیز آن را ترک نکردهاند.
تهیه شده در بیت 24