آنچه در این مقاله خواهید خواند
عرضه اولیه استخر استیک (Initial Stake Pool Offering) یا به طور ساده ISPO، یکی از روش‌های متعدد برای جذب سرمایه در پروژه‌های ارز‌های دیجیتال است. این روش که برای اولین بار بر روی بلاک چین پروژه کاردانو اجرا شد، روشی به نسبت تازه برای جذب سرمایه است. کاردانو به عنوان یک بلاک چین که با مکانیزم اجماع اثبات سهام (PoS) کار میکند، به سرمایه گذاران اجازه می‌دهد که ارز‌های دیجیتال خود را برای کمک به غیرمتمرکزتر شدن پروژه، استیک کنند و در قبال آن پاداش دریافت کنند. در این روش، سرمایه گذار در صورت کمبود وقت و یا کمبود منابع برای اجرای یک نود استیک، می‌تواند ارز ADA (کوین بومی شبکه کاردانو) خود را به نمایندگی یک اپراتور استخر سهام گذاری استیک کند.
از زمان راه‌اندازی بیت کوین، صنعت ارز‌های دیجیتال در حال توسعه است و نوآوران همواره به دنبال راه‌هایی برای بهبود این تجربه برای سرمایه گذاران، پاداش‌های بیشتر برای توسعه‌دهندگان و کمک به جامعه پروژه‌ها هستند. حال یکی از بزرگترین نگرانی‌های علاقه‌مندان و نوآوران، جذب سرمایه است. در طول زمان، این بخش از دنیای ارز‌های دیجیتال دستخوش تغییرات بسیار بوده است. عرضه اولیه استخر استیک، نتیجه مدل‌های دیگر جذب سرمایه است که قبل از این اجرا شده‌اند. در این بخش می‌خواهیم به روش‌ها اولیه‌ای که منجر به پیدایش ISPO شدند اشاره کنیم. همانطور که از نام این روش پیدا است، بر مبنای روش استیک ارز دیجیتال کار میکند.
روش‌های جذب سرمایه برای پروژه‌های کریپتویی قبل از ISPO
توسعه بسیار زیادی در حوزه جذب سرمایه در ارز‌های دیجیتال انجام شده است. نوآوران به طور دائم در حال ساخت روش‌های بهتر، در دسترس‌تر و راحت‌تر برای ارتقای این تجربه برای ذی‌نفعان آن هستند. بخشی از روش‌هایی که تا به حال مورد استفاده قرار گرفته‌اند به صورت زیر هستند.
یکی از بزرگترین مشکلات مدل‌های پایین برای جذب سرمایه که توسعه‌دهندگان را رفته رفته به سمت ایجاد روشی جدید مثل عرضه اولیه استخر استیک سوق داد، نیاز به حضانت سرمایه و پول سرمایه گذاران است. در جدیدترین مدل‌های جذب سرمایه مانند ISPO سرمایه گذاران می‌توانند بدون نیاز به حضانت سرمایه و با نگه‌داشتن پول در کیف پول خود، در یک عرضه اولیه شرکت کنند.
عرضه اولیه صرافی غیر متمرکز (IDO)
عرضه اولیه صرافی غیر متمرکز به این شکل کار میکند که جهت دریافت پول نقد، تیم پروژه، کوین‌های در دسترس خود را در یک صرافی غیر متمرکز به فروش می‌گذارد. این روش برای دریافت مستقیم پول از سرمایه گذاران عالی است. این روند در پروژه‌های زیادی مانند فن توکن‌ها معمول است و از مدت‌ها قبل شاهد استفاده گسترده از آن برای جذب سرمایه بوده‌ایم. پیشرفت این روش ما را به عرضه اولیه استخر استیک رساند.
عرضه اولیه صرافی متمرکز (IEO)
در این روش کوین‌ها در یک صرافی متمرکز به سرمایه گذارانی که اکانت ثبت شده داشته باشند عرضه می‌شوند. سرمایه گذاران، مخصوصا برای صرف پول‌های درشت، به عرضه اولیه صرافی اعتماد بیشتری دارند، چرا که یک صرافی قبل از فراهم کردن بستری برای کمک به جمع‌آوری پول برای یک پروژه، به طور کامل درباره آن تحقیق میکند.
عرضه اولیه سکه (ICO)
روش اولیه جذب سرمایه، عرضه اولیه سکه بود. این روش به پروژه‌ها امکان رسیدن به سرمایه گذاران از طریق وایت پیپر را می‌دهد. با افزایش قیمت این کوین‌ها، سرمایه گذاران اولیه سود میکنند. این روش هنوز هم متداول است و توسعه‌دهندگان پروژه‌های کریپتویی، بدون استفاده از یک صرافی متمرکز یا غیر متمرکز و صرفا با استفاده از یک قرارداد هوشمند سفارشی خود که عمل ارسال توکن به ازای دریافت یک رمز ارز مشخص (معمولا اتریوم) را انجام می‌دهد، اقدام به جذب سرمایه میکنند.
عرضه اولیه استخر استیک (ISPO) چیست و چطور کار میکند؟
عرضه اولیه استخر استیک مدل جدیدی برای جذب سرمایه به جهت توسعه یک پروژه است که کاردانو اولین مرتبه از آن استفاده کرد. ممکن است شما به این فکر افتاده باشید که دقیقا عرضه اولیه استخر نقدینگی به چه صورت کار میکند. تیم پروژه، یک استخر استیک که رمز ارز ادا بر روی آن استیک شده است را راه‌اندازی میکنند و در ادامه، آنها به نمایندگان استیک پول توکن‌های خودش را عرضه میکند و در ازای آن نماینده استخر تمام یا بخشی از پاداش استیکینگ را به تیم پروژه می‌دهد و سپس توکن‌های پرداخت شده به نماینده استیک بین سهام گذاران پخش می‌شود.
سرمایه‌گذاران به جهت شرکت در الگوریتم اجماع و دریافت سود می‌توانند ارز‌های دیجیتال خود را به استخر استیک بسپارند و در قبال آن سودی را دریافت کنند. حال در روش جذب سرمایه عرضه اولیه استخر استیک، سهام‌گذارانی که مایل به سرمایه‌گذاری در رمز ارز جدید باشند، سود حاصل از سهام‌گذاری خود را به تیم پروژه جدید می‌سپارند و در ازای آن توکن آنها را دریافت میکنند. در اینجا توسعه‌دهندگان توانستند به واسطه سود سهام‌گذاری سرمایه‌گذاران برای پروژه خود، سرمایه جذب کنند.
استخر استیک چگونه کار میکند؟
استخر استیک از مکانیزم اجماع اثبات سهام استفاده میکند. برای امنیت شبکه، انها به تأییدکننده‌های شبکه و نه به قدرت پردازشی سرمایه گذاری شده در شبکه برای تایید تراکنش‌های و ساخت بلاک‌های جدید اعتماد میکنند.
به اپراتور‌های استخر استیک که سرمایه گذاران در آن سهام گذاری کرده‌اند، تاییدکنندگان گفته می‌شود که خاتمه هر بلاک و برنده هر epoch را تعیین میکنند. در پروژه کاردانو به میزان پاداش در یک بازه پنج روزه epoch گفته می‌شود.
هرچه میزان سهام مو[ود در استخر استیک بیشتر باشد، شانس تولید بلاک توسط آن استخر بالاتر می‌رود. وقتی بلاک جدید شروع می‌شود، پروتکل به تأییدکنندگان بلاک پاداش می‌دهد که سپس این پاداش به سهام گذاران استخر استیک با توجه به میزان سهامی که در استخر سهام گذاری کرده‌اند، تعلق می‌گیرد.
نقش ADA در استخر‌های استیک چیست؟
رمز ارز آدا نقش سهام را ایفا میکند و اندازه سهام با میزان ادا موجود در کیف پول کاربر سنجیده می‌شود. امکان به نمایندگی دادن سهام در یک استخر نقدینگی توسط بلاک چین کاردانو تأمین شده است.
استخر‌های استیک در دو نوع خصوصی و عمومی موجود هستند. آدرس استخر‌های عمومی قابل مشاهده برای عموم است و همه می‌توانند در این استخر‌ها سهام گذاری و پاداش دریافت کنند، اما تنها افرادی که از استخر‌های استیک خصوصی نفع می‌برند افرادی هستند که مالک آن به حساب می‌آیند.
اینکه جه استخری بلاک بعدی را اضافه و پاداش پولی بر اساس میزان سهام گذاری را دریافت میکند، توسط پروتکل کاردانو تعیین می‌شود. اگرچه محدودیتی برای میزان سهام موجود بر هر استخر استیک وجود دارد، اما استخر با سهام بیشتر شانش بیشتری نیز برای ساخت بلاک بعدی دارد و پاداشی که دریافت می‌شود بین اپراتور استخر استیک و افرادی که پول خود را به نمایندگی به این اپراتور داده‌اند، تقسیم می‌شود.
تاریخچه عرضه اولیه استخر استیک
تیم ساندی سواپ (SundaeSwap)، این روش عرضه اولیه را در آوریل 2021 (فروردین 1400) طراحی کرد، اما از این متد استفاده نکرد و اجرا استخر استیک خودش را دو بار متوالی عقب انداخت. چند ماه بعد، MELD که اولین پروژه دیفای در حوزه پروتکل بانکی غیر حضانتی در نوع خودش بود، از روش ISPO برای جذب سرمایه استفاده کرد و این کمپین در نهایت دسامبر 2021 (دی 1400) اجرایی شد.
پروژه مین سواپ (MinSwap) به تازگی از نسخه به‌روزرسانی شده این روش به نام عرضه اولیه عادلانه استخر استیک (FISO) استفاده کرد. مدل مین سواپ از الگوریتم‌هایی استفاده میکند که این توکن‌ها را به صورت عادلانه بین نماینده‌ها تقسیم میکند.
مدل عرضه اولیه عادلانه استخر اولیه به جهت مزایایی که برای تیم این پروژه‌ها، نماینده‌ها و جامعه‌ها دارد، به روشی معمول در بلاک چین‌های مختلف تبدیل شده است. در حال حاضر هفت پروژه روی بلاک چین کاردانو از FISO برای جذب سرمایه استفاده میکنند.
تفاوت عرضه اولیه استخر استیک (ISPO) با عرضه اولیه سکه (ICO)
عرضه اولیه کوین در سال 2017 به شهرت رسید و جزو نخستین و متداول‌ترین روش‌ها به منظور جذب سرمایه اولیه برای پروژه‌های کریپتویی است. بر خلاف ICO که سرمایه گذاران مجبور به خرج پول خود روی توکن‌های پروژه‌های در حال عرضه هستند، در روش عرضه اولیه استخر استیک سرمایه گذاران حتی پس از پرداخت پول به نمایندگی نیز بر پول خود کنترل کامل را دارند.
به زبان دیگر، در عرضه اولیه کوین سرمایه گذاران معمولا مجبور به خرج بیت کوین یا اتریوم خود هستند؛ در این روش شما با ارسال یک ارز دیجیتال معروف نظیر اتریوم یا بیت کوین (که توسط مجری ICO مشخص شده)، توکن بومی پروژه در حال سرمایه گذاری روی آن را دریافت می‌کنید. این روش برگشت‌ناپذیر است و دوباره نمی‌توانید به ارز اولیه ارسال شده دست پیدا کنید. اما در عرضه اولیه استخر استیک، طرفین، توکن‌هایی در قبال سرمایه گذاری روی بلاک چین مورد حمایت پروژه دریافت میکنند. در نتیجه سرمایه گذاران کنترل خود را روی سرمایه‌شام حفظ میکنند و هر وقت که بخواهند می‌توانند پول خود را دریافت یا از نمایندگی اپراتور استخر استیک خارج کنند.
معرفی نمونه‌هایی موفق از عرضه اولیه استخر استیک (ISPO)
از زمان معرفی روش جذب سرمایه عرضه اولیه استخر استیک، این روش بسیار محبوب و مورد قبول واقع شده است چرا که با استفاده از آن می‌توان به هم شبکه و هم توسعه‌دهندگان پروژه پاداش داد. از سمت سرمایه گذار نیز نیازی به حضانت پول وجود ندارد و سرمایه گذار می‌تواند ارز دیجیتال خود را در کیف پول خودش نگه دارد.
برای مثال، مین سواپ (MinSwap) یک صرافی غیرمتمرکز بر روی بلاک چین کاردانو است که هدف آن کاهش حداکثری هزینه مبادله ارز‌های دیجیتال است. مین سواپ برای اطمینان از اینکه همه سرمایه گذاران می‌توانند معاملاتشان را با موفقیت انجام دهند، از مکانیزم هزینه بابل استفاده میکند. علاوه بر این، این صرافی به کاربران اجازه پرداخت هزینه معامله با هر ارز دیجیتال در دسترس و نه فقط ارز دیجیتال ادا را می‌دهد. در عرضه اولیه استخر استیک این صرافی که بیست epoch به طول انجامید، مین سواپ توکن اصلی (MIN) خود را توسط مدل عرضه اولیه عادلانه استخر استیک که شامل ده استخر استیک می‌شد، به عرضه گذاشت.
بلاک چین‌های اثبات سهامی که از این مدل استفاده کرده‌اند به صورت زیر هستند:
- ترون (Tron): سرمایه گذاران می‌توانند کوین TRX خود را استیک کرده و در ایرداپ‌ها شرکت کنند.
- پولکادات (Polkadot): پولکادات به سرمایه گذاران اجازه استیک دارایی‌هایشان روی پولکادات یا کوساما را برای دریافت توکن‌های اصلی پروژه‌های دیگر در این شبکه‌ها می‌دهد.
- کاردانو (Cardano): پروژه‌های Mala DEX ،RAY Network ،MELD و MinSwap و بسیاری از پروژه‌های دیگر روی بلاک چین کاردانو در حال استفاده از مدل عرضه اولیه عادلانه استخر استیک هستند.
نحوه مشارکت در عرضه اولیه استخر استیک (ISPO)
سرمایه گذاران می‌توانند یک استخر استیک را شروع و اجرا کنند و از نماینده‌ها برای سهام گذاری و یا اهدای نمایندگی بر روی این استخر‌های استیک که توسط شخص سوم اجرا می‌شوند، دعوت به عمل آورند. استخر‌های استیک به عنوان پاداش، کوین ADA دریافت میکنند. در زمان شروع استخر استیک، توسعه‌دهندگان درصدی را برای جذب سرمایه برای پروژه‌های خودشان مشخص میکنند.
۱۰۰ درصد (یا هر درصد دیگری که توسط توسعه‌دهندگان مشخص شده) از تمام کوین‌های ADA که توسط استخر استیک ساخته می‌شود برای تأمین مالی پروژه مورد استفاده قرار می‌گیرد. در طرف دیگر سرمایه گذارانی که ADA خود را به نمایندگی گذاشته بودند، از توکن آن پروژه بعد از هر epoch، به کیف پولشان توکن ایردراپ می‌شود.
ایا می‌توان از یک عرضه اولیه استخر استیک خارج شد؟
کاربران عرضه‌های اولیه استخر استیک مختارند هر زمان که بخواهند، کوین ADA خود را از حالت سهام گذاری خارج کنند. لازم است یادآوری کنیم که در این روش سرمایه گذاران کنترل کامل روی سرمایه خود دارند، اما باید بگوییم که توکن‌ها پس از هر epoch به سرمایه گذاران تعلق می‌گیرد و در صورت خروج قبل از epoch به آنها پاداشی تعلق نمی‌گیرد.
جنبه قانونی عرضه‌های اولیه استخر استیک
در بسیاری از کشور‌ها، مردم بر اساس درآمد یا حرفه‌شان از سرمایه گذاری در شرکت‌های استارتاپی منع می‌شوند. در آمریکا یک سرمایه گذار معتبر برای سرمایه گذاری در شرکت‌های استارتاپی، باید در دو سال متوالی، هر سال 200,000 دلار ( در صورت ازدواج 300,000 دلار) درآمد و دارایی خالص 1 میلیون دلاری داشته باشد، یا یک سرمایه گذار حرفه‌ای با مدارک معتبر برای اثبات آن باشد. خیلی از کشور‌های دیگر نیز چنین قوانینی دارند.
در این کشور‌ها بخش اعظم مردم از خرید توکن‌های کاربردی استارتاپی روی بلاک چین کاردانو منع می‌شوند. اما از آنجایی که تمام شرکت‌کننده‌ها با پروتکل بلاک چین که به آنها پاداش می‌دهد، تعامل میکنند، معمولا در شرایط فعلی قانون‌گذاری، از شرکت در عرضه‌های اولیه استخر استیک منع نمی‌شوند. از طرفی این روش عرضه اولیه، متدی غیرمتمرکز از جذب سرمایه است که نیازی به طی فرآیند‌های دیگر متد‌های جذب سرمایه را ندارد. جواب اینکه آیا شرکت در عرضه‌های اولیه استخر استیک قانونی است یا نه می‌تواند طی زمان تغییر کند.
سخن پایانی ؛ آیا ISPO روش آتی تامین سرمایه پروژه‌های کریپتویی است؟
در چند وقت اخیر عرضه‌های اولیه استخر استیک بسیار محبوب شده‌اند و به نظر می‌رسد که روند این محبوبیت به علت مزایایی که این روش به همراه دارد، ادامه‌دار باشد. پروتکل بسته به ابعاد و میزانی پولی که سرمایه گذار دارد، بین آنها تبعیض قائل نمی‌شود، بلکه هر کس به میزان سرمایه خود از توکن پروژه، ایردراپ دریافت میکند. در نتیجه این روش از تمام کسانی که مایل به سرمایه گذاری هستند حمایت میکند و دعوت به عمل می‌آورد. علاوه بر این روش عرضه اولیه استخر استیک به سرمایه گذاران کنترل حداکثری به دارایی‌های خودشان و اجازه خروج در صورت تمایل را می‌دهد. پروژه‌های زیادی در حال استفاده از این روش برای جذب سرمایه و تأمین مالی هستند که این می‌تواند نشانه‌ای برای شروع یک روند باشد.
قطعا روش عرضه اولیه استخر استیک یک روش خوب برای تأمین مالی و جذب سرمایه است. این روش ثابت کرده است که بسیار قابل اعتماد‌تر از روش‌های معمول است. ISPO به شما اجازه می‌دهد هر زمان که بخواهید، دارایی‌های خودتان را از حالت استیک خارج و آزاد کنید. این یعنی نه تنها دارایی‌های سرمایه گذاران امن است، بلکه اگر تمام سرمایه گذاران تصمیم به خروج پول خود بگیرند، این پروژه‌ها، سرمایه‌ای را دریافت نخواهند کرد.
اگرچه به نظر می‌رسد که عرضه اولیه استخر استیک یکی از روش‌های بسیار قابل اعتماد و خوبی برای جذب سرمایه باشد، اما نباید فراموش کرد که روش عرضه اولیه سکه نیز در ابتدا روش خوبی برای این‌کار به نظر می‌رسید! بنابراین ممکن است روش عرضه اولیه استخر استیک نیز همین راه را طی کند.
علاوه بر این، روش عرضه استخر استیک روی شبکه کاردانو اجرا شده است، بلاک چینی که بخش عمده توکن‌هایش به صورت سهام گذاری شده در شبکه هستند. این واقعیت باعث سهولت اجرای استخر‌های استیک و در نتیجه اجرای مدل عرضه اولیه استخر استیک شده است. اگرچه ما امیدواریم که این روش روی بلاک چین‌های دیگر نیز اجرایی شود، اما نباید فراموش کنیم که شبکه کاردانو به اندازه شبکه‌هایی مانند اتریوم پرجنب و جوش نیست. بنابراین، ممکن است تجربه موفق عرضه اولیه استخر استیک در Cardano، در دیگر بلاک چینها تکرار نشود.
تهیه شده در بیت 24
