الگوی سر و شانه در تحلیل تکنیکال

سر و شانه سقف یا هد اند شولدرز تاپ (Head and Shoulders Top) یک الگوی نموداری در تحلیل تکنیکال چارت قیمت دارایی‌های مالی مختلف از جمله ارز دیجیتال است. در این مطلب ضمن بررسی اجزای تشکیل دهنده، درصد اعتبار و خطا و نحوه محاسبه هدف، به آموزش ترید و معامله با پترن سر و شانه سقف می‌پردازیم.

الگوی سر و شانه سقف چیست؟

هد اند شولدرز تاپ یک الگوی بازگشتی و ریورسال نزولی است که پس از یک روند صعودی در چارت قیمت ارزهای دیجیتال و دیگر دارایی‌های مالی شکل گرفته و تکمیل آن باعث تغییر و معکوس شدن روند خواهد شد. این پترن شامل 3 قله متوالی است که به قله وسط سر (Head) و به دو قله کناری شانه (Shoulders) می‌گویند. بین این قله‌ها نیز چند کف قیمتی وجود دارد که با اتصال آن‌ها به یکدیگر، یک خطی حمایتی به نام خط گردن یا نک لاین (Neckline) تشکیل می‌شود.

برای خرید و فروش ارز دیجیتال بر اساس این پترن نموداری، باید یک سری مفاهیم اولیه را در نظر داشت از جمله:

  • تعریف و شکل سروشانه سقف
  • نحوه شناسایی و تشخیص آن در چارت‌ها
  • نحوه ترید و معامله

شکل الگوی سر و شانه سقف

این الگوی پرکاربرد در تحلیل تکنیکال از سه سقف قیمتی یا سه صعود تشکیل می‌شود به‌طوریکه سقف وسط بالاتر از دو سقف دیگر قرار می‌گیرد. به سقف یا قله سمت چپ، شانه چپ، به سقف یا قله وسط، سر و به سقف یا قله سوم، شانه راست گفته می‌شود.

پس از رسیدن قیمت به هریک از این قله‌ها، طبیعتا قیمت شروع به ریزش خواهد کرد، اما این ریزش در یک سطح مشخص به اتمام می‌رسد که به این محدوده قیمتی، خط گردن الگو گفته می‌شود. این نک لاین می‌تواند افقی یا کمی شیب‌دار باشد که البته تفاوتی هم در اعتبار و نحوه کار آن ایجاد نخواهد کرد. شانه راست و چپ نیز بهتر است در یک سطح یکسان (محدوده قیمتی برابر) یا نزدیک به‌هم باشند.

نهایتا قیمت پس از شکست رو به پایین این الگو از شانه راست، شروع به ریزش خواهد کرد.

شکل الگوی سر و شانه سقف

در خصوص سر و شانه باید گفت که این پترن در 80 درصد مواقع در یک روند صعودی (روند پیش از تشکیل الگو) و در 20 درصد مواقع در یک روند نزولی تشکیل می‌شود.

اجزای تشکیل دهنده و نحوه تشخیص الگو‌ی سر و شانه سقف

برای تشخیص و شناسایی صحیح الگوی سروشانه سقف علاوه بر شانه‌ها و سر، باید فاکتورهایی نظیر حجم، شکست خط گردن، قیمت هدف و تبدیل خط حمایت به مقاومت را نیز در نظر بگیرید:

  • روند پیشین: برای تایید بازگشتی بودن این الگو، وجود یک روند صعودی اولیه ضروری است. بنابراین بدون وجود یک روند برای معکوس شدن، یک الگوی بازگشتی سر و شانه (یا هر الگوی بازگشتی دیگری) وجود نخواهد داشت.
  • شانه چپ: در یک روند صعودی، شانه چپ قله‌ای است که یک نقطه اوج در روند فعلی را نشان می‌دهد. پس از تشکیل این قله، کاهش قیمت برای تکمیل شانه چپ اتفاق می‌افتد. در این الگو، عموما کف این ریزش همچنان بالای خط روند قرار می‌گیرد تا روند صعودی دست‌نخورده باقی بماند.
  • سر: از پایین شانه چپ، صعود قیمت آغاز شده و از قله‌های قبلی نیز بالاتر می‌رود تا سر الگو تشکیل شود. پس از تشکیل این قله جدید، دوباره قیمت کاهش می‌یابد تا به نقطه دوم خط گردن برسد. کف این ریزش غالبا خط روند صعودی را شکسته و باعث به‌خطر افتادن آن می‌شود.
  • شانه راست: حال افزایش قیمت از پایین سر، شانه راست را تشکیل می‌دهد. این قله نیز پایین‌تر از سر (یعنی یک سقف پایین‌تر‌) می‌سازد و عموما با شانه چپ هم‌تراز است. با اینکه ترجیح بر این است که این تقارن وجود داشته باشد‌، اما گاهی اوقات شانه‌ها می‌توانند در راستای هم نباشند. کاهش قیمت از قله شانه راست، در نهایت باید باعث شکست خط گردن شود.
  • خط گردن: خط گردن با اتصال کف‌های اول و دوم تشکیل می‌شود. کف اول انتهای شانه چپ و ابتدای سر است. کف دوم نیز انتهای سر و ابتدای شانه راست است. بسته به ارتباط بین این دو نقطه، خط گردن می‌تواند شیب مثبت، منفی یا افقی داشته باشد. شیب خط گردن بر نزولی بودن الگوی سر و شانه سقف تاثیرگذار است؛ در واقع شیب منفی این خط نزولی‌تر از شیب مثبت آن است. در برخی موارد، حتی می‌توان از چند نقطه کف برای رسم نک لاین استفاده کرد.
  • حجم: حین تشکیل پترن سر و شانه، حجم معاملات در حالت کلی باید کاهش یابد، اما طی هر مرحله از تشکیل شانه‌ها و سر، تفاوت‌هایی وجود دارد. در حالت ایده‌آل، نه همیشه، حجم معاملات طی رشد قیمت در شانه چپ باید از حجم معاملات طی رشد قیمت در سر الگو بیشتر باشد. بنابراین، کاهش حجم و ایجاد سقف جدید در بخش سر یک نشانه هشداردهنده است. نشانه بعدی، افزایش حجم معاملات هنگام کاهش قیمت از قله سر و سپس کاهش آن طی رشد قیمت به سوی شانه راست است. تایید نهایی زمانی ایجاد می‌شود که حجم معاملات طی کاهش قیمت در شانه راست افزایش یابد.
  • شکست خط گردن: تا زمان شکست نک لاین، الگوی سر و شانه سقف کامل نیست و خط روند صعودی هنوز معکوس نشده است. در حالت ایده‌آل، این اتفاق باید با قطعیت به‌همراه انفجار حجم معاملات بیفتد.
  • تبدیل حمایت به مقاومت: از منظر تحلیل تکنیکال، پس از شکست سطح حمایت، تبدیل شدن آن به سطح مقاومت امری عادی است. گاهی اوقات، قیمت به این حمایت بازگشته و شانس دوباره‌ای برای ورو به یک پوزیشن شورت را فراهم خواهد کرد.
  • هدف: برای تعیین قیمت هدف کافی است فاصله خط گردن تا سر الگو را به‌دست آورده و آن را از خط گردن کم کنید.

اعتبار الگوی Head and Shoulders Top

برای تایید اعتبار الگوی هد اند شولدرز تاپ باید به موارد مختلفی نظیر حجم معاملات، تقارن شانه‌ها، شیب خط گردن و همچنین درصد خطای این پترن نموداری توجه کرد.

حجم معاملات

یکی از راه‌های بررسی اعتبار یک الگوی نموداری، بررسی حجم معاملات آن است. مشابه الگوی سر و شانه معکوس، در پترن سروشانه سقف نیز باید حجم الگو در زمان شکل‌گیری کاهش یابد، به‌نحوی که در شانه سمت چپ و سر، با افزایش حجم معاملات و در مورد شانه سمت راست، با کاهش حجم معاملات روبرو باشیم. همچنین در زمان شکست الگو، بایستی حجم معاملات به‌طور مشخص افزایش پیدا کند. البته این مورد ضروری نیست و در صورتی که در زمان شکست الگو حجم معاملات افزایش نیابد، ایرادی بر اعتبار آن نخواهد بود.

اعتبار الگوی هد اند شولدرز - حجم معاملات

برای اندازه‌گیری حجم می‌توانید از اندیکاتورهایی نظیر حجم تعادلی (OBV) یا جریان پولی چیکین (Chaikin Money Flow) یا صرفا میزان حجم معاملات که زیر نمودار قیمت نمایش داده می‌شود، استفاده کنید.

تقارن شانه‌ها

تقارن شانه‌های چپ و راست یکی از مهم‌ترین پارامترهای یک الگوی سر و شانه سقف در شرایط ایده‌آل است. در این حالت، بهتر است که شکل و محدوده قیمتی هر دو شانه شباهت زیادی به یکدیگر داشته باشد. مثلا اگر شانه چپ روی 20,000 دلار تشکیل شده بود، شانه راست نیز روی 20,000 دلار یا در نزدیکی آن تشکیل شود. اختلاف زیاد قیمت بین شانه‌ها باعث کاهش عملکرد این الگو خواهد شد.

شیب خط گردن

همانطور که گفتیم، خط گردن یک پترن سروشانه سقف می‌تواند افقی، صعودی یا نزولی باشد، اما بر اساس تحقیقات آقای بولکوفسکی، نک لاین افقی اعتبار بیشتری از دو حالت دیگر است. با این وجود دقت داشته باشید که مشاهده الگوی هد اند شولدرز تاپ با نک لاین صعودی یا نزولی ایرادی بر تشخیص شما نخواهد بود.

درصد خطای الگو

به علت پایین بودن درصد خطای الگوی سر و شانه سقف‌، این پترن نموداری جزو الگوهای معتبر در تحلیل تکنیکال محسوب می‌شود. درصد خطای این الگو 3 درصد و احتمال رسیدن به تارگت یا هدف آن، 55 درصد است.

نحوه محاسبه هدف الگوی سر و شانه سقف

برای تعیین هدف قیمتی در الگوی سروشانه تاپ کافی است فاصله خط گردن تا سر این پترن را به‌دست آورده و آن را از خط گردن کم کنید. البته دقت داشته باشید که نحوه محاسبه هدف‌های قیمتی صرفا الگویی برای ایده گرفتن هستند و برای اطمینان بیشتر از درستی آن‌ها باید با اندیکاتورهای دیگری نظیر سطوح اصلاحی فیبوناچی، میانگین‌های متحرک بلند مدت و سطوح حمایت پیشین ترکیب شوند.

هدف الگوی سر و شانه سقف

شکست این الگو زمانی اتفاق خواهد افتاد که قیمت خط گردن را شکسته و به زیر آن برسد. در این حالت، روند صعودی معکوس شده و شاهد کاهش قیمت خواهیم بود.

با این وجود، درصد رسیدن به این تارگت در الگوی هد اند شولدرز تاپ تنها 55 درصد است که مقدار نسبتا پایینی محسوب می‌شود.

نحوه ترید و معامله با الگوی سر و شانه سقف

برای ترید بر اساس انواع الگوهای نموداری نظیر سروشانه سقف، ابتدا به آموزش تحلیل تکنیکال و یادگیری نحوه تعیین استاپ لاس، طریقه برخورد با خطوط حمایت و مقاومت و موارد دیگر نیاز دارید. در ادامه این مطلب، با دو مثال به بررسی نحوه معامله بر اساس این پترن نموداری می‌پردازیم.

مثالی از بازگشت به ناحیه شکسته‌شده

در مثال زیر، شاهد تشکیل یک الگوی هد اند شولدرز تاپ با خط گردن تقریبا افقی هستیم که ویژگی‌های آن به شرح زیر است:

  • کف اول روی 17.5 دلار (نقطه 1)، انتهای شانه چپ و ابتدای سر را در این پترن نموداری نشان می‌دهد.
  • طی صعود قیمت به 20.5 دلار و تشکیل سر الگو، حجم معملات همچنان بالاست، اما به اندازه صعود قیمت طی شانه چپ نیست.
  • سپس دوباره قیمت کاهش یافته و کف دوم روی خط گردن (نقطه 2) را تشکیل داده است.
  • هنگام رشد بعدی از کف دوم روی خط گردن به سقف شانه راست روی 20 دلار نیز حجم معاملات شدیدا کاهش یافته و این افت تا شکست نک لاین ادامه داشته است (به خط قرمز نزولی رسم‌شده در قسمت حجم توجه کنید).
  • علاوه بر این‌ها، با شکست خط گردن حجم معاملات افزایش یافته (بیضی قرمز رنگ) و اندیکاتور جریان پولی چیکین (CMF) منفی شده است.

مثالی از ترید هد اند شولدرز تاپ با خط گردن افقی

پس تمامی نکات مربوط به حجم که پیشتر اشاره کردیم، در این الگو دیده می‌شود. اکنون با شکست خط گردن، فرصت خوبی برای ورود به معامله مهیاست.

با این وجود در صورتی که از بازار جا ماندید، می‌توانید منتظر بازگشت قیمت به سطح شکسته‌شده باشید. همانطور که مشاهده می‌کنید، پس از شکست نک لاین، قیمت دوباره به خط گردن بازگشته و آن را تست کرده است (فلش مشکی). طی این نزول و صعود نیز اندیکاتور CMF همچنان منفی است.

برای تعیین هدف پوزیشن شورت خود می‌توانیم ارتفاع الگو را محاسبه کرده و از ناحیه شکست کم کنیم. ارتفاع این پترن برابر 3 دلار است (17.5 – 20.5) که با تفاضل آن از 17.5 دلار، به هدف 14.5 دلاری می‌رسم. با این وجود، قیمت بیشتر از این مقدار کاهش داشته و حتی به کف 11 دلاری نیز رسیده است. به همین خاطر است که برای تعیین هدف نهایی، بهتر از اندیکاتورهای دیگری که پیشتر ذکر کردیم به‌صورت ترکیبی با این پترن استفاده کنید.

استاپ لاس را هم می‌توانید هر جایی بالاتر از خط گردن قرار دهید تا در صورت صعودی شدن بازار، از ضرردهی در معامله شورت خود جلوگیری کنید. این نقطه می‌تواند مثلا روی آخرین سقف ایجادشده در الگو پیش از شکست خط گردن یا جایی میان این دو نقطه باشد.

مثالی از عدم بازگشت به ناحیه شکسته‌شده

در مثال زیر شاهد تشکیل این الگوی سر و شانه سقف با خط گردن صعودی در چارت روزانه هستیم که برای تایید آن، به شکست نک لاین نیاز داریم. همانطور که گفتیم، برای ورود به معامله با پترن سروشانه سقف، دو راه داریم:

  • ورود به معامله شورت با شکست خط گردن و بسته شدن کندل قیمت زیر آن. از نظر برخی از تحلیلگران، ریسک ورود به معاملات با استفاده از این استراتژی تا حدودی بالاست، چراکه ممکن است فیک‌اوت (Fakeout) یا شکست کاذب نک لاین رخ داده باشد. بنابراین در این صورت، تعیین استاپ لاس ضروری بوده و تقریبا سریعا هم فعال خواهد شد.
  • انتظار برای بازگشت قیمت به سطح شکسته‌شده و تایید آن. در این روش که مورد تایید بسیاری از تریدرهاست نیز احتمال عبور قیمت به بالای خط گردن وجود دارد، اما میزان آن کمتر از استراتژی اول است. با این حال، مانند مثال زیر، گاهی اوقات احتمال عدم بازگشت قیمت به خط گردن برای تست مجدد آن وجود دارد که می‌تواند باعث از دست رفتن شانس ترید در بازار شود.

در این نمونه، قیمت زیر خط گردن بسته شده است و خریداران در روز بعد باعث افزایش آن شده‌اند، اما نهایتا قیمت روند نزولی خود را ادامه داده است. همانطور که مشاهده می‌کنید، با ادامه خط گردن به سمت راست، شاهد عبور قیمت از آن و نهایتا فعال شدن استاپ لاس خواهیم بود. بنابراین اگر در این حالت متتظر بازگشت قیمت به خط گردن بمانید، فرصت معامله از دست خواهد رفت.

مثالی از معامله الگوی سر و شانه سقف با خط گردن صعودی

بنابراین بهترین راه، انتظار برای بسته شدن کندل قیمت زیر خط گردن پس از شکست و تایید آن به‌همراه حجم معاملات و دیگر اندیکاتورهاست. در این مثال، نقطه ورود را می‌توان مثلا روی 1.2820 دلار قرار داد.

برای حد ضرر نیز همانطور که در مثال قبل اشاره کردیم، جایی بین خط گردن و آخرین سقف قیمتی ثبت‌شده پیش از شکست پیشنهاد می‌شود. این نقطه در این مثال 1.2860 دلار خواهد بود. برای محاسبه حد سود نیز با تفاضل ارتفاع الگو و نک لاین، نقطه 1.2550 دلار را خواهیم داشت.

تنظیمات و فیلتر الگوی سر و شانه سقف در تریدینگ ویو

تریدینگ ویو یکی از پلتفرم‌های چارتینگ و رسم نمودار محبوب است که قابلیت رسم دستی و خودکار انواع اندیکاتورها و پترن‌های نموداری در چارت قیمت ارزهای دیجیتال را فراهم کرده است.

علاوه بر ترسیم، می‌توانید با مراجعه به بخش “Ideas” این وبسایت به آدرس tradingview.com/ideas/headandshoulders، از ایده‌های معاملاتی دیگر کاربران مبتنی بر این پترن نموداری نیز استفاده نمایید.

ترسیم دستی الگو

برای رسم الگوی سروشانه سقف در این پلتفرم، ابتدا چارت قیمت دارایی مورد نظر (در این مثال نمودار قیمت بیت کوین) را باز کرده و سپس با جستجوی عبارت “head and Shoulders” در قسمت سرچ باکس بالای چپ صفحه یا با استفاده از نوار ابزار سمت چپ، روی فلش کنار آیکن “Patterns” کلیک کرده و سپس “Head and Shoulders” را از لیست انتخاب کنید.

انتخاب پترن سر و شانه در تریدینگ ویو

اکنون برای رسم این پترن، به انتخاب 7 نقطه نیاز داریم:

  1. نقطه اول باید محل شروع شانه چپ را مشخص کند. با کلیک روی این نقطه، یک خط به فلش شما متصل خواهد شد.
  2. اکنون باید نقطه دوم یعنی سقف اول را انتخاب کنید تا شانه چپ مشخص شود.
  3. نقطه سوم باید کف اول الگو یعنی اولین کف روی خط گردن را نشان دهد.
  4. نقطه چهارم، سقف دوم پترن و تشکیل‌دهنده سر است.
  5. نقطه پنجم، کف دوم الگو روی خط گردن است. با انتخاب این نقطه، یک خط‌چین جهت نمایش نک لاین ترسیم خواهد شد.
  6. نقطه ششم، سقف سوم و مشخص‌کننده شانه راست است.
  7. نقطه هفتم و نهایی نیز انتهای شانه راست و الگو را نشان می‌دهد.

با انتخاب این 7 نقطه، یک باکس تنظیمات ظاهر می‌شود که با کلیک روی آیکن چرخ‌دنده، پنجره تنظیمات باز خواهد شد که با استفاده از آن می‌توانید ظاهر و نحوه نمایش این الگو در تریدینگ ویو را تغییر دهید.

رسم دستی الگوی سروشانه سقف در تریدینگ ویو

تب Style

  • Label: در این گزینه، باکس رنگی برای تغییر رنگ لیبل و برچسب‌های عبارت‌های Left Shoulder و Head و Right Shoulder کاربرد دارد. با استفاده از باکس بعدی می‌توانید اندازه فونت را کوچک و بزرگ کرده و با استفاده از گزینه‌های B و I آن‌ها را بولد و ایتالیک نمایید.
  • Border: از این گزینه برای تغییر رنگ خطوط و باکس‌های دور برچسب‌ها استفاده می‌شود.
  • Background: با خاموش کردن این گزینه، رنگ پس‌زمینه الگو حذف می‌شود. همچنین با انتخاب باکس رنگ روبروی آن می‌توانید رنگ پس‌زمینه را تغییر دهید.

تب Style الگوی هد اند شولدرز در تریدینگ ویو

تب Coordinates

از آنجایی که برای رسم الگوی سروشانه سقف در تریدینگ ویو باید به‌صورت دستی روی نقاط مورد نظر کلیک کنید، امکان اشتباه یا نیاز به تغییر آن‌ها وجود دارد. با استفاده از تب Coordinates می‌توانید محل دقیق قرارگیری نقاط ابتدایی و انتهایی خط روند را بر اساس قیمت یا زمان (تعداد کندل‌ها) تعیین کنید.

تنظیمات تب coordinates الگوی سر و شانه سقف در تریدینگ ویو

تب Visibility

در این تب می‌توانید تایم‌فریم نمایش الگوی هد اند شولدرز تاپ را تغییر دهید.

تنظیمات تب visibility الگوی Head and Shoulders Top در تریدینگ ویو

ترسیم خودکار الگو با اسکریپ

همانطور که احتمالا می‌دانید، تریدینگ ویو دارای قابلیت برنامه‌نویسی است و کاربران می‌توانند با نوشتن اسکریپت‌های خود، اندیکاتورها و الگوهای شخصی‌سازی‌شده و خودکار را توسعه دهند.

در خصوص الگوی Head and Shoulders نیز یکی از کاربران این وبسایت به‌نام “TheEccentericTrader”، اسکریپت متن باز این الگو را طراحی کرده که از طریق این آدرس قابل دسترسی است. برای اعمال این اندیکاتور روی نمودارهای خود، کافی است به پایین صفحه اسکرول کرده و روی گزینه “Add to favorite indicators” کلیک کنید.

اسکریپت متن باز هد اند شولدرز در تریدینگ ویو

پس از این کار، با مراجعه به چارت قیمت رمز ارز مورد نظر، با کلیک روی گزینه “Indicators” در نوار ابزاری بالای صفحه، این اندیکاتور در قسمت “Favorites” ظاهر خواهد شد.

اسکریپت اندیکاتور سر و شانه در تریدینگ ویو

حال با کلیک روی آن، خطوط و نقاط سر و شانه‌های حالت سقف و معکوس این پترن به‌صورت خودکار در قسمت‌هایی که احتمال ترسیم وجود دارد، رسم خواهد شد. با این وجود، برای کار با این اندیکاتور همچنان به تحلیل شخصی و تعیین نقاط ورود و خروج و استاپ لاس نیاز دارید.

رسم خودکار الگو سروشانه در تریدینگ ویو

الگوی سر و شانه معکوس در کف

به طور کلی در این الگو سه کف قیمتی تشکیل می‌شود که کف وسط، از دو کف اطرافش در قیمتی پایین‌تر تشکیل می‌شود و به دلیل شکل ظاهریش، به آن الگوی سر و شانه معکوس گفته می‌شود. کف اول را شانه چپ، کف دوم را سر و کف سوم را شانه راست می‌نامند. شانه چپ و شانه راست، در قیمتی یکسان تشکیل می‌شوند (نباید بین آنها اختلاف قیمت زیادی وجود داشته باشد). از طرفی کف وسط یا همان سر الگو بایستی به‌طور مشخص در قیمتی پایین‌تر از دو شانه چپ و راست تشکیل شود. الگوی سر و شانه معکوس الگوی در روند صعودی شکل نمی‌گیرد.

برای مثال وقتی قیمت بیت کوین به کف اول (شانه چپ) و کف سوم (شانه راست) می‌رسد، شروع به رشد می‌کند. این رشد تا سطح مشخصی ادامه خواهد یافت که به آن خط گردن گفته می‌شود. شکست این خط به معنی تکمیل الگوی سر و شانه برعکس خواهد بود. این خط هم می‌تواند افقی باشد و هم می‌تواند شیب‌دار باشد.

در آموزش تحلیل تکنیکال ارزهای دیجیتال، الگوی سر و شانه برعکس یک پترن بازگشتی صعودی تلقی می‌شود. این الگو در 80 درصد مواقع در یک روند صعودی و در 20 درصد مواقع در یک روند نزولی تشکیل می‌شود (روند پیش از تشکیل). همچنین درصد خطای این الگو بسیار پایین بوده و از این جهت در دسته پترن‌های معتبر قرار گرفته است.

شکل پترن سر و شانه معکوس در کف

الگوی سر و شانه معکوس، الگویی صعودی است. یعنی با دیدن این الگو می‌توانیم انتظار رشد قیمت را داشته باشیم. این الگو می‌تواند در مناطق مختلفی در بازار شکل بگیرد. اما زمانی می‌توانیم یک الگوی سر و شانه معکوس را برای معامله تایید کنیم که این الگو در یک کف مهم شکل گرفته باشد. شاید این توضیحات برایتان مقداری نامفهوم باشد. پس با هم روی نمودار این موضوع را بررسی می‌کنیم.

الگوی سر و شانه

در مثال بالا می‌بینیم که یک الگوی سر و شانه بسیار خوب شکل گرفته است. دلیل اصلی قوی بودن این الگو، شکسته شدن آخرین سقف روند نزولی قبل ایجاد شانه دوم است. نکته‌ی بعدی که کیفیت این الگو را افزایش می‌دهد در این تصویر مشخص نیست. برای بررسی دقیق‌تر به تصویر بعدی توجه کنید.

الگوی سر و شانه معکوس در کف

همانطور که در تصویر بالا می‌بینیم این الگوی سر و شانه معکوس در ناحیه کف بسیار مهمی شکل گرفته‌است. آخرین دفعه که قیمت در این ناحیه بود، با شدت به سمت بالا منفجر شده بود. به همین خاطر این الگو، الگویی با احتمال موفقیت بسیار بالاست. همانطور که در تصویر نیز می‌بینید، به دلیل کیفیت بالای الگو و شرایط شکل گیری آن، حرکت بازار بسیار انفجاری و قدرتمند بوده و در صورت معامله کردن این ستاپ، با دردسر بسیار کمی روبرو می‌شدید.

اعتبار الگوی اینورس هد اند شولدرز

برای بررسی اعتبار هد اند شولدرز معکوس به موارد زیر توجه کنید:

بررسی اعتبار و دقت الگوی سر و شانه

  • تقارن شانه چپ با شانه راست یکی از مهم‌ترین پارامترهای یک الگوی سر و شانه ایده‌آل خواهد بود. به عبارت دیگر، بهتر است که شکل دو شانه، تا حد زیادی شبیه به هم باشد. (شرایط یک الگوی ایده‌آل)
  • شانه چپ و راست در یک سطح قیمتی ایجاد شوند. اگر کف اول یا شانه چپ در قیمت 10 دلار ایجاد شده، بهتر است که کف سوم (شانه راست) نیز در قیمت 10 دلار ایجاد شود، اختلاف زیاد قیمت باعث کاهش عملکرد این الگو خواهد شد.
  • حجم معاملات همواره یکی از پارامترهای مهم در اعتبار یک الگوی نموداری خواهد بود. در الگوی سر و شانه برعکس معمولا هنگام تشکیل شانه چپ و سر، حجم معاملات بالا خواهد بود و در شانه سمت راست، حجم معاملات کاهش می‌یابد. به عبارتی در طول تشکیل الگو، انتظار می‌رود حجم معاملات کاهش یابد.
  • در مورد خط گردن، الگویی با خط گردن افقی نسبت به الگویی با خط گردن شیب‌دار، اعتبار بیشتری خواهد داشت. اما خط گردن شیب‌دار ایرادی برای این الگو نخواهد بود.

درصد خطای Inverse Head and Shoulders

در مورد درصد خطای این الگو همانطور که در بالا اشاره شد، به علت درصد خطای پایین، این الگو جزو بهترین و معتبرترین الگوهای نموداری بوده، بطوریکه درصد خطای آن تنها 3 درصد است. همچنین این الگو در 74 درصد مواقع به تارگت خود خواهد رسید. این آمار برای یک الگوی نموداری بسیار آمار خوبی محسوب می‌شود.

هدف پترن سر و شانه برعکس

در بخش نهایی این جلسه به آموزش اندازه‌گیری هدف الگوی سر و شانه معکوس می‌پردازیم. اندازه‌گیری هدف الگو بسیار راحت است. فاصله عمودی بین سر الگو تا خط گردن را اندازه‌گیری کنید، سپس این مقدار را به قیمت خط گردن اضافه کنید. قیمت ارز دیجیتال به‌دست‌آمده، هدف الگو خواهد بود. قیمت در 74 درصد مواقع به این هدف خواهد رسید.

هدف الگوی اینورس هد اند شولدرز

شکست این الگو زمانی اتفاق خواهد افتاد که قیمت خط گردن را بشکند و در بالای آن معامله شود.

چگونه با الگوی سر و شانه معکوس معامله کنیم؟

سر و شانه معکوس الگویی بازگشتی است. یعنی با سیگنال ورود این الگو، ما بر خلاف روند بازار وارد معامله می‌شویم. احتمالا این موضوع برای شما عجیب باشد. چرا که همیشه شنیده‌ایم که «بر خلاف روند معامله نکن» یا «روند دوست تو است» و به نظر می‌رسد که در اینجا تناقض وجود دارد. البته این تناقض وجود دارد و همین تناقض می‌تواند عملکرد و احتمال موفقیت معاملات شما را مشکل مواجه کند.

معامله بر اساس پترن اینورس هد اند شولدرز

برای اینکه الگوی سر و شانه‌ معکوسی که معامله می‌کنید عملکرد بهتری داشته باشد، ابتدا اجازه بدهید آخرین سقف روند نزولی شکسته شود. این اتفاق را می‌توانیم به عنوان سیگنال تغییر روند شناسایی کنیم و در صورت گرفتن یک معامله لانگ (خرید) در این شرایط، نه تنها درصد موفقیت معامله بهبود پیدا می‌کند بلکه، با دردسر کمتری روبرو خواهید شد و معامله‌ای راحت تر را خواهید داشت.

تفاوت های الگوهای سر و شانه سقف و معکوس

از جمله تفاوت‌ها و شباهت‌های الگوی سروشانه سقف و معکوس را در جدول زیر مشاهده می‌کنید:

سروشانه سقفسروشانه معکوس
روند پیشین80 درصد مواقع در روند صعودی80 درصد مواقع در روند صعودی
درصد خطا3 درصد3 درصد
درصد رسیدن به هدف55 درصد74 درصد

سخن پایانی

الگوی سر و شانه سقف (Head and Shoulders Top) از جمله الگوهای نموداری کلاسیک است که در چارت قیمت دارایی‌های مختلف از جمله ارز دیجیتال مشاهده می‌شود. برای ترید با استفاده از الگوی سروشانه سقف باید یک سری نکات نظیر افزایش و کاهش حجم معاملات طی رشد و نزول قیمت، نحوه تشکیل شانه‌ها و سر، اعتبار، درصد خطا و نحوه تعیین هدف قیمتی (حد سود) را در نظر داشته باشید.

تهیه شده در بیت 24