تشخیص NFT جعلی بهدلیل تبدیل شدن توکنهای غیر مثلی یا غیرقابل تعویض به یکی از داغترین ترندهای جدید در بازار کریپتو و جذب مخاطبان، سازندگان، کاربران، سرمایه گذاران و کلکسیونرهای کاملا جدید، از مهمترین فاکتورهای ورود به این حوزه است. بنابراین سوال اصلی این است که اصالت یک توکن NFT ان اف تی ارزشمند را چگونه میتوان تشخیص داد؟ چه روش ها و وب سایت هایی برای ارزیابی توکن های غیر مثلی جعلی و تقلبی وجود دارد؟
ان اف تی چیست؟
توکن NFT نوعی توکن رمزنگاری منحصربهفرد روی بلاک چین و نماینده یک دارایی فیزیکی یا دیجیتال در دنیای واقعی است. ان اف تیها میتوانند نماینده آثار هنری، هویتهای دیجیتال، بلیت مسابقات و نمایشها، توکنهای بازی و حتی توییت افراد مشهور باشند.
برخلاف ارزهای دیجیتالی نظیر بیت کوین که هر واحد BTC با یک واحد دیگر قابلیت تعویض دارد، NFTها غیرقابل معاوضه هستند و به دلیل منحصربهفردی و تفاوت ارزش آنها، امکان تعویضشان با یکدیگر وجود ندارد. با این حال ممکن است کلاهبرداران اقدام به ایجاد یک NFT جعلی و تقلبی کنند.
توکنهای غیر مثلی در بازارچههای مختلفی که قابلیت خرید، فروش، نمایش و حتی مینت کردن آنها وجود دارد، یافت میشوند. از جمله مارکتپلیسهای محبوب شامل اوپن سی (OpenSea)، راریبل (Rarible)، سوپر رر (Super Rare) و فاندیشن (Foundation) هستند.
ویژگی های یک NFT ارزشمند و با اصالت
با انتشار و ترید هرچه بیشتر ان اف تیها، مشاهده الگوهای رفتاری و مالی با استفاده از دادهها، بازخورد جامعه و تجربه راحتتر میشود. بر اساس این اطلاعات، اکثر خریداران مهارت تشخیص منطقی ارزش NFT ها را ندارند و ارزیابی خودشان را بر اساس حدس و گمان انجام میدهند. برای فروشندگان هم همین امر صادق است؛ این افراد هم برای تعیین ارزش اثر هنریشان با دشواریهایی روبرو هستند.
برای درک بهتر اجازه دهید مثالی بزنیم. شاید تقاضا برای یک اثر هنری ان اف تی در یک مقطع زمانی بسیار بالا باشد و خریدارن احتمالی با فرض کمیاب بودن، منتظر افزایش قیمت رمز ارز مربوطه در آینده باشند. اما به طرز ناگهانی به رایگان بودن این تصویر دیجیتال در اینترنت پی برده و از نبود خریداران برای آن مطلع میشوند. البته این موضوع چیزی فرای صرفا جعلی بودن یک NFT است. حال اگر فردی پیش از دسترسی به این اطلاعات ان اف تی مذکور را خریده باشد چه اتفاقی میافتد؟
کمیابی
تقاضا برای یک توکن غیرقابل معاوضه با میزان نایابی آن رابطه مستقیمی دارد، اما چگونه میتوان این کمیابی را مشخص کرد؟ آثار هنری منحصربهفرد تصویرگران مشهور و توکنهای مینتشده توسط سلبریتیهای محبوب شاید مثال خوبی از NFTهای کمیاب باشند. برخی از آیتمهای کمیاب درون بازی نیز در این دسته قرار میگیرند. عامل کمیابی ارزشهای ذاتی متعددی را برای اینگونه توکنها به ارمغان میآورد.
اثبات مالکیت غیر قابل تغییر، احساس تمایز و متعاقبا ارزشمند بودن را برای هولدر آن ایجاد میکند. اثر Everyday’s The First 5000 Days از هنرمندی بهنام Beeple و اولین ان اف تی جک دورسی، مالک توییتر، مثالهای خوبی از این دست هستند.
کاربرد
عامل کلیدی دوم در روش های تشخیص NFT ارزشمند و غیر جعلی، ارزیابی کاربرد ان اف تی مورد نظر است. یک توکن غیر مثلی برای ارزشمند بودن باید در حالت واقعی هم کاربرد داشته باشد. مثلا، از NFTها میتوان برای توکنیزه کردن ملک، فلزات گرانبها و حتی اوراق بهادار استفاده کرد و بهعنوان نماینده زمینهای مجازی یا داراییهای درون بازی آنها را بهکار برد. دنیای ان اف تی هنوز در مرحله اولیه خود است و با بلوغ هرچه بیشتر، کاربردهای نوآورانه جدید آن ظهور خواهد کرد.
توکن غیر قابل تعویض پس از مینت شدن ارزش خودش را از ویژگیهای ذاتی خود میگیرد. با گذر زمان نیز این ارزش بسته به کاربرد و قدرت جامعه پروژه مربوطه افزایش مییابد. مثلا ان اف تیهای بازی دیسنترالند که بهعنوان زمین مجازی شناخته میشوند، نمونه خوبی از چنین توکنهایی هستند.
ملموس بودن
توکنهای غیر قابل معاوضه مربوط به اشیاء دنیای واقعی دارای المان ملموس بودن هستند. این ویژگی بههمراه تغییرناپذیری اطلاعات روی بلاک چین، ارزش محسوسی را ایجاد میکند. از NFTها میتوان برای برجسته کردن حقوق مالکیتی و حذف فعالیتهای متقلبانه استفاده کرد. کاربرد عملی ان اف تیها در یک پروژه باعث ارزشآفرینی برای آنها میشود.
توکنهای غیرمثلی دارای ارزش ملموس، برای هر دوی معاملات کوتاهمدت و بلندمدت مناسباند. برخی از ان اف تیها نظیر بلیتها شاید دارای تاریخ انقضا باشند در حالی که دیگر توکنها نظیر نمایندههای ملک و املاک، قادر به افزایش ارزش در طول زمان هستند.
تعاملپذیری
یکی از فاکتورهای کلیدی در روش های تشخیص NFT ارزشمند، تعاملپذیری است؛ یعنی توانایی استفاده از ان اف تی مورد نظر در موارد مختلف. مثلا، اگر بتوان از یک سلاح مشابه در بازیهای مختلف استفاده کرد، شانس بیشتری برای ارزشمندتر شدن آن توکن وجود دارد. از طرفی، نحوه کار توکنهای غیرقابل تعویض در بلاک چینهای مختلف نیز انجام تراکنشها را سادهتر میکند.
با این حال، از آنجایی که توسعهدهندگان مجبور به ساخت برنامههای گسترده برای استفاده از این توکنها هستند، دستیابی به فاکتور تعاملپذیری دشوار است. البته، مجموعهای از کاربردهای جذاب باعث تزریق تعاملپذیری به ان اف تیها میشود. استراتژی دیگر نیز این است که توسعهدهندگان با همکاری با دیگر پروژهها، مزایایی را برای مالکان این توکنها فراهم کنند.
اثبات اجتماعی و شهرت برند
ارزیابی اثبات اجتماعی (Social Proof) مربوط به پروژههای پشتیبان توکن های ان اف تی (NFT) غیر جعلی، یکی از عوامل تعیینکننده در تشخیص میزان ارزشمندی آنهاست. مثلا، بررسی پروفایل پروژه در پلتفرمهای اجتماعی نظیر توییتر و اینستاگرام میتواند به سنجش میزان پذیرش آن کمک کند. اگر تعداد فالوورهای این حسابها پایین باشد، یعنی پروژه مربوطه در جذب و ایجاد یک جامعه استوار ناکام بوده و نتوانسته توجه خریداران را به خود جلب کند.
هنگام مواجه با هر شخص یا پروژهای برای اولین بار، بهتر است از افراد پیرامون آن سرنخهایی بگیرید. اثبات اجتماعی بهطور کلی تعیینکننده طرز تفکر افراد درباره یک پروژه است و در تصمیمگیری بهشما کمک میکند.
نقدینگی
سادگی خرید ارز دیجیتال و فروش آن عاملی است که با عنوان قدرت نقدینگی از آن یاد میشود. در رابطه با NFTها نیز همین امر صادق است. به همین خاطر، سرمایهگذاران نیز مایل به سرمایه گذاری در توکنهایی با حجم معامله بالا هستند.
قابلیت معامله بیدردسر ان اف تیهای دارای استاندارد ERC20 و BSC نسبت به دیگر شبکهها بیشتر است و تریدرها نیز ترجیح میدهند پول خود را به داراییهای لیکوئیدتر تزریق کنند. اقتصاد توکنها عامل برجسته ورود به بازار است و متعاقبا، نقدینگی هم باعث رشد ارزش NFTها میشود. سیستمهایی که باعث جلوگیری از سکون ان اف تیها شده و تولید داراییهای رقابتی را تشویق میکنند، ساخت یک بازار قدرتمند را در پی دارند. با رشد بازار توکنهای غیرقابل معاوضه، سیستمهای بیشتری نیز به حمایت از لیکوییدیتی داراییها خواهند پرداخت.
سوداگری
در طول تاریخ، گاهی اوقات سوداگری یکی از کاتالیزورهای افزایشدهنده قیمت توکنهای غیر مثلی بوده است. مثلا، قیمت Cryptokitty #18 در دسامبر 2017 (آذر 96) طی تنها 3 روز از 9 اتر به 253 اتر رسید. با اینکه برخی مخالف برشمردن سوداگری بهعنوان یکی از عوامل و روش های تشخیص NFT ارزشمند هستند، اما این فاکتور ذاتا در رفتارهای انسانی وجود دارد و عملا نمیتوان آن را حذف کرد.
حتی در سیستمهای مالی سنتی نیز ابزارهایی نظیر اوراق مشتقه بر اساس سوداگریها کار میکنند. بنابراین، تبدیل شدن سوداگری به یکی از اجزاء مهم در اکوسیستم ان اف تی چیز عجیبی نیست.
نحوه ارزیابی و تشخیص NFT های جعلی
اولین قانون در تشخیص ان اف تی های جعلی این است که اگر معاملهای بیش از اندازه خوب بهنظر میرسید، احتمالا اصالت ندارد. به عبارت دیگر، عرضه و تقاضا تعیینکننده قیمت توکنهای غیرقابل تعویض هستند. بنابراین اگر قیمت یک ان اف تی در مقایسه با توکنها مشابه در یک کلکیسیون یا گروه بیش از اندازه ارزان یا گران بود، در خرید آن عجله نکنید، چراکه شاید فیک باشد. در ادامه، به بررسی روشهای تشخیص توکنهای غیرمثلی تقلبی میپردازیم.
پیگیری هویت خالق
اگر یک کلکسیون NFT توسط یک برند بزرگ، سلبریتی، ورزشکار یا هنرمندی شناختهشده ساخته و تایید شده است، احتمال اصل بودن آن وجود دارد. زیبایی پروژههای بلاک چینی قابلیت ردیابی آنهاست. بنابراین شما میتوانید خالق اصلی، زمان مینت شدن، تعداد افرادی که تا کنون آن را معامله کردهاند و حتی قیمت فروختهشده در هر ترید را برای توکن مورد نظر بررسی کنید. این ویژگی به شما در تشخیص و جلوگیری از خرید NFT های جعلی از متقلبانی که صرفا با راستکلیک و ذخیره عکسها قصد فروش آنها به کاربران ناآگاه را دارند، کمک میکند.
بنابراین حتی اگر کلکسیونی توسط یک اینفلوئنسر یا سلبریتی هم ساخته نشده باشد، اما در صورت نامآشنا بودن سازنده آن، احتمال اصالت پروژه ان اف تی مورد نظر وجود خواهد داشت.
بررسی بلاک چین ان اف تی
اتریوم شبکه محبوب هنرمندان برای مینت توکنهای غیر قابل معاوضه بوده است و با توجه به سابقه نسبتا بلند بالا و قدرتمند این بلاک چین، متوجه علت محبوبیت آن میان هنرمندان خواهید شد. با این حال، بهخاطر کارمزدهای سرسامآور خرید اتریوم جهت پرداخت هزینه ساخت و انتشار ان اف تیها روی این بلاک چین، دیگر زنجیرهها نظیر سولانا و بایننس اسمارت چین سهم بازار را از آن خود کردهاند.
بررسی شبکه بلاک چینی یک پروژه NFT به درک امن بودن سرمایه گذاری شما کمک خواهد کرد.
در طرف مقابل، برخی از بلاک چینها به دلیل کارمزدهای کمتر کاربران را به سمت خود کشاندهاند. اما باید توجه داشته باشید که در صورت عدم بقای شبکه بلاک چینی مربوطه، NFTهای ذخیرهشده روی آن نیز بیارزش خواهند شد. بنابراین پیش از خرید، بلاک چین پشتیبان آن را بررسی کرده و سپس تصمیمگیری نمایید.
توجه به حقوق مالکیت معنوی
سوای اهمیت ارزیابی ارزشمندی، باید پیش از سرمایه گذاری در توکن های NFT از داشتن حقوق مالکیت معنوی آن اطمینان حاصل کرده و روشی برای تشخیص جعلی نبودن آن بیابید. علت آن است که در صورت استفاده یک خالق ناشناس از تصویر سلبریتیها یا برندهای مشهور برای ساخت NFT خود، احتمال تخطی وی از قوانین و حقوق مالکیت معنوی وجود دارد. در این حالت، ممکن است مالک آن اثر از سازنده شکایت کرده و ارزش ان اف تی شما نیز کاهش یابد.
از خرید ان اف تیهایی که شبیه به دارایی معنوی شخص دیگری هستند جدا خودداری کنید.
مطمئن باشید که خبر ساخت توکنهای غیر قابل تعویض توسط سلبریتیها یا برندها به گوشتان خواهد رسید. بنابراین اگر فردی در تلاش برای فروش یک هنر دیجیتال از تصویر خواننده یا بازیگر محبوبتان بود، از وی دوری کنید.
عدم دریافت از طریق ایردراپ یا هدایا
شاید بتوان گفت راحتترین روش تشخیص جعلی نبودن ان اف تی ها، نحوه کسب آنهاست؛ مثلا اگر با شرکت در یک «مسابقه» یا توکن مورد نظر «به صورت رایگان» به شما ایردراپ یا «اهدا» شده باشد.
در اکثر مواقع، این کارها برای دسترسی به اطلاعات کیف پول رمز ارزی و سرقت داراییهای شماست.
جستجو در پلتفرمهای مختلف
یکی دیگر از روش های تشخیص جعلی نبودن یک NFT ارزشمند، عدم انتشار توکن روی چندین بلاک چین است. این روش یکی از سادهترین راههایی است که افراد برای فروش کلاهبردارانه محصولات «منحصربهفرد» خود از آن استفاده میکنند. این افراد با قرار دادن NFT خود در بازارچههای مختلف و مینت آن روی بلاک چینهای متعدد، در تلاش برای فروش آن به چند نفر هستند.
یک هنرمند حقیقی به انتشار و مینت اثر خود روی تنها یک بلاک چین میپردازد. البته این معنای عدم توانایی وی برای فروش و بازاریابی ان اف تی مربوطه در بازارچههای مختلف نیست، بلکه یعنی تمام فروشها باید روی یک شبکه انجام شود.
ابزار تشخیص عکس گوگل
روش بعدی، بررسی اعتبار ان اف تی از طریق ابزار تشخیص تصویر گوگل است. با استفاده از این روش میتوانید اطلاعات خوبی درباره تصویر یا عکس مورد نظر خود همانند تعداد نسخههای مشابه، مدت زمان انتشار و تاریخ اولین آپلود آن را بیابید. البته متاسفانه این ابزار تنها برای تصاویر کاربرد دارد و تشخیص جعلی نبودن و اصالت NFT های ویدیویی و گیفها با این متد دشوارتر است.
برای این کار کافی است وارد گوگل ایمیج به آدرس google.com/imghp?hl=en شده و روی آیکن دوربین کلیک کرده و تصویر NFT مورد نظر خود را آپلود کنید.
چگونه بفهمم مالک NFT کیست؟
برای بررسی مالک یک اثر هنری دیجیتال روشهای مختلفی نظیر استفاده از بازارچههای خرید و فروش توکن غیرقابل تعویض نظیر سول سی یا اوپن سی، مراجعه به اکسپلورر بلاک چین و وبسایتهای مخصوص رتبهبندی ان اف تیها وجود دارد.
بازارچههای خرید و فروش ان اف تی
برای بررسی مالک یک ان اف تی میتوانید از بازارچههای خرید و فروش این توکنها استفاده کنید. مثلا اگر یک توکن NFT بخشی از یک کلکسیون تاییدشده در بازارچه SolSea.io باشد، یک تیک آبیرنگ کنار نام آن نمایش داده خواهد شد که نشاندهنده اعتبار و جعلی نبودن آن ان اف تی است. علاوه بر این، در این قسمت آدرس سازنده و مالک آن با عنوان “Creator(s)” قابل مشاهده است.
اکسپلورر بلاک چین
روش دیگر ارزیابی جزئیات NFT ها، استفاده از اکسپلوررهای بلاک چین است. مثلا اگر NFT مورد نظر شما روی اتریوم مینت شده است، میتوانید با مراجعه به اتراسکن (EtherScan.io) به بررسی تاریخچه تراکنشهای آن بپردازید.
برای این کار کافی است در باکس جستجو آدرس توکن مورد نظر را وارد کنید؛ تمام اطلاعات و جزئیات مربوطه در این قسمت نمایش داده خواهد شد.
وب سایت CryptoSlam
کریپتو اسلم یکی از بازارچههای خرید و فروش ان اف تی، وبسایتی برای بررسی رتبهبندی کلکسیونها و دیگر دادههای بازار است. علاوه بر این، با استفاده از این سایت میتوانید جدیدترین پروژههای هنرمندان محبوبتان را نیز مشاهده کنید. برای ارزیابی مالک NFT ها کافی است نام یا توکن آیدی مورد نظر را جستجو کنید. در این قسمت، مالک ان اف تی تحت عنوان “Owner” قابل مشاهده است.
بهترین و معتبرترین سایتهای خرید و فروش NFT
همانطور که در ابتدای این مقاله گفتیم، سایتهای مختلفی برای خرید و فروش توکنهای غیرقابل معاوضه ساخته شده است. در این قسمت، بهترین بازارهای NFT از جمله اوپن سی، سوپر رِر، راریبل، بایننس، نیفتی گیتوی، فاندیشن، مینتبل،تتا دراپ و انبیای تاپ شات را معرفی خواهیم کرد.
اوپن سی (OpenSea)
اوپن سی یکی از قدیمیترین و بزرگترین بازارچههای معامله توکنهای غیرمثلی است که در سال 2017 کار خود را آغاز کرد. این وبسایت میزبان بسیاری از ان اف تیهای محبوب از جمله هنری، موسیقی، عکاسی، کارتهای بازی و دنیاهای مجازی است. ارزهای استفادهشده در اوپن سی شامل اتر، سولانا و یواسدیسی هستند. توسعه بازارچههای ان اف تی یکی از علل رشد قیمت اتریوم و دیگر بلاک چینهای پشتیبان این حوزه بوده است.
اوپن سی برای تازهواردان بسیار مناسب است و افتتاح حساب در آن تنها چند دقیقه زمان میبرد. در این پلتفرم همچنین میتوانید به ساخت ان اف تی خود بپردازید. از نظر هزینه، اوپن سی برای هر تراکنش 2.5 درصد کارمزد برمیدارد و برای انجام خرید و فروش نیز نیازمند پرداخت هزینه بهصورت اتریوم هستید. البته در صورت حضور NFT مورد نظر روی شبکه پالیگان این هزینههای گس قابل حذف شدن هستند. بهطور خلاصه، اوپن سی انتخابی مطمئن برای تازهواردانی است که به دنبال بازارچهای بزرگ هستند.
علاوه بر این، میتوانید از اوپن سی بهعنوان روشی برای ارزیابی مالک و تشخیص جعلی نبودن NFT ها استفاده کرده و با مطالعه ویژگیهای هر اثر هنری دیجیتال، به ارزشمندی آن نیز پی ببرید.
راریبل (Rarible)
راریبل نیز قابلیت خرید و فروش آثار هنری، کالکتیبلها، داراییهای بازیهای ویدیویی و بسیاری دیگر را برای کاربران فراهم کرده است. در این پلتفرم معاملات با کارمزد 2.5 درصدی از طریق اتریوم، فلو و تزوس انجام میشود. علاوه بر این، امکان خرید توکنهای غیر قابل معاوضه با استفاده از کارت اعتباری و ارزهای فیات وجود دارد.
یکی از جنبههای جالبتوجه بازارچه راریبل این است که بهجای داشتن یک واحد مرکزی تصمیمگیرنده، با توسعه توکن اختصاصی خود بهنام RARI امکان رایدهی روی هرگونه تصمیم نظیر تغییرات سیاستهای شرکت را برای هولدرهای آن فراهم کرده است.
در سال 2021، راریبل با هدف اعتبارسنجی و محافظت از متادیتاهای محتواهای دیجیتال از جمله ان اف تیها، همکاری خود با ادوبی (Adobe) را اعلام کرد. راریبل بهترین انتخاب برای کسانی است که بهدنبال یک شبکه ارتباطی بزرگ و مستحکم هستند.
انبیای تاپ شات (NBA Top Shot)
اگر از طرفداران تیمهای بسکتبال هستید، بازارچه ان اف تی NBA Top Shot بهترین مکان برای معامله، تشخیص جعلی نبودن و روشی برای تعیین میزان ارزشمندی NFT های حوزه ورزش است. با استفاده از این پلتفرم میتوانید به خرید کلیپ ویدیویی، تماشای لحظات خاص و هنری برای هر دوی NBA و WNBA بپردازید. البته برخی از این آثار هنری آنچنان ارزان هم نیستند. مثلا، یکی از ویدیوهای پرتاب اسلم دانک لبران جیمز (LeBron James) در فوریه 2021 (بهمن 99) به قیمت 208,000 دلار به فروش رسید.
لیگ NBA این بازارچه ان اف تی را ساخته و مدیریت کرده و حقوق انحصاری این ویدیو کلیپها را دارد. بهعلاوه اینکه این پلتفرم اعتبار یک سازمان بزرگ و مشهور را دارد و نمونهای از یکی از بزرگترین شرکتهایی است که به حوزه توکنهای غیر مثلی ورود کرده است.
قابلیت خرید توکنهای Moment NFT با کارت اعتباری و همچنین رمز ارزهایی نظیر بیت کوین، اتریوم، بیت کوین کش، دای و یواسدیسی وجود دارد. البته به هزینه اصلی باید کارمزد خرید را نیز اضافه کنید.
بایننس (Binance)
بایننس یکی از بزرگترین صرافیهای رمز ارزی است که پلتفرم معامله NFT خود را در سال 2021 عرضه کرد. این بازارچه نیز همانند دیگر رقبای خود به ارائه داراییهای دیجیتال معمولی از جمله آثار هنری، آیتمهای درون بازی و کالکتیبلها پرداخته است.
کارمزدهای پایین 1 درصدی یکی از مهمترین مزایای پلتفرم ان اف تی بایننس محسوب میشود. این وبسایت همچنین یک پلتفرم کاربرپسند است که با استفاده از فناوری و لیاوتهای مشابه صرافی خود ساخته شده است. صرافی بایننس همچنین بلاک چین اختصاصی خود را دارد که مزیت بزرگی در برابر دیگر رقباست.
نیفتی گیتوی (Nifty Gateway)
نیفتی گیتوی بهخاطر میزبانی فروشهای گرانقیمت و انحصاری توکنهای ان اف تی از جمله توکن “The Merge” اثر هنرمندی بهنام Pak به قیمت 91.8 میلیون دلار شهره است. این پلتفرم در سال 2019 توسط صرافی جمینی (Gemini) خریداری شد.
این بازارچه بر آثار هنری خصوصا آثار مربوط به سلبریتیها و هنرمندان معروف متمرکز است. برای افزایش تقاضا، نیفتی گیتوی از یک سیستم «ویرایشهای باز» استفاده میکند و با بیرون آمدن هر گونه ان اف تی جدید، تنها قادر به خریداری ویرایشها برای مدت محدودی هستید. در این بازارچه نیز قابلیت خرید با کارت اعتباری وجود دارد. علاوه بر اینها، بهدلیل ممیزیهای سختگیرانه برای انتشار NFT ها در این پلتفرم توسط هنرمندان معتبر، میتوانید با استفاده از آن به ارزیابی جعلی نبودن ان اف تی مورد نظر خود پرداخته و بهعنوان روشی جهت تشخیص میزان ارزشمندی این نوع توکنها استفاده کنید.
سوپر رر (SuperRare)
سوپر رر نیز یک بازارچه NFT است که خود را در اکوسیستم توکنهای غیر قابل تعویض بهعنوان یک گالری هنری توصیف کرده است. در این بازارچه ان اف تیهای با «سبک میم» پذیرفته نمیشوند و در انتخاب و عرضه هنرهای دیجیتال بسیار سختگیرانه عمل میکند.
با توجه به صرف زمان زیاد برای بازنگری آثار هنرمندان پیش از عرضه توسط سوپر رر، سرمایه گذاران میتوانند از کیفیت NFTها اطمینان حاصل کنند. به همین خاطر، این پلتفرم برای خدمات خود 15 درصد کارمزد دریافت میکند. برای هر تراکنش نیز کارمزد ثابت 3 درصدی وجود دارد که خریدار ملزم به پرداخت آن است. سوپر رر برای کسانی که بهدنبال آثار هنری بسیار خاص هستند، مناسب است.
فاندیشن (Foundation)
مارکتپلیس فاندیشن بهعنوان راهی ساده جهت فروش NFTهای روی اتریوم ساخته شده است. از زمان آغاز به کار این بازارچه در اوایل سال 2021 تا کنون، بیش از 100 میلیون دلار توکن غیر مثلی در آن به فروش رفته است.
هنرمندان نیز از سوی جامعه فاندیشن به این پلتفرم دعوت شدهاند و خریداران برای آغاز سرمایه گذاری تنها به رمز ارز اتر و یک کیف پول دیجیتال نیاز دارند. اگر بهدنبال راهی سریع و آسان برای ساخت ان اف تیهای خود هستید، احتمالا بازارچه NFT فاندیشن بهترین گزینه نیست، اما دارای آثار هنری بسیاری است که میتوان در یک قالب ساده به بررسی و ارزیابی آنها پرداخت.
مینتبل (Mintable)
مینتبل که میلیاردر مشهور بازار، مارک کیوبن (Mark Cuban)، حامی آن است، تبدیل شدن به بازاری شبیه به اوپن سی را هدف قرار داده است. برای خرید و فروش توکنهای غیر قابل معاوضه در مینتبل به ارز دیجیتال اتر نیاز دارید. این پلتفرم همچنین از ساخت و مینت ان اف تیها برای همه هنرمندان (از موسیقیدانان گرفته تا عکاسان) که درصدد فروش داراییهای دیجیتال خود هستند، پشتیبانی میکند.
برای فروش آثار خود در این پلتفرم ابتدا نیازمند خرید اتر و اتصال کیف پول رمز ارزی خود به آن هستید. از مینتبل نیز میتوان برای تشخیص NFT های جعلی و روشی جهت ارزیابی ارزشمندی ان اف تی ها استفاده کرد.
تتا دراپ (Theta Drop)
تتا یک پلتفرم بلاک چینی برای توزیع غیر متمرکز ویدیو و برنامههای تلویزیونی در اینترنت است. بازارچه تتا دراپ نیز در سال 2021 بههمراه کالکتیبلهای دیجیتال خود بهنام World Poker Tour وارد بازار شد. این کلکسیون اولین کالکتیبل دیجیتالی بود که به استفاده از ThetaTV برای پخش محتواهای خود روی این پلتفرم پرداخت.
شبکه تتا دارای فناوری بلاک چینی اختصاصی خود است. برای ورود به بازارچه تتا دراپ ابتدا باید تتا توکن (THETA) را خریده و سپس به خرید ان اف تی مورد نظر خود توسط این ارز دیجیتال بپردازید. توکنهای ان اف تی تتا دراپ نیز تنها در اپلیکیشن والت اختصاصی این بازارچه قابل ذخیرهسازی هستند.
نمونه NFT های جعلی که تا کنون به فروش رسیدهاند
تا به امروز کلاهبردان با سوءاستفاده از ناآگاهی کاربران به سرقت ارزهای دیجیتال آنها پرداختهاند. حوزه توکن غیرمثلی نیز بهدلیل جوان بودن بیشتر در معرض چنین کلاهبرداریهایی قرار دارد. در این قسمت، به بررسی نمونه ان اف تی های جعلی در تاریخ میپردازیم.
ان اف تی متابرکین ارمس (Hermes MetaBirkin)
کیف برکین یک خط تولید انحصاری و لیمیتد از برند ارمس است که در سال 1984 طراحی شد و برخی از آنها تا کنون به قیمتهای باورنکردنی 300,000 دلار به فروش رسیدهاند. فردی بهنام میسون روشیلد (Mason Rothschild) به بهانه ادای احترام به یکی از مشهورترین کیفهای دستی برند ارمس، کالکشنی بهنام Metabirkins NFT شامل 100 ان اف تی از این کیف را بدون کسب مجوز از این برند در پلتفرم اوپن سی برای فروش عرضه کرد.
این کیفهای دستی که مختص فضای متاورس در نظر گرفته شده بوند، به قیمت تقریبا 24,000 دلار بهفروش رسیدند. چندی بعد مشخص شد که کپیهای دیگری از کیفهای متابرکین روشیلد در اوپن سی عرضه شدهاند که خودشان از جمله NFT های جعلی بودهاند. برند ارمس نیز شکایتی را علیه آقای روشیلد به اتهام نقض حقوق علامت تجاری تحت کد مالکت معنوی خود تنظیم کرد.
برند ارمس که تا کنون هیچکدام از کیفهای برکین خود را بهصورت آنلاین بهفروش نرسانده، اظهار داشته است که این ان اف تی ها نمونه مستحکمی از جعل داراییها در فضای مجازی هستند. آقای روشیلد نیز در خصوص این اتهامات هیچگونه اظهار نظری نکرده، اما جعل NFTها را محکوم و خود را نیز قربانی این اتفاقات خوانده است.
ان اف تی های جعلی ایوالود ایپز (Evolved Apes)
احتمالا با مجموعه بورد ایپ یات کلاب آشنا هستید. مجموعه Evolved Apes یک کپی ناموفق از این کلکسیون است. ابتدا قرار بود Evolved یکی از بازیهای جنگی یکبهیکی باشد که در هر پیروزی، به برنده رقابت رمز ارز اتر پاداش دهد. قاعده بازی اینگونه بود که کاربران با پرداخت هزینه خرید جنگجویان، در این بازی 10,000 میمون با ظاهر و تجهیزات منحصربهفرد، از آنها در نبردها استفاده کنند. هر کدام از این میمونها خصیصه منحصربهفردی داشتند که روی بلاک چین اتریوم مینت و در بازارچه اوپن سی به فروش میرسیدند.
متاسفانه، مشخص شد که سازنده این بازی و کلکسیون پس از جمعآوری 798 واحد اتر به ارزش بیش از 3 میلیون دلار برای فروش 4,000 توکن از این میمونها در آن زمان، ناپدید شده است. تمام اطلاعات وی نظیر حسابها در شبکههای اجتماعی و حتی وبسایت وی نیز پاک شدند. حتی پیمانکار وی نیز دستمزد خود را برای تصویرسازی این ان اف تیها دریافت نکرده بود. قرار بود که از وجوه جمعآوریشده برای توسعه بازی مذکور و همچنین بازاریابی و پاداشدهی به بازیکنان برنده استفاده شود.
قربانیان این کلاهبرداری گروهی را برای ارزیابی و شکایت از این پروژه NFT های تقلبی تشکیل دادند. با این حال، این ان اف تی های جعلی همچنان خرید و فروش شده و کمیسیون این فروشها نیز مستقیما به حساب اسکمر واریز میشوند.
NFT جعلی هنرمندی بهنام Banksy
تبلیغ منتشرشده در وبسایت رسمی بنکسی از فروش یک ان اف تی به قیمت 100 اتر و ارزش 300،000 دلار در آن زمان خبر میداد. با کلیک روی این تبلیغ، به وبسایت اوپن سی هدایت و با مزایدهای برای این توکن بهنام “Great Redistribution of the Climate Change Disaster” مواجه میشدید.
پس از خرید این اثر هنری دیجیتال توسط فردی بهنام Pransky، لینک فروش آن از وبسایت رسمی بنکسی حذف شد. نهاد مسئول ارائه مجوز و اعتبارسنجی ساختههای این هنرمند بهنام Pest Control نیز نسبت به ذات مجرمانه این تراکنش هشدار داد. تشخیص اولیه، هک شدن سایت رسمی بنکسی و انتشار این ان اف تی جعلی در آن توسط مهاجم (ها) بود. چندی بعد، این اسکمر از ترس گیر افتادن، مبلغ کامل NFT جعلی خریداریشده و کمیسیون فروش آن به ارزش 6,700 دلار را بازگرداند.
ان اف تی های جعلی اموجیها
کاربر ناشناسی 8,000 توکن غیر مثلی 3بعدی از کاراکترهای شناختهشده را برای فروش گذاشت. پس از آنکه این هنرمند ناشناس تصمیم به فروش 2,000 توکن از کلکسیون خود به قیمت هر واحد 144 دلار کرد، تمام آنها سریعا خریداری شدند. اما مشکل اینجا بود که سرمایه گذاران این NFTها تصاویر 3بعدی خود را دریافت نکردند. سپس رشته گفتگوهای صورتگرفته با این فرد بههمراه حساب توییتر وی ناپدید شدند.
انواع دیگری از چنین کلاهبرداریها نظیر ساخت وبسایتهای جعلی خرید و فروش NFT را نیز در تاریخ بازار رمز ارزها شاهد بودهایم.
جمعبندی
با وجود مزایای بسیار زیاد خرید و سرمایه گذاری در ان اف تی ها، ریسک این کار نیز به دلیل کلاهبرداریها و ساخت NFT های جعلی بسیار بالاست. بسیاری از هنرمندان با مشکل عدم رعایت کپیرایت آثار خود توسط افرادی مواجه هستند که بدون کسب مجوز به ساخت توکنهای غیر مثلی مشابه آثار خود پرداخته و از این راه کسب سود میکنند. بنابراین، پیش از ورود به این بازار باید به ارزیابی NFT ها پرداخته و با روش های تشخیص یک ان اف تی ارزشمند آشنا شوید.
تهیه شده در بیت 24