شرکت متا (Meta) یا فیسبوک سابق به رهبری مارک زاکربرگ می‌خواهد بر دنیای متاورس حکومت کند. شرکت فیس بوک (FaceBook) روی یک پروژه متاورس کار می‌کند و متاورس آن (متا) پروژه جدیدی بر اساس ایده Metaverse است و هنوز مشخص نشده که فناوری بلاک چین و ارز دیجیتال چقدر در این پروژه سهیم خواهد بود.
پس از حدس و گمان‌های بسیار، فیس بوک، شرکت مالک پلتفرم‌های فیسبوک، اینستاگرام و واتساپ، در تاریخ 28 اکتبر (6 آبان) به متا (Meta) تغییر نام یافت و کار خود روی ساخت یک دنیای مجازی سه بعدی به نام متاورس با هدف خرید و فروش ارز دیجیتال، گشت و گذار، تفریح، کسب‌وکار، تماشای فیلم، استراحت، گوش دادن به موسیقی و موارد بسیار دیگر را آغاز کرد.
مدیر عامل فیسبوک مارک زاکربرگ به شرکت‌کنندگان در کنفرانس سالانه این شرکت به نام Connect گفت:
هم‌اکنون، برند و نام تجاری ما به قدری به یک محصول واحد وابسته است که امکان نمایش تمام آنچه همین امروز انجام می‌دهیم را ندارد، چه برسد به آینده. با گذر زمان، امیدوارم که به‌عنوان یک شرکت متاورس دیده شویم و من می‌خواهم کار و هویتمان را بر چیزی که در حال ساخت آن هستیم، تثبیت کنم.
شایان ذکر است که پلتفرم WhatsApp ،Facebook و Instagram نام‌های خود را حفظ خواهند کرد. اما مشابه آنچه در سال 2015 هنگام ساختاربندی مجدد گوگل به یک شرکت مادر به نام آلفابت (Alphabet) اتفاق افتاد، شرکت مادر تولیدکننده و پشتیبان این پلتفرم‌ها نیز به متا تغییر نام یافته است. شرکت فیس بوک تحت مدیریت مارک زاکربرگ بعد از تغییر نام به متا برای ورود به متاورس، حتی لوگوی خارجی ساختمان خود را نیز در روز 28 اکتبر تغییر داد.
این کار گوگل به این معنا بود که این شرکت دیگر صرفا یک موتور جوستجو نیست، بلکه یک کمپانی ناهمگون متشکل از شرکت‌هایی است به ساخت اتومبیل‌های بدون راننده و حوزه تکنولوژی سلامت نیز مشغول هستند.
اسنپچت (Snapchat) نیز در سال 2016 به Snapchat Inc تغییر برند داد و در همان سال، خود را یک «شرکت سازنده دوربین» نامید و اولین عینک دوربین‌دار خود به نام Spectacles را روانه بازار کرد.
فیسبوک هم‌اکنون دارای بیش از 10,000 کارمند مشغول به کار روی سخت‌افزارهای مصرفی مانند عینک‌های AR است که به باور آقای زاکربرگ، در نهایت مانند تلفن‌های هوشمند بسیار فراگیر خواهند شد. وی در ماه ژوئیه (تیر) به وب سایت Verge گفت که طی چند سال آینده، «ما عملا از یک شرکت رسانه اجتماعی در نظر مردم، به یک شرکت متاورس تبدیل می‌شویم».
سوای اظهارات آقای زاکربرگ، فیسبوک در حال ایجاد زمینه برای تمرکز بیشتر روی نسل بعدی فناوری بوده است. تابستان امسال، فیس بوک یک تیم مخصوص متاورس تشکیل داد و اخیرا نیز رئیس بخش واقعیت مجازی و واقعیت افزوده، اندرو باسورث (Andrew Bosworth)، را به مقام مدیر فناوری ارشد خود منصوب کرد. چند روز پیش نیز این شرکت از برنامه استخدام 10,000 کارمند بیشتر برای کار روی متاورس در اروپا خبر داد.
آشنایی با مفهوم متاورس
متاورس ترکیب دو کلمه «متا» و «ورس» است. «متا» که از زبان یونانی گرفته شده، به معنای “فراتر، پس یا آن سو” است. از طرف دیگر «ورس» مخفف یونیورس بوده که به معنای عالم یا کیهان است. از این رو، اصطلاح متاورس را می‌توان به عنوان مکانی درک کرد که فراتر از جهان یا کیهانی است که ما می‌شناسیم. مکانی که اگرچه جزئی از قلمرو فضای مجازی محسوب میشود، اما به اندازه دنیای واقعی ملموس و واقعی است.
این اصطلاح برای اولین بار در یک رمان علمی تخیلی به نام اسنو کرش، نوشته نیل استفنسون و در سال 1992 به کار گرفته شد. اصطلاح Metaverse در این رمان به نوعی از همگرایی واقعیت‌های فیزیکی، افزوده و مجازی اشاره دارد که در آن افراد با استفاده از آواتارهای متاورس خود با یکدیگر تعامل دارند. اجرای کلیت این ایده به عنوان گام بعدی در توسعه اینترنت، همراه با ایجاد زیرساخت‌های جدید و جهان‌های سه‌بعدی شدیداً مورد استقبال قرار گرفته است. متاورس فیسبوک یکی از جدی‌ترین شرکت‌های فعال در این حوزه به شمار می‌رود.
نام متا (Meta) برای بازتاب محصول کلیدی که مارک زاکربرگ امیدوار است فیسبوک (یعنی شرکت متا امروز) با آن نشان داده شود، انتخاب شده است: متاورس، نام فضای مجازی سه بعدی به‌اشتراک‌گذاشته‌شده‌ای است که تعدادی از شرکت‌ها به‌عنوان نسخه آینده اینترنت، علاقه‌مند به ساخت آن هستند.
آقای زاکربرگ در نامه اعلام تغییر نام تجاری فیس بوک به متا نوشت:
در آینده، بدون نیاز به طی کردن مسافت، قادر به تلپورت سریع به شکل یک هولوگرام برای حضور در یک دفتر کار، شرکت در یک کنسرت با دوستان یا گذراندن وقت با خانواده خود در اتاق نشیمن هستید.
اما در آینده، نه الان. متاورسی که توسط فیس بوک در ماه اوت به تصویر کشیده شده است، شبیه به بازی سیمز (Sims) یا یک دنیای سه بعدی دیگر مانند بازی ویدیویی Second Life محصول سال 2003 است.
انواع متاورس
در دسته اول، متاورس‌هایی قرار می‌گیرند که با فناوری بلاک چین سر و کار داشته و از ان اف تی (NFT) و ارزهای دیجیتال استفاده می‌کنند. در این خصوص به عنوان نمونه می‌توان به خرید ارز دیسنترالند (Decentraland) و ارز سندباکس (Sandbox) اشاره کرد که به افراد اجازه می‌دهند قطعه‌های مجازی زمین را خریداری کرده و فضای مد نظر خود را بسازند. ضمن آنکه، مدت‌ها است بهترین ارزهای متاورس در کنار سایر رمز ارزها به فروش بسیار موفقی دست یافته‌اند.
در حالی که در دسته دوم، متاورس در واقع یک دنیای مجازی ساده است که افراد به واسطه آن می‌توانند یکدیگر را ملاقات کرده و دوستان جدیدی پیدا کنند. متاورس فیسبوک در حال تلاش برای ایجاد چنین نسخه‌ای از متاورس است.
متاورس فیسبوک ؛ پدیده‌ای جدید
در حقیقت خیر، یا حداقل برای علاقه‌مندان به بازی و گیمرها این‌گونه نیست. می‌توان گفت هرکسی که بازی‌های ماتریکس (The Matrix)، بازیکن شماره یک آماده (Ready Player One) یا فورتنایت (Fortnite) را تجربه کرده باشد، درک فرآیند و عملکرد متاورس فیسبوک بر اساس این بازی‌ها برای او آسان‌تر خواهد بود. در حقیقت فیسبوک در حال برنامه‌ریزی چیزی است که شباهت بسیار زیادی به آنچه این نوع بازی‌ها ارائه می‌دهند دارد. مثلا این فناوری امکان برگزاری جلسات در فضای مجازی را فراهم می‌کند.
در واقع دنیای مجازی پیش‌بینی شده توسط فیسبوک، تنها مربوط به بازی نیست، بلکه از نظر ارائه امکانات، از دفترکار گرفته تا انواع سرگرمی‌ها، بسیار فراگیرتر و گسترده‌تر خواهد بود. هدف این فناوری ارائه یک دنیای آنلاین است که این امکان را فراهم می‌آورد تا افراد بدون نیاز به حضور فیزیکی، بتوانند در همان فضا با یکدیگر تعامل و همکاری داشته باشند.
فرض کنید در حالی که با لباس راحتی روی مبل خانه خود نشسته‌اید، تنها با استفاده از هدست‌های واقعیت مجازی (VR) در یک دفتر کار مجازی که با سلیقه خودتان طراحی شده، جلسات کاری یا دوستانه برگزار کنید. هیجان انگیز نیست؟!!
سرمایه گذاری متاورس فیسبوک
شواهد و قرائن این چند وقت اخیر حکایت از آن داشته که فیسبوک ساخت متاورس را به عنوان یکی از اولویت‌های بزرگ خود در نظر گرفته است. بدین منظور این شرکت، سرمایه‌گذاری عظیمی روی فناوری واقعیت مجازی انجام داده و هدست‌های واقعیت مجازی مختص خود را تحت عنوان اوکولوس (Oculus) به بازار عرضه کرده است.
البته به باور تحلیل‌گران، سیاست این غول حوزه فناوری مبنی بر افزایش میزان فروش با ارائه قیمت‌های پایین، ضرر مالی زیادی را به فیسبوک تحمیل کرده است. با این وجود فیسبوک با راه‌اندازی «فیسبوک هورایزن» در سال 2019 یک گام جلوتر رفته و یک دنیای واقعیت مجازی جدید ایجاد نموده است.
اما در حال حاضر، امکان استفاده از این محیط سه‌بعدی پویا، تنها با اخذ دعوتنامه امکان پذیر است. کاربرانی که موفق به دریافت دعوتنامه شده باشند، با استفاده از هدست اوکولوس می‌توانند وارد این محیط شوند.
علاوه بر این، در آگوست 2021، این شرکت، هورایزن ورک‌رومز (Horizon Workrooms) را نیز عرضه کرد. به وسیله هورایزن ورک رومز، همکارانی که از هدست‌های واقعیت مجازی اوکولوس استفاده می‌کنند، این امکان را به دست می‌آورند تا جلساتی را در یک اتاق مجازی برگزار کنند؛ یعنی اتاقی که کارمندان به شکل نسخه‌های کارتونی سه بعدی خودشان در آن ظاهر می‌شوند.
حریم خصوصی در متاورس فیسبوک
نحوه زمان‌بندی آگهی استخدام این شرکت برای ساخت متاورس فیسبوک که در ابتدای مقاله به آن اشاره کردیم، توسط کارشناسان مورد بررسی‌های موشکافانه قرار گرفته است.
اگرچه هنوز این شرکت جزئیات زیادی را در خصوص حریم خصوصی کاربران و نحوه محافظت از اطلاعات ایشان در متاورس به اشتراک نگذاشته، اما نگرانی‌هایی که در خصوص نحوه استفاده یا سواستفاده فیسبوک از اطلاعات کاربران در گذشته به وجود آمده بود، همچنان بر کل پروژه سایه افکنده است. بنابراین فیسبوک برای خلاصی از این موضوع، این بار باید رویکردهای کیفی متفاوتی را اتخاذ کند.
با این حال قرار بر این است که ایده متاورس‌ها فعلا فقط در اروپا اجرایی شود. در نظر داشته باشید که اتحادیه اروپا اخیرا در رابطه با حفظ حریم خصوصی و پردازش اطلاعات، رشته‌ای از قوانین به شدت سخت‌گیرانه را تحت عنوان قانون حفاظت از داده‌های عمومی (GDPR) وضع نموده است. این قوانین به عنوان بخشی از یک استراتژی برای همگام ماندن با قانون‌گذاران در حین ایجاد فناوری‌های جدید در نظر گرفته میشود. چیزی که تا حدودی خیال کاربران را در این خصوص آسوده می‌دارد.
دلیل ورود مارک زاکربرگ و فیسبوک به حوزه متاورس
شرکت متا قصد شناخته‌شدن به عنوان صرفا یک پلتفرم رسانه اجتماعی را ندارد. آنوپم چندر (Anupam Chander) در مرکز حقوق دانشگاه جورج‌تاون در واشنگتن دی‌سی گفت:
حدس من این است که این کار، برای کسب مالکیت سیستم عامل آینده است و فیسبوک می‌خواهد به اپلیکیشن سیستم عامل مردمان (رقبای) دیگر تبدیل شود. آن‌ها نمی‌خواهند زندانی پلتفرم دیگر مردمان باشند. آن‌ها می‌خواهند دیگران زندانی پلتفرمشان باشند.
آقای زاکربرگ تابستان امسال به کیسی نیوتون (Casey Newton)، خبرنگار وبسایت Verge، گفت:
متاورس قرار است تمرکز اصلی ما باشد و به نظرم این حوزه بخش بزرگی از فصل بعدی تکامل اینترنت بعد از دوران اینترنت موبایل خواهد بود. فکر کنم متاورس قرار است فصل بزرگ بعدی فیسبوک هم باشد و خیلی نسبت به آن تاکید دارم.
نظر سایر خبرگان درباره تغییر برند فیسبوک و کار روی متاورس
پس از افشای اسناد داخلی فیس بوک مربوط به مشکلات این شرکت توسط یکی از کارمندان قدیمی آن به نام فرانسیس هاوگن (Frances Haugen) به وال استریت ژورنال و شهادت در برابر کنگره، دائما داستان‌های منفی درباره این شرکت به گوش می‌رسد. برخی این نام جدید را راهی برای منحرف کردن افکار عمومی از مشکلات فیسبوک دانسته‌اند.
تاینا بوشر (Taina Bucher)، استادیار دانشگاه اوسلو نروژ و نویسنده کتاب “Facebook”، گفته است که:
تمام اخبار منفی و منازعات سیاسی فعلی، به محصولات شبکه اجتماعی فیسبوک مرتبط هستند. بنابراین راه‌اندازی یک چیز کاملا جدید، البته به نظر خودشان، راهی برای تغییر برند کامل و یک شروع دوباره بدون تغییر زیاد محصولات فعلی مشکل‌زا است.
آقای چندر این تغییر نام تجاری به متا را به جای بازنگری مشکلات حاصل از انتشار اسناد فیسبوک، تلاشی برای چشم‌پوشی از آن‌ها می‌داند:
به نظر من این فیس بوک است که به دنبال تظاهر به نبود باد مخالف قوی است و جوری به کار خودش ادامه می‌دهد که انگار اصلا این بادهای مخالف از اول وجود نداشته‌اند.
بررسی آینده احتمالی در صورت موفقیت متا
یکی از مشکلات تلاش متا برای تبدیل شدن به تنها شرکت پشتیبان متاورس، نقش محوری این شرکت در زندگی ما در صورت به حقیقت پیوستن چشم‌انداز آتی آن است. متا طی ماه‌های گذشته با قطعی برنامه‌های کلیدی خود که قابلیت برقراری ارتباط در بخش‌های بزرگی از دنیا را از بین برده، دست و پنجه نرم کرده است. اگر هم زمانی چنین اتفاقی در یک دنیای فراگیر واقعیت مجازی مانند متاورس بیفتد، عواقب آن شدید خواهد بود.
خانم بوشر اظهار داشته:
کل شمایل متاورس بسیار آرمان‌شهری و ساده‌لوحانه است. این ایده، فرضیات گسترده‌ای درباره نحوه زندگی مردم ارائه می‌کند. مطمئنم همه افراد نسبت به حضور آن در فضای داخلی خانه‌شان آنقدر هیجان‌زده نیستند.
آقای چندر نیز گفته:
متاورس یک دنیای دیگر است که فیسبوک در تلاش برای فتح آن است. پس از فتح زمین، حالا خواهان فتح زمین‌های مجازی متاورس هستند.
سخن پایانی
اگرچه مفهوم ایده متاورس‌ها سال‌های سال در تخیلات و رویاهای ما وجود داشته، اما می‌توان گفت امروز بیش از هر زمان دیگری این ایده در شرف تحقق یافتن قرار گرفته است. در متاورس فیسبوک ما با دنیای جدیدی رو به رو خواهیم بود که فارغ از محدودیت‌های اینترنت کنونی، امکان ارتباطات و تجربه‌های جدیدی را برای‌مان فراهم می‌کند.
در این دنیای جدید هر گونه تجربه‌ای برای همه افراد قابل دسترسی خواهد بود. البته ممکن است متاورس نیز مثل هر فناوری جدید دیگری، مشکلات یا نقاط ضعف مختلفی داشته باشد. در این خصوص به عنوان مثال می‌توان به حذف لذت‌های فیزیکی اشاره کرد. همانطور که گفتیم در متاورس‌ها، به ویژه متاورس فیسبوک، شما هر آنچه را که بخواهید و به هر جایی که مدنظرتان باشد در کم‌ترین زمان ممکن دسترسی خواهید داشت و این یعنی تجربه نکردن بسیاری از لذت‌های فیزیکی که تاکنون تجربه می‌کردید.
به عنوان مثال به یاد بیاورید افرادی که لذت مطالعه را تنها با لمس برگه‌های کتاب و ورق زدن آن با انگشت به دست می‌آورند. حال آنکه چنین لذتی با استفاده از کتاب‌های الکترونیکی هرگز میسر نخواهد بود. با این وجود طبق پیش‌بینی‌ها متاورس فیسبوک یکی از مهم‌ترین تکنولوژی‌هایی است که سبک زندگی ما انسان‌ها را تحت‌الشعاع قرار خواهد داد.
همانطور که امروزه استفاده از تکنولوژی‌های نوظهوری مانند برقراری تماس تصویری به امری عادی و پیش پا افتاده تبديل شده است، در سالیان آینده متاورس‌ها نیز چنین جایگاهی در بطن زندگی روزمره ما به دست خواهند آورد.
افزون بر تمام این نکات، مدت‌هاست قرار شده ارز متاورس فیسبوک هم منتشر گردد تا کاربران بتوانند حین پا گذاشتن به دنیای مجازی و آواتاری، از ارز متاورسی آن هم استفاده کنند. هرچند هنوز هیچ اطلاعی درباره زمان انتشار این ارزها در دست نیست ولی؛ منتشر شدن آن‌ها نیز می‌تواند بر جذابیت و تکامل این فناوری شگفت‌انگیز بیافزاید. در صورت تمایل به سرمایه گذاری و خرید ارز دیجیتال می‌توانید از خدمات صرافی بیت 24 استفاده کنید.
تهیه شده در بیت 24
