بحث استخراج اتریوم در میان فعالان بازار ارزهای دیجیتال بسیار پرطرفدار است و تقریبا همه افراد تمایل دارند در کنار خرید اتریوم، در استخراج آن نیز دست داشته باشند و سود شیرینی کسب کند. در همین راستا همگی میدانیم که تا سال ۲۰۲۲ استخراج اتریوم نقش مهمی در تأمین امنیت شبکه و پردازش تراکنشها داشت و در طی عملیات آن ماینرها با استفاده از توان محاسباتی، مسائل پیچیده ریاضی را حل میکردند. در نتیجه این فعالیت نیز ماینرها برای تأیید بلاکها و دریافت پاداش با یکدیگر رقابت میکردند و این فرایند نهتنها به غیرمتمرکز کردن شبکه کمک میکرد، بلکه بر کارایی و پایداری کلی بلاکچین نیز تأثیر میگذاشت. اما پرونده دنیای جذاب استخراج اتریوم در سال ۲۰۲۲ بسته شد و مکانیزم استخراج آن از اثبات کار (PoW) به اثبات سهام (PoS) تغییر یافت. در این مقاله به بررسی اصول اولیه استخراج اتریوم، تجهیزات مورد نیاز، عوامل مؤثر بر سودآوری و آینده این فرایند در اکوسیستم اتریوم میپردازیم.
استخراج اتریوم چیست؟
از بدو ایجاد بلاکچین اتریوم تا سال ۲۰۲۲، عملیات «استخراج اتریوم» به فرآیندی اطلاق میشد که طی آن تراکنشهای جدید تأیید و به بلاکچین اتریوم اضافه میشدند. این کار با استفاده از مکانیزم اجماع اثبات کار (PoW) انجام میشد که طی آن ماینرها با یکدیگر رقابت میکردند تا معماهای پیچیده رمزنگاری را حل کنند و اولین نفری که پاسخ صحیح را پیدا میکرد، حق اضافه کردن یک بلاک جدید به بلاکچین را به دست میآورد. در مقابل نیز ماینرها به عنوان پاداش، اتریوم (ETH) و کارمزد تراکنشهای انجامشده در شبکه را دریافت میکردند. این فرآیند استخراج دقیقا مانند استخراج بیت کوین بود و نقش بسیار مهمی در حفظ امنیت و غیرمتمرکز نگه داشتن شبکه اتریوم داشت. در نظر داشته باشید که در این مقاله به طور کامل به بحث استخراج اتریوم میپردازیم، بنابراین اگر کنجکاو هستید اطلاعات جامعتری در مورد اینکه اتریوم چیست کسب کنید، بایستی مقاله مربوطه را در وبلاگ بیت ۲۴ مطالعه کنید.
نکته مهمی که در مورد روند استخراج اتریوم باید بدانید این است که تا زمانیکه پابرجا بود، به قدرت پردازشی بالایی نیاز داشت؛ زیرا ماینرها باید میلیونها محاسبه را در هر ثانیه انجام میدادند تا مقدار هش صحیح را پیدا کنند. این مقدار هش نیز باید با معیارهای سختی تعیینشده توسط شبکه اتریوم مطابق میبود. بدین ترتیب برای انجام این محاسبات، ماینرها از سختافزارهای مخصوصی مانند کارت گرافیک (GPU) و بعدها از مدارهای مجتمع مخصوص برنامه (ASICs) یا اسیک استفاده میکردند که برای استخراج بهینهتر طراحی شده بودند. همچنین بسیاری از ماینرها برای افزایش شانس دریافت پاداش، به استخرهای استخراج میپیوستند و قدرت محاسباتی خود را با دیگر ماینرها ترکیب میکردند. این مورد را در ادامه بیشتر توضیح میدهیم.
تغییر مکانیزم اجماع اتریوم از از اثبات کار به اثبات سهام
شبکه اتریوم در سپتامبر ۲۰۲۲ بهروزرسانی بزرگی به نام «مرج» (Merge) یا «ادغام» را اجرا کرد که مکانیزم اجماع شبکه را از اثبات کار (PoW) به اثبات سهام (PoS) تغییر داد. این تغییر باعث شد که امنیت شبکه دیگر از طریق فرآیند استخراج تامین نشود و میزان مصرف انرژی اتریوم بیش از ۹۹٪ کاهش یابد و بدین ترتیب شاهد تولد اتریوم ۲.۰ بودیم. در مکانیزم جدید اتریوم به جای ماینرها، از کمک اعتبارسنجها استفاده میشود که مقدار مشخصی اتریوم (۳۲ عدد ETH) را به عنوان وثیقه قفل میکنند. اعتبارسنجها به صورت تصادفی برای پیشنهاد و تأیید بلاکهای جدید انتخاب میشوند و در ازای مشارکت در امنیت شبکه، کارمزد اتریوم و پاداش دریافت میکنند.
الگوریتم استخراج اتریوم (Ethash) و شبکه اثبات کار
اتریوم در ابتدا از الگوریتم ایت هش (Ethash) برای استخراج و تأمین امنیت شبکه خود استفاده میکرد. این الگوریتم بر اساس مکانیزم اجماع اثبات کار (PoW) طراحی شده بود تا از برقراری امنیت در سرتاسر شبکه اطمینان حاصل شود، میزان اشتباه و کلاهبرداری در شبکه را کاهش دهد و به غیرمتمرکز بودن شبکه کمک کند. در ادامه، به بررسی نحوه عملکرد Ethash، نقش آن در اثبات کار و تأثیر آن بر استخراج اتریوم میپردازیم.
ایت هش چیست؟
طبق اطلاعاتی که در وایت پیپر اتریوم ارائه شده، ایت هش یک الگوریتم هش حافظهبر (Memory-Hard) است که بهطور خاص برای اتریوم توسعه داده شد و فضای زیادی مصرف میکند. هدف اصلی این الگوریتم مقابله با دستگاههای استخراج ASIC بود؛ چراکه استفاده از این نوع سختافزارهای تخصصی باعث متمرکز شدن شبکه میشدند. این ویژگی باعث شد که استخراج اتریوم با کارتهای گرافیکی (GPU) امکانپذیر و بهینهسازی شود، بلکه افراد بیشتری بتوانند در فرآیند استخراج شرکت کنند و شبکه غیرمتمرکز باقی بماند.
الگوریتم Ethash مبتنی بر تابع هش SHA-3 است و از یک مجموعه داده بزرگ به نام گراف جهتدار غیرمدور (DAG) برای تولید مقادیر هش استفاده میکند. زمانیکه اتریوم با ماینر قابل استخراج بود، این فایل DAG بهمرور زمان افزایش حجم پیدا میکرد و استخراج را دشوارتر میساخت، زیرا نیاز به حافظه بیشتری داشت و استفاده از سختافزارهای تخصصی را محدود میکرد. در صورت علاقه به دانستن جزئیات بیشتر درباره این تابع، مقاله الگوریتم Ethash چیست را بخوانید.
نحوه عملکرد ایت هش در استخراج اتریوم
ماینرهای اتریوم هنگام استفاده از مکانیزم اثبات کار، فرآیند زیر را طی میکردند:
- ایجاد مجموعه داده (DAG): ماینرها ابتدا فایل DAG را تولید و در حافظه بارگذاری میکردند. این فایل بهصورت دورهای بهروزرسانی میشد تا از بهینهسازیهایی که به برخی ماینرها برتری ناعادلانه میداد، جلوگیری شود.
- محاسبه مقدار هش: ماینرها سربرگ بلاک را همراه با یک مقدار تصادفی (Nonce) دریافت کرده و با استفاده از الگوریتم ایت هش، مقدار هش جدیدی تولید میکردند.
- اعتبارسنجی اثبات کار: اگر مقدار هش تولیدشده کمتر از مقدار هدف تعیینشده در شبکه بود، ماینر موفق به یافتن یک بلاک جدید شده و آن را به شبکه ارسال میکرد. در غیر این صورت، مقدار تصادفی (Nonce) تغییر کرده و فرآیند دوباره تکرار میشد.
- افزودن بلاک و دریافت پاداش: ماینری که موفق به استخراج بلاک جدید میشد، پاداش استخراج را بهصورت ETH و کارمزدهای تراکنشهای داخل بلاک vh دریافت میکرد. این بلاک سپس به بلاکچین اضافه میشد.
از آنجایی که ایت هش به حافظه زیادی نیاز داشت، این الگوریتم باعث شد که استخراج برای همه افراد قابلدسترستر باشد و مانع از تسلط سختافزارهای گرانقیمت و تخصصی بر فرآیند استخراج شود. اما با افزایش محبوبیت اتریوم، استخراج با کارت گرافیک نیز بهتدریج به رقابتی شدید تبدیل شد.
آموزش گام به گام استخراج اتریوم
ادامه این بخش یک سری اطلاعات کلی در مورد نحوه استخراج اتریوم را در اختیار شما میگذاریم، بلکه بهتر بتوانید با الگوریتم استخراج گذشته اتریوم آشنا شوید. در این آموزش به موضوعات اساسی مانند انتخاب سختافزار مناسب برای استخراج مانند کارت گرافیک و اسیکها و همچنین ماهیت فرآیند استخراج میپردازیم و سپس به سراغ معرفی روشهای مختلف استخراج اتریوم میرویم.
انتخاب سختافزار و نرمافزار مناسب
استخراج اتریوم نیازمند منابع محاسباتی قدرتمند است و انتخاب سختافزار و نرمافزار مناسب میتوانست تأثیر زیادی بر عملکرد استخراج، هزینهها و سودآوری داشته باشد. در ادامه این بخش به معرفی انتخاب سختافزار و نرمافزار مناسب برای استخراج اتریوم میپردازیم:
انتخاب سختافزار استخراج اتریوم
انواع سختافزار استخراج اتریوم شامل کارت گرافیک و دستگاههای مدارهای مجتمع مخصوص (ASIC) بودند. هرکدام از این موارد مزایا و معایب خاص خود را داشتند که بسته به عواملی مانند بودجه خرید دستگاه، میزان انرژی مصرفی و توانایی عملیات استخراج را تحت تأثیر قرار میدادند.
کارتهای گرافیک (GPU)
یکی از مزایای اصلی کارتهای گرافیک انعطافپذیری آنها است. این کارتها نهتنها برای استخراج اتریوم بلکه برای استخراج سایر ارزهای دیجیتال نیز کاربرد دارند و میتوانند برای پردازشهای گرافیکی دیگر نیز مورد استفاده قرار گیرند. همچنین، هزینه پایینتر آنها در مقایسه با ASICها، این کارتها را به گزینهای مناسب برای ماینرهای کوچک و متوسط تبدیل کرده است. از نظر توانایی در غیرمتمرکز ساختن شبکه نیز نیز کارتهای گرافیک نسبت به اسیکها برتری دارند؛ زیرا استخراج با آنها برای کاربران خانگی و افراد بیشتری امکانپذیر است. علاوه بر این، ارتقاءپذیری کارتهای گرافیک به ماینرها این امکان را میدهد که بهراحتی سختافزار خود را تغییر داده و سیستم استخراج خود را توسعه دهند.
البته ناگفته نماند که این کارتها در مقایسه با اسیکها که در ادامه آنها را بیشتر معرفی میکنیم، سرعت هش پایینتری دارند که یکی از مهمترین معایب آنها محسوب میشود و استخراج را کندتر و در برخی موارد سودآوری را کاهش میدهد. از سوی دیگر، مصرف انرژی بیشتر این سختافزارها، بهویژه در مقیاسهای بزرگ استخراج، میتواند باعث افزایش هزینههای برق شود.
هنگام انتخاب کارت گرافیک، باید به سرعت هش که به مگاهش بر ثانیه (MH/s) اندازهگیری میشود، مصرف انرژی بر حسب وات و قیمت توجه کنید. ایدهآلترین کارت گرافیک باید ترکیبی از سرعت هش بالا و مصرف انرژی کم باشد.
مدارهای مجتمع مخصوص برنامه (ASIC)
اسیکها برای استخراج ارزهای دیجیتال بهینه شدهاند و از نظر کارایی بالا، عملکرد بهتری نسبت به کارتهای گرافیک دارند. این دستگاهها به طور خاص برای استخراج اتریوم و الگوریتم ایت هش طراحی شدهاند و میتوانند سرعت هش بسیار بالاتری ارائه دهند. مصرف انرژی کمتر نیز یکی دیگر از مزایای این سختافزارهاست که میتواند باعث کاهش هزینههای برق شود.
اما یکی از اصلیترین معایب اسیکها هزینه بالا آنهاست. این سختافزارها بسیار گرانتر از کارتهای گرافیک هستند، بهویژه مدلهای ردهبالای آن که قدرت پردازشی بالایی دارند. همچنین، عدم انعطافپذیری اسیکها باعث میشود که فقط برای استخراج یک ارز دیجیتال خاص کاربرد داشته باشند و امکان استفاده از آنها برای سایر اهداف پردازشی وجود ندارد. علاوه بر این، وجود چنین سختافزارهایی باعث کاهش تمرکززدایی در شبکه اتریوم میشود، زیرا فقط شرکتهای استخراج بزرگ قادر به خرید و استفاده از این سختافزارها هستند.
انتخاب نرمافزار مناسب استخراج اتریوم
گام بعدی پس از انتخاب سختافزار مناسب، انتخاب نرمافزار مناسب استخراج است. نرمافزار استخراج مسئول اتصال سختافزار شما به شبکه اتریوم است و به شما کمک میکند تا بلاکها را استخراج کرده و پاداش خود را دریافت کنید. نرمافزارهای مختلفی برای استخراج اتریوم وجود دارند که بسته به سیستمعامل، سختافزار و نیازهای خاص شما، انتخابهای متفاوتی خواهند بود. در همین میان مطمئن شوید که نرمافزار شما با سختافزار و سیستمعامل شما سازگار است. اما بهطور کلی میتوان گفت اکثر نرمافزارهای استخراج از سیستمعاملهای ویندوز یا لینوکس پشتیبانی میکنند.
راهاندازی و بهینهسازی فرآیند استخراج
برای داشتن یک عملیات استخراج موثر و سودآور، باید مراحل مختلفی را طی کنید که از جمله آنها میتوان به نصب نرمافزار مناسب، تنظیمات استخراج و نظارت بر عملکرد و بهینهسازی سختافزار و نرمافزار اشاره کرد. در ادامه، این مراحل را بهصورت کامل توضیح میدهیم.
۱. نصب نرمافزار استخراج
به منظور استخراج اتریوم بایستی نرمافزار مدنظر و سازگار با دستگاه خود را طبق دستورالعملهای خاص آن، نصب و راهاندازی کنید. سپس باید فایل پیکربندی آن را ویرایش کنید تا اطلاعاتی مانند آدرس استخر استخراج، آدرس کیف پول و پارامترهای مربوط به مصرف برق، دمای کارت گرافیک و سرعت فنها را تنظیم کنید. بد نیست برای انتخاب بهینه کیف پولی سری به مقاله بهترین کیف پولهای اتریوم بزنید.
۲. پیوستن به یک استخر استخراج
استفاده از این مرحله کاملا به انتخاب و بودجه ماینرها بستگی دارد و اجباری نیست. دلیل آن هم به این موضوع برمیگردد که استخراج انفرادی به دلیل سختی بالای شبکه اتریوم بهصرفه نیست. به همین دلیل، بیشتر ماینرها به استخرهای استخراج میپیوندند که در آن توان پردازشی خود را با دیگران ترکیب کرده و شانس دریافت پاداش را افزایش میدهند. در گذشته تعداد زیادی استخر استخراج در دسترس بودند که برای پیوستن به آنها تنها کافی بود آدرس سرور استخر را در فایل پیکربندی نرمافزار استخراج خود وارد کنید.
۳. بهینهسازی عملکرد استخراج
بهینهسازی درست میتواند نرخ هش را افزایش داده و مصرف برق و گرما را کاهش دهد. برخی از مهمترین اقدامات برای بهینهسازی استخراج عبارتاند از:
- افزایش فرکانس پردازنده گرافیکی و کاهش ولتاژ: افزایش سرعت هسته و حافظه کارت گرافیک در کنار کاهش ولتاژ میتواند کارایی را بهبود داده و مصرف برق را کاهش دهد.
- تنظیم محدودیت مصرف برق: کاهش مصرف برق کارت گرافیک میتواند باعث کاهش هزینههای انرژی شود، بدون اینکه تأثیر زیادی روی عملکرد داشته باشد.
- مدیریت دما و خنککنندگی: استفاده از فنهای قدرتمند، خنککنندههای مایع یا تهویه مناسب از داغ شدن بیشازحد کارت گرافیک جلوگیری کرده و عملکرد پایدار را حفظ میکند.
- استفاده از سیستمعاملهای مخصوص استخراج: سیستمعاملهایی مانند هایو او اس (HiveOS) یا سیمپل ماینینگ (SimpleMining) برای مدیریت استخراج بهصورت خودکار مدیریت و بهینهسازی موثر هستند.
۴. نظارت و رفع مشکلات احتمالی
پس از شروع استخراج، نظارت مداوم بر عملکرد سیستم ضروری است تا از بروز مشکلاتی مانند خرابی سختافزار، دمای بیشازحد، ناپایداری برق یا کرش کردن نرمافزار استخراج جلوگیری شود. به این منظور تعدادی ابزارهای کاربردی برای نظارت بر دمای کارت گرافیک و عملکرد آن، بررسی سلامت کلی سیستم، گزارش نرمافزار استخراج برای شناسایی مشکلاتی مانند قبول نشدن برخی از محاسبات طراحی شدهاند. در صورتی که افت عملکرد مشاهده شود، بایستی تنظیمات استخراج، درایورهای کارت گرافیک و مشکلات شبکه بررسی و به حل سریعتر مشکلات کمک شود.
۵. محاسبه سودآوری و تنظیمات لازم
سودآوری استخراج اتریوم به عواملی مانند هزینه برق، سختی استخراج و قیمت اتریوم بستگی دارد. استفاده از ابزارهای مربوطه میتواند به شما کمک کند تا سود روزانه خود را تخمین بزنید و در صورت نیاز تنظیمات استخراج، انتخاب استخر یا حتی ارتقاء سختافزار را بهینه کنید. با تنظیمات بهینه نرمافزار، مدیریت مصرف انرژی و بهبود سیستم خنککننده، میتوان حداکثر سودآوری را از استخراج اتریوم به دست آورد و هزینههای جانبی را کاهش داد.
روشهای استخراج اتریوم
بحث روشهای استخراج اتریوم نیز بسیار مفصل است و ممکن است برای برخی افراد کمی گیجگننده بهنظر برسد. بنابراین در این بخش به بررسی اطلاعات هر روش میپردازیم:
ماینینگ با کارت گرافیک
استخراج انفرادی اتریوم با کارت گرافیک (GPU) به این معناست که یک ماینر بدون پیوستن به استخر استخراج، بهتنهایی تلاش میکند تا بلاکها را استخراج کند. در این روش، تمام پاداش استخراج یک بلاک به ماینر تعلق میگیرد، اما به دلیل سختی بالای شبکه اتریوم و رقابت شدید، این کار نیاز به قدرت پردازشی بالا، تجهیزات حرفهای و هزینههای قابل توجهی برای برق و خنککنندگی دارد که نباید از آنها غافل شد.
بهترین کارتهای گرافیک برای استخراج
انتخاب کارت گرافیک مناسب نقش مهمی در افزایش کارایی و سودآوری استخراج دارد. کارتهای گرافیکی که برای استخراج اتریوم بهینه هستند باید دارای نرخ هش (Hash Rate) بالا، مصرف برق پایین و سیستم خنککنندگی کارآمد باشند. در ادامه، برخی از بهترین کارتها برای استخراج اتریوم را معرفی میکنیم:
کارتهای گرافیک انویدیا (NVIDIA) شامل موارد زیر هستند:
- NVIDIA GeForce RTX ۳۰۹۰ – نرخ هش: ~۱۲۰ مگاهش بر ثانیه، مصرف برق: ۳۵۰ وات
- NVIDIA GeForce RTX ۳۰۸۰ – نرخ هش: ~۱۰۰ مگاهش بر ثانیه، مصرف برق: ۳۲۰ وات
- NVIDIA GeForce RTX ۳۰۷۰ – نرخ هش: ~۶۰ مگاهش بر ثانیه، مصرف برق: ۲۲۰ وات
- NVIDIA GeForce RTX ۳۰۶۰ Ti – نرخ هش: ~۶۰ مگاهش بر ثانیه، مصرف برق: ۲۰۰ وات
کارتهای گرافیک ایامدی (AMD) شامل موارد زیر هستند:
- AMD Radeon RX ۶۸۰۰ XT – نرخ هش: ~۶۵ مگاهش بر ثانیه، مصرف برق: ۲۵۰ وات
- AMD Radeon RX ۵۷۰۰ XT – نرخ هش: ~۵۵ مگاهش بر ثانیه، مصرف برق: ۲۲۵ وات
- AMD Radeon RX ۵۶۰۰ XT – نرخ هش: ~۴۰ مگاهش بر ثانیه، مصرف برق: ۱۵۰ وات
کارتهای گرافیک NVIDIA معمولاً از نظر بهینهسازی و بازده انرژی بهتر هستند و ارزش فروش مجدد بالاتری دارند، درحالیکه کارتهای گرافیک AMD اغلب ارزانتر هستند و برای بودجههای پایینتر مناسباند.
بررسی مصرف برق و هزینههای مربوط به استخراج
استخراج اتریوم مقدار زیادی برق مصرف میکند. همانطور که در بخش بالا نیز مشاهده کردید، هر کارت گرافیک ردهبالا معمولاً بین ۱۵۰ تا ۳۵۰ وات برق مصرف میکند، به این معنی که یک ریگ استخراج با چندین کارت گرافیک میتواند مصرفی بیش از ۱۰۰۰ تا ۲۰۰۰ وات داشته باشد. همچنین عوامل مؤثر بر مصرف انرژی کارتهای گرافیک شامل موارد زیر هستند که باید آنها را درنظر داشته باشید:
- مدل کارت گرافیک: مدلهای قدرتمندتر معمولاً برق بیشتری مصرف میکنند.
- افزایش کارکرد و کاهش ولتاژ: افزایش سرعت پردازنده گرافیکی (GPU) میتواند مصرف برق را افزایش دهد، اما کاهش ولتاژ میتواند آن را بهینه کند.
- سیستم خنککنندگی: فن، کولرهای مایع و تهویه مناسب نیز به مصرف انرژی اضافه میکنند.
البته استخراج با کارت گرافیک هزینه تجهیزات جانبی و اضافی نیز به همراه دارد که باید در نظر گرفته شوند:
- مادربرد و پردازنده (CPU): یک مادربرد مناسب که از چندین کارت گرافیک پشتیبانی کند.
- منبع تغذیه (PSU): برای ریگهایی با چندین کارت گرافیک، یک پاور قدرتمند مثلا ۱۰۰۰ وات یا بیشتر مورد نیاز است.
- سیستم خنککنندگی: بسته به تعداد کارتهای گرافیک، ممکن است نیاز به فنهای اضافی، کولرهای مایع یا حتی تهویه مطبوع باشد.
- هزینههای اینترنت و نگهداری: فراهم کردن اتصال اینترنت پایدار و هزینههای احتمالی تعمیر و تعویض سختافزار نیز باید در نظر گرفته شود.
- نرمافزارهای استخراج: برخی از نرمافزارهای ماینینگ دارای کارمزد داخلی هستند یا برای نسخههای حرفهای هزینه دریافت میکنند.
با توجه به سختی بالای شبکه، هزینههای بالای برق و نیاز به تجهیزات قدرتمند، استخراج انفرادی اتریوم با کارت گرافیک معمولاً سودآوری چندانی ندارد، مگر اینکه دسترسی به برق ارزان و تجهیزات مناسب وجود داشته باشد. به همین دلیل، بسیاری از ماینرها پیوستن به استخرهای استخراج را ترجیح میدهند تا سوددهی ثابتتری داشته باشند و ریسک از دست دادن پاداش را کاهش دهند.
استخراج ابری
استخراج ابری روشی برای استخراج اتریوم و همچنین سایر ارزهای دیجیتال بدون نیاز به خرید و مدیریت سختافزار فیزیکی است. در این روش، کاربران بهجای سرمایهگذاری روی کارتهای گرافیک (GPU) یا دستگاههای اسیک، قدرت پردازشی مورد نیاز برای استخراج را از مراکز دادهی بزرگ اجاره میکنند. این روش برای افرادی که نمیخواهند با مشکلات فنی، هزینههای بالای برق و نگهداری تجهیزات روبهرو شوند، گزینهای جذاب محسوب میشود. اگر برایتان سوال است که استخراج ابری چگونه انجام میشود، باید بدانید که استخراج ابری توسط شرکتهای ارائهدهندهی خدمات ماینینگ انجام میشود که قراردادهای خاصی را به کاربران ارائه میدهند. این قراردادها به کاربران اجازه میدهند که مقداری توان پردازشی (هش ریت) را برای یک دورهی مشخص اجاره کنند. در این مدل، تمام کارهای فنی، ازجمله راهاندازی سختافزار، نگهداری و تأمین برق، بر عهدهی ارائهدهنده است و کاربران فقط سهم استخراج خود را دریافت میکنند. مراحل استخراج ابری به شرح زیر است:
- انتخاب یک ارائهدهندهی معتبر: کاربران باید شرکتهای شناختهشده و معتبر را بررسی کرده و انتخاب کنند.
- انتخاب یک طرح استخراج (Mining Plan): قراردادها بر اساس میزان قدرت پردازشی، مدت قرارداد و هزینه متفاوت هستند.
- پرداخت هزینهی سرویس: بیشتر پلتفرمها نیاز به پرداخت اولیه برای شروع استخراج دارند.
- دریافت پاداش استخراج: کاربران بهصورت دورهای، درآمد استخراجی خود را دریافت میکنند.
مزایا و معایب استخراج ابری
استخراج ابری مزایای بسیاری دارد. یکی از بزرگترین مزایا این است که نیازی به خرید سختافزار گرانقیمت مانند کارتهای گرافیک، دستگاههای اسیک یا تجهیزات دیگر نیست. به این ترتیب، کاربران میتوانند بدون نیاز به سرمایهگذاری کلان، وارد دنیای استخراج ارزهای دیجیتال شوند. علاوهبر این، عدم نیاز به دانش فنی نیز از مزایای دیگر این روش است. زیرا با استفاده از استخراج ابری، نیاز به راهاندازی سختافزار، نصب نرمافزار و مدیریت سیستم خنککننده وجود ندارد. همچنین، از آنجا که عملیات استخراج در مراکز داده انجام میشود، کاربران نیازی به پرداخت قبوض برق سنگین ندارند و هزینههای برق آنها بهطور قابلتوجهی کاهش مییابد. این روش همچنین به کاربران این امکان را میدهد که بدون نیاز به نظارت مداوم از استخراج درآمد داشته باشند و در واقع، درآمدی منفعل بهدست آورند.
با این حال، استخراج ابری معایب و ریسکهایی نیز دارد. یکی از مشکلات بزرگ این است که بسیاری از شرکتهای استخراج ابری غیرمعتبر هستند یا ممکن است مدلهای کلاهبرداری پانزی اجرا کنند. بنابراین، بررسی دقیق شرکت قبل از بستن قرارداد و استفاده از خدمات ضروری است. همچنین، شرکتهای استخراج ابری برای نگهداری تجهیزات و مصرف برق هزینه دریافت میکنند. بنابراین سود نهایی کاربران معمولاً کمتر از ماینینگ سنتی است. مشکل دیگر این است که کاربران در این مدل کنترلی بر فرآیند استخراج ندارند؛ به این معنی که نمیتوانند تنظیمات استخراج را تغییر دهند، بین ارزهای مختلف سوئیچ کنند یا سختافزار خود را ارتقا دهند. علاوه بر این، ریسک قراردادهای ثابت نیز وجود دارد؛ به این معنی که اگر قیمت اتریوم کاهش یابد یا سختی شبکه افزایش یابد، ممکن است قرارداد استخراج ابری دیگر سودآور نباشد و کاربران پیش از پایان قرارداد، دچار ضرر شوند.
محاسبه سود و هزینههای استخراج اتریوم
استخراج اتریوم میتواند یک فعالیت پرسود باشد، اما برای تعیین اینکه آیا این کار سودآور است و هزینههای آن چقدر خواهد بود، نیاز به محاسبات دقیق دارید. فهمیدن چگونگی محاسبه سود و هزینههای استخراج اتریوم برای ماینرهای مبتدی و حرفهای ضروری است. در ادامه به تفصیل عواملی که بر سود و هزینههای استخراج تأثیر میگذارند، را معرفی میکنیم:
- سرعت هش (Hash Rate): بر اساس اطلاعات پایهای که بنیانگذار اتریوم در گذشته در مورد استخراج و پاداش ارائه داده بود، هرچه سرعت هش بیشتر باشد، سختافزار شما قادر به انجام محاسبات بیشتری است و شانس بیشتری برای حل بلاکها و دریافت پاداش خواهید داشت. این معمولاً بر اساس مگا هش در ثانیه (MH/s) یا گیگا هش در ثانیه (GH/s) اندازهگیری میشود.
- سختی شبکه: سختی شبکه اتریوم بر اساس میزان قدرت پردازش کل شبکه تغییر میکند. هرچه ماینرهای بیشتری به شبکه بپیوندند، سختی بیشتر میشود که این به معنای دشوارتر شدن حل بلاکها و کسب پاداش است.
- پاداش بلاک: ماینرها برای حل بلاکها پاداش دریافت میکنند. پاداش بلاک بسته به پروتکل و بهروزرسانیهای شبکه اتریوم متغیر است. در حال حاضر که مکانیزم اجماع تغییر کرده است نیز ماینرها پاداش خود را بهصورت اتریوم (ETH) دریافت میکنند.
- قیمت اتریوم: قیمت اتریوم بهطور مستقیم بر سودآوری استخراج تأثیر میگذارد. هرچه قیمت اتریوم بیشتر باشد، استخراج سودآورتر خواهد بود، درحالی که کاهش قیمت اتریوم ممکن است باعث کاهش سودآوری شود. البته روند قیمت اتریوم بسته به تحلیل اتریوم ممکن است از نظر هر شخص متفاوت باشد.
- هزینههای برق: استخراج مصرف برق زیادی دارد. هزینه برق نیز یکی از بزرگترین هزینههای ماینرها است. میزان برقی که دستگاههای استخراج مصرف میکنند به نوع سختافزار بستگی دارد. این مصرف بهطور معمول بر حسب کیلووات ساعت (kWh) اندازهگیری میشود. برای محاسبه هزینه برق، باید مصرف کل برق دستگاه استخراج خود را در نرخ برق شهر یا کشور خود ضرب کنید.
- هزینههای سختافزار: هزینه اولیه خرید سختافزار استخراج میتواند قابل توجه باشد. در حالی که کارتهای گرافیک ارزانتر از دستگاههای اسیک هستند، عملکرد آنها معمولاً کمتر است. دستگاههای ASIC قدرت پردازش بالاتری دارند، اما هزینههای اولیه بیشتری دارند. علاوه بر خود سختافزار، ممکن است برای سایر قطعات مانند سیستمهای خنککننده، منبع تغذیه و رگهای استخراج نیز نیاز به سرمایهگذاری داشته باشید.
- هزینههای نگهداری: هزینههای نگهداری شامل هزینههای جاری برای نگهداری و تعمیرات سختافزار است. این هزینهها معمولاً کم هستند، اما باید در محاسبات سودآوری کلی در نظر گرفته شوند.
- هزینههای استخر استخراج: اگر شما بهعنوان بخشی از یک استخر استخراج فعالیت میکنید، معمولاً هزینه استخر وجود دارد. این هزینه معمولاً بین ۱-۲ درصد از پاداشهای شما است. این هزینه به اپراتورهای استخر برای نگهداری زیرساختها و توزیع پاداشها پرداخت میشود.
آیا استخراج اتریوم همچنان سودآور است؟
سودآوری استخراج اتریوم یکی از موضوعات مورد توجه برای ماینرهای تازهکار و حرفهای است. با انتقال اتریوم از الگوریتم اجماع اثبات کار (PoW) به اثبات سهام (PoS) از طریق آپدیت اتریوم ۲.۰، بسیاری از افراد این سوال را داشتند که آیا استخراج اتریوم در بلندمدت هنوز سودآور خواهد بود یا خیر. انتقال الگوریتم استخراج اتریوم به اثبات سهام در سپتامبر ۲۰۲۲ به پایان رسید. در الگوریتم اثبات سهام، دیگر نیازی به حل معادلات پیچیده برای تأیید تراکنشها نیست و به جای آن، افرادی که حداقل ۳۲ اتریوم دارند، میتوانند دارایی خود را برای مشارکت در فرآیند اجماع قفل و از این طریق پاداش دریافت کنند. این تغییر باعث حذف فرآیندهای انرژیبر استخراج از نوع اثبات کار شد.
در نتیجه، استخراج اتریوم به روش سنتی با استفاده از کارتهای گرافیک (GPU) یا دستگاههای اسیک دیگر امکانپذیر نیست. بنابراین، استخراج اتریوم بهطور مستقیم دیگر گزینهای برای کسب پاداش اتریوم نیست. اما هنوز روشهای دیگری برای کسب اتریوم وجود دارد:
- استیکینگ: با انتقال مکانیزم اتریوم به اثبات سهام، هولدرهای اتریوم میتوانند از طریق فرآیند استیکینگ در برقراری امنیت شبکه مشارکت کنند. استیکرها میتوانند با قفل کردن اتریوم خود، به تأیید تراکنشها بپردازند و از این طریق پاداش دریافت کنند. میزان پاداش دریافتی نیز به مقدار اتریومی که استیک شده و درصد پاداش استیکینگ بستگی دارد.
- ییلد فارمینگ و دیفای: پلتفرمهای مالی غیرمتمرکز (DeFi) روشهای دیگری برای کسب اتریوم از طریق ییلد فارمینگ و تأمین نقدینگی فراهم میکنند. با قرض دادن یا استیکینگ اتریوم یا دیگر توکنها در این پلتفرمها، کاربران میتوانند پاداشهایی بهصورت اتریوم اضافی کسب کنند.
بهترین نرمافزارها و استخرهای استخراج اتریوم
همانطور که گفته شد، با پیادهسازی اتریوم۲.۰ دیگر استخراج اتریوم به روش سنتی کاربردی ندارد. اما به منظور آشنایی بیشتر با روند استخراج اتریوم در گذشته، بهترین نرمافزارها و استخرهای استخراج را معرفی میکنیم:
بهترین نرمافزارهای ماینینگ اتریوم
برخی از محبوبترین و قابل اعتمادترین نرمافزارهای استخراج اتریوم به شرح زیر هستند:
- کلیمور ماینر (Claymore Miner): یکی از نرمافزارهای محبوب برای استخراج اتریوم که به دلیل سادگی استفاده و پایداری شهرت دارد. این نرمافزار از استخراج دوگانه پشتیبانی میکند، یعنی میتوانید علاوه بر استخراج اتریوم، ارز دیجیتال دیگری را هم استخراج کنید و سودآوری خود را افزایش دهید.
- فونیکس ماینر (PhoenixMiner): فونیکس ماینر یکی دیگر از نرمافزارهای مشهور برای استخراج اتریوم است. این نرمافزار ویژگیهای مشابه کلیمور ماینر را ارائه میدهد، اما بسیاری از کاربران آن را کمی کارآمدتر و پایدارتر میدانند. همچنین از کارتهای گرافیک AMD و NVIDIA پشتیبانی میکند که این موضوع آن را برای استفاده با سختافزارهای مختلف مناسب میکند.
- ایت ماینر (Ethminer): ایت ماینر یک نرمافزار استخراج منبع باز است که از اتریوم و سایر ارزهای دیجیتال مبتنی بر الگوریتم ایت هش پشتیبانی میکند. این نرمافزار با کارتهای گرافیک AMD و NVIDIA سازگار است و بر روی سیستمعاملهای ویندوز و لینوکس قابلاستفاده است.
- تیرکس ماینر (T-Rex Miner): تیرکس یکی از بهترین نرمافزارهای استخراج برای کارتهای گرافیک NVIDIA است. این نرمافزار برای پایداری و سرعت هش بالا شناخته شده است و علاوه بر اتریوم از انواع مختلف الگوریتمها پشتیبانی میکند.
استخرهای استخراج برتر برای اتریوم
در ادامه این بخش استخرهای استخراج اتریوم که در گذشته بسیار محبوب بودهاند و امروزه نیز برای استخراج سایر رمزارزها کاربرد دارند را معرفی میکنیم:
- ایت ماینر (Etherminer): یکی از استخرهای استخراج معتبر و معروف است که بهخاطر پرداختهای قابلاعتماد و کارمزد کم، انتخاب محبوبی بین ماینرهاست.
- نانو پول (Nanopool): این استخر از استخراج چندین ارز دیجیتال از جمله اتریوم کلاسیک پشتیبانی میکند و با کارمزد ۱٪ و سیستم پرداخت PPLNS شناخته شده است.
- اف تو پول (F2Pool): یک استخر جهانی است که از استخراج ارزهای مختلف پشتیبانی میکند و با ارائه رابط کاربری ساده و پرداختهای منظم شناخته میشود.
- اسپارک پول (SparkPool): این استخر برای کارایی بالا و بهرهوری مناسب شناخته شده است و از استخراج اتریوم کلاسیک نیز پشتیبانی میکند.
- هیویون (Hiveon): این استخر خدمات استخراج با کارمزد پایین و سرورهای قابلاعتماد را ارائه میدهد و در حال حاضر مناسب برای استخراج اتریوم کلاسیک است.
آینده استخراج اتریوم: سود یا زیان؟
ماینینگ اتریوم سالها موضوعی مهم در دنیای ارزهای دیجیتال بوده و شرایطی را برای ماینرها فراهم میکرد تا بتوانند با تأیید تراکنشها و تأمین امنیت شبکه، پاداش کسب کنند. اما با توجه به تغییر مکانیزم از اثبات کار به اثبات سهام، آینده ماینینگ اتریوم تغییرات عمدهای را تجربه کرده است و روشهای عملکرد اتریوم را به کلی دگرگون کرده است. این تغییرات باعث شده که سودآوری ماینینگ اتریوم اکنون در شرایطی حساس قرار گیرد.
بررسی تغییرات مکانیزم اتریوم
در مدل اثبات کار (PoW)، ماینرها با استفاده از توان محاسباتی خود برای حل مسائل پیچیده ریاضی اقدام به تأیید تراکنشها میکردند و در ازای آن پاداش اتریوم دریافت میکردند. اما در مدل اثبات سهام (PoS)، دیگر نیازی به ماینرها نیست. در عوض، اعتبارسنجها براساس مقدار اتریومی که به عنوان وثیقه در شبکه «استیک» (قفل) کردهاند، برای ساخت بلاکهای جدید انتخاب میشوند. این تغییر بهطور چشمگیری نیاز به دستگاههای ماینینگ با مصرف انرژی بالا را کاهش داده و تأثیرات زیستمحیطی آن را کاهش میدهد.
تأثیر تغییر مکانیزم به اثبات سهام بر ماینرهای اتریوم
تغییر مکانیزم اتریوم بهطور مؤثری ماینینگ را در شبکه اتریوم منسوخ کرد و عملیات سنتی ماینینگ را غیرممکن ساخت. به همین دلیل، ماینرهایی که سرمایهگذاریهای زیادی در سختافزار گرانقیمت مانند اسیک و GPU داشتند، سودآوری خود از طریق اتریوم را از دست دادند. البته همانطور که در بخشهای قبل اشاره کردیم، بسیاری از این دستگاهها برای ماین کردن دیگر رمزارزها کاربردی هستند و میتوان از آنها استفادههای دیگری داشت. از سری چالشهایی که تولد اتریوم ۲.۰ برای ماینرها به همراه داشته است میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- افزایش استهلاک سختافزار: دستگاههای ماینینگ که زمانی داراییهای ارزشمندی بودند، به سرعت بیاستفاده شدند. ماینرهایی که هزاران دلار در این ماشینها سرمایهگذاری کرده بودند، اکنون سرمایهگذاریهای خود را از دست دادهاند.
- از دست دادن درآمد: ماینرها پیش از انتقال مکانیزم به اثبات سهام، با حل مسائل پیچیده ریاضی پاداش دریافت میکردند. اما با تغییرات جدید اتریوم، ساختار پاداش تغییر کرده و ماینرهایی که تماما بر اتریوم تمرکز داشتند منبع اصلی درآمد خود را از دست دادند.
- همخوان نبودن دخل و خرج ماین کردن سایر ارزهای دیجیتال: ماینینگ اتریوم در مدل اثبات کار نیازمند مقدار زیادی برق برای راهاندازی دستگاه بود. اما حالا مصرف انرژی شبکه اتریوم بهشدت کاهش یافته و ماینرهایی که قصد دارند دیگر رمزارزها با استفاده از دستگاه خود ماین کنند با هزینههای بالا مواجه شدهاند و در برخی مواقع ممکن است درآمد آنها برای پوشش دادن هزینهها دستگاهها کافی نباشد.
تمایل ماینرها به ارزهای دیجیتال جایگزین
با انتقال مکانیزم اتریوم به اثبات سهام، بسیاری از ماینرها توجه خود را به سایر ارزهای دیجیتال مبتنی بر اثبات کار معطوف کردند. برخی از ارزهای دیجیتال جایگزین محبوب شامل موارد زیر هستند:
- اتریوم کلاسیک (ETC): اتریوم کلاسیک نسخهای مستقیم از بلاکچین اصلی اتریوم اثبات کار است. بسیاری از ماینرهای اتریوم به دلیل اینکه این شبکه همچنان از مدل PoW استفاده میکند، به آن روی آوردند.
- ریون کوین (RVN): ریون کوین یکی دیگر از ارزهای دیجیتال دارای مکانیزم اثبات کار است که با توجه به رقابت کمتر برای پیدا کردن بلاکهای جدید، مورد توجه ماینرها قرار گرفته است.
- فلکس (FLUX): فلکس یک پلتفرم رایانش ابری غیرمتمرکز است که به دلیل استفاده از مکانیزم اثبات کار و تقاضا برای قدرت محاسباتی، ماینرهای اتریوم را جذب کرده است.
با اینکه این ارزهای دیجیتال جایگزین فرصتهایی برای ماینرها فراهم میکنند، اما حاشیه سود ممکن است به اندازه دوران طلایی اتریوم بالا نباشد. همچنین، رقابت میان ماینرها در این بازارها در حال افزایش است که میتواند در بلندمدت سودآوری را کاهش دهد.
بالاخره آینده ماینینگ اتریوم سودآور است یا خیر؟
سودآوری ماینینگ اتریوم در آینده به عوامل مختلفی بستگی دارد:
- موفقیت ارزهای دیجیتال جایگزین: ماینرها باید ارزیابی کنند که آیا ارزهای دیجیتال جدید یا کمتر شناخته شده که از مکانیزم اثبات کار استفاده میکنند میتوانند پاداش ثابت و مناسبی ارائه دهند یا خیر.
- کارایی سختافزار ماینینگ: ماینرهایی که در سختافزارهای بهروز سرمایهگذاری کنند و عملیات خود را بهینهسازی کنند، ممکن است راههایی برای افزایش سودآوری سود پیدا کنند. اما هزینههای انرژی و طول عمر دستگاههای ماینینگ همچنان نگرانیهای جدی هستند.
- محیط قانونی: با بلوغ بازارهای ارزهای دیجیتال، دولتها در حال معرفی مقرراتی هستند که میتواند بر سودآوری ماینینگ تأثیر بگذارد. قوانین مالیاتی، مقررات مصرف انرژی و سیاستهای ضد پولشویی از جمله عواملی هستند که میتوانند بر چشمانداز ماینینگ تأثیر بگذارند.
- تأثیرات زیستمحیطی: مکانیزم استخراج اثبات کار همچنان به دلیل مصرف بالای انرژی مورد انتقاد قرار دارد. با افزایش آگاهی عمومی و نظارتهای قانونی در خصوص مصرف انرژی، ماینرها ممکن است با فشار بیشتری برای حرکت به سمت گزینههای سبزتر مواجه شوند یا با هزینههای عملیاتی بیشتر روبهرو گردند.
سخن پایانی
حقیقت تلخ این است که آینده ماینینگ اتریوم به دلیل انتقال شبکه اتریوم به مدل اثبات سهام از سود به ضرر تغییر کرده است. ماینرهایی که پیشتر از اتریوم به عنوان منبع درآمد اصلی خود استفاده میکردند، اکنون با چالشهای قابل توجهی مواجه شدهاند. با این حال، ارزهای دیجیتال جایگزین مبتنی بر اثبات کار همچنان فرصتهای سودآوری را فراهم میکنند، اما این بازارها رقابتی و بیثبات هستند و سودآوری ممکن است با گذشت زمان کاهش یابد. بدین ترتیب میتوان گفت سودآوری ماینینگ اتریوم در آینده به این موضوع بستگی دارد که ماینرها چگونه خود را با تغییرات وفق دهند، چه ارزهایی را برای استخراج انتخاب کنند و هزینههای عملیاتی خود را چطور مدیریت کنند.