بهترین کشورها برای استخراج بیت کوین ؛ سود ماینرها کجا بیشتر است؟

استخراج بیت کوین برای بسیاری از سرمایه گذاران و علاقمندان بازار ارزهای دیجیتال بسیار جذاب است. بسیاری از آن‌ها علاقمندند تا درآمد غیر فعالی را کسب کنند و احتمال رشد قیمت بیت کوین بر جذابیت آن می‌افزاید. عامل دیگری که به جذابیت فعالیت در این بخش می‌افزاید تعداد محدود بیت کوین است. همین عوامل استخراج BTC را برای بسیاری جذاب می‌کنند. اما میزان سود ماینرها به عامل مختلفی بستگی دارد که در هر کشور این عوامل متفاوت هستند. با در نظر گرفتن این عوامل، بهترین کشورها به منظور استخراج بیت کوین کدام هستند؟

در این مقاله به بررسی عوامل موثر در میزان سوددهی استخراج بیت کوین می‌پردازیم و سپس بهترین کشورها برای استخراج بیت کوین را بررسی می‌کنیم. در نظر داشته باشید سرمایه گذاری روی بیت کوین لزوما به معنی خرید مستقیم آن نیست، بلکه بسیاری ترجیح می‌دهند با ماین کردن، این کار را به صورت غیر مستقیم و البته ارزان‌تر انجام بدهند.

عوامل موثر در سود ماینرها که حین انتخاب کشور باید در نظر داشت

استخراج بیت کوین فرآیندی انرژی‌بر است و به وسیله سخت افزار مناسب انجام می‌شود. به طور کلی، سه عامل اصلی که برای استخراج هزینه ایجاد می‌کنند و سود ماینرها را تحت تاثیر قرار می‌دهند، اول هزینه تهیه سخت افزار مناسب است و دوم هزینه‌ انرژی مصرفی این سخت افزار و سوم نوسانات قیمت بیت کوین است.

نوسانات قیمت بیت کوین، عاملی غیر قابل پیش بینی

نوسانات قیمت بیت کوین در میزان سوددهی استخراج کنندگان بیت کوین تاثیر کاملا مستقیم دارد. برای استخراج هر عدد بیت کوین یک هزینه‌ای از طرف ماینر پرداخت می‌شود و قیمت بیت کوین در صورتی که بالاتر از این عدد باشد، عملیات استخراج سودده و در غیر اینصورت ضررده خواهد بود. در تصویر زیر، میانگین هزینه استخراج یک بیت کوین را در کنار قیمت روز BTC می‌بینیم.

در زمان نگارش این مقاله، قیمت روز بیت کوین برابر با 16,900 دلار است و میانگین هزینه استخراج هر عدد BTC برابر با 20,790 دلار است. شرایط کنونی بازار ارزهای دیجیتال بسیار جالب است، چرا که در حال حاضر، به طور میانگین هزینه استخراج از قیمت بیتکوین بیشتر است که به معنی ضررده بودن فرآیند استخراج به طور میانگین است. البته باید در نظر داشته باشیم که این عدد، میانگین هزینه است، بعضی از استخراج کنندگان بسیار بهینه‌تر از بقیه هستند. همچنین در ادامه این مقاله به عوامل دیگری که میزان هزینه را مشخص می‌کنند نیز می‌پردازیم. این نکته را از این بابت مطرح کردیم که مشخص شود در صورتی که میانگین هزینه‌ی استخراج پایین‌تر از قیمت BTC باشد، به معنی این نیست که تمام ماینرها ضررده هستند، چرا که برخی از ماینرها بسیار بهینه‌تر هستند و برخی دیگر بسیار ناکارآمد هستند و این عدد میانگین آنهاست.

اگر به نمودار بالا توجه کنیم، میانگین هزینه ماین را با قیمت BTC از ابتدای سال 2016 می‌بینیم. در اکثر مواقع قیمت بیت کوین بالاتر از میانگین هزینه استخراج BTC بوده اما، در دوره‌هایی نیز قیمت پادشاه ارزهای دیجیتال از میانگین هزینه استخراج پایین‌تر بوده است.

با افزایش سوددهی (یعنی وقتی قیمت بیت کوین بالاتر از میانگین هزینه استخراج باشد) ماینینگ، تعداد استخراج کنندگان افزایش پیدا می‌کند، چرا که سرمایه گذاران با مشاهده میزان سوددهی راغب به ورود به این کسب و کار می‌شوند. با ورود ماینرهای جدید، سختی شبکه بیت کوین افزایش پیدا می‌کند چرا که تعداد بیشتری از ماینرها برای ساخت بلاک بعدی رقابت خواهند کرد که همین منجر به گرانتر شدن میانگین هزینه‌ی استخراج خواهد شد.

با کاهش سوددهی (یعنی وقتی قیمت بیت کوین پایین‌تر از میانگین هزینه استخراج باشد) ماینینگ یا حتی ضررده شدن آن اما، بسیاری از ماینرها توان ادامه فعالیت را از دست خواهند داد. این رویه معمولا با خارج شدن ماینرهایی که از بهره‌وری پایینی برخوردارند از شبکه آغاز می‌شود. خروج بخشی از استخراج کنندگان از شبکه منجر به کاهش سختی شبکه خواهد شد که به معنی این است که تعداد کمتری از ماینرها برای ایجاد بلاک بعدی با هم رقابت خواهند کرد. این مسئله منجر به کاهش میانگین هزینه استخراج یک بیتکوین می‌شود.

با توجه به ویژگی‌های متغیر نوسانات قیمت بیت کوین و تاثیرات غیر مستقیم نوسانات قیمت بر سختی شبکه، استخراج کنندگانی که با ایجاد زیرساخت‌های انرژی پاک اقدام به راه اندازی مزرعه استخراج خود کرده‌اند از برتری غیرقابل انکاری برخوردار خواهند بود و قادر هستند تا در شرایطی که نوسانات قیمت به ضرر ماینرهاست در رقابت با باقی استخراج کنندگان از شانس بقا و موفقیت بالاتری برخوردار هستند.

ذستگاه ماینر؛ بسیار موثر در میزان سوددهی

استخراج در گذشته کاری راحت بود و هر کس می‌توانست از منزل خود، با سیستم شخصی خود در فرآیند استخراج بیت کوین شرکت کند. اما طی سال‌های گذشته، صنعت استخراج بسیار رشد کرده‌ و به موضوعی حرفه‌ای تبدیل شده است که به سرمایه و زمان زیادی نیاز دارد. دلیل این موضوع، رقابت شدیدی است که بین استخراج‌کنندگان به وجود آمده‌ و این رقابت سود ماینرها را کاهش داده‌ است. هر کس که سخت افزار قوی‌تری داشته باشد در ایجاد بلاک‌های جدید نقش بیشتری را ایفاء می‌کند و بیت کوین بیشتری پاداش می‌گیرد. البته، روی هم رفته این اتفاقی خوبی برای کل پروژه است، چرا که با بیشتر شدن تعداد نودها، یکی از مهمترین عوامل تاثیرگذار روی قیمت بیت کوین نیز تقویت می‌شود.

دستگاه‌هایی که بازدهی بالاتری دارند (سود ماینرها را بیشتر می‌کنند)، به نسبت توان پردازشی، انرژی کمتری مصرف می‌کند و بهینه‌تر هستند. همانطور که صحبت شد، یکی از اصلی‌ترین هزینه‌های استخراج مربوط به هزینه انرژی است، پس حین خرید ماینر باید به این فاکتور توجه داشت. برای روشن شدن مسئله، دو دستگاه ماینر انت ماینر اس 19 پرو (Antminer S19 Pro) و انت ماینر تی 19 (Antminer T19) را با هم مقایسه می‌کنیم.

همانطور که در جدول مختصر بالا مشخص است، دستگاه انت ماینر اس 19 پرو با مصرف 3,250 وات انرژی، هش ریت 110 را ارائه می‌دهد و دستگاه انت ماینر تی 19، با مصرف 3,150 وات انرژی، هش ریت 84 را ارائه می‌کند. مصرف انرژی S19 Pro کمی از T19 بیشتر است، اما به نسبت مصرف برق کمی بیشتر، توان بسیار بالاتری ارائه می‌کند. پس صرف نظر از این که بین بهترین کشورها برای استخراج بیت کوین کدام یک را انتخاب می‌کنید، در هر صورت گزینه بهتری است.

برای محاسبه میزان بهره‌وری و سود ماینرها، می‌توانیم از فرمول بهره‌وری استفاده کنیم. طبق این فرمول، بهره‌وری برابر است با میزان مصرف انرژی تقسیم بر هش ریت:

بهره‌وری هر دو دستگاه انت ماینر اس 19 پرو و انت ماینر تی 19 را در تصویر بالا محاسبه کردیم. هر چقدر عدد حاصل کوچک‌تر باشد، دستگاه از بهره‌وری بالاتری برخوردار است و گزینه بهتری محسوب می‌شود. پیشنهاد می‌کنیم مقاله راهنمای خرید ماینر را از دست ندهید.

هزینه انرژی؛ متغیر کلیدی در رقابت بین ماینرها

مصرف انرژی دستگاه استخراج هزینه‌ای است که به طور مستمر به استخراج‌کننده تحمیل می‌شود. به همین خاطر، بعد از دستگاه استخراج، مهم‌ترین مسئله در تعیین سوددهی فرآیند ماینینگ به نحوه تامین انرژی و هزینه آن بستگی دارد. در نظر داشته باشید مهمترین فاکتوری که در انتخاب بهترین کشورها برای استخراج بیت کوین به آن توجه می‌کنیم، هزینه انرژی است. هزینه تامین انرژی در هر کشور متفاوت است، به همین دلیل در ادامه‌ مقاله، هزینه انرژی هر کشور را به طور خاص بررسی می‌کنیم. اما در اینجا، جا دارد که به نحوه تامین انرژی اشاره کوچکی داشته باشیم.

با جدی شدن سرمایه گذاری در بخش استخراج بیت کوین، بسیاری از سرمایه گذاران با دید بلندمدت وارد این صنعت شدند. صرف هزینه روی زیرساخت‌های ایجاد مزارع استخراج بیت کوین سبز (منظور ایجاد مزرعه استخراج با استفاده از انرژی‌های تجدید‌پذیر است) افزایش پیدا کرد و روش‌هایی مثل سولار ماینینگ بسیار محبوب شد. تامین انرژی سبز برای ماین کردن بیت کوین استراتژی بسیار مناسبی است و استخراج‌کنندگانی که این مسیر را انتخاب می‌کنند، در بلندمدت نسبت به رقبا برتری غیر قابل انکاری خواهند داشت.

موضوع فقط هزینه نیست. در برخی کشورها نظیر آمریکا، خبرهایی درباره احتمال ممنوع شدن ماین کردن مزارع استخراج متکی بر سوخت‌های فسیلی شنیده می‌شود، چرا که به محیط‌زیست آسیب می‌زنند.

بهترین کشورها برای استخراج بیت کوین

زیرساخت‌ها و شرایط خاص هر کشور، جایگاه آن مملکت را در رده‌بندی بهترین کشورها برای استخراج بیت کوین تعیین می‌کنند. در اینجا عوامل مهم و تاثیرگذار در سوددهی ماینینگ بررسی می‌کنیم. البته بعضی از عوامل ممکن است به مرور زمان تغییر کنند و تاثیر آن‌ها کمتر، بیشتر یا حتی صفر شود.

موانع قانونی؛ ریسکی که باید مدیریت شود

بحث قانونی بودن یا نبودن استخراج بیت کوین موضوع بسیار مهمی برای سرمایه گذاری است، چرا که در صورت غیر قانونی بودن، امکان از بین رفتن کل سرمایه گذاری یا حداقل تحمل خسارت‌های سنگین ممکن است. خیلی مهم است که فرد سرمایه گذار قوانین موجود و همچنین دیدگاه قانون‌گذاران کشور مدنظر را پیگیری کند.

در یک دوره (منظور طی سال‌های 2019 و 2020 است)، چین کشوری بود که به عنوان قلب تپنده شبکه بیت کوین عمل می‌کرد. بیش از نیمی از عملیات استخراج بیت کوین کل دنیا (البته این عدد به 75 درصد نیز رسید) در چین اتفاق می‌افتاد. اما از بهار سال 2021 (1400)، دولت چین اقدام به ممنوعیت استخراج در این کشور کرد. همین موضوع منجر به کاهش شدید نقش ماینرهای چینی در شبکه بیت کوین شد. حتما می‌توانید حدس بزنید که بسیاری از این سرمایه گذاران دچار خسارت شدند. البته دلیل دولت چین برای ممنوعیت استخراج این بود که منبع تولید انرژی برای مزارع ماینینگ، انرژی‌های غیرپاک بود و با توجه به مصرف انرژی بسیار بالای عملیات استخراج، به محیط‌زیست آسیب می‌زد.

در آن سوی میدان اما ما شاهد روندی مخالف با آن چه در چین اتفاق افتاد هستیم. در کشورهایی مثل قزاقستان یا ایالاتی در آمریکا مثل تگزاس، سیاست‌گذاران صنعت ماینینگ را یک فرصت برای اقتصاد خود می‌‌دانند. برای مثال قزاقستان در سال 2020 به طور رسمی استخراج بیت کوین را قانونمد کرد. در اینجا مالیاتی که استخراج‌کنندگان پرداخت می‌کنند، بستگی به میزان انرژی مصرف شده توسط آن‌ها دارد.

آب و هوای بهترین کشورها برای استخراج بیت کوین

استخراج بیت کوین میزان گرمای بسیار زیادی تولید می‌کند. میزان گرمای تولید شده‌ توسط ماینرهای شبکه بیت کوین آن قدر زیاد است که می‌تواند دمای کره زمین را به بالای 2 درجه سانتیگراد برساند. علاوه بر اینکه گرمای تولید شده در فرآیند استخراج برای محیط‌زیست بسیار مضر است، این گرما برای دستگاه ماینر نیز آسیب‌زننده است. داغ شدن دستگاه ماینر عمر سخت افزار را کوتاه می‌کند و سرعت پردازش سخت افزار را نسبت به دستگاهی که داغ نشده و خنک است، کم می‌کند.

بهترین راه برای خنک نگه داشتن سخت افزارهای ماینینگ این است که مزرعه در منطقه‌ای سرد قرار بگیرد. یکی از بهترین کشورها از نظر آب و هوا کشور سوئد است که میانگین دمای آن 2.1 درجه سانتیگراد است. اتفاق جالبی که در سوئد افتاده است این است که نوآوران سوئدی، از گرمای تولید شده در مزارع استخراج دوباره استفاده می‌کنند. شرکت جنسیس (Genesis)، یکی از شرکت‌های بزرگ استخراج ارز دیجیتال در سوئد است که از گرمای تولید شده توسط دستگاه‌های ماینر خود برای گرم کردن گلخانه‌هایی استفاده می‌کند که در آن سبزیجات کشت می‌شوند.

از طرفی دیگر، اگر هوای منطقه‌ای که مزرعه در آن ایجاد شده به طور عادی گرم باشد، مدیر مجموعه متحمل هزینه بیشتری بابت خنک نگه داشتن تجهیزات خواهد شد. به همین دلیل آب و هوا را فاکتوری مهم برای مشخص کردن بهترین کشورها به منظور استخراج بیت کوین بیان کردیم.

سرعت و هزینه اینترنت؛ عاملی موثر در سود ماینرها

عملیات ماینینگ ارز دیجیتال کاملا در دنیای دیجیتال رخ می‌دهد. به همین خاطر، برای راه‌اندازی و سرپا نگه داشتن یک کسب و کار موفق در حوزه ماینینگ رمز ارز، دسترسی سریع و قابل اعتماد به شبکه اینترنت بسیار کلیدی است. از نظر اتصال اینترنت، بریتانیا بهترین منطقه است، چرا که سرعت دانلود در بریتانیا 274 مگابیت بر ثانیه است که 9 برابر میانگین سرعت دانلود در کل دنیا است.

البته در کنار سرعت اینترنت، باید به موضوع هزینه خدمات اینترنت نیز توجه کنیم، چون در سود ماینرها بسیار موثر است. صرف بالا بودن سرعت اینترنت در یک کشور به معنی ارزان بودن آن نیست. اتفاقا بسیاری از کشورهایی که سرعت اینترنت بسیار بالایی دارند، مثل هلند (107 مگابیت بر ثانیه)، لوکزامبورگ (108 مگابیت بر ثانیه) و ایسلند 191 (مگابیت بر ثانیه)، خدمات اینترنت بسیار گران هستند. از نظر هزینه‌ اینترنت، کشور سوریه بهترین کشور است، اما این کشور از جهات دیگر برای سرمایه گذاری در زمینه راه‌اندازی مزرعه استخراج مناسب نیست.

قیمت برق؛ مهمترین فاکتور انتخاب بهترین کشورها برای استخراج بیت کوین

هزینه انرژی یا به عبارتی هزینه برق (Electricity) عاملی تعیین‌کننده در هزینه‌های کسب و کار استخراج ارز دیجیتال به حساب می‌آید. به همین خاطر، انتخاب کشوری که هزینه‌ی برق در آن ارزان باشد بسیار هوشمندانه است. یکی از کشورهایی که هزینه برق آن بسیار ارزان است، ونزوئلا است. در ونزوئلا هزینه هر کیلووات (kWh) برابر با 0.01 دلار است. این مسئله ونزوئلا را به کشوری ایده‌آل برای استخراج بیت کوین تبدیل کرده است. در سال‌های گذشته که تورم در ونزوئلا به 3,000 درصد رسیده‌ بود، مردم این کشور استقبال خیلی خوبی نسبت به استخراج بیت کوین از خود نشان دادند، چرا که ماینینگ روش بسیار خوب و مقرونبه‌صرفه‌ای برای مقابله با ابرتورم حاکم بر اقتصاد این کشور بود.

ارزانی برق و انرژی، با وجود اینکه بسیار اهمیت دارد، اما کافی نیست. قطعی مداوم برق و سرعت بسیار پایین اینترنت، سوددهی فرآیند استخراج در این کشور را تحت تاثیر قرار می‌دهد. همچنین قبل از قانونمند شدن عملیات ماینینگ در ونزوئلا در سال 2020، ریسک دیگری که در این کشور وجود داشت مربوط به اعتراضات و اعتصابات در این کشور بود. در سال 2017 نیز دولت ونزوئلا شدیدا اقدام به مقابله و برخورد با ماینرها کرد، چرا که باور داشت استخراج بیت کوین فشار مصرف بسیار شدیدی را روی شبکه برق این کشور وارد می‌کند. در کنار ونزوئلا، کشورهای ایران، قطر، روسیه و عربستان از دیگر گزینه‌هایی هستند که هزینه برق در آنها ارزان‌ترین در جهان است.

همانطور که در تصویر بالا می‌بینیم، هزینه برق در 13 منطقه جهان نشان داده شده است. در منطقه آسیای مرکزی (کشورهایی که در گذشته جزو اتحاد جماهیر شوروی بودند)، شمال آفریقا و خاورمیانه، هزینه انرژی ارزان‌ترین است. میانگین قیمت هر کیلووات برق در این منطقه بین 0.04 دلار تا 0.09 است. گرانترین مناطق جهان، اقیانوسیه، کارائیب و آمریکای شمالی محسوب می‌شوند. میانگین قیمت هر کیلووات در این مناطق بین 0.20 دلار تا 0.30 دلار است.

البته در کنار قیمت انرژی و برق، باید به زیرساخت‌های انرژی نیز توجه کنیم. همانطور که درباره ونزوئلا نیز صحبت شد، نباید صرفا ارزانی انرژی را در نظر بگیریم، هر چند این یک عامل کلیدی در موفقیت و سوددهی عملیات استخراج بیت کوین است.

معررفی بهترین کشورها برای استخراج بیت کوین

تا اینجا عوامل مهم و کلیدی تاثیرگذار در سود استخراج بیت کوین را مورد بررسی قرار دادیم. در این بخش به معرفی تعدادی از بهترین کشورها برای استخراج بیت کوین می‌پردازیم.

به استناد تیم تحقیقاتی وبسایت کوین گکو (CoinGecko)، ایتالیا گران‌ترین کشور برای ماینرهای بیت کوین است و تولید هر واحد از این ارز دیجیتال تقریبا 210,000 دلار هزینه می‌برد. دیگر کشورهای اروپایی مانند اتریش، دانمارک و آلمان نیز به‌ترتیب در رتبه‌های بعدی مناطق گران برای استخراج BTC قرار دارند.

جالب است بدانید که از بین 127 کشور تحلیل‌شده توسط کوین گکو، ماینینگ بیتکوین تنها در 62 مورد از آن‌ها سودآوری دارد. در این میان، لبنان علی‌رغم مشکلات اقتصادی عدیده خود، ارزان‌ترین مقصد برای ماینرها محسوب می‌شود.

کشورهای اروپایی گران‌ترین مقاصد برای ماینرها

ماینرهای BTC برای تصمیم‌گیری نسبت به آغاز استخراج، چندین فاکتور نظیر هزینه برق، کیفیت دستگاه‌ها و سختی ماینینگ شبکه را در نظر می‌گیرند که در بخش‌های قبلی نیز به آن‌ها اشاره کردیم.

بر اساس جدیدترین آمار منتشرشده در سال 2023 توسط بخش تحقیقاتی کوین گکو، متوسط هزینه خانگی تولید هر یک واحد بیت کوین برابر 46,291 دلار است. بنابراین می‌توان گفت که با توجه به قیمت 26 هزار دلاری این رمز ارز در اوت 2023 (اوایل شهریور 1402)، استخراج هر واحد تقریبا دو برابر قیمت فروش آن هزینه می‌برد.

با این وجود، مناطقی در جهان هستند که هزینه ماین BTC در آن‌ها بسیار گران‌تر از این مبلغ است. همانطور که گفتیم، ایتالیا با هزینه برق 208,560 دلاری برای تولید هر واحد بیت کوین، در صدر این فهرست قرار دارد و دیگر کشورهای اروپایی نظیر اتریش، بلژیک، آلمان، هلند، بریتانیا و دیگر موارد، جایگاها دوم تا نهم را به خود اختصاص داده‌اند. کیمن آیلند تنها کشوری در میان 10 کشور گران برای ماینینگ BTC است که در خارج از بر قدیم (آفریقا، آسیا و اروپا) واقع شده است.

به گفته کوین گکو، گران بودن برق در اروپا دلایل مختلفی از جمله افزایش جهانی قیمت عمده برق پس از پاندمی کووید-19 و بحران حاصل از درگیری نظامی بین اوکراین و روسیه دارد.

کشورهای آسیایی در میان ارزان‌ترین مناطق جغرافیایی ماین BTC

بر اساس این تحقیق، تفاوت فاحشی میان هزینه برق کشورها وجود دارد. مثلا، متوسط هزینه انرژی خانگی برای استخراج بیت کوین در اروپا تقریبا 85,767 دلار، اما در آسیا این مقدار کمی بیشتر از 20,000 دلار است.

لبنان به‌خاطر هزینه 266 دلاری برای تولید هر واحد BTC، بهترین مقصد فعلی در میان کل کشورها به‌شمار می‌رود. ایران، سوریه، اتیوپی و سودان نیز 5 کشور ارزان را تشکیل می‌دهند.

البته یک سری کشور دیگر با هزینه انرژی ارزان وجود دارند، اما قوانین دولتی آن‌ها استخراج رمز ارزها را ممنوع کرده است. مثلا، عراق از جمله کشورهایی است که هزینه استخراج بیت کوین در آن کمتر از 4,000 دلار است. با این وجود، بانک مرکزی این کشور استفاده از ارزهای دیجیتال را در سال 2017 ممنوع کرد. در صورتی که ماینینگ در عراق آزاد بود، به نهمین کشور ارزان منطقه برای این‌گونه فعالیت‌ها شناخته می‌شد.

ایالت متحده چه جایگاهی دارد؟

با اینکه ایالات متحده تقریبا در میانه لیست گران‌ترین تا ارزان‌ترین کشورها برای استخراج BTC قرار دارد، اما هزینه مانینیگ در آن (46,280 دلار) بسیار بیشتر از کشورهای همسایه‌اش یعنی کانادا (33,250 دلار) و مکزیک (26,340 دلار) است.

شایان ذکر است که قیمت انرژی در هر ایالت آمریکا متفاوت است که ایالت‌های ارزان‌تر را به قطب ماینینگ تبدیل می‌کند. مثلا بزرگترین شرکت استخراج بیت کوین به‌نام Riot Platforms تمرکز خود را در کلورادو و تگزاس به‌عنوان ارزان‌ترین ایالت‌ها قرار داده است.

سخن پایانی

در این مقاله عوامل موثر در میزان سوددهی برای ایجاد و راه‌اندازی یک کسب و کار استخراج رمز ارز، مخصوصا بیت کوین، را مورد بررسی قرار دادیم. سه کشوری که به عنوان بهترین کشورها برای استخراج بیت کوین معرفی کردیم همه‌ ویژگی‌های مدنظر را دارند، اما باید توجه داشته باشیم از بین این عوامل، بعضی باثبات هستند و برخی دیگر امکان تغییر سریع دارند.

برای مثال، سرد بودن آب و هوای یک کشور متغیری باثبات است اما قوانین هر کشور پتانسیل این را دارد تا به سرعت دست‌خوش تغییرات شود. به همین خاطر، توجه به مسائل حقوقی بسیار اهمیت دارد، چرا که احتمال تغییرات در این بخش بالا است. مخصوصا وقتی از دنیای ارزهای دیجیتال صحبت می‌کنیم، باید در نظر داشته باشیم که صنعت کریپتو در ابتدای مسیر قانونمند شدن قرار دارد و تغییرات شدید ممکن هستند.

تهیه شده در بیت 24