روش وایکوف در تحلیلتحلیل به سبک وایکوف (Wyckoff) یک روش پنج مرحلهای است که به سرمایهگذاران خرد اجازه میدهد نحوه حرکت بازارها را تشخیص دهند و تصمیمات منطقی‌تری بگیرند. به طور خلاصه، بر اساس آموزش های تحلیل وایکوف شما ابتدا باید وضع موجود بازار و روند آینده آن را تعیین کنید، سپس تصمیم بگیرید که می‌خواهید دست خود را چگونه بازی کنید! سبک تحلیلی که وایکوف ایجاد کرد از آزمون زمان سربلند بیرون آمده و امروزه حتی در بازار نوپای ارزهای دیجیتال هم استفاده میشود. به همین دلیل آموزش روش وایکوف برای همه تحلیلگران و سرمایهگذاران بازار رمز ارزها ضروری است. ما در مقاله حاضر صفر تا صد آموزش تحلیل به سبک وایکوف را برای شما آماده کرده‌ایم.
روش تحليل وایکوف چیست؟
روش وایکوف توسط ریچارد وایکوف (Richard Wyckoff) در سال 1930 معرفی شد. او تحقیقات بسیار گسترده‌ای روی بازارهای مالی انجام داد که نتیجه آنها ارائه چندین تئوری و استراتژی معاملاتی بوده است. روش وایکوف در ابتدا برای معاملهگران و سرمایهگذاران طراحی شد و او زمان بسیار زیادی را صرف توسعه این روش و آموزش آن کرد. فعالیت‌های وایکوف تاثیر بسیار زیادی بر تحلیل تکنیکال مدرن گذاشته است و از این حیث از احترام بسیار زیادی در جامعه تکنیکال برخوردار است.
ریچارد وایکوف این روش را در بازار سهام مورد استفاده قرار داد، اما بعد در دیگر بازارها نیز به‌کار گرفته شد. برای مثال اکنون استفاده معاملهگران و سرمایهگذاران از تئوریها و استراتژی‌های روش وایکوف برای تحلیل قیمت ارزهای دیجیتال کاملا رایج است.
ریچارد وایکوف کیست؟
ریچارد دمیل وایکوف (1873–1934) یکی از پیشگامان رویکرد تکنیکال در مطالعه و تحلیل بازار سهام است. امروزه وایکوف را یکی از پنج غول آموزش تحلیل تکنیکال می‌دانند و نام او را در کنار اسامی بزرگی همچون داو (Dow) و الیوت (Elliott) قرار می‌دهند. وی در سن 15 سالگی در یک کارگزاری مستمر در نیویورک مشغول به کار شد. وایکوف در حالی که هنوز در دهه دوم زندگی خود بود، شرکتش را تاسیس کرد. او همچنین مجله وال استریت ژورنال را که در مقطعی بیش از 200,000 مشترک داشت، تأسیس و نزدیک به دو دهه نوشته‌های خود را در آن منتشر کرد.
وایکوف مطالعه‌گر مشتاق بازارها و همچنین یک معامله‌گر فعال بود. او دیده بود که تعداد زیادی از سرمایهگذاران خرد بارها و بارها تمام دارایی خود را از دست می‌دهند. در نتیجه، وی خود را وقف آموزش مردم در مورد «قوانین واقعی بازی» کرد که توسط سرمایه‌های بزرگ یا «پول هوشمند» اجرا میشود. در دهه 1930، وایکوف مدرسه‌ای را تأسیس کرد که بعداً به انستیتو بورس سهام (Stock Market Institute) تبدیل شد. برنامه اصلی مدرسه وایکوف آموزش روش ها و مفاهیمی بود که در طول حرفه‌اش آموخته بود. وی تلاش کرد به مردم یاد بدهد چگونه مراحل انباشت و توزیع سهام توسط بازیگران بزرگ بازار را شناسایی کنند و چطور با این بازیگران بزرگ همراه شوند.
روش تحلیل وایکوف چطور متولد شد؟
ریچارد وایکوف حرفه معامله‌گری خود را در سال 1888 آغاز کرد. او همیشه در حال یادگیری در مورد این موضوع بود و هرگز مطالعات خود را متوقف نکرد. در دهه 1930، وایکوف متوجه شد که سرمایهگذاران نهادی با سرمایهگذاران خرد در بازار سهام بازی می‌کنند و پول زیادی به جیب می‌زنند. این در حالی بود که سرمایهگذاران خرد نمی‌توانستند حرکات بازار را درک کنند که باعث می‌شد سهام را روی قیمت‌های کاملاً اشتباه خرید و فروش کنند. وایکوف تلاش کرد به مردم در مورد اینکه چگونه مؤسسات و نهادها آنها را فریب می‌دهند، آموزش بدهد. برای رسیدن به این هدف او روش مورد استفاده این نهادها را که اکنون روش وایکوف نامیده میشود، افشا کرد.
روش وایکوف بر اساس مطالعات، و تجربیات عملی او بود. اما از روش دیگر تریدرهای موفق نیز الهام گرفته است. همچنین، وایکوف فعالیت‌های بازار و معاملهگران افسانه‌ای زمان خود، از جمله جی پی مورگان و جسی لیورمور را رصد کرد. وی سپس بر اساس مشاهدات و مصاحبه‌های خود با آن معاملهگران بزرگ، بهترین شیوه‌های تحلیل آنها را برداشت و به صورت قوانین، اصول و تکنیک‌های معاملات، مدیریت پول و انضباط ذهنی تدوین کرد.
آموزش تحلیل به سبک وایکوف
ما در این مقاله سعی می‌کنیم شمایی کلی از تئوری های تحلیل وایکوف را معرفی کنیم. میتوان سرفصل‌های کار او را به چهار بخش زیر تقسیم کرد:
- سه قانون بنیادی وایکوف
- مفهوم پول هوشمند
- روش وایکوف در تحلیل نمودار قیمت
- رویکرد پنج مرحلهای وایکوف نسبت به بازار
در ادامه به طور مجزا این چهار بخش را توضیح خواهیم داد.
سه قانون بنیادی وایکوف
سه قانون اساسی در تحلیل Wyckoff کدامند؟ در ادامه به معرفی آنها و همچنین ارائه توضیح درباره هر کدام خواهیم پرداخت.
قانون عرضه و تقاضا
این اصل به تعادل میان عرضه و تقاضا اشاره دارد. قیمت زمانی افزایش می‌یابد که تقاضا بیشتر از عرضه باشد. از آن سو، قیمت زمانی کاهش پیدا میکند که عکس این رابطه برقرار شود و عرضه از تقاضا پیشی بگیرد. البته این قانون یکی از اصول اساسی و اولیه بازارهای مالی بوده و مخصوص روش تحلیل وایکوف نیست. قانون عرضه و تقاضا را میتوان به صورت سه معادله زیر بیان کرد:
- تقاضا < عرضه = قیمت کاهش می‌یابد.
- تقاضا > عرضه = قیمت افزایش می‌یابد.
- تقاضا = عرضه = قیمت تغییر زیادی نخواهد کرد.
به عبارت دیگر، قانون اول وایکوف اشاره به این دارد که افزایش تقاضا نسبت به عرضه منجر به افزایش قیمت میشود، زیرا قدرت خریداران بیشتر از قدرت فروشندگان است. اما زمانی که قدرت فروشندگان بیشتر از خریداران باشد، عرضه بر تقاضا غالب شده و قیمت کاهش خواهد یافت.
افرادی که از تحلیل به روش وایکوف استفاده می‌کنند، عموما تعادل بین عرضه و تقاضا را براساس ترکیب دو عامل رفتار قیمت و حجم معاملات بررسی می‌کنند. ترکیب حجم معاملات و قیمت، بینش عمیق‌تری نسبت به بازار و رفتار آتی آن به ما خواهد داد.
اصل علت و معلول
این قانون مطرح شده در روش تحلیل وایکوف تصریح میکند که تفاوت بین عرضه و تقاضا تصادفی نیست. برخی افراد اصل اول را قبول داشته اما اعتقاد دارند که به صورت تصادفی گاهی قدرت تقاضا بالا رفته و گاهی کمتر میشود. اما اصل دوم استراتژی های وایکوف خلاف آن را می‌گوید. تعادل عرضه و تقاضا به طور اتفاقی برهم نمی‌خورد، بلکه تغییر عرضه و تقاضا در بازار، نتیجه و حاصل مجموعه‌ای از اتفاقات است.
در تئوری وایکوف، فاز انباشت یا تجمیع (علت) سرانجام منجر به صعود (معلول) میشود. در مقابل، فاز توزیع (علت) در نهایت منجر به ریزش (معلول) و نزول قیمت میشود. وایکوف برای تخمین تاثیرات احتمالی یک علت، از یک روش منحصر به فرد در نمودارها استفاده می‌کرد. به عبارت دیگر، او روش‌هایی را برای تعیین اهداف معاملاتی بر اساس فازهای انباشت و توزیع ایجاد کرد. این استراتژی وایکوف به ما اجازه میدهد تا اهداف قیمتی روند بازار را پس از عبور از فاز انباشت و یا خارج شدن از فاز روند خنثی، تعیین کنیم.
اصل اقدام در مقابل نتیجه
مطابق اصل سوم روش تحلیل وایکوف، تغییر در قیمت یک دارایی، حاصل یک اقدام و عمل است. این اقدام در حجم معاملات نهفته است و توسط حجم معاملات نشان داده میشود. هنگامی که در یک روند، قیمت با حجم همخوانی دارد، شانس بالایی وجود دارد که روند فعلی ادامه پیدا کند. اما، اگر حجم و قیمت باهم همخوانی نداشته باشند، روند فعلی متوقف خواهد شد و حتی نشان‌دهنده تغییر در روند خواهد بود.
برای مثال معاملات ارز دیجیتال بیت کوین را در نظر بگیرید. پس از یک ریزش شدید قیمت وارد فاز انباشت خود میشود و معاملات با حجم بالایی صورت می‌گیرد. اما دیگر خبری از ریزش قیمت نیست. افزایش حجم معاملات نشان‌دهنده اقدام بزرگ در بازار است، اما روند خنثی نشان‌دهنده یک نتیجه جزئی است. این به معنای آن است که بیت کوین در حجم بالایی مبادله میشود اما خبری از کاهش قیمت نیست. چنین شرایطی نشان‌دهنده این است که احتمالا روند نزولی به پایان رسیده و یک روند صعودی پیش روست.
مفهوم پول هوشمند
یکی از پایه‌های تحلیل به سبک وایکوف مفهوم پول هوشمند است. او ایده پول هوشمند یا «مرد نامرئی» را به عنوان یک هویت خیالی برای بازار خلق کرد. وایکوف پیشنهاد کرد که تریدرها و سرمایهگذاران، بازار را به گونه‌ای مورد بررسی قرار دهند که گویی شخصی آن را کنترل میکند و آن شخص را «پول هوشمند» معرفی کرد. با این کار تشخیص روند بازار راحت‌تر خواهد بود.
در واقع پول هوشمند همان بازیگران اصلی بازار هستند که شامل افراد ثروتمند و همچنین سرمایهگذاران حقوقی هستند که رفتار آنها در بازار بسیار تعیین‌کننده است. پول هوشمند طبیعتا علاقه دارد تا یک دارایی را در قیمت‌های پایین خریداری کرده و در قیمت‌های بالاتر به فروش برساند.
رفتار پول هوشمند یا مرد نامرئی کاملا بر خلاف اکثر سرمایهگذاران خرد است. منظور از سرمایهگذاران خرد افرادی است که عموما سرمایه خود را از دست می‌دهند. اما طبق تئوری وایکوف، پول هوشمند از یک استراتژی قابل پیش‌بینی استفاده میکند. این استراتژی را میتوان آموخت، بر اساس آن معامله کرد و به سود رسید.
بیایید از مفهوم پول هوشمند وایکوف برای نشان دادن یک چرخه ساده بازار استفاده کنیم. یک چرخه کامل بازار شامل چهار فاز میشود، فاز انباشت یا Accumulation، فاز صعودی یا Uptrend، فاز توزیع یا Distribution و فاز نزولی یا Downtrend.
معرفی فاز انباشت (Accumulation)
پول هوشمند پیش از دیگران اقدام به خرید یک دارایی میکند. زمانی که قیمت در این فاز قرار می‌گیرد، معمولا نوسانات قیمت کاهش یافته و روند بازار خنثی خواهد بود.
فاز صعودی (Uptrend)
زمانی که پول هوشمند خرید خود را کامل کرد و مقدار کافی از دارایی مورد نظر را در قیمت‌های پایین خریداری کرد و همچنین فروشنده‌ای هم در بازار نبود، پول هوشمند شروع به بالا بردن قیمت میکند. رشد قیمت باعث جذب دیگر سرمایهگذاران خواهد شد و این اتفاق باعث افزایش تقاضا در بازار خواهد شد. زمانی که قیمت رشد کند، سرمایهگذاران بیشتری اقدام به خرید خواهند کرد. احساس بازار به قیمت مثبت شده و این باعث افزایش هرچه بیشتر تقاضا خواهد شد.
فاز توزیع (Distribution)
طبق تحلیل وایکوف پس از فاز صعودی و پس از آنکه پول هوشمند به سود مورد نظر خود رسید، اقدام به فروش دارایی خود خواهد کرد. او دارایی خود را به افراد تازه‌واردی که دیر به بازار رسیده‌اند می‌فروشد. در این فاز نیز مانند فاز انباشت، روند قیمت، خنثی خواهد بود. در این فاز، تقاضا تا زمانی که تحلیل نرود، جذب میشود. بسیاری از افراد این حالت را استراحتی برای شروع یک روند صعودی دیگر می‌دانند. اما این طور نیست، زیرا پول هوشمند از بازار خارج شده است.
فاز نزولی (Downtrend)
پس از فاز توزیع، مدت زیادی طول نخواهد کشید که بازار وارد فاز دیگری شود که به آن فاز نزولی گفته میشود. قیمت شروع به ریزش کرده و بازار نزولی میشود. در واقع، زمانی که پول هوشمند تمام دارایی خود را به فروش رساند، بازار شروع به ریزش خواهد کرد. در این فاز، عرضه بیشتر از تقاضا میشود و روند نزولی آغاز خواهد شد.
روش وایکوف در تحلیل نمودار قیمت
فاز انباشت و فاز توزیع معروف‌ترین بخش تئوری وایکوف در بازار ارزهای دیجیتال است. به تصویر زیر توجه کنید. در مدل زیر، فاز انباشت و توزیع به چند بخش تقسیم شده‌اند. وایکوف این فازها را به پنج قسمت تقسیم کرده است. (A تا E).
شماتیک فاز انباشت
مرحله A
فشار فروش کاهش یافته و روند نزولی کندتر میشود. در این قسمت معمولا حجم معاملات افزایش خواهد یافت. حمایت اولیه یا PS محدوده‌ای است که عده‌ای اقدام به خرید می‌کنند اما قدرت آنها به اندازه‌ای نیست که بتواند روند نزولی را متوقف کند.
مرحله «اوج فروش» یا SC به دلیل خستگی در سرمایهگذاران اتفاق می‌افتد. این مرحله با ترس و وحشت سرمایهگذاران همراه است و معمولا شاهد شکل‌گیری کندل‌های قوی در بازار هستیم. اما این ریزش شدید، بلافاصله توسط یک روند صعودی کوچک جبران میشود که در تصویر با AR نمایش داده شده است. در واقع محدوده روند خنثی در فاز انباشت، بین SC و AR تشکیل میشود. کف این محدوده، قیمت SC و سقف این محدوده، قیمت AR است.
قیمت تست ثانویه که با ST در نمودار زیر نشان داده شده، زمانی اتفاق می‌افتد که قیمت به نزدیکی SC می‌رسد. دلیل این اتفاق به این است که پول هوشمند می‌خواهد بداند روند نزولی واقعا به اتمام رسیده یا همچنان فروشنده در بازار وجود دارد. در این نقطه، حجم معاملات پایین بوده و معمولاً نوسان زیادی در بازار وجود نخواهد داشت. ST الزاما همان قیمت SC نخواهد بود و ممکن است کمی پایین‌تر از آن قرار بگیرد، مهم نیست/اگرچه کف قیمتی که در ST ایجاد میشود اغلب بالاتر از SC خواهد بود، اما همیشه این طور نیست. مهم این است که قیمت دوباره باید به سمت SC بازگردد تا مشخص شود فشار فروش کاهش یافته یا همچنان در بازار فروشنده وجود دارد.
مرحله B
بر اساس اصل علت و معلول تئوری وایکوف، مرحله B را میتوان «علت» اتفاق دیگری دانست.
در نهایت، در مرحله B از فاز انباشت، خرید توسط پول هوشمند انجام میشود. در واقع علت نامگذاری این فاز، همین مرحله است. در این مرحله، خریدهای عمده توسط پول هوشمند انجام میشود و قیمت بین حمایت و مقاومت فاز انباشت بالا و پایین رفته و نوسان میکند. شکست‌های فیک در این مرحله اتفاق می‌افتد. قیمت ممکن است چند باری حمایت و مقاومت این محدوده را بشکند اما به سرعت به درون محدوده بازگردد که به این اتفاق شکست فیک گفته میشود.
مرحله C
مرحله C از فاز انباشت وایکوف به فنر معروف است. در این مرحله قیمت برای آخرین بار شکست فیک رو به پایین را نشان میدهد و دیگر پس از این حرکت، قیمت شروع به رشد میکند. دلیل این اتفاق این است که پول هوشمند می‌خواهد مطمئن شود که دیگر تعداد کمی فروشنده در بازار باقی مانده و تعداد آنها آنقدر نیست که در روند صعودی، عرضه قابل توجهی وارد بازار کنند.
مرحله D
مرحله D مرحله ارتباط بین علت و معلول است. این مرحله بین مرحله انباشت یعنی مرحله C و مرحله شکست فاز انباشت یعنی مرحله E قرار می‌گیرد.
معمولا در مرحله D افزایش چشمگیر حجم معاملات را شاهد هستیم. در این مرحله آخرین حمایت‌ها از بازار صورت می‌گیرد. این حمایت‌ها را با LSP نشان می‌دهند.
مرحله E
مرحله E آخرین مرحله از فاز انباشت در شماتیک روش وایکوف است. در این مرحله خروج از محدوده انباشت صورت می‌گیرد. با این اتفاق، روند صعودی آغاز خواهد شد.
شماتیک فاز توزیع – به طور کلی فاز توزیع را میتوان برعکس فاز انباشت در نظر گرفت.
آیا روش وایکوف کارایی لازم را دارد؟
در عمل بازار همواره طبق این مدل حرکت نمی‌کند و گاهی برخلاف آن رفتار میکند. در واقع فاز انباشت و فاز توزیع در عمل می‌توانند به اشکال بسیار متفاوتی ظاهر شوند و الزاما شباهتی به این مدل ارائه شده نداشته باشند. وایکوف در روش تحلیلی خود تکنیک‌های بسیار زیادی را برای تشخیص چرخه‌های بازار ارائه داده است.
رویکرد پنج مرحلهای وایکوف نسبت به بازار
وایکوف یک رویکرد پنج مرحلهای برای بازار ترسیم کرده است که بر اساس تکنیک‌ها و تئوری های متعدد او ایجاد شده‌اند. برای تحلیل به سبک وایکوف باید گام‌های زیر را دنبال کنید:
- گام اول – روند را تشخیص دهید! روند فعلی بازار چیست؟ بازار به کجا خواهد رفت؟ رابطه بین عرضه و تقاضا چگونه است؟
- گام دوم – قدرت دارایی را مشخص کنید! قدرت دارایی را که قصد معامله آن را دارید بسنجید. آیا بر خلاف بازار حرکت میکند یا در جهت بازار پیش می‌رود؟
- گام سوم – به دنبال دارایی‌هایی با «علت» کافی باشید! دلایل کافی برای خرید یک دارایی داشته باشید. آنقدر دلایل محکمی برای صعود بیابید تا ریسک سرمایهگذاری خود را کاهش دهید.
- گام چهارم – مشخص کنید که احتمال آغاز روند جدید چقدر است. آیا چیزی که اقدام به خرید آن کرده‌اید، آماده صعود است؟ حجم معاملات با تغییرات قیمت همخوانی دارد؟
- گام پنجم – زمان خرید! گام پنجم الگوی وایکوف تماما در مورد زمان است. آیا از نظر زمانی، نقطه مناسبی برای ورود است؟ آیا کل بازار در حال حاضر قادر به آغاز یک روند صعودی یا نزولی جدید است؟
چطور از الگوی وایکوف برای پیش‌بینی بیت کوین کمک می‌گیرند؟
همان‌طور که می‌دانید در زمان وایکوف ارزهای دیجیتال به وجود نیامده بودند، بنابراین شاید برایتان سوال باشد که آیا روش وایکوف در مورد ارزهای دیجیتال نیز صدق میکند یا خیر. پاسخ ساده این است که بله، الگوی تحلیل وایکوف در مورد رمز ارزها نیز قابل اعمال است و شاید حتی بهتر از بازار سهام عمل کند.
به طور کلی، ارزهای دیجیتال نوسان بسیاری بیشتری در مقایسه با سهام دارند. به دلیل کمبود دانش و آگاهی در مورد رمز ارزها، تخمین ارزش ذاتی یک ارز دیجیتال بسیار دشوارتر از یک شرکت سنتی است. به همین دلیل موسسات خیلی راحت‌تر می‌توانند ترس یا طمع را در بازار ایجاد کنند. اگر قیمت بیت کوین به دلیل دستکاری ناگهانی ۲۰ درصد کاهش پیدا کند، مطمئناً باعث وحشت سرمایهگذاران خرده‌فروش تازه‌کاری میشود که فکر می‌کردند با ارزهای دیجیتال به سرعت ثروتمند می‌شوند. این امر باعث کاهش بیشتر قیمت میشود و می‌تواند افت قیمتی بیشتر از 20 درصد ایجاد کند که به موسسات زمان بسیار خوبی برای خرید میدهد.
اگر آموزش روش وایکوف را دنبال کنید، می‌توانید از این تله‌ها اجتناب کنید. استفاده از الگوی وایکوف برای تحلیل قیمت بیت کوین درست مثل استفاده از آن برای هر دارایی یا سهام دیگری است. افراد و معامله گران می‌توانند با شناسایی فاز انباشت بر اساس الگوی وایکوف و دنبال کردن رویکرد پنج مرحلهای، رد پای بازیگران بزرگ و پول هوشمند را جستجو کنند و بر اساس رفتار آنها اقدام به خرید یا فروش کنند.
سخن پایانی
الگوی تحلیل وایکوف چیزی فراتر از یک اندیکاتور است و اعمال این تئوری نیاز به یک بینش عمیق نسبت به بازار دارد. استفاده از استراتژی های وایکوف باعث میشود که تریدرها تصمیم‌های منطقی‌تری نسبت به نقطه ورود داشته باشند و احساسات را تا حد زیادی از معاملات خود حذف کنند. روش تحلیل وایکوف نزدیک به یک قرن پیش معرفی شده است، اما همچنان مورد استفاده تحلیلگران قرار می‌گیرد. به همین دلیل هر معامله‌گری به یادگیری آموزش تئوریهای وایکوف و تحلیل به این روش نیاز دارد.
تهیه شده در بیت 24
